Museumeducatie

Kennisoverdracht op interactieve wijze adhv de leertheorie van Kolb.

Lara Kuiperi

Inhoudsopgave

Voorwoord

Inleiding

Kolb

Oriëntatie Leertheorieën

Museo Historico

Xpo 1880

Onderzoek0-metingactiviteitna-meting

advies

Conclusie

Literatuur

BijlagenPersoonlijke vakvisiePersoonlijke onderwijsvisie

Landelijke onderwijsvisie Aruba

Voorwoord

Het Arubaans Historisch Museum (AHM) heeft een groot collectie van historische voorwerpen, antieke meubels en kunst uit de vroege geschiedenis van Aruba.Het actuele doel van het Historisch Museum is om jongeren naar het museum te trekken om jongeren bewust te maken van hun eigen culturele erfgoed en zo ook een jongere publiek te krijgen. Door middel van het project “Xpo1880” wou het museum de collectie aantrekkelijk maken voor jongeren door ze op een creatieve manier naar het museum te krijgen en om het Arubaanse geschiedenis en de kennis van de oudere generatie op speelse wijze over te dragen aan de jongere generaties.

Er werd een concept ontwikkeld om een expositie samen te stellen die op een interactieve manier jongeren zou stimuleren om op zoek te gaan naar hun eigen familie geschiedenis. De historische voorwerpen in het museum dienden ter inspiratie hiervoor.Het gekozen doelgroep waren jongeren tussen de 10 en de 15 jaar en werden via scholen en andere instanties opgeroepen. In het kader van het bewust maken van zowel het materieel als het immateriële erfgoed, werden de jongeren gevraagd om op zoek te gaan naar het belangrijkste voorwerp of traditie in hun familie. Vervolgens moesten ze onderzoek doen naar de afkomst van het voorwerp en welke verhalen de geschiedenis van het voorwerp met zich meebracht, dit kon zowel persoonlijke, maatschappelijke of politieke verhalen zijn.De opbrengst van historische informatie door middel van dit project was zeer indrukwekkend. Een trouwring herleid tot een Arubaanse oorlogsvliegtuig in de tweede wereld oorlog, een eeuwenoude traditionele kookrecept en een oude kerosine lamp zijn voorbeelden van het materiële en immateriële erfgoed die de jongeren ontdekten. De jongeren interviewden hun familieleden en werden tenslotte zelf geïnterviewd op hun ontdekkingen.De enthousiasme van de jongeren voor het project is sindsdien alleen maar gegroeid. De jongeren halen zelf hun familieleden, vrienden en klasgenoten naar het museum en willen zelf hun verkregen kennis aan de anderen doorvertellen.Uit dit project kan men dus concluderen dat jongeren graag op spelenderwijs leren en dat de kennisoverdracht op deze manier misschien het meest effectieve manier van kennisoverdracht is.

Inleiding

Gezien het succes van het project wenst het museum nu een educatief programma op te zetten om de scholengemeenschap erbij te betrekken. Vooraf hieraan willen ze graag een proefdraai doen met een educatief product waar de jonge bezoekers op interactieve wijze kunnen meedoen aan “Xpo1880”. De opbrengst van dit product dient op den lange duur bij te dragen aan de historische collectie van het museum aan de hand van de materiële en immateriële informatie die de bezoekers bijdragen.

Mijn taak wordt om een educatief product te ontwikkelen waarmee de jonge museum bezoekers van Xpo1880 op interactieve- en spelenderwijze zelf aan de slag kunnen met hun culturele erfgoed.Voor het ontwikkelen van het activiteiten programma heb ik ervoor gekozen om de leertheorie van Kolb als uitgangspunt te nemen. Ook zal ik gebruik maken van de Multiple Intelligence theorie van Gardner.

Het is de bedoeling om een kijkwijzer en een speurtocht te ontwerpen waarmee de jongeren hun eigen historische erfgoed herontdekken en verbanden met hun actuele beleveniswereld kunnen trekken. Hierdoor krijgen ze inzicht in de historische en immateriële waarde van de geschiedenis.

Als “special agents” zullen de jongeren individueel of in groepsverband op zoek gaan naar vermiste voorwerpen in het museum. Gewapend met een “geheim dossier” in de vorm van een kijkwijzer zullen ze opdrachten moeten vervullen en ‘clues’ zoeken in het huidige Xpo1880. Dit zorgt ervoor dat de jongeren op speelse wijze theoretische kennis krijgen, maar tegelijkertijd ook actief, tactiel en via hun meervoudige intelligenties kennismaken met verschillende historische voorwerpen.De activiteiten zijn verdeeld in immaterieel en materiële erfgoed:

Materieel- Plaats het geluid/muziek bij de verschillende instrumenten- Waarvoor werden de verschillende gereedschappen gebruikt- Noem op 5 “landmarks” van Aruba- ‘bouw’ zelf een typisch Arubaans ‘cunucu’ huis

Immaterieel- Een eigen stamboom tekenen - wat betekenen de verschillende gezegdes- welke ingrediënten heb je nodig om een traditioneel “funchi/yambo/gerecht” te maken- Waarvoor kan je de Aloe , seida en Niem plant gebruiken

Kolb

In de didactiek heeft het ervaringsleren een groot navolging gehad na de publicatie van het boek Experiential Learning door David Kolb.Zijn boek is gebaseerd op de theorieën van andere onderzoekers als Lewin1, Piaget2 en Dewey3, waar filosofische, fysiologische en psychologische invalshoeken de verschillende processen bij het leren aanduiden.Door zijn studies concludeerde Kolb dat leren een sociaal proces is. Hij haalde hierdoor het leren uit zijn traditionele omgeving van het klaslokaal, en bracht deze naar verschillende locaties waar er wordt bijeengekomen om lief te hebben, te werken of te spelen. Persoonlijke ontwikkeling, onderwijs en werk, worden door het ervaringsleren in de theorie van Kolb met elkaar verbonden.Met betrekking tot musea vindt Kolb dat het leren een levenslang proces is waarbij maatschappelijke instellingen en organisaties de facilitator worden van het ervaringsgericht leren.In tegenstelling tot cognitieve en behavioristische theorieën, bijvoorbeeld het rationalisme, speelt volgens Kolb de ervaring een centrale rol in het leerproces. Door perceptie, ervaring, gedrag en cognitief te combineren poogt Kolb een totale leertheorie aan te bieden.

Kolb geeft zes typeringen van ervaringsleren, als opmaat naar zijn eigen definitie van leren die luidt: Leren is het proces waarbij kennis wordt gecreëerd door het verwerken van ervaringen:1. Leren dient beschouwd te worden als een proces en niet in termen van producten.2. Leren is een constant proces gebaseerd op ervaringen; je begeeft je als persoon steeds van situatie naar situatie en daarbij wordt steeds de ervaring van de ene situatie meegenomen naar de volgende situatie.3. Het leerproces zoekt een oplossing voor de tegenovergestelde4. Leren is een holistisch proces van omgang met de wereld en heeft betrekking op alle aspecten van het leven en gaat verder dan alleen school en werk.5. Leren betreft transacties tussen persoon en omgeving. De omgeving fungeert als generator van de ervaringen.6. Leren is een proces van het creëren van kennis.

*Persoonlijk denk ik dat vooral punt twee (2) en vijf (5) betrekking hebben op de museumeducatie. De leerlingen gaan via de kijkwijzer door het hele museum heen en verwerken op interactieve speelse wijze (transactie) de opdrachten door middel van verschillende ervaringen.

Voor het definiëren van et leerproces ontwikkeld Kolb twee dimensies; namelijk het ervaren - begrijpen en het intern - extern.Ervaren - begrijpen slaat op het ervaren; het leren gericht op voelen, en het begrijpen; het leren gericht op het denken.Intern – extern betreft de wijze waarop een ervaring wordt verwerkt; intern slaat op het leren gericht op het kijken en extern op het leren gericht op het doen.

1 Kurt Lewin (1890-1947), beschreef in zijn studies dat leren het beste geschied in een omgeving waar een directe concrete ervaringen analytische objectiviteit bestaat. 2 Jean Piaget (1896-1980), toonde in zijn studies dat het cognitieve ontwikkeling van kinderen een progressieve herorganisatie is van psychologische processen ten gevolge van de biologische ontwikkeling van het kind en de ervaringen van zijn omgeving.3 John Dewey (1959-1952), onderkende zelf ook een cyclisch leerproces die de persoonlijke ontwikkeling steeds vorderde door een constante opeenvolging van ervaring, concept, observatie en actie.

*In het museum zullen de leerlingen het museum gebouw en bepaalde voorwerpen fysiek mogen ervaren en vervolgens begrijpen wat de functie van deze zijn. Door het ervaren van het museum op deze twee manieren kan de leerling na het verlaten van het museum het geleerde opnieuw voor zich halen en deze kennis zelfs aan anderen doorgeven.Door het actief opdoen van ervaringen, zelf bij te dragen aan deze en vervolgens hierop te reflecteren wordt het opgedane kennis goed verwerkt.

De theorie van Kolb is deels gebaseerd op de leertheorie van Lewin.In de onderstaande leercyclus van Kolb zijn de twee dimensies van Lewin geïntegreerd.

Voor een optimale leerproces is het van belang dat de cyclus altijd volledig wordt doorlopen. Er kan bij elk manier van leren worden begonnen en door het cyclus rechtsom te doorlopen komt deze steeds uit in nieuwe kennis en ervaringen die weer aansluiting op het volgende manier van leren vinden.

Manieren van leren:Concrete Ervaring (CE) = ondergaan van een ervaringReflectief Observeren (RO) = reflecteren op die ervaringAbstract Conceptualiseren (AC) = reflectie aanvullen met informatie en hiermee een theorie uitdenkenActief Experimenteren (AE) = uitgedachte theorie uitproberen in de praktijk

Concrete Ervaring (CE): gevoel, intuïtieHier gaat het om het persoonlijk ervaren, meer om voelen dan denken, om het intuïtieve benadering en deze leerlingen functioneren beter in een ongestructureerde situatie. Er wordt veel waarde gehecht aan de menselijke aspecten en ze zijn ‘openminded’. Het gaat hun meer om het actuele realiteit dan om het theoretische.

Reflectief Observeren (RO): observatie, analyseVertrekt vanuit de observatie, de gedachten achter situaties, het neutrale beschrijven ervan en meer om het begrijpen en reflecteren dan de praktische toepassing. Deze leerlingen werken vanuit hun intuïtie, kunnen dingen goed vanuit verschillende perspectieven bekijken en gaan graag af op hun eigen gedachten en gevoelens bij het vormen van een mening.

Abstract Conceptualiseren (AC): theoretisch, wetenschappelijkGericht op het gebruik van de logica, gaat meer om het denken dan voelen, meer om de theorie dan de intuïtie en meer om een wetenschappelijke benadering van problemen.Deze leerlingen zijn goed in systematisch plannen, analyseren en hebben voorkeur aan een

kloppend systeem.Actief Experimenteren (AE): doen, resultaatZoals de naam al zegt, gaat het hierbij om het actief beïnvloeden van de leerling en het veranderen van situaties door de praktische toepassing meer dan het reflectief begrijpen.Bij deze leerlingen gaat het meer om het praktisch uitvoeren dan het observeren en analyseren. Deze leerlingen willen graag resultaat zien en invloed hebben op hun omgeving.

De vier leerstijlen

In het omgaan met ervaringen onderscheidt Kolb vier leerstijlen. Deze zijn persoonlijke voorkeuren voor een bepaalde manier van leren en handelen. De vier leerstijlen van Kolb worden ieder gevormd door twee manieren van leren;

Concrete Ervaring + Reflectief Observeren = DromerReflectief Observeren + Abstract Conceptualiseren = DenkerAbstract Conceptualiseren + Actief Experimenteren = BeslisserActief Experimenteren + Concrete Ervaring = Doener

Dromer: De sterkste eigenschap van de dromer ligt in zijn voorstellingsvermogen en het vermogen om dingen van verschillende invalshoeken te kunnen bekijken. Dromers zijn goed in het genereren van nieuwe ideeën zoals brainstormen en oriënteert zich door middel van verbeelding en gevoel.

Denker: De denker is gericht op een theoretische hanteringswijze en feitelijke informatie om dingen te begrijpen. De logische samenhang van de achterliggende gedachten en het analyseren van de theorie, is voor de denker van belang.

Beslisser: De kracht van de beslisser zit in zijn probleemoplossend denken, in beslissingen nemen en de praktische vertaling van ideeën. De beslisser richt zich het best op eén oplossing per problematiek. Hun voorkeur gaat uit naar technische problemen en opdrachten.

Doener: De doener wilt het liefst doen, nieuwe ervaringen opdoen, plannen realiseren, actie en risico’s nemen. Laten het theoretische aan anderen over en problemen worden op intuïtieve wijze benaderd.

Toepassingsvoorbeelden stageonderzoek: Kolb

1. Stel de leerlingen komen bij het historisch museum aan en hebben geen kennis van wat (hun) cultureel erfgoed is. Het leerdoel van de excursie is om de leerlingen de waarde, geschiedenis en functie van het gebouw en de museumcollectie aan te leren.

- Eerst krijgen ze uitleg en voorbeeldfoto’s te zien van materiële en immateriële erfgoed op Aruba (abstract conceptualiseren).

- vervolgens krijgen ze de kijkwijzer en mogen ze middels een speurtocht de museumcollectie verkennen (actief experimenteren) en buiten op het plein rondlopen en het fortgebouw (de toren, de muren met schietgaten, de kanonnen, opbergplekken, etc.) goed bekijken en middels de activiteiten dingen aanraken (concrete ervaring).

- De opdrachten moeten ze in de kijkwijzer invullen en na de activiteiten komen ze weer samen voor een klassikale bespreking en worden er vragen gesteld ter controle of de leerdoelen goed is overgekomen (reflectief observeren).

2. De leerlingen komen het museum binnen en gaan op onderzoek uit middels de opdrachten in de kijkwijzer:

Opdracht: ‘Caha di orgel’ (een traditioneel Arubaans instrument):- ze luisteren een muziekstuk waarin het instrument bespeeld wordt en zien hoe het wordt gedanst (actief experimenteren)- daarna moeten ze het aanraken en zelf bespelen (concrete ervaring) - vervolgens bekijken ze een videouitleg over hoe het instrument technisch in elkaar zit en hoe het muziek in groepsvorm wordt gedanst (reflectief observeren)- nu hebben de leerling een totaal beeld van een ‘caha di orgel’ (abstract conceptualiseren)

Leertheorieën Voor mijn stageonderzoek zal ik hoofdzakelijk gebruik maken van de leertheorie van Kolb.Ook heb ik me georiënteerd op de theorieën van Gardner, Hein en Pine en Gilmore, deze zullen ook een rol spelen in mijn onderzoek.

GardnerIn de jaren tachtig ontwikkelde Howard Gardner zijn theorie van de meervoudige intelligenties. Hij beweert dat ieder mens over alle intelligenties beschikt, sommige in meer of mindere mate dan andere. Volgens Gardner is het ontstaan van de intelligenties niet alleen genetisch bepaald, maar ook cultuurafhankelijk. Het onderwijs moet dus volgens Gardner zo gedifferentieerd zijn dat het de dominante intelligenties van een persoon aanspreekt.

De acht intelligenties volgens Gardner:

- Linguïstisch:

- Logisch-wiskundig:

- Ruimtelijk:

- Muzikaal:

- Lichamelijke beweging:

- Interpersoonlijk:

- Intrapersoonlijk:

- Naturalistisch:

Hein

De theorie van Hein baseert zich op het opstellen van tentoonstellingen waarbij de bezoeker zelf zijn route kan samenstellen. Deze gedifferentieerdheid vindt goed aansluiting bij de theorie van Gardner en andere theorieën die over de tentoonstelling als methode van overdracht schrijven.

Pine en GilmoreDe uitgangspunten van Pine en Gilmore worden ook door musea gehanteerd.Zij beweren dat musea een belevenis moeten bieden door gebruik te maken van;

- Educatie:

- Esthetiek:

- Escapisme:

- Entertainment:

Literatuur

Boeken

Ebbens, S., Ettekoven, S., Actief leren, 2000, Wolters-NoordhoffISBN: 900127773

Hoogstraat, E., Vels Heijn, A., De leertheorie van Kolb in het museum, 2007, MuseumverenigingISBN-10: 9080703540, ISBN-13:9789080703544

Hoorn, M., Cultuur + Educatie 34; Brein, kunst en educatie, 2012,Cultuurnetwerk NederlandISBN: 9789069971391

Irwin, R., Kindler,A., Beyond the School, 1999, The National Art Education Association, ISBN: 1890160091

Websites

http://howardgardner.com/

http://learningfromexperience.com/

http://www.simplypsychology.org/learning-kolb.html

http://infed.org/mobi/john-dewey-on-education-experience-and-community/

http://www.simplypsychology.org/piaget.html

Artikelen

http://howardgardner01.files.wordpress.com/2012/06/in-a-nutshell-minh.pdf

http://howardgardner01.files.wordpress.com/2012/06/443-davis-christodoulou-seider-mi-article.pdf

http://howardgardner01.files.wordpress.com/2012/06/473-madrid-oct-22-2011.pdf

Overig:- Sir Ken Robinson- Rise of the creative classroom- Khan Academy- Howard Gardner - Kolb

- Montessori - Reggio Emilia - Vrije school (de leertheorie v kolb in het museum > zoek kritiek weerwoord hierop- Inspiratie: Accepted, DPS, (AweAcademy) www.questia.com/read/102992410/learning-in-the-museum