m a g a z i n e v o o r B N M O - l e d e n

12 0 2 1

Veteranen over onderzoek Dutchbat III:'Doe iets met aanbevelingen!'

Militair-historicus Christ Klep: 'Indiëonderzoek is gepolariseerd'

Tweede generatie ook thuis bij BNMO

Samen sterk

Nu de jaarwisseling achter de rug is, richten we ons op 2021. We hopen dat zowel in Doorn als bij de afde-lingen veel activiteiten voor onze leden kunnen worden georgani-seerd én doorgang kunnen vinden. Dit kan echter alleen als vele han-den licht werk maken. Doelstelling van de BNMO is het geven van ondersteuning aan (oud-)geünifor-meerden die in en door de dienst gewond zijn geraakt en aan hun directe relaties. Ons motto ‘Samen sterk’ geeft aan dat we met z’n allen eensgezind het-zelfde doel nastreven. Helaas is die verbondenheid niet altijd zichtbaar en dat uit zich op verschillende manieren.Onze bond is georganiseerd op democratische beginselen. Besluitvorming over belangrijke zaken vindt plaats door de Bondsraad op basis van meerderheid van stemmen. Proce-dures hieromtrent zijn vastgelegd in onze statuten. Helaas stellen niet alle afdelingen zich hierbij loyaal op. Zij geven een eigen interpretatie aan besluiten die door een meerder-heid van de Bondsraad zijn genomen. Dit leidt tot onbegrip en onrust onder de leden en tot spanning tussen verschillen-de afdelingen. In de rubriek ‘Van de bestuurstafel’ wordt dit nader toegelicht.Ook op het gebied van de bestuurlijke inzet kan het mot-to ‘Samen sterk’ beter worden ingevuld. In het verleden is al vaker aandacht voor dit onderwerp gevraagd. Zowel het Hoofdbestuur als diverse afdelingsbesturen willen graag personele versterking. Er zijn afdelingen waar het bestuur door slechts enkele mensen wordt gevormd. Daarnaast heb-ben de commissies die op verschillende niveaus ondersteu-nen bij de realisatie van onze doelstellingen behoefte aan (nieuwe) leden. Ik denk hierbij op afdelingsniveau aan bij-voorbeeld het contactpersonenwerk en de organisatie van programma’s. Het Hoofdbestuur heeft een aantal commis-sies met een controlerende en adviserende taak. Ook hier is ruimte voor aanwas. Meer informatie hierover vindt u ook in de rubriek ‘Van de bestuurstafel’.Onze Bond heeft 3.600 leden. Mede dankzij de inzet van een handvol vrijwilligers functioneert deze naar tevredenheid. Tegelijkertijd wordt het aantal vrijwilligers dat bereid is een taak op zich te nemen langzaam maar zeker minder. Dit is een zorgelijke ontwikkeling. Ik doe een beroep op u als lid. Kunt en wilt u zich op een of andere manier in te zetten voor de BNMO? Met de inzet van velen doen we ons motto ‘Samen sterk’ eer aan. Alleen zo kunnen we het belangrijke werk voor onze leden op een goede wijze blijven uitvoeren.

Bert Dedden,Algemeen Voorzitter

In dit nummer

Kritiek op onderzoek Indië

Vrijwilliger voor de BNMO

Al sinds de start van het onderzoek Dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië: 1945-1950 is er veel kritiek. Volgens militair-historicus Christ Klep zorgt dat er, naast de opzet van het onderzoek, voor dat er bij voorbaat niemand blij zal zijn met de uitkomst van het onderzoek eind 2021. Toch verwacht hij in de onder-zoeksresultaten een genuanceerd beeld van de rol van Nederlandse militairen. “Ik vraag me af of de term ‘dader’ er überhaupt in zal voorkomen.”

Lid van het afdelingsbestuur, activiteiten organiseren, kerstpakketten samenstellen, inpakken en bezorgen. Niets is dienstslachtoff er Irma Wopereis te veel. Al vijf jaar zet ze zich in voor de BNMO-leden in Gelderland. Ook in coronatijd, waarin alle leden als ‘hart onder de riem’ een kaartje kregen opgestuurd met daarbij een reep chocolade. “Ik werd gebeld door een lid dat begon te huilen, zó geraakt was ze door de tekst op het kaartje. Tja, dáár doe je het voor.”

10

14

Fot

o: J

oy H

eijn

en

Fot

o: J

oy H

eijn

en

Foto: Wendy Vossers

2 de Kareoler

En verder

In dit nummer

Tweede generatieleden

Kort en bondig 4Nieuwsberichten

Uitkomsten onderzoek Dutchbat III 6Reacties van veteranen op aanbevelingen

Interview Dutchbatter Michel Struik 8Over het onderzoek en zijn kwaliteit van leven

Van de Bestuurstafel 12Oprichting Nederlands Veteraneninstituut

Wegwijzer 13Schenkingen en belastingen in 2021

Van de afdelingen 18Nieuws, nieuwe leden en overlijdensberichten

Ingezonden Brief 22

Columns 23Johan Schuurman en Daniël Knegt

Colofon

Sonja Huissen, dochter van slachtoff ers uit WO II, is uitermate tevreden over het aanbod van de BNMO. “De bond doet zo ontzettend veel voor ons. Als er een con-tactdag is, staat er altijd een vrijwilliger om iedereen persoonlijk te ontvangen en te verwelkomen.” Samen met haar partner Martien heeft ze ook veel baat bij diverse begeleidingsprogramma’s van de BNMO.

16

Fot

o: E

rik

Kot

tier

Jaargang 81, 2021, nummer 1

De Kareoler is een uitgave van de Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en dienstslachtoff ers (BNMO) en verschijnt acht keer per jaar. Het blad wordt gratis toegezonden aan leden van de BNMO.

BeschermvrouwePrinses Beatrix

Hoofdbestuur BNMOAlgemeen voorzitter: Bert DeddenAlgemeen secretaris: Wim van den BurgAlgemeen penningmeester: Bert BruinsVicevoorzitter: Hermy HeymannTweede secretaris: Frans DoppegieterLid: Iloy Goossen en Uyên Lu

AdresBNMO, Postbus 125, 3940 AC Doorntel: 0343-474110; fax: 0343-474114e-mail secretariaat: as@bnmo.nl

RedactieWim van den Burg, Bert Dedden, Fred Lardenoye, Sebastiaan van Nieuwenhuizen en Jori Schimmel

Aan dit nummer werkten meeJoy Heijnen, Daniël Knegt, Willem Knook, Erik Kottier, Jan Peter Mulder, Birgit de Roij Johan Schuurman, Wendy Vossers en Marleen Wegman.

OmslagfotoBosnieveteraan Michel Struik met de vlag van zijn observatiepost in Srebrenica. Foto: Jan Peter Mulder

RedactieadresRedactie Kareoler, Postbus 1027, 6501 BA, Nijmegentel: 024-3481069e-mail: redactie@kareoler.nl

Ontwerp en vormgevingAnima communicatie & vormgeving, Nijmegen

Lithografi e/drukSenefelder Misset Doetinchem

© LJP Nijmegen/BNMONiets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur

Ingeschreven in het verenigingsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Utrecht onder nummer V.477894

Verschijnt ook op geluidsbandwww.bnmo.nl

De totstandkoming van de Kareolerwordt mede mogelijk gemaakt door het vfonds met middelen uit de Nationale Postcode Loterij en Bank Giro Loterij. Uw deelname hieraan wordt daarom van harte aanbevolen.

31 | 2021

Kort en bondig | Door: Fred Lardenoye

Opening Veteranen-begraafplaatsKoning Willem-Alexander heeft op donderdag 26 novem-ber 2020 de Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen ge-opend. Bij de nieuwe begraafplaats, direct naast Nationaal Ereveld Loenen, is ook een herdenkings- en educatiecen-trum ingericht. Hier worden bezoekers geïnformeerd over de inzet van Nederlandse militairen en burgers tijdens de Tweede Wereldoorlog en in internationale vredesmissies (zie ook de Kareoler 4-2020).Als gevolg van de coronamaatregelen was de opening sober gehouden. De koning bezichtigde ook de permanente expo-sitie en had een ontmoeting met personen die nauw betrok-ken waren bij de realisatie van de Veteranenbegraafplaats. Na de formele openingshandeling volgde een wandeling over de begraafplaats. Ondertussen werd de koning bijge-praat over de aanleg van de begraafplaats, de bouw van het herdenkings- en educatiecentrum, de vaste en wisselende exposities en het educatieprogramma.Op de Veteranenbegraafplaats kunnen veteranen en des-gewenst ook hun partner worden begraven of kan hun as worden uitgestrooid. Zo is op 1 december de urn van vete-raan en Ridder der Militaire Willems-Orde Tivadar Spier met beperkt militair ceremonieel bijgezet. Het herdenkings- en educatiecentrum heeft een aula-functie voor het Ereveld en de Veteranenbegraafplaats. In de tentoonstellingsruimte staan de verhalen van oorlogsslachtoff ers en veteranen op interactieve wijze centraal.

Koning Willem Alexander met voorzitter Seger van Voorst tot Voorst van de stichting Nationale Veteranenbegraafplaats bij de door zangeres Renee van Bavel ontworpen ‘spiegel’. Foto: Rob Gieling

Nieuwe directeur en voorzitter Nederlands VeteraneninstituutDe eerste directeur van het op 1 januari opgerichte Neder-lands Veteraneninstituut (NLVi) is kolonel Paul Hoefsloot. Hij is daarvoor bevorderd tot generaal. CDA-politicus Jack de Vries werd eerder al benoemd tot voorzitter van de Raad van Toezicht van het NLVi. De Vries was van 2007 tot 2010 staats-secretaris van Defensie. Het NLVi is de nieuwe landelijke organisatie voor de uitvoe-ring van het veteranenbeleid en hulp- en dienstverlening aan dienstslachtoff ers, oorlogsgetroff enen van WOII en andere geüniformeerde beroepen. Het betreft een samenvoeging van zes organisaties met als doel de bestaande capaciteit en expertise op het gebied van veteranenondersteuning, zorg, onderzoek en maatschappelijk erkenning en waardering op-timaal te benutten. (Zie ook pag. 12).

Voormalig staatssecretaris van Defensie Jack de Vries. Foto: Birgit de Roij

4 de Kareoler

Kort en bondig | Door: Fred Lardenoye

Invictus Games verder aangepast

De Nederlandse deelnemers aan de Invictus Games. Foto: ministerie van Defensie

Sunset March Immaterieel ErfgoedDe Nijmeegse Sunset March is sinds eind vorig jaar opgenomen in het Netwerk Immaterieel Erf-goed Nederland. Dit netwerk is een verzameling cultuuruitingen, die door gemeenschappen wor-den beleefd als erfgoed en daarmee een gevoel van identiteit en continuïteit geven. Ook de Nij-meegse Vierdaagse is onderdeel van het netwerk Immaterieel Erfgoed.De Sunset March is een dagelijks eerbetoon aan de geallieerde militairen die zich in 1944 inzetten voor de vrijheid van Nederland. Iedere avond loopt een veteraan bij zonsondergang op de brug De Oversteek mee met het één voor één aangaan van de 48 lichtmasten op de brug. De lampen staan symbool voor de 48 militairen van de US 82nd Airborne die omkwamen bij de Waal-crossing van 20 september 1944. Het BNMO-bestuur liep, samen met bestuursle-den van het vfonds, het afgelopen jaar op 25 au-gustus de Sunset March ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de vereniging. De bedoeling is om daar een jaarlijkse traditie van te maken.

Nieuwe beleidsplan vfonds 2021-2025 De titel van het nieuwe beleidsplan 2021-2025 van het Nationale Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg, kortweg vfonds, luidt ‘Versterken democratische rechtsstaat en vreedzame samenleving’. Deze periode kenmerkt zich volgens het beleidsplan door veranderingen in de wereld rondom het vfonds. Zo worden er nieuwe vormen ontwikkeld voor het herinneren en herdenken van de Tweede Wereldoorlog en het vieren van de vrijheid. Daarnaast zijn de zorgen over de democratische rechts-staat en de vreedzame samenleving toegenomen. Het vfonds wil daarom meer nadruk leggen op het hogere doel waaraan alle door het fonds ondersteunde activiteiten bijdragen, nl. het verster-ken van de democratische rechtsstaat en de vreedzame samenleving. Daarnaast ligt bij de keuze van projecten het accent meer op de actuali-teit en de relevantie ervan voor de democratische rechtsstaat en vreed-zame samenleving in het heden. De projecten die het vfonds steunt, moeten bijdragen aan de impact van het vfonds als geheel. Alles bij el-kaar geven deze projecten invulling aan het hogere doel van het vfonds.Het vfonds geeft aan in de komende beleidsperiode de ‘waardevolle ba-lans’ die de laatste jaren in nauwe samenwerking met de overheid is ge-vonden in het borgen van de verschillende facetten van veteranenzorg in stand te houden. Dat geldt ook voor het bevorderen van de waar-dering voor geüniformeerde beroepen. “Het vfonds blijft ook projecten steunen waarbij de persoonlijke waardering voor veteranen en politie-mensen tot uitdrukking komt. Bij deze projecten zijn veteranen en poli-tiemensen zelf de primair begunstigden.”

De sluitingsceremonie van de uitgestelde Invictus Games, die dit jaar van 29 mei tot 5 juni worden gehouden, wordt een dag eerder dan gepland gehouden op 4 juni. In de nieuwe versie is de ceremonie kleinschaliger en alleen voor de deelnemers, hun familie en vrienden.Jordanië, Nieuw-Zeeland en Australië lieten eerder al we-ten niet naar Den Haag te komen voor de Invictus Games vanwege de coronacrisis. Het organisatiecomité van de Games onderzoekt nu hoe virtuele competities kunnen worden gecombineerd met het fysieke evenement in het Haagse Zuiderpark.

51 | 2021

‘Veel Dutchbatters hebben nog hulp nodig’Hoewel bijna tachtig procent de kwaliteit van leven een voldoende geeft, ondervindt ongeveer een op de drie Dutchbatveteranen licha-melijke en psychische klachten. Dat blijkt uit het onderzoek Focus op Dutchbat III dat in opdracht van het ministerie van Defensie is uitge-voerd. Veel Dutchbatters voelen zich nog altijd door hun (voormalige) werkgever in de steek gelaten en ervaren een gebrek aan erkenning en waardering.

Door: Fred LardenoyeFoto: Joy Heijnen

Het onderzoek kwam tot stand na ge-sprekken tussen onder meer premier Rutte en de vereniging Dutchbat III. Uit een eerder gehouden enquête van de vereniging bleek al dat er gro-te onvrede was onder de veteranen. De response op de vragenlijsten die Nationaal Traumacentrum Arq in het kader van het nieuwe onderzoek rond-stuurde was groot. Maar liefst 430 van de 763 aangeschreven Dutchbatters reageerden. Met een deel van hen wer-den ook groepsgesprekken gevoerd en verdiepende interviews gehouden. Daarnaast werden 252 leden van het thuisfront bij het onderzoek betrokken.

KwaliteitDe onderzoekers concluderen dat het met een grote groep Dutchbat III-ve-teranen goed gaat: 79 procent ervaart zijn/haar kwaliteit van leven als vol-doende. Een kleiner deel kampt met ernstige gezondheidsklachten, vooral van psychische aard. Een derde van de veteranen heeft behoefte aan zorg of ondersteuning. Een kwart van de ve-teranen ervaart een hoog aantal post-traumatische stressklachten.De Dutchbatters noemen als positieve ervaringen van de missie de ervaren

kameraadschap en de opgedane le-venservaring. Negatieve ervaringen zijn onder andere het gevoel van machte-loosheid, het schuldgevoel zo weinig te hebben kunnen doen en de negatieve media-aandacht voor de missie. In ver-gelijking met veteranen van andere missies steken Dutchbat III-veteranen ongunstig af. Op alle fronten (behoefte aan zorg, erkenning en waardering) gaat het gemiddeld minder goed met hen.

SceptischBNMO-lid Dennis Keizers maakte als 19-jarige pionier de val van de encla-ve mee en is een van de weinige Dut-chbatters die deel uitmaakte van de Quick Reaction Force. Hij nam ook deel aan de blocking position waarmee te-vergeefs weerstand werd geboden aan de Servische overmacht. Keizers was eerder sceptisch over het onderzoek. “Het is natuurlijk het zoveelste onder-zoek en met de rest is weinig gedaan naar ons toe. Maar ik heb gewoon mijn verhaal verteld, want dat is voor ieder-een anders.” Hij hoort bij het deel van Dutchbat dat, na het verlaten van de dienst, psychi-sche klachten ondervond. Hij werd daar 18 jaar geleden in het Centraal Militair

Hospitaal voor behandeld. Inmiddels werkt hij weer voor Defensie, nu als burgermedewerker op vliegbasis Vol-kel. “Thuis is het soms nog wel moeilijk. Ik heb vaak geen emotie, ook niet als er iets gebeurt in het gezin. Daar stoor ik me wel aan. Het komt gewoon niet bin-nen, ” aldus Keizers.

Collectief gebaarEen van de aanbevelingen naar aanlei-ding van het onderzoek is dat Defensie zich in de media actiever moet opstel-len om het echte verhaal van een mis-sie te vertellen. Keizers is het daarmee eens. “Absoluut, honderd procent. Wij lezen alles over Srebrenica en we heb-ben daar beeld bij. We hebben er dus ook last van als het verhaal niet klopt.” Ook BNMO-lid Michel Struik (zie pagina 8 en 9) vindt dat een belangrijk punt. “Vooral dat verhaal dat onder onze ogen zoveel mensen zijn vermoord. Dat is natuurlijk niet zo. De meeste slachtof-fers zijn gevallen toen wij de enclave al uit waren. En veel mensen werden ver weg vermoord, nadat ze uit de enclave waren gevlucht.”De aanbeveling om een collectief ge-baar te maken naar Dutchbat met een symbolisch bedrag van €5.000,- per Dutchbatter kan op weinig instemming rekenen. Keizers: “Dat is een lachertje, 200 euro per jaar! Ik zou bijna zeggen: doe niks of doe het goed. Nou ja, mis-schien is het voor anderen, die minder goed in hun vel zitten, welkom. Een regeringsverklaring met excuses voor wat ons is aangedaan, vind ik prima.” Struik vertelt dat advocaat Michael Ruperti een keer heeft vastgesteld dat er per jaar symbolisch een bedrag van

6 de Kareoler

Onderzoeksrapport bevestigt onvrede en problemen bij veteranenOnderzoeksrapport bevestigt onvrede en problemen bij veteranen

‘Veel Dutchbatters hebben nog hulp nodig’

€1.000,- zou moeten worden uitge-keerd. “Dus €25.000,- zou beter passen. Maar een passende onderscheiding die zorgt voor eerherstel, uitgereikt door de minister van Defensie op het Bin-nenhof, zou nog beter zijn.”

TerugkeerreisStruik zou graag zien dat er actief meer zorg wordt aangeboden aan Dutch-batters. “Er zijn echt nog veel jongens die meer hulp nodig hebben.” Een an-dere aanbeveling uit het onderzoek is dat Defensie terugkeerreizen moet organiseren voor de veteranen. Struik vindt dat een goed plan. “Er zijn veel Dutchbatters die terug willen, maar dat fi nancieel niet kunnen behappen.” Hij nam zelf al eens deel aan een terug-keerreis. “Je moet er wel aan toe zijn én het moet goed worden begeleid. Bij mij heeft het goed gewerkt.”

Ook Keizers weet uit eigen ervaring hoe positief een terugkeerreis kan uit-pakken. “In overleg met mijn behan-delaar ben ik samen met een maatje naar Srebrenica geweest. Het was een goede ervaring. Aanvankelijk dacht ik: ik moet oppassen, anders krijg in een mes in mijn rug. Maar bijna alle ont-moetingen waren positief. Ik werd door een local zelfs herkend en bij hem thuis uitgenodigd.” In het onderzoek en de aanbevelingen ontbreekt volgens Keizer de stress die ontstaat door alle (her)keuringen, ver-schillende behandelaars en psychia-ters. “Daar zouden ze wat aan moeten doen. Ze weten niet wat een impact dat heeft. Dat je MIP wordt verlaagd, terwijl er niets in je situatie is veranderd. Het heeft twee jaar geduurd, voordat ik dat geld terugkreeg. En al die tijd weet je: er is niks veranderd!”

Aanbevelingen n.a.v. onderzoek

De begeleidingscommissie onder lei-ding van Hans Borstlap formuleerde de volgende aanbevelingen:

1. Vermijd als regering en parlement een te rooskleurige voorstelling van zaken bij de besluitvorming over en tijdens de uitvoering van missies, zo-wel naar de samenleving als naar mi-litairen en hun thuisfront.

2. Sta als ministerie van Defensie voor je personeel, in het bijzonder wanneer er aantoonbare onjuistheden over hun functioneren in de media naar voren komen en weerspreek die on-juistheden.

3. Het ministerie en de uitvoerders van het veteranenbeleid moeten voorko-men dat zij tegenstanders worden van de veteraan. Doel is erkenning, waardering en een aanbod aan zorg en ondersteuning dat past bij de in-dividuele vragen en behoeften.

4. Het Nederlands Veteraneninstituut en het Veteranenloket moeten blijven investeren in meer kennis en bewust-zijn onder veteranen en hun netwerk over de mogelijke negatieve gevol-gen van uitzending. Zoek ook naar mogelijkheden om ‘zorgmijders’ naar zorg en ondersteuning te geleiden.

5. Stuur als ministerie van Defensie alle Dutchbat III-veteranen en hun thuisfront een brief met daarin een expliciete uitnodiging aan hen die vanwege de uitzending nog professi-onele hulp behoeven om contact op te nemen met het Veteranenloket.

6. Organiseer en faciliteer (ook fi nanci-eel) een terugkeerreis naar Srebre-nica voor Dutchbat III-veteranen en hun thuisfront die daaraan behoefte hebben.

7. Maak een collectief gebaar met een duidelijke verklaring van Defensie en de regering die tegemoetkomt aan het ervaren gebrek aan erkenning en waardering. Dit moet gepaard gaan met een symbolisch bedrag van €5.000,- voor elke Dutchbat III-veteraan.

Dutchbat III-veteraan Dennis Keizers: “Symbolisch bedrag van €5.000,- is een lachertje.”

71 | 2021

‘Wat gebeurt er met de aanbevelingen?’Michel Struik stortte zich na zijn diensttijd met volle overgave op een carrière als bodyguard en stuntcoördinator. Maar uiteindelijk lieten de ervaringen die hij heeft opgedaan in Srebrenica hem niet los. Hij was een van de deelnemers aan het onderzoek onder Dutchbat III-vetera-nen. Met hem gaat het nu redelijk goed. “Ik was liever nog aan het werk geweest, maar dat gaat gewoon niet meer.”

Door: Fred LardenoyeFoto: Erik Kottier

“Ik was er toen heel blij mee”, zegt BNMO-lid Michel Struik (48) over het draaginsigne dat alle leden van Dutch-bat III in 2006 kregen uitgereikt. Inmid-dels denkt hij er genuanceerder over. “Nu veel meer bekend is geworden over het falende beleid, ons gebrekki-ge mandaat en alles wat er fout is ge-gaan, heeft die rehabilitatie een nare bijsmaak gekregen. Met de conclusies uit het nieuwe onderzoek naar hoe het gaat met de veteranen van Dutchbat III, wordt nog duidelijker dat er meer nodig is op het gebied van waardering, erkenning en zorg.”

BunkeralarmAls pionier-verkenner werd Struik in ja-nuari 1995 met Dutchbat III naar Srebre-nica uitgezonden. “Vlak voor de val van de enclave in juli 1995 was het continu bunkeralarm vanwege mortierbeschie-tingen.” Hij werd ook ingezet in de zo-geheten blocking position, een laatste poging om de aanvallen van de Servi-sche milities te stuiten. “Ik zat met mijn buddy in een vooruitgeschoven post om de posities van de Serviërs door te geven. We zagen ze al snel en werden direct beschoten. Onder mortiervuur hebben we gerend voor ons leven. We

Oud-Dutchbatter Michel Struik: “De mensen met wie ik contact heb, hebben bijna allemaal PTSS.”

zijn de YPR ingedoken en als een gek teruggereden naar het marktplein van Srebrenica. Daar maakten we een heel onrustige nacht mee.”Ook daarvoor had hij al diverse levens-bedreigende situaties meegemaakt. “Je hebt het eerst niet in de gaten. Toen het eerste schot gelost werd, keken we elkaar aan. Dan denk je: is dat nou voor ons? Maar als je dan een kogel hoort fl uiten, ga je wel in dekking. Vanwe-ge het zwakke mandaat mochten we niks terugdoen, dus je ligt te luisteren en te wachten. Dat geeft echt een ge-voel van onmacht.” De machteloosheid werd compleet, toen hij zijn wapen moest afgeven. “Een Servische militair richtte zijn wapen op mijn borst en trok aan mijn wapen. Ik had geen keuze.”

StuntmanNadat hij de dienst verlaten had, vond Struik werk in de beveiliging. “Ik ben onder meer bodyguard geweest en uit-eindelijk in de fi lmbusiness terechtge-komen als stuntman, onder meer voor Rutger Hauer. Ik stond onder contract bij het stuntteam Hammy de Beukelaer. Naast stuntcoördinator was ik ook pre-cisie-stuntrijder voor alle rijdende shots voor fi lm en tv in Nederland. Later kon

ik met mijn timmerachtergrond ook schansen bouwen en laswerk uitvoe-ren.” De meeste banen eindigden echter met ‘trammelant’, zoals hij het zelf uit-drukt. “Soms lag het aan mij, soms aan de werkgever.” Dat hij van de ene in de andere baan belandde, kan hij achteraf wel verklaren. “Wat me opbrak, is dat ik eerder alleen gewend was met po-litie en militairen te werken. Toen ik te maken kreeg met andere mensen die het wat minder nauw namen met de werkdiscipline, kreeg ik daar ruzie over. Ik probeerde altijd te gaan voor 200 procent, maar degenen die niet zo hard liepen, kregen dezelfde waardering als ik. Dat trok ik niet meer.”

TraumazorgDaarbovenop overleden enkele men-

8 de Kareoler

Veteraan Michel Struik sceptisch over vervolgstappen onderzoek Dutchbat IIIVeteraan Michel Struik sceptisch over vervolgstappen onderzoek Dutchbat III

‘Wat gebeurt er met de aanbevelingen?’

sen in zijn omgeving. “Ik kwam in een soort emotionele rollercoaster terecht.” Zo ging hij op een avond slapen en was ervan overtuigd dat hij niet meer wakker zou worden. De dag daarna vertelde hij het aan zijn vrouw Sandra. Zij raadde hem aan om hulp te zoeken. Via het Veteraneninstituut kwam Struik terecht bij Willem Veldkamp, destijds nog maatschappelijk werker. Struik werd in eerste instantie horendol van de vragen die Veldkamp hem stelde. “Later begreep ik pas dat hij mij bewust een spiegel voorhield om te kijken hoe ik ervoor stond. In de tussentijd maak-te hij een zorgplan en zo ben ik bij de traumazorg in Assen in behandeling gekomen.” In 2010 volgde de diagnose PTSS. Na zijn behandeling in Assen gebruikte hij nog een tijdlang zware medicatie.

“Daardoor werd ik heel vlak, met nau-welijks emotie. Ik vond alles best. De arts zei dat ik ervan af moest, maar waarschuwde al dat het net als bij een drugsverslaving is. Het was niet makke-lijk, maar het is gelukt.” Zonder medi-catie is hij sneller emotioneel. “Om de domste dingen loop ik te janken.” Voor drukke gebeurtenissen, zoals vuurwerk op oudjaarsavond, neemt hij nog oxa-zepam. “Ik was het liefst nog aan het werk geweest, maar dat gaat niet meer. Afgezien daarvan gaat het redelijk goed met me.”

ObservatiepostVia het Herinneringscentrum Kamp Westerbork werd Struik in 2016 betrok-ken bij het initiatief om een Memorial Center in te richten op de voormalige Center in te richten op de voormalige Centercompound van Dutchbat in Potočari. Samen met enkele andere Dutchbat-ters werd hij gevraagd om het verhaal van de observatieposten te vertellen. “Ze vroegen of ik meewilde naar Bosnië om de posten op te zoeken en te foto-graferen. Daar moest ik wel even over nadenken. Tien jaar geleden had ik ‘nee’ gezegd, maar ik ben gegaan.” Hij heeft er geen seconde spijt van gehad. “Het was alsof ik thuiskwam. Ik kon me daar veel beter concentreren en focus-sen. De ruis die ik hier heb, was weg. En we werden heel hartelijk ontvangen door de bevolking.”In 2017 ging hij nogmaals naar Srebre-nica, nu voor de opening van het Me-morial Center. “Het was heel intens om mee te maken, met theater en Bosnisch gezang.” De confrontatie met de moe-ders en weduwen van geëxecuteerde

moslims viel hem mee. “Eenmaal met elkaar in gesprek is er wederzijds be-grip. Zo kwam ik erachter dat zij bij-voorbeeld helemaal niet wisten dat wij in blocking position weerstand hebben geboden. Het mooie van het Memorial Center is dat het drama van alle kanten Center is dat het drama van alle kanten Centerwordt belicht. Als bezoeker kun je daar-aan je eigen conclusie verbinden.”

OnderzoekVorig jaar nam Struik deel aan de groepsgesprekken van het onderzoek naar Dutchbatt III-veteranen uitge-voerd door Traumacentrum Arq. “Ik heb er geen moeite mee dat het onderzoek pas na 25 jaar plaatsvindt. Het alterna-tief is dat het helemaal niet gebeurt. Ik ben wel sceptisch, want het is het zo-veelste onderzoek. Bij de ontmoeting met premier Rutte is er veel beloofd op het gebied van erkenning, waardering en zorg, maar daar is tot nog toe weinig van terechtgekomen.”Over de uitkomsten van het onderzoek is hij tevreden. “Ik schrok niet van dat hoge percentage Dutchbatters die nog met problemen kampen. De mensen met wie ik contact heb, hebben bijna allemaal PTSS.” Hij vraagt zich vooral af hoe het verder gaat. “De aanbeve-lingen zijn overhandigd aan de huidige minister van Defensie Bijleveld, maar wat gaat er nu mee gebeuren? Binnen-kort zit er een nieuwe minister, neemt hij of zij die aanbevelingen dan over?” Afgaande op het getouwtrek over zijn restschadevergoeding is hij niet opti-mistisch. “Daar ben ik al drie jaar mee bezig. Defensie blijft dat maar traine-ren.”

91 | 2021

Militair-historicus Christ Klep over onderzoek naar geweld in Nederlands-Indië Militair-historicus Christ Klep over onderzoek naar geweld in Nederlands-Indië

‘Indiëonderzoek stelt niemand tevreden’

Militair-historicus Christ Klep mag zich inmiddels een BN’er noemen. Zeker na de ongekend hoge kijkcijfers voor de Bevrij-dingsjournaals van de Tweede Wereldoorlog die in het afge-lopen jubileumjaar werden uitgezonden. Een vervolg, over 75 jaar na de politionele acties in Nederlands-Indië, is niet uitge-sloten. Dat lijkt een forse uitdaging gezien de kritiek op het dit jaar af te ronden onderzoek naar geweld in Nederlands-Indië.

Door: Fred LardenoyeFoto: Joy Heijnen

Vanwege de viering van 75 jaar be-vrijding was het afgelopen jaar een bijzonder druk jaar voor militair-histo-ricus Christ Klep. Maar ook hier bleef corona niet zonder gevolgen. “Het was de bedoeling om rond de Bevrij-dingsjournaals ook enkele publieke evenementen te organiseren, maar die konden niet doorgaan.” De Bevrijdings-journaals zelf waren een groot succes. Naar de uitzendingen keken zo’n 2 mil-joen kijkers. Inclusief de herhalingen en streams op sociale media steeg het aantal kijkers naar soms 2,3 miljoen.

GolfbewegingVolgens Klep liftten de uitzendingen mee op een golfbeweging van aan-dacht voor de Tweede Wereldoorlog in het algemeen. “Die periode is nog steeds ons morele ijkpunt en komt ie-dere keer weer bovendrijven. De eerste fase was de tijd van de wederopbouw. Het adagium was toen: niet te veel bij stilstaan. Daarna kwam de geschied-schrijving van Loe de Jong in de jaren zestig, met een duidelijk onderscheid tussen goed en fout in de oorlog. Daar-op volgde in de jaren tachtig de consta-

tering dat niet alles zwart-wit was. Nu zitten we in een vierde fase waarin we ons afvragen: Wat moeten we verder nog met de Tweede Wereldoorlog?” Het is tegelijkertijd een periode waar-in de laatste ooggetuigen langzaam-aan verdwijnen. “De zingeving die nu aan de Tweede Wereldoorlog gegeven wordt, is een grote les: nooit meer fas-cisme en racisme. Daardoor krijgt het een meer maatschappelijke betekenis.” Dat laatste wordt volgens Klep beves-tigd door het feit dat de Bevrijdings-journaals ook door Schooltv worden gebruikt. “Het gaat er nu om hoe we letterlijk lessen uit het verleden leren en doortrekken naar nu. Dat verklaart ook de grote belangstelling.”

Morele kadersHij sluit niet helemaal uit dat er rond de politionele acties in Nederlands-In-dië een vergelijkbaar programma op tv komt. “Een soort dekolonisatiejournaal waarbij je weer hele andere morele ka-ders krijgt.” Klep verwacht sowieso de komende twee jaar veel aandacht voor het verleden in Nederlands-Indië. Al-leen al vanwege het onderzoek Deko-

lonisatie, geweld en oorlog in Indonesië: 1945-1950 dat eind dit jaar zal moeten zijn afgerond.De komst van het onderzoek noemt hij onvermijdelijk. “Ook dat past in de golfbeweging. Het is een logische stap dat de overheid op enig moment zegt: we moeten eerst de feiten kennen. Persoonlijk had ik een parlementaire enquête meer op zijn plaats gevonden. Ik verwacht in dit onderzoek hetzelfde eff ect als bij het onderzoek naar het drama Srebrenica. Tegen de tijd dat het rapport uitkomt, zijn de feiten niet meer belangrijk en gaat het om schuld en verantwoordelijkheid.” De historicus voorspelt een standaardreactie van de regering. ”Eerst gaan ze zeggen dat het een heel goed rapport is. Dan komen de kanttekeningen en als derde stap wordt het onschadelijk gemaakt door te zeggen: we gaan hier lessen uit le-ren. Oftewel: accepteren, reageren en verwerken.”

IndiëveteranenEen belangrijk verschil met het Srebre-nica-onderzoek is volgens Klep de po-sitie van de betrokken veteranen. “Het Srebrenica-onderzoek werd beheerst door het enorme internationale drama dat had plaatsgevonden. De veteranen waren daarin maar een klein onderdeel. Voor de regering was er niet zoveel re-den om sympathie voor hen te tonen.

10 de Kareoler

‘Indiëonderzoek stelt niemand tevreden’ Militair-historicus Christ Klep:

‘Hoog risico dat men elkaar in het Indiëonderzoek gaat tegenspreken.’

De positie van de veteranen in het Indiëonderzoek is veel prominenter. Het wordt ook gezien als een laatste kans om ze nog een keer genoegdoe-ning te geven. Dat zal een plek in die verwerking moeten krijgen, al is het al-leen maar de constatering dat van hen het onmogelijke is gevraagd.” Een van de functies van zo’n onderzoek is volgens Klep dat er later naar kan wor-den verwezen en dat het kan worden gebruikt om de verantwoordelijkheid af te schuiven of te neutraliseren. Dat is ook de reden dat de onafhankelijk-heid van het onderzoek voortdurend wordt benadrukt. Maar het is juist de onafhankelijkheid van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) die door onder meer Jeff rey Pondaag van Stichting Comité Nederlandse Ere-schulden wordt bestreden. Klep: “Na-tuurlijk is er geen twijfel over de inte-griteit van het NIMH, maar je zit toch met het probleem van ‘twee meesters dienen’. Dat het NIMH ook bewijslast aandraagt voor de landsadvocaat om schadeclaims uit Indonesië af te wim-pelen, is niet handig.”

OorlogsmisdadenTegelijkertijd is er de kritiek van Indië-veteranen dat het onderzoek juist te eenzijdig kijkt naar het geweld van Ne-derlandse kant. Zo wordt de onafhan-kelijkheid van een van de andere drie

onderzoeksinstituten in twijfel getrok-ken. De reden is dat de directeur van één van die instituten, Geert Oostindie, het boek Soldaat in Indonesië schreef, Soldaat in Indonesië schreef, Soldaat in Indonesiëmet daarin talloze oorlogsmisdaden van Nederlandse militairen. “Het helpt ook niet dat sommige onderzoekers zelf naar buiten zijn getreden met aller-lei opvattingen. Er was juist afgespro-ken de discussie tijdens het onderzoek intern te houden. Je ziet nu dat veel Indiëveteranen het onderzoek niet meer betrouwbaar achten.”Dat het onderzoek zich ook uitstrekt over de zogeheten Bersiap-periode wordt van beide kanten bekritiseerd. Aan de ene kant vanwege het ont-breken van de voorgeschiedenis, 300 jaar kolonialisme, in het onderzoek. Anderzijds wordt gesteld dat juist de Bersiap-periode een verklaring kan zijn voor het Nederlands geweld. “Maar als je de Bersiap er specifi ek uithaalt als een belangrijke katalysator van geweld van Nederlandse militairen, dan zeg je eigenlijk: we hebben geweld gebruikt, maar zij waren nog erger. Dat argu-ment wordt ook gebruikt om Wester-lings optreden te verantwoorden, maar het is natuurlijk een puur koloniale re-denering. Vergelijkbaar met het slaan van een kind als het niet wil luisteren.”

Structureel geweldVolgens Klep is het onderzoek al te

veel gepolariseerd om een uitkomst te krijgen waar iedereen zich in kan vin-den. “Tel daarbij op het verbrokkelde speelveld dat is ontstaan met drie ver-schillende onderzoeksinstituten, klank-bordgroepen en dergelijke, waardoor er een hoog risico is dat men elkaar gaat tegenspreken.” Dat het een ultiem onderzoek wordt naar de kwestie Ne-derlands-Indië gelooft de militair-his-toricus dan ook niet. “Ik verwacht ook niet dat er nadrukkelijk over schuld gesproken zal worden, want dan is de vraag: voor wie geldt dat dan en in wel-ke mate? Het zal wel gaan over verant-woordelijken, maar dat is na zoveel jaar een vrij abstract begrip.” Klep verwacht wel dat er een genu-anceerd beeld uit zal komen voor de militairen. “Het structurele geweld zal bevestigd, maar niet verder uitgewerkt worden. Ik vraag me af of de term ‘da-der’ er überhaupt in zal voorkomen.” Hoewel er ook in het buitenland onder-zoek is gedaan naar koloniaal geweld, is Nederland toch vrij uniek hierin. “Wij hebben een reputatie op het gebied van vrede. Dat morele gezag wordt on-dermijnd als je niet kritisch naar je ei-gen rol in het verleden durft te kijken. Maar ik moet af en toe ook denken aan een reactie van een Britse onderzoeker op een conferentie over Srebrenica. Hij verzuchtte: ‘Waarom pijnigen jullie je-zelf zo? Get over it!’”

111 | 2021

Nederlands Veteraneninstituut van start

Van de bestuurstafel | Door: Wim van den Burg

BNMO zoekt nieuwe commissieledenBNMO zoekt nieuwe commissieleden

Op woensdag 6 januari was de offi ciële kick-off van het op 1 januari opgerichte Nederlands Veteraneninstituut (NLVi). Zes organisaties, die zich al jaren inzetten voor veteranen, dienstslachtoff ers en hun relaties, zijn samengegaan tot één organisatie. Deze en andere belangrijke ontwikkelingen voor de BNMO vindt u in deze mededelingen.

Het op 1 januari opgerichte NLVi zet zich breed in voor erkenning, waarde-ring en zorg voor veteranen en dienst-slachtoff ers zonder veteranenstatus, evenals hun thuisfront. Verbinden, ver-trouwen en vernieuwen zijn de belang-rijke kernwaarden van het Nederlands Veteraneninstituut. Vanwege de elkaar aanvullende en overlappende activi-teiten van de organisaties is de samen-voeging een logische keuze. Stichting Veteraneninstituut, stichting de Basis, de afdeling Zorgcoördinatie van het ABP/APG, het programmabureau van het Landelijk Zorgsysteem voor Vete-ranen, de coördinatie Nuldelijnsonder-steuning van het Veteranenplatform en de stichting Nederlandse Veteranen-dag brengen met de eenwording alle kennis, kracht en kunde samen.

Begeleidingsprogramma’sVoor de BNMO is het NLVi een belang-rijke partner, omdat deze de uitvoe-ring van de begeleidingsprogramma’s van de BNMO van de Basis overneemt. Alle leden van de BNMO zijn geïnfor-meerd met een speciale brochure van het NLVi. Hierin komt ook Bert Dedden, de Algemeen Voorzitter van de BNMO, aan het woord.De BNMO en het Nederlands Vetera-neninstituut waren er klaar voor, maar

corona zette (opnieuw) een streep door de rekening. De lockdown tot 19 janua-ri 2021 had als gevolg dat alle begelei-dingsprogramma’s en activiteiten tot die datum moesten worden geschrapt. Helaas is het voorlopig niet realistisch te veronderstellen dat we dit virus ach-ter ons kunnen laten. Op het moment van het schrijven van dit artikel zag het er niet naar uit dat er na die datum al een versoepeling van de maatregelen zou komen. Maar het Hoofdbestuur hoopt, nu met vaccineren is begonnen, er langzaam maak zeker een einde zal komen aan de beperkingen waarmee de programma’s en andere activiteiten van de BNMO nu nog te maken hebben.

CommissieledenDe Bondsraad en het Hoofdbestuur kunnen zich voor specifi eke taken la-ten adviseren door speciaal voor die taken samengestelde commissies. Zo kent de Bondsraad voor controle op de begroting, de jaarrekening en het ge-voerde fi nanciële beleid een Financiële Commissie en voor advisering over de geschiktheid van Hoofdbestuursleden een Toetsingscommissie. Het Hoofdbe-stuur valt voor advisering over klachten en geschillen terug op een Klachten-commissie. Daarnaast is er ondersteu-ning door enkele commissies bij de

uitvoering van de kerntaken van de BNMO. Alle hierboven genoemde com-missies hebben behoefte aan nieuwe leden. Kunt en wilt u de BNMO op be-stuurlijk niveau steunen, dan horen wij graag van u in het bestuurssecretariaat (tel.: 0343-474110, e-mail: as@bnmo.nl).

Indeling afdelingen Bij sommige BNMO-leden met een achtergrond bij de politie is, wellicht door onduidelijke communicatie, de indruk ontstaan dat de indeling bij een afdeling een vrije keuze is. Dit is echter niet het geval. BNMO-leden met een politieachtergrond worden ingedeeld bij de afdeling Politie. Leden met een andere achtergrond worden op basis van hun woonplaats ingedeeld bij een regionale afdeling. Naar aanleiding van een schriftelijk ver-zoek van een lid kan het Hoofdbestuur wel besluiten dit lid in te delen bij een andere afdeling. Een dergelijk verzoek dient vanzelfsprekend gemotiveerd te zijn, omdat de keuze voor een afdeling in principe niet vrij is. Het Hoofdbe-stuur heeft leden van de BNMO met een politieachtergrond die een derge-lijk verzoek hebben ingediend zonder een reden voor het verzoek, verzocht om alsnog een motivatie aan te leve-ren.

12 de Kareoler

Nederlands Veteraneninstituut van start

Wegwijzer, informatie over juridische zaken | Door: Willem Knook Foto: Jos Morren

Schenken en belastingen 2021

Op oudere leeftijd overwegen mensen vaak om een schenking te doen. Bijvoorbeeld aan de kinderen of aan een goed doel, zoals het vfonds of de BNMO. In deze Wegwijzer aandacht voor de mogelijkheden van een dergelijke schenking en welke gevolgen dit voor de belasting heeft.

Vragen?U kunt uw juridische vragen stellen via de mail: jz@bnmo.nl, o.v.v. uw naam, contactgegevens en lidmaatschapnummer. De juridisch medewer-ker van de BNMO zal u zo spoedig mogelijk van een antwoord voorzien.

Het eerste goede nieuws diende zich al vrij snel aan in het nieuwe jaar. Het pensioenfonds ABP maakte begin ja-nuari bekend dat de pensioenen dit jaar niet worden verlaagd. Als u een pensioen van het ABP heeft, dan heeft u dat zeker al gemerkt. Het kan natuur-lijk altijd beter, want de pensioenen zijn al tien jaar niet meer aan het gestegen prijspeil aangepast. Wellicht is er voor u toch ruimte om eens na te denken over een schenking aan uw (klein)kinderen of een goed doel. We zetten de fi sca-le mogelijkheden en voorwaarden op een rijtje.

Jaarlijkse schenkingDit jaar mag u € 6.604,- belastingvrij schenken aan elk van uw kinderen. Meer mag natuurlijk ook, maar dan be-taalt de ontvanger over het meerdere schenkbelasting. De vrijstelling geldt per ontvanger. U mag dus aan meer-dere personen belastingvrij schenken. Deze vrijstelling geldt per kalenderjaar. Gehuwden en geregistreerde partners worden voor de berekening gezien als een. U behaalt dus geen voordeel door

bijvoorbeeld aan uw zoon en aan uw schoondochter te schenken. Voor klein-kinderen is het bedrag dat belastingvrij geschonken mag worden vastgesteld op € 3.244, -. Dit bedrag geldt ook voor anderen (geen kind of kleinkind).

Eenmalige schenkingEr zijn ook nog een aantal speciale re-gelingen. Zo mag er eenmalig aan kin-deren in de leeftijd van 18 tot en met 39 jaar een groter bedrag worden ge-schonken dat is vrijgesteld van schen-kingsbelasting. Dit bedrag is voor 2021 € 26.881,-. Zoals gezegd, dit kan maar één keer en er zijn geen voorwaarden aan de besteding ervan verbonden. Dit is anders met de belastingvrije schenking voor een koopwoning. Deze eenmalige belastingvrije schenking bedraagt nu €105.996,-. Het bedrag moet door uw kind worden gebruikt voor de aankoop of de verbouwing van een woning, de afl ossing van de hypo-theek of de restschuld van de woning of voor het afkopen van de erfpacht. Bovendien zijn er nog enkele andere voorwaarden aan verbonden. Het geld

moet uiterlijk in 2023 worden besteed. De ontvanger zal schriftelijk moeten kunnen bewijzen dat de schenking is ontvangen en dat deze is gebruikt voor de eigen woning. Tot slot mag uw kind niet eerder een schenking met een ver-hoogde vrijstelling van u hebben ont-vangen.

Goede doelenSchenkingen aan goede doelen, meestal giften genoemd, kunnen in bepaalde gevallen aftrek van belas-ting opleveren. Zo mag u een gift aan een algemeen nut beogende instel-ling (ANBI) aftrekken in uw aangifte in-komstenbelasting. Als u van die aftrek gebruik wilt maken, is het goed om vooraf wel te controleren of de instel-ling inderdaad een ANBI-status heeft. Op internet kunt u in het ANBI-register vinden welke instellingen wel en welke geen ANBI-status hebben. Zo heeft bijvoorbeeld het vfonds die ANBI-status wel en de BNMO niet. Het maakt ook uit of het een eenmalige (gewone) gift is of een periodieke gift. Voor eenmalige giften aan een ANBI-instelling geldt een drempel en een maximum. Voor periodieke giften geldt dit niet. Wel of geen belastingaftrek, giften aan de BNMO blijven uiteraard van harte welkom. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om de BNMO in uw testament op te nemen.

131 | 2021

Irma Wopereis zet zich al ruim vijf jaar vrijwillig in voor de BNMOIrma Wopereis zet zich al ruim vijf jaar vrijwillig in voor de BNMO

‘Ik heb Defensie nooit los kunnen laten’2020 was een bijzonder jaar. Niet alleen bestond de BNMO 75 jaar, maar het was ook het jaar waarin veel activiteiten niet konden doorgaan. Te-gelijkertijd waren achter de schermen honderden vrijwilligers actief. Ze bezochten mensen, stuurden een berichtje, boden een luisterend oor of organiseerden activiteiten in aangepaste vorm. 75 jaar BNMO betekent ook 75 jaar vrijwilligers. We laten er één aan het woord.

Door: Jori SchimmelFoto: Joy Heijnen

Weken is ze bezig geweest met de voor-bereidingen en op het moment dat we haar spreken is alles nét de deur uit. Irma Wopereis (46), bestuurslid van afdeling Gelderland, zag in de afgelopen perio-de haar woonkamer volgestapeld wor-den met pallets vol dozen met kaarsjes, chocolade en andere artikelen. Allemaal bedoeld om alle leden van de afdeling van een klein kerstpakketje te voorzien. De inhoud van de pakketjes kocht zij persoonlijk in en daarvoor reed ze stad en land af. “We wilden onze leden in deze moeilijke tijden tóch een kerstat-tentie geven. Daarvoor ben ik onder meer in Duitsland gaan shoppen, maar ik heb ook hier in de omgeving inge-kocht bij de bakker en de chocolatier. In deze tijden moet je ook de lokale onder-nemers steunen.”

DefensieBinnen het bestuur van de afdeling is Wopereis verantwoordelijk voor de activiteiten. Iets waar ze naast haar vol-ledige baan en gezin enorm druk mee is. “Mijn zoontje zegt altijd: ‘Mama heeft twee banen’”, lacht ze. Waar komt die bevlogenheid vandaan? “Ik ben zelf ook dienstslachtoff er,” vertelt ze. Als el� arige maakte ze tijdens een vakantie kennis met de marine in Den Helder. “Ik was

meteen verkocht. Ik vond het prachtig. Voor mij stond vast dat ik bij Defensie zou gaan werken.”Dat gevoel bleef. Haar voorkeur ging uit naar de landmacht. Ze deed de keuring voor offi cieren en werd goedgekeurd. “Ik zou naar de KMA gaan, maar wilde eigenlijk nog niet starten voor onbe-paalde tijd. Dus ik werd Beroeps Bepaal-de Tijd en begon aan de KMS in Weert.”In Weert rondde ze de AMO af. “Drie

dagen daarna hadden we een oefening op de hindernisbaan. Het had gevro-ren en de zandgrond was oneff en. Bij een sprong van het wasbord kwam ik op die bevroren ondergrond ten val en scheurde mijn kniebanden. De eerste weken revalidatie haalden niets uit, dus ik kwam begin 1995 terecht bij het MRC in Doorn. Daar heb ik een heel jaar gere-valideerd.”

RookNa dat jaar ging ze aan de slag op de Oranjekazerne in Schaarsbergen met de hoop op verder herstel. De kruisband

bleek echter fi naal afgescheurd. Op dat moment ging haar droom in rook op. Zichtbaar geëmotioneerd zegt ze: “De dag dat ik gevallen ben, nam mijn leven een andere wending. Mijn eerste be-roepskeuze was Defensie, mijn tweede was de Politieacademie en mijn derde was sportinstructeur. Dat kon allemaal niet meer.” Ze heeft Defensie nooit los kunnen laten. Ze werkt nu als docent op een vmbo-school en geeft onder andere les in het vak Geüniformeerde Dienstverle-ning en Veiligheid. “Ik heb dat keuzevak helemaal zelf opgezet. Het is razend po-pulair. Ik leid mijn leerlingen op in een stukje politievak, het defensievak en beveiliging. In mijn klas leren ze discipli-ne. Mijn leerlingen lopen twee aan twee door de school. En als ze te laat komen, moeten ze 30 keer opdrukken. Prachtig

vinden ze dat. Ik ga met ze naar kazernes en doe mee met het project Veteraan in de Klas.“Veel van haar leerlingen stromen door naar de mbo-opleidingen Veiligheid & Vakmanschap of Handhaver toezicht en veiligheid. “Dan krijg ik appjes met foto’s van henzelf in hun uniformen. Ik ben echt trots op mijn leerlingen.”

ActiviteitenVia de MOD-dagen kwam Wopereis bij de BNMO terecht. “Er stond daar een standje van de BNMO en ik ben lid ge-worden. Ik ben daarna mee geweest

Het gee�t me heel veel voldoening dat de mensen blij naar huis gaan na een activiteit.

14 de Kareoler

Irma Wopereis zet zich al ruim vijf jaar vrijwillig in voor de BNMOIrma Wopereis zet zich al ruim vijf jaar vrijwillig in voor de BNMO

‘Ik heb Defensie nooit los kunnen laten’met een dagje Dolfi narium en ik vond dat heel leuk. Het bestuur zocht be-stuursleden en vroegen of het niets voor mij was. Voordat ik het wist, was ik alle activiteiten voor het daaropvolgen-de jaar aan het organiseren.” Het is iets wat ze met liefde doet, net als het organiseren en samenstellen van de eerdergenoemde kerstpakket-ten. “Dat was al lastig genoeg, want de afdeling had niet veel geld meer. Onze penningmeester Geesje Jakobs is aan het puzzelen gegaan en wist tóch nog budget bij elkaar te sprokkelen.” Dank-zij haar inzet lukte het om er een leuk pakket van te maken. “Vervolgens zijn we met een aantal vrijwilligers bezig geweest om alles precies passend in de doosjes te krijgen”, vertelt ze. “Vanwe-ge de anderhalve meter moesten we in ploegendiensten werken. Mijn ouders en zelfs mijn zoontje hielpen mee. Uit-eindelijk zijn we met z’n allen een hele dag bezig geweest.” Daarna moesten de pakketten worden bezorgd op ruim 500 adressen. De meeste per pakketdienst, maar een groot deel heeft ze persoon-lijk afgeleverd.

GeraaktOndanks de tijd en inspanningen die dit vroeg, kijkt Wopereis er tevreden op terug. “In de zomer hebben we de leden een kaart gestuurd met een reep chocolade, als hart onder de riem in co-ronatijd. Ik werd gebeld door een lid dat begon te huilen, zó geraakt was ze door de tekst op het kaartje. Tja, dáár doe je het voor.” Ondanks corona heeft de afdeling bijna alle geplande activiteiten kunnen doen. “In het begin van het jaar hadden we de

zogenoemde ‘Winterdip’ in Fort Lent, met in de ochtend een workshop bon-bons maken en ’s middags een groep accordeonisten die Tiroolse muziek speelden. Dat werd één groot feest; ze liepen daar polonaise!” Ook de midweek naar het veteranen-hotel De Oringer Marke in Odoorn kon gelukkig doorgaan. “Daar is ook zorg beschikbaar voor leden die thuiszorg nodig hebben. Later in het jaar hadden we een dag in attractiepark Toverland.” Wopereis vertelt dat ze op zo’n dag al-tijd een aparte ruimte reserveert. “Het

lotgenotencontact staat tijdens zo’n dag centraal. Als een lid even de rust wil opzoeken, terwijl de gezinsleden het park ingaan, dan kan dat. In die ruimte zoeken lotgenoten elkaar gedurende de dag op en gaan met elkaar in gesprek. Heel mooi om te zien!” Ze concludeert dat de BNMO haar veel brengt. “Het geeft me heel veel voldoe-ning dat de mensen blij naar huis gaan na een activiteit. Maar,” voegt ze eraan toe, “ik kan het niet zonder het bestuur. We doen dit echt met z’n allen. Samen zijn we er voor de leden!”

151 | 2021

‘Het lijkt wel alsof je familie van elkaar bent’Ze is lovend over de BNMO en over het bestuur en de vrijwil-ligers van afdeling Gelderland in het bijzonder. Sonja Huis-sen, tweede generatie BNMO-lid, kan er niet over uit. “Ze doen zo ontzettend veel voor ons. Als er een contactdag is, staat er altijd een vrijwilliger om iedereen persoonlijk te ont-vangen en te verwelkomen. En als er mensen alleen zitten, gaat ze daar naartoe. Dat is zo bijzonder! En zojuist kwam er nog iemand vanuit de afdeling een kerstpakket brengen. Dat had ik totaal niet verwacht.”

Door: Jori SchimmelFoto: Erik Kottier

Sonja Huissen is dochter van een KNIL-militair. “Mijn vader heeft heel veel meegemaakt. Hij werkte aan de Birma-spoorlijn en heeft erg geleden onder de Jappen. Hij moest ook onder-gronds in een kolenmijn dwangarbeid verrichten nabij Kawasaki. De atoom-bom heeft hem bevrijd”, vertelt ze. Ook haar moeder maakte de Japanse bezetting mee. “Ik ben nog net in Indo-

nesië geboren. In 1950 kwamen we als vluchtelingen naar Nederland. Mijn va-der zei dat we zo snel mogelijk uit Indo-nesië moesten vertrekken. Hij was een Zeeuw en dus kwamen we in Zeeland terecht. Een grote familie in een heel klein huisje. En toen kwam in 1953 ook nog de watersnoodramp...”

PTSSDe ontberingen en ervaringen van haar ouders bepaalden ook het leven van Sonja. “Mijn ouders wilden mij afscher-men van narigheid. Ze gaven mij al-

leen maar liefde. Dat klinkt mooi, maar zij hebben mij nooit zelfstandig laten worden. Dat is mij later opgebroken. Ik heb last van vluchtgedrag en kan niet omgaan met tegenslag. Dat heb ik nooit geleerd.” Als voorbeeld noemt ze dat ze er soms verbaal van alles uitgooit. “Later ben ik dat dan weer allemaal vergeten, maar dat geldt niet voor de mensen in mijn omgeving. Dat is moeilijk voor ze.”

Vorig jaar kreeg ze een PTSS-indicatie. Aanvankelijk had ze het daar heel moei-lijk mee, maar in Doorn voelt ze zich begrepen. “Ook mijn ouders waren lid van de BNMO en af en toe ging ik met ze mee naar bijeenkomsten.” Ruim 10 jaar geleden is ze zelf ook lid geworden en inmiddels is bij haar ook PTSS vastge-steld. Met lotgenoten deelt ze ervarin-gen. “Ik vind het heel verdrietig dat kin-deren onbedoeld worden beschadigd door wat hun ouders hebben meege-maakt. Ik denk dat er heel veel mensen met dergelijke ervaringen zijn.”

SpannendSonja neemt graag deel aan de acti-viteiten van de BNMO. Ze bezoekt de regionale activiteiten, maar ook de pro-gramma’s in Doorn. “Iedere keer vind ik het tóch weer spannend om naar een programma te gaan. Maar als ik daar eenmaal ben, dan lijkt het wel alsof je familie van elkaar bent.”Samen met haar partner Martien, met wie ze zes jaar samen is, deed zij be-gin december mee aan het program-ma ‘Samen Sterk en Betrokken’. Dit is

Ieder hee�t zijn eigen verhaal en dur�t dat ook te delen. Dat is heel bijzonder.

16 de Kareoler

Tweede generatielid Sonja Huissen en partner vol lof over BNMO-activiteitenTweede generatielid Sonja Huissen en partner vol lof over BNMO-activiteiten

‘Het lijkt wel alsof je familie van elkaar bent’

een tweedaags begeleidingsprogram-ma voor relaties van BNMO-leden. “Zo komt ook Martien in contact met ande-re mensen die PTSS hebben. Daardoor gaat hij mij ook beter begrijpen.” De dagen in Doorn beleeft ze intens. “Aan dit programma deden verschillende ge-neraties mee en dat was fi jn. Tijdens de voorstelronde hoor je de verhalen van anderen. Ieder heeft zijn eigen verhaal en durft dat ook te delen. Dat is heel bij-zonder. Ik voel me veilig in zo’n groep. En ook buiten het programma om, bij-

voorbeeld tijdens de maaltijden, zijn er fi jne contacten.”

RollenspelAfgelopen zomer deed het paar mee aan het nieuwe programma ‘Durf te spelen; theatersport’. Sonja: “Het was heel leuk, we moesten bijvoorbeeld rol-lenspellen doen. Ikzelf gooi altijd alles eruit, maar Martien is altijd in zijn hoofd bezig. Op een gegeven moment moest hij dat ook loslaten.” Al eerder volgden ze het programma

‘Schrijf jouw verhaal’. “Dat was heel leer-zaam. Ik ben gewend om te schrijven zoals ik praat: in een waterval van woor-den. Maar nu moest het op een brief-kaart passen.” Haar partner Martien had zijn eigen beleving bij het programma. “Je schrijft dingen uit je eigen geschie-denis op. Maar het ging natuurlijk ook om het wegschrijven van je emoties. Ik denk van mezelf altijd dat ik mijn emo-ties heel erg onder controle heb, maar het schrijven maakte toch wat los.”

FamiliegeschiedenisDe kennis die hij in dit programma heeft opgedaan, gebruikt Martien nu om zijn familiegeschiedenis op te schrijven. Zijn vader werd in 1940 gemobiliseerd, streed tegen de Duitsers en werd krijgs-gevangen gemaakt. Omdat hij boer was, kwam hij onder de arbeidsplicht uit op voorwaarde dat de Duitsers moch-ten inkwartieren in de boerderij. “Tij-dens de bezetting was hij echter actief in de ondergrondse en door verraad belandde hij in Kamp Amersfoort. Hij is er levend uitgekomen, maar ik weet niet hoe. Daarover heeft hij nooit gespro-ken.” Ook Martiens moeder maakte het nodige mee in de oorlog. “Zij werd een keer als straf aan een boom vastgebon-den omdat ze weigerde om inlichtingen over mijn vader te verschaff en aan de Duitsers.” Aan alle narigheid waaraan zijn ouders zijn blootgesteld, heeft hij een groot ge-voel voor vrijheid en rechtvaardigheid overgehouden. Net als Sonja is hij en-thousiast over de BNMO-activiteiten. “Ik ben iets minder emotioneel en ga dan ook op een andere manier een program-ma in. Maar het heeft zeker meerwaarde om een sessie samen te doen. Als je er later over praat, begrijp je elkaar.”

Sonja Huissen: “Iedere keer vind ik het tóch weer spannend om naar een programma te gaan.”

171 | 2021

Aanleveren kopijIn deze rubriek kunnen alle BNMO-afdelingen kort en bondig hun nieuws melden. Per afdeling geldt een maximum van in totaal 300 woorden zonder foto’s en 250 woorden met maximaal twee foto’s (in hoge reso-lutie, minimaal 1 MB). Heeft uw afdeling meer nieuws te melden? Verwijs dan naar uw eigen website. De re-dactie behoudt zich het recht voor kopij te redigeren en in te korten.

Deadlines Kareoler 2021Kareoler 2 Dinsdag 16 februari Kareoler 3 Dinsdag 30 maartKareoler 4 Dinsdag 11 mei Kareoler 5 Dinsdag 22 juni Kareoler 6 Dinsdag 10 augustusKareoler 7 Dinsdag 28 septemberKareoler 8 Dinsdag 9 november

Noord-Nederland Terugblik op 20202020 …. Wat een jaar! Als we de berichten mogen geloven, zijn we de komende maanden nog niet van deze pandemie verlost. We mogen ons daarbij wel gelukkig prijzen dat we in een mooie groene provincie wonen, met voldoende ruimte om te wandelen en te fi etsen. Dat neemt niet weg dat er in 2020 extra spanning en leed is geweest. Ook bij onze leden merken we meer korte lontjes en uitspattingen.Op 22 februari begonnen we nog enthousiast, zonder te we-ten wat ons te wachten stond, aan de eerste activiteit van 2020. Kaarten en bingo bij Zalencentrum Balk in Zuidhorn, een gezellige middag met leuke prijzen. De jaarvergadering konden we nog net op 13 maart houden in de Johan Wil-lem Frisokazerne in Assen. Het werd onze eerste offi ciële bestuursvergadering van de nieuwe afdeling Noord-Neder-land. De 42 aanwezigen gingen akkoord met het nieuwe be-stuur en kozen Harry Sterken als voorzitter.In april bezorgden we ongeveer 50 planten bij de leden die in een verpleeghuis wonen of ziek thuis waren. We kregen veel leuke reacties op deze actie. Met inachtneming van de regels konden we nog twee activiteiten organiseren. In Grolloo werd op 22 augustus gekegeld en in Zuidhorn op 12 september bingo gespeeld met daarna een BBQ. Het waren

gezellige bijeenkomsten met om begrijpelijke redenen min-der aanwezige leden.De contactpersonen hadden zo nodig contact met de le-den, vooral telefonisch en daar waar het mogelijk was ook thuis, maar wel op veilige afstand van elkaar. Daarna werd het stil en alle voorgenomen activiteiten in het kader van 75 jaar vrijheid en 75 jaar BNMO moesten worden geannuleerd. Net voor de Kerst konden we de leden een attentie met kaart bezorgen via de post. We missen elkaar, maar hopen op een beter 2021. Het bestuur heeft besloten het eerste kwartaal van 2021 geen activiteiten te plannen. We wachten de vaccinaties en verdere ontwikkelingen voorlopig af. Als het kan, beginnen we daarna met het organiseren van kleinschalige activitei-ten. (Willem Veldkamp)

Afdelingsnieuws

FrieslandEen nieuw jaarHet jaar 2021 is van start gegaan. Allereerst de beste wensen voor 2021! Laten we hopen op een beter jaar dan het afge-lopen jaar. We hopen dan ook dat we in de loop van 2021 weer wat kunnen organiseren, zodat we elkaar weer kunnen ontmoeten. We houden u op de hoogte. (Margreet Moorlag)

GelderlandActiviteitenNamens het bestuur van afdeling Gelderland wensen wij alle leden een voorspoedig 2021 met vooral veel gezondheid, en de wens dat wij elkaar weer snel mogen ontmoeten. Onze

De contactmiddag in Zuidhorn.

18 de Kareoler

Afdelingsnieuwsactiviteiten voor 2021 zijn gepland. Door corona is de ‘Win-terdip’, die 15 januari 2021 zou plaatsvinden, noodgedwon-gen elders in het jaar gepland. Het overzicht van de activitei-ten volgt nog, want wellicht zijn er nog aanpassingen nodig. Tot slot wensen wij eenieder veel sterkte in deze lastige pe-riode. Blijf gezond, houd vol, samen sterk. (Ronald van Hulst)

Zuid-HollandEen nieuw jaarOp het moment dat ik dit schrijf is het 4 januari. Kerst en Oud en Nieuw zijn achter de rug. Eenieder heeft dat op zijn ma-nier gevierd; herinneringen zijn naar boven gekomen. Het was een jaar waarin vreugde en verdriet elkaar opvolgden. We hebben een jaar afgesloten waarin veel gepland stond, maar waarin helaas maar weinig is doorgegaan. We hebben elkaar gemist. En nu is het 2021. Ondanks corona wensen we ieder een gezond nieuwjaar toe. De vaccinaties zijn inmiddels be-gonnen. Het bestuur heeft de planning alweer gereed. Af-hankelijk van de ontwikkelingen zullen de contacten toch weer gaan plaatsvinden. Dan vieren we maar een 75 + 1 jaar BNMO. Door alle ontvangen nieuwjaarswensen van de le-den voelen we ook de wens voor ontmoeting met elkaar. Op het moment dat deze Kareoler in de bus valt, zijn we weer Kareoler in de bus valt, zijn we weer Kareolereen maand verder. Misschien….. Via een kaart, telefoon, of mogelijk een bezoekje proberen we elkaar toch terzijde te staan. BNMO Samen Sterk en tot ziens! (Cees Passchier)

ZeelandTerug- en vooruitblikIk weet niet hoe het u vergaat, maar ik heb onderhand schoon genoeg van die coronaperikelen. Hoewel de dage-lijkse bezigheden voornamelijk bestaan uit televisiekijken, een beetje op internet surfen, af toe een boodschap en als het weer meezit een stukje fi etsen, gaat het toch vervelen. De bestuursvergaderingen zijn vervallen. We onderhouden contact door digitale media of door even bij elkaar aan te bellen.Een groot aantal contactmomenten kon niet doorgaan. Onze leden hebben die momenten juist nodig om lekker bij te kletsen, even een hand te schudden of voor een korte knuf-fel. Het bestuur en de contactpersonen hebben dit proberen op te vangen door een keer extra met de leden te bellen.Ondanks alle beperkingen heeft de afdeling Zeeland in 2020

toch nog kans gezien een aantal contactdagen te organise-ren. Zo hebben we in januari de nieuwjaarsreceptie gehad en in maart, vlak voor de lockdown, onze ledenvergadering. In september hebben we kans gezien ons jubileum te vieren met genodigden en entertainment. De opkomst was uiter-aard niet groot, maar niet minder gezellig. Uiteindelijk zijn we in oktober naar Bruinisse geweest voor een contactdag in de mosselsfeer. Door het niet doorgaan van diverse activi-teiten bleef het budget over. Dit is nuttig besteed door álle leden te verblijden met een dinerbon en een kortingskaart voor een dagje uit en vele kortingen op een dagje uit.Rekening houdend met de (on)mogelijkheden heeft het bestuur toch al plannen gemaakt voor 2021. We willen wat meer aandacht geven aan de jongere leden met hun gezin-nen zonder daarbij de oudere leden te vergeten. Op de plan-ning staan bijvoorbeeld activiteiten zoals mountainbiken, fi etstochtjes of gps-wandeltochten. Een en ander wordt bekendgemaakt door publicaties op de vertrouwde manier. Grotere activiteiten zoals een busreis zijn nog onzeker; deze zijn afhankelijk van de (corona)maatregelen. (Hans den Hol-lander)

BrabantTerugblik op 2020Het bestuur van Noord-Brabant wenst alle leden een gezond 2021 toe. Op de eerste plaats stel ik vast dat we een veelbe-wogen jaar achter de rug hebben. Corona, oftewel Covid-19, hield en houdt ons nog elke dag bezig. Niet alleen lastig voor vele leden onder ons. Sommigen kregen met verlies en veel verdriet te maken. Het voelde soms als een sluipmoordenaar; je wist niet waar het vandaan kwam en wie ermee te maken kreeg. Als afdelingsbestuur hebben we geprobeerd om er toch voor de leden te zijn met een luisterend oor tijdens de jaar-lijkse telefoontjes met de verjaardagen. In mei hebben we alle leden een ‘Hart onder de riem’ toegestuurd met wat be-moedigende woorden en een mooi gedicht. Het 75-jarig be-staan van de BNMO konden we door corona niet vieren. Het bestuur had een ‘Brabants Boekske’ samengesteld en laten drukken, met de bedoeling om dit uit te reiken als present-je voor het 75-jarig jubileum. We hebben besloten dit om te zetten naar een ‘plaatsvervangende bijeenkomst’, en dit zo’n drie maanden na het versturen van de kaart ‘Hart onder de riem’ aan alle leden toegestuurd. We hebben daar bijzonder leuke reacties op gehad. Wellicht dat menigeen dit Boekske gebruikt heeft om te schrijven over dit coronajaar.Richting het einde van het jaar, toen bleek dat we zelfs geen

191 | 2021

kerstdiners konden organiseren, heeft het bestuur het be-sluit genomen om alle leden een heel bruikbaar en duur-zaam kerstpakket te doen toekomen. Dit werd zo’n drie maanden na het Boekske bij alle leden thuis afgeleverd. Met

als leuk en passend extraatje nog twee stokken kaarten met het BNMO-logo op de achterzijde om de lange winteravon-den gezellig door te kunnen komen. Daarop zijn meer dan 150 hartverwarmende - en zonder uitzondering - positieve telefoontjes, kaartjes en e-mails binnengekomen. Voor het bestuur was het soms best wel emotioneel om te lezen dat dit gebaar voor de leden zoveel betekende. Hierdoor kunnen wij het jaar met een goed en warm gevoel achter ons laten. (Lies Vos-Luijten)

Limburg OPD LimburgVan 12 t/m 16 juli staat OPD Limburg op het programma van de Basis. In de activiteitengids 2021 vindt u het inschrijff or-mulier. Het telefoonnummer van de Servicedesk is 0343-474200, e-mail: servicedesk@NLveteraneninstituut.nl

Voorzitter gezocht

In verband met het vertrek van de huidige voorzitter zijn wij op zoek naar een nieuwe voorzitter. De BNMO-afdeling Noord-Brabant (ongeveer 560 leden) zoekt een man of vrouw met passie voor en ervaring met leidinggeven.

Je hebt relevante ervaring die van pas komt bij het uit-oefenen van het voorzitterschap.Je hebt affi niteit met de zorg voor veteranen/dienst-slachtoff ers en personeelsleden vanopenbare diensten die in of door hun werk (mentaal en/of fysiek) beschadigd zijn geraakt. Daarnaast beschik je over de nodige overtuigings-kracht en doorzettingsvermogen.

Wat verwachten we van jou?Besluiten nemen en bewaken;Vertegenwoordiging van de BNMO-afdeling bij lande-lijk overleg en eventueel deelname aan één of meer landelijke commissies;Anticiperen op landelijke ontwikkelingen binnen de veteranenzorg;Adequate communicatie binnen de afdeling;Initiatieven ontplooien en aansturen van het afde-lingsbestuur;Bijwonen en leiden van het afdelingsoverleg en bij-eenkomsten met de leden;Weten wat er binnen de BNMO speelt.

Wat mag jij van ons verwachten?Ondersteuning door de bestuursleden van de eigen afdeling;Ondersteuning vanuit het Hoofdbestuur van de BNMO en de medewerkers van het Landelijk Bureau Ondersteuning.Onkostenvergoeding.

Meer weten?Neem contact op met bestuurslid Ad Smulders (tel.: 0492-535598) of penningmeester Rob van Jaarsveld (tel.: 06-52428346).

20 de Kareoler

Terugblik op 2020Als u deze Kareoler leest, is 2021 alweer een paar weken oud. Toch kijken we nog even terug naar het afgelopen jaar waar-in het coronavirus ons de baas werd. Veel van onze activitei-ten konden helaas niet doorgaan. De gezinsdag in de Winter Efteling was in januari. Daar hebben veel leden nog van kun-nen genieten.De ledenvergadering hebben we uitgesteld tot september. De meerdaagse reis, de dagtochten, karten, Taptoe en con-tactdagen moesten worden geannuleerd. Gelukkig kon het lustrumfeest in Heerlen wel doorgaan. Het gezinsweekend in het Vennenbos ging door met de nodige aanpassingen. He-laas moesten de kerstvieringen ook worden afgezegd. Om de leden een hart onder de riem te steken heeft het bestuur besloten om iedereen een kerstpakketje te doen toekomen. Gezien de vele bedankjes die per mail, post en telefoon bin-nenkwamen, werd dit zeer op prijs gesteld.Het bestuur is alweer druk bezig met het organiseren van de activiteiten voor 2021. Wij hopen dat dan alles kan doorgaan. De data en uitnodigingen vindt u in de nieuwsbrief. (Berthy Deneer)

PolitieEen jaar om snel te vergetenWe stonden bol van ambitie om het jaar van onze offi ciële rol als afdeling in te vullen voor onze leden. Het behoeft geen uitleg dat Covid-19 de zaak volledig teniet heeft gedaan. Daarom richten we ons maar op het komende jaar.Met een volledig bestuur, na een elektronische ledenraad-pleging, zien we een jaar voor ons met diverse momenten waarop leden elkaar kunnen treff en. Op het water, op de motor of in een mooi buitenverblijf. We komen hier snel op terug. Daarnaast zullen we een aantal programma’s gaan draaien zoals ‘De dappere ridder’ en ‘Het moet niet gekker worden’. Voorts wordt er gewerkt aan het programma ‘Een kast vol’ en ‘Altijd trouw’. Het programma ‘Een kast vol’ wordt gekop-peld aan het gelijknamige boekje van Maaike Zegers en is be-stemd voor gezinnen met jonge kinderen. Daarentegen is het programma ‘Altijd trouw’ gericht op jongvolwassenen van 16 tot ongeveer 24 jaar van wie één van de ouders PTSS heeft.De BNMO-afdeling Politie zal daarnaast ook ondersteuning verlenen aan de door de Nationale Politie gesponsorde pro-gramma’s die in de eenheden zullen worden gegeven. Verder zal het bestuur zich inzetten voor de collectieve belangen van zijn leden in de richting van de korpsleiding waarmee regelmatig contact is.

Naast de algemene BNMO-website heeft de afdeling Politie sinds kort ook een eigen site waarmee de leden nog beter kunnen worden bediend. Deze vindt u op http://www.bn-mo-afd-pol.nl/. Voor ons wordt 2021 het jaar waarop we als volwaardige afdeling van de BNMO, in samenwerking met de andere regionale afdelingen, gaan inhalen wat we in 2020 hebben moeten laten liggen. (Johan Schuurman)

Secretariaten van de afdelingenNoord-Nederland: W. Veldkamp, tel: 06-24396514, e-mail: w.veldkamp@bnmo.nl

Friesland: Erik de Wit, Dirk Boutsstraat 25, 8932 CM Leeuwarden, e-mail: erik1972@kpnmail.nl

Overijssel: R. van Brummelen, Hunenveldlaan 170, 7576 ZP Oldenzaal, tel: 06- 43935643, e-mail: r.vanbrummelen@bnmo.nl

Gelderland: P.H.M. Winands, Goudakkerstraat 11, 6952 BD Dieren, tel. 06 26555920, e-mail: p.winands@bnmo.nl

Utrecht/’t Gooi: C.S. Hellinga, Kastanjelaan 17, 1231 XZ Loosdrecht, tel: 06-53481297, e-mail: cchellinga@kpnmail.nl

Noord-Holland: P. Glas, Kennemerstraatweg 298, 1851 BH Heiloo, tel: 06-51758710, e-mail: p.glas@bnmo.nl

Zuid-Holland: C. Passchier, Mgr. W.M. Bekkerslaan 111, 3141 SJ Maassluis, tel. 010-5920238, e-mail: c.passchier@bnmo.nl

Zeeland: J.M. den Hollander, Van Teijlingenstraat 12, 4388 CZ Oost-Souburg, tel: 0118-461113, e-mail: h.den.hollander@bnmo.nl

Noord-Brabant: mw. J.M. van Vugt, tel: 06-21147464, e-mail: joke@vanvugt.com

Limburg: mw. B.H.M. Deneer-Maassen, Hofstraat 45, 6019 CC Wessem, tel: 0475-562436, e-mail: b.deneer-maassen@bnmo.nl

Politie: A. van Donselaar, Herderhof 9, 3833 JV Leusden, tel.: 06-40904993, e-mail: a.van.donselaar@bnmo.nl

211 | 2021

In dankbare herinnering N.A. Beemster [92] ApeldoornTh. van Erkel-Schweiger [92] LelystadH.J.B. Garstenveld [74] GroenloM.J. Gijsbers [93] HeythuysenT.M. van Gils-Bresser [94] GeervlietR. Halenbeek [69] StadskanaalA.P. Heijwegen [93] BakelA. Huisman [75] Hazerswoude-RijndijkA.A. van de Laar [92] VughtH. Leendertsen [90] VeenendaalJ.C. Lenders [94] NederweertP.F. Loopeker [91] AlmereM. Nagtegaal-Tieleman [91] TholenS. Napjus [84] DoornJ. Overdiek [92] MaarssenL. Schoofs [95] BladelH.J. Sonntag [91] Sint OdiliënbergP.J.C. Teeuwen-Oostenveld [93] ZaandamH.H. Thomassen [95] BladelG. Voet [94] ZevenbergenJ.H.F. Weekers [94] WeertE.G.M. Wissink [85] EerbeekD. Zijlstra [93] DonkerbroekH. Zingstra [92] WesterborkP.M. van Zundert [92] Etten-Leur

Welkom bij de BNMO V.J.C. Aarden RavensteinC.E.M. Alards-Jacobs HeythuysenM.A. van den Bos EindhovenA.M. van Doorn WarmenhuizenM.J.L. Drissen ’t HardeP. Garstenveld-Cornelese GroenloD.J.M. Hermsen BrunssumP. Jansma OisterwijkE. Jungschlager Den HaagL. Karambalis-Persoon MierloG.L. Karnebeek Wijk bij DuurstedeJ.M.C. Koenders LelystadA. Meerhof JulianadorpJ.W.M. Over EygelshovenB.J.N. Rood RuinerwoldM.C. Spaans Den HaagM. Timmermans Alphen aan den RijnW.C. van Vliet Wilnis

Zwarte bandGraag wil ik reageren op de column van Daniël Knegt in de Kareoler 8-2020. Het is iedere keer weer mooi om te lezen hoe Daniël zijn doelen stelt. Als judoka ben ik natuurlijk erg blij dat hij en zijn zoon, het judo gebruiken om doelen te verwezenlijken.Ik begrijp heel goed hoe trots hij op zijn zoon is die dezelfde sport beoefent. Ik weet hoe trots ik zelf was toen mijn zoon als 16-jarige zijn 1e Dan judo behaalde. Ikzelf was toen niet verder gekomen dan de bruine band. Mijn zoon zag toch mogelijkheden om mij weer de mat op te krijgen ondanks de amputatie van mijn rechterbeen. Hij daagde mij uit om ook de zwarte band te halen.Als topjudoka heeft hij samen met onze eigen verenigingstrainer (5e Dan) het voor elkaar gekregen dat ik een regulier examen heb kunnen afl eggen. In juni 2019 heb ik, 40 jaar na mijn bruine band-ex-amen, met mijn zoon als Uke mijn Dan examen afgelegd en ben geslaagd. Het was hard trainen voor ons, maar met een prachtig resultaat. Het duurt misschien voor Daniël wat te lang, maar examen mogen doen samen met je zoon geeft een heel goed gevoel!!Succes met de verdere voorbereidingen voor het Paralympisch jaar en het Dan examen!

Robert G.J. Konter (Sinaï -veteraan en deelnemer aan de Invictus Games 2021)

INGEZONDEN BRIEVEN

22 de Kareoler

Johan Schuurman

Tijdens een dienstverband van veertig jaar bij de politie werd Johan Schuurman zo vaak geconfronteerd met leed en geweld dat hij ziek werd en de diagnose PTSS volgde.Toen de Identiteitsgroep Politie ontstond binnen de BMNO kon het niet anders dan dat hij zijn steentje zou bijdragen als secretaris. Voor de Kareoler vult hij vanuit de politiehoek zijn columns waarbij je zou kunnen stellen dat ze gemaakt zijn met ‘peper en zout’.

BNMO-lid en Irakveteraan Daniël Knegt kreeg een zwaar ongeval tijdens een oefening met de luchtmobiele brigade. Het voertuig waarin hij zat raakte van de weg en belandde bovenop hem, met levensbedreigende verwondingen en blindheid tot gevolg. Hij knokte zich een weg terug en besloot de beste te worden in sport. In 2020 wil hij meedoen aan de Paralympische Spelen in Tokio. In de Kareoler vertelt hij over zijn sportieve ambities.

ColumnDaniël KnegtDaniël Knegt

Blauw hart Hans Wertheim

Column

Ik ben al tijden op zoek naar een be-schrijving van een blauw hart. Het staat voor een gevoel dat kennelijk alle dienders in zich hebben, maar dat voor een buitenstaander nagenoeg niet te beschrijven is. Ik heb het vaak gekop-peld aan de ervaringen die wij dien-ders opdoen in ons werk. Ervaringen die we eigenlijk alleen met elkaar kunnen delen. Toch twijfelde ik of dat het was.Ik denk dat ik het antwoord vond, toen ik keek naar een docu-mentaire over het team dat zich bezighield met de opsporing van de verdachte van de moord op Nicky Verstappen. Een team dat enkele jaren opereerde in volledige afzondering en stilzwijgen. Het zat voornamelijk in het deel waarin de teamleider meldde dat er een DNA-hit was die kon worden gekoppeld aan een ver-dachte. De reactie: een rechercheur die zo emotioneel was, dat hij nauwelijks meer uit zijn woorden kwam en teamleden die elkaar spontaan om de hals vlogen van blijdschap. Even was alle profes-sionaliteit weg en werden de camera’s vergeten. Pure kameraad-schap en blijdschap dat ze het gefl ikt hadden. Het liet mij niet onberoerd. Ik herkende het en daardoor deelde ik mee in de vreugde. Dit was zo’n voorbeeld, waarvan je achter-af zegt: “Daar doen we het voor.” Na afl oop van het programma besefte ik dat dit nu precies staat voor het blauwe hart. Gedre-venheid en plichtsbesef die maken dat je soms over je grens gaat in het fanatisme om een zaak op te lossen of een verdachte op te pakken. Het maakt ook niet uit of je het hebt over rechercheurs, de man of vrouw in het pak of de collega’s, die op welke manier dan ook, het operationele proces ondersteunen, allemaal met datzelfde doel.Tja, en dan kom ik toch weer bij de leden van de afdeling Politie van de BNMO. Zonder uitzondering allemaal dienstslachtoff ers met een blauw hart. Met ervaringen die ze alleen kunnen delen met collega’s, zonder dat ze daarbij hoeven uit te leggen waar-om er momenten zijn van emotionaliteit of boosheid. Dat kan gewoon als we onder elkaar zijn. Ik hoop dat er snel weer mo-gelijkheden zijn om elkaar te treff en. Ik besef steeds meer dat ik behoor tot een select gezelschap waarbij ik me thuisvoel en op mijn gemak kan zijn. Wat dat betreft, pleit ik voor veel meer mo-gelijkheden om elkaar te kunnen treff en in een prikkelarme en neutrale omgeving.

De beste stuurlui staan aan wal en in dit geval aan de waterkant. Voor dag en dauw stond Hans paraat als zwemtrainer. Hij was coach, maar daarnaast ontstond er een hechte vriendschap. Op Tweede Kerstdag blies hij letterlijk zijn laatste adem uit in het zie-kenhuis in Leiderdorp. Het coronavirus tackelde deze Ajacied in hart en nieren.Jarenlang stond hij aan de waterkant bij de trainingen van zwem-mers van De Dolfi jn in Amsterdam. Later ook als trainer van AZC in Alphen aan den Rijn. Na zijn pensionering was Hans actief als begeleider bij de jeugd van de Alphense Boys. Hij was vooral be-kend als ‘Opa Hans’. De jongens vonden bij hem een luisterend oor voor de meest uiteenlopende onderwerpen. Met mijn ambi-tie voor de Paralympische Spelen in Tokyo was het al snel duide-lijk dat ik een goede zwemtrainer nodig had, maar budget voor een professional had ik niet. De directeur van de zwembaden in Alphen aan den Rijn zorgde voor het contact met Hans. Hij ver-telde dat hij eigenlijk met pensioen was, maar was toch bereid tot een afspraak. Die ene kop koffi e samen resulteerde in drie tot vier keer per week trainen. Hans was een man van de oude stem-pel, maar naast harde en serieuze trainingen was er altijd ruimte voor een geintje. Zijn instructies en aanwijzingen kon ik tijdens het zwemmen horen door een headset, maar dat gold ook voor alles wat er gezegd werd vanaf de waterkant. Heerlijk was het om die Amsterdamse tongval te horen. Hij had het niet alleen te-gen mij, want ook de recreatieve zwemmers kregen ervanlangs. Het inspireerde, want er waren steeds meer zwemmers als Hans langs de badrand stond. De grote passie van Hans was Ajax. Ik kon aan de uitslagen van het weekend afl eiden hoe gezellig de training zou worden, want Ajax speelde óf heel goed óf slecht. De gedachte dat de tegen-partij gewoon beter was, kwam niet in het hoofd van Hans op. Deze man met een hart van goud en veel jeugdige energie had niet het eeuwige leven. Maar als ik terugdenk aan onze avontu-ren, krijg ik weer een glimlach op mijn gezicht.

Fot

o: B

auk

e S

chu

urm

an

Fot

o: D

anië

l K

neg

t

231 | 2021

Vrede maken we samen... met de BNMO.

Vfonds steunt projecten en organisaties die bijdragen aan een sterke democratische rechtsstaat en een vreedzame samenleving. Met onze steun willen wij verschillende generaties inspireren en stimuleren zich hier actief voor in te zetten.

Vfonds is trotse partner van de BNMO omdat het door middel van kameraadschap, kennis en verbondenheid de herinnering aan oorlogen, vredesmissies en andere gewapende conflicten in leven houdt en hulp en ondersteuning biedt aan diegenen die dat nodig hebben.