Viersprong 2013

7
Jg. 3, 1 april 2013 ERFGOEDNIEUWTJES UIT HET LAND VAN RODE (MELLE, MERELBEKE, OOSTERZELE EN SINT-LIEVENS-HOUTEM) De Krant van ’t Rhodeland verschijnt tweemaal per jaar en is een gratis uitgave van de erfgoedcel Viersprong Land van Rode. De Krant van t Rhodeland Erfgoeddag 2013: Stop de tijd! Op 21 april 2013 vindt naar jaarlijkse gewoonte Erfgoeddag plaats. Erfgoeddag staat in 2013 volledig in het teken van tijd. In het Land van Rode en omstreken worden tal van erfgoed- activiteiten opgezet rond het thema Stop de tijd! Heel wat (erfgoed)organisaties en -vrijwilligers halen alles uit de kast om er samen met jou een onvergetelijke dag van te maken. Bekijk het volledige programma op de middenpagina’s van deze krant! Tijd om heel even stil te staan bij het begrip tijd! Kerkvader Augustinus erkende in zijn belijdenissen (397-398 n.C.) de pro- blematiek van het fenomeen tijd. Hij deed dit in een gebed waarin hij een reeks vragen tot God richtte: “Want wat is de tijd? Wie zou dat gemak- kelijk en kort kunnen uitleggen? Wanneer niemand het me vraagt, weet ik het. Wil ik het echter uitleggen aan iemand die het me vraagt, dan weet ik het niet. Nochtans zeg ik zonder aarzelen dat ik dit weet: indien er niets voorbij zou gaan, zou er geen verleden tijd zijn. Indien er niets op komst zou zijn, zou er geen toekomstige tijd zijn. Indien er niets zou zijn, zou er geen tegenwoordige tijd zijn. Maar die twee tijden- de verleden en de toekomstige tijd- hoe zijn ze dan eigenlijk, indien enerzijds de verleden tijd er niet meer is en de toekomstige tijd er nog niet is?” Uit Aurelius Augustinus, Belijdenissen Hulplijn nodig? Ans Van de Cotte, Elisa De Puysseleyr en Roos Coppens werken als erf- goedcoördinatoren in het Erfgoedhuis. Heb je een vraag over de erfgoed- werking in de regio? Wil je zelf een erfgoedproject opstarten maar heb je hulp nodig? Wil je je erfgoedactiviteit in de kijker zetten? Contacteer dan de erfgoedcel, de coördinatoren zetten je op het goede spoor. Je kan Ans bereiken via [email protected] of op 09 363 88 56. Je kan Elisa bereiken via [email protected] of op 09 363 88 51. Je kan Roos bereiken via [email protected] of op 09 363 88 54. Sinds februari 2012 vervoegt Lien Ceûppens het team als projectcoördina- tor. Zij zal tot eind 2013 werken rond mobiliteit in het Land van Rode. Je kan Lien bereiken via [email protected] of op 09 363 88 53. Kom je graag eens langs? Je vindt ons in het Erfgoedhuis, Sint-Antoniusplein 10, 9860 Oosterzele. Maak best wel eerst een afspraak. Op de website www.erfgoedcelviersprong.be kom je alles te weten over de erfgoedcel, het erfgoedbeleid of over de projecten van de erfgoedcel. De erfgoedcel verstuurt maandelijks een digitale nieuwsbrief. Ook benieuwd naar wat reilt en zeilt in het Land van Rode? Schrijf je dan in via de website of stuur een mailtje naar info@4sprong.be. De erfgoedcel Viersprong Land van Rode heeft ook een eigen Face- book- en twitterpagina. Word vriend en volger van de erfgoedcel en mis niets over de op komst zijnde activiteiten. Trouwfoto Georges Van Gansberghe en Zulma Veeckman, begin 20ste eeuw - collectie Sabine Van Gansberghe Instorting van de Scheldebrug in Melle, 18 maart 1992. Beide beelden - collectie Lucien Ravier

description

Viersprong 2013

Transcript of Viersprong 2013

Page 1: Viersprong 2013

Jg. 3,

n°1april

2013

ErfgoEdniEuwtjEs uit hEt Land van rodE (MELLE, MErELbEkE, oostErzELE En sint-LiEvEns-houtEM)

De Krant van ’t Rhodeland verschijnt tweemaal per jaar en is een gratis uitgave van de erfgoedcel Viersprong Land van Rode.

De Krant van ’t Rhodeland

Erfgoeddag 2013: Stop de tijd! Op 21 april 2013 vindt naar jaarlijkse gewoonte Erfgoeddag plaats. Erfgoeddag staat in 2013 volledig in het teken van tijd. In het Land van Rode en omstreken worden tal van erfgoed-activiteiten opgezet rond het thema Stop de tijd! Heel wat (erfgoed)organisaties en -vrijwilligers halen alles uit de kast om er samen met jou een onvergetelijke dag van te maken. Bekijk het volledige programma op de middenpagina’s van deze krant!

Tijd om heel even stil te staan bij het begrip tijd!Kerkvader Augustinus erkende in zijn belijdenissen (397-398 n.C.) de pro-blematiek van het fenomeen tijd. Hij deed dit in een gebed waarin hij een reeks vragen tot God richtte: “Want wat is de tijd? Wie zou dat gemak-kelijk en kort kunnen uitleggen? Wanneer niemand het me vraagt, weet ik het. Wil ik het echter uitleggen aan iemand die het me vraagt, dan weet ik het niet. Nochtans zeg ik zonder aarzelen dat ik dit weet: indien er niets voorbij zou gaan, zou er geen verleden tijd zijn. Indien er niets op komst zou zijn, zou er geen toekomstige tijd zijn. Indien er niets zou zijn, zou er geen tegenwoordige tijd zijn. Maar die twee tijden- de verleden en de toekomstige tijd- hoe zijn ze dan eigenlijk, indien enerzijds de verleden tijd er niet meer is en de toekomstige tijd er nog niet is?”Uit Aurelius Augustinus, Belijdenissen

Hulplijn nodig?Ans Van de Cotte, Elisa De Puysseleyr en Roos Coppens werken als erf-goedcoördinatoren in het Erfgoedhuis. Heb je een vraag over de erfgoed-werking in de regio? Wil je zelf een erfgoedproject opstarten maar heb je hulp nodig? Wil je je erfgoedactiviteit in de kijker zetten? Contacteer dan de erfgoedcel, de coördinatoren zetten je op het goede spoor.

Je kan Ans bereiken via [email protected] of op 09 363 88 56. Je kan Elisa bereiken via [email protected] of op 09 363 88 51.Je kan Roos bereiken via [email protected] of op 09 363 88 54.

Sinds februari 2012 vervoegt Lien Ceûppens het team als projectcoördina-tor. Zij zal tot eind 2013 werken rond mobiliteit in het Land van Rode.Je kan Lien bereiken via [email protected] of op 09 363 88 53.

Kom je graag eens langs? Je vindt ons in het Erfgoedhuis, Sint-Antoniusplein 10, 9860 Oosterzele. Maak best wel eerst een afspraak.

Op de website www.erfgoedcelviersprong.be kom je alles te weten over de erfgoedcel, het erfgoedbeleid of over de projecten van de erfgoedcel.

De erfgoedcel verstuurt maandelijks een digitale nieuwsbrief. Ook benieuwd naar wat reilt en zeilt in het Land van Rode? Schrijf je dan in via de website of stuur een mailtje naar [email protected].

De erfgoedcel Viersprong Land van Rode heeft ook een eigen Face-book- en twitterpagina. Word vriend en volger van de erfgoedcel en mis niets over de op komst zijnde activiteiten.

Trouwfoto Georges Van Gansberghe en Zulma Veeckman, begin 20ste eeuw - collectie Sabine Van Gansberghe

Instorting van de Scheldebrug in Melle, 18 maart 1992.

Beide beelden - collectie Lucien Ravier

Page 2: Viersprong 2013

22 33

de krant van ‘t Rhodeland • april 2013

Over de bloemetjes en de bijtjes: het houden van bijen is cultureel erfgoed

De bij was eerder dan de mens op aarde. Er werden al afdrukken van bijen gevonden in gesteenten van 25 miljoen jaar geleden.

De geschiedenis van de bijenteelt

Al tijdens de oudheid vonden we sporen van bijenteelt. Honing en bijenproducten waren iets heel kostbaar. De oude Indiërs of-ferden honing aan hun goden en betaalden belastingen met ho-ning en was. De Perzen hadden een groot ontzag voor de honing-bij en de goden bestraften leugenaars met bijensteken. De Koran noemt honing een geneesmiddel voor alle lichamelijke kwalen en ook in de Bijbel is er sprake van bijen en honing. Het beloofde land, Kanaän, was het land dat overvloeide van melk en honing. De Grieken en de Romeinen beschouwden bijen als rijkdom en ze hielden al honingmarkten. Aristoteles beschreef het bestaan van een koning (wat later de koningin bleek), werksters en darren. Hij had al kennis van de taakverdeling van de bijen en hij besprak enkele vijanden van de bijen, zoals wasmotten en insectenetende vogels. Ook de Germanen kenden het nut van de bijenteelt, maar ze zochten de honing nog in holle boomstammen en rotsspleten. Onze voorouders maakten al honingwijn (mede) en ze proefden er uitvoerig van.Tijdens de eerste eeuwen van het Christendom was de bijenteelt alomtegenwoordig in de kloosters. Ze verspreidde zich van daar-uit naar de gewone bevolking. In de middeleeuwen kende de bijen-teelt haar hoogste bloei en Karel de Grote vaardigde wetten uit ter bescherming van de honingbij. De eerste bijengilden ontstonden. Landbouwers moesten aan de adel en de geestelijkheid belastin-gen betalen onder de vorm van honing en was.De ontdekking van Amerika had nefaste gevolgen voor de bijen-teelt. De invoer van rietsuiker en honing uit Amerika, de ontbos-sing, het verbouwen van aardappelen en granen maakten van de beroepsimkerij een bijverdienste. Toch ging ook de wetenschap vooruit: de geheimen van de bevruchting van de koningin en de oorsprong van de wasvorming werden ontdekt, wat de imkerij ook toegankelijker maakte.In de 19de eeuw werden de eerste losse ramen gemaakt en van-af de 20ste eeuw hielden imkers bijen in kasten in plaats van in korven. In de 20ste eeuw groeide de kennis over de biologie en de zintuigen van de bijen, communicatie en ziekteverwekkers ra-zendsnel. Ook werden veel nieuwe technieken en imkermethodes ontworpen.

Bedreigingen voor de bijenteelt

Het belang en het nut van de bijenteelt heeft veel aspecten. Bijen zorgen voor 80% van de bestuiving van gewassen in de fruitteelt, voor land- en tuinbouwgewassen is dit 30%. Bijen dragen voor een groot deel bij aan de bestuiving van wilde planten en particuliere tuinen. Zonder bestuiving zijn er geen vruchten, geen zaden en geen voortplanting. Einstein zei ooit: “Vier jaar na het verdwijnen van de bij, zal ook de mens verdwijnen.” De bijenteelt zorgt ook voor honing. Er wordt geschat dat in België jaarlijks 1.350.000 kg honing geproduceerd wordt goed voor een waarde van 10 miljoen euro. Bijenwas wordt benut voor het maken van kaarsen, boenwas en diverse industriële en artistieke toepas-singen. Stuifmeel wordt gebruikt voor geneeskrachtige doelein-

den, koninginnebrij, bijengif en propolis (een lijmachtige substan-tie) voor de farmaceutische en cosmetische industrie.Het belang van de bijen voor de natuur, de landbouw en de voed-selzekerheid is dus cruciaal. Wereldwijd gaat het slecht met de bestuivende insecten. Dit terwijl gewassen die bestuiving nodig hebben op steeds grotere schaal worden verbouwd. De ecologi-sche veiligheid komt in het gedrang. In het zuiden van China zijn bijen door het veelvuldig gebruik van bestrijdingsmiddelen uitge-storven en zijn fruittelers noodgedwongen overgestapt op hand-matige bestuiving. Heel wat factoren zorgen ervoor dat de bijen met uitsterven bedreigd zijn, bijvoorbeeld het gebruik van pestici-den, het overaanbod aan monoculturen (o.a. maïs, wat zorgt voor voedsel- en drachtvermindering) en ingevoerde parasieten zoals de varroamijt. Door de voedselvermindering voor de bijen doen veel imkers aan “pastorale bijenteelt”. Dit is het reizen met bijen naar betere drachtvelden. De bijenkasten worden dan in de buurt van kool-zaadvelden of fruitboomgaarden geplaatst. Het reizen met bijen gebeurde vroeger ’s nachts met paard en kar. De bijen mochten niet kunnen uitvliegen. De terugkeer met volle honingkasten ver-liep niet altijd vlot. De kasten durfden al eens te breken, met alle gevolgen van dien. Om de bijen in een korte tijdspanne over een grote afstand te verplaatsen werden ook de boot en de trein aan-gewend. Later werden ook vrachtwagens ingezet.

Het imkerambacht in gevaar

Een imker houdt zich bezig met de domesticatie van bijen voor de bestuiving van planten en de winning van honing en bijenwas. Lang voordat mensen bijen hielden, werd honing van in het wild le-vende bijen geoogst. Bijenzwermen werden toen gevangen in uit-geholde boomstammen en het oogsten van honing impliceerde de vernietiging van het bijenvolk. Deze vorm van bijen houden werd geleidelijk aan vervangen door het houden van bijen in gevlochten bijenkorven. De oogstmethode van honing bleef echter dezelfde en de bijenvolken werden nog steeds gedood. De introductie van de bijenkast met verwisselbare ramen zorgde voor een radicale breuk met het verleden. Het was nu mogelijk afzonderlijke raten uit de kasten te halen, dat maakte het oogsten van honing eenvou-dig en het vernietigen van bijenvolken overbodig.Het imkeren is een traditie die in de eerste helft van de 20ste eeuw voornamelijk doorgegeven werd van vader op zoon. Het was een hobby voor de notabelen van de gemeente. Vooral geestelijken, notarissen en boeren hadden bijenkasten en konden zo honing oogsten. De laatste jaren meldt een nieuwe generatie imkers zich aan, voornamelijk mensen die terugkeren naar de rust van de na-tuur. Het imkerambacht is bedreigd doordat steeds minder men-sen het ambacht beheersen. Het behoort tot ons immaterieel cul-tureel erfgoed en het is belangrijk de kennis erover door te geven aan toekomstige generaties.Wist je dat Oosterzele een voortrekkersrol gespeeld heeft in de imkerij en de oprichting van imkersverenigingen? Adrien de Winne, Maurice De Waele, Henri van Craeyennest en Frans Jacobs zijn enkele bekenden Oosterzeelse imkers.

>

Bijenhouden: Hoe doe je dat?Ben je ook geïnteresseerd in het imker- ambacht en het houden van bijen? Op de website van de Oost-Vlaamse Imkersvereniging vind je een scholings-aanbod: www.koiv.be

Bezoek het Erfgoedhuis in Moortsele op Erfgoeddag en laat je onderdompelen in de fascinerende wereld van de bijen.

Kijk snel op de middenpagina’s van deze krant voor alle details.

Bijenkorfvlechter - collectie Roger De Vos

Pastorale bijenteelt aan koolzaadveld - collectie Roger De Vos

Foto’s - collectie Roger De Vos

Page 3: Viersprong 2013

4 55

Het documentatiecentrum van het Heemkundig Genootschap Land van Rode kan na afspraak bezocht worden in het Erfgoedhuis, Sint-Antoniusplein 10, 9860 Moortsele. Maak een afspraak via [email protected]. Neem zeker ook eens een kijkje op de webstek van het Heemkundig Genootschap www.landvanrode.be.Voel je je geroepen om mee op onderzoek te gaan naar het verleden van het Land van Rode? Heb je een vlotte pen en ben je geïnteresseerd in de lokale geschiedenis? Of ontvang je graag het driemaandelijks tijdschrift “Land van Rode”? Aarzel dan niet om contact op te nemen met Lucien De Smet.

de krant van ‘t Rhodeland • april 2013

Alle beelden: © Phile Deprez

Alle beelden: © Erfgoedcel Mechelen

Het Huys De Cocker is het uit 1775 daterende woonhuis van de heemkundige Jozef De Cocker. Het is gelegen aan De Gaverse-steenweg 716 in Melsen. In het Huys De Cocker wordt het Ar-chief Jozef De Cocker bewaard en is de zetel van de Stichting Henri De Cocker gevestigd. Het is ook de uitvalsbasis van de Werkgroep Erfgoed Melsen. Voor meer info kan je mailen naar [email protected]

STOP! Bewaren voor de toekomst!

Jozef De Cocker werd in 1916 in Melsen geboren en overleed er in 2002. Melsen is een deelgemeente van Merelbeke van 3,86 km² en ongeveer 1400 inwoners. Ooit werkten er 200 mensen in de steenbak-kerijen. Jozef De Cocker was een belangrijk heemkundige en deed voornamelijk onderzoek naar de geschiedenis van zijn geboortedorp Melsen. Zijn interesse voor heemkunde werd naar eigen zeggen op 12-jarige leeftijd gewekt toen hij in de gemeentebeschrijvingen van De Potter en Broeckaert gelezen had over zijn dorp. Wat hij daar las, noteerde hij in dit notitieboekje. Het boekje is de allereerste getuige-nis van heemkundig onderzoek door Jozef De Cocker over Melsen. Het duurde tot 1952 voor hij hier verder iets mee deed. In die tijd had Jozef lange middagpauzes op zijn werk in Gent. Om die op te vullen, ging hij snuisteren in de archieven van het Bisdom en van het Rijksarchief. Hij ging op zoek naar de bevestiging van wat hij als 12-jarige gelezen had over Melsen. Hij verzamelde steeds meer en meer informatie met de bedoeling deze door iemand te laten uitgeven. Jozef nam echter het heft in eigen handen en begon alle verzamelde gegevens uit te schrijven tot een lijvig werk van 1200 pagina’s. Toen hij in 1981 met pensioen ging, reduceerde hij dit grote aantal pagina’s tot 540 in “De geschiedenis van Melsen”. Het was een luxueuze uitgave in eigen beheer. Jozef De Cocker was één van de belangrijkste heemkundigen van Merelbeke en omstreken.

Iedereen heeft wel iets dat hij/zij niet wil weggooien. Omdat er een verhaal aan gebonden is, omdat je het van iemand gekregen hebt, omdat het herin-neringen oproept... In deze rubriek laten we iemand aan het woord die toont wat hem of haar na aan het hart ligt en die zo een stukje persoonlijk erfgoed met ons deelt. In het kader van Erfgoeddag 2013 gingen we op zoek naar een voorwerp dat de tand des tijds met slag en stoot doorstaan heeft. We diepten het eerste notitieboekje over Melsen van Jozef de Cocker op en wierpen een blik op de inhoud.

Oud ≠ outBreien: wat is dat?Breien is een ambacht dat al duizenden jaren bestaat. Waar het precies werd uitgevonden is niet duidelijk. De wortels van het breien vonden archeologen terug in Iran, Israël, Jordanië, Sy-rië en Noord-Afrika. Ze troffen gebreide sokken aan in Egyptische graven (3de eeuw n.C.) die niet uit één lange, doorlopende draad gemaakt waren maar uit verschillende korte draden be-stonden. In de middeleeuwen vormde het breien een belangrijk onderdeel van de textielindustrie. De vrouwen sponnen de wol terwijl de mannen weefden en breiden. Er ontstonden ook brei-gilden. Vrouwen waren niet toegelaten tot het ambacht. Een leerling binnen de gilde moest een leertijd van zes jaar doorlopen waarbij de eindproef bestond uit het breien van een wol-len buis, een paar sokken en een baret. Vanaf de 16de eeuw werd het breien geautomatiseerd door de komst van de breimachine. Gaandeweg

Alles komt terug! De erfgoedcel gaat op zoek naar voorwerpen, gebruiken en gewoontes uit het (recente) verleden die weer hip en trendy zijn.

beoefenden voornamelijk vrouwen deze hobby. Het was een ambacht die moeders doorgaven aan hun dochters. Het breien kende een opmars van 1920 tot 1980. Daarna geraakte het geleide-lijk aan in verval.

Breien is hip!Maar aan het begin van de 21ste eeuw is breien terug helemaal in! Een echte vrouw breit er op los en laat vooral geen steken vallen. Helemaal hip is het yarn bombing of wildbreien. Yarn bom-bers breien stukjes aan elkaar en verspreiden die door de stad. Het is een vorm van street art met de bedoeling publieke plaatsen op te fleu-ren en het landschap tijdelijk te verfraaien met kleurrijk breiwerk. Het kan gaan om bomen, lan-taarnpalen, vuilnisbakken, bankjes … Het wild-breien is overgewaaid uit Texas en is intussen gesignaleerd in Londen, Berlijn, Melbourne én Sint-Lievens-Houtem. Inderdaad, je leest het goed. In 2013 viert bibliotheek De Fabriek een dubbel juBIBleum. De bib bestaat maar liefst 90 jaar en is reeds 30 jaar gehuisvest in De Fabriek. Aangezien de hele gemeente mag meegenie-ten van dit feestjaar werd een wildbreiproject opgezet. Zo wordt terug aandacht gegeven aan vergeten hoekjes en kantjes van de gemeente en kan iedereen mee leren breien. Brei je graag of kan je goed haken? Of wil je het leren? Dan ben je elke dinsdagavond tussen 18u en 20u wel-

Wie?Lucien De Smet werd geboren op 19 oktober 1946. Hij groeide op in Balegem. Als kind was hij al geboeid door de geschiedenis van het Land van Rode. Lucien woont in Aalter, maar de navel-streng die hem verbond met Balegem, werd nooit doorgeknipt. Hij is voorzitter van het Heemkun-dig Genootschap Land van Rode en auteur van tal van Heemkundige publicaties. Hij verrichtte reeds heel wat opzoekingswerk naar het verle-den van het Land van Rode. Het is in het bijzon-der de sociale geschiedenis die hem aangrijpt. In 2003 nam Lucien de prestigieuze Reinaertprijs in ontvangst. Sinds 1970 reikt Heemkunde Oost-Vlaanderen de Reinaertprijs jaarlijks uit aan een persoon die zich bijzonder onderscheiden heeft op heemkundig gebied. De prijs bestaat uit een beeld van Reinaert de Vos, een kunstwerkje van de hand van Zelenaar André Boeykens, een oor-konde en een medaille.Het Heemkundig Genootschap Land van Rode heeft een 200-tal leden die geabonneerd zijn op het heemkundig tijdschrift “Land van Rode”.

Waar?Het historisch Land van Rode gaat terug tot in de 12de eeuw. De wieg van het Land van Rode bevond zich in het dorp Schelderode. De oudste bekende telg van het geslacht van Rode, Iderus van Rode, leefde omstreeks 1101. Zijn nazaat Radolf, die leefde in de eerste helft van de 13de eeuw, was niet alleen heer van Rode maar oe-fende ook de heerlijke rechten uit over Balegem, Bavegem, Beerlegem, Gijzenzele, Letterhoutem, Moortsele, Oosterzele, Scheldewindeke en Vlier-zele. Op 12 oktober 1216 ruilden Johanna, Gravin van Vlaanderen en Henegouwen en haar echtge-noot Ferrand van Portugal, de feodale rechten op hun domeinen Bottelare, Gentbrugge, Gontrode, Landskouter, Melle, Melsen, Munte en Schelde-rode aan Radolf van Rode af, in ruil voor de rech-ten die deze laatste te Merelbeke en Niepkerke bezat. Radolf was op dat moment reeds heer van Balegem, Bavegem, Beerlegem, Gijzenzele, Let-terhoutem, Moortsele, Oosterzele, Scheldewin-deke en Vlierzele. In 1565 ontstond onder Filips II de Baronie van Rode, in leen gehouden van het leenhof van Aalst en samengesteld uit zeventien dorpen.Een baronie is van origine een regeringsvorm waarbij de macht bij één persoon berust, name-lijk de baron. Al deze heerlijkheden waren ge-rechtelijk zelfstandig, maar stonden fiscaal en bestuurlijk onder de baronie, die in 1682 tot mar-kizaat verheven werd.De regio ontplooide zich tot een niet onbelangrijk gebied. Omwille van haar grote en relatief dichte bevolking was het Land van Rode voor haar be-zitter een belangrijke bron van inkomsten. Zo speelden de Rodes een hoofdrol in de wolhandel in Vlaanderen.

Wat?Het Heemkundig Genootschap Land van Rode werd in 1968 opgericht door Gerard Waeytens. Voor ieder dorp van het Land van Rode werd iemand gezocht om deel uit te maken van het Heemkundig Genootschap. Voor Balegem werd dat Lucien De Smet, zoals het voor Melsen Jozef De Cocker werd, heemkundige waarvan het ge-boortehuis nog steeds kan bezocht worden in het centrum van Melsen.Kort na de oprichting van het Heemkundig Ge-nootschap Land van Rode werd ook de heemkun-dige kring “De Gonde” opgericht. Zij heeft Melle en Gontrode als werkingsgebied en werkt bijge-volg nauw samen met het Heemkundig Genoot-schap Land van Rode.De bedoeling van het Genootschap is het beoe-fenen van heemkunde in al haar facetten aan te moedigen. Heemkunde bestudeert de geschiede-nis van de eigen streek en is dus sterk lokaal ge-bonden. Het Genootschap geeft driemaandelijks een eigen tijdschrift uit, “Het Land van Rode”, waar lokale onderwerpen in aan bod komen. De leden verrichten wetenschappelijk onderzoek en de resultaten hiervan worden kenbaar gemaakt en gepubliceerd in een artikel of publicatie. Zo wordt in het vooruitzicht van de heraanleg van de markt van Scheldewindeke een artikel voorbereid over de historiek van de markt en de ontstane

Achter de schermenVele mensen zijn dagelijks in de weer met cultureel erfgoed. Ze zijn gepassioneerd door objecten, verhalen of rituelen van het verre of prille verleden. Ze zorgen ervoor dat het cultureel erfgoed regelmatig onder de aandacht wordt gebracht.Wij nemen graag eens een kijkje achter de schermen van die erfgoedverenigingen en gaan op bezoek bij de mensen die er dag in dag uit door geboeid zijn.

© Phile Deprez

handel. Het heemkundig genootschap organiseert ook tal van andere activiteiten zoals uitstappen, bezoeken, infoavonden zowel voor leden als niet-leden. Verder verzamelen ze alle mogelijke infor-matie over het Land van Rode in hun documenta-tiecentrum in het Erfgoedhuis in Moortsele.Het Heemkundig Genootschap Land van Rode heeft ook een belangrijke ondersteunende taak. Zo kunnen studenten geschiedenis die hun eind-verhandeling over een lokaal ingebed onderwerp schrijven altijd terecht in het documentatiecen-trum.

Uitdagingen voor de toekomstIn het digitale tijdperk kan het Heemkundig Ge-nootschap niet achterop hinken en worden alle nummers van “Het Land van Rode” die ooit uitge-geven zijn gedigitaliseerd. Zij worden ook publiek toegankelijk en doorzoekbaar gemaakt via de bi-bliotheek van Oosterzele.Het is een uitdaging voor de toekomst om jonge mensen te motiveren zich aan te sluiten bij het Heemkundig Genootschap Land van Rode. Ook jongeren vinden die over de juiste achtergrond be-schikken om op een wetenschappelijk verantwoor-de manier een artikel te schrijven, is eveneens niet voor de hand liggend. Iedereen is welkom!

Lucien De Smet, 67 jaar, is voorzitter en bezieler van het Heemkundig Genootschap Land van Rode. Het Heemkundig Genootschap Land van Rode onderzoekt en documenteert de lokale geschiedenis van 17 dorpen en gemeenten van het Land van Rode. Het Land van Rode is niet uit het niets ontstaan. Vanaf de 12de eeuw werden heerlijkheden van de toenmalige landadel ge-ruild, verkocht, door huwelijken samengevoegd of door sterfgevallen geërfd, die uiteindelijk het Land van Rode vormden.

kom in het zaaltje van de bib van Sint-Lievens-Houtem. Daar verzamelen “de wooligans”, een groep creatieve mensen die met brei- en haak-werk de hele gemeente willen versieren. Allen daarheen!

Page 4: Viersprong 2013

66 7

de krant van ‘t Rhodeland • april 2013

6

© B

enny

De

Gro

ve

Goed om weten: Erfgoeddag vindt plaats in gans Vlaanderen op zondag 21 april 2013. Alle activiteiten zijn gratis. Bij alle activiteiten staat vermeld of ze al dan niet toegankelijk zijn voor rolstoelgebruikers. Groen > toegankelijk voor rolstoelgebruikers Oranje > gedeeltelijk toegankelijk voor rolstoelgebruikers Rood > niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers Deze activiteit werd speciaal voor gezinnen en kinderen (-12 jaar) ontwikkeld.

© P

hilip

Van

outr

ive

Programma Erfgoeddag 2013 in het Land van Rode

Beste inwoner van het Land van Rode,

Stop de tijd, pak een ... nee, reclame mag ik niet maken, ik mag jullie wel warm maken voor de Erfgoeddag, die dit jaar plaatsvindt op 21 april.

Het thema “Stop de tijd” heeft onze erfgoedver-enigingen en gemeenten geïnspireerd en aange-zet een boeiend en interessant programma voor te stellen.Want ons lokaal cultureel erfgoed is op een zekere manier tijdloos en de moeite waard om te ontdekken en dat is de boodschap die we jullie willen meegeven. Graag geef ik jullie een voorsmaakje, het volledige programma vinden jullie terug in deze krant.

In de bibliotheek van Sint-Lievens-Houtem landt een heuse tijdscapsule waarin kinderen voorwerpen kunnen deponeren waarvan ze den-ken ze over tien jaar niet meer nodig te hebben.Het Huis Hebbelynck belicht de tijd in al zijn mogelijke vormen (klokken, uurwerken, tijdsta-bellen ...) en Kip van Troje brengt een poëtisch kapsalon voor kinderen. De kapsters gaan aan de slag met veren, gekleurde touwtjes en speld-jes en vertellen prachtige verhalen over lang vervlogen tijden.

Het erfgoedhuis in Moortsele staat volledig in het teken van de bijenteelt. Je kan er de gehei-men van het imkerambacht ontdekken en een korfvlechter aan het werk zien. Balegem zet de duivensport in de kijker en toont hoe duiven-wedstrijden gehouden worden.

In Melle worden jullie in het gemeentelijk mu-seum verwacht om een skelet te ontdekken. Tij-dens opgravingen aan de Tuinbouwschool, waar tot de 16de eeuw een Nonnenklooster stond, werden 40 jaar geleden beenderen gevonden die nu hun geheimen prijsgeven.

Jullie zien het, een programma om zeker even bij stil te staan en jullie te laten onderdompelen in het grote aanbod van activiteiten van het Land van Rode.

Ik hoop jullie op een van deze activiteiten te mogen begroeten en dank nu al iedereen die zijn steentje bijdraagt tot het slagen van deze Erfgoeddag.

Een tijdloze groet,

Bertrand VrijensVoorzitter erfgoedcel Viersprong Land Van Rode

PLAAtS:Bibliotheek De FabriekFabrieksstraat 19, 9520 Sint-Lievens-Houtem6 maart : 13-18 uur13 maart: 13-18 uur21 april: 14-15 uur: slotshow waarbij de capsule definitief afgesloten wordt

ORGAnISAtIE: Gemeente Sint-Lievens-Houtem en Erfgoedcel Viersprong Land van Rode

COntACt: Pieter Bracke, Fabrieksstraat 19, 9520 Sint-Lievens-Houtem, T +32 53 60 72 35E: [email protected]

PLAAtS:

Markt Sint-Lievens-Houtem10.30 uur tot 11.30 uur

ORGAnISAtIE: Gemeente Sint-Lievens-Houtem i.s.m. tapis plein

COntACt: Nele Buys, Fabrieksstraat 19, 9520 Sint-Lievens-Houtem, T +32 53 60 72 38E: [email protected]

Erfgoeddag is een organisatie van FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed, in samenwerking met de erfgoed gemeenschappen in Vlaanderen en Brussel. Met de steun van de Vlaamse Overheid.

inVlaanderen.beC J P<26j

tEntOOnStELLInG

Archeologische opgravingen anno 1972

De tentoonstelling belicht de archeologische opgra-vingen uit 1972 waarbij een skelet werd gevonden en nadien tentoongesteld in de kelder van het Gemeen-telijk Museum. Je verneemt meer over de C14-date-ringsmethode, een methode waarmee de ouderdom van organisch materiaal kan worden bepaald aan de hand van chemische processen.

PLAAtS: Gemeentelijk Museum, Archief en DocumentatiecentrumBrusselsesteenweg 395, 9090 Melledoorlopend open tussen 10 en 18 uur

ORGAnISAtIE: Cultuurdienst Melle en Gemeentelijk Museum, Archief en Documentatiecentrum

COntACt: Gemeentelijk Museum, Archief en Documentatiecentrum, Brusselsesteenweg 395, 9090 MelleT +32 9 252 26 47E: [email protected]

Sint-LievenS-Houtem

tEntOOnStELLInG

Klein Merelbeeks TrammuseumUniformi-tijd

Wachten in een bus- of tramhokje, uurroosters van het openbaar vervoer checken, kijken naar de klok in het station … iedereen herkent het wel. Vijf minuten wachten in de regen duurt een eeuwigheid … tot de verwachte trein of bus eindelijk aankomt. Weet je dat door de toenemende mobiliteit van de mens in 1892 noodgedwongen werd overgegaan van de Ware Plaat-selijke Tijd naar een uniforme tijdrekening (GMT)? Je verneemt er alles over in het Klein Merelbeeks Tram-museum waar ook meer dan 400 kleurrijke rolfilms van trams en bussen over heel België getoond worden.

PLAAtS: Klein Merelbeeks TrammuseumAlain BondroitHundelgemsesteenweg 249, 9820 Merelbekedoorlopend open tussen 10 en 18 uur, geleid bezoek om 10, 11.30, 14, 16 uur

ORGAnISAtIE: Klein Merelbeeks Trammuseum

COntACt: Alain Bondroit, Hundelgemsesteenweg 249, 9820 Merelbeke, T +32 230 66 26 E: [email protected]

WORKSHOP

Gemeente Sint-Lievens-Houtem – Erfgoedcel Viersprong Land van RodeStop de tijd in de tijdscapsule

Dit is een initiatief waarbij de Jeugdboekenweek en Erfgoeddag bij elkaar aansluiting zoeken aangezien

beide thema’s over tijd gaan. We stoppen de tijd en laten je voorwerpen in een tijdscapsule stoppen die je over tien jaar niet meer nodig denkt te heb-ben. CC de Fabriek hangt de capsule op in de bib en houdt hem tien jaar gesloten. Zal al-les er over tien jaar nog het-zelfde uitzien? Misschien ga je bepaalde zaken toch weer missen? Ontdek het op onze slotshow!

WORKSHOP

Gemeente Sint-Lievens-Houtem i.s.m. tapis pleinDe ambassadeurs van Houtem Jaarmarkt – ICE-karavaan

Tapis plein, landelijk expertisecentrum voor cultureel erfgoed, stippelt een busroute uit langsheen verschil-lende immaterieel cultureel erfgoed-elementen. De eerste stop vindt plaats aan het Livinuskruis op de markt van Sint-Lievens-Houtem. De geschiedenis van Houtem Jaarmarkt wordt er uit de doeken gedaan. Daarna nemen we een kijkje in de beenderkapel van de Livinuskerk, waar bedevaarders de Heilige Livinus kwamen aanbidden. De tocht gaat verder naar het CC De Fabriek waar de erkenning en de borging van Houtem Jaarmarkt onder de loep genomen worden. Iedereen welkom!

Beste erfgoedliefhebber,

Sta even stil bij de tijd

De slogan van deze dertiende editie van Erf-goeddag is meer dan ooit een uitnodiging. Een uitnodiging om de dagelijkse race tegen de tijd even af te remmen, en stil te staan en te genie-ten van het werk van de vele duizenden erf-goedwerkers, vrijwilligers en professionelen, die dag na dag het duel aangaan met de tijd. De tijd heeft een geweldige impact op ons cul-tureel erfgoed: het dreigende materiële verval, de ontoegankelijkheid van heel wat gegevens (denk maar aan die oude cassetjes en floppies), het vergeten, veronderstellen of reconstrue-ren…

Met hun werk – vaak hun passie – proberen erfgoedwerkers de gevolgen van het verstrij-ken van de tijd naar best vermogen te stoppen. Hun inzet én uw interesse bieden de garantie dat wát we belangrijk en betekenisvol vinden, het cultureel erfgoed, aan de generaties na ons wordt doorgegeven. Het recente FARO-onderzoek ‘Vlamingen en het verleden. Een bevolkingsonderzoek naar erfgoedbeleving in Vlaanderen’ toonde aan dat er – gelukkig - een groot draagvlak bestaat voor cultureel erfgoed in onze samenleving. Het groeiend succes van deze jaarlijkse Erfgoeddag is er een illustratie van.

Op Erfgoeddag bent u eens te meer welkom bij meer dan 400 erfgoedinstellingen en –organi-saties. Laat u verrassen door hun verscheiden-heid, hun rijkdom en hun dynamiek. U zult het zien, horen en voelen: de erfgoedsector is in volle ontwikkeling en ze staat voor grote uitdagingen, op vlak van behoud en beheer, collectiemanagement, digitalisering en erf-goeddepots. Deze kansen en uitdagingen zijn globale ontwikkelingen die zich ook bij ons volop manifesteren. In en buiten de werelden van musea, archieven en erfgoedbibliotheken staan ze meer dan ooit op de agenda. Er ligt een boeiend traject voor ons. Alleen daarom al verdient deze editie van Erfgoeddag een stukje van uw kostbare tijd.

Ik wens u een bijzonder interessante, boeiende en fijne dag toe!

Joke SchauvliegeVlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur

meLLe

ROnDLEIDInG

Gemeentelijk Museum, Archief en DocumentatiecentrumHet skelet van Melle

Tijdens opgravingen aan de tuinbouwschool, waar tot in de 16de eeuw een nonnenklooster stond, stootten leden van de Heemkundige Vereniging De Gonde in 1972 op een nagenoeg intact skelet. 40 jaar later geven de beenderen hun geheim prijs. Marit Vandenbruaene gaat in op de onderzoeksmethode die hierbij werd ge-bruikt. Botje per botje kom je meer te weten over het vroegere kloosterleven.

PLAAtS: Gemeentelijk Museum, Archief en DocumentatiecentrumBrusselsesteenweg 395, 9090 Melleom 10.30 en 14.30 uur

ORGAnISAtIE: Cultuurdienst Melle en Gemeentelijk Museum, Archief en Documentatiecentrum

COntACt: Gemeentelijk Museum, Archief en Documentatiecentrum, Brusselsesteenweg 395, 9090 Melle T +32 9 252 26 47E: [email protected]

Houtem Jaarmarkt - © Gemeente Sint-Lievens-Houtem

mereLbeke

© Gem

eent

e M

erel

beke

7

tEntOOnStELLInG

Gemeente MerelbekeTijdloze schoonheid in Merelbeke

Enerzijds wordt de tijd belicht in alle mogelijke vor-men: klokken, uurwerken, tijdstabellen. Anderzijds zien we in het tweede luik wat tijd aanricht met de mens: de ‘tekenen des tijds’ tracht men al eeuwenlang te bestrijden én in Merelbeke lukt(e) men daar won-derwel in. Er wordt getoond hoe de doorsnee Merel-bekenaar handig met zeep, parfum,een hoed, kledij, steeds stralend voor de dag kwam/komt!

PLAAtS: Huis HebbelynckHundelgemsesteenweg 620, 9820 Merelbekevernissage op 19 april met lezing door Lieven De Brauwer over “Parfum”, raadzaal gemeentehuis, 19 uurtentoonstelling loopt van 21 april tot 5 mei enkel tijdens het weekenddoorlopend open tussen 10 en 18 uur, geleid bezoek op het uur

tussen 14 en 16 uur poëtisch kapsalon “Kip van troje” waar elk kind betoverd wordt met een grappig kapsel

ORGAnISAtIE: Gemeente Merelbeke

COntACt: Mieke Van Damme, Hundelgemsesteenweg 353, 9820 Merelbeke, T +32 9 210 32 92E: [email protected]

Page 5: Viersprong 2013

88 99

de krant van ‘t Rhodeland • april 2013

ooSterzeLe

LEzInG En tEntOOnStELLInG

Philippe De Landsheere - Erfgoedcel Viersprong Land van RodeDe geschiedenis van de bijenteelt

De geschiedenis van de bijenteelt en het imkeram-bacht wordt belicht in een tentoonstelling en een lezing. De continuïteit van het imkerambacht is be-dreigd. Er zijn minder en minder imkers die het am-bacht en de expertise die ermee samengaat nog be-heersen. De tijd dringt om aan kennisdeling te doen en de kunde van het ambacht te borgen, te bewaren en door te geven.

PLAAtS:ErfgoedhuisSint-Antoniusplein 10, 9860 Oosterzeledoorlopend open tussen 10 en 18 uur, doorlopend demonstratie korfvlechten, lezing om 11 en 14 uur, reserveren via [email protected] of +32 9 363 88 51

ORGAnISAtIE: Erfgoedcel Viersprong

COntACt: Erfgoedcel Viersprong, Sint-Antoniusplein 10, 9860 Oosterzele, T +32 9 363 88 51E: [email protected]

PLAAtS:

Café De WatermolenBalegemstraat 14, 9860 Oosterzelelezing om 10.30 uur door Paul Lampaert, reserveren nodig via [email protected] of +32 487 99 79 18doorlopend open tussen 10 en 18 uurKinderen van de Oosterzeelse basisscholen hebben een kleurplaat meegekregen. Hang ze zeker voor je raam eens ze ingekleurd is! Breng je tekening op 21 april voor 15 uur naar café “De Watermolen”, de mooist ingekleurde plaat wint een prijs! Kinderen van het 3de en 4de leerjaar mogen zelf een tekening maken over de duivensport. Breng ze ook mee op Erfgoeddag! De winnaar wint een mooie prijs!

ORGAnISAtIE: Davidsfonds Oosterzele

COntACt: Jacqueline Malyster, Schoolstraat 23, 9860 Oosterzele , T +32 487 99 79 18E: [email protected]

Erfgoeddag 2013 in de regio

LEzInG En tEntOOnStELLInG

Davidsfonds OosterzeleDe duiven vallen: de geschiedenis van de duivensport in Balegem

Een goede duif is een snelle duif. De duif moet zo snel mogelijk terug naar het hok vliegen om een wedstrijd te winnen. De tijd stopt van zodra de duif op het hok is. Tijd is een essentieel gegeven voor de duivensport. We tonen de evolutie van de wedstrijden, de snelheidsbepaling en de manier van spelen. Word jij ook een enthousiast duiven-melker?

Imker Philippe De Landsheere als beroker - collectie Philippe De Landsheere

LoCHriSti

HerzeLe

tEntOOnStELLInG

De vrienden van WillyEen b(l)oeiende tijd

De site van de oude pastorie van Zaffelare, met het LoS Sierteeltmuseum, opent haar deuren. Aan de hand van voorwerpen, beeldmateriaal en demonstra-ties zoals het verspenen van planten en het gieten van zaaitelen, staan we stil bij de tijd van toen. Een b(l)oeiend verhaal, dat wordt gekruid met rondlei- dingen en activiteiten voor jong en oud, een zoek- en een kleurwedstrijd.

PLAAtS: Sierteeltmuseum LoSSite Pastorie ZaffelareZaffelare-Dorp 83, 9080 LochristiOm 11, 13 en 15 uur demonstratie verspenen van planten en gieten van zaaitelendoorlopend open tussen 10 en 18 uur

ORGAnISAtIE: Vrienden van Willy vzw

COntACt: Willy Ketelaere, Zaffelare-Dorp 83, 9080 Lochristi, T +32 495 62 62 06 E: [email protected]

tEntOOnStELLInG

Heemkundige Kring De HellebaardWegwijzers in de tijd

De tijd kunnen we niet stoppen, maar met een tele-tijdmachine kunnen we wel teruggaan in de tijd. De onderdelen van deze reusachtige machine bestaan onder meer uit tijdsbanden, stambomen, foto’s, bid-prentjes, documenten, muziek en beelden. Deze on-derdelen leggen een moment in de tijd vast. Een mo-ment dat we kunnen oproepen en kunnen zien, horen en soms ook voelen.

PLAAtS: Schepenhuis Markt 1, 9550 Herzeledoorlopend open tussen 10 en 18 uurtentoonstelling nog te bezoeken tot en met 28 april

ORGAnISAtIE: Heemkundige Kring De Hellebaard en Gemeente Herzele

COntACt: Antoine Fonck, Markt 1, 9550 Herzele T +32 53 62 46 39E: [email protected]

brakeLtEntOOnStELLInG

Geschied- en heemkundige kring TriveriusDe tijd van toen: oude uurwerken

Tijdens Erfgoeddag wordt gefocust op de evolutie van de tijdsmeting. We presente-ren een ruime collectie uurwerken, zonne-wijzers, horloges en zandlopers. Bijzonde-re aandacht gaat naar de staande klokken die omstreeks 1800 vervaardigd werden door ambachtslui uit Nederbrakel. Restau-ratoren van oude klokken geven uitleg en demonstreren de mechanismen van oude staande klokken en zakhorloges.

PLAAtS:

Gemeentelijke Openbare BibliotheekTirse 1, 9660 BrakelDoorlopend open tussen 10 en 18 uur

ORGAnISAtIE: Geschied- en heemkundige Kring Triverius

COntACt: Ludwig De Temmerman, T + 32 473 92 39 10E: [email protected]

zotteGemWAnDELInG

Stedelijk Centrum voor StreekgeschiedenisHistory meets hightech

Twee wandelingen laten je genieten van het rijke verleden van de stad Zottegem. We maken hierbij gebruik van de smart-phone. De Vroeger en Nu-wandeling geeft een beeld van hoe er 100 jaar geleden geleefd en gewerkt werd. In de Muzikale wandeling ontdek je plaatsen die iets met muziek te maken hebben: van de beiaard tot muziek van Jean Blaute.

PLAAtS: Stedelijk Centrum voor StreekgeschiedenisNieuwstraat 40, 9620 Zottegemdoorlopend open tussen 10 en 18 uurbreng je smartphone mee

ORGAnISAtIE: Stedelijk Centrum voor Streekgeschiedenis en Stad Zottegem

COntACt: CVS, Nieuwstraat 40, 9620 Zottegem, T +32 9 361 09 79, E: [email protected]

ROnDLEIDInG

PAM VelzekeVaar mee met de bronstijd-boot!

Met dit bezoek aan ‘Voorbij de horizon’ ga je gekleed zoals 3500 jaar geleden en ga je aan de slag met papier, karton en klei om een model te maken van de boot die duizenden jaren geleden op de Noordzee voer. De originele boot is door een inter-nationaal team opgegraven in Dover, met zorg geconserveerd en op schaal nage-bouwd met materialen en technieken van toen. Vraag het maar aan de gidsen!

HIStORISCHE EVOCAtIE

PAM VelzekeGeschiedenis saai?!

Geschiedenis saai?! Niet in Velzeke want hier komt de tijd letterlijk tot leven. Een historisch personage stopt de tijd en ani-meert de bezoekers met verhalen over zijn dagelijks leven in de steentijd, metaaltij-den en de Romeinse periode. De tijd ver-vaagt als men het verleden kan herbele-ven en die oude werktuigen in de handen magen nemen en uitproberen…

munte-mereLbeketEntOOnStELLInG

De MuntenaarEen retromoment in Mun-te: Was het nu 1800, 1900 of 2000?

De Muntenaar werpt een blik op de ge-schiedenis van Munte doorheen de tijd. Wanneer is de school gebouwd? Wan-neer ging de Sacramentsprocessie uit? Hoe werden de Zomerfeesten georgani-seerd? Aan de hand van beeldmateriaal worden specifieke gebeurtenissen en activiteiten belicht. Zo wordt de evolutie van Munte doorheen de tijd duidelijk en wordt de tijd heel even gestopt.

PLAAtS: OC MunteRuspoel 1, 9820 Munte-Merelbekedoorlopend open tussen 10 en 18 uur

ORGAnISAtIE: De Muntenaar

COntACt: Jos Ottermans, Torrekensstraat 48, 9820 Merelbeke, T + 32 9 362 70 43 E: [email protected]

PLAAtS: Provinciaal ErfgoedcentrumLotharingenstraat 1, 9700 Oudenaarde (Ename)doorlopend open tussen 10 en 17 uur

ORGAnISAtIE: PAM Velzeke

COntACt: Paddestraat 7, 9620 Zottegem, T +32 9 360 67 16E: [email protected]

PLAAtS: PAM VelzekePaddestraat 7, 9620 Zottegemdoorlopend open tussen 10 en 18 uurHistorische evocatie tussen 13 en 18 uurGroepen +10 gelieve te reserveren

ORGAnISAtIE: PAM Velzeke

COntACt: Paddestraat 7, 9620 Zottegem, T +32 9 360 67 16E: [email protected]

Collectie Paul Lampaert

© Stedelijk Centrum voor Streekgeschiedenis

© Stedelijk Centrum voor Streekgeschiedenis

© Stedelijk Centrum voor Streekgeschiedenis

Page 6: Viersprong 2013

1010 1111

de krant van ‘t Rhodeland • april 2013

De heemkundige verenigingHeemkundigen verenigen zich dikwijls in een heemkundige kring, heemkring of oudheidkun-dige vereniging. Het is een vereniging van vrijwil-ligers die de belangstelling voor en de kennis van de lokale geschiedenis promoten. Ze proberen ook de geschiedenis van een dorp, gemeente of regio levend te houden. Om dit doel te bereiken verrichten heemkundigen archiefonderzoek en studiewerk, geven ze publicaties uit (tijdschrift en jaarboek) en organiseren ze tentoonstellingen en lezingen. De gemeentelijke fusies van 1976 riepen veel heemkundige verenigingen in het leven. Het spe-cifieke karakter en de identiteit van het dorp of de gemeente die in een groter geheel opgeno-men werd, moest kost wat kost bewaard blijven voor toekomstige generaties. De schrik bestond dat de eigenheid van een dorp door de fusie zou verdwijnen. Er werd dus sterk gepleit voor het behoud en het zichtbaar maken van de lokale ge-schiedenis. De laatste jaren kunnen heemkundige vereni-gingen rekenen op een hernieuwde populariteit die vooral wordt gedragen door genealogisch onderzoek. De traditie van het van generatie op generatie doorgeven van de familiegeschiedenis is stilaan aan het verdwijnen. Veel mensen gaan

dus zelf op zoek naar hun herkomst. De heem-kundige kring kan hier ondersteuning bieden.Sommige heemkundige kringen beheren zelf een archief, documentatiecentrum of museum. Hier kan actief aan onderzoek gedaan worden.

Heemkunde VlaanderenHeemkunde Vlaanderen is het ankerpunt voor de cultureel-erfgoedgemeenschap heemkunde in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Ge-west. Heemkunde Vlaanderen is een vereniging die heemkunde en onderzoek over lokale en regi-onale geschiedenis in Vlaanderen stimuleert, promoot, cultiveert, uitdiept en zichtbaar maakt voor het grote publiek en die ondersteuning, be-geleiding en vorming biedt aan lokale heemkun-dige verenigingen, aan individuele heemkundige vorsers en aan de provinciale koepels voor heem-kunde in Vlaanderen en het Brussels Hoofdste-delijk Gewest, dit o.a. door te publiceren, door informatie toegankelijk te maken voor haar doel-publiek, door studiedagen te organiseren en door te participeren aan allerlei erfgoedmanifestaties. Daarnaast biedt Heemkunde Vlaanderen vzw ook ondersteuning, begeleiding en vorming aan alle lokale musea en lokale archief- en documenta-tiecentra in verband met het beheer en de ont-sluiting van hun lokale erfgoedcollectie. Heem-

kunde Vlaanderen vzw wil zich eveneens binnen een Europees en internationaal kader profileren en mensen stimuleren om cultuur en erfgoed te hanteren als een manier om wederzijds respect en begrip in de hand te werken.De doelgroep van Heemkunde Vlaanderen vzw bestaat uit ca. 450 heemkundige kringen, 375 lo-kale musea (heemkundige en andere), 300 lokale archief- en documentatiecentra (heemkundige en andere), de provinciale koepels voor heem-kunde, de individuele vorsers en mensen die be-lang hechten aan de geschiedenis en volkscul-tuur van hun eigen regio.

Heemkunde: Wat is dat?Heemkunde is afkomstig van het woord “heem” dat afgeleid is van het Hoogduitse woord “Heimat”, wat huis of woonplaats betekent. Heemkunde bestudeert de geschiedenis van de eigen streek. Het is de kennis van en het onderzoek naar de eigen leefomgeving. Het gaat onder meer over de geschiedenis, de geografie en het dialect van een woonplaats of omgeving.

Meer info Meer info over Heemkunde Vlaanderen vind je op www.heemkundevlaanderen.be. Voor alle vragen rond vorming, ondersteuning en projecten kan je terecht bij de consulenten op het telefoonnummer +32 15 20 51 74 of via [email protected]

Heemkundigen gezocht in Sint-Lievens-HoutemOnder de Houtemnaren bestaat heel wat interesse voor het cultureel erfgoed van Sint-Lievens-Houtem. Heel wat inwoners bezitten nog veel beeld -en documentatiemateriaal over de gemeente en haar geschiedenis.

Het zou een grote stap voorwaarts betekenen mocht er met het aanwezige materiaal daadwerkelijk iets gebeuren zodat het getoond kan worden aan een breed publiek. De erfgoedcel wil een ondersteunende rol spelen bij de oprichting van een nieuwe erfgoedvereniging voor Sint-Lievens-Houtem. Er is uiteraard nog veel werk aan de winkel en concrete plannen zijn er nog niet. De erfgoedcel richt hiervoor een informa-tieve vergadering in, in samenwerking met Heemkunde Vlaanderen. Daphné Maes zal uit de doeken doen hoe een erfgoedvereniging kan opgericht worden en onder welke vormen dit allemaal kan gebeuren. We detecteren ook de noden en de behoeften die leven onder de geïnteresseerden. Er wordt uiteraard ook gepolst naar de aanwezige interessegebieden en mogelijkheden.

Soldaten uit Vlierzele tijdens WOII - collectie François Van Durpe

Viering 100-jarige in Vlierzele, 1960-1970 - collectie François Van Durpe

Ker

k S

int-

Liev

ens-

Hou

tem

- c

olle

ctie

Fr

anço

is V

an D

urpe

Inhuldiging Burgemeester Otte in Sint-Lievens-Houtem, 1958 - collectie Mevrouw Otte

De vergadering gaat door op 18 april om 19u30 in de bibliotheek van Sint-Lievens-Houtem. Alle geïnteresseerden zijn welkom.

Twee vrouwen met fiets, Keiberg, Sint-Lievens-Houtem, 1925-1935 - collectie Christiane De Landsheer

De jaarmarkt in Sint-Lievens-houtem, 1960-1970 - collectie Gemeente Sint-Lievens-Houtem

Livinusfeesten in Sint-Lievens-Houtem, 1950-1960 - collectie Marie-Jeanne Pede

Page 7: Viersprong 2013

1212

Gezocht!Beeld en documentatiemate-riaal over het vliegveld van Gontrode tijdens WOIDe Gemeente Melle en de erfgoedcel slaan de handen in elkaar en werken aan een project over de geschiedenis van het vliegveld van Gontrode tijdens WOI.Heb je nog origineel beeldmateriaal of officiële documenten over het vliegveld of over WOI in het algemeen, aarzel niet ons te con-tacteren via [email protected] of +32 9 363 88 51.

Een wild idee voor een erfgoedproject?

De erfgoedcel geeft

je financieel eenduwtje in de rug!

Een wild idee voor een erfgoedproject?

De erfgoedcel Viersprong Land van Rode kent projectsubsidies toe voor cultureel - erfgoed-projecten. Wie aan de slag wil met het roerend of immaterieel cultureel erfgoed kan een subsidie aanvragen. Bezorg ons vóór 1 mei of vóór 15 november je aanvraag. Het projectsubsidiereglement en het aanvraag - en evaluatieformulier vind je op onze site. Nog vragen of tips nodig? Neem contact met ons op en we helpen je verder op weg.

Collectie Paul Neyrinck

Gezocht en gevondenIn het vorig nummer van de krant van ’t Rhodeland vroegen we jullie om de reuzen met de juiste gemeente te verbinden.De juiste oplossing van de wedstrijd is:Bacchus & Bacchante - Sint-Lievens-Houtem Mondje Wollaert - MerelbekeRuud - Melle De Muntenaar - Munte Lea - LandskouterTine - MoortseleHenk Vanthuyne uit Melle en Willy Dierickx uit Landskouter mailden ons het correcte antwoord.Zij wonnen 2x1 toegangsticket voor het Reuzenhuis in Ath.

de krant van ‘t Rhodeland • april 2013

Gezocht!Reuzen in het Land Van Rode Wie heeft nog beeldmateriaal, documentatie of kan nog iets vertellen over de reuzen Hubertus, Flora en Tarzan van Merelbeke of de reuzen van de Keiberg in Oosterzele?De erfgoedcel werkt aan een tentoonstelling rond deze reuzen. Alle informatie is welkom! Laat het ons weten via [email protected] of op het nummer +32 9 363 88 56.

Vormgeving: www.impressantplus.eu

V.U. Bertrand Vrijens, Erfgoedcel Viersprong Land van Rode, Sint-Antoniusplein 10, 9860 Oosterzele

Wettelijk depot: D/2013/12.571/1

Opsporing verzocht Wie kent dit voorwerp?

Over dit voorwerp is vrijwel niets geweten. Het is van glas en ijzer en is ongeveer 40 cm hoog en 15 cm breed. Het bestaat uit een glazen onderstuk met de letters M.S.B. op. Het bovenstuk is ge-maakt van ijzer en hout. Het gaat om een ijzeren schroef die in het glazen onderdeel zit en die aan-gedreven wordt door een tandwiel. Dit doe je door aan het houten handvat bovenaan te draaien. Zo begint de schroef in de glazen bokaal te draaien. Op die manier verkrijg je een roerende beweging.

Weet jij waarvoor dit voorwerp diende? Of heb je zelf een voor jou onbekend voorwerp? Laat het ons weten via [email protected] of +32 9 363 88 51.

Je herkent dit vast: op zolder liggen nog een hoop oude spullen, waar-onder dat ‘familiestuk’ dat al jaren meegaat maar waarvan niemand nog weet wat het is of waarvoor het gebruikt werd. De erfgoedcel zoekt het graag voor je uit. In het volgende nummer van deze krant geven we de juiste oplossing.

Col

lect

ie E

rwin

Ket

els