Dat hij niks meer goed kan

maken, beseft FelicienConner

zich maar al te goed. Daar is

het te laat voor. Maar nu de

54-jarige Felicienlongkanker

heeft, wil

hij zijn

zoon Mi-

chael heel

graag nog

eenmaal

zien.

�16

gids

Vanaf vandaag is het AD ook beschikbaar op de

iPad. Hoofdredacteur

Christiaan Ruesink kanniet kiezen, maar geluk

kig hoeft dat ook niet. �4

Zaterdag7mei 2011

www.ad.nlmedia@ad.nl

PLUSMENNO BENTVELD 3 I BEASTIE BOYS & RACOON 6 I SUZUKI KIZASHI GETEST 9 I PUZZELS EN RECEPT 10

Gps-appara-

tuur is te-

genwoordig

niet meer weg

te denken uit de auto. De ma-

kers van Mobileye hopen op

een soortgelijk succes voor

hun ‘extra oog voor de be-

stuurder’. Wordt ook het came-

raatje achter de voorruit ge-

meengoed?

�8

TELEVISIE

AUTO

ADRESONBEKEND

De spelshow van Caroline

Tensen, 1 tegen 100, gaat dit

weekend weer van start.

De verwachting is datop-

nieuw massaal wordt geke-

ken. En dat is best uitzon-

derlijk, want het gaat niet

goed met de quizzen op tv.

�2

GAMES

FOTO

MARC

OHOFSTÉ

Het spelen van gamesis al-

lang niet meer exclusief het

domein van mannen. Het

maken van games daarente-

gen wel. Positieve uitzonde-

ring daarop is Mie Kumagai,

wiens Virtua Tennis 4 zo-

juist is verschenen. �6

Digitaal gedruktDigitaal gedrukt

NEDERLANDSE DAGBLADEN

& DE IPAD

VISIE (HERKANSING)17 JUNI 2011

Op de voorkant van mijn visie staat de cover van AD Gids van 7 mei 2011. In de fotomontage drinkt de hoofdredacteur van het Algemeen Dagblad, Christiaan Ruesink, een kopje koffie aan zijn keukentafel. Vergezeld door de papieren krant, of door zijn iPad. Nu kan het nog allebei, wat zal de toekomst brengen?

SUZANNE LOMMERS #1514548

SUZANNE.LOMMERS@STUDENT.HU.NLSUZANNE.LOMMERS@GMAIL.COM

Papieren dagbladen worden smalend ‘dode bomen’ genoemd. Het gaat niet goed met de oplage van de Nederlandse dagbladen de afgelopen jaren, al zijn er de laatste maanden kleine stijgingen te zien in de oplagecijfers van sommige dagbladen.

Er zijn steeds meer manieren gekomen om nieuws te vergaren, van de automatische updates op een mobiele telefoon afkomstig van een nieuwswebsite als nu.nl tot het lezen van een blog op internet waarop de klokkenluidersorganisatie Wikileaks publiceert.

Sinds een jaar ben ik op de redactie van het landelijke dagblad; het Algemeen Dagblad, werkzaam als vormgever. Overal liggen stapels kranten, aan de muur hangen de pagina’s die in de avond gedrukt worden en er lopen veel, wat oudere, journalisten rond. De sfeer er de werkwijze op de redactie van een krant vind spreekt mij erg aan, iedere dag samen keihard werken om die krant weer vol te krijgen.

Maar ik merk ook dat de werkwijze op de redactie soms wat traag is, de redactie is naar mijn idee op een wat logge manier georganiseerd en niet altijd even flexibel. De journalisten op de redactie zijn vooral gericht op het tikken van artikelen, er is geen sprake van een multimediale werkwijze. De website www.ad.nl heeft zelfs een eigen redactie die los staat van de redactie van de papieren krant die iedere dag op de mat valt.

Sinds twee maanden is er een applicatie waarmee het AD op de iPad gelezen kan worden. En niet alleen het AD, maar vrijwel alle Nederlandse dagbladen of tijdschriften zijn beschikbaar voor de iPad. Ik vind dit een erg goede en interessante ontwikkeling.

Daarom wil ik in mijn visie de volgende stelling verdedigen: ‘De iPad biedt de Nederlandse dagbladen toekomst’

In mijn visie richt ik mij op de grotere Nederlandse dagbladen, de Volkskrant, Het NRC Handelsblad, Trouw, Algemeen Dagblad , Telegraaf en het Parool.

INLEIDING

D De papieren kranten zullen in hun huidige vorm uitsterven. Auteur en futuroloog Ross Dawson heeft aan de hand van de ontwikkelingen van de afgelopen jaren een wereldkaart ontworpen waarin hij aangeeft wanneer in welk land de papieren krant zoals deze nu bestaat zal verdwijnen. Nederland staat voor 2027 op de kaart.

De verschillende ‘oude media’ zoals papieren dagbladen hebben een vast tijdstip van gebruik. De krant lees je ’s ochtends aan de ontbijttafel, in de auto naar het werk luistert men radio en ’s avonds na het eten wordt het Achtuurjournaal aangezet. Zo ziet globaal de nieuwsconsumptie van de werkende mens eruit. Maar hoelang nog? Is het niet veel makkelijker als men via één medium van het nieuws kan worden voorzien. Als men de digitale krant openslaat en de foto’s bewegen, personen beginnen te spreken. En wil men meer aanvulling van het nieuwsbericht of een nieuwere versie? Dan kan er op een knop worden gedrukt, zodat er, tijdens het lezen het nieuws ge-up-date wordt. Op de iPad zou dit kunnen. De Leeuwarder Courant heeft als eerste regionale krant in mei 2011 een iPad-applicatie gelanceerd die deze mogelijkheden biedt.

Door de opkomst van de televisie en later het internet daalden de oplagecijfers van de kranten. Zij kregen hun eigen website waar ze gratis het nieuws uit de kranten of korte nieuwsberichten op publiceren. De redacties zijn nog steeds onderzoekende hoe ze zich op internet willen manifesteren. Zo heeft het Financiele Dagblad in juni 2010 een paywall op haar site ingevoerd, men moet nu echt betalen voor de content. Maar op veel andere krantenwebsites is het nieuws ‘gratis’ te verkrijgen zoals de website bijvoorbeeld NRC Handelsblad. Andere kranten, zoals het Algemeen Dagblad, hebben de internetredactie losgekoppeld van de krantenredactie.

De meeste consumenten zijn er inmiddels aan gewend om het nieuws gratis online te verkrijgen en zijn hier niet altijd bereid voor te betalen. De iPad is een medium dat potentie heeft de situatie van het gratis weggeven van content via internet te kunnen doorbreken. Uit onderzoek van het Bureau Consumenten Onderzoek en de Telegraaf Media Groep blijkt dat mensen bereid zijn om te betalen voor content op de iPad.

Sinds juli 2010 is de iPad in Nederland te verkrijgen. Door Sanoma is er onderzoek gedaan naar de Nederlandse iPad gebruiker. Deze gebruiker is vaak een man, hoger opgeleid en rond de vijftig jaar. Hij deelt de iPad met de rest van het gezin. De iPad wordt intensief gebruikt: ’s avonds in de woonkamer (94%), maar ook ’s ochtends bij het ochtendritueel, in bed en zelfs op het toilet (25%). De meeste iPad bezitters maken per dag meerdere keren gebruikt van hun iPad (94%). Zoals hier beschreven is de iPad dus een ideaal platform voor nieuwsconsumptie. Het nieuws lezen staat in dit onderzoek dan ook bovenaan de top vier van activiteiten die men op de iPad uitvoert, 93% leest vaak nieuws op hun iPad en 7% doet dit soms. Een belangrijke reden om de iPad te gaan gebruiken is het comfort en het gebruikersgemak (79%). Het innovatieve imago en het up-to-date blijven speelt voor veel

NEDERLANDSE DAGBLADEN EN DE IPAD

iPad-gebruikers ook een belangrijke rol.

94 % van de iPad bezitters neemt de table mee op vakantie. De krant op de iPad is makkelijker te lezen voor vakantiegangers in het buitenland, geëmigreerde Nederlanders of buitenlandse lezers en zorgt zo voor een hoger bereik.

De iPad is een mooie kans voor dagbladen om zich op een andere manier, of via een ander medium te presenteren. Maar hebben de lezers van de dagbladen hier wel behoefte aan? De papieren krant heeft wellicht een nostalgische waarde, ’s morgens aan het ontbijt kun je samen de krant lezen en de katernen uitwisselen. Samen achter de iPad wordt misschien wat krap aan de ontbijttafel. Uit de studie ‘Alle kanalen staan open, de digitalisering van het mediagebruik’ van het Sociaal Cultureel Planbureau blijkt dat het gebruik van nieuwe media zich minder snel verspreid dan gedacht wordt. Er wordt gesproken van een ‘digitale voorhoede’, dit zijn jongeren, hoogopgeleiden, autochtonen, werkenden. De groep wordt als beeldbepalend beschouwd maar maakt niet meer dan 2% van de Nederlandse bevolking uit. Uit het onderzoek blijkt dat zij met uitzondering van de jongeren de ‘oude media’, waaronder dus de papieren krant, trouw blijven. Zij blijven de papieren editie lezen maar doen dit in combinatie met de bijbehorende websites of nieuwsvoorziening via digitale kanalen.

Het Parool, de Volkskrant, Trouw en het Algemeen Dagblad worden door de Persgroep uitgegeven. De Persgroep heeft er bewust voor gekozen om een iPaper (krant op de iPad) te maken die nauw aansluit bij de papieren editie van de krant. Dit houdt in: één editie per dag, dezelfde inhoud als de papieren krant en de mogelijkheid om te bladeren. De iPad versie bestaat eigenlijk uit de pagina’s van de papier editie, maar dan te bekijken op de iPad. Deze keuze is gemaakt omdat De Persgroep zich vooral richt op de krantenlezer. In de toekomst wil de uitgever de applicaties wel verder gaan ontwikkelen, naar de behoefte van de lezers van de verschillende kranten. Hans Deridder, managing editor bij de Persgroep: ‘We hebben ervoor gekozen om een exact kopie van de papieren krant als iPad applicatie te presenteren, hiermee willen we de papieren krant de digitale wereld intrekken. Op een bepaald moment komt er een instroom van mensen die geen band meer hebben met de gedrukte krant, en die verwachten een hele andere gebruikservaring.’ Voor het Parool zijn er bijvoorbeeld wel plannen om na de zomer een nieuwe iPad-app uit te brengen waarin de krant helemaal niet meer te herkennen is.

Het Algemeen Dagblad lanceerde in mei 2011 haar iPad-app, sindsdien is deze tot 24 mei 2011 530.000 gedownload, een gemiddelde van 3.764 per dag. De digtale editie van de Volkskrant voor de iPad is sinds 20 december 2010 verkrijgbaar en tot 24 mei 2011 al 560.000 keer gekocht, gemiddeld 4.259 per dag. Er zijn bij het Parool sinds 18 december 2010 tot 24 mei 2011 71.000 iPad-editities gedownload, dit zijn er slechts 546 per dag. Trouw was in februari 2011 op de iPad te verkrijgen de krant is sindsdien tot 24 mei 2011 zo’n 1300 keer gedownload, gemiddeld 180 per dag. Dit is in vergelijking met de andere persgroep krant niet veel, de Trouw lezers passen dan ook niet echt binnen het

profiel van de iPad-bezitters. Bij deze cijfers moet er rekening mee worden gehouden dat de verkoop van de iPaper nog in de opstart fase zit, zeker is dat er behoorlijk wat mensen kiezen voor het binnenhalen van de digitale versie van hun krant op de iPad. De iPad-edities van de Persgroep kranten zijn 0,79 euro per stuk op weekdagen, en 1,59 in het weekend.

De Telegraaf heeft 6 augustus 2010 zijn eerste applicatie voor de iPad geintroduceerd. De app geeft toegang tot het laatste nieuws geselecteerd door de Telegraaf redactie. Adjunct-hoofdredacteur van de Telegraaf: ‘Wij geloven in de toekomst van tablets zoals de iPad als drager van nieuws. Bij de ontwikkeling van de applicatie hebben we goed gekeken naar de mogelijkheden om nieuws te combineren met bewegend beeldmateriaal. De applicatie is een nieuwe uiting die wordt gemaakt door de redactie van de Telegraaf. Het is zeker geen verlengstuk van de krant of website, het is echt een ander informatiekanaal met andere accenten.’ De digitale versie van de papieren krant is ook te downloaden in deze applicatie. De Telegraaf verkoopt de krant op de iPad voor 1,59 euro per exemplaar, duurder dan de papieren versie in de kiosk. Herman Bos, marketing manager bij de Telegraaf: ‘Dit is een bewuste keuze. Early adopters zijn bereid hier voor te betalen.’ De Telegraaf-app voor de iPad wordt per dag zo’n 25.000 keer gedownload.

NRC heeft juist de keuze gemaakt om onder de verkoopprijs van de papierenversie te gaan zitten met 0,79 euro per editie. De krant biedt de lezer op de iPad op dit moment ook een digitale weergave van de papieren krant. Wel is er sinds kort een applicatie ‘In Beeld’ die zich op nieuwsfotografie richt.

Wat opvalt is dat deze kranten, op de Telegraaf na, de papieren krant als uitgangspunt nemen. De redacties van kranten zijn wellicht niet heel flexibel en er werken veel journalisten van de oudere generatie. Terwijl deze journalisten nog worstelen met het internet, is er een nieuwe generatie digitale journalisten opgestaan die de oude media als totaal irrelevant afdoen. Internetjournalist Bert Brussen zegt bijvoorbeeld: ‘de krant wordt binnenkort een nichemarkt en binnen een paar jaar is het voor kranten geen optie om zich op digitaal gebied te begeven, maar een absolute noodzaak. En dan niet door het plakken van de artikelen uit de papieren krant naar het internet of de iPad maar door het aanbieden van een crossmediaal platform.’

Een krant die op weg is met het ontwikkelen van een cross mediaal platform is nrc-next. In oktober 2010 organiseerden de redactie een ‘nrc.next-appcamp’. Professionals op het gebied van internetjournalistiek met goede ideeën om de journalistiek op tablets vorm te geven werden uitgenodigd op de redactie. Want, schrijft Ernst-Jan Pfauth, chef Internet en verantwoordelijk voor alle digitale uitgaven van NRC Handelsblad en nrc.next, op zijn blog: ‘We willen apps ontwikkelen die vanuit het nieuwe medium zijn bedacht. We willen de lezer meer voorschotelen dan alleen een digitale kopie van de papieren editie.’

Maar wie gaat deze crossmediale krant op de iPad maken? Veel wat oudere journalisten die

in dienst zijn bij de kranten hebben het niet zo op de nieuwe media. In een interview met De Nieuwe Reporter zegt Pfauth over zijn eigen krant: “Redacteuren van papieren kranten zoals NRC Handelsblad zijn opgegroeid met vijftien jaar mislukte internetexperimenten”. De scepsis bleef groot, waardoor de overtuiging ontbrak om er iets moois van te maken.”

Een mooie bijkomstigheid van de krant uitgeven op de iPad is het omzeilen van de druk- en distributiekosten. Jan-Jaap Heij, hoofdredacteur de Pers stelt op zijn blog dat op dit moment tot driekwart van de kosten van een krant bestaan uit het drukken en distribueren ervan: ‘Vallen die kosten (vrijwel) weg, dan wordt het een stuk eenvoudiger de rest van de huidige kosten – voor de redacties dus – terug te verdienen. Daarmee zal het wellicht mogelijk blijken de crisis in de dagbladen- en tijdschriftenwereld te bezweren zonder al te veel concessies te doen aan de kracht van print: het presenteren van geordende informatie die in één oogopslag goed te lezen is, die af en toe een verrassing biedt, die de dingen van de dag in hun context presenteert in plaats van ze te presenteren als een verzameling losse feiten en links die een lezer zelf moet ordenen.’ De iPad biedt deze structuur.

Heij haalt hier nog een belangrijk argument aan. De redactie van de krant heeft kennis en tijd in de verzameling van het nieuws gestoken die voor de lezer interessant en kwalitatief zal zijn. Wanneer een lezer nieuwswebsites als bijvoorbeeld nu.nl raadpleegt komt de lezer terecht in een massa berichten. De iPad biedt, net als de papieren krant, ruimte tot ordening en het uitlichten van bepaalde onderwerpen.

Na het bekijken van de huidige situatie op de Nederlandse dagblad iPad-app markt is mij opgevallen dat de grote spelers in krantenland niet met de meest geavanceerde iPad-applicaties komen. Het innovatieve ontbreekt aan bijvoorbeeld de kranten van de Persgroep en aan het NRC Handelsblad, die de lezers een exacte digitale kopie van de

papieren krant bieden.

Dit komt naar mijn idee omdat de krantenredacties verouderd zijn, het zijn logge organisaties die niet snel tijd en ruimte kunnen vrij maken om nieuwe ontwikkelingen bij te benen.

Ik vind dat de krantenredacties eigenlijk meer moeten investeren in het ontwikkelen van een iPad-editie van de krant en meer aandacht aan moeten schenken het maken van de iPad-app, anders zullen ze achter blijven lopen. De journalisten op de redactie moeten getraind worden voor het multimediaal werken. Eigenlijk zou er op de redacties een apart iPad-team moeten zijn met een aparte beeld- videoredactie. De iPad-editie van de dagbladen moet een crossmediaal product worden. Lukt het de kranten om hun redacties anders te gaan organiseren en dit te maken, dan zal de iPad een erg grote rol gaan spelen in de toekomst van de Nederlandse dagbladen.

CONCLUSIE

Hiemstra, Andries, projectmanager marketing Persgroep NederlandLeverde cijfers publicaties iPad-edities Persgroepandries.hiemstra@persgroep.nl

Wijndels, Ward, chef Nieuwe Media NRCTelefoon 0655883169

Deridder, Hans, managing editor Persgroep NederlandTelefoon +32.475.255.295

Bel, Irene de, 18 december 2010, Vijf vragen over de iPad-app van Het Paroolhttp://www.parool.nl/parool/nl/38/MEDIA/article/detail/1077671/2010/12/18/Vijf-vra-gen-over-de-iPad-app-van-Het-Parool.dhtml

Dawson, Ross, 31 oktober 2010, Launch of Newspaper Extinction Timeline for every country in the worldhttp://rossdawsonblog.com/weblog/archives/2010/10/launch_of_newsp.html

TMG en Bureau Consumenten Onderzoek, iPad onderzoek, februari 2011http://www.slideshare.net/magazinespuntnl/telegraaf-ipad-onderzoek

Cebuco, 22 september 2010, De digitale voorhoede blijft de dagbladen trouwhttp://www.cebuco.nl/dagbladen/artikel/de_digitale_voorhoede_blijft_de_dagbladen_trouw/

Huysmans, Frank en Haan, Jos de, Sociaal Cultureel Planbureau, september 2010, Alle kanalen staan open. Digitalisering van het mediagebruikhttp://www.scp.nl/content.jsp?objectid=default:25948

Hamel, Ernst-Jan, 19 april 2011, Nieuwsoverzicht: Telegraaf 25.00 maal per dag gedown-load op Ipadhttp://www.rethinkingmedia.nl/2011/04/19/nieuwsoverzicht-telegraaf-25-000-maal-per-dag-gedownload-op-ipad NRC Media Team, Vimeo, Preview van de NRC app http://vimeo.com/10549855

Pfauth, Ernst-Jan, 20 september 2010, De nrc.next iPad-app: en nu aan de slag

BRONNEN

http://www.nrcnext.nl/blog/2010/09/20/de-nrc-next-ipad-app-en-nu-aan-de-slag/#more-37313

Pfauth, Ernst-Jan, 11 oktober 2010, De resultaten van het nrc next appcamphttp://www.nrcnext.nl/blog/2010/10/11/de-resultaten-van-het-nrc-next-appcamp/

Ess, Henk van, november 2010, 7 tablet laws for newspapershttp://www.slideshare.net/searchbistro/seven-laws-for-tablets-and-newspapers-how-to-use-the-android-and-ipad-tablets-to-get-the-most-audience

Heij, Jan-Jaap, 2 april 2009, E-readers biedt uitgevers unieke kanshttp://www.denieuwereporter.nl/2009/04/e-reader-biedt-uitgevers-unieke-kans/

Ramaer, Joost, 13 oktober 2010, Ik wil de site van de snelle duiding maken – interview met Ernst Jan Pfauthhttp://www.denieuwereporter.nl/2010/10/ik-wil-de-site-van-de-snelle-duiding-maken-inter-view-met-ernst-jan-pfauth-24-de-nieuwe-chef-internet-van-nrc-handelsblad/

Brussen, Bert, 15 november 2010, Recensie Persgroep iPad-apphttp://www.dejaap.nl/2010/11/15/recensie-de-pergsgroep-ipad-app/

Hoeffnagel, Wouter, 20 december 2010, Tien gratis kranten in Volkskrant iPad-apphttp://macworld.nl/ipad/22264101-tien-gratis-kranten-in-volkskrant-ipad-app.html

Telegraaf.nl, 6 augustus 2010, De Telegraaf op iPadhttp://www.telegraaf.nl/digitaal/7340480/__De_Telegraaf_op_iPad__.html

Zandt, Sonny in ‘t, 7 mei 2011, Nooit meer zwarte vingers. Algemeen Dagblad, Gids, p4

Still, Herman, 18 december 2010, Met één veeg door het Parool met de iPadhttp://www.parool.nl/parool/nl/38/MEDIA/article/detail/1077668/2010/12/18/Met-een-veeg-door-Het-Parool-met-de-iPad.dhtml

LC.nl, 6 mei 2011, LC lanceert iPad applicatiehttp://www.lc.nl/friesland/regio/article13527023.ece/LC-lanceert-iPad-applicatie

Cromphaut, Eline, Spitaels, Reinout, Dooren, Wouter van den, 10 devember 2010, Een onderzoek naar het ‘iPad-effect’ in de Vlaamse dagbladindustrie, Universiteit Gentereadingevent.nl/files/2010/12/Paper_Het_iPad-Effect.pdf

Sanoma Uitgevers, oktober 2010, De Nederlandse iPad gebruikerhttp://www.slideshare.net/mfredactie/sanoma-onderzoek-de-nederlandse-i-pad-gebruiker-def