wikimedica.medica.bewikimedica.medica.be/wiki/images/9/93/Kindergeneeskunde.docx · Web viewVroeg:...
96
Kindergeneeskunde Opvang pasgeborene Overgang foetaal-neonataal leven en opvang - Foetale longen o Arbeid: minder productie longvocht o Uitdrijving: compressie thorax (10%) + lymfewegen drainage (90%) o AH beweging (6s) (regelmatig na 30s) Temp verandering Catecholamineproductie o Longexpansie < neg intrathorac druk pulm vasc weerstand daalt pulm bloedstroom stijgt druk LAstijgt sluiting foramen ovale + sluiten d arteriosus < geoxygeneerd bloed o AH beweging absorptie resterend longvocht o Electieve sectio: vertraagd longvochtklaring transiente tachypnee o CAVE: geen spontane Ah < geboorte asfyxie (vb placentaloslating) Gasping, primaire apnee, onregelmatige gasping, secundaire apnee B: reanimatie Geboorte asfyxie en geboorte trauma - Zz continu asfyxie o CAVE: abruptio placentae, navelstrengprolaps
Transcript of wikimedica.medica.bewikimedica.medica.be/wiki/images/9/93/Kindergeneeskunde.docx · Web viewVroeg:...
Kindergeneeskunde
Opvang pasgeborene
Overgang foetaal-neonataal leven en opvang
- Foetale longen
o Arbeid: minder productie longvocht
o Uitdrijving: compressie thorax (10%) + lymfewegen drainage (90%)
o AH beweging (6s) (regelmatig na 30s)
Temp verandering
Catecholamineproductie
o Longexpansie < neg intrathorac druk
pulm vasc weerstand daalt pulm bloedstroom stijgt druk
LAstijgt sluiting foramen ovale
+ sluiten d arteriosus < geoxygeneerd bloed
o AH beweging absorptie resterend longvocht
o Electieve sectio: vertraagd longvochtklaring
transiente tachypnee
o CAVE: geen spontane Ah < geboorte asfyxie (vb placentaloslating)
Gasping, primaire apnee, onregelmatige gasping, secundaire apnee
B: reanimatie
Geboorte asfyxie en geboorte trauma
- Zz continu asfyxie
o CAVE: abruptio placentae, navelstrengprolaps
- Meestal intermittent asfyxie
o Vb langurige frequente contracties
o Hypoxische ischemische encefalopathie
o Periventriculaire leucomalacie
o Meer kans op spasticiteit, hemiplegie
- Geboortetraumata
o Caput succedaneum
Oedeem onder huid
Kan groot opp
Kan blauw
Onschuldig
Na enkele dagen verdwenen
< lang ingedaald of bevalling met ventouse (zuignap)
o Cefalhematoom
Bloeding onder periost
Beperkt over 1 schedelbeen
Meestal os parietale
Harde zwelling persisteert gedurende weken
Pijnlijk
Erntiger
o Scalphematoom
Subgaleaal hematoom, over ganse galea aponeurotica
Acute fluctuerende zwelling ganse schedeldak
CAVE: leegbloeden
Acute anemie
Circulatoire collaps + oedeem vh hoofd
ERNSTIG
o Plexus brachialis verlamming
< tractie bij bevalling
Elongatie/ruptuur plexus bij ontwikkelen schouders
2 vormen:
Erb’s parese (C5-6)
o Endorotatie arm + flexie pols/hand (Waiters tip) +
parese
Klumke (C8-T1)
o Geen intrinsieke handspieren
o Geen dorsiflexie hand
Prognose:
Herstel 3-6 mnd
o Elongatie: na 2w
o 90% na 2j
o Evtl HK als geen evolutie
B: kine + FU
DD ClaviculaFractuur
Droge klik, geen gebruik arm, onschuldig (cijfer 8 verband)
Resp problemen
- Mogelijk aspecifieke uiting van verschillende aandoeningen
o Transiente tachypnee (TTN)
o Meconiumaspiratie
o Pneumothorax
o Persisterende pulm hypertensie
o Hyaliene membraanziekte
o Bact sepsis/virale infectie
o Polyctyemie, anemie
o Congen hartafwijking
o MAC
- TTN
o Meest freq
o < vertraagde resorptie longvocht
Sectio: geen thoracale compressie
Frequenter bij sectio
Onderwaterbevalling: nle vulling lucht onmogelijk
o RX thorax: fissurentekening
Kliniek duidelijk genoeg
o B: extra 02, beademing, intensieve zorgen
- Meconiumaspiratie
o < foetale hypoxie
o NIET bij prematuur
Darm nog niet volgroeid
20-25% bij 42w baby
o Gevolgen 1ste gasp meconiumvruchtwater:
Mech obstructie
Chemische pneumonitis (+ surinfectie)
Overinflatie + collaps
Pneumothorax
Persisterende pulm hypertensie
o B:
verwijderen uit bovenste LW na geboorte hoofd
Apgar <4: intuberen + beademen, dan pas aspireren
Apgar: 4-7: inspectie stembanden + aspiratie
Apgar >7: enkel aspiratie mond (geen meconium in longen)
Bronchiale lavage (+ intubatie)
Uitspoelen om latere problemen te vermijden
- Pneumothorax
o Oorzaken:
2% spontaan
Evtl sec aan meconiumaspiratie
Prematuur: relatie RDS (hyaliene membraanziekte)
o Mstl asymptomatisch
o Transilluminatie thorax (na licht op thorax)
< surfactant tekort na collaps
o CAVE: spannings: thoraxdrain
- Persisterende pulm hypertensie
o Oorzaken:
Geboorteasfyxie, meconiumaspiratie, septicemie, RDS
o VC in long blijft
hoge pulm vasc weerstand R-L shunt weinig oxygenatie
cyanose (zonder veel cardiale symptomen na geboorte)
Geen antom hartafwijking
o B:
Urgente echocardio: cong hartafwijking uitsluiten
NO (VD)
Hoge frequente beademing
ECMO
o DUS: oorzaken slechte ventilatie/blijvende cyanose ondanks beademing:
Pulm hypertensie OF cyanogene cardiopathologie
Voeding
- Drinken mogelijk: 32-34w
o Minder: IV of sondevoeding
- Moedermelk
o Anti infectieus
o Voedingswaarde
Goed verteerbare EW, hypoallergeen, vetsamenstelling, lipase, Ca/P =
2/1, hoge absorptie ijzer (beter dan geadapteerd), meer poly-
onverzadigde vetten (CZS)
o Emotioneel, relatief contraceptief, minder kans latere ziekten
Metabole problemen
- Verworven
o Hypoglycemie
< 40 mg/dL
Oorzaken:
Minder reserve (prematuur, dysmatuur) (IUGR)
DM moeder, verhoogd sinudline
Asfyxie
Polycytmie
Elke comorb (infectie, sepssi)
S:
Prikkelbaar, apnee, lethargie, convulsies
Glycemiestick direct na geboorte
B:
Snel aanleggen, frequent voeding,
Glucose infuus
o Hypocalcemie
< 8,5 mg/dL
Oorzaken:
Prematuur/dysmatuur
DM
o Transiente hypoparathyroidie
S:
Idem hypoglycemie
+ clonus (beentjes naar romp brengen)
B: Ca IV
Prematuriteit en zijn problemen
- RDS (hyaliene membraanziekte)
o Vnl < 28w
o = def surfactant
o Gevolgen:
Alveolaire collaps (minder gasuitwisseling)
Paradoxale AH
o Preventie: CS moeder prenataal
Liefst 24h voor bevalling
o B:
Surfactant (endotracheaal) preventief/vroeg therapeutisch
Beademing pos druk
- Intraventr bloeding +/- periventric hemorrhagisch infarct
o < autoregulatie moeilijker
o Graden:
1+2: puur intraventric, niet parenchym (goede prognose)
4: + periventric hemorrhagisch infarct
Cerebral palsy, spasticiteit, hemiplegie, ontw stoornissen
Hydrocefalie (FU hoofdomtrek, vastgroeien suturen)
o FU op intensieve + volw lft
- Periventric leukomalacie
o Witte stof letsels
< minder doorbloeding/hypoxie
< infectie, hypoxie, cardiomyopathie, prematuur
Gevolgen:
Spastische dilegie/quadriplegie
o Op tippen lopen/ schaarstand
o Niet altijd mentaal retardatie
- Retinopathie
o < neoangiogenese op grens
Netvliesloslating ( blind)
o < 100% O2
Zo weinig mogelijk O2 gebruiken
o B:
Laser op vroeg stadium
O2 + pos druk
- Necrotiserende enterocolitis
o Ischemie + infectie + gasproductie perforatie
o S:
Voedingsintolerantie
Braken
Opgezet abdomen (obstructief beeld)
Bloederig stoelgang
Shock
Apsnee, resp problemen
o D:
klinisch
RX abdomen
Pneumatosis coli
o CAVE: soms ook v portae
Evtl perforatie
o B:
Stop PO voeding (TPN)
Breedspectrum AB
Soms HK
- Verhoogde gevoeligheid infecties
o < immaturiteit IS
o < Verlengd verblijf, katheter, beademing (nosocomiale infecties)
o < Minder maternele IgG transplacentair
Aangeboren afwijkingen
Vacterl syndroom
- Def:
o Vertebrale afwijkingne
o Anale atresie
o Cardiale afwijkingen
o Tracheo-oesofagale fistel met oesofagale atresie
Voedingsproblemen, cyanose
o Renale afwijkingen (hoefijzernier)
o Ledematen (vnl radius + duim)
Variabel: hypoplastische radius, extra vingers/tenen, duim 3 falangen
- Oorzaak:
o ? sporadisch
Adriamycine aan muizen?
Omgevingsfactoren rond contraceptie + ZS
- Roken
o Wiegendood + astma
- GM
o Coumarines, thalidomide (focomelie), AE
- Alcohol, drug
- TORCH: toxoplasmose, other (syfilis, VZ, parvo B19), Rubella, CMV, HSV
o meest frequente infecties geassocieerd met congen afwijkingen
o Microcefalie
o Calcificaties hersenen
o Cataract
o Extramedull hematopoiese
Blue muffin (blauwe puntjes; rozijnen)
- Listeria (franse kazen)
- Overdosis Vit A
o Leverstoornis
- FZ def rond conceptie
Foetaal alcohol syndroom
- IUGR
- Ontwikkelingsvertraging
- Cardiale afwijkingen
- Dysmorfie
o Uitgesproken epicanthusplooi, diepe neusbrug, geen filtrum, bovenlip heel
fijn, maxilla onderontwikkeld retrognatie
Spina bifida
- Meningocoele (CSV)
- Meningomyelocoele (+ RM)
o Urgent HK
o S: mortorisch/sensorisch
- Hydrocefalie (vb Arnold chiari)
Medische RF
- Materneel:
o AHT
o Obesitas
o DM
Caudaal regressie syndroom (sacrale agenese)
IUGR
Onderste helft lichaam onderontwikkeld
Macrosomie
Hypoglycemie
RDS
Hypertrofische cardiomyopathie
Polycythemie
o VG herhaald miskraam/premature geboortes
- Genetisch:
o Lft moeder
o VG congenitale afwijkingen
o Familiale hered aandoeningen
o Ouders AR aandoeningen
o Ouder drager chromos afwijking
o Consanguine ouders
Antenatale diagnose
- Preimplantatie genetische diagnose
o chromos afwijkingen + DNA mutaties
- Chorion villus biopsie (vlokkentest)
o I: familiale VG
o chromosomen, DNA, PCR foetale infectie, enzymbepaling
- Foetaal weefsel biopsie (zz)
- Amniocentese
o ZS ver gevorderd
- (cordocenteses)
- Prenatale echo
o structurele afwijkingen
o CZS, cor, thorax, faciaal, GI, urogenital, skelet, hydrops, chromos afwijkingen
Vb tris 21:
Vetophoping achteraan hals, neklplooi verdikt, AV kanaal, GI
afwijkingen
Afwijkingen
Spontaan verdwijnen (geruststellend)
- Traumatische cyanose, zwelling vervorming voorliggend deel,
navelstrengomstrengeling
- Epsteinparels
- Cysten
- Borstkliervergroting (melksecretie < hormonen moeder)
- Vaginale secretie (< hormonen moeder)
- Ooievaarsbeet (oogleden, hals)
- Erythema toxicum (vnl op romp)
o = kleine puistjes
- Milia
o = keratine ophoping met sebum
- Umbilicale hernia
- Mongolian spot
o Verdwijnt NIET (vervaagt over jaren)
o Geen comorb!
o Lijkt op ecchymose, meestal iliosacraal, blauw
o Vnl Azie
- Positionele talipes (klompvoet)
o Helemaal dorsiflexie mogelijk voet (teen tegen onderbeen)
Significante afwijkingen pasgeborenen
- Naevus flammeus
o Boven oog; achter oor
o CAVE: V1 gebied: + oogafwijkingen (glaucoom) + meningomyelocoele
Evtl epilepsie (Sturge-Weber)
- Aardbei hemangioom (capillary hemangioma)
o B: bètablokker (Inderal)
o Soms levensbedreigend: PHACES syndroom
- Tanden
- Extra vingers/tenen
- Pre-auriculaire huidaanhangsels
o CAVE: renale afwijkingen
- Hartgeruis, cyanogene cardiomyopathie
- Middenlijn defecten
- Vergrote blaas
- Structurele klompvoet
- Heupdysplasie
Hernia diafragmatica
- Vroeg: grote problemen <-> laat: enkel compressie long
- Meestal Links, PL foramen diafragma
- S:
o RD zonder succes resp reanimatie (<longhypoplasie)
- D: RX thorax + abdomen
- B:
o naso-gastrische tube suctie
o HK herstel
o Probleem longhypoplasie:
Foetale endotracheale occlusie (bevordering longgroei)
plug in trachea verbetert outcome
gespleten lip/verhemelte
- lip:
o < geen fusie frontonasale en maxillaire processus
o B: esthetische correctie
o CAVE: soms andere cong afwijkingen
o Vaak + verhemelte
- Verhemelte:
o < geen fusie processus palatinae en septum nasi
o S:
Voedingsproblemen
Gehoorsproblemen (vaak OM, buisjes geen nut)
Spraakstoornissen
o B:
Voedingsplaatje HK (verschillende tijden)
Hoge darmobstructie
- S:
o Polyhydramnion
o Braken 1ste dag
o GEEN opgezette buik
Soepele buik
- Slokdarmatresie
o S: +
Speekselvloed
AH problemen
Direct braken op voedsel
Verslikken
Frequent tracheo-oesofagale fistel
o D:
Maagsonde onmogelijk
+ pH niet zuur
RX thorax
GEEN CS stof! (chemische pneumonitis)
o B:
Aspireren, continu suctie
HK
- DD obstructie
o Duodenum atresie
1/3: trisomie 21
double bubble
o atresie jejunum of ileum
o malrotatie + volvulus
urgentie!
S: op korte tijd (niet op dag 1)
o Meconium ileus
CAVE: perforatie met meconiumperitonitis
Sluit MUCO uit
Dikke darm obstructie
- S:
o Braken
o Galbraken (ALARM intestinaal)
o OPGEZETTE buik
o GEEN meconium passage
- Hirschprung
o S:
Geen meconium eerste 24-48h
Progressieve opzetting abdomen
enterocolitis
CAVE: toxisch megacolon
Vaak blijvende stoelgangsproblemen
o D:
Kliniek
PPA (leeg rectum)
Als terugtrekken: mals/waterig stoelgang eruit ‘explosief’
Soms pas later diagnose (bij vastere stoelgang)
RX uitgezet darmen
Manometrie (bevestiging)
Biopsie
- Rectale atresie
o = geen anzus op nle plaats
Evtl fistel naar blaas (infectie!)
o B: HK
Omfalocoele
- Bedekt met amnionvlies + peritoneum
o minder vocht/zout verlies
- Vaak + andere congen afwijkingen
Gastroschisis
- Darm uit abd wand (geen vlies rond) onder navel
o groot risico dehydratatie + proteine verlies SHOCK
Urorenaal (antenatale diagnose)
- Potter’s syndroom
o = BL renale agenese
o S:
Geen urine
Oligohydramnios
Long hypoplasie
< oligohydramnios
Deformiteiten
Benen/armen slecht gevormd
Ogen te laag
Specifiek facies
Stuitligging geboorte
o NIET leefbaar
- Multicystische nieren:
o = geen fusie tss ureterknoppen en nefrogeen mesenchym
o BL: niet leefbaar <-> UL: leefbaar
o S:
Geen nierparenchym
Geen urine
Grote cysten
- AR infantiele polycystische nieren + AD (adult-type) polycystische nieren
o Wel nierparenchym, maar cysten
o Wel levensvatbaar
o Infantiel: ernstige prognose
- Ontdubbeld systeem:
o S:
obstructie + reflux
steeds druppelen (urine rechtstreeks nier urethra)
- blaasextrofie
o geen fusie wand
plooit open in buikwandhuid urine sijpelt naar buiten
o Vaak + klein bekken! (pubis niet gesloten)
- Prune belly syndroom
o Soms + grote nieren (leefbaar)
- Obstructie
o PUJ, VUJ, urethrakleppen (jongens), neurogene blaas
o CAVE: dysplastische nieren
- VUR
o < Mogelijk familiaal
o < Tijdelijk na UWI
o < blaasdysfunctie + urethrakleppen
o VW:
Chronische NI
Cystitis, pyelonefritis
drukstijging nierschade + hypertensie + CNI
o D: cystografie
- Preventie nierschade:
o Blaasdrainage intrauterien
I: urethrakleppen BL hydronefrose; slechte niergroei, minder
urineproductie
o Drain in utero obstructie vermindering
I: nieren goed ontwikkeld, maar grote obstructie
- Postnataal:
o Profylactische AB (zelfs als asymptomatisch)
NOTAS: ENKEL INDIEN ERNSTIGE S
Gele zuigeling
Neonatale icterus
- 60% geel
o Intrinsieke hemolyse
o Korte turnover RBC
o Levermetabolisme minder efficient
- Mogelijk aanwijzing onderliggende pathologie
o Hemolyse
o Infectie
o Metabole stoornis
- CAVE: kernicterus
o < ongeconjugeerd bilirubine vetoplosbaar (als over bindingscapaciteit)
o Gevolgen:
Lethargie, voedingsproblemen, opisthotonus, choreoathetotische
cerebral palsy, leerstoornissen, doofheid, apathie, dood
Icterus < 24h
- Immuungemedieerd (coombs pos)
o Rhesus incompatibliteit
B: foetale transfusie (Rh- bloed); na bevalling: wisseltransfusie
o ABO incompatibiliteit
Frequenter; minder ernstig; geen hepatosplenomegalie
B: wisseltransfusie
- G6PD def
o Enkel jongens (X gebonden)
o hemolyse
- Sferocytose
o Meest freq erfelijke hemolytische aandoening
o uitgesproken hyperbilirubinemie (< milt hemolyse)
Bij elk stressmoment
o B: splenectomie (12j)
- Congen infectie (Toxo, CMV, rubella)
o Geconjugeerd bili + andere tekens
GEEN KERNICTERUS
- Hemoglobinopathie
o Niet ontstaan bij geboorte (ng voldoende foetaal Hb)
Icterus: 2d-3w
- Fysiolog icterus versterkt
o < Borstvoeding, polycythemie, ecchymose, interne bloeding
o B: partiele wissel of plasmatransfusie
- Infectie
- Crigler Najjar syndroom
Anemie
- Bloedverlies
o GEEN icterus (tenzij intern)
- Hemolyse
- Bloedingen
o Vb cefalhematoom
Polycythemie
- Hct > 65%
- Vb cyanogene CMP
- Gevolgen:
o Cyanose
o RD
- B: partiele wisseltransfusie of plasmatransfusie
Behandeling
- Fototherapie
- Wisseltransfusie
o I: heel hoge bilirubine vanaf D1 of R/ niet genoeg (vb polycythemie)
o totdat 2x bloedvolume vervangen
Icterus >3w
= persisterend fysiologisch + bijkomende RF
- Ongeconjugeerd
o Borstvoeding (tot 5w)
o Hypothyroidie
o Infectie (UWI)
- Geconjugeerd
o S:
Donkere urine (nl heel helder)
Ontkleurde stoelgang
Hepatomegalie
Slechte LG toename
GEEN kernicterus
o Neonatale hepatitis
Congen infectie
Metabole stoornissen
Alfa1 antitrypsine def, galactosemie, tyrosinemie
Muco
TPN cholestase
o Galwegenobstructie
Galwegenatresie!!!
>5w: galwegenatresie TOT TEGENDEEL BEWEZEN
< progressieve destructie Extrahep intrahep galwegen
PROGRESSIEF
o Nl geboortegewicht
S: + hepatomegalie, splenomegalie (portale hypertensie)
CAVE: LI (B: LTX)
B: kasai ingreep (urgent) galdrainage
Choledochus cyste
o Syndromale intrahepatische biliaire hypoplasie
= Alagille syndroom
S:
Dysmorfie, laag gewicht, driehoekig gezicht, andere…
Infecties (tot 1j)
Ziekteprocessen
- < Transiente humorale immuundef (treuzelaars)
- < Verworven immuundef
o HIV, malnutritie, IS
- < Primaire immuundef (zz)
o Meest: IgA (luchtwegen + GI)
o Nl leven met AB
o 10 alarmtekens: (Jeffrey)
> 8 oorontstekingen/jaar
2x sinusitis/j
> 2 ernstige infecties
> 2 longontstekingen/j
Persisterende schimmelinfectie mond/huis
AB > 2 mnd
AB met IV
Groeivertraging
Hoge koorts
Familiale immuundef
- Infectiesignalen (wijzen op afweerstoornis)
o >4 bact infecties/j
o Recidiv infecties
Atypisch; ernstig/ongewoon; opportunistisch MO
o Moeilijke controle astma/COPD
o Onverklaarde bronchiectasien
o Uitgebreide wratten
o Vaccinatie VW
BCG-itis; vaccinia generalisata (na pokken: algemene reactie)
- Algemene signalen (wijzen op afweerstoornis)
o Failure to thrive
o Chronische diarree + malabsorptie/pancreasinsuf
o Pos anamnese
- Overige signalen (wijzen op afweerstoornis)
o Eczeem, zonlichtovergeveolig, partieel albinisme
o Vasculitis, teleangiectasieen
o Laat navelstreng afgevallen (>4w) neutrofilair
o Dysmorfie, microcefalie, dwerggroei, ataxie
o Maligniteit (lymfomen)
Infecties
- Virussen:
o Influenza A (griep)
o Para influenza (kroep)
o RSV (bronchiolitis)
o Coxsackie (hand-foot-mouth disease, herpangina
- Bact infecties
o CAVE: invasief
- Schimmels
o Huid + mucosa
Ziektebeelden
Intrauteriene infecties
- Rubella
o Alle jonge meisjes immuun
o Oog, hart, hersenen (doof)
- CMV
o 50% moeders niet immuun
1% besmet tijdens ZS
40% baby’s ziek
o Nl (90%), gehoorproblemen (5%)
o CMV muffin (blue Berry; 5%)
Microcefalie, CNS calcificatie, petechien, hepatosplenomegalie
(overlijden)
- Toxoplasma
o Oog, hersenen (hydrocefalie, calcificatie)
- Varicella
o Vroeg: abortus, oog, CNS, huidaantasting
o Rond geboorte: B/ AS + acyclovir
Neonatale infecties
- Aspecifieke presentatie
o Wenig drinken, braken
o Lethargisch, prikkelbaar, stuipen
o Distress, kreunen, apnee, bradycardie
o Hypo/hyperthermie, hypocalcemie, hypoglycemie, icterus
o Hoog/laag WBC en neutro
- Groep B streptokokken
o 20% drager vaginaal
Screening (36w): als pos preventief AB tijdens bevalling
o Vroeg: RDS bij a terme baby (+ sepsis)
< geboorte
o Laat: meningitis
< omgeving
- Andere kiemen:
o E coli, Klebsiella, Listeria, pneumokok, staf, H influenzae
- Vermoeden neonatale infectie:
o Cultuur afnemen
o Breedspectrum AB
3° cefalosporine + ampicilline
Listeria: enkel ampicilline
E coli: amoxyclav
- Moeder HBV s Ag pos
o e Ag neg: 10% transmissie
o e Ag pos: 90% transmisie
o moeder draagster (screenen)
AS IM toedienen
Vaccinatie pasgeborene
- voorname lokaties:
o oog
D3-4 aspecifiek B/ uitwassen
Overvloedig G+ B/ lokale AB
D7-14 chlamydia (+ hoesten) B: biclar + tetracyline lokaal
Ongeperforeerd traankanaal
Gonokok
o Navel
D4-5: valt af
Niet: neutrofieldysfunctie?
Rood/gezwollen rond navel AB IV
Granuloom in navel zilvernitraat
Neonatale tetanos infectie
Preventie: goede hygiene
Bronchiolitis (nupie p 126)
- = acute lage luchtweg infectie zuigeling
o < RSV, parainfluenza, adenovirus
o Piek RSV winter
Niet altijd bronchiolitis
- Hoog risico:
o Cardiopathie (+ pulm hypertensie)
o Chronische longziekte (bronchopulm dysplasie, muco)
o < 6w (grootste groep)
o Ex prematuren
o Immuundef
o Neurolog/metabole stoornissen
o Congen afwijkingen
o B: monoklonale AS (passieve immunisatie)
Minder kans evolutie astma
- Verloop:
o Incubatie: 5d; duur: 1-3w
o BLWI (1-3d)
Neusloop, hoest, lichte koorts
o LLWI
Hyperinflatie, dyspnee, tachypnee, retractie, wheeze, crepitaties, heel
ziek (kortademig), neusvleugelen
Evtl ook reflux (< hoge neg druk door AH)
- VW:
o Apnee (‘wiegendood’)
Vnl ex prematuur + <10w
In begin ziektebeeld
o Evolutie: astma/atopie
o Meer kans recurrente wheezing (10-13j)
- CAVE: GEEN antigenic shift and drift
o steeds opnieuw ziek (bejaarden!)
- CAVE: ergste stadium als immuunrespons (AS) hoog
o Vaccins kunnen erger maken
- Behandeling (acuut)
o Aspiraat: check evtl bact?
o O2 + IV vocht
o Monitoring + beademing
o Evtl adrenaline
o GEEN CS effect
Gastroenteritis
- Kiemen:
o Rotavirus (winter)
o Corona, norwalk, adeno
- Kliniek:
o TRIADE:
Koorts
Braken
Waterige diarree
- B:
o Drinken: Vaak kleine hoeveelheden
o ORS
o Hospitalisatie: IV rehydratatie
Lft, 6x braken/diarree, moeilijke hydratatie
o (vaccin minder ernstige gevallen)
Rotarix (2dosissen); RotaTeq
Klein verhoogd risico invaginatie
kortere + latere epidemie per jaar
- D (uitsluitingsdiagnose)
o Viraal waterige stoelgang
o DD: invasief:
S: koorts, buikpijn, bloed/slijm
Salmonella, campylobacter, shigella, e coli
- VW
o Ernstige dehydratie + elektrolytenstoornissen
altijd IONOGRAM
Normotoon of hypotoon
Hypotoon: water + zout nodig!
(hypertoon: zz)
Pasteus (deegachtig)/ suf
CAVE: hersenoedeem, stuipen bij snelle rehydratie
Rehydratie:
Herstel dehydratie
o 20 mL/kg 0,9% NaCl (snel; evtl 2x)
+ onderhoud + huid verlies
o Invaginatie darm
< motoriekverhoging
Mstl ileocolisch (soms ileoileaal)
D:
neg echo sluit NIET uit
gastrografine
necrose, peritonitis, syncope
S:
Koorts, buikpijn, bloed/slijm
+ massa buik
+ cyli/aanvallen
o Bleek, kreunen, benen optrekken
Bacteriele infecties
- Kiemen bij sepsis + bact meningitis
o 0-3 mnd:
B streptokok
E coli + andere darmbact (listeria)
o 1mnd-6jaar
N meningitidis
Pneumokok
H influenzae
o >6j
N meningitidis
Pneumokok
BLWI (pneumokok, H influenzae, M catheralis)
- VW (pneumokok)
o OM (25%)
o Sinusitis (5-10%)
o Meningitis, sepsis, pneumonie (<2j)
Primaire of sec bactermie/sepsis/meningitis
- Pneumokok: > 90 PS kapsels
o 23 kapsels: 90% v infecties
- Morbiditeit pneumokok
- Epidemio:
o 3-4j: 60%
o 12j: 35%
o 14-18j: 25%
o 35% spontane resolutie bij occulte bacteriemie
o 30% persisterende bacteriemie
- Sepsis/meningitis
o S:
Aspecifiek (jonge kind)
Koorts, selcht drinken, irritabel, hypotoon, minder alert,
stuipen
Grotere kinderen:
Hoofdpijn, braken, fotofobie
o KO:
Koorts (sepsis)
Opgezette fontanel
Shock
Petechien (niet wegdrukbaar)/purpura (sepsis)
BWZ daling, prikkelbaar
Focale neurolog tekens
Opistotonus
Nekstijf
Niet beoordeelbaar voor 1j
Brudzinski + Kernig
o D:
LP
I: vermoeden meningitis
o Geen nekstijf geen LP
Troebel; WBC/neutrofiel/Eiwit gestegen, glucose gedaald
o B:
URGENT ZH ALTIJD
(evtl AB systemisch)
Culturen
AB IV (3° cefalosporine + ampicilline) SNEL
Supportief
CAVE: hersenoedeem + inappropriate ADH
o Mortaliteit 10%
o Sequellen (30%): gehoor, leer, retardatie
Koorts zonder focus
- 5-10% unsuspected bacteriemie met pneumokokken bij kinderen < 2-3j
- Toxisch aspect: beverig, sruf, weinig contact
o meer kans bacteriemie
- Urine onderzoek RX thorax
- WBC < 5000 of > 20.000
o <1jr: LP + hemocultuur
o 1-2jr: hemocultuur
Ziekte van Kawasaki
- = acute systeemvasculitis (klein + middelgroot)
o Voorkeur coronairen
o belangrijkste oorzaak verworven hartziekten bij kinderen!
- Epidemio:
o 90% < 5j
- Klinische criteria:
o Mucocutaneus lymf node syndrome
o Koorts > 4d + 4 van volgende:
Conjunctivitis (BL, niet purulent)
Roodheid/oedeem/fissuren mucosae
Oedeem/roodheid voeten/handen
Polymorf exantheem
Cervicale lymfadenopathie
o Atypisch:
Minder criteria maar + coronaire aneuysmata echocardio
- B:
o Aspirine
o IV Ig
Ontwikkeling: problemen herkennen
- Niet normaal:
o 15 mnd: niet stappen (enkel staan)
o 2j: geen tweewoordzinnen
o Progressieve microcefalie (altijd ernstig)
Duchenne musc dystrofie
- X gebonden
- S:
o CK zeer hoog
o Pseudohypertrofie kuiten
o Gowers +
o Prox spierzwakte
Stappen latere lft, tippen van tenen, schouders naar achter, compens
kyfose
- D:
o Meestal: 2j
o Screening: CK neonataal (veel vals pos)
- Evolutie
o Leerproblemen
o Rolstoelgebonden 10-15j
o Scoliose
o Resp/cardiale problemen
o Dood 20-30j
- B:
o CS houdt progressie wat tegen
o Kiné
Rett syndroom
- Degeneratieve systeemandoening
o < MECP 2 mutatie (Xq28; meestal de novo)
o X-gebonden (enkel meisjes overleven)
o Exclusief meisjes
- Noodzakelijke criteria:
o Schijnbaar nle prenataal/perinataal VG
o Psychomotore ontwikkeling nl tot 6 mnd (of al vanaf geboorte traag)
o Nle hoofdomtrek geboorte
o Postnatale deceleratie hoofdgroei
o Verworven handvaardigheid verlies (6mnd-2,5jr)
o Stereotype handbewegingen (wrijven, klappen, automatismen)
o Sociaal/communicatie dysfunctie, verlies geleerde woorden, cogn verlies
o Verslechterende locomotie
- Evolutie:
o Autistische kenmerken (oogcontact)
o Slaapproblemen
o Osteoporose
o Refract epilepsie
o Toenemend motor probleem (rolstoel)
o Evtl atypisch
Fragiel X syndroom
- Mutatie FMR gen
o 2-5% vd globale ontw vertraging (zeer frequent)
o Vnl jongens
Meisjes: minder fel
o Fenotype kan ook nl zijn
- Check bij:
o Overactiviteit, ontw stoornis, sociale problemen
- Kenmerken:
o Leerproblemen, mentale retardatie, autisme
o Fysiek:
Vergrote oren
Lang gezicht, prominente kin
Grote testikels (post puberteit jongen)
BW problemen
Oor infecties, MK prolaps, platvoet, hyperflexibel, skeletale
problemen
o Gedrag:
Aandachtstoornis (ADHD VROEG?)
Spraakstornis
Slecht oogcontact
Ongewone respons
Ontwikkelingsonderzoek
- Schalen
o Sheridan, Denver Development screening, Bayley motor en mental scale
o CAVE: plateau + regressie
- Van Wiechen onderzoek
o ontw meten
- Herkennen:
o Perinatale RF
STORCH, asfyxie, roken
o KO
Neurocutane ziekten, dysmorfie, organomelie
o Biometrie – evolutie !!!
o Gehoor + visueel onderzoek
o Vroeg aan autisme denken
o (specifieke leerproblmeen, ADHD, dyslexie overroepen)
- TO?
o MRI beter bij chronisch, CT beter bij acuut
o Gericht genetisch onderzoek, chromos onderzoek
o Metabole screening bij geboorte gebeurd?
o (EEG niet nodig)
- Pitfalls:
o Ouder meer variatie ontw
1ste levensjaar: sterk gestandardiseerd
o Meerdere domeinen ernstiger
o Regressie ernstig (per def overlijden)
o Motorische vertraging dikwijls voorbode voor globaal
Taalstoornis meer predictief
- Plafondtesten
o Vb Toeter test (nl: 95-100%)
klaar voor 1ste leerjaar?
- IQ
o > 105 (volgen in lager onderwijs)
o < 85 (abnl)
o < 50 (niet zelfstandig)
- ADHD:
o BASIS
Hyperactief, impulsief, aandachtstoornis
o Etio:
Multifactorieel (genetisch + omgeving
Hypofunctie NA/DA systeem
o VOOR 7j (niet als puber) + 2 of meer settings
o Veel verslavingsproblematiek
o B:
Gedragtherapie
GM relatine
Vnl goed 1ste jaar
CV risico’s
- Wanneer diagnostiek?
o Ontw vertraging verschillende domeinen
o Ontw vertraging met klinisch neurolog aanknopingspunten
Microcefalie of macrocefalie
Visuele/auditieve/motorisch
Communicatie
Epilepsie
o Familiale mentale achterstand (genetisch?)
o Regressie
Echte regressie
Metabool (vb adrenoleucodystrofie)
Genetisch (Rett syndroom)
Pseudoregressie
< rev oorzaak/onderligg ziekte
o Vb Landau epilepsie
o Vb West syndroom
B/ vooruitgang
Stilstand
Posttraumatisch (niet aangeboren hersenletsels)
Infectie
Slechte evolutie
Chronische loodintoxicatie (ADHD profiel)
o FU periode bij twijfel
Extra
- Down syndroom:
o CMP + hypotonie
- Sturge Weber
o Hemangioom V1 + partiele epilepsie
o angiomateuze misvorming meningen
- Hemimegaloencefalie
o Mentale retardatie
o Lijnvormig vlak hemangioom
- Neurofibromatose
o Groot hoofd
o Café au lait vlekken
Ontstaan 1ste weken/maanden
- Tubereuze sclerose
o Depigmentatie
o Soms asymptomatisch
Voeding – groei – puberteit
Voeding
- Vnl vet nodig 1ste maanden:
o Hersengroei, weinig calorieën, vertraagt transit
- Melk
o Borstvoeding (1ste keus)
Voordelen:
Minder GI infecties, bonding, beter neurolog intw
Colostrum (meer eiwit, Ig)
Supplement vit K!
o Gehumaniseerde melk
Weinig zout
Fe lagere biolog beschikbaarheid
Ca/P lager dan borstmelk
o Koemelk:
Te weinig KH; te veel vet/EW
verdunnen + suiker toedienen
o Opvolgmelk
Vanaf 6 mnd
Meer EW, Na, Fe, vit
o (Geitemelk:)
Te weinig FZ
o (Paardenmelk:)
Te weinig eW
o Soyamelk
I: Koemelk allergie (eiwit); lactase def
10-30% intolerantie
Nadeel:
Minder respons op vaccinatie-antigenen (A1)
o Gehydrolyseerde melken (proteine hydrolysaat)
I:
Koemelk allergie (eiwit) refractair aan soyamelk
Versteerstoornis
Nadeel: kost, smaak, osmot actief (CAVE bij diarree)
o Lactosevrije melk
Meeste soyapreparaten
I: lactasedef + post diarree (tijdelijk enzymen weg)
Nadeel: smaak
levenslang
- Koemelk allergie (eiwit)
o S:
Eczeem
Loopneus, rhinitis
GER
Huilen
Braken, opboeren!, diarree
o Voorbijgaand (tot 1-2j)
- Lactose-intolerantie
o S:
Krampen, winderig
Zure stoelgang
B: lactosevrije melk
- Vaste voeding (4-6mnd)
o Meer calorieën, Fe, minderalen
o Fruitpap, groentepap
o 6mnd: vlees
o 8mnd: brokjes
- Coeliakie
o Na 1ste vitabis/boterham (gluten: granen/tarwe: brood, koekjes)
o S:
Windjes, depressie, anemie, dikke buik, smalle billen
- Supplementen:
o Geboorte: vit K
Hemorrhagische ziekte pasgeborene
o Borstvoeding:
Vit D
Fe (vanaf 4-6mnd)
Opm: Flesvoeding bevat Fe + Vit D
- Frequente voedingsproblemen
o Regurgitaties
Kleine hoeveelheden: nl
o Braken
Denk aan obstructie
Meestal transient (Gastro-enterologie, infectie)
Abnl: persisterend
Gal, opgezette buik, hoge koorts, …
o GE reflux
Mild: hiatus hernia incompetentie (tot 1j)
Meer:
Cerebral palsy, bronchopulm dysplasie, SD atresie, Hernia
diafragmatica
B:
Ingedikt voeding + hoogstand
Prokinetica, H2 anta, funduplicatie
o Avondkolieken
1-4 mnd
S: ontroostbaar, knietjes optrekken
Mishandeling?
< koemelk allergie, GER?
o Wenen
Groei
- Failure to thrive:
o Onder P3 voor lft
o Kruist 2 percentiellijnen
o Kruist 3 percentiellijnen
- Afwijkingen
o Failure to thrive
Niet organisch: voedingsfouten, deprivatie
Organisch: GER, KM intoler, coeliakie, muco, hart, nier, chromos
o Malnutritie
Stunting (lengte voor lft) chronisch
Wasting (gewicht voor lft) acuut
Marasme: < 60% gewicht voor lft (geen oedeem)
Kwashiorkor: 60-80% gewicht voor lft (oedeem)
o Rachitis
< vit D tekort
S:
Hypertrofe botuiteinden, kromme boootten, Harrison sulci,
craniotabes, rozenkrans
o Obesitas
Obees + groot (exogeen)
Obees + klein (endocrien, syndromen)
- Wat bepaalt groei?
o Intra-uteriene groei
Nutritionele toestand moeder
Placenta functie
o Postnataal
Voeding, hormonen, gezond, geborgenheid
Failure to thrive
Inadequate intake
- Niet organisch oorzaken:
o Onjuiste voedingstechniek
o Onvoldoende/niet jusite voeding
o Gedragsproblemen rond voeding (autisme)
o Psycho-sociale deprivatie
o Lage SES
Kwashiorkor
< eiwitondervoeding
60-80% LG
Oedeem
S:
o Verdwenen vet/spieren
o Diarree, hypothermie, bradycardie, hypotensie
o Hepatomegalie, opgezette buik
o Hyperkeratosis, depigmetnatie huid
o Ontkleuring haren (ontkruld)
Marasme
< totale energietoevoer te weinig
o + EW
Geen oedeem
S
o Sterk afgenomen huidplooi + omtrek bovenarm
o Apathie
o Mortaliteit!
o Kindermishandeling
- Organische oorzaken
o Zuirg/slikprobmeen
Oro-motorisch, neurolog, gespleten verhemelte
o Chronische aandoening
Chronische NI, leverinsuf, HDC
Braken
- GER
o (Nl tot 18 mnd)
o Oorzaken:
Inefficiente sfincter
Onvoldoende motoriek
Aangeboren afwijkingen (vb maagbreuk)
Voedingsallergie
o Kliniek:
Banaal bij zuigeling
Drinkt vlot + goede gewichtsevolutie
Afwijkend bij zuigeling
Geïrriteerd, huilen + slechte gewichtsevolutie
CAVE:
o Microcytair hypochroom bloedarmoede
o ‘bijna wiegendood’: bradycardie
Afwijkend ouder/volw
Zure oprispingen, branderig borstkas, pijn bij eten, pneumonie
o D:
24h pH metrie
RS SDM
Gastroscopie
o B: (als afwijkend)
Onschuldig:
Hoogstand 30° + fixeren, frequent kleine maaltijden + ingedikt
(of antiregurgitatie melken), rechtop na voeding, antacida
Pathologisch:
Prokinetica (motilium, prepulsid)
Zuurremmers (zantac, losec)
Allergie vermoeden: voeding wijzigen
- Pyloorstenose
o 2w-7w; meestal jongens, eerstgeborenen
o Obstructie maaguitgang
o Kliniek:
Projectiel braken (progressief)
Hongerig
Hypochloremische alkalose met hypokaliemie!
LG verlies
o D:
Testvoeding (peristaltische golf maag, olijfvormige massa?)
Echo pyloor
RX SMD (paraplu)
o B:
Herstel vocht + elektrolyten (geen haast)
Choor + K (IV)
HK (pylorotomie)
Direct terug drinken
Excessief huilen
- Wessel def:
o >3h/d; >3d/w; >3w; lft 3w-3mnd
o <-> nl: 2,25h/d
- RF:
o Roken!
- Pathogenese
o Biologisch mechanisme
Bioritme melatonine en serotonine
Ontw circadiaans ritme
o Neurolog en gedrags mechanisme
Ouder-kind relatie, temperament, reactiepatroon ontw, regulatie
weengedrag
o GI stelsel
Koemelk allergie, aeroenterie en colie, GER, darmmotiliteit stoornis
- B: weinig evidentie!
o Voedingsverandering: meest populair
o Gedragstherapie: belangrijkst
o ZH opname
Als over frustratiedrempel (crisisinterventie)
o spontaan weg na 3-4 mnd
Malabsorptie
- Glutenenteropathie (coeliakie)
o Tarwe, rogge, gerst, haver, spaghetti (NIET aardappelen, rijst, mais)
o S:
Prikkelbaar, abnle stoelgang, buikopzetting, dystrofie (tabakzakjes)
Later: ijzerdef anemie, FZ def
o D:
Jejunale biopsie
Verdwijnen S + catchup na verwijderen gluten voeding
Screening = serolog testen
Antigliadine AS, anti-endomysion AS, tissue-transglutaminase
IgA
o B: glutenvrij heel leven
- Transiente EW intolerantie
o S:
Diarree (soms constipatie), eczema, acute colitis, migraine
Soms acute anafylac reactie
Zeker bij behandeling geen soya geven kans groter
o < koemelk (30% kruis soya)
o < andere voedingsstoffen (ei, vis, kip, rijst)
o Verloops: na 2j gedaan
o D: evtl huidtest, challenge test
- Exocriene pacreasinsuf (muco)
o Geen lipase, protease, amylase
maldigestie + malabsorptie
o S: steatorree, longproblemen
- Zz oorzaken
o Bact overgroei DD
o Galzouten def
o Verminderd vettransport
o Lactasedef
Postdiarree (transient)
Late onset (2-3j)
- Zeer specifieke transportdefecten
o Glucose-galactose malabsorptie
Levensbedreigende diarree na melkvoeding
B: enkel fructose
o Acrodermatitis enterohepatica
Cong defect zink transport
S: symm rash thv mucocutane overgang mond + anus
D: Zn laag
Anemie
- BM punctie zuigeling: tuberositas tibiae (NIET sternum)
- Hb
o Geboorte: 14-21
o Fysiolog dip 10-12w: 10
o Stijging puberteit: 14
- Foetaal Hb: alfa2, gamma2 (HbF)
o alfa en gamma thalassemie reeds neonataal
- Adult Hb: alfa 2, bèta 2 HbA
o bèta thalassemie pas na 1j diagnose
o SCA D/ nooit bij geboorte (probleem bèta keten Hb)
- Def:
o -2 SD onder gemiddelde vr lft/geslacht
MET nl bloedvolume + nl hydratatie
Gevolgen
- Acute anemie
o Slecht CV gecompenseerd
o Pols stijging (tachycardie
Omdat nog niet goed inotropie stimulatie
o Syst corsouffle
o Weinig inspanningstolerantie
o Hoofdpijn
o Veel slapen
o Slecht eten
o Syncopes (convulsies)
- Chronische anemie
o Kinderen verdragen goed!
Klinisch probleem bepaalt diagnost onderzoekingen/behandeling
o S: moe, bleek, minder eetlust
Anamnese
- Geslacht
o X gebonden G6PD
- Ras
o Hb S-C
o Thalassemie
- Neonatale fase
o Hyperbili? hemolytische anemie
- Voeding
o Fe, B12, FZ, VitE
o Pica
< zware ijzerdef
vreemde dingen eten
- GM (zelfs kleine dosis)
o Fenytoine
o Drug-induced aplasie
- Infectie
o Hepatitis
o Infectie geïnduceerde aplasie
- Familiaal
o Icterus, galstenen, splenectomie, anemie, cholecystectomie
- Diarree
o DD, FZ malabsorptie, B12 malabsorptie, chronisch bloedverlies, CD
- Bloedingsneiging (vb: vW ziekte)
- Andere (NI, lever, syndromen)
Kliniek
- Icterus, heem in urine, petechien, purpura
- Koorts/infecties, hepatosplenomegalie, adenopathie, groeistoornis
- Maligne proces?
o Leukemie
Labo
- Hb, Hct, RBC, BP
- Reticulocyten:
o adequaat RBC aanmaak
hemolyse (LDH + bili gestegen, Haptoglobine gedaald)
bloedverlies (LDH + bili nl, Hapto nl)
o inadequaat
hypochroom microcytair/norm normo/ hyper macro
Oorzaken
- RBC productie gedaald
o Kenmerken:
Reticulocyten gedaald
LDH + bili + hapton l
o Oorzaken:
Def bouwstenen (Fe, B12, FZ, pyridoxine)
Depressie beenmerg
Pure red cell aplasie
o Diamond blackfan anemie
AD
Spontaan herstel of CS
o Transiente erythroblastopenie
Trage daling
goede prognose
Infectie, Immuun
Idiopathische depressie, aplasie
Mechanische interferentie + verdringing
Osteopetrosis, myelofibrosis
Maligniteit
EPO productie gedaald
Chronisch NI
Hypothyroidie/hypopituitarisme
Chronische inflam
EW malnutritie
Hb variant met minder affiniteit O2
- Stoornis RBC maturatie (dyserythropoiesis)
o Primair
o Secundair
B12, FZ, loodintoxicatie, thalassmie, GATA
- Hemolyse
o Kenmerken:
LDH + bili + ret gestegen
Hapto gedaald
Eerste 6 mnd onbetrouwbaar
o < intrinsiek
Membraan (sferocytose)
B: ernstig: splenectomie 6-10j
Hb defect (thalassemie)
Enzymdefect (G6PD) (flavisme)
o < extrinsiek
Immuun gemedieerd (Coombs Pos)
HUS/TTP, hypersplenisme, infectie
- Bloedverlies
o Kenmerken:
Ret gestegen
LDH + bili + hapto nl
Classificatie
- Normo normo
o Acuut bloedverlies
o RBC membraan/enzym
o Pooling milt
o Chornische NI
o Verworven hemolytisch
- Micro normo
o Toxisch
o Infectieus
o Maligniteiten
- Micro hypo (meest freq op pediatrie)
o Ijzer def
o Thalassemie
- Macro normo
o B12, FZ
o Blackfan, hypothyroidie, leverstoornissen, BM infiltratie, dyserythropoiese
Diagnose
- Miniale bloedname
o Perifeer bloedbeeld
o Reticulocytose
o LDH, bili, hapto
o Nierfunctie, leverfunctie, LDH, urinezuur
o Bloedgroep, kruisproef (bij transfusie)
SCA
- Kliniek:
o Dactilitis
o Vaso-occlusieve crisissen (heel pijnlijk)
o Sequestratie milt
+ autoinfarctisatie
o Acuut thoracaal syndroom (long infarct)
o Infecties
o CVA
- B:
o Rehydratie, pijnstilling, AB bij infectie, goede oxygenatie
o Polytransfusie programma (HbS < 30%)
o Hydrea (HbF >20%)
o Allogene bM transplantatie
Thalassemie
- S:
o Anemie icterus
o Groeiretardatie, maxillaire overgroei
o Extramedullaire hematopoiese, hepatosplenomegalie
- B:
o Polytransfusieprogramma + ijzerchelatie
Neutropenie
- Def:
o Mild: 1000-1500
o Matig: 200-500 ( gelokaliseerde infecties)
o Ernstig: < 200 ( ernstig bact infecties)
- < extrinsieke factor
o Infecties
o GM
idiosyncratische reactie
TBCstatica, ASA, sulfonamides, peni, paracetamol!
o AI neutropenie
= chronisch benigne neutropenie (tot 2j)
Niet geralteerd aan andere AI patho
o Zz:
Nezonatale allo-immune neutropenie (AS < moeder)
Metabole ziekte, voedingsdef, hypersplenisme, beenmerginfiltratie,
chronisch idiopathische neutropenie
- < intrinsieke factor
o Reticulaire dysgnese (zz)
Diepe neutropenie + matige/diepe lymfopenie
o Cyclische neutropenie
AD; om de 3w
ELA-2 mutatie
o Ernstig congen neutropenie (Kostmann)
AR
ELA-2 mutatie + andere (G-CSF R)
AML/MDS (slechte prognose)
- Diagnose
o Coombs + Ig
o …
Beenmergfalen
- = reductie+afwezigheid 3 cellijnen
o Anemie, infectie, bloeding
- < verworven (frequentst)
o Virussen, GM, toxische producten, idiopathisch
- Aangeboren aplasie syndromen
o Fanconi anemie
< gestegen chromos fragiliteit
S:
Klein gestalte
Abnl radius + duim: afwezigheid/hypoplasie duim
Nier afwijking
Cardiaal: ASD + VSD + open d botalli
Pigmentvlekken
o Schwachman-Diamond
Exocriene pancreasinsuf
BM falen
Skeletafwijkingen
Oncologie
Acute leukemie
- ALL (3/4) + AML (1/5)
- S:
o Bleek, moe, koorts, recurrent infecties, malaise
o Ecchymosen, petechien, purpura
o Botpijnen
DD groeipijn:
Botpijn:
o 2de deel nacht, geen correlatie met activiteit,
gelokaliseerd, niet beter met paracetamol
o Hepatomegalie, splenomegalie
o Lymfadenopathie
o Consistentie testes
o Meningeale prikkeling
- D:
o Perifeer bloed
o BM aspiraat
- B: chemo (2j)
Nefroblastoom (Wilms tumor)
- < embryonaal lft
- 60%: >3j
- Kliniek:
o (Asymptomatische) abd massa
o Soms:
Koorts, minder eetlust, braken, abd pijn, hematurie, AHT
- D
o Palpatie (voorzichtig)
o Echo/RX/IVP/CT
o Metastase screening
o AP
- B:
o UL: nefrectomie
o BL: niersparend
o Evtl chemo
- >85% def genezing
- CAVE: diagnose na >1jaar meerdere meta’s!
o Ook bij neuroblastoom
Neuroblastoma
- Meest voorkomende maligne tumor zuigeling
- < primitieve neurale lijst cellen
o Bijnier medulla
o Sympathische Zenuwketen (achterste mediastinum)
- Kliniek:
o Abd massa
Hard (itt Wilms), glad, niet pijnlijk, meestal bijnier
o Lever aantasting
o Botmeta’s + BM meta’s aplasie
o Horner
o Huidmeta’s
o Periorbitale ecchymose
o Prooptosis
o CA vrijzetting
Zweten, AHT, diarree
- D:
o CA urine
o Verhoogd ferritine
o Massa onderzoek: echo/RX/CT/MIBG scan
o BM
- B:
o Chemo + HK
o Spontane regressie mogelijk!
Bij goed gevoede baby’s zelfs bij meta’s
Nle + abnle stoelgang
- nl:
o Postnataal: < 48h
o Borstvoeding: 7xD tot 1/7d (variabel)
o Kind: 3x/d tot 3x/w
o Bewuste controle: 3j
Constipatie
- Rome III criteria:
o <2-3x/w
o Pijnlijke defecatie
o Groot, hard elke 7-30d
o Palpabele abd of rectale stoelgang
o 1 episode van incontinentie na toilettraining
- Oorzaken
o Functioneel (90%)
o Organisch
Hypothyroidie
Hypercalcemie
Urine conc stoornis
Ziekte van Hirschprung
Late diagnose
Hardnekkig
Anorectale afwijking
NM afwijking
- Kliniek:
o Abd pijn
o Anorexia
o Enuresis + bedplassen
o Soiling – encopresis (onzindelijkheid stoelgang >4j)
o Overloop diarree
o Ophoudgedrag
o Pijnlijke defecatie
Scyballae
- D:
o Anamnese + KO
Abd massa
PPA
Hirschprung: niet openstaand
o RX abd enkel
- B:
o Desimpactie (acuut)
Paraffine olie
CAVE aspiratie (zuigeling, retardatie)
PEG
Osmot actief
Veilig voor elektrolyten, …
Lavementen
o Onderhoudsbehandeling
Dieetaanpassing (geen melk/chocolade)
Stoelgangtraining
Gastrocolische reflex uitbuiten
’s mogens na koud drinken
Diarree
- Peuterdiarree
o < maturatie stoornis
o Meest frequent
o Wisselende consistentie
o Volgen biometrie curves
o Geen uitlokkende dieetfactoren
o Verloop gunstig
o Evtl B: vezels toevoegen
- Recurrente abd pijn
o Atypische chronische buikpijn
= nle activiteiten onderbroken; peri-umbilicaal; > 3 mnd
10% kinderen
< psychosomatisch?
< organisch (zelden)
DD:
Prikkelbare darm syndroom
Dyspepsie
Abd migraine (zz)
o Prikkelbare darm syndroom
= veranderde darm motiliteit + verhoogde gevoeligheid
typisch tijdens school (niet vakantie)
S:
Buikpijn (minder na stoelgang)
Slijmerig stoelgang
o Gevoel onvolledig
Opgeblazen
Constipatie afwisselend
- Malabsorptie
o failure to thrive, specifieke voedingstekorten
o Pan of specifiek
o Oorzaken:
Glutenenteropathie
Transiente EW intolerantie
Zz
Transportdefecten
Bloed in stoelgang
- Frequent:
o <2j
Materneel bloed
Anale fissuur
Koemelkeiwit allergie
Necrotiserende enterocolitis
Invaginatie
Bact gastro-enteritis
o >2j
Epitaxis
Anale fissuur
IBD
Juveniele poliep
Ulceratie
Gastritis
Invaginatie
Bact gastro-enteritis
- Minder frequent:
o <2j
Meckel divertikel
Volvulus
o >2j
Meckeldivertikel
Stollingsstoornis
SDvarices/oesofagitis
Henoch Schonlein
Hemangioom
Lymfonodulaire hyperplasie
HUS
- Divertikel van Meckel
o S:
Asymptomatisch
Rectaal bloedverlies (pijnloos, overvloedig)
Volvulus
Invaginatie
Diverticulitis
o D:
Meckelscan (70% +)
o B:
HK
+ supportief
Bloed + diarree (IBD)
- CD
o S:
Buikpijn + diarree
Groeiachtersatnd met verlate puberteit
Aften thv mond (verhemeltepijlers) !!!!
Perianale fissuren
Abcessen
Artritis, uveitis
Erythema nodosum
Intermittent koorts
o D:
RX DD transit
Biopsie (gouden standaard)
Niet verkazende epitheloid granulomata
Bloedname
CRP hoog, ijzerdef, laag albumine
o B:
CS, dieet, anti-TNF
HK voor VW
- CU
o S:
Rectaal bloedverlies + Diarree
Koliekpijn
Gewichtsverlies
Valse stoelgangsnood
Erythema nodosum
Artritis
o D:
Biopsie
Uitsluiten infect oorzaken
o B:
CS, sulfasalazine
Evt breed spectrum AB + IV vocht
Colectomie
Pathogenese diarree
Zie kader
Het mankende kind
Acuut
Transiente synovitis (vnl 3-6j)
- = meest frequente oorzaak acute heuppijn kinderen
o Dikwijls referentie naar knie
- Met of na virale infectie
- Evtl lichte koorts
- Lichte stijging inflam parameters
- DD sept artritis
Reactieve artritis
- Meest frequente artritis
- = transiente zwelling gewricht 2-6w na infectie
o Synoviaal vocht NEG voor kweken
- Kiemen
o Salmonella, shigella, campylobacter, yersinia
o Rubealla, parvo B19, influenza, coxsackie, mycoplasma, borrelia
o Acuut reuma (poststreptokok)
o IBD
Osteomyelitis
- Alle leeftijden (<-> artritis: jonge kind)
- Ontstaan
o < Meestal hematogeen
o < Evtl coniguiteit aanligende focus (huidinfectie)
Vb schaafwonde
- Lokalisatie
o Lange beenderen metafyse (distale femur, prox tibia)
o CAVE zuigelingen: uitbreiding naar gewricht (sept artritis)
- Kiemen:
o 90% S aureus
H influneza, s pyogenes, salmonella, streptokok
- S:
o Algemene symptomen (koorts, malaise)
o Pijnlijk, mankend, niet gebruikt lidmaat
Zwelling, rood, drukpijn
o Aanleunend gewricht mogelijk steriele effusie
- VW:
o Botsequelen AB geraakt niet meer door avasc bot
o Sept artritis
o Subperiostaal abces
- D:
o Verhoogd inflam parameters (hemocultuur, WBC, CRP)
o Herhaalde bloedkweken (+ in 60%)
Als -: botpunctie
o RX
Geen verandering <10d; erna osteolyse
o Botscan
Vroegtijdig; niet specifiek (ook #)
- B:
o AB IV (3W) + PO (3w)
Erna antibiogram
Voet in verroeste nagel: Pseudomonas!! specifiek AB
o Drainage
I: periostaalabces en koorts (>2d)
- CAVE: chronische osteomyelitis
Septische arthritis
- Meestal < 2j
- Ontstaan
o < Meestal hematogeen
o < Evtl contiguiteit aanliggende focus (huidinfectie, osteomyelitis)
- Kiemen
o S aureus + Klingella Kingae
o (streptokok)
- S:
o Onwel, koorts
o Rood, gezwollen, warm, pijnlijk
o Beperkte beweeglijkheid, vochtuitstorting
o Heu: pijn lies, dij, heup, knie
- D:
o Aspiratie: microscopie, kweek, hemoculturen
Heup urgent
o Labo: inflam (WBC, CRP, hemocultuur)
o RX initieel nl brede gewrichtsruimte + zwelling
o botscan
- B: drainage + AB (weken)
o I: heup met etter
Hemofilie hemartrose
- Factor VIII of factor IX tekort
o Genen op X-chromos
Vnl jongens
1/3 nieuwe mutatie
- D:
o aPTT verlengd (intrinsiek)
PT nl
o F VIII + F IX doseren
Residuele activiteit bepalen
FVIII/FIX <1%: ernstig
- S:
o Bloedingen
Hematomen, spier/gewricht, bloedingen na trauma
o Chronisch
Ernstige arthropathie
o Ernst afh v residueel factor gehalte
<1%: spontane bloeding + gewricht/spier
5-40%: bloeding secundair aan trauma/HK
- B: BIJ ERNSTIG
o FVIII (3x/w) of FIX (2x/w) IV
Curatief: bolus of continu infuus
Preventief (individueel bepaald)
o BW:
Inhiberende AS
Infecties
- B: BIJ MILD
o I: Enkel bij bloeding/trauma/preOp (niet preventief)
o Minirin (desmopressine)
CAVE: vochtretentie-hyponatriemie
Vorming AS zz
o FVIII als onvoldoende respons respons, FIX
Chronisch
Reuma
- Manifestaties
o Synovitis, artritis
o Enthesitis
o Serositis, myositis
o Auto AS productie
o Vasculitis
- Labo:
o Acute fase markers
Bezinkingssnelheid, CRP, BP aantal, fibrinogeen, ferritine, CH50
o Reumafactoren
AS Fc gedeelte IgG
Latex agglutinatie: IgM
o ANA’s + ANCA’s
65% pos ANA’s: AI ziekte
o Complement
CH50 gestegen (acute fase)
SLE/vasulitis: vaak gedaald
o HLA
HLA B27 associatie ankolyserende spondylitis
JIA
- Lft: 1-3j + vroege tienerjaren
- D:
o Chronische artritis 3mnden in kind < 16j zonder andere verklaring arthritis
- Kliniek eerste 6 mnd:
o Oligo articulair: <5 gewrichten
o Polyarticulair: >4 gewrichten
o Systemisch: hoge koorts + reumatoide rash + gewrichtsaantasting
- B:
o Kine
o Aspirien + NSAID
o CS (lokaal + systemisch)
o MTX (PO of SC) en cyclosporine
o Anti-TNF alfa? BM transplantatie?
Oligo-articulair presentatie
- 50% van JIA
- Oligo arthritis (type 1) en oligo-extended vorm
o Meisjes rond 2j
o S:
Weinig algemeen
Grote gewrichten (vnl knieen)
Asymptomatische zwelling
Weinig destructie
Wel lokale groeistoornissen assymmetrie
o Labo:
50% ANA’s, associatie Uveitis (spleetlamponderzoek)
Amper acute fase merkers
- Arthritis + enthesitis (juveniele spondylarthropathie, type 2)
o Jongens >8j
o S:
Meer algemen klachten (LG verlies, koorts, malaise)
Assymetrisch gewrichten OL
Evtl ook BL
Enthesitis
Evtl acute iritis
o Evolutie:
Soms later juveniele ankyloserende spondylitis
Axiaal skeletaantasting
SI pijn
o Familiaal:
Psoariasis, IBD, ankylos spondylitis, reactieve arthritis
o Labo:
80% HLA B27
RF en ANA: negatief
Poly articulaire presentatie
- Meisjes >> jongens
- S:
o Kleine gewrichten (handen > voeten)
o Cervic WK
o TM, Sternoclaviulair, interfalangeaal gewrichten
o Frequenter algemene ziektetekens
DD acute leukemie!
- RF neg:
o <10j
o Beter respons NSAID
- RF pos:
o 9-16j
o 50% naar slechte functionaliteit
Systemische presentatie
- <16j; jongens = meisjes
- S:
o Intermittent piekende koort
Met zalmkleurig morbiliform (=mazelen) exantheem
o Hepatosplenomegalie, lymfeklieropzetting, spierpijn, gewrichtspijn,
prikkelbaar, algemene malaise, vermagering
o ARTRITIS PAS NA MAANDEN
o Pericarditis, pleuritis, abd serositis, myocarditis
- Labo:
o Heel inflam bloedbeeld
o Anemie, leukocytose, trombocytose, verhoogde bezinking
o RF + ANA: neg
- DD:
o Occulte infectie, leukemie
SLE
- Zelden < 10j; meer begin-adolescentie!
- S:
o Malaise, koorts
o Vlinder rash, zonovergevoelig
o Orale/nasofaryngeale ulceraties
o Artritis, artralgie
o Serositis
o Renaal (nefritis + AHT)
o Neurolog (convulsies, psychosen, verward)
o Hematolog (Coombs pos hemolyt anemie, AS tegen BP of WBC)
- Labo:
o Pos ANA’s
o Verlaagd compleemnt
o Anamie, leukopenie, trombopenie
o Proteïnurie, sedimentafwijking
Dermatomyositis
- Vnl meisjes; 8-12j
- S:
o Mailaise, koorts
o Krachtvermindering prox spieren (progressief)
Schouder/bekkengordel
o Huid/slijmvliesafwijkingen
Dermatitis, teleangiectasie oogleden, peri-orbitaal oedeem
- Criteria (4/5)
o Prox spierzwakte
o Verhoogde spierenzymen
o EMG afwijking
o Histopatho spierbiopt
o Karakteristieke huidafwijking
- B: CS
Huidletsels – purpura
Henoch-Schonlein vasculitis
- Meest frequent op kinderlft
o Jongens > meisjes
o Vnl wintermaanden
Na BLWI of streptokok angina
- < IgA + complement deposities vaatwand
- < IgA-IC circulatie
- S:
o Huid: (maanden)
Palpabele purpura (drukplaatsen, symm)
Oedeem (gelokaliseerd)
o Gewrichten
Arthralgie, arthritis,
periarticulair oedeem
o Darmen
Krampen, bloederig stoelgang
Invaginatie
o Nieren
Hematurie +/- proteïnurie
FU!
Zz: NS of NI
- B:
o Mstl spontaan herstel
o Streptokok farynx: AB
o Hevig buikkrampen: CS
CAVE: eerst invaginatie uitsluiten!
Trombocytopenie
- BP:
o Nl: 150.000-450.000
o Spontane bloeding: < 15.000-20.000
o HK mogelijk: >80.000
- Oorzaken
o Minder poductie
Congenitaal (TAR, Wiskott Aldrich)
Verworven (pancytopenie, cirale infectie, GM, ALL)
o Meer afbraak
Neonataal (NAIT, ITP, DIC, HUS)
ITP of ziekte v Werlhof
- Kliniek
o Petechien, purpura, ecchymosen
o Mucosale bloedingen (neus, tandvlees, menorraghien)
o Bloedingen ingrepen/tandextracties
ITP
- Kliniek:
o BP < 20.000 + nl of gestegen megakaryocyten
o Acuut begin (2w na infectie/vaccinatie)
o VW: intracraniele bloeding
o GEEN hepatosplenomegalie/adenopathie
o Beenmerg nl (uitz soms hypermegakaryocytose)
- DD:
o Pseudotrombopenie (proefbuis)
o Infiltratief merg
o Aplasie
o Hereditair (zz)
- CAVE: chronisch ITP
o HIV
o Bredere AI ziekte (meer volw ITP)
ACA, SLE, SK
- B:
o CS prednisone
Na BM punctie (uitsluiten leukemie)
o Ig IV
Vermijdt aseptische meningitis
Meer huidS/ volgende dag
o BP transfusie
I: ogenblik evtl bloeding
o 2de/3de lijn: IV anti-Rh IgG, azathioprine/cyclofosfamide, cyclosporine,
splenectomie, dexamethasone, rituximab
Trombocytopenie ikv DIC
- Oorzaken:
o Sepsis/ernstige infectie (vb meningokok)
o Trauma
o Brandwonde
o Orgaandestructie (pancreatitis)
o Maligniteit
o Vasc abnormaliteit
o Ernstig leverfalen
o Ernstig toxische/immunolog reacties
- < massief productie fibrine SF verbruik + trombi
- D:
o Onderliggende aandoening (bepaalt prognose)
o Hemostase testen
Trombocytopenie, verlengde PT, verlaagd fibrinogeen, verhoogd D-
dimeren
- B:
o Vnl onderliggende aandoening
o BP/plasma transfusie
CAVE! Olie op vuur?
o (anticoagulatie experimenteel)
Bloedingsziekten door aangeboren stollingsziekte
- Hemofilie, VWf ziekte, andere
VWD
- Meest freq erfelijke stollingsstoornis
- S:
o Mucosale bloedingen
Epitaxis, menorrhagie, mondholte
o Evtl PO
- Types
o 1 AD partiele kwantit def
o 2 AD>AR kwalitatieve def
o 3 AR zeer ernstige kwantit def
- D:
o aPTT soms verlgend
o FVIII proportioneel gedaald met vWFAg
o VWF functie gestoord
- B:
o Minirin (Vasopressine analoog)
Type 1 + sommige 2
NIET 3
o VWF
I: onvoldoende effect minirin
Type 3 + sommige 2
Algemeen aanpak stollingsstoornissen
- Geen IM vaccinaties (SC!)
- Geen aspirine of BP remmers
o Paracetamol mag WEL
- Tranexaminezuur: adjuvante therapie bij slijmvliesbloedingen
- Veel sporten (spieren minder bloeding)
Acute levensbedreigende aandoening
- Resp falen
o < ademarbeid efficiëntie
o Invloed
Tachycardie
Pulm VC Rehart pompt harder
Huid: bleek/cyanose
CNS: geagiteerd/verward
- Circulatoir falen – shock
o Invloed
Snelle diepe AH (MAC)
Huid: bleek/gemotteld/bezweet
CNS: geagiteerd/verward
Urine: oligurie/anurie
- CNS falen – coma
o Invloed
Hyperventilatie
Cheynes-stokes
Apnee
o Circulatie
AHT
Sinus bradycardie
Acuut Levensbedreigende aandoening
Wiegendood
- Preventie
o Back to sleep campagne
Rugligging
Nadeel: plat achterhoofd
o Stevige matras (geen soft bedding)
o Omgevingstemp 16-18
o VERMIJD passief roken!
ALTE
- GER, infectie, apnee (GM, immaturiteit), cardiaal, convulsie
- B:
o Opname + anamnese
o Monitoring
o ROOKSTOP
Vreemd voorwerp aspiratie
- < 5j
- S:
o Plots hoestbij/kortademig
Dyspnee, tachypnee, wheeze
Asymmetrische auscultatie
o Blijvende klachten nadien
o Herval pneumonie zelfde plaats
- D:
o RX + expiratie (air trapping
- B:
o Stabiel Scopie
o Blauw/BWZ stoornis
Kind: Heimlich
Baby/kleuter: rug kloppen 5x of borstkas 5x
o Kinlift
o Naald doorheen thyroid-cricoid
- CAVE: laryngeaal
o Mogelijk volledige obstructie
o Partieel:
Heesheid, hoest, stridor, hemoptoe, wheezing, dystonie, afonie
o >2w stridor/heesheid + acute laryngitis larynx direct onderzoeken
Intoxicatie
- B:
o Maagspoeling
o Actieve kool
o Geforceerde diurese/dialyse
o Antidotum
Vreemd voorwerp inslikken
- Tot in maag spontaan weg
- Tot in SD of caustisch verwijderen!
Infecties 1-5j
Otitis media
- S:
o Na BLWI
o Koorts, pijn,
o Braken, diarree
- KO: rood welvend TV
- Kiemen:
o RSV, pneumokok, H influenza, M catarrhalis
- B: AB
o I: <1j, veel pijn, na 1-2d niet beterend
- VW
o Chronische sereuze otitis media: glue ear
hoorproblemen
o Mastoiditis, hersenabces
CAVE: sinus cavernosus trombose
o Meningitis
Herpangina
- BELANGRIJK HERKENNEN: besmettelijk
- < Coxsackie
- S:
o Zomer
o Koorts
o Sliklast, anorexia
- KO:
o Week verhemelte + uvula: rood + vesikels
Kroep: laryngotracheobronchitis
- 6mnd- 6jaar; najaar piek
- = virale infectie subglottis regio
o Vnl parainfluenza type 1
+2+3, RSV, influenza A+B, andere
- S:
o Hees, stridor, dyspnee
o Blafhoest
- Verloop:
o Traag begin (koorts, neusloop)
o soms evolutie naar lagere LW: laryngotracheobronchitis met wheezing
- B:
o Koude of warme vochtige lucht (trager ademen)
o CS: dexamethasone VC
o Adrenaline (ZH)
o Bewaking + evtl intubatie
Opm: geen beademing
Spastische kroep (laryngitis stridulosa)
- 3-8j
o Na 6j: eigenlijk geen kroep meer
- Recurrent
- Plots begin ’s nachts (geen prodromen)
- S: hees, stridor, blafhoest
- Associatie atopie (voorbode astma)
Laryngomalacie
- = meest frequente oorzaak niet-infectieuze chronische stridor bij jonge kinderen
o 1ste levensmaanden begin!
Voorbij rond 1-1,5j
- S:
o Kakelend geluid (in schokjes)
Meer bij rugligging
Herpes simplex
- Gingivostomatitis
o Primo infectie (meestal asymptomatisch)
o Hoge koorts (4-5d) vesikels tong/wang/gingiva
o CAVE: weinig eten/drinken
o B:
Koude dranken, vloeibaar, lokale ontsmetting, (IV vocht)
- Eczema herpeticum
o Evtl bact surinfectie
Varicella
- Lange incubatie (14d)
- S:
o Koorts
o Exantheem
Papel vesikel pustel korst
Vlagen! (verschillende stadia)
Besmettelijk tot ingedroogd
o Jeuk bij genezing
CAVE krabben: bact infectie
- CAVE: leukemie, AIDS
- VW:
o Huidinfecties
Blaren staf
Induratie tot subcutis + fascia streptokok
CAVE: sec sepsis + osteomyelitis
o Encefalitis
S:
Algemeen: suf, slaperig
Enkel cerebellitis: ataxie, dysmetrie
Gunstig prognose
o eczema
- Reactivatie varicella ‘zona’
o Niet zo pijnlijk bij kinderen
o Jeuk
o Hogere kans als vroeg varicella
Virale meningitis
- Zomer
- < enterovirus
- S:
o Hoofdpijn, fotofobie, slaperig
o Nekstijf
o milder dan bact!
o Baby’s: aspecifiek (minder alert, kreunen)
- D:
o LP: PCR + kweek
ALTIJD LP
- Prognose = gunstig
o UITZ: herpes meningo-encefalitis
- B:
o Acyclovir bij vermoeden herpes
Primo infectie
Recent contact
CT: temporale aantasting
Mazelen
- S:
o Progressief hogere koorts
o Hoest, conjunctivits, rhinorree, catarhaal facies
o Prodroom: koplik spots
Witte puntjes 1ste molaar
o rash
Maculopapulair (oor beneden)
Conflueren + schilferen
- VW
o Pneumonie
o Encefalitis met sequellen
o SA scleroserende panencefalitis
Bof
- Lange incubatie: 2-3w
- S:
o 30% subklinisch
o Koorts, malaise, parotitis (ULBL)
o Pijn bij kauwen
o Buikpijn, braken – pancreatitis
o Orchitis UL
o Amylasemie
- VW: gehoorverlies + steriel (man)
Rubella
- Lange incubatie: 2-3w
- S:
o Mild ziektebeeld: koorts
o Maculopapulaire rash (minder dan mazelen)
o Lymfnodi: occipitaal, auriculair, cervicaal (achter + voor SCM)
- D: serologie!
Huidinfecties: impetigo
- < streptokok honingkorst
- < stafylokok bullae
- Vnl jonge kinderen
- S:
o Erg Besmettelijk
o Erger op huid die al ziek is (eczeem, varicella)
o Gelaat, nek, handen
o Auto-inoculatie (krabben)
- B:
o AB (lokaal of systemisch)
o Recidief: dragerschap neus
Pneumonie
- Niet infectieus
o Aspiratie, hydrocarbonen, VV, GM, radiatie
- Infectieus (MO)
o Pneumokok, streptokok 2-6j
o Atypisch: Mycoplasma >6j
o RSV, influenza, adeno zuigelingen + kleuters
70% viraal
- Pathogenese:
o < aeorsolisatie, aspiratie of hematogeen invasie alveolaire consolidatie
o Reactie:
Parapneumonisch effusie
Veel vocht
pH, glucose, LDH: nl
empyeem
veel WBC, etterig
gestegen LDH
glucose, pH: gedaald
- Kliniek:
o Klachten wisselend + aspecifiek
Koorts, ziek
Hoest
Pijn op borst/pijn buik (basaal) + braken
Dyspnee + tachypnee
- KO:
o Tachypnee (snel + opp), neusvleugelen, dyspnee
o Evtl cyanose
NIET bij lobair
o Verminderd vesic ademgeruis
o Bronchiaal ademen
o Fijne crepitaties
o Verhoogde stemfrenitus
Luider aan zieke kant
NIET bij pleuritis
o Percusie: demping
o (soms nekstijf, weg met GM)
- D:
o RX thorax
o Echo thorax (pleura uitstorting)
o CT thorax (empyeem + VW)
o Bloedonderzoek
WBC > 15.000 + CRP stijging bacterieel?
o Hemocultuur
10% pos bij bact pneumonie
o (urine: antigendetectie: latex agglutinatie)
o Bact infectie
Sputum LAGE LW
Zelden bij kinderen TENZIJ suppuratieve long (muco)
Maagspoeling ’s ochtends: TBC, Ziehl, zuurvast staven
o Virale/atypische infectie
Nasofaryngeale spoeling: PCR, kweek, Antigen
Serologie
- B:
o Opname ZH?
Toxisch ziek, sepsis
Ademnood, braken
< 2j
> 1 LK
Bijkomend ziekteprobleem (meer vatbaar)
Spierziekte, longziekte, immuundef, mentale retardatie, SCA,
NS
o AB PO/IV (vermoeden bact)
Erg ziek, hoge koorts
Lobaire pneumonie
WBC, CRP stijging
Vermoeden specifieke verwekker:
Mycoplasma, M hominis, B pertussis, Pneumocystic Carinii
o Ondersteunend algemeen
Koortswerend, vochtbalans, zuurstof, beademing
Virale pneumonie
- Meest freq
- Adenovirus meestal zelflimiterend, soms zeer ernstig
- Influenza A + B winter
- Parainfluenza najaar
- RSV oktober-maart; vnl zuigeling
Bact pneumonie
- Neonati
o Maternele UG tractus
Strepto (B), E coli, listeria, chlamydia trachomatis, ureaplasma
- 1mnd – 6j
o Pneumokok, H influenza, strepto (A), staf, Catarhalis
- >6j
o Pneumokok, mycoplasma/chlamydia pneumoniae
UWI
- 3% meisjes; 1% jongens
- Risico nierschade (vnl voor 5j)
- Oorzaken
o Anatomische afwijkingen
PUJ stenose, ontdubbeld systeem, urtherakleppen
o VUR (vnl jong)
o Gestoorde blaasfunctie (neurolog of gedragsmatig)
Constipatie, ophouden urine
- Tekens:
o Aspecifiek:
Koorts, wenen, slecht drinken, braken, verlengde icterus, convulsies
o Alleen grotere kinderen evt ook:
Dysurie + polakisurie
Lendepijn
- D:
o Urine onderzoek:
WBC: pyurie
Bact
E coli > 100.000
(proteus, pseudomonas)
o Hoge koorts sepsis uitlsuiten
- B:
o AB IV of PO (5-10d) + controle urine
E coli: amoxyclav of hoge dosis ampicilline
o Echo: anatom?
o DMSA scan (na genezing)
o Mictie cysto ureterografie (na genezing)
Sept artritis + osteomyelitis
Periorbitale cellulitis
- S:
o Koorts
o UL zwelling + rood ooglid
o Pijn
- Kiemen:
o Streptokok, pneumokok, H influenza
- VW:
o Ethmoiditis
o Dacrocystitis
o Orbitale cellulitis
- B: AB IV
Epiglottitis
- Bacterieel
- NIET in keel kijken oedeemreactie
- Altijd intuberen + ZH
- S:
o Pinlijke nek (hoofd naar vor houden)
o Speekselvloed
- D:
o RX: dumidikke epiglottis (AP torenspits)
o Denk eraan als kroep geen kroep lijkt
Adenoiditis posterior
- Hypertrofie adenoïden (+ tonsillen)
o < herhaalde BLWI
- obstructie nasofarynx + buis eustachius
o Snurken, obstructief slaapapnee, hypoxie, pulm hypertensie, groeistoornis
Open mond AH, neusspraak
o Hoesten ‘savonds + ’s nachts
o Chronische glue ear, herhaalde otitis (gehoorverlies)
- B:
o In zomer zal adenoiditis snel regresseren
o Adeno(tonsilec)tomie
Tonsil: als slaappanee
o Tympanostomiebuisjes
Adenitis colli
- Infectie cervicale lymfnodi abces
o < infectie regio (Streptokok, staf)
- S:
o Pijnlijke harde massa hals (torticollis)
o Scheefstand nek, geen beweging
o Hoge koorts
- B:
o AB IV + PO
o Drainage?
Retropharyngeaal abces
- Vnl jonge kinderen
- S:
o Pijn nek
o Niet bewegen
o Hoge koorts
o (sliklast, ademlast)
- KO: asymm welving pharynxwand
- B:
o AB IV
o Drainage
o Doorverwijzen!
Cellulitis
- Staf (of strep)
Staphylococcal scalded skin syndrome
- Toxische pidermolyse
- Oorzaak
o Exfoliatief toxine (Staf)
Toxine als superantigen: brede Tcel activatie
Toxic shock syndroom: koorts, rash shock MOF
- S:
o Pijnlijke huid
o Nicholsky teken + (kras huid blaas afschilfering)
- hoge mortaliteit
- B:
o AB IV
o Wonderverzorging
o Vocht
Infecties (>5j)
EBV: mononucleosis
- S:
o Jonge kinderen: weinig ziek
o Koorts, malaise, moe
