Paragraaf 1. het ordenen van organismen

bij het ordenen verdeel je een verzameling in groepen met hetzelfde kenmerk.

Kenmerken bij het ordenen.

De eerste grote groepen die ontstaan bij het indelen van alle organismen worden rijekn genoemd. Biologen delen alle organismen in vier rijken: bactrerien, schimmels, planten en dieren.

bij de indeling in deze vier rijken worden kenmerekn van cellen gebruikt. deze kenmereken zijn celkerenen, celwanden en bladgroenkorrels.

celkernen

Bacterien onderescheiden zich van alle andere organismen, doordat ze geen celkern hebben.

celwanden

Dieren onderscheiden zich van alle andere organismen, doordat ze geen celwanden hebben.

Bladgroenkorrels

Bij planten komen in het cytoplasma van veel cellen bladgroenkorrels voor.

Soorten en rassen.

Organismen behoren tot een soort alsze samen vruchtbare nakomelingen kunnen voortbrengen.

Paragraaf 2 Het rijk van de bacterien.

Bacterieen zijn eencellig: Ze bestaan uit 1 cel.

Vootplanting

Bacterieen planten zich voort door deling.

Er ontstaat dan twee kleinere bacterien

Nuttige en schadelijke bacterien.

De meeste bacterien voeden zich met dode resten van organismen.

Bepaalde soorten bacterien kunnen in je lichaam terecht komen en daar ziekten veroorzaken. We spreken dan van een infectie Voorbeelden van zulke bacteriele infectieziekten zijn cholera, longontstekeking, oorontsteking en tuberculose. Bacterien infectieziekten kunnen worden bestreden met antibiotica.

Paragraaf 3

Het rijk van de schimmels.

Schimmels kunnen eencellig of veelcellig zijn. Gisten zijn eencellige schimmels. Veelcellige schimmels bestaan meestal uit lange dunne draden: de schimmeldraden.

Voortplanting.

Bij gisten vindt voortplanting plaats door deling. Bij gistcellen die zich delen, ontstaat een blaasje. Dit bllasje laat los van de gistcel en groeit uit tot een nieuwe gistcel.

Veelcellige schimmels planten zich meestal voort door middel van sporen. Sporen zijn cellen waaruit een nieuwe schimmel kan ontstaan. Penseelschimmel wordt het antibioticum penicilline gemaakt.

Nuttige en schadelijke schimmels

sommige schimmles kunnen ziekten bij planten, dieren of mensen veroorzaken.

Bij mensen wordt onderandere zwemmerseczeem door een schimmelinfectie veroorzaakt.

speciale soorten schimmlsworden gebruikt bij de bereiding van voedingsmiddelen zoals brood, bier, wijn of schimmelkaas.

Paragraaf 4

het rijk van de planten.

We verdelen het plantenrijk in dier afdelingen: wieren(algen), sporenplanten en zaadplanten.

wieren (algen).

Wieren onderscheiden zich van de overige planten doordat ze geen wortels, geen stengels en geen bladeren hebben. Ze hebben ook geen bloemen. er zijn eencellige en veelcellige wieren. Tot de eencellige behoort onder andere boomalg. Boomalg plant zich voort in delingen.

Tot de veelcellige wieren behoren kranswier en blaaswier.

sporenplanten

Sporenplanten hebben wortels, stengels en bladeren, maar geen bloemen.

We verdelen de afdeling van de sporenplanten in mossen, paardenstaarden en varens.

Paardenstaarten zijn opgebouwd uit een soort 'buisjes' die je er een voor een af kunt trekken. de proren ontstaan in sporenvormende orgaantjes.

Zaadplanten

Zaadplanten hebben wortels, stengels, bladeren en bloemen.

We verdelen de zaadplanten in naaktzadige planten en bedektzadige planten.

Paragraaf 5

Het rijk van de dieren.

bij de eideleing van het dierenrijk in afdeling spelen twee kenmerken een belangrijke rol. Dat zijn symmetrie en het skelet.

Symmetrie

Sommige voorwerpen kun je zo delen in twee helften dat de twee helften elkaars spiegelbeeld zijn.

we noemen zo'n voorwerp symmetrisch

Veel organismen hebben een symmetrische lichaamsbouw. Veel soorten dieren zijn tweezijdig symmetrisch. De diern zijn op meerdere manieren in ongeveer twee gelijke helften te verdelen. Skelet

Bij mossel, een slak en een kever zit het skelet aan de buitenkant van het lichaam. we noemen dat een uitwendig skelet. Bij een spons, een inktvis en een ka zit het skelet binnen in het lihaam. We noemen dat een inwendig skelet.

Indeling van het dierenrijk.

We verdelen het dierenrijk in acht afdelingen: eencellige dieren, sponzen, holtedieren, wormen, weekdieren, geleedpotigen, stekelhuidigen en gewervelden.

Paragraaf 6

Eencellige dieren.

Twee soorten eencellige dieren zijn de amoebe en het pantoffeldiertje.

Amoebe

het cytoplasma kan een bepaalde richting uitstromen en vormt dan uitsteeksels, de schijnvoetjes. door het cytoplasma via de schijnvoetjs.

Pantoffeldiertje

op het clemembraan staan fijne trilhaartjes. De trilhaartjes zorgen er voor dat er voedsel terecht komt in de celmond. Via de celmond komt het voedsel terecht in een voedingsvacuole.

Paragraaf 7

Geleedpotigen

We verdelen de afddeling van de geleedpotigen in vier groepen: duizendpoten, Kreeftachtigen, spinachtigen en insecten.

het lichaam van geleedpotigen is gesegmenteerd. Dat wil zeggen dat het lichaam opgebouwd is uit stukjes de segmenten.

Paragraaf 8

Gewervelden

Gewervelden hebben een inwendig skelet.

Wervelkolom,die is opgebouwd uit wervels.

Vissen, amfibieen, reptielen, vogels en zoogdieren.