Conceptuele kunst:De kunstbeweging verrees omstreeks de jaren zeventig van de twintigste eeuw. Voor een kunstenaar hoeft conceptuele kunst niet tastbaar te zijn, geen object te zijn en het hoeft niet mooi te zijn. Conceptuele kunst is een kunstvorm waarbij het idee ofwel het concept belangrijker is dan esthetische of materiaal-technische afwegingen. Er zijn geen barrières tussen de verschillende disciplines. Het materiaal, kleurgebruik en vormgebruik hangt heel erg af van de kunstenaar en het idee/concept dat hij of zij heeft. In de conceptuele kunst wordt veel gebruik gemaakt van taal. Halverwege de jaren zeventig beleefde de conceptuele kunst zijn hoogtepunt. Niet lang daarna kwamen andere kunstenaars op, die werkten in een neo-expressionistische stijl. Zij hechten meer belang aan het uiten van emotie, dan aan het idee en uiten zich weer op een meer traditionele manier door met verf te schilderen op doek.

“In het vroege conceptuele werk van de Amerikaanse kunstenaar en fotograaf Joseph Kosuth One and Three Chairs uit 1965-66 (zie afbeelding) zien we het gebruik van de taal en het voorwerp terug. Hij presenteert de stoel in drie verschijningsvormen naast elkaar: In het midden een fysieke houten stoel, aan de muur een foto van een stoel en een uitvergroting van de definitie van een stoel uit een woordenboek. Hiermee stelt hij vragen over het concept 'stoel'. Want wanneer is een stoel een stoel? Kunnen we ook spreken van een stoel als we naar een foto kijken van het voorwerp, of naar de definitie in het woordenboek?”

Joseph Kosuth, One and Three Chairs, 1965-66, houten klapstoel, foto van een stoel, en uitvergroting van de definitie van een stoel uit een woordenboek, Larry Aldrich Foundation, Museum of Modern Art, New York

Constructivisme: In de schilderkunst speelde, kort voor de Eerste Wereldoorlog, de Russische avant-garde een opvallend belangrijke rol in de ontwikkeling van de abstracte kunst. Volgens quasi mathematisch-technische principes werden door de constructivisten vooral geometrische vormen in compositie gebracht en werd gewild afgezien van enige subjectieve expressie. Het was vooral hun ontzag voor machines, de architect en de toegepaste technische constructies waardoor de constructivisten werden meegesleept; hierin zagen zij een houvast voor hun streven naar duidelijkheid en exactheid en tegen subjectief individualisme.Schilderen was voor de constructivisten in de eerste plaats een objectieve studie, een halsstarrig doorvoeren van de strengste vereenvoudiging van de schilderkunstige middelen, tot er ten slotte niets overbleef dan het bekende vierkante zwarte vlak van Malevitsj. Van hieruit werd de schilderkunst vanaf de basis opnieuw opgebouwd. Niet naar subjectieve uitingsbehoeften, maar naar de meest basale mogelijkheden die zijn af te leiden van het zwarte vierkante vlak, de zogenaamde constructivistische of suprematistische elementen. Deze constructivistische elementen zijn bijvoorbeeld: twee zwarte vlakken naast en tegen elkaar (een horizontale verlenging van het zwarte

kwadraat), een zwart vierkant recht boven en tegen een ander (een verticale verlenging van het zwarte kwadraat), enz. Vervolgens de cirkel, de driehoek, enz.

Camilla AdamiConstructivisme post-moderne ; KR 3095, 2009Punaises, boîte en carton, manuel de montage, patron et outils

Oorspronkelijk een Russische stroming in de kunst, ontstaan in 1922 en in 1924 uitgemond in het Literair Centrum der Constructivisten, dat met literaire middelen het revolutionair socialisme wilde ondersteunen. De belangrijkste theoreticus was K.L. Zelinsky. In het literaire constructivisme wilde men de dynamiek bevorderen door het woordmateriaal zo strak mogelijk te laten aansluiten bij het onderwerp. De onderwerpen werden veelal verbonden met moderne technische verworvenheden als snelheid, arbeidsvermogen en productiviteit. De nieuwe technische terminologie was voor de constructivisten dan ook poëtisch materiaal.Het constructivisme is één van de vele -ismen van de historische avant-garde en kan gezien worden als pendant van het futurisme en kubisme. Zowel Van Ostaijen als Van Doesburg noemen de relatie met het kubisme in termen als ‘geëmancipeerd kubisme’ of ‘neokubisme’. In de Nederlandse literatuur speelt het constructivisme een belangrijke rol in tijdschriften als De Stijl (1917-1931) en Het Overzicht (1921-1925). In vrijwel alle publicaties blijkt het primaat van de beeldende kunst bij de theorievorming. Het gaat bij het constructivisme om abstractie van het algemene of absolute dat het individuele of bijzondere beheerst. In de stijl komt dat algemene tot uitdrukking ondanks het bijzondere. De schrijver (subject) moet in zijn geschriften de onveranderlijke eigenschappen (objecten) van de werkelijkheid zichtbaar maken om zo het universele te laten zien. In de beeldende kunst leidt dit tot abstracte grondvormen (vierkant, kubus, cirkel en combinaties daarvan) en het gebruik van primaire kleuren; in de literatuur tot de concentratie op het woord, speciaal op de klank ervan of de typografische isolering. De constructivisten zijn collectivistisch gericht en streven naar een (soms utopistische) gemeenschapskunst. In De Stijl wordt dan ook een groot aantal kunsten aan de orde gesteld: film, schilderkunst, fotografie, literatuur, architectuur enz.Techniek