Voeding voor moeder en kind: vóór, tijdens en na de zwangerschap
-
Upload
uitgeverij-elmar -
Category
Documents
-
view
219 -
download
2
description
Transcript of Voeding voor moeder en kind: vóór, tijdens en na de zwangerschap
Veronique over Voeding
Veronique HundscheidVoedingsdeskundige
ALLES OVERSUPERGEZONDEVOEDINGVOOR MOEDER EN KIND VOOR,TIJDENS EN NA DE ZWANGERSCHAP.
Voedingsdeskundige en nieuwe mamaVeronique Hundscheid weet als geen anderwelke vragen je hebt wanneer je zwangerwilt worden, zwanger bent of net bentbevallen.
Wat mag je wel en niet eten? Hoe zit hetmet allergieën? En welke invloed heeft jeeetpatroon op je zwangerschap en erna?
Voeding voor moeder en kind is het eersteNederlandse boek over de effecten vanvoeding op de zwangerschap.
Veronique geeft duidelijke antwoordenvoor alle aankomende en nieuwe moeders:open, eerlijk en to-the-point.
• Allergieën• Onder- en overgewicht• Diabetes type I en II• Onvruchtbaarheid man/vrouw• Borst- en flesvoeding• Voeding na de bevalling• Tips, heerlijke recepten en nog veel
meer!
VOEDING VOOR MOEDER EN KIND
VOOR, TIJDENS EN NA DE ZWANGERSCHAP
ELMAR
Veronique H
undscheid
Veronique over Voeding
I S B N 978-90-389-2231-7
9 789038 922317www.uitgeverijelmar.nl
VOEDING VOORMOEDER EN KIND
VOOR,TIJDENS EN NA DE ZWANGERSCHAP
Veroniqueover
Voeding
facebook.com/VeroniqueOverVoeding
Omslag-Gezond zwanger 17-09-2013 16:16 Pagina 1
5Even voorstellen
Ik ben geboren op 30 juni 1979 in Lim-burg en heb een oudere broer. Beide
ouders kwamen uit grote gezinnen (moe-der uit een gezin met 10 kinderen, vadereen gezin met 5 kinderen) en verteldenmijn broer en mij regelmatig over huneigen ervaringen met het verzorgen vanbroertjes en zusjes.
Toen ik in 2006 mijn eigen praktijk starttehad ik nooit gedacht dat ik me zou gaanbezighouden met voedingsadviezen voorbaby’s. In die tijd waren mijn klanten voor-namelijk rond de 20 en 30 jaar. Door eigenervaringen, het lezen van heel veel boekenover onvruchtbaarheid, zwangerschap,baby’s en voeding en door praktijkvoor-beelden, is mijn kennis hierover alleenmaar toegenomen.
Op 31 december 2009 werd onze doch-ter geboren en ik wist dat het een interes-sante tijd zou gaan worden. Niet alleen watbetreft haar ontwikkeling maar ook watbetreft voeding en alles wat daarbij komtkijken. Al deze kennis en ervaring heb ikweer kunnen gebruiken toen op 20 febru-ari 2012 onze zoon werd geboren. Weder-om groeiden mijn ervaring en kennisdoordat ieder kind anders is en ook anderebehoeftes heeft. In mijn zoektocht naarliteratuur miste ik echter een boek dat vooriedereen toegankelijk is. Een boek dat eenbrug slaat tussen de alternatieve gezond-heidszorg enerzijds en de reguliere gezond-heidszorg anderzijds met als hoofdthema
voeding. Want voeding is ten slotte eenmedicijn en een middel dat je gezondheidkan maken of kraken.
Helaas wordt er in de reguliere gezond-heidszorg veel te weinig aandacht besteedaan dit onderwerp. Artsen weten er vaakheel weinig van af en sturen patiënten doornaar een diëtist. Hoewel diëtistes goedwerk doen, merk ik in de praktijk vaak datzij geen aandacht besteden aan de persoon-lijke en individuele behoefte van een cliënt.Uiteindelijk zijn wij niet allemaal hetzelfdeen kan een bepaald voedingsproduct voorde een wel goed zijn en voor de ander niet.Om er achter te komen wat jouw persoon-lijke behoeftes zijn op het gebied van voe-ding, is het belangrijk je bewust te worden.Je lichaam vertelt heel veel en het enige datje hoeft te doen is waarnemen.
Ik zie het dan ook als mijn doel omiedereen te laten zien hoe je je bewust kuntworden en hoe je signalen van je lichaam
EVEN VOORSTELLEN
Opmaak-Gezond zwanger 26-07-2013 14:30 Pagina 5
kunt waarnemen. Deze waarnemingen zijnbelangrijk en helpen je betere en gezonderekeuzes te maken in je leef- en eetpatroon.De aanpassingen in je voeding zijn op hunbeurt gebaseerd op feiten en resultaten vanvele onderzoeken die hebben plaatsgevon-den over de hele wereld. Je hoeft geen dok-ter te zijn om te weten wat er mankeert.Een moment van bezinning en het creërenvan bewustzijn zorgen ervoor dat je zelf opzoek kunt gaan naar de oorzaak en er ietsaan kunt doen.
Zo werk ik ook in mijn praktijk. Licha-melijk klachten zijn vaak tekens aan dewand die terug te leiden zijn naar eenbepaalde hoofdklacht. Samen met de cliëntga ik op zoek naar deze hoofdklacht omdeze vervolgens met behulp van een aange-past voedingspatroon en vitaminesupple-menten aan te pakken. Deze manier vanwerken ondersteunt de reguliere zorg zoalsmedicijngebruik of een operatie maar ver-vangt deze niet. Mijn adviezen zorgenervoor dat een cliënt zich beter gaat voelen,meer bewustzijn en positieve gedachtenkrijgt, die bijdragen aan een gezond enprettig bestaan.
Uit eigen ervaring spreek ik over onver-klaarbare onvruchtbaarheid ruim voor degeboorte van onze dochter en ik begrijphoe het voelt je omgeving te zien zwange-ren. Uiteindelijk zwanger raken was voorons een heel groot geschenk. Om vervol-gens na 1 jaar en 3 maanden weer eenzwangerschap te mogen meemaken wasvoor ons niet gewoon of normaal, maarjuist een wonder. Nog altijd zien mijn manen ik een zwangerschap als een groot won-der. Na een periode bezig te zijn geweestmet de vraag of wij ooit zwanger zoudenraken en de geboortes van onze kinderen ishet nu tijd om mijn kennis en ervaring tedelen. Misschien helpt het boek je niet metalle vragen die je hebt, maar het vormtzeker een goede basis om vandaar uit ver-der te gaan. Ik wens jou dan ook veel ple-zier en bewustzijn toe.
Wil je meer weten over mijn werk metzwangere vrouwen, baby’s, kinderen enMamacafé Born e.o.? Kijk dan op de websi-te www.adfymenta.nl of stuur een bericht-je: [email protected]
6 Voeding voor moeder en kind
Opmaak-Gezond zwanger 26-07-2013 14:30 Pagina 6
Even voorstellenVoorwoord
VOEDING & ZWANGERSCHAPGezondheid moeder en vader 13
• Allergie of intolerantie 14
• Genetisch bepaald 17 • Zwanger-
schap en allergieën 18 • Kijk uit met
allergenen! 19 • Noten in de zwanger-
schap 19 • Hooikoorts 21 • Gebruik
MSM-supplement 22 • Wat jullie zelf
kunnen doen 23
BELANG VAN VITAMINE-SUPPLEMENTHET BELANG VAN PROBIOTICAVERZURING
Ben ik verzuurd? • Wat zijn geraffi-
neerde producten? 33 • Prijsverschil
35 • Fytaten 35 • Suiker & verzuring
36 • Kunstmatige zoetstoffen 38
• Zoetstoffen en overgewicht 41
• Andere gevaarlijke E-stoffen 43
GIFSTOFFEN OP FRUITEN IN PARFUM
EDC’s 46 • Risicogroep 49
• Verpakkingsmateriaal en voedings-
producten 52 • Schoonheid zit van
binnen 53 • Maar waar moet ik nu op
letten? 54
WEG MET DIE ENERGIEDIPS!Energieleverancier voeding 59
DAGSCHEMA GEZONDVOEDINGSPATROON
7Voeding voor moeder en kind
INHOUD
59
12
25
2730
46
58
63
64
73
78
83
85
90
92
98
TE KOUD OF TE WARMVruchtbaarheid en koude 65 • Wat is
Qi? 65 • Yin en yang 66 • Voeding en
energie 67 • Ontstekingen en ons
immuunsysteem 69 • Omega-6 en
ontstekingen 69 • Voedingsproducten
en hun thermische eigenschap 70
OVERZICHT SEIZOENSFRUIT EN -GROENTEN
VITAMINES EN MINERALEN VOOREEN GOEDE ZWANGERSCHAP
Vitamine A 78 • Vitamine C 79
• Vitamine B6 en B12 79
• Foliumzuur 80 • Vitamine D 80
• Mangaan 81 • Selenium 81
• Zink 81
ESSENTIËLE VETTENVezels 84
TEST JE GEZONDStoppen met roken 86 • Alcohol voor
pre-mama’s en pre-papa’s 87
VOEDINGSPRODUCTEN MET RISICOWelke voedingsproducten absoluut
mijden? 90 • Salmonellabacterie 90
• Smeerworst en vitamine A 91
• Vis en toxiteit 91
KRUIDENKruidenlijst 92
SCHILDKLIER EN JODIUMWaardes 99 • Een te langzaam wer-
kende schildklier 99 • Erfelijkheid,
leefstijl en auto-immuunziektes 100 •
Een te snel werkende schildklier 101
1
2
34
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Opmaak-Gezond zwanger 26-07-2013 14:30 Pagina 7
SCHILDKLIER EN ZWANGERSCHAPOnvruchtbaarheid en schildklierhormo-
nen 104 • Een schildklieraandoening
tijdens de zwangerschap 105 • Borst-
voeding en de schildklier 106 • Na de
bevalling 106
DIABETES EN VRUCHTBAARHEIDAlternatief 107 • Diabetes en zwanger
zijn 109
HYPOGLYCEMIE EN ZWANGER-SCHAPOVERGEWICHT
17 Redenen voor overgewicht 115
• Voeding en vruchtbaarheid 115
• Waar je op moet letten als je oliën
koopt! 116 • Koolhydraten en eiwitten
118 • Gezond eten 118 • Tips voor
een gezond gewicht 119 • Gezond
weekmenu 122
ZWANGER: GEFELICITEERD!Voeding 128 • Voedingsschema
tijdens de zwangerschap 130 • Boter
132 • Avondeten 134 • Wat kun jij
doen? 135 • Eetschema 136 •
Samen koken of alleen? 139 • Peul-
vruchten 140 • Vóór de bevalling 144
DE BEVALLINGVitamins voor je baby 147 • Wat heeft
een kersverse moeder nodig? 148 •
Verwarmen 148 • Lijnen en borstvoe-
ding 148 • Ideaalbeeld 149 • Voe-
ding na de zwangerschap 150
BORSTVOEDING OF FLESVOEDINGBorstvoeding 154 • Babyvoeding en
glucose 157
EEN GOEDE START METBORSTVOEDING
Wat je vooraf kunt doen 159
• Borstvoeding en je partner 160
• Hoe lang borstvoeding geven? 161
• Happende baby’tjes 161 • Ervaring
met borstvoeding 162
8 Voeding voor moeder en kind
104
107
112
114
127
145
151
159
RADELOOS WORDEN VAN JE BABYHuilbaby’s 167
ZWANGERSCHAP EN GEBOORTEAls het gevoel wegblijft 172 • Postna-
tale depressie 175 • Controle 176
INENTINGENWat je zeker moet weten 179 • Maar
wat is een inenting en vaccinatie pre-
cies? 179 • Immuunsysteem 179 •
Jeetje, wat een gedoe! 180 • Weer-
stand van binnenuit 181 • BMR 181
• DKTP 182 • Aanwezigheid kippen-
eiwit in vaccin 182 • Eigen keuze 184
BABYVOEDINGMelkpap 186 • Hongerige baby 186
• Overgewicht en babyvoeding 187
• Glucose en suiker in babyvoeding
189 • Rietsuiker 191 • Waarom is
suiker niet goed? 191 • Ouders met
coeliakie 193 • Baby’s en fruit 196 •
Fruit versus groenten 198 • Toetjes
enzo 200
STOPPEN MET BORSTVOEDINGMelk- of lactoseallergie bij je baby?
202 • Brood, crackers en soepsten-
gels 204 • Vlees, vis en eieren in
babyvoeding 206 • Biologische voe-
ding duur? 206
VERVOLGBOEK
RECEPTENOntbijtrecepten 209 • Gezonde tus-
sendoortjes 211 • Hartige tussendoor-
tjes 220 • Lunch 225 • Avondeten
231
NawoordReferentielijst
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
166
170
178
185
202
208
209
238239
Opmaak-Gezond zwanger 26-07-2013 14:30 Pagina 8
Er is veel gezegd en geschreven over voe-ding en de invloed van voeding op onze
gezondheid en welzijn. Hoewel iedereen ervanuit gaat dat met kleine aanpassingen uiteen boek of folder je goed op weg bent, wilik met dit boek iedereen waarschuwen voorde gevaren van een slecht voedingspatroonen slechte diëten.
Steeds vaker worden we geconfronteerdmet aandoeningen en ziektes die niet zoeenvoudig te genezen zijn. Achteraf wordtzelden – en in veel gevallen nooit – gekekennaar de ware oorzaak. Door ervaring enstudie kan ik echter stellen dat in veelgevallen slechte voeding én een slechtelevensstijl de oorzaak zijn van de welbe-kende welvaartziekten zoals (voedinggere-lateerde) kanker, hoog cholesterol, hogebloeddruk, diabetes type 2, schildklierpro-blemen, overgewicht en hart- en vaatziek-ten, en een bijkomend verschijnsel onge-wenste onvruchtbaarheid.
Om echter juiste en goede informatie tegeven heb ik dit boek zo geschreven dat jeeenvoudig leert wat de invloed van voedingnu werkelijk is. Dit boek draagt bij aan hetvergroten van kennis en vormt uiteindelijkeen goede begeleider voor diegenen die destap naar een betere gezondheid willengaan maken. ZONDER CHIQUE AANPASSINGEN,DURE MEDICIJNEN EN OVERBODIGE VOEDINGS-PRODUCTEN. Dit boek is een praktisch boekvoor iedereen die meer wil weten over voe-ding en gezondheid voor zichzelf, de part-ner en het kindje!
Gezondheid moeder en vader
Jarenlang werd gedacht dat de gezondheidvan het kind mede bepaald werd door degezondheidstoestand van de moeder. Zokregen van oudsher zwangere vrouwen hetadvies veel melk te drinken, kaas en yog-hurt te eten voor extra calcium. Ook mochtmen af en toe een glaasje bier gezien deaanwezige vitamine B: biergist. Er werdnooit naar de levenswijze van de vadergekeken. Sinds de toename van vrucht-baarheidsproblemen onder (jonge) vol-wassenen en de toename van het aantalonderzoeken hiernaar, wordt eindelijk ookde levensstijl van de vader net zo belangrij-ke gevonden als die van de moeder.
Hoe kan het ook anders als alle kindjesvoor 50% uit genen van de moeder bestaanen de overige 50% van de vader… Het isdan toch raar wanneer we de invloed vande vader buiten beschouwing laten.
Veel mensen vinden het niet nodig omde levenswijze aan te passen aan een toe-komstige zwangerschap. Waarom ineensanders gaan leven? Ik voel me toch goed!
Genetisch gezien valt er inderdaad wei-nig te veranderen aan onszelf. Waarom dantoch zo goed opletten en aandacht schen-ken aan voeding en je levenswijze?
De komende hoofdstukken staan danook in het teken van problemen die onzevruchtbaarheid en gezondheid kunnenbeïnvloeden. Deze informatie is niet alleengeschikt voor diegene die aan het begin
13Voeding en zwangerschap
VOEDING EN ZWANGERSCHAP
Hoofdstuk 1
Opmaak-Gezond zwanger 26-07-2013 14:31 Pagina 13
staan van de wonderbaarlijke reis vanzwanger raken maar ook voor iedereen diein blijde verwachting is, toekomstigevaders, toekomstige grootouders en ieder-een die meer wil weten over de invloed vanvoeding op onze gezondheid en die vanonze kinderen.
Allergie of intolerantie?
Voordat je zwanger wilt raken is het ver-standig om jezelf (zowel de toekomstigemoeder als de toekomstige vader) af te vra-gen of je ergens allergisch of gevoelig voorbent. De reden waarom ik start met ditonderwerp is dat veel mensen de invloedvan een allergie of gevoeligheid op eenzwangerschap behoorlijk onderschatten.
Een van de meest voorkomende aller-gieën is voedselallergie: eet je zonder pro-blemen rauwe wortelen, rauw fruit (bij-voorbeeld aardbeien, kersen, appel)melkproducten, sojaproducten (sojamelk,tofu, tempéh of tahoe), vleessoorten, vis,schelp- en schaaldieren (krab, garnaal,mossel)? Of zijn hier een of meerdere voe-dingsproducten bij waar je last van krijgt ofdie je gewoon niet graag eet? Waar je bij-voorbeeld jeuk van in je mond(holte), eenkoortslip, eczeem of aften van krijgt? Ookeen flinke hoestbui en keelpijn kunnenworden veroorzaakt door een productwaar je niet goed tegen kunt. Misschien uitzich de gevoeligheid bij jou wel in acutediarree of braken.
Kortom, we eten wellicht vaker produc-ten die ons lichaam niet verdragen kanzonder aandacht te schenken aan de sein-tjes die het lichaam geeft!
Een allergie is een reactie van ons immuun-
systeem op voeding of stoffen uit de luchtof omgeving (allergenen zijn een bestand-deel van natuurlijke of kunstmatige stof).Op het moment dat je lichaam in aanrakingkomt met een allergeen dan zal hetimmuunsysteem hierop reageren en eenantistof aanmaken. Komen deze antistoffenin aanraking met het allergeen, dan ont-staan een of meer reacties. De reactie kan zoheftig zijn dat je er behoorlijke hinder vanondervindt. Je zult je hele leven lang moe-ten opletten dat je niet met dit product ofdie stof in aanraking komt. Door blootge-steld te worden aan allergenen waar je aller-gisch voor bent, put je je immuunsysteemzodanig uit, dat dit op een gegeven momentniet meer in staat is zich te verweren tegenbacteriën of virussen.
Overgevoeligheden voor o.a. voedingkunnen in veel gevallen veroorzaakt wor-den door een aangetaste dunne darmwand.Niet erkende allergieën, schimmels, stress,infecties, hormoonschommelingen, deanticonceptiepil en medicijnen, ongezondevoeding en levensstijl zijn van invloed opde kwaliteit van de dunne darmwand.
In ernstige gevallen spreekt men van eenlekkende darm, ook wel leaky gut syn-droom genoemd. Dit ontstaat wanneer dedunne darmwand dusdanig aangetast isdat slecht verteerbare voedingsresten enandere reststoffen (kunnen toxisch zijn)via de aangetaste delen direct in het bloedterechtkomen. Het lichaam zal proberenzich te weren tegen deze slechte stoffenwaardoor reacties op voeding, deeltjes inde lucht of omgeving kunnen ontstaan.
Wees dus altijd alert op dergelijke klach-ten en bespreek deze altijd met je huisartsen/of voedingsdeskundige of -therapeutom te onderzoeken welke allergie(ën) jehebt. In de praktijk komen ook mensen die
14 Voeding voor moeder en kind
Opmaak-Gezond zwanger 14-08-2013 11:01 Pagina 14
15Voeding en zwangerschap
al veel allergietesten hebben gehad zonderdat duidelijk werd waarvoor ze allergischzijn. Dat is behoorlijk frustrerend, zekerwanneer je klachten blijft houden en nietweet waardoor deze ontstaan. Met namebloedtests kunnen wisselende resultatengeven bij mensen met allergieën waardooronzeker is welke allergenen een reactie injouw lichaam veroorzaken.
Neem dan contact op met een natuur-arts of met collega Irene Lelieveld. Zij kandoor middel van haar testmethode nagaanwelke allergieën of intoleranties aanwezigzijn en welke niet. Wil je meer weten overeen lekkende darm en wat je zelf kunt doenom de klachten te verminderen, lees danEen mooie en vitale huid. Hierin beschrijftIrene precies waardoor dit probleem ont-
Opmaak-Gezond zwanger 14-08-2013 11:01 Pagina 15
staat en wat je met behulp van goede voe-ding en supplementen kunt doen.
Zodra je duidelijk weet welke allergenende klachten veroorzaken en deze probeertte mijden, geef je de darm de kans om zichweer te herstellen. Probiotica is hierbij heelbelangrijk om de darmflora weer te her-stellen. Op deze manier verbeter je nietalleen je immuunsysteem maar ook degevoeligheid voor bepaalde voedingspro-ducten.
Andere vormen van allergieën waar je mis-schien niet meteen aan denkt zijn:• Hooikoorts• Contacteczeem (bijv. nikkelallergie) • Allergie voor huisstofmijt of dieren• Allergie voor schimmelsporen
Ook bepaalde aandoeningen die te makenhebben met het functioneren van onsimmuunsysteem zijn een gevolg van het inaanraking komen met allergenen (natuurlij-ke of chemische bestanddelen die een allergi-sche reactie uitlokken zoals droge lucht,warmte, wol, zeepproducten enz.):• Astma • Constitutioneel of atopisch eczeem
(aangeboren aanleg)
Intolerantie is een milde vorm van eenallergie, je krijgt bij frequent gebruik klach-ten die je functioneren tijdelijk of matignegatief beïnvloeden. Bij een intolerantie ishet niet het immuunsysteem dat reageertmaar is er een drietal oorzaken die eenreactie in het lichaam teweegbrengen.
1. Je lichaam mist een enzym om de voe-ding te kunnen verteren zoals bij eenlactose- en een fructoseintolerantie.Door het gemis van dit speciale enzym
zal de vertering verstoord zijn en ont-staat er gisting in je darmen. Deze gis-ting veroorzaakt verschillende klachtenzoals buikpijn, gasvorming, diarree,obstipatie of een opgeblazen buik. Col-lega Irene Lelieveld test in haar praktijkmensen op intoleranties en zij bevestigtdat het merendeel van deze mensen lac-toseintolerant is en geen melkproductenkan verdragen.
2. Coeliakie is een intolerantie voor glutenen komt vaak voor. Mensen met coelia-kie verdragen de eiwitten (= gluten) uitgraansoorten niet en er ontstaan ontste-kingsreacties in het darmslijmvlies vande dunne darm met alle gevolgen vandien.
3. Er bestaan ook intoleranties voor voe-dingsproducten die niet goed opge-spoord kunnen worden. Het gaat hierbijom intoleranties die niets te maken heb-ben met het immuunsysteem of hetgemis van bepaalde enzymen. Het zijnmet name intoleranties die door dejaren heen zijn opgebouwd en waarmeemensen al jaren lopen. Vaak gaan dezeintoleranties gepaard met lichamelijkeklachten en uiteindelijk geestelijkeklachten, omdat men gewoon niet weetwat de oorzaak is.Bron: Een gezonde eter voelt zich beter
Wees ook bij intoleranties alert op de gevol-gen en klachten. Luister naar je lichaam, erbestaat uiteindelijk geen betere methodedan het luisteren naar de seintjes die jelichaam geeft. Wees dus alert bij huidklach-ten zoals eczeem, huiduitslag, herpesvirus,leveraandoening, nierafwijking, gewrichts-klachten, spierpijnen, donkere kringenonder de ogen, een gelige gelaatskleur,bloed bij de ontlasting enzovoorts.
16 Voeding voor moeder en kind
Opmaak-Gezond zwanger 14-08-2013 11:01 Pagina 16
Ook overgewicht, ondergewicht enonvruchtbaarheid kunnen veroorzaaktworden door intoleranties waar je niet vanop de hoogte bent. Wees dus altijd alert opdergelijke klachten en bespreek deze altijdmet je huisarts en/ of voedingsdeskundigeof –therapeut om te onderzoeken welkeintolerantie(s) je hebt. Onderschat nooitde invloed van een intolerantie of allergie!
OPDRACHT 1Schrijf op welke producten je niet ver-draagt of lekker vindt en eventuele aandoe-ningen zoals hierboven beschreven:
......................................................................
......................................................................
......................................................................
Bekijk ook de lijst van je partner en overlegof er een allergie of gevoeligheid duidelijkaanwezig is bij jullie beiden of alleen bij jepartner of bij jou. Schrijf deze hieronder op:
......................................................................
......................................................................
......................................................................
OPDRACHT 2Informeer bij (schoon)ouders en eventueelgrootouders naar hun voedselgevoeligheiden aandoeningen zoals hierboven beschre-ven. Wellicht dat ook zij bepaalde produc-ten niet graag eten of niet kunnen eten.Alle familiaire gevoeligheden en aandoe-ningen kunnen van invloed zijn op degezondheid van jullie kindje.
......................................................................
......................................................................
......................................................................
Genetisch bepaald
Hoewel allergieën en intoleranties nietaltijd direct naar de kinderen wordendoorgegeven moet je er wel vanuit gaan datde kans dat jullie kindje allergisch of into-lerant is aanwezig is. Neem deze allergieënen intoleranties dan ook serieus ondanksdat je er zelf misschien geen directe last vanhebt. Door het samengaan van genen vanbeide ouders kunnen bepaalde aandoenin-gen juist versterkt worden.
Voorbeeld:Vader heeft al jaren last van hooikoorts enneemt gedurende het seizoen antihistami-ne medicatie. Daar redt hij zich redelijkmee. Voor de rest neemt hij geen homeo-pathische of natuurlijke antihistamineproducten en past zijn eetpatroon ook nietaan. Moeder heeft soms last van huiduit-slag. Dit gebeurt wanneer zij te veel choco-lade of andere zoetigheid eet. Ook eet zeniet graag noten want daar krijgt ze aftenvan in haar mond.
Beide ouders hebben te maken met intole-rantie en allergie en kunnen de hooikoorts,overgevoeligheid voor chocolade (allerge-nen: noten, cacao, melk, soja) en notendoorgeven aan hun toekomstig kind. Bui-ten de genetisch aanleg kunnen ook omge-vingsfactoren het risico op een allergie ofintolerantie bij een kind beïnvloeden. Hetis dan ook belangrijk alert te blijven zodrajullie kindje is geboren en vraag om adviesvan een voedingsdeskundige zodra klach-ten ontstaan als aanhoudende diarree,obstipatie, huidklachten of huilbuien.
17Voeding en zwangerschap
Opmaak-Gezond zwanger 14-08-2013 11:01 Pagina 17
Zwangerschap en allergieën
Indien een van beide ouders, beide oudersof schoonouders een of meer allergieën ofintoleranties hebben, dan is er een ver-hoogde kans dat jullie kindje deze ook zalkrijgen. Er zijn echter ook gevallen bekendwaarbij kinderen niet dezelfde allergie ofintolerantie van de ouders hebben maar temaken krijgen met een andere vorm. Bui-ten deze twee groepen is er nog een 3egroep waarbij de kinderen helemaal geenlast hebben van een allergie of intolerantie.Willen jullie graag zwanger raken of ben jeal zwanger, dan is het belangrijk rekeningte houden met een aantal zaken.
Indien je klachten hebt na het eten vanvoeding of te maken hebt met andere vagelichaamsklachten zoals obstipatie, diarree,migraine of hoofdpijn, buikkrampen,huidklachten, acné enz. die maar niet weg-gaan, is het verstandig bepaalde voedings-producten te mijden of het gebruik ervante beperken. Er is namelijk een groot aantalvoedingsproducten die reacties kunnenveroorzaken in ons lichaam. Deze noemenwe ook wel allergenen. Hieronder zie jeprecies welke voedingsproducten een reac-
tie kunnen uitlokken en gemeden moetenworden indien er sprake is van een allergieen of intolerantie.
Zoals je ziet is de lijst lang en zijn er mis-schien veel producten uit de lijst die jij(bijna) dagelijks eet. Zodra jullie zwangerwillen raken is het dus belangrijk inzicht tehebben in jullie allergieën en intolerantiesen op basis hiervan jullie voeding enlevensstijl aan te passen. Hoewel je mis-schien na het eten van allergenen nietdirect iets voelt of merkt, kunnen deze vageklachten veroorzaken. Ook kunnen dezeproducten huidklachten, migraine, hooi-koorts en astma verergeren.
Een van de voornaamste redenen is datdeze producten allemaal een bepaalde uit-werking hebben op ons lichaam. Ook wan-neer je bepaalde producten overdag zonderproblemen eet kun je op een later tijdstipdie dag een reactie krijgen. Het is dan heelmoeilijk te achterhalen welk product nu dereactie heeft uitgelokt. We spreken dan vaneen kruisreactie: je heb een allergie of into-lerantie en door het eten of in aanrakingkomen met een ander allergeen, ontstaateen reactie. Klachten als hoofdpijn, migrai-neaanval, diarree, obstipatie, buikpijn,
18 Voeding voor moeder en kind
AllergieënSchelp- en schaaldieren*
Melkeiwit*
Ei*
Pinda*
Tarwe
Noten
Fruitsoorten
Soja
Vis
IntolerantieTomaat (rauw of gekookt)
Alle citrusvruchten*
Varkensvlees*
Soja
Kunstmatige E-nummers *
Noten
Pinda*
Chocolade* en cacaoproducten*
Schelp- en schaaldieren*
Kan voor bijna alle voedingspro-
ducten voorkomen
Intolerantie door enzymtekort Lactose*
Fructose
Bron: Een gezonde eter voelt
zich beter
Opmaak-Gezond zwanger 26-07-2013 14:31 Pagina 18
jeuk, astma-aanval enz. kunnen dan ont-staan. In de aanloop naar een zwanger-schap doe je er als toekomstige moeder dusgoed aan de bekende allergenen te mijden.
Probeer dan ook de producten met een* zoveel mogelijk te mijden of neem ingeringe mate alleen maar biologischevarianten!
Twijfel je of je een allergie of intolerantiehebt en je hebt last van lichamelijke klach-ten, laat dan een voedingstest doen!
Kijk uit met allergenen!
TIP:Japanse sojasaus bevat altijd tarwe. Ben jezwaar allergisch voor gluten koop danalleen glutenvrije sojasaus van Lima:Tamari. Van de bekende merken Kikkomanen Go-Tan zijn ook glutenvrije varianten tekoop bij de betere supermarkten en groot-handels. Go-Tan bevat echter wel tarwe-extract. Volgens de Codex Alimentarius isGo-Tan sojasaus glutenvrij (norm < 20ppm; onze sojasaus < 20 ppm).
Maïs, rijst, boekweit, quinoa, amaranth,gierst en haver bevatten van nature geengluten. Vaak worden deze productenbewerkt in een omgeving waar ook gluten-bevattende granen en zelfs melkproductenworden bewerkt. Op deze manier komen ertoch glutenbevattende deeltjes in de verpak-king terecht. Wij noemen dit kruisbesmet-ting. Hetzelfde geldt voor pinda: veel pro-ducten zoals koekjes, chocolade en hartigesnacks kunnen in de fabriek besmet rakendoor reststoffen van pinda’s. Mensen die eenpinda-allergie hebben zijn dan ook heelalert op voedingsproducten. Ken je iemand
met een pinda- of notenallergie en kan hij ofzij daar acute klachten van krijgen, contro-leer dan heel zorgvuldig de etiketten. Bijtwijfel kun je de fabrikant bellen of kiezenvoor een ander product waar duidelijk opvermeld staat dat er géén pinda- of noten-resten in voorkomen. Deze allergie kannamelijk in zeer ernstige gevallen dodelijkzijn.
Hebben je partner of jij last van een pinda-allergie, intolerantie of is een van jullieintolerant voor pinda’s? Mijd deze danzoveel mogelijk tijdens de zwangerschap.Pinda’s zijn een allergeen dat ook een aller-gie of intolerantie voor andere voedings-producten kan uitlokken bij zowel de moe-der als bij jullie toekomstige kindje.
Hoewel noten ook allergenen zijn, is hetgebruik daarvan tijdens de zwangerschapwel toegestaan maar dan met mate. Ditbetekent dat je om de dag een handje notenkunt eten. Overdaad schaadt altijd dus wis-sel noten af met bijvoorbeeld geroosterdezonnebloempitjes, pijnboompitjes enpompoenpitten. Geroosterd smaken dezenet zo lekker! Heb je echter een notenaller-gie of -intolerantie, laat ze dan weg uit jevoeding.
Noten in de zwangerschap
Onderzoeken tonen een verband aan tus-sen het gebruik van noten tijdens de zwan-gerschap en longproblemen bij baby’s zoalsastma. Zo zou het dagelijks eten van notende kans op astma aanzienlijk vergroten. Bijdit onderzoek wordt echter niet vermeld ofde ouders zelf te maken hadden met voed-selallergiën of -intoleranties. Ook werdniet gekeken naar het gebruik van flesvoe-
19Voeding en zwangerschap
Opmaak-Gezond zwanger 26-07-2013 14:31 Pagina 19
ding of borstvoeding onder deze groepbaby’s. Ben nu niet bang om noten te eten,want noten zijn gezond. Eet 1-2 handjesnoten per dag en wissel af met zaden enpitten!
Tegenwoordig zijn fabrikanten verplichtom de allergenen te vermelden op hunproduct maar helaas zie ik nog altijd pro-ducten in de supermarkt waar geen allerge-nen op vermeld staan en moet je zelf goedde etiketten lezen. De meeste biologische
20 Voeding voor moeder en kind
Opmaak-Gezond zwanger 26-07-2013 14:31 Pagina 20
producten verkrijgbaar in de supermarktbevatten allergeeninformatie en de betergesorteerde supermarkt heeft een apartschap voor dieetproducten.
TIP!Bij speciale glutenvrije winkels of reform-winkels kun je producten van Provena enSemper kopen. Deze merken hebben heer-lijke havervlokken en havermeel dat nietalleen super voedzaam is maar ook ver-warmt (zie over yin en yang)! Ideaal om jelichaam een flinke dosis energie te gevendie je nodig hebt voor, tijdens en na dezwangerschap.
Gierstvlokken kun je kopen van bijvoor-beeld het merk De Halm maar kan moge-lijk sporen van gluten bevatten. Verder ishet belangrijk te weten dat gierst geen glu-ten bevat, maar wel klachten kan veroorza-ken bij mensen die zeer sterk op glutenreageren. Beperk het gebruik van gierst alsje merkt dat klachten terugkomen of ergerworden. Controleer de verpakkingen goeden mijd producten waarvan je niet zekerweet of deze glutendeeltjes bevatten.
Hooikoorts
Heb je veel last van hooikoorts of stofaller-gie en wil je geen antihistamine nemen, pro-beer dan deze alternatieven die je ook tij-dens de zwangerschap prima kunt nemen:• Luffeel van Heel, tabletjes• Pollinossan van Dr. Vogel, tabletjes • Allerfleur van Bloem, druppels• Gencydo neusspray van Weleda• Ogentroost oogdruppels van Weleda• Merurialis oogdruppels van Wala• Berdonia neusspray van Wala
Ook met voeding kun je veel doen omhooikoortsklachten of klachten van jeslijmvliezen (neus en ogen) te verminde-ren. Met name in het hooikoortsseizoen ofin de periodes waarin je meer last hebt vanklachten, mijd dan zoveel mogelijk:
Deze producten werken slijmvormend,weerstandverlagend en kunnen kruisreac-ties veroorzaken in het lichaam. Lukt het jeniet om alle producten weg te nemen, pro-beer dan meer dan de helft weg te laten ente vervangen door bijvoorbeeld plantaardi-ge producten zoals sojakaas en rijstmelk enproducten gezoet met rijststroop, Stevia,palmsuiker of kokosbloemsuiker.
Fruit kun je het beste niet rauw etenomdat dit kruisreacties kan veroorzaken.Fruitjam, fruitmoes (zie recepten) engedroogd fruit mogen met mate dagelijks
21Voeding en zwangerschap
Alcohol: bier, wijn, aperitieven, bier zonder alcohol
(i.v.m. mout en gist!), sterke drank
Melk- en kaasproducten, alsook slagroom
(zure zuivel mag met mate!)
Citrusvruchten zoals sinaasappel, citroen
Appels, kiwi
Seizoensfruit zoals bijv. aardbeien, kersen en
bessen
Varkensvlees
Suiker
Cacao en chocolade
Eieren
Groene en zwarte thee en koffie
Glutaminaat/vetsin
Andere niet-natuurlijke smaakversterkers!
Vet voedsel zoals frieten en snacks
Kaas en melk van schaap, geit, buffel
Kunstmatige zoetstoffen
Schelp- en schaaldieren
Soja
Opmaak-Gezond zwanger 14-08-2013 11:01 Pagina 21
worden gegeten. Eet zoveel mogelijkgekookte en gewokte groenten en biologi-sche komkommer bij je lunch en avondeten.
Wanneer je precies weet rond welkeperiode je last zult krijgen van hooikoorts,schrijf dan ruim 2 maanden vóór dezeperiode in je agenda dat je op je voedingmoet gaan letten. Door het langzaamafbouwen en verminderen van het gebruikvan deze producten voorkom je afkickver-schijnselen en de behoefte aan een pro-duct. Ook heb je tijdens deze maanden detijd om nieuwe gezonde producten tekopen die je wel mag nemen. Start ook optijd met het nemen van extra vitamine C(250 mg, 3x per dag) en neem een multi-vitaminesupplement.
Gebruik MSM supplement
MSM betekent methylsulfonylmethaan enis een voedingssupplement dat vaak inge-zet wordt bij mensen met hooikoortsklach-ten. Door het innemen bindt MSM zichaan de slijmvliezen (denk aan luchtwegenen darmwand) en vormt als het ware eenbeschermlaag. Deze laag beschermt tegenallergenen waardoor de kans op een reactiekleiner wordt. Afgezien van nog een grootaantal positieve effecten van MSM op onslichaam, bevordert MSM ons immuunsys-teem en vermindert MSM allergische reac-ties. MSM zit ook in rauwe producten zoalsmelk, fruit, groenten, zeevruchten en vlees.Ook moedermelk bevat MSM.
Hoewel MSM zonder problemen inge-nomen kan worden, is 1x per dag een MSMtablet van 1000 mg voldoende. Je kuntMSM prima nemen wanneer je zwangerwilt raken. Hoewel MSM niet schadelijkzou zijn tijdens de zwangerschap, raad ik je
aan MSM alleen te gebruiken onder toe-zicht van een deskundige zodra je weet datje zwanger bent. Ben je vegetariër of eet jeveganistisch, neem dan ook MSM voor eengoede darmflora.
Verder is het belangrijk te weten dat nietalleen voeding maar ook andere factorenhooikoorts en aanverwante allergieënnegatief beïnvloeden. Hieronder kun je eenaantal lezen:• Stress en spanning: door lange tijd stress
of spanning te voelen zal je weerstandlager worden. Hierdoor ben je gevoeli-ger voor alle allergenen en bacteriën dieom ons heen zijn.
• (Over)vermoeidheid: lange dagengewerkt of feestjes gehad? Vermoeidheiden uitputting zijn slecht voor het instand houden van een gezond immuun-systeem. Wanneer je te weinig slaapkrijgt zal je weerstand minder goedkunnen werken. Hierdoor ben je weder-om vatbaarder en gevoeliger voor aller-genen uit je omgeving.
• Chemische middelen: denk hierbij aanparfum, zeep, verf of bleekmiddel. Dezeadem je in en ze irriteren direct de slijm-vliezen. Ook tasten de geurdeeltjes vanchemische middelen de beschermlaagvan de slijmvliezen aan waardoor dezenog gevoeliger worden voor allergenenuit de omgeving. Wees dus voorzichtigmet het verven van een kamer: smeer jeneus in met wat speciale crème en zetdaarna een mondkapje op om te voor-komen dat je direct de geur van verfinademt.
Hooikoortspatiënten kunnen op verschil-lende manieren hinder ondervinden vandeze allergie. Sommige mensen zijn heel
22 Voeding voor moeder en kind
Opmaak-Gezond zwanger 14-08-2013 11:01 Pagina 22
erg ziek en voelen zich heel beroerd bij eenacute hooikoortsaanval.
Hoewel je dit niet altijd kunt voorko-men, is het belangrijk te letten op bepaaldekleine klachten die ruim voor een acuteaanval optreden. Vaak worden deze kleineklachten genegeerd omdat je denkt dat zewel weer over gaan. Helaas is dit niet waar,in de hooikoortsperiode ben je heel vat-baar voor klachten en een acute aanval.Soms kunnen kleine klachten een paardagen aanhouden voordat er een acuteaanval is. Hieronder zie je schematischweergegeven hoe dit in zijn werk gaat:
TIPS!1. Neem gedurende het hooikoortsseizoen
genoeg rust en zorg dat je goed hersteltna een inspanning zoals bij sport ofzwaar lichamelijk werk.
2. Wanneer je last krijgt van vage klachtenzorg dan voor genoeg slaaprust en pas jevoeding direct aan.
3. Neem speciale hooikoortsmiddelen ophomeopathische basis en mijd indienmogelijk medicijnen zoals bijv. Zyrtec.
4. Neem een goed multivitaminesupple-ment met daarbij extra vitamine C: 3xdaags 1 tablet van 500 mg.
5. Blijf je last houden van hooikoortsaan-vallen, maak dan een afspraak bij eenorthomoleculair arts. Die kan je doormiddel van goede supplementen helpenje immuunsysteem te verbeteren en jeweerbaarheid tegen allergenen te verho-gen.
Wat jullie zelf kunnen doen
Wanneer je (zwaar) allergisch bent en jedagelijks moet beschermen tegen allerge-nen ben je nog meer gefocust op het krij-gen van een gezond kindje en het liefstzonder deze aandoening. Er is dan ook eenaantal dingen dat je kunt doen. Helaas isdit geen garantie dat jullie kindje vrij zalzijn van een allergie of intolerantie. Zo zijner ook genoeg gevallen bekend van oudersdie geen allergie of intolerantie hebbenmaar toch een kindje krijgen dat zwaarallergisch is. Kortom, focus je op het belangvan een gezond voedingspatroon dat bij jepartner en jou past. Een van de belangrijk-ste dingen die je kunt doen als toekomstigeouders, is er voor zorgen dat je weerstandoptimaal is. Hieronder zie je eenvoudig watje met ingang van vandaag al kunt doen.
Ben je allergisch of intolerant en heb je veelklachten, dan is het aan te raden je weer-stand niet alleen met behulp van voeding
23Voeding en zwangerschap
VAGE EN KLEINE KLACHTEN
ACUTE AANVAL
houden soms 1 tot 3
dagen aan zoals hoofd-
pijn, loopneus en nies-
ten, keelpijn, jeukende
of geïrriteerde ogen,
moe, weinig honger,
soms misselijk
hooikoortsaanval die
vergelijkbaar is met
een griepaanval. Koude
rillingen, koorts, migrai-
neachtige hoofdpijn,
overgeven, spierpijn,
buikpijn of krampen,
verdraagt slecht fel
licht en hard geluid,
oorpijn of oorsteken,
oververmoeid en nies-
buien
Opmaak-Gezond zwanger 14-08-2013 11:01 Pagina 23
en voedingssupplementen te verbeterenmaar ook gebruik te maken van onder-staande therapieën om je weerstand te ver-beteren en mogelijk klachten te verminde-ren.
• Acupunctuur• Homeopathie• Osteopathie
Daarnaast is het altijd belangrijk je condi-tie goed te houden door te bewegen. Spor-ten, wandelen en fietsen zijn goede manie-ren om spieren aan het werk te zetten.Belangrijk is dat je buiten je dagelijksebeweging van minimaal 30 minuten ook 1-2 maal per week aan sport doet voor meerinspanning. Te veel sporten is ook nietgoed en kan nadelig werken op de vrucht-baarheid. Heb je overgewicht of heb je eenBMI tussen 25 en 30, overweeg dan eenpersonal trainer. Deze persoonlijke trainerkan je helpen bij het langzaam en goedopbouwen van conditie en hierdoor ingewicht afnemen. Verder kan hij of zij jemotiveren en stimuleren om meer uit jezelfte halen en op een goede manier je lichaamte trainen.
Een extra voordeel is dat je niet naar eensportschool hoeft aangezien sommige per-sonal trainers over een eigen kleine gymzaalbeschikken voor het doen van oefeningen.Bewegen en in beweging blijven is een van
de beste manieren om vitaal en gezond teblijven. Probeer dan ook iedere dag ruim30 minuten buiten te wandelen of te fiet-sen. Hoewel in het voorjaar de lucht gevuldis met pollen, kun je met behulp van eenmondkapje (verkrijgbaar bij de bouw-markt of Doe-het-zelver) toch buiten wan-delen of fietsen. Dit kapje voorkomt dat jedirect pollen inademt via neus of mond.Dit kapje werkt ook prima wanneer je grasmaait of in de tuin wilt werken.
Binnen sporten is ideaal voor koudemaanden maar moet niet de enige vormvan beweging zijn. Koude temperaturen enfrisse lucht zijn goed voor lichaam en geesten laat de auto eens staan wanneer jeergens naartoe moet. Daag jezelf uit om jegrenzen te verleggen en spaar brandstofvoor je auto. Gezond zijn en blijven omvatniet alleen maar gezonde voeding maarook een gezonde bewegingsstijl. Probeerhiervoor wekelijks tijd vrij te maken in jul-lie drukke agenda.
24 Voeding voor moeder en kind
Normale beweging
Dagelijks wandelen
Fietsen
Trap lopen
Tai Chi, Zhineng Qi Gong
Hoge inspanning
Pilates
Zumba
Teamsport
Power/Ashtanga) Yoga
Hoge conditionele inspanning
Aerobic/Bodypump
Spinning
Hardlopen
Wielrennen of mountainbiken
OPBOUWEN VAN WEERSTAND DOOR BEWEGING
Opmaak-Gezond zwanger 26-07-2013 14:31 Pagina 24