1010 11

Brancheorganisaties VNMI en AVNeG (metaalgieterijen) staken eind

september de spreekwoordelijke vlag uit, nadat bij een tussentijdse

evaluatie was gebleken dat de metaalketen tien jaar na de start

vergeleken met 2005

50 procent van het energieverbruik per eenheid product bespaart.

Daarmee is de helft van de besparingsambitie tot 2030 gerealiseerd,

aldus VNMI-voorzitter Wim Hamers. “Onze sector – die als eerste een

concrete ambitie op het gebied van energiebesparing formuleerde –

mag hier trots op zijn. De metaalketen toont zich in dit convenant een

betrouwbare partner van de overheid.”

Dat vindt ook CDA-energiewoordvoerder Agnes Mulder. “Fantastisch”,

noemt zij het geboekte resultaat. “Binnen dit convenant blijkt dat de

gemaakte afspraken goed werken. Wat mij betreft gaan we door op

de ingeslagen weg, al zou het mooi zijn als de

betrokken bedrijven nu niet achterover gaan leunen

omdat ze op de goede weg zijn. Bedrijven kunnen

voor een verdere versnelling zorgen door bovenop

de collectieve afspraken individuele doelstellingen

te formuleren. Ik zie deze evaluatie dan ook vooral

als een aanmoediging om door te pakken.”

Ook PvdA-Kamerlid Jan Vos reageert positief. “Ik

weet dat er hard wordt gewerkt en het is goed om te

zien dat de Nederlandse metaalketen zich heeft ontwikkeld tot een van

de meest energie-efficiënte industrieën ter wereld. In die zin heb ik veel

lof voor de inspanningen en moeten we deze aanpak verder doorzetten.

Op de goede weg

Tegelijkertijd moeten we allemaal wel een stapje verder denken. De

grote vraag is hoe de industrie straks het emissieloze pad denkt te gaan

bewandelen. Daar ben ik zeer benieuwd naar.”

Schrikbeeld

Hij noemt de convenanten – zowel politiek als economisch afgesloten

in een ander tijdgewricht – “in principe” nog altijd een goed

instrumentarium. “Voorwaarde is dan wel dat partijen zich aan de

afspraken houden. De macht en invloed van de industrie is groot, maar

als afspraken niet worden nagekomen dan kunnen bedrijven het lid op

de neus verwachten.” Hét schrikbeeld is volgens hem een situatie zoals

die zich voordeed rond de ‘sjoemelsoftware’ van Volkswagen. “Ik hoop

oprecht dat het hoofdstuk VW incidenteel is en niet exemplarisch blijkt

te zijn”, zegt hij.

Energiewoordvoerder Liesbeth van Tongeren

van GroenLinks toont zich kritischer.

“Als ik deze resultaten zie, dan vraag ik

mij af of de doelstellingen wel ambitieus

genoeg zijn. Los daarvan is het tijd voor

herzieningsmechanieken. We zijn voorbij de

mogelijkheid dit vrijwillig te doen. In 1989

begonnen we over deze trajecten te praten. Toen

leek het een fantastisch idee. Maar in de praktijk

is sprake van vrij voorzichtige, conservatieve afspraken. We hebben

in Nederland de hoogste CO2-uitstoot per hoofd van de bevolking en

bungelen onderaan de Europese duurzaamheidslijsten. Daarvoor

CDA en PvdA lovend over tussenstand energiebesparing

“De grote vraag is hoe

de industrie straks het

emissieloze pad denkt

te gaan bewandelen”

de metaalketen is op de goede weg in de

uitvoering van het energiebesparingsconvenant.

dit stellen cdA en PvdA naar aanleiding van de

eind september gepresenteerde tussentijdse

evaluatie. Vanuit de linkse oppositie pleit

GroenLinks juist voor meer regulering.Agnes Mulder: … aanmoediging …

1111

moeten we ons diep schamen.” Zij pleit daarom voor strengere normen

in wet- en regelgeving. De vrijwillige trajecten beschouwt ze als mislukt,

zegt ze. “Ik zie geen urgentie bij een koepelorganisatie als VNO-NCW

en hoor bedrijven ook zelf niet zeggen: wij schamen ons en gaan alles

op alles zetten. In plaats daarvan blijven ze een groot beroep doen op

fossiele brandstoffen.”

Voorsorteren

Volgens Agnes Mulder past echter tevredenheid. “Als je kijkt naar de

cijfers zoals de metaalindustrie die bekend heeft gemaakt, dan blijkt

dat een groot deel van het succes kan worden gekoppeld aan een forse

stijging in het aandeel gerecycled aluminium. Daarmee wordt juist

goed voorgesorteerd op de toekomst, waarin hergebruik en circulariteit

centraal staan. Natuurlijk zien we dat in ketens nog steeds veel misgaat,

maar op dat punt zijn meerdere sectoren al hard bezig piketpalen

te slaan. Het Nederlandse bedrijfsleven loopt daarmee voorop. Als

overheid moeten we dat proces aanmoedigen en faciliteren. Wetgeving

biedt geen toegevoegde waarde, zwaaien met potjes geld evenmin. Je

CDA en PvdA lovend over tussenstand energiebesparing

Nederlandse Metallurgische Industrie

merkt aan alles dat de industrie inziet wat er straks wordt gevraagd.

De metaalketen toont zich in dat opzicht toekomstbestendig. Dit is een

mooi resultaat, waar de sector terecht trots op is. Hieraan zien we dat de

samenwerking tussen industrie en overheid werkt.”

Bij de afgelopen begrotingsbehandeling vroeg het CDA in het debat

over het Belastingplan met staatssecretaris Wiebes (VVD) om verlaging

van de gastarieven en vrijstelling voor de zware industrie zoals de

buurlanden die ook kennen – een dossier waarin de sector claimt dat

de overheid gedane toezeggingen niet nakomt. “We willen de situatie

met de omringende markten gelijktrekken”, zegt Mulder. “Helemaal

hetzelfde kan niet, daarvoor zijn de systemen te verschillend, maar

een evenwichtig speelveld voor de industrie tot stand brengen is

wel mogelijk. De staatssecretaris gaat daar nu naar kijken en heeft

toegezegd daarop terug te komen, de minister van Economische Zaken

eveneens.” Zorgvuldigheid gaat daarbij voor snelheid, zegt zij. “Hier

moet uiteindelijk een doorwrochte aanpak voor komen.”

Zinloos

Het belang daarvan is evident, zegt zij. “We hebben er niets aan als de

industrie straks zijn biezen pakt en verkast naar regio’s waar op het

gebied van milieu en uitstoot helemaal geen regelgeving is.” Dat meent

ook Jan Vos: “Wegjagen is twee keer zinloos”, zegt hij. “Het schaadt

het milieu en het kost banen.” Liesbeth van Tongeren spreekt van

“loze dreigementen. Ik hoor dit al jaren, maar alle bedrijven hebben

hier geschoolde arbeidskrachten. Die vertrekken echt niet zomaar.”

Zij roept bedrijven op zich meer als koploper te manifesteren. “Dan

voorkom je dat de nationale politiek straks zegt:

wij gaan reguleren. Bovendien: het zeuren om

belastingvoordelen leidt tot een race naar de bodem.

Daar is niemand mee gediend.”

Jan Vos:

… goed instrumentarium ….

Liesbeth van Tongeren:

… reguleren …