VIRUS INFECTIES IN DE ZWANGERSCHAP

DR PAUL RAMAEKERSUZ ANTWERPEN

paul.ramaekers@uza.be

COMPLICATIES VAN VIRALE INFECTIES IN DE ZWANGERSCHAP

• ZELDZAAMMAAR

• ERNSTIGE COMPLICATIES– VOOR DE MOEDER– VOOR DE FOETUS– VOOR DE NEONATUS

COMPLICATIES VAN VIRALE INFECTIES IN DE ZWANGERSCHAP

• (HER)KENNEN• TIJDIG REAGEREN

OM

• MORTALITEIT EN MORBIDITEIT TE BEPERKEN

HERPES VIRUS INFECTIE IN DE ZWANGERSCHAP

DR PAUL RAMAEKERSUZ ANTWERPEN

paul.ramaekers@uza.be

HERPES SIMPLEX VIRUS (HSV) TYPE 1 EN 2

• dubbele DNA streng met enveloppe• types 1 en 2• geen kruisresistentie tussen types

• herpes virussen (HSV, varicella zoster,humaan papilloma virus) latentaanwezig in de sensoriële ganglia van de dorsale zenuwwortel met reactivatie

GENITALE HERPES

• Oorzaak is HSV type 1 en 2– zonder symptomen– meeste besmettingen door asymptomatische

dragers– Sexueel verkeer – oro-genitale overdracht HSV1 is

de grootste oorzaak van genitale HSV bij adolescenten.

GENITALE HSV & ZWANGERSCHAP

• Genitale HSV bij een zwangere vrouw verloopt hetzelfde als buiten de zwangerschap

• Geen/nauwelijks gevaren voor de foetus.• Zeldzaam maar ernstig is herpes neonatorum

EPIDEMIOLOGIE• VLAANDEREN ?• STATUS QUO

national health and nutrition examination survey USA

HSV PREVALENTIE BIJ ZWANGEREN

NEONATALE HSV/ 100.000 BEVALLINGEN

USA 22% 12-60

SCANDINAVIE 33%

CANADA 17% 6

EUROPA 1.5-3

AFRIKAANSE ONTWIKKELINGSLANDEN

60-90%

Kliniek van HSV bij de zwangere vrouw

• incubatietijd van 4-5 dagen. • in de genitale regio zwelling, roodheid en jeukte,

pijnlijke blaasjes, kleine ulcera, kraters en genezing met korstvorming.

• na 2 tot 3 weken is er een volledige genezing.• de liesklieren kunnen reactief vergroten. • dysurie en cervicitis en in 15% een secundaire candida

infectie, zelden PID.• Pharingitis, hoofdpijn, fotofobie, spierpijn en zelden is

er een aseptische meningitis.• Encefalitis uitzonderlijk maar met slechte prognose.

PRIMAIRE INFECTIE

Kliniek van HSV bij de zwangere vrouw

• Prodromen – genitale jeukte– schietende pijn in de gluteus streek of heupen.

• Milder– Korter – minder ernstig

REACTIVATIE

Kliniek van HSV bij de foetus

• Bestaat dat?• Microcefalie/hydrocefalie/chorioretinitis• bij echoscopische bevindingen

TORCH/parvoB19

Kliniek van HSV bij de neonatus• Enkele??? gevallen per jaar• tot 28 dagen na de geboorte• De belangrijkste oorzaak is de postnatale

infectie door orolabiale overdracht via bezoek, verplegend personeel of ouders.

• De besmetting tijdens de geboorteis veel minder frequent.

KANS OP VERTICALE TRANSMISSIEStatus tijdens de partus Risico op neonatale

HSVODDS ratio

Primo infectie genitale HSV1 of 2 30-50%

Genitale HSV letsels tijdens de arbeid

-Primair versus recidief-Type 1 versus type 2

346

59 35

Positieve HSV 2 (en positieve of negatieve HSV1) serologie zonder letsels

0.02%

Seronegatief voor HSV1 en 2 0.05%

Enkel positieve HSV1 serologie 0.03%

Brown ZA, Wald A, Morrow RA, Selke S, Zeh J,Corey L JAMA 2003;289;203-9 C Gardella,Z. Brown BJOG 2011;187-192

PROGNOSE VAN HERPES NEONATORUMLocatie van de

infectieIncidentie Klinische

manifestatiesPrognose*

Huid45%

Blaasjes op de huid, oog en in de mond

Goed

Oog

Oraal

CZS 30% Moeheid, slecht eten, stuipen, met of zonder huidletsels

6% mortaliteit

50% van de overlevenden heeft matige tot ernstige neurologische afwijkingen

Verspreide ziekte 25% Aantasten van diverse organen en sepsis

30% mortaliteit

* prognose en verloop in de gevallen waar snel aciclovir wordt gestart.

C Gardella, Z Brown BJOG 2011;187-192

DIAGNOSE VAN HSV INFECTIE

• klinische symptomen & anamnese–10-30% diagnose van alle HSV

• Geen routine serologie of culturen• Virale culturen zijn in klinische omgeving

verlaten• PCR op HSV-DNA is een sensitieve test (en kan

gebeuren voor type 1 en 2.) • serologische status voor HSV type 1 of 2.

ACOG & RCOG

PREVENTIE EN BEHANDELING

• BRAAF ZIJN. VERGEET HET MAAR

• ACICLOVIR – GEEN GEKENDE BIJWERKING– TE PREFEREN BOVEN ANDERE ANTIVIRALE

MIDDELEN

• ELECTIEVE SECTIO

ACICLOVIR• afgelopen jaar 4 of meer recidieven vertoonden

– Onderhoudsbehandeling 4 x 200 mg of 2 x 400 mg/dag p.o.

• immuundepressieve vrouwen– idem

• primaire HSV– 5 x 200 tot 3 x 400mg/dag per os gedurende 7-10 dagen bij.– intraveneus 5-10mg/kg po om de 8 uren.

• HSV recidieven – Idem gedurende 5 dagen – op voorwaarde dat tijdens de prodromale fase wordt gestart.

De diagnose en behandeling van genitale infecties bij vrouwen. Richtlijnen van de Belgische verenigingen van verloskundigen en gynaecologen.G. donders, J.M. Foidart

DUS

• ANAMNESE • GEEN ROUTINE HSV SEROLOGIE EN CULTUREN• VANAF 34 WEKEN OGEN OPEN• ELECTIEVE SECTIO ?

DUS

• ANAMNESE • GEEN ROUTINE HSV SEROLOGIE EN CULTUREN• VANAF 34 WEKEN OGEN OPEN• ELECTIEVE SECTIO– BEPERKEN TOT PRIMAIRE HSV NA 34 WEKEN

RCOG

DUS• ELECTIEVE SECTIO

– ALLEEN BIJ PRIMAIRE HSV NA 34 WEKEN RCOG

– OOK BIJ LETSELS BIJ REACTIVATIE ACOG

• NEONATOLOOG VERWITTIGEN

LABORATORIUM• SEROLOGIE– GEEN SCREENING– LIEVER IGG SEROCONVERSIE DAN IGM– IMMUNOBLOT KAN BESTE ONDERSCHEIDEN TUSSEN TYPE

1 EN 2

• PCR I.PV. CULTUUR– GEEN SCREENING– IN BELGIE GEEN ONDERSCHEID TUSSEN SEROTYPES

• SEROLOGIE EN PCR ZIJN ALLEEN TERUGBETAALD BIJ IMMUUNDEFICIENTE PATIENTEN