Inhoudsopgave

2 E Herinrichting Marktplein Winschoten 4 E Straatbaksteen superieur in duurzaamheid6 E OBN over mechanisch straten

Straatbakstenen komen via Terca.Natuurlijk, duurzaam en blijvend mooi.

ViaTerca

nr. 6 | november 2010

Wienerberger B.V.Verkoop Terca StraatbakstenenVerkoop Terca Infra

Kijfwaard 106911 KE PannerdenT 0316 - 37 95 70F 0316 - 37 95 74

straatbakstenen@wienerberger.com

www.terca-straatbakstenen.nlwww.ruimtelijkewaarde.nl

Winschoten vormt het eeuwenoude centrum van de grotere gemeen-te Oldambt. Gesticht in 1391 dankt het haar ontwikkeling, ook als vesting, aan de ligging op het kruispunt van de handelsweg tussen Groningen en het Duitse Münster en het riviertje

de Rensel. Welvaart zou later komen, toen de agrarische regio de geuzennaam ‘graanrepubliek’ verwierf. Winschoten heeft een sfeervolle binnenstad. Blikvangers zijn het stads-park, het rosarium, de drie Groninger molens en de Romano-Gotische kerk uit 1270 op het Marktplein.

De reconstructie van genoemd plein begon in 2008. Projectleider Harry Karreman van de gemeente Oldambt: “Het oude plein oogde gedateerd. De parkeervakken waren niet eenduidig aangelegd en sommige waren voorzien van onhandige banden. Het plein had zowel een verkeers- als verblijffunc-tie. Met de reconstructie is de auto ondergeschikt geworden, ook om het evenementenbeleid een impuls te kunnen geven. De focus ligt nu op rust, kwaliteit en verblijven.”

Bij een eerdere vernieuwing van het centrum, eind jaren ’90, was gebruik gemaakt van gebakken straatstenen met natuursteen voor de afwerking. De lijn van toen is doorge-trokken naar het plein. De klinkers bleken niet meer leverbaar. “Met Wienerberger hebben we gezocht naar een alternatief dat er heel dicht bij komt”, aldus Karreman. “Het materiaal-

gebruik, gebakken klinkers met natuursteen, vormt echt een mooie combinatie.”

In Winschoten werden strakke, strengpers straatstenen gelegd, in tegenstelling tot de vaker gebruikte vormbak. Bijzonder aan het ontwerp van het plein is de ‘gele ellips’ rondom de kerk. Karreman: “De ellips met de afwijkende kleur accentueert de mooie kerk. De kerk is een blikvanger geworden, ook door de verlichting.”

Karreman is “absoluut trots” op dit project. De foto’s bewij-zen zijn gelijk. En let wat ons betreft ook op de bomen, fraai aangeplant in een gebogen lijn, de ellips in de bestrating sierlijk volgend.

3

Herinrichting Marktplein Winschoten

Natuursteen en gebakken gaan prachtig samen

“Absoluut trots” op dit project

Het Marktplein van Winschoten is zo zorgvuldig vernieuwd, dat we dit pro-ject moéten bespreken. De open-bare ruimte kreeg er de aandacht die het verdient. Met een niet alledaagse combinatie van natuur- en straatbak-steen.

Project: herinrichting Markt WinschotenOpdrachtgever: gemeente Oldambt, Harry Karreman Architect: HKB Stedenbouwkundigen Groningen, Jeroen Boels Aannemer: MNO Leek, Berend HaaierSorteringen: Pente rood, 200x100x62 Pente geel, 200x100x62 Natuursteen CEWIGRO

Winschoten vormt het eeuwenoude centrum van de grotere gemeen-te Oldambt. Gesticht in 1391 dankt het haar ontwikkeling, ook als vesting, aan de ligging op het kruispunt van de handelsweg tussen Groningen en het Duitse Münster en het riviertje

de Rensel. Welvaart zou later komen, toen de agrarische regio de geuzennaam ‘graanrepubliek’ verwierf. Winschoten heeft een sfeervolle binnenstad. Blikvangers zijn het stads-park, het rosarium, de drie Groninger molens en de Romano-Gotische kerk uit 1270 op het Marktplein.

De reconstructie van genoemd plein begon in 2008. Projectleider Harry Karreman van de gemeente Oldambt: “Het oude plein oogde gedateerd. De parkeervakken waren niet eenduidig aangelegd en sommige waren voorzien van onhandige banden. Het plein had zowel een verkeers- als verblijffunc-tie. Met de reconstructie is de auto ondergeschikt geworden, ook om het evenementenbeleid een impuls te kunnen geven. De focus ligt nu op rust, kwaliteit en verblijven.”

Bij een eerdere vernieuwing van het centrum, eind jaren ’90, was gebruik gemaakt van gebakken straatstenen met natuursteen voor de afwerking. De lijn van toen is doorge-trokken naar het plein. De klinkers bleken niet meer leverbaar. “Met Wienerberger hebben we gezocht naar een alternatief dat er heel dicht bij komt”, aldus Karreman. “Het materiaal-

gebruik, gebakken klinkers met natuursteen, vormt echt een mooie combinatie.”

In Winschoten werden strakke, strengpers straatstenen gelegd, in tegenstelling tot de vaker gebruikte vormbak. Bijzonder aan het ontwerp van het plein is de ‘gele ellips’ rondom de kerk. Karreman: “De ellips met de afwijkende kleur accentueert de mooie kerk. De kerk is een blikvanger geworden, ook door de verlichting.”

Karreman is “absoluut trots” op dit project. De foto’s bewij-zen zijn gelijk. En let wat ons betreft ook op de bomen, fraai aangeplant in een gebogen lijn, de ellips in de bestrating sierlijk volgend.

3

Herinrichting Marktplein Winschoten

Natuursteen en gebakken gaan prachtig samen

“Absoluut trots” op dit project

Het Marktplein van Winschoten is zo zorgvuldig vernieuwd, dat we dit pro-ject moéten bespreken. De open-bare ruimte kreeg er de aandacht die het verdient. Met een niet alledaagse combinatie van natuur- en straatbak-steen.

Project: herinrichting Markt WinschotenOpdrachtgever: gemeente Oldambt, Harry Karreman Architect: HKB Stedenbouwkundigen Groningen, Jeroen Boels Aannemer: MNO Leek, Berend HaaierSorteringen: Pente rood, 200x100x62 Pente geel, 200x100x62 Natuursteen CEWIGRO

De nieuwe collectie (Holonite Linio) is comfortabel straatmeubilair gemaakt uit slechts één element. De eigentijdse principes komen tot uitdrukking in verschillende vormen van ritmiek. De verrassende zitvormen ogen weliswaar strak, maar zitten bijna zacht. Linio is in meerdere tinten leverbaar. Een extra dimensie qua onderscheidend vermogen en een eigen binnenstedelijk gezicht.

Wienerberger biedt met Aquata een waterpas-serende strengpers straatbaksteen, toepasbaar in meerdere drainagesystemen. Door de open structuur van de bakstenen loopt het water niet meer via kolken in het riool maar langs de bak-stenen de grond in.

Aquata is geschikt voor volledige infiltratie (het water verdwijnt op natuurlijke wijze in de grond) en gedeeltelijke infiltratie (een leidingsysteem dat een deel van het water afvoert naar bijvoor-beeld wadi’s of andere afvoermogelijkheden). Aquata is leverbaar in drie kleuren keiformaat.

Gebakken straatsteen zorgt voor een positieve CO2-balans en grond-stofverbruik. Meer concreet: rekening houdend met de hele levenscyclus van een wegconstructie (100 jaar) zijn de CO2-uitstoot en het materi-aalverbruik het laagst bij toepassing van gebakken straatsteen.

5

Onderzoek Adviesbureau Tauw

Straatbaksteen superieur in duurzaamheidVerrassende zitvormen

Nieuwe serie straatmeubilair HoloniteIntroductie nieuwe lijn straatbakstenen

Aquata laat het water passeren

Dit is de hoofdconclusie van een onderzoek dat Adviesbureau Tauw deed naar de duurzaamheid van betonnen en gebakken materialen voor bestra-ting. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de gemeente Amsterdam. De materialen wer-den vergeleken op milieubelasting en energie-inhoud. Eerder koos Amsterdam om esthetische redenen voor gebakken straatsteen voor alle 30 km/h-zones. Het onderzoek biedt belangrijke informatie voor overheden die besluiten tot duurzaam inkopen.

Realistische ketenanalyseAmsterdam gaf opdracht tot het onderzoek omdat de materiaalinkoop voor bestraten een omvang-rijke post is. En omdat het beleid met betrekking

tot duurzaam inkopen een doorontwikkeling ver-dient. Om een volledige vergelijking te krijgen, werd een realistische ketenanalyse uitgevoerd waarbij ook productie, aanleg, onderhoud, sloop, herge-bruik/recycling en transport werden meegenomen.

Minder vervanging gebakken klinker Voor het bepalen van de totale CO2-emissie van betonsteen werd de cementproductie in het onder-zoek betrokken. Cement is de grondstof voor betonnen producten en is verantwoordelijk voor 90% van de CO2-emissie uit betonsteen, zo bleek. Ook is het vervangingspercentage bij betonstraat-steen hoger dan bij baksteen. Bij een levensduur van een wegconstructie van 100 jaar betekent gebruik van een gebakken klinker dus minder vervanging, minder grondstofgebruik en minder afval.

Uitvalpercentage circa 10% Tauw hanteerde bij gebakken klinkers een uitval-percentage van 20% bij regulier onderhoud. De onderzoekers stellen vast dat wanneer deze uitval kan worden verlaagd er nog een aanzienlijk gro-tere CO2-winst is te behalen. Uit eerder onderzoek van Adviesbureau Haskoning - in opdracht van het Koninklijk Verbond van Nederlandse Baksteenfabrikanten - bleek echter een gemid-delde levensduur van straatbaksteen van 125 jaar en een uitvalpercentage van circa 10%. Om de onderzoeksresultaten in perspectief te plaatsen, berekende Tauw dat de keuze voor gebakken

klinkers in plaats van beton in Amsterdam 237 kton CO2 bespaart. Dit is gelijk aan de jaarlijkse uitstoot van 26.000 huishoudens. Deze conclusie is gebaseerd op het gehele Amsterdamse wegop-pervlak in de genoemde periode van 100 jaar.

Prachtige bevestigingVoor de Nederlandse straatbaksteenindustrie is het een prachtige bevestiging van het zeer duur-zame profiel van de gebakken klinker. Temeer omdat de onderzoeksresultaten uit een onafhan-kelijke ‘gemeentelijke hoek’ komen. Met de kant-tekening dat de Tauw-onderzoekers slechts sum-mier melding maken van recent wetenschappelijk onderzoek waaruit blijkt dat rivierklei, de grondstof voor straatbaksteen, een vernieuwbare grondstof is. Waarmee de duurzaamheid van de gebakken klinker nog eens wordt onderstreept.

“De schoonheid van keramiek” Piet Mathijsen, verkoopmanager Terca straatbak-stenen: “Wienerberger focust, ook met Terca straat-bakstenen, op duurzame productie en gebruik. Als onderneming staan we ook in breder verband bekend om ons duurzame beleid, denk hierbij aan ons integrale duurzaamheidprogramma en het certificaat ISO 14001. En wat ook mooi is: het eerdere besluit van de stad Amsterdam om in de openbare ruimte meer gebruik te maken van keramiek. Juist vanwege de schoonheid van het materiaal.”

Terca Infra biedt hoogwaardige oplos-singen voor de buitenruimte. Het label Holonite is hierbinnen een synoniem voor stijlvol straatmeubilair.

Het klimaat verandert. Nederland krijgt te maken met langere perioden van droogte en intense regenval. De bodem krijgt meer water in korte tijd te ver-werken. Het stelt nieuwe eisen aan systemen voor afwatering, verharding en bestrating.

Zie ook:www.goodvalues.nl

Voor meer informatie:www.terca-straatbakstenen.nl

Voor meer informatie:www.ruimtelijkewaarde.nlT 0316 - 37 95 63

De nieuwe collectie (Holonite Linio) is comfortabel straatmeubilair gemaakt uit slechts één element. De eigentijdse principes komen tot uitdrukking in verschillende vormen van ritmiek. De verrassende zitvormen ogen weliswaar strak, maar zitten bijna zacht. Linio is in meerdere tinten leverbaar. Een extra dimensie qua onderscheidend vermogen en een eigen binnenstedelijk gezicht.

Wienerberger biedt met Aquata een waterpas-serende strengpers straatbaksteen, toepasbaar in meerdere drainagesystemen. Door de open structuur van de bakstenen loopt het water niet meer via kolken in het riool maar langs de bak-stenen de grond in.

Aquata is geschikt voor volledige infiltratie (het water verdwijnt op natuurlijke wijze in de grond) en gedeeltelijke infiltratie (een leidingsysteem dat een deel van het water afvoert naar bijvoor-beeld wadi’s of andere afvoermogelijkheden). Aquata is leverbaar in drie kleuren keiformaat.

Gebakken straatsteen zorgt voor een positieve CO2-balans en grond-stofverbruik. Meer concreet: rekening houdend met de hele levenscyclus van een wegconstructie (100 jaar) zijn de CO2-uitstoot en het materi-aalverbruik het laagst bij toepassing van gebakken straatsteen.

5

Onderzoek Adviesbureau Tauw

Straatbaksteen superieur in duurzaamheidVerrassende zitvormen

Nieuwe serie straatmeubilair HoloniteIntroductie nieuwe lijn straatbakstenen

Aquata laat het water passeren

Dit is de hoofdconclusie van een onderzoek dat Adviesbureau Tauw deed naar de duurzaamheid van betonnen en gebakken materialen voor bestra-ting. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de gemeente Amsterdam. De materialen wer-den vergeleken op milieubelasting en energie-inhoud. Eerder koos Amsterdam om esthetische redenen voor gebakken straatsteen voor alle 30 km/h-zones. Het onderzoek biedt belangrijke informatie voor overheden die besluiten tot duurzaam inkopen.

Realistische ketenanalyseAmsterdam gaf opdracht tot het onderzoek omdat de materiaalinkoop voor bestraten een omvang-rijke post is. En omdat het beleid met betrekking

tot duurzaam inkopen een doorontwikkeling ver-dient. Om een volledige vergelijking te krijgen, werd een realistische ketenanalyse uitgevoerd waarbij ook productie, aanleg, onderhoud, sloop, herge-bruik/recycling en transport werden meegenomen.

Minder vervanging gebakken klinker Voor het bepalen van de totale CO2-emissie van betonsteen werd de cementproductie in het onder-zoek betrokken. Cement is de grondstof voor betonnen producten en is verantwoordelijk voor 90% van de CO2-emissie uit betonsteen, zo bleek. Ook is het vervangingspercentage bij betonstraat-steen hoger dan bij baksteen. Bij een levensduur van een wegconstructie van 100 jaar betekent gebruik van een gebakken klinker dus minder vervanging, minder grondstofgebruik en minder afval.

Uitvalpercentage circa 10% Tauw hanteerde bij gebakken klinkers een uitval-percentage van 20% bij regulier onderhoud. De onderzoekers stellen vast dat wanneer deze uitval kan worden verlaagd er nog een aanzienlijk gro-tere CO2-winst is te behalen. Uit eerder onderzoek van Adviesbureau Haskoning - in opdracht van het Koninklijk Verbond van Nederlandse Baksteenfabrikanten - bleek echter een gemid-delde levensduur van straatbaksteen van 125 jaar en een uitvalpercentage van circa 10%. Om de onderzoeksresultaten in perspectief te plaatsen, berekende Tauw dat de keuze voor gebakken

klinkers in plaats van beton in Amsterdam 237 kton CO2 bespaart. Dit is gelijk aan de jaarlijkse uitstoot van 26.000 huishoudens. Deze conclusie is gebaseerd op het gehele Amsterdamse wegop-pervlak in de genoemde periode van 100 jaar.

Prachtige bevestigingVoor de Nederlandse straatbaksteenindustrie is het een prachtige bevestiging van het zeer duur-zame profiel van de gebakken klinker. Temeer omdat de onderzoeksresultaten uit een onafhan-kelijke ‘gemeentelijke hoek’ komen. Met de kant-tekening dat de Tauw-onderzoekers slechts sum-mier melding maken van recent wetenschappelijk onderzoek waaruit blijkt dat rivierklei, de grondstof voor straatbaksteen, een vernieuwbare grondstof is. Waarmee de duurzaamheid van de gebakken klinker nog eens wordt onderstreept.

“De schoonheid van keramiek” Piet Mathijsen, verkoopmanager Terca straatbak-stenen: “Wienerberger focust, ook met Terca straat-bakstenen, op duurzame productie en gebruik. Als onderneming staan we ook in breder verband bekend om ons duurzame beleid, denk hierbij aan ons integrale duurzaamheidprogramma en het certificaat ISO 14001. En wat ook mooi is: het eerdere besluit van de stad Amsterdam om in de openbare ruimte meer gebruik te maken van keramiek. Juist vanwege de schoonheid van het materiaal.”

Terca Infra biedt hoogwaardige oplos-singen voor de buitenruimte. Het label Holonite is hierbinnen een synoniem voor stijlvol straatmeubilair.

Het klimaat verandert. Nederland krijgt te maken met langere perioden van droogte en intense regenval. De bodem krijgt meer water in korte tijd te ver-werken. Het stelt nieuwe eisen aan systemen voor afwatering, verharding en bestrating.

Zie ook:www.goodvalues.nl

Voor meer informatie:www.terca-straatbakstenen.nl

Voor meer informatie:www.ruimtelijkewaarde.nlT 0316 - 37 95 63

7

“Mechanisatie is innovatie, en inno-vatie houd je niet tegen.” Zegt Anne Fokke de Vries, directeur van de bran-cheorganisatie van bestratingsbedrij-ven. Met de kanttekening dat er een spanningsveld blijft tussen het mecha-nische proces en het aloude ambacht.

De OBN, voluit Ondernemersvereniging Bestra-tingsbedrijven Nederland, vertegenwoordigt circa 260 bedrijven en zo’n 2.000 straatmakers. Het mechaniseren heeft volgens De Vries primair te maken met de zorg voor de gezondheid van straatmakers. “Het is een fysiek zwaar beroep. In theorie is het te doen, maar de praktijk leert dat de straatmaker ook wel eens een stoepje bij de buren legt. Hij neemt onvoldoende tijd voor herstel, waardoor de totale belasting te zwaar wordt.”

KetenintegratieHet terugdringen van fysieke belasting vraagt om een ketenaanpak. De OBN erkent het belang van het mechanisch verwerken van elementen, zeker als onderdeel van het totale proces. Een ontwikkeling die door de baksteenindustrie al ruimschoots is opgepakt, denk aan de speci-ale stapelrobots die ervoor zorgen dat de straat-bakstenen in pakketten worden gestapeld; in principe ongeacht het legverband.Juist hier komt ook het ambacht weer om de hoek kijken. De Vries: “Zeker in de voorbereiding kun je heel veel mechaniseren. Maar uiteindelijk moet je de baksteen toch onder de hamer krijgen. Het ambacht blijft, want mechanisatie loont alleen bij vergaande standaardisatie. Gelukkig blijft de Nederlandse straat een uniek product. Iedere architect heeft zijn eigen ideeën.”

CROW publicatie 282 Ondertussen dateert de CROW publicatie 282 ‘Mechanisch aanbrengen elementenverharding – Verantwoorde afweging tussen handmatig en mechanisch straatwerk’ alweer uit februari van dit jaar. De nieuwe richtlijn vervangt de 1.500 m2-norm en is eigenlijk heel duidelijk: mecha-nisch bestraten is verplicht, tenzij dit technisch of in de context van het werk in alle redelijkheid niet mogelijk is. Hellingen bijvoorbeeld zijn niet mechanisch te bestraten en er moet ook vol-doende ruimte zijn.

Mechanisatie met vakmanschapDe Vries: “Een verplichting, tenzij. Ook hier komt het ambacht van de vakman terug. De op te vullen ‘randen’ en ‘gaten’, het restwerk, het is onmogelijk om dit uit te besteden aan een machine. Of ik nu pleit voor behoud van werk-gelegenheid? Nee. Ik denk wel dat het vak van straatmaker er voor de jeugd aantrekkelijker op wordt. Je kunt jongeren een baan bieden die het ambachtelijke handwerk en het inzetten van technologische hulpmiddelen combineert. Dus als onderdeel van een totaalproces zeg ik ‘ja’ tegen mechanisering. Het leggen van de elementen zorgt voor de nuancering. Een straat maken blijft een vak waarvoor kennis, handen en straathamers nodig zijn.”

De wens om het mechanisch stapelen en stra-ten te vergemakkelijken leidde bij Wienerberger tot de ontwikkeling en plaatsing van diverse robotlijnen. Deze robots zorgen ervoor dat Terca straatbakstenen in pakketten worden gestapeld. De robots houden rekening met het legverband (keper, elleboog, blok, steens of halfsteens) en de techniek van de machine (van mechanische klem- tot vacuümtechnieken). Het meest geavan-ceerde robotpark is te vinden op de Wienerberger locatie Kijfwaard West; van de aanvoer, het stapelen, tot de verwerking in stretchhoezen, alles is geautomatiseerd - in het gehele voor-traject van mechanische straten.

Wienerberger is geassocieerd lid van de Ondernemingsvereniging Bestratingbedrijven Nederland (OBN). Voor meer informatie over de brancheorganisatie: www.obn.nl

OBN en mechanisch straten

Spanningsveld tussen proces en ambacht

Wienerberger stimuleert arbo-vriendelijk werkklimaat

7

“Mechanisatie is innovatie, en inno-vatie houd je niet tegen.” Zegt Anne Fokke de Vries, directeur van de bran-cheorganisatie van bestratingsbedrij-ven. Met de kanttekening dat er een spanningsveld blijft tussen het mecha-nische proces en het aloude ambacht.

De OBN, voluit Ondernemersvereniging Bestra-tingsbedrijven Nederland, vertegenwoordigt circa 260 bedrijven en zo’n 2.000 straatmakers. Het mechaniseren heeft volgens De Vries primair te maken met de zorg voor de gezondheid van straatmakers. “Het is een fysiek zwaar beroep. In theorie is het te doen, maar de praktijk leert dat de straatmaker ook wel eens een stoepje bij de buren legt. Hij neemt onvoldoende tijd voor herstel, waardoor de totale belasting te zwaar wordt.”

KetenintegratieHet terugdringen van fysieke belasting vraagt om een ketenaanpak. De OBN erkent het belang van het mechanisch verwerken van elementen, zeker als onderdeel van het totale proces. Een ontwikkeling die door de baksteenindustrie al ruimschoots is opgepakt, denk aan de speci-ale stapelrobots die ervoor zorgen dat de straat-bakstenen in pakketten worden gestapeld; in principe ongeacht het legverband.Juist hier komt ook het ambacht weer om de hoek kijken. De Vries: “Zeker in de voorbereiding kun je heel veel mechaniseren. Maar uiteindelijk moet je de baksteen toch onder de hamer krijgen. Het ambacht blijft, want mechanisatie loont alleen bij vergaande standaardisatie. Gelukkig blijft de Nederlandse straat een uniek product. Iedere architect heeft zijn eigen ideeën.”

CROW publicatie 282 Ondertussen dateert de CROW publicatie 282 ‘Mechanisch aanbrengen elementenverharding – Verantwoorde afweging tussen handmatig en mechanisch straatwerk’ alweer uit februari van dit jaar. De nieuwe richtlijn vervangt de 1.500 m2-norm en is eigenlijk heel duidelijk: mecha-nisch bestraten is verplicht, tenzij dit technisch of in de context van het werk in alle redelijkheid niet mogelijk is. Hellingen bijvoorbeeld zijn niet mechanisch te bestraten en er moet ook vol-doende ruimte zijn.

Mechanisatie met vakmanschapDe Vries: “Een verplichting, tenzij. Ook hier komt het ambacht van de vakman terug. De op te vullen ‘randen’ en ‘gaten’, het restwerk, het is onmogelijk om dit uit te besteden aan een machine. Of ik nu pleit voor behoud van werk-gelegenheid? Nee. Ik denk wel dat het vak van straatmaker er voor de jeugd aantrekkelijker op wordt. Je kunt jongeren een baan bieden die het ambachtelijke handwerk en het inzetten van technologische hulpmiddelen combineert. Dus als onderdeel van een totaalproces zeg ik ‘ja’ tegen mechanisering. Het leggen van de elementen zorgt voor de nuancering. Een straat maken blijft een vak waarvoor kennis, handen en straathamers nodig zijn.”

De wens om het mechanisch stapelen en stra-ten te vergemakkelijken leidde bij Wienerberger tot de ontwikkeling en plaatsing van diverse robotlijnen. Deze robots zorgen ervoor dat Terca straatbakstenen in pakketten worden gestapeld. De robots houden rekening met het legverband (keper, elleboog, blok, steens of halfsteens) en de techniek van de machine (van mechanische klem- tot vacuümtechnieken). Het meest geavan-ceerde robotpark is te vinden op de Wienerberger locatie Kijfwaard West; van de aanvoer, het stapelen, tot de verwerking in stretchhoezen, alles is geautomatiseerd - in het gehele voor-traject van mechanische straten.

Wienerberger is geassocieerd lid van de Ondernemingsvereniging Bestratingbedrijven Nederland (OBN). Voor meer informatie over de brancheorganisatie: www.obn.nl

OBN en mechanisch straten

Spanningsveld tussen proces en ambacht

Wienerberger stimuleert arbo-vriendelijk werkklimaat

Inhoudsopgave

2 E Herinrichting Marktplein Winschoten 4 E Straatbaksteen superieur in duurzaamheid6 E OBN over mechanisch straten

Straatbakstenen komen via Terca.Natuurlijk, duurzaam en blijvend mooi.

ViaTerca

nr. 6 | november 2010

Wienerberger B.V.Verkoop Terca StraatbakstenenVerkoop Terca Infra

Kijfwaard 106911 KE PannerdenT 0316 - 37 95 70F 0316 - 37 95 74

straatbakstenen@wienerberger.com

www.terca-straatbakstenen.nlwww.ruimtelijkewaarde.nl