90 91Jaarverslag 2015 Stadgenoot Stadgenoot Jaarverslag 2015

De raad van commissarissen (hierna: RvC) is conform de

statuten van Stichting Stadgenoot belast met het interne

toezicht op het bestuur en op de algemene gang van

zaken in de stichting en de met haar verbonden onderne-

mingen. De RvC staat het bestuur met raad ter zijde.

Samenstelling RvCDe samenstelling van de RvC, het rooster van aftre-

den, de functies en nevenactiviteiten zijn hiernaast

weergegeven; deze gegevens zijn eveneens op de

website van Stadgenoot gepubliceerd.

Per 1 juni 2015 heeft Wim Kuijken zijn functie als

voorzitter van de RvC van Stadgenoot neergelegd

om zodoende, in het kader van de Wet bestuur en toe-

zicht, zijn benoeming tot voorzitter van de raad van

commissarissen van De Nederlandsche Bank mogelijk

te maken. Sindsdien bekleedt hij de functie van vice-

voorzitter van de RvC van Stadgenoot. Ingrid Hissink

is per 1 juni 2015 unaniem door de RvC benoemd tot

voorzitter.

De RvC heeft in 2015 het aantal leden in de RvC terug-

gebracht naar zes door twee vertrekkende commissa-

rissen op grond van het rooster van aftreden te laten

opvolgen door één commissaris.

De Governancecode Woningcorporaties geeft aan dat

de RvC in de profielschets vermeldt welke kwantitatie-

ve en kwalitatieve doelstellingen de RvC ten aanzien

van diversiteit hanteert. De RvC onderschrijft het

belang van diversiteit binnen de RvC, maar verbindt

daaraan geen aantallen. In een RvC met zes leden is

het niet mogelijk bij een enkele mutatie direct alle

relevante aspecten van diversiteit (geslacht, leeftijd,

beroepsgroepen, kennis en expertise, culturele ach-

tergrond) in zich te verenigen. In geval van vacatures

binnen de RvC gaat bij de invulling daarvan de voor-

keur uit naar kandidaten die de diversiteit versterken.

Vacatures in de RvCKitty Roozemond, die op voordracht van Huurgenoot

lid van de RvC was, heeft op 28 maart 2015 na acht

jaar op grond van het rooster van aftreden de RvC ver-

laten. Hein Blocks, de vicevoorzitter van de RvC en lid

van de auditcommissie, heeft op 24 mei 2015 na acht

jaar op grond van het rooster van aftreden de RvC

verlaten. Door het vertrek van deze twee leden van de

RvC, gecombineerd met de wens van de RvC om het

aantal leden naar zes terug te brengen, is er in 2015

één vacature ontstaan en ingevuld. Na een open sol-

licitatieprocedure is, op voordracht van Huurgenoot,

de heer Gerrit Vreugdenhil benoemd tot commissa-

ris per 1 september 2015 voor een periode van vier

jaar. De heer Vreugdenhil is eveneens benoemd tot

voorzitter van de auditcommissie. De RvC meent met

zijn benoeming een uitstekende invulling te hebben

gevonden voor de ontstane vacature.

De RvC heeft voor de invulling van deze vacature als

eerste, in overleg met Huurgenoot, een profielschets

opgesteld. Vervolgens is de vacature gepubliceerd in

twee landelijke dagbladen en op het internet. Na het

opstellen van een long list en vervolgens een short

list zijn enkele sollicitanten uitgenodigd voor een

gesprek met de selectiecommissie bestaande uit be-

stuursleden van Huurgenoot en voor een gesprek met

leden van de RvC en een bestuurder van Stadgenoot.

Na een tweede gespreksronde heeft Huurgenoot,

gesteund door de leden van de RvC en het bestuur,

unaniem besloten om de heer Gerrit Vreugdenhil voor

benoeming in de RvC van Stadgenoot voor te dragen.

De RvC heeft vervolgens op 9 juni Gerrit Vreugdenhil

benoemd tot commissaris. Een integriteitsonderzoek

door een onafhankelijk bureau maakte, zoals gebrui-

kelijk, onderdeel uit van deze sollicitatieprocedure. De

uitkomst van dat onderzoek leverde geen belemme-

ring op voor deze benoeming.

Verslag van de Raad van Commissarissen

HerbenoemingPer 28 september 2015 is de heer Pieter Tordoir

unaniem door de RvC herbenoemd voor een tweede

en tevens laatste termijn van vier jaar. Conform het

reglement van de RvC heeft de toenmalige voorzit-

ter van de RvC de leden in het voorjaar 2015 over

de voorgenomen herbenoeming van Pieter Tordoir

geconsulteerd.

Met de inwerkingtreding van de herziene Woningwet

per 1 juli 2015 moeten woningcorporaties voorgeno-

men benoemingen of herbenoemingen van bestuur-

ders en commissarissen voor een zienswijze van de

minister voorleggen aan de Autoriteit woningcorpo-

raties. Begin juli is bij de Autoriteit woningcoporaties

melding gedaan van de voorgenomen herbenoeming

van Pieter Tordoir en is de zogenaamde fit & proper-

toets opgestart. Op 26 augustus heeft de Autoriteit

woningcorporaties de zienswijze van de minister ken-

baar gemaakt. Deze leverde geen bezwaar op voor het

herbenoemen van de heer Tordoir. De RvC is verheugd

dat de heer Tordoir zich bereid heeft gevonden om de

herbenoeming te aanvaarden.

Taken en bevoegdhedenDe taken en bevoegdheden van de RvC zijn opgenomen

in de statuten van Stadgenoot en in het reglement

van de RvC. Ook deze documenten zijn gepubliceerd

op de website van Stadgenoot.

Lidmaatschap VTWDe leden van de RvC zijn lid van de Vereniging Toe-

zichthouders Woningcorporaties (VTW).

Toepassing Governancecode 2015In april is er een nieuwe Governancecode vastgesteld

door de leden van Aedes en de leden van VTW. De

vernieuwde Governancecode is ingegaan op 1 mei

2015 en vervangt de code uit 2011 in zijn geheel. De

corporaties hebben tot 1 januari 2016 de tijd gekregen

om de wijzigingen in te voeren. De Governancecode

verlangt dat in het jaarverslag over boekjaar 2015

wordt aangegeven op welke manier de nieuwe code is

ingevoerd. Evenzeer bepaalt de Governancecode dat

de Rvc in haar verslag vastlegt welke bepalingen van

de Governancecode niet werden toegepast en met

welke motivering hiervan is afgeweken.

De naleving van de Governancecode is een gezamen-

lijke verantwoordelijkheid van de RvC en het bestuur.

In een gezamenlijke implementatiesessie van bestuur

en RvC zijn in september 2015 de principes en bepa-

lingen van de Governancecode doorleefd. Geïnventari-

seerd is of en op welke wijze aan de bepalingen reeds

wordt voldaan. Vastgesteld is dat aan het merendeel

van de bepalingen al wordt voldaan. Daar waar nog

niet aan een bepaling werd voldaan, is een actie en

actiehouder benoemd. Tevens heeft de RvC commis-

saris Amma Grapperhaus bereid gevonden om als

eerste aanspreekpunt te fungeren als het gaat om

Governance-aangelegenheden. Vervolgens zijn de ac-

ties opgevolgd. Met de publicatie van dit jaarverslag

2015, waarin voorgeschreven verantwoordingsgege-

vens staan opgenomen, is aan alle bepalingen van de

Governancecode voldaan.

RvC en bestuur besteden aandacht aan het intern

en extern communiceren van de kernwaarden van

de Governancecode. Op de website is het onderdeel

‘Governance: bestuur en toezicht’, naar aanleiding

van de nieuwe Governancecode, geheel vernieuwd.

Intern is via het intranet aandacht besteed aan de

nieuwe Governancecode en de betekenis daarvan

voor Stadgenoot.

92 93Jaarverslag 2015 Stadgenoot Stadgenoot Jaarverslag 2015

In 2015 bestond de RvC uit de volgende personen:

Naam Mevrouw drs. Ingrid Hissink RC

Geboortejaar 1967

Functie in RvC Tot 1 juni 2015: lid, voorzitter auditcommissie; vanaf 1 juni: voorzitter, lid

auditcommissie, lid remuneratiecommissie

Expertise Financiën

Benoemd per 20 december 2013

Benoemd tot 20 december 2017 (herbenoembaar)

Beroep Directeur Financiën Flevoziekenhuis

Nevenfuncties -

Naam De heer drs. Wim J. Kuijken

Geboortejaar 1952

Functie in RvC Tot 1 juni 2015: voorzitter, lid remuneratiecommissie; Vanaf 1 juni 2015:

vicevoorzitter, voorzitter remuneratiecommissie

Expertise Openbaar bestuur, (Ruimtelijke) economie, water

Benoemd per 1 juli 2012

Benoemd tot 1 juli 2016 (herbenoembaar)

Beroep Deltacommissaris, Regeringscommissaris voor het Deltaprogramma,

Nevenfuncties Voorzitter raad van toezicht Stichting VU-VUmc; lid RvC De Nederlandsche Bank N.V.,

commissaris van overheidswege; lid raad van advies Stichting Het Nationale Park De

Hoge Veluwe; decaan Leernetwerk NSOB; lid Evaluatiecommissie Politiewet; bestuurs

lid Stichting Klaartje Dormits - van den Berg

Naam De heer prof. dr. Pieter Tordoir

Geboortejaar 1958

Functie in RvC Lid, lid auditcommissie

Expertise Economische en sociale ontwikkeling, ruimtelijke ordening en volkshuisvesting

Benoemd per 28 september 2011

Herbenoemd per 28 september 2015

Benoemd tot 28 september 2019 (niet herbenoembaar)

Beroep Directeur-eigenaar Ruimtelijk Economisch Atelier Tordoir; hoogleraar Geografie en

Planologie Universiteit van Amsterdam

Nevenfuncties Docent/onderzoekscoördinator ASRE; geassocieerd lid raad voor de leefomgeving

DeskundigheidsbevorderingDe RvC heeft, als onderdeel van de zelfevaluatie, in

juni 2015 besloten zich te verplichten tot Permanente

Educatie (PE). Daartoe is een PE-systeem geïmplemen-

teerd conform het Reglement Permanente Educatie

van Aedes en VTW. De RvC bekrachtigt hiermee het

belang van de ontwikkeling van kennis en kunde. Dit

betekent dat zij vanaf 1 januari 2015 PE-punten moet

halen door geaccrediteerde opleidingen te volgen

op terreinen als volkshuisvesting, governance en

financiën. In de jaren 2015 en 2016 dienen de com-

missarissen minimaal tien uren aan PE-activiteiten te

besteden.

De leden van de RvC woonden in 2015 verschillende

bijeenkomsten bij in het kader van deskundigheids-

bevordering, waaronder die van de Vereniging van

Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW). De RvC

heeft bij de zelfevaluatie geconstateerd dat zij als

geheel over de volle breedte kennis neemt van vakli-

teratuur op terreinen van volkshuisvesting, vastgoed

en governance. Conform de Governancecode worden

de behaalde PE-punten van de leden van de RvC in het

jaarverslag vermeld.

Commissaris Behaalde PE-punten in 2015

Ingrid Hissink 12

Wim Kuijken 6

Pieter Tordoir 24

Willem van Leeuwen 29

Amma Grapperhaus 14

Gerrit Vreugdenhil 3

Onafhankelijkheid commissarissenDe onafhankelijkheid en het kritisch vermogen van

commissarissen is ieder jaar onderwerp van de

zelf evaluatie van de RvC. Conform het bepaalde in

de nieuwe Woningwet en in de Governancecode

2015 heeft, tijdens de zelfevaluatie die in juni 2015

is gehouden, de RvC vastgesteld dat zij zodanig is

samengesteld dat de commissarissen ten opzichte

van elkaar, het bestuur en welk deelbelang dan ook

onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. De com-

missarissen hebben geen persoonlijk belang in de

toegelaten instelling of de door haar in stand gehou-

den onderneming. Er is geen arbeidsovereenkomst

als bedoeld in artikel 610 lid 1 van Boek 7 van het

Burgerlijk Wetboek tussen de commissarissen en de

toegelaten instelling. De leden van de RvC ontvangen

geen persoonlijk financiële vergoedingen van Stadge-

noot anders dan de vergoeding voor de als lid van de

RvC verrichte werkzaamheden. Ook maken de leden

geen deel uit van het bestuur van een vennootschap

dan wel rechtspersoon waarin een lid van het bestuur

van de corporatie lid van de RvC is. Zowel in de statu-

ten als in het reglement van de RvC zijn bepalingen

opgenomen over de onafhankelijkheid van de leden

van de RvC.

In 2015 zijn door de leden van de RvC geen meldingen

gedaan aan de voorzitter over een (potentieel) tegen-

strijdig belang dat van betekenis is voor de woning-

corporatie en/of voor het betreffende lid van de RvC.

HonoreringDe honorering van de leden van de RvC voldoet aan

de WNT2. De honorering is, als onderdeel van dit

jaarverslag, opgenomen in de jaarrekening.

94 95Jaarverslag 2015 Stadgenoot Stadgenoot Jaarverslag 2015

Naam De heer drs. Hein G.M. Blocks

Geboortejaar 1945

Functie in RvC Tot 24 mei 2015: vicevoorzitter, lid auditcommissie, voorzitter remuneratiecommissie

Expertise Financiën

Benoemd per 1 juli 2008 (daarvoor lid van de RvC van rechtsvoorganger woningbouwvereniging

Het Oosten van 24 mei 2007 tot 1 juli 2008)

Benoemd tot 24 mei 2015

Beroep Adviseur, bestuurder

Nevenfuncties Voorzitter Stichting Geschillencommissies Consumentenzaken (SGC) en Geschillen-

commissies Beroep en Bedrijf (SGB); voorzitter bestuur Stichting Administratiekantoor

KLM (SAK2); penningmeester Prinses Beatrix Spierfonds; lid raad van toezicht Spieren

voor Spieren; voorzitter Stichting Vluchtelingenwerk Amstel tot Zaan; lid raad van

advies College Bescherming Persoonsgegevens; voorzitter RvC Da Vinci Groep; voor-

zitter RvC Nationale Nederlanden Bank; lid Commissie Toegang Notariaat; lid raad van

toezicht Elisabeth Otter Knoll Stichting

Naam Mevrouw drs. Kitty C.E. Roozemond

Geboortejaar 1955

Functie in RvC Lid (op voordracht van huurdersorganisatie Huurgenoot)

Expertise Openbaar bestuur, governance, sociale economie

Benoemd per 1 juli 2008 (daarvoor lid van de RvC van rechtsvoorganger woningbouwvereniging

Het Oosten van 28 maart 2007 tot 1 juli 2008)

Afgetreden per 28 maart 2015

Beroep Toezichthouder en bestuurder

Nevenfuncties Lid Onderzoeksraad Integriteit Overheid; lid raad van toezicht ABP

Naam De heer mr. Willem van Leeuwen

Geboortejaar 1953

Functie in RvC Lid (op voordracht van de Maatschappijraad van Stadgenoot)

Expertise Governance, volkshuisvesting, bestuur

Benoemd per 27 november 2012

Benoemd tot 27 november 2016 (herbenoembaar)

Beroep Directeur CS&G Consultancy bv

Nevenfuncties Fellow Wetenschappelijk Instituut CDA; voorzitter RvC Woningstichting Vivare; docent

Erasmus School of Accounting & Assurance (ESAA); Programma voor Commissarissen

en Toezichthouders; voorzitter SWV Rijn & Gelderse Vallei; voorzitter Renumeratie-

commissie PO Raad; Associé BMC Advies; lid bestuur Stichting NWR

Naam Mevrouw mr. drs. Amma Maria C.C. Grapperhaus-Vos

Geboortejaar 1960

Functie in RvC Lid (op voordracht van huurdersorganisatie Huurgenoot)

Expertise Volkshuisvestingsrecht, vastgoedrecht, omgevingsrecht en handhavingsrecht

Benoemd per 1 juli 2014

Benoemd tot 1 juli 2018 (herbenoembaar)

Beroep Advocaat–Partner NGNB Advocaten

Nevenfuncties Lid raad van toezicht Casa Nederland, lid Commissie voor Administratieve Geschillen

van de gemeente Gelderland

Naam De heer Gerrit Vreugdenhil RA

Geboortejaar 1955

Functie in RvC Lid (op voordracht van huurdersorganisatie Huurgenoot), voorzitter auditcommissie

Expertise Financiën

Benoemd per 1 september 2015

Benoemd tot 1 september 2019 (herbenoembaar)

Beroep Lid raad van bestuur ROC van Amsterdam-Flevoland

Nevenfuncties Voorzitter raad van toezicht Amaris Zorggroep; lid raad van toezicht Stichting Prisma

Almere; voorzitter van de Bedrijfstakgroep Zakelijke Dienstverlening en Veiligheid van

de MBO Raad; voorzitter van de Sectorkamer Zakelijke Dienstverlening en Veiligheid

van de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB); lid van de

Ledenraad van SURF

96 97Jaarverslag 2015 Stadgenoot Stadgenoot Jaarverslag 2015

De RvC bespreekt en wordt geïnformeerdNaast alle bovengenoemde onderwerpen heeft de RvC

onder meer de volgende onderwerpen besproken c.q.

kennisgenomen van de volgende onderwerpen:

• Brasa

• Treasury-statuut

• Stakeholderconferentie

• Oordeelsbrief

• Verslagen remuneratiecommissie

• Verslagen Maatschappijraad

• Verslagen auditcommissie

• Maandrapportage december 2014

• Tertaalrapportages

• Rendementseisen

• Stageverslagen commissarissen

• Managementletter en accountantsrapport n.a.v.

controle 2014

• Implementatie Woningwet

• Reactie ILT op oordeelsbrief 2013

• Definitieve verkoop positie Oranjewerf

• Jaarverslag Ombudsman

• Huurbeleidsplan

• Brief WSW borgbaarheid en borgingsplafond

• Cultuurscan

• Compliance

• Permanente Educatie

• Beoordeling bestuur

• Maatschappijraad 2.0 en stakeholdermanagement

• Financiële sturing

• Opzet jaarverslag

• Visitatierapport en bestuurlijke reactie

• Governancecode 2015

• Middenkern GAK-gebouw

• Assurance-rapporten

• Evaluatie deelnemingen 2014

• Maatschappijraad 2.0

• DAEB/Niet-DAEB

• VvE Beheer Amsterdam

• Investeringsbesluiten > 3 mio

• Brief WSW en ILenT

• 1012Inc

• Opvang statushouders

• Deregulering beoordeling arbeidsrelaties en

indexering honorarium RvC

De RvC is werkgeverDe heren Marien de Langen (12 oktober 1955) en Gerard

Anderiesen (22 april 1954) vormen gezamenlijk het

collegiaal bestuur van Stadgenoot. Marien de Langen

bekleedt de positie van voorzitter.

Beide bestuurders zijn verantwoording verschuldigd

aan de RvC.

De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het

bestuur zijn vastgelegd in het bestuursreglement dat

door de RvC is goedgekeurd. Hierin zijn o.a. afspraken

vastgelegd omtrent het overleg, financierings- en

beleggingsovereenkomsten en (des-)investeringen. Het

bestuursreglement is gepubliceerd op de website van

Stadgenoot. Binnen het bestuur is, met instemming

van de RvC, de volgende portefeuilleverdeling gemaakt:

De RvC doet verslagDe werkwijze van de RvC is opgenomen in het regle-

ment van de RvC. Dit reglement staat op de website

van Stadgenoot. Het besluitvormingsproces van de RvC

is in principe gericht op het bereiken van onderlinge

overeenstemming. Dat gebeurt aan de hand van het re-

glement van de RvC, waarin verder afspraken en regels

zijn opgenomen over de samenstelling en onafhanke-

lijkheid van de RvC, de bevoegdheden en werkwijze,

alsmede over de verhouding met andere organen en

instanties binnen en buiten de stichting. Bij met name

besluiten over financiële onderwerpen heeft de RvC

zich laten adviseren door de auditcommissie. Bij de

beoordeling van de bestuurders heeft de RvC zich laten

adviseren door de selectie- en remuneratiecommissie.

De RvC vergadertDe RvC van Stadgenoot is in 2015 achtmaal bijeengeko-

men. Bij zeven bijeenkomsten waren de beide bestuur-

ders aanwezig en bij één vergadering één bestuurder.

Afhankelijk van de besproken onderwerpen waren ook

directieleden, managers, medewerkers of externen

(zoals de accountant) aanwezig. Bij alle vergaderingen

van de RvC was de secretaris van de RvC aanwezig.

De vergaderingen van de RvC worden voorbereid door

de voorzitter van de RvC, de voorzitter van het bestuur

en de secretaris van de RvC. Hiervoor hebben zij onder-

ling frequent contact. In een voorzittersoverleg worden

tevens al die onderwerpen besproken die op dat mo-

ment actueel en relevant zijn voor de corporatie. Het

voorzittersoverleg is in 2015 achtmaal gehouden.

De RvC-leden Kitty Roozemond, Amma Grapperhaus en

Gerrit Vreugdenhil, die in de RvC zijn benoemd op voor-

dracht van huurdersorganisatie Huurgenoot, hebben

in 2015 eenmaal, respectievelijk tweemaal en eenmaal

het overleg bijgewoond dat de huurdersorganisatie

Huurgenoot met het bestuur van Stadgenoot voert als

bedoeld in de Wet op het overleg huurders verhuurder.

De RvC voert regelmatig overleg met de ondernemings-

raad en de directie van Stadgenoot. In 2015 zijn de RvC

en de ondernemingsraad in het bijzijn van het bestuur

eenmaal bijeengekomen en met de directie, tevens in

het bijzijn van het bestuur, tweemaal bijeengekomen.

De ontmoeting met de ondernemingsraad in april 2015

stond in het teken van wederzijdse kennismaking, aan-

gezien de ondernemingsraad door reguliere verkiezin-

gen grotendeels van samenstelling was gewijzigd.

Commissaris Willem van Leeuwen, die op voordracht

van de Maatschappijraad van Stadgenoot benoemd

is in de RvC, heeft driemaal een vergadering van de

Maatschappijraad bijgewoond.

De RvC besluitDe volgende besluiten en goedkeuringen van de RvC

zijn na intensieve discussie genomen respectievelijk

gegeven aan:

• Kaderbesluit Eiland Oostenburg

• Reglement auditcommissie

• Statutenwijziging

• Verkoop Oranjewerf

• Pensioenregeling

• Honorering raad van commissarissen

• Benoeming voorzitter raad van commissarissen

• Jaarstukken 2014

• Decharge bestuur

• Complexgewijze verkoop

• Samenstelling commissies

• Benoeming Gerrit Vreugdenhil

• Werkplan bestuur 2015/2016

• Samenwerkingsafspraken

• Treasury- en beleggingsstatuut 2015

• Investeringsbesluit Holendrecht fase 4

• Herbenoeming Pieter Tordoir

• Verkoop ontwikkelrecht Blok 43A IJburg

• Renovatie Bart van Hovestraat

• Verkoop complex Argentinië

• Verkoop complex Derde Oosterparkstraat

• Treasury-jaarplan

• Investeringsstatuut

• Belonings- en beoordelingsbeleid

• Ondernemingsplan 2016-2020

• Jaarplan en begroting 2016

• Meerjarenplanning

• Hypotheekvestiging op registergoederen

Stadgenoot

• Hypotheekvestiging op registergoederen

Stadsgoed

• Reglement RvC

Marien de Langen Gerard Anderiesen

Aandachtsveld Organisatie en landelijk desinvesteren/nieuwe ontwikkellocaties

Lokaal/stadHerstructurering bestaand bezit

Aansturing bedrijfsonderdelen/ afdelingen

Financiën & BedrijfsvoeringVastgoed & OntwikkelingPersoneelsmanagement & OntwikkelingBestuurssecretariaat

Strategie & PortefeuilleKlant & WoningCommunicatie & Marketing

Dochters (aandeelhoudersrol)/deelnemingen

NV StadsgoedAmsterdamse Compagnie

VvE Beheer AmsterdamWoningNet

Governance/eerste verantwoordelijkheid

RvCAuditcommissieOndernemingsraad

HuurgenootMaatschappijraad

Externe vertegenwoordiging De Vernieuwde StadAedes

Amsterdamse Federatie van WoningcorporatiesNVBW

98 99Jaarverslag 2015 Stadgenoot Stadgenoot Jaarverslag 2015

wordt verstrekt. Deze integrale rapportage omvat

sturings- en verantwoordingsinformatie van zowel de

volkshuisvestelijke doelstellingen van Stadgenoot als

de financiële vertaling ervan. Deze managementrap-

portage wordt voorzien van een visie van het bestuur

en een begeleidend schrijven van de directeur Finan-

ciën & Bedrijfsvoering met een nadere toelichting op

de belangrijkste aandachtspunten en ontwikkelingen.

Naast deze gestructureerde informatievoorziening

is er sprake van management by exception. Dat wil

zeggen dat bij belangrijke financiële vraagstukken

de mening van de RvC vooraf wordt gevraagd c.q. er

separate informatievoorziening richting de RvC plaats-

vindt. Belangrijk zijn in dit verband omvang, impact,

risico en strategie.

De financiële continuïteit van Stadgenoot werd vanuit

de RvC gemonitord aan de hand van de tertaalrap-

portage en de ontwikkelingen van de solvabiliteit en

de kasstromen. De structurele solvabiliteitsnorm die

hiervoor voorlopig is vastgesteld bedraagt 55 procent

(EV/TV), met een bandbreedte van min 5 procentpun-

ten (groene zone) en min 10 procentpunten (oranje

zone). Eind 2015 is de solvabiliteit 57,5% procent en

bevindt zich daarmee in de groene zone.

Met betrekking tot de kasstromen vindt sturing onder

meer plaats aan de hand van de Exploitatie Rente

Verhouding (ERV). Deze ratio geeft de mate waarin

de rentelasten worden gedekt door de exploitatie

kasstromen aan. Op termijn is de norm voor de ERV

gesteld op 130 procent, met een ondergrens van

110 procent. In 2015 bedroeg de ERV 160 procent en

bevindt zich daarmee in de groene zone.

Naast de sturing op solvabiliteit en kasstromen wor-

den alle investeringsbeslissingen binnen Stadgenoot

getoetst op hun rendement. De rendementseis voor

investeringen verschilt per project.

De RvC zorgt er ook voor dat zelfstandig informatie

wordt ingewonnen over de gang van zaken bij Stad-

genoot. Zo zijn er gesprekken met de directieleden,

de ondernemingsraad, de huurdersorganisatie, de

Maatschappijraad, medewerkers en de accountant.

Eenieder is daarbij uitgenodigd zich tot de RvC te

wenden als daartoe aanleiding is. De cultuur binnen

Stadgenoot is open en alles kan aan de orde komen.

Vooruitblik toezicht op de financiële positieDe komende jaren gaat Stadgenoot verder met het

versterken van haar financiële positie. Dit wordt

gedaan aan de hand van het financieel beleid, het

Ondernemingsplan 2016-2020 en de financiële

strategie van de onderneming. De RvC zal in 2016

toezicht houden op de financiële positie van Stadge-

noot aan de hand van de tertaalrapportages, waarin

de financiële kaders worden gemonitord. Ook bij het

opstellen van investeringsplannen, beleidsplannen,

een ondernemingsplan en/of andere zaken die van

materiële invloed kunnen zijn op de uitkomsten van

de verschillende normen zal het financiële beleid als

kader worden gehanteerd.

Externe accountantDe externe accountant KPMG is per verslagjaar 2014

benoemd voor een periode van vier jaar. Het bestuur

en de auditcommissie maken ten minste eenmaal in de

vier jaar een grondige beoordeling van het functioneren

van de externe accountant in de diverse entiteiten en

capaciteiten waarin de externe accountant fungeert.

De RvC houdt toezicht op het volgen van de procedures

in het kader van het opstellen en de publicatie van het

jaarverslag, de jaarrekening en eventuele andere finan-

ciële berichten die worden gepubliceerd.

Het jaarrekeningproces 2015, bezien vanuit de relatie

met de externe accountant, zal worden beoordeeld

als de werkzaamheden van de accountant rondom de

jaarstukken 2015 zijn afgerond. Deze beoordeling wordt

daarna besproken in de RvC.

De RvC heeft commissies

AuditcommissieDe auditcommissie is een vaste commissie van de

RvC. Zij ondersteunt en adviseert de RvC bij het uit-

voeren van de verantwoordelijkheden op het terrein

van toezicht op de interne controle en risicobeheer-

sing, de naleving van richtlijnen en voorschriften

van relevante externe toezichthoudende instanties

Beide bestuurders zijn tevens directeur of directie-

voorzitter of hebben zitting in een RvC van een aantal

samenwerkingsverbanden die aan Stadgenoot zijn

gelieerd.

Marien de Langen bekleedde in 2015 de volgende

nevenfuncties:

− lid dagelijks bestuur Forum voor Stedelijke

Vernieuwing;

− voorzitter van de Vernieuwde Stad;

− geassocieerd lid van de raad voor de leef-

omgeving en infrastructuur;

− voorzitter stichting ArchiNed;

− bestuurslid stichting behuizing Anne Frank

Stichting.

Gerard Anderiesen bekleedde in 2015 de volgende

nevenfuncties:

− lid dagelijks bestuur Nederlandse Vereniging van

Bestuurders van Woningcorporaties;

− voorzitter van de raad van advies van de Acade-

mie van de Bouwkunst;

− lid algemeen bestuur Amsterdamse Federatie van

Woningcorporaties;

− lid programmaraad Platform31.

Conform de bepalingen van de Governancecode

Woningcorporaties 2015 zijn er door Stadgenoot geen

persoonlijke leningen, financiële garanties of andere

financiële voordelen aan de bestuurders verstrekt die

niet vallen onder het beloningsbeleid. Er zijn door de

bestuurders geen tegenstrijdige belangen gemeld aan

de voorzitter van de RvC die van betekenis zijn voor

de woningcorporatie en/of het betreffende lid van het

bestuur. In 2015 is door Marien de Langen één neven-

functie ter aanvaarding voorgelegd. De bestuurders

hebben aan de RvC verklaard dat door de bestuurders

geen schenkingen gevraagd of aangenomen zijn dan

wel zakelijke kansen van de corporatie benut zijn voor

zichzelf of hun gezinsleden.

Het besturen van een woningcorporatie in een snel

veranderende maatschappij vraagt om actuele kennis

en vaardigheden. Corporatiebestuurders zijn vanaf 1

januari 2015 verplicht tot Permanente Educatie (PE)

en moeten over een periode van drie kalenderjaren

108 PE-punten behalen. In 2015 hebben de beide be-

stuurders nog geen PE-punten behaald. In 2016 is de

voorzitter van het bestuur de heer De Langen begon-

nen aan een opleidingstraject. Met het volgen daar-

van behaalt hij ruim voldoende PE-punten om aan de

norm te gaan voldoen. Bestuurder Gerard Anderiesen

zal binnen de gestelde periode met pensioen gaan.

Begin 2016 heeft Gerard Anderiesen aangekondigd

om, na een actieve loopbaan waarvan de afgelopen

14 jaar als bestuurder van Stadgenoot respectievelijk

algemeen directeur van rechtsvoorganger de Alge-

mene Woningbouwvereniging met pensioen te gaan

per 1 januari 2017. De RvC heeft na een uitvoerige en

zorgvuldige procedure het besluit genomen om per

1 januari 2017 binnen de bestaande organisatiestruc-

tuur een eenhoofdig bestuursmodel in te stellen, met

Marien de Lange als bestuurder.

De RvC houdt toezichtDe RvC heeft zich laten informeren door mondelinge

en schriftelijke rapportages van de bestuurder(s) en

de directie. De RvC heeft toezicht gehouden op het

bestuur door de verschillende rapportages die aan

de RvC zijn verstrekt (zoals de tertaalrapportages).

Tevens is informatie verstrekt over de voortgang van

processen. De auditcommissie heeft zich specifiek

gericht op de financiële continuïteit van de stich-

ting en de interne risicobeheersing. In de reguliere

vergaderingen van de RvC is aandacht besteed aan de

dochterondernemingen en de bv’s waarin Stadgenoot

participeert.

Het toezicht van de RvC op de strategieontwikkeling

van Stadgenoot kwam tot stand in nauw en uitvoerig

overleg met het bestuur. Datzelfde gold voor het toe-

zicht op de financiële risicobeheersing. De maatschap-

pelijke en volkshuisvestelijke functie van Stadgenoot

kreeg speciale aandacht van de RvC aan de hand van

rapportages van het bestuur waarin de ontwikkelin-

gen op maatschappelijk, economisch en volkshuisves-

telijk terrein expliciet aan bod kwamen.

Het belangrijkste instrument vanuit de toezichtrol

voor de financiële beheersing (control) is de tertaal-

rapportage, die eens per vier maanden aan de RvC

100 101Jaarverslag 2015 Stadgenoot Stadgenoot Jaarverslag 2015

en overige stakeholders en relevante gedragscodes,

de controle door en de relatie met de externe ac-

countant, de informatieverschaffing ten behoeve van

financiële planning, voortgang en verantwoording

van resultaten (zowel intern als extern) en andere

aspecten binnen de planning en control-cyclus en

de continuïteit en betrouwbaarheid van de geauto-

matiseerde gegevensverwerking. Het thema risico-

management is in de auditcommissie evenzeer een

indringend onderwerp van gesprek.

Compliance is een vast onderwerp op de agenda van

de auditcommissie. Met de behandeling van com-

pliance worden met name aangelegenheden betref-

fende voor de corporatie relevante interne en externe

wet- en regelgeving besproken.

De auditcommissie bestond in 2015 uit Gerrit Vreug-

denhil (voorzitter vanaf 1 september), Ingrid Hissink

(voorzitter tot 1 september en daarna lid), Pieter

Tordoir en Hein Blocks (als lid tot 24 mei 2015 en als

onbezoldigd adviseur van 24 mei tot 1 september

2015). Standaard zijn tevens de bestuurders aanwe-

zig, de secretaris van de RvC en de directeur Financiën

& Bedrijfsvoering. Afhankelijk van de te behandelen

onderwerpen zijn ook één of meerdere financieel

specialisten aanwezig, waaronder de externe accoun-

tant. De auditcommissie van de RvC is zesmaal bijeen

geweest en heeft tweemaal in een besloten deel

van de vergadering (zonder bestuur) gesproken met

de externe accountant. De auditcommissie heeft de

volgende onderwerpen behandeld:

• Managementletter KPMG

• Initial rapportage KPMG

• Accountantsverslag n.a.v. controle 2014

• Jaarplan Audits 2015

• Risk

• Financiële sturing

• Meerkosten accountantswerkzaamheden

• Jaarstukken 2014

• Voortgang forensisch onderzoek

• Derivaten

• Maandrapportage december 2014

• Tertaalrapportages 2015: 1e en 2e

• Tertaalrapportages 2014: 3e

• Audit declaraties bestuur en directie

• Financiering dochters en deelnemingen

• Brasa

• Treasury- en beleggingsstatuut

• Wijziging concernstructuur en statutenwijzigingen

• Voortgangsrapportage actiepunten management-

letter

• Maatschappelijk rendement

• Evaluatie verbindingen

• Opzet jaarverslag

• Investeringsbesluit Holendrecht fase 4

• Voortgang Risk en Compliance

• Treasury-jaarplan

• Uitkomst geschiktheidsonderzoek en PE-jaarplan

• Overzicht besluiten bestuur

• Verslagen Treasury-commissie

• Investeringsstatuut

• Quick scan risicomanagement

• Controleplan 2015 KPMG

• Managementletter 2015

• Jaarplan & begroting 2016

• MJP

• Voortgang actiepunten managementletter

• Hypotheekvestiging op registergoederen

• Goedkeuring investeringsbesluiten > 3 mio

• Stand van zaken privacywetgeving en Stadgenoot

Bij de bespreking van de jaarstukken in de auditcom-

missie is de accountant aanwezig geweest, onder

meer ter toelichting van diens rapportages. De RvC

heeft een reglement voor de auditcommissie opge-

steld waarin de doelstelling, werkwijze en taken,

verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn vastge-

legd. In dit reglement zijn de verantwoordelijkheden

van de auditcommissie richting de externe accountant

expliciet opgenomen. Dit reglement is gepubliceerd

op de website van Stadgenoot.

In het kader van de risicobeheersing is vanuit de RvC

de auditcommissie het eerste aanspreekpunt als het

gaat om het toezicht. Ook de verantwoordelijkheden

van deze commissie ten aanzien van risicobeheersing

zijn vervat in het reglement van de auditcommissie.

Selectie- en remuneratiecommissieDe RvC kent een selectie- en remuneratiecommissie

die bestaat uit de voorzitter en vicevoorzitter van de

RvC. De vicevoorzitter van de RvC bekleedt de functie

van voorzitter in de selectie- en remuneratiecommis-

sie. De taken van de selectie- en remuneratiecom-

missie staan opgenomen in het reglement dat op

de website van de corporatie is gepubliceerd. De

selectie- en remuneratiecommissie heeft in 2015

viermaal vergaderd, in aanwezigheid van (een lid van)

het bestuur en de secretaris van de RvC. De volgende

onderwerpen zijn besproken:

• Pensioenregeling bestuur

• Honorering RvC

• Onkostenvergoeding RvC

• Functioneren bestuur 2014/2015

• Werkplan Bestuur 2015/2016

• Diskprofielen/Teamgrid Bestuur en Directie

• Bestuursmodel

• Concept belonings- en boordelingsbeleid

BeloningsbeleidDe RvC stelt, conform de Governancecode, het

beloningsbeleid van het bestuur vast conform de

vigerende wettelijke kaders. Het beleid is zowel op

de website van de woningcorporatie als in dit verslag

gepubliceerd. De beloning van het bestuur is opge-

nomen in de jaarrekening die onderdeel is van dit

jaarverslag.

Om te kunnen sturen op resultaat en ontwikkeling

wordt voor alle echelons (medewerkers, managers en

directieleden) de regeling Planning en Beoordeling

gehanteerd. Binnen deze regeling vormen de presta-

ties de basis voor de beoordeling. De beoordeling van

het bestuur door de RvC sluit aan op deze methodiek

door met een jaarlijks werkplan te werken.

In het werkplan zijn de strategische doelstellingen,

vanuit de begroting en het ondernemingsplan, ver-

taald in financiële en niet-financiële doelstellingen

voor het gezamenlijke bestuur. Per bestuurder kan ook

een discretionair onderdeel worden afgesproken. Het

werkplan 2015/2016 van het bestuur is besproken in de

remuneratiecommissie in haar vergadering van 22 mei

2015 en is op 9 juni 2015 door de RvC vastgesteld.

Op 9 juni 2015 heeft de RvC in een besloten vergade-

ring gesproken over de prestaties van het bestuur in

2014. De conclusies hiervan zijn door de remuneratie-

commissie met de bestuurders gezamenlijk én afzon-

derlijk gedeeld in beoordelings- en evaluatiegesprek-

ken die op 9 juni 2015 hebben plaatsgevonden. De

remuneratiecommissie heeft een samenvatting van

dit gesprek in een brief aan de bestuurders bevestigd.

De vigerende wet- en regelgeving ten aanzien van de

bezoldiging van de bestuurders is leidend voor het te

voeren bezoldigingsbeleid. Per 1 januari 2014 is con-

form de WNT, op basis van het aantal eenheden en de

omvang van de gemeente, de bezoldigingsklasse ‘I’

van toepassing voor Stadgenoot. In 2015 gold de Wet

normering topinkomens 2 (WNT2). De bezoldiging van

zowel de bestuursvoorzitter als de bestuurder valt bin-

nen de overgangsmaatregel van de normstelling.

De RvC onderscheidt binnen de RvC drie type func-

ties die qua functiezwaarte (verantwoordelijkheid

en tijdbelasting) van elkaar verschillen: een lid, een

voorzitter van een commissie/vicevoorzitter en de

voorzitter van de RvC. In 2015 heeft de RvC besloten

om deze verschillen in de hoogte van de honorering

tot uitdrukking te brengen. De honorering van alle

leden van de RvC voldoet aan de WNT2 en valt binnen

de norm van de beroepsregel van de VTW.

De RvC evalueertDe RvC houdt jaarlijks gestructureerde en goed

voorbereide zelfevaluaties. Het doel is zelfreflectie

en elkaar kritisch en constructief aanspreken op het

eigen functioneren. De aanpak en de zwaarte van

deze zelfevaluaties varieert jaarlijks. In 2015 zijn

voorafgaand aan de zelfevaluatie 27 stellingen aan

de commissarissen voorgelegd; 22 stellingen wer-

den door de VTW geformuleerd en 5 stellingen naar

aanleiding van de zelfevaluatie 2014. Deze stellingen

hebben als leidraad gediend voor het gesprek over

het functioneren van de RvC in het jaar daaraan voor-

afgaand. De uitkomsten van deze gesprekken zijn in

een voorzittersoverleg gedeeld met de voorzitter van

het bestuur.

Over het algemeen vinden de commissarissen dat de

RvC goed functioneert, zowel in de rol van toezicht-

houder als in de rol van werkgever. Geconcludeerd is

dat alle vorig jaar geformuleerde aandachtspunten

102 103Jaarverslag 2015 Stadgenoot Stadgenoot Jaarverslag 2015

en acties zijn opgepakt. Er zijn ook enkele nieuwe

aandachtspunten besproken en benoemd, waaronder

het in positie brengen van de RvC als adviseur bij

strategische beleidsvorming daar waar het de maat-

schappelijke meerwaarde van Stadgenoot betreft. Ten

aanzien van de aandachtspunten zijn acties benoemd

en afspraken onderling en met het bestuur en de

secretaris gemaakt.

De RvC bezoekt en ontvangtEen delegatie van de RvC heeft in het voorjaar 2015

deelgenomen aan de projecten-dag van Stadgenoot

die jaarlijks voor de diverse interne raden wordt

georganiseerd. Dit jaar stond de projecten-dag in het

kader van het afmaken van de herstructurering. De

buurten Bosleeuw, Kolenkit, Bakema en Eendrachts-

park zijn bezocht. Tijdens de crisis heeft Stadgenoot

bestaande plannen moeten heroverwegen: meer

faseren en minder ingrijpend, oftewel ‘het nieuwe

ontwikkelen’. Daarnaast is Stadgenoot op zoek

gegaan naar nieuwe manieren van aanbesteden. Dat

heeft erin geresulteerd dat ontwikkelende bouwers nu

uitgenodigd worden om met een plan te komen. Op

de projecten-dag waren voorbeelden van zowel het

oude als het nieuwe ontwikkelen te zien.

Op uitnodiging van de RvC is in juni 2015 een externe

deskundige met de RvC in gesprek gegaan over legiti-

miteit en Stadgenoot. Onderwerpen als de bijzondere

meervoudige identiteit van de organisatie, verant-

woording naar en invloed vanuit belanghouders, de

maatschappelijke opdracht en operational excellence

zijn daarbij aan de orde geweest. Ook is het stakehol-

dermanagement en de positie en meerwaarde van de

Maatschappijraad besproken.

Eens per jaar lopen de leden van de RvC individueel

stage bij een bedrijfsonderdeel van de organisatie om

zodoende het beeld te versterken van het functione-

ren van de organisatie in het algemeen en van het

werk en de werksituaties in verschillende lagen van

de organisatie in het bijzonder. Ook is hierdoor een

antenne gecreëerd voor het opvangen van eventu-

ele weak signals. De zichtbaarheid van de RvC in de

organisatie wordt door het lopen van stages vergroot.

De leden van de RvC koppelen hun stage-bevindingen

terug in de vergaderingen van de RvC. De stageversla-

gen van de commissarissen worden op het intranet

van de Stadgenoot gepubliceerd.

De RvC stelt vastOp 21 april 2016 hebben de RvC van Stadgenoot en de

bestuurders dit jaarverslag en de bijbehorende jaarre-

kening besproken in bijzijn van de externe accountant

en de directeur Financiën & Bedrijfsvoering. Tevens

heeft de RvC met instemming kennis genomen van de

over de jaarrekening en het jaarverslag uitgebrachte

verklaring van KPMG Accountants.

De middelen van Stadgenoot zijn uitsluitend in het

belang van de volkshuisvesting besteed. Activiteiten

hebben uitsluitend plaatsgevonden ten behoeve van

de volkshuisvesting en de leefbaarheid, in overeen-

stemming met de statuten van de stichting. De woon-

gelegenheden liggen binnen het statutaire werkge-

bied. Op het gebied van beleggen en verbintenissen

zijn geen risicovolle posities ingenomen.

Conform artikel 35 lid 1 van de Woningwet stelt het

bestuur, met inachtneming van afdelingen 2 tot en

met 6, 8, 10, 11, 13 en 16 van titel 9 van boek 2 van

het Burgerlijk Wetboek, de jaarrekening op. De raad

van commissarissen van Stadgenoot stelt vast dat het

bestuur deze verantwoordelijkheid heeft genomen en

stelt, conform artikel 35 lid 3 van de Woningwet, de

jaarrekening 2015 vast.

Amsterdam, april 2016

De RvC van Stadgenoot,

Ingrid Hissink, voorzitter

Wim Kuijken, vicevoorzitter

Pieter Tordoir

Willem van Leeuwen

Amma Grapperhaus

Gerrit Vreugdenhil