Vinden jongeren een baan die aansluit bij hun studierichting?

33
Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Vinden jongeren een baan die aansluit bij hun studierichting? Sana Sellami, Walter Nonneman, Walter van Trier, Piet Coppieters, Bart Delbeke en Annelies Vanderheyden Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

description

Vinden jongeren een baan die aansluit bij hun studierichting?. Sana Sellami, Walter Nonneman, Walter van Trier, Piet Coppieters, Bart Delbeke en Annelies Vanderheyden. Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011. Inhoudsopgave. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Vinden jongeren een baan die aansluit bij hun studierichting?

Page 1: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Vinden jongeren een baan die aansluit bij hun studierichting?

Sana Sellami, Walter Nonneman, Walter van Trier, Piet Coppieters, Bart Delbeke en Annelies Vanderheyden

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 2: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Inhoudsopgave

Hoe belangrijk is horizontale mismatch? (Humblet, S., et al (2008), ‘Meting van horizontale mismatch bij

jongeren in Vlaanderen’, SSL/0D2/2008.12)

Wat verklaart horizontale mismatch? (Van Trier, W., et al (2010), ‘Wie realiseert bij de overgang van

school naar werk een beter horizontale match?’, SSL/OD2/2010.18)

Hoe persistent is horizontale mismatch? (Sellami,S., et al (2011), ‘Is horizontale onderwijsmismatch

persistent? Een aanzet tot dynamische analyse’,SSL/OD2/2011)

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 3: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

HOE BELANGRIJK IS HORIZONTALE MISMATCH?

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 4: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Horizontale mismatchHorizontale mismatch:

“Een situatie waarin de aard van het onderwijs of de vaardigheden niet overeenkomen met de vereisten van de baan” (CEDEFOP, The Skill Matching Challenge, 2010: 13)

Verticale mismatch of ‘overscholing’ Literatuur

o Binder, N. (2007), The effect of Occupational Mismatch on Overqualification. Universität Freiburg: Lehrstuhl für Empirische Wirtschaftforschung und Ökonometrie, Discussion Paper n° 01/07

o Ortiz, L. & Kucel, A. (2008), ‘Do Fields of Study Matter for Overeducation?The Cases of Spain and Germany. Internationl Journal of Comparative Sociology, 49 (4-5), 305-327

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 5: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Hoe belangrijk is “horizontale mismatch”?

Humblet, S., et. al. (2008), rapport SSL/OD2/2008.12

Steekproef op basis van SONAR Cohorten 1976 en 1978

o N = 5478 (subjectieve methode)o N= 4996 (objectieve methode)

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 6: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Drie maatstaven

• Subjectieve maatstaf – Of het antwoord op de vraag “Lag uw eerste

(laatste/huidige) job volgens u inhoudelijk in lijn met uw studies ?” (helemaal, enigszins, helemaal niet)

• Objectieve maatstaf– Expertbeoordeling van de aangepastheid van een opleiding

aan een specifieke job • Statistische maatstaf

– Op basis van de relatieve frequentie van opleidingen in verschillende jobs

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 7: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Voorkomen van horizontale mismatch

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 8: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Relatie subjectieve en objectieve maatstaf horizontale match

% Subjectieve maatstaf horizontale match

Helemaal niet

Enigszins Helemaal Totaal

Objectieve maatstaf horizontale match

Helemaal niet

19,5 6,6 8,9 35,0

Enigszins 8,2 4,5 8,2 20,9

Helemaal 5,3 10,1 28,7 44,1

Totaal 33,0 21,2 45,8 100,0

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 9: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Conclusies Humblet (2008)

• Voorkomen van “horizontale” mismatch in de eerste job ongeveer 30% van de gevallen.

• Drie meetmethodes klasseren op verschillende wijze.

• Sensitiviteit van objectieve en statistische methode aan de classificatie van beroepen en opleidingen.

• Subjectieve methode meest robuust.

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 10: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

VERKLARINGEN VOOR HORIZONTALE MISMATCH?

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 11: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Wat is de kans op een betere“horizontale match”?

• Van Trier 2010, rapport SSL/OD2/2010.18• Steekproef op basis van SONAR gegevens

– Cohorten 1976 en 1978 (n= 5517)– 4861 opgenomen respondenten– Subjectieve maatstaf

• Methode – Multipele regressie analyse

• Probit transformatie van “helemaal niet” (0), “enigszins” (0,5), “helemaal” (1) gematcht

– Verklarende factoren in blokken (zie verder)

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 12: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Verklarende factoren

Blok 1: toegeschreven kenmerkenBlok 2: menselijk en sociaal kapitaal Blok 3: zoekprocesBlok 4: proces van matchingBlok 5: bedrijfskenmerkenBlok 6: specificiteit van opleiding en beroep

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 13: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Blok 1: toegeschreven kenmerken

• Geslacht– Mannen (+)

• Sociale afkomst– Onderwijsniveau moeder (?)

• Socio – economische status– Beroepssituatie vader (?)

• Etnische afkomst– Autochtonen (+); niet Europeanen (-)

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 14: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Blok 2: menselijk en sociaal kapitaal

• Onderwijsniveau– Hoogste diploma (+)– Secundair onderwijs

• Normaal parcours (+), Studieresultaten (+)

• Andere indicatoren van opleiding– Stage, studentenjob (+)– Rijbewijs (+)

• Indicatoren van sociaal kapitaal– Lid verenigingen (+), vrijwilligerswerk (+)

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 15: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Blok 3: zoekproces

Voorkeuren Ooit gezocht naar werk (?) Voorkeur voor zelfstandige arbeid (?), voor deeltijdse

baan (?), enz. Arbeidsinformatie

Arbeidsinformatie op school (+)Aantal zoekkanalen (?), zoekduur (?)

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 16: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Blok 4: proces van matching

• Wijze waarop een job wordt gevonden– Interim– Advertenties– Persoonlijke relaties– Vrije sollicitatie– School– Vroegere werknemer– …

• Betere match via meer selectieve kanalen

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 17: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Blok 5: bedrijfskenmerken

Bedrijfsgrootte Grotere bedrijven (-)

Sector van tewerkstelling Sectoren met “licentie” vereiste (+)

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 18: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Blok 6: specificiteit van opleiding en beroep

• Specificiteit van opleiding (+)– Mate waarin een opleiding toegang geeft tot meer of

minder beroepen– Herfindahl index 0 = generieke opleiding 1= specifieke

opleiding• Specificiteit van een beroep (+)

– Mate waarin een beroep rekruteert uit meer of minder onderwijsrichtingen

– Herfindahl index 0 = rekrutering uit diverse opleidingen 1= rekrutering uit één opleiding

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 19: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Resultaten (I)

• Toegeschreven kenmerken (geslacht, sociale afkomst, etniciteit) verliezen hun betekenis bij opname van andere factoren

• Onderwijs & opleidingskenmerken belangrijk– Grotere kans op mismatch bij ASO diploma en indien

geen SO diploma– Waterval zonder overzitten heeft geen effect maar

waterval met overzitten vermindert kans op match– Rijbewijs vergroot de kans op match (!?)

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 20: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Resultaten(2)

• Zoek en vindkenmerken zijn belangrijk– Informatie op school over arbeidsmarkt verhoogt kans op match– Veel zoekkanalen en lange zoekduur vermindert kans op match– Intrede in de arbeidsmarkt via interim en informele zoekkanalen

verminderen kans op match• Bedrijfskenmerken zijn belangrijk

– Betere kans op match in KMOs en in “licensed” sectoren (bvb onderwijs, gezondheidszorg)

• Hoe specifieker de opleiding of beroep, hoe groter de kans op match

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 21: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

HORIZONTALE MISMATCH PERSISTENT OF TRANSITOIR?

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 22: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Onderzoeksvragen

Hoe beoordelen jongeren in het begin van hun arbeidsloopbaan de overeenkomst tussen hun onderwijsrichting en de aard van de job die ze uitvoeren?

Is er een evolutie merkbaar in hun beoordeling van deze overeenkomst?

Hoe verschillend is de evolutie van deze beoordeling voor onderscheiden deelpopulaties van arbeidsmarktintreders?

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 23: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Data en methodologie

Gegevens uit cohorten 1976 en 1978 4322 respondenten met gegevens over hun eerste en

hun laatste registreerde job Subjectieve maatstaf

Beschrijvende analyse van de dynamiek met behulp van een Markov keten

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 24: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Markov keten als benadering van de dynamiek

• Op basis van de kruistabel van match/mismatch in de eerste job en de laatste job is het aantal gevallen n(ij) gekend die van staat i in de eerste job overgaan naar staat j in de huidige job

• Overgangswaarschijnlijkheden kunnen dan berekend worden

• Overgangswaarschijnlijkheden vormen een matrix P• Evolutie van de populatie naar matching kan over de

tijd berekend worden door

ijij

i

np

N

. nt n tM M P

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 25: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Mismatch in eerste & laatste geregistreerde job

Match in laatste job

Enigszins match in laatste

job

Mismatch in laatste job

Totaal(M)

Match in eerste job

1279 399 303 198145,8%

Enigszins match in eerste job

288 416 201 90520,9%

Mismatch in eerste job

303 323 810 143633,2%

Totaal 187043,3%

113826,3%

131430,4%

4322(100%)

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 26: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Conditionele waarschijnlijkheid (transitiematrix P)

Match in laatste job

Enigszins match in

laatste job

Mismatch in laatste job

Match in eerste job

0,646 0,201 0,153 1,00

Enigszins match in eerste

job

0,318 0,460 0,222 1,00

Mismatch in eerste job

0,211 0,225 0,564 1,00

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 27: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Grafische evolutie horizontale mismatch

M(t+n)=M(t).P(exp n)

0

0,10,2

0,3

0,4

0,50,6

0,7

0,8

Helemaal

Enigzins

Helemaalniet

Helemaal 0,458 0,433 0,427 0,427 0,426

Enigzins 0,209 0,263 0,276 0,280 0,280

Helemaal niet 0,332 0,304 0,296 0,294 0,293

1 2 3 4 5

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 28: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Kenmerken evolutie horizontale mismatch

GeslachtEtniciteitOnderwijsniveauSpecificiteit studierichting

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 29: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Dynamiek horizontale mismatch- geslacht & etniciteit

Helemaal match Enigszins match Mismatch

Man tº 0,417 0,221 0,362

t∞ 0,384 0,299 0,317

Vrouw tº 0,502 0,197 0,301

t∞ 0,470 0,260 0,268

Belg tº 0,467 0,216 0,317

t∞ 0,510 0,292 0,198

Turken & Noord –Afrikanen tº 0,292 0,108 0,600

t∞ 0,309 0,248 0,443

Zuid Europeanen & Overigen tº 0,429 0,171 0,400

t∞ 0,437 0,257 0,306

29Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 30: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Dynamiek horizontale mismatch -opleidingsniveau

Helemaal Match Enigszins match Mismatch

Universiteit tº 55,0 28,0 17,0

t∞ 56,5 32,3 11,3

HOLT tº 49,0 30,0 21,0

t∞ 50,2 43,0 6,7

HOKT tº 65,0 22,0 13,0

t∞ 60,6 28,9 10,4

ASO tº 12,0 15,0 73,0

t∞ 23,5 31,5 45,0

TSO tº 31,0 23,0 46,0

t∞ 34,6 31,6 33,6

BSO tº 45,0 17,0 38,0

t∞ 33,1 18,2 48,5

Geen SO tº 26,0 15,0 59,0

t∞ 17,3 16,7 66,0Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 31: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Dynamiek – specificiteit opleidingen

31

Helemaal match Enigszins match Mismatch

Specifieke opleidingen tº 0,740 0,170 0,090

t∞ 0,696 0,213 0,091

Middenopleidingen tº 0,430 0,220 0,350

t∞ 0,365 0,290 0,346

Algemene opleidingen tº 0,340 0,230 0,430

t∞ 0,367 0,316 0,317

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 32: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Conclusie

• Mismatch in eerste job is bepalend voor latere jobso ≠ van tijdelijke karakter (verticale) mismatch

• Evolutiepatroon verschillend voor de subgroepeno Vrouwen, autochtonen, hoogopgeleiden en specifieke

opgeleiden blijken een hogere match te hebben en deze blijft na verloop van tijd ook hoog

• Maar resultaten op basis van bivariate analyse!

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011

Page 33: Vinden jongeren een baan die   aansluit bij hun studierichting?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Bedankt voor uw aandacht

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, 24-25 februari 2011