VERSLAG

Mediawijsheid en sociale beroepen

d.d. 5 juni 2014

Instituut voor Sociale Opleidingen

Mediawijsheid en sociale beroepen | 1

Inleiding

Carla Stolk heet iedereen welkom en schetst de context van deze bijeenkomst.

Het thema Mediawijsheid is door een aantal docenten van de HR gekozen. Met die docenten is in

april gebrainstormd om de vraag te concretiseren en is onderzocht welke praktijkpartijen daar een

goede inbreng in zouden kunnen hebben. Daarom zijn contacten gelegd met Dock,

samenwerkingspartner van ISO op Zuid en Rauwcc, gevonden via Twitter en initiatiefnemer van het

naar Nederland halen van de (internationale) Social Media Week in september.

Het doel van vandaag is om nader te onderzoeken hoe het thema mediawijsheid een rol zou kunnen

spelen in de opleidingen van ISO, zowel gericht op docenten en studenten als op de koppeling met

praktijkpartners ten behoeve van doelgroepen en professionals, in eerste instantie in de focuswijken

van Zuid.

Investeren in mediawijsheid in Rotterdam Zuid | 2

Kennismakingsronde

Iedereen stelt zich kort even voor en geeft aan welke vraag hij/zij heeft.

Vragen/opmerkingen

Hoe kan mediawijsheid ingezet worden bij een minor+, bij de contacten onderling tussen

studenten, bewoners e.d.?

Hoe kan binnen de opleiding CMV meer aandacht worden besteed aan sociale media in het

bereiken van jongeren?

Uitwisselingen van mediawijsheid in het kader van globalisering.

Hoe kan sociale media ingezet worden bij nieuwe vormen van dienstverlening?

Wat kan wel/niet gecommuniceerd worden via sociale media (Facebook en Twitter)? Wat zijn

kansen en mogelijkheden, welke voorwaarden, hoe veilig gebruik?

Behoefte aan onderzoek onder bewoners op Zuid naar mediagedrag, daar zijn nu geen gegevens

over.

Hoe kunnen sociale media gebruikt worden als didactisch hulpmiddel?

Hoe sociale media inzet te zetten om te leren (elektronische leeromgeving) en te communicatie

met bijvoorbeeld ouders in het kader van opvoedingsvraagstukken?

Op zoek naar nieuwe vormen van ondersteuning cliënten.

Waar ligt het onderscheid tussen werk en privé?

Mediawijsheid en sociale beroepen | 3

Presentatie Platform31

In een powerpoint presentatie schetst Frank Wassenberg beknopt de notitie van Platform31 met input

uit de vorige bijeenkomst om te komen tot de kansen en mogelijkheden van digitale tools en media.

Als voorbeeld van het gebruik van sociale media wordt het Lombardijen Magazine op Facebook

genoemd.

Groep A | Versterken mediawijsheid in opleiding en onderzoek

Deelnemers

Hogeschool Rotterdam Dock

Anne Kooiman Hans Notenboom

Carla Stolk Lianne Ferdinandus

Hugo Dirks ZZP

Jet Houwers Wieneke Verweij

Student

Lisa van Dijk

Willemijn van de Haar

De volgende vragen, opmerkingen en ideeën zijn genoemd

Inventariseren gebruik van social media:

- Hoe gebruiken jongeren het en hoe vaak? Is er verschil tussen gebruik van ouders, kinderen

en studenten? Komen de aantallen overeen met cijfers in state-of-the-art?

- Met hoeveel mensen moeten bewoners thuis smartphone/computer delen? Waar hebben ze

zelf behoefte aan?

- Is het een bewuste keuze van ouders om kinderen vanaf groep 5 een smartphone te geven.

Hebben de ouders zelf ook een smartphone?

- Is er verschil in leeftijd en soort telefoon: smartphone, tablet, ouderwetse mobiel?

- Hoe kan social media daar dienstbaar in zijn bij het verbinden en netwerken creëren onder

bewoners/cliënten en wat is het aanbod op dit moment? In de klantcontacten kan bewoners

de vraag gesteld worden waar behoefte aan is.

De doelstelling van Dock is het verbinden en netwerken bij elkaar brengen. De online

hulpverlening staat nog in de kinderschoenen. Door cliënten te binden aan een digitaal netwerk,

kunnen grotere groepen bereikt worden. Door fysieke ontmoeting moet het verschil gemaakt

worden. Het is geen goed idee om het digitaal verbinden van mensen van bovenaf op te leggen.

Toelaten dat niet alle initiatieven van bewoners/cliënten in een keer lukken. Het huidige aanbod

moet niet 1-op-1 vertaald worden naar een digitaal aanbod. Dock kan de ideeën van cliënten wel

faciliteren en ze kunnen de weg worden gewezen hoe en wat efficiënt ingezet kan worden.

Investeren in mediawijsheid in Rotterdam Zuid | 4

HR en Dock kunnen elkaar versterken: HR heeft veel studenten die ingezet kunnen worden bij de

realisatie van de plannen.

Bij de opleiding is er wel aandacht voor online hulpverlening. Maar aan een app is nog niet

gedacht. Wat kan en mag je didactisch, methodisch en welke grenzen liggen daar. Ook jongeren

kunnen aan ouderen gekoppeld worden. Bij Children's zone zou social media aan de orde

kunnen komen bij de onderwijsdoelen of als middel.

Hoe ontstaan innovatieve ideeën? Is dat uit eigen behoefte of goed ondernemerschap? Binnen

de sociale opleidingen zitten vaak geen ondernemers.

Voorbeeld van sociale media gebruik: één bewoner heeft het initiatief genomen voor een

straatsite met een blog. In eerste instantie kwam het contact alleen digitaal tot stand, maar nu

levert het ook face-to-face contacten op en worden gezamenlijk activiteiten ontwikkeld.

Het kan interessant worden als bijvoorbeeld de communicatiewereld (reclame en ontwerp) hierbij

betrokken wordt. Branchevreemd denken kan de energie laten stromen. Dan gaat het lekker

schuren. Hoe kan b.v. CocaCola, Feyenoord (of ander groot commercieel bedrijf) ons leren om

succes te krijgen? Deze kruisbestuiving moet wel leiden tot een ongehoorde, vernieuwende

Rotterdamse aanpak.

Conclusie

Er is vooral behoefte aan:

Onderzoek

Kennis verbreden

Branchevreemde kruisbestuiving

Opdracht voor jezelf (vanwege de tijd rondje niet af kunnen maken)

Liane: groot beginnen, maar wel klein eindigen gestuurd door deskundigen.

Hugo: Wat is de hulpvraag? Daarna kijken welke tool daarbij hoort.

Jet: Verschillende lagen/opleidingen, waar zit iedereen in de wijken, organisatie. Wil gewoon aan

de slag gaan.

Hans: Heeft vooral behoefte aan: inspiratie uit branche, onderzoek (mogelijkheden), praktisch

toepassingen.

Mediawijsheid en sociale beroepen | 5

Groep B | Versterken mediawijsheid bij inwoners en werkenden

Deelnemers

Carolien Dieleman Student

Hogeschool Rotterdam Klaas Spaans

Christianne Fok Dock

Irina Nojoredjo Annemiek Kruyt

Iris Withuis Danielle Bazen

Izaak Dekker Iris Blok

Janek Boerland RauwCC

Ruud Groenewoud Sanne van der Schee

Opmerkingen tijdens sessie

Belangrijk is te verhelderen wat we verstaan onder het begrip mediawijsheid. Er zijn organisaties

die daar al uitvoerig onderzoek naar hebben gedaan en kort en bondig het begrip verhelderen.

Goed om dit als uitgangspunt te nemen en zo nodig aan te scherpen. Bijvoorbeeld op de site

www.mediawijsheid.nl en in www.mediawijzer.net (op de laatste site wordt het begrip aan de

hand van competenties uiteen gezet).

Nagegaan zou kunnen worden bij alumni van sociale opleidingen in hoeverre zij in hun opleiding

al dan niet het vak mediawijsheid/omgaan met sociale media gemist hebben.

We kunnen onderscheid maken in de doelgroep docenten en studenten en toepassing van

digitale tools in de prakrijk van sociale professionals als Dock.

Ervaring van Dock is dat er grote behoefte bestaat aan scholing op het gebruiken van computers

en omgaan met internet onder hun doelgroepen. Daaruit kun je afleiden dat mensen het zelf ook

als lastig ervaren dat ze deze communicatiemiddelen niet goed kunnen benutten.

Aangegeven wordt dat het een goede zaak zou zijn als mediatraining een vast onderdeel van de

professionalisering van docenten zou kunnen zijn, evenals een jaarlijkse presentatie door kenners

als Rauwcc op wat nieuw is op de digitale markt.

Rotterdam heeft een actieve groep makers van serious games www.ranj.com. Als vraagstukken

opgehaald zijn kan bekeken worden of deze in de vorm van serious games aan de orde kunnen

komen. Noodzakelijk is dat sociale professionals deze makers inhoudelijk briefen over gebruik

door doelgroepen.

Advies is van tevoren goed te inventariseren onder de doelgroepen of een bepaald digitaal

hulpmiddel wel werkt. Bijvoorbeeld, je kunt wel een opvoedapp laten maken maar daar zal

nauwelijks gebruik van gemaakt worden als mensen geen apparatuur hebben om die app ook

daadwerkelijk te gebruiken waardoor ze er geen profijt van zullen hebben.

Onderzoek naar mediawijsheid onder de doelgroepen is zeer noodzakelijk. We weten te weinig,

daardoor kun je gemakkelijk de plank mis slaan. Dock zou het zeer waarderen als goed

onderzoek gedaan zou kunnen worden. Dat kan om te beginnen onder bepaalde doelgroepen

bijvoorbeeld jongeren. Overigens lijkt binnen gezinnen ook sprake te zijn van gezamenlijk

gebruik.

Investeren in mediawijsheid in Rotterdam Zuid | 6

Geconcludeerd wordt dat tussen studenten onderling, afhankelijk van welke opleiding ze doen

meer of minder kennis van digitale media aanwezig is. Studenten kunnen ook leren van elkaar.

Dat geldt ook voor docenten HR breed.

Ook bij po- en vo-scholen op Zuid kan geïnventariseerd worden of gebruik gemaakt wordt van

digitale lesmethoden. Als dat zo is, kan hierop voortborduurd worden in de vrije tijd van leerlingen

en hun ouders.

Mediawijsheid behelst ook niet digitale nieuwsbronnen als kranten en tijdschriften.

Aangeraden wordt te kiezen voor een invalshoek die door zowel (delen van) de opleidingen van

HR als de praktijkpartner op Zuid urgent gevonden wordt en zo ervaring opbouwen.

Mediawijsheid en sociale beroepen | 7

Afsluiting

Resultaat groep A

Behoefte aan onderzoek onder bewoners: wat, hoe, waartoe gebruiken ze wat. Actie-onderzoek

en mensen prikkelen om zelf wat te doen.

Buttom up faciliteren van ontmoeting met social media als middel.

Wat kunnen de professionals (van b.v. Dock), wat kunnen ze niet en wat hebben ze daarbij

nodig? Kan daar een training voor worden aangeboden?

Branchevreemde input van media, communicatie, kunst en cultuur, zodat er schuring ontstaat.

Resultaat groep B

Onderzoek doen naar waar zitten de bewoners mee, hebben ze tools voor social media en hoe

communiceren ze. Welke problemen ervaren ze daarbij?

Kennis verruimen bijvoorbeeld door 2 keer per jaar voor professionals sessies te houden met een

update over wat nieuw is en een training over de basics. Daarna kennis verspreiden naar

bewoners.

Games ontwikkelen die de kennis vergroten (serious games).

Uitleggen begrip mediawijsheid, wat wordt daar onder verstaan en daar 10 competenties bij

noemen.

Studenten zouden tijdens hun studie inzicht moeten krijgen in het feit dat het niet vanzelfsprekend

is dat mensen toegang hebben tot digitale middelen en social media door bijvoorbeeld

geldgebrek. Het feit dat groepen hierdoor achterstanden oplopen en hoe deze in te lopen zijn zou

een onderzoeksterrein van studenten van sociale opleidingen moeten zijn.

Presentatie van best practices in sessies voor docenten, effectief gebruik van facebook (i.p.v.

mail), internet middel of tool, tips en tricks om zich digitaal te ontwikkelen.

Deel van de actiepunten kan meegenomen worden door studenten minor+ Meedoen op Zuid van

Anne Kooiman. Ook Jet ziet in samenwerking met Mariëtte Lusse mogelijkheden om in het kader van

ouderbetrokkenheid onderzoek te doen bij ouders, opvoeders en kinderen.

Izaak meldt dat afgelopen jaren door studenten onderzoeken zijn gedaan naar social media. Deze

scripties kunnen wellicht bij elkaar gebracht worden. Daarnaast kan een groot onderzoek gedaan

worden. Carolien zal dit onder de aandacht brengen bij kenniscentrum Creating 010.

Investeren in mediawijsheid in Rotterdam Zuid | 8

Actiepunten

1. Uitwerken begrip mediawijsheid: begrippenkader gezamenlijk vaststellen

2. Onderzoek/inventarisatie onder bewoners

3. Branchevreemde input (inspiratie, reclame)

4. Training professionals (HR en praktijk) en doen!

5. Na 1 en 2 bouwen aan concrete programma’s in samenwerking met Dock. Voorbeeld uitbouw

games samen met partner serious gaming

6. Social media training voor digibeten

7. Goede voorbeelden verzamelen

8. Gebruik Facebook in onderwijs

9. Link met minor+ studenten en scripties

10. Presenteren op social mediaweek september (Jet Houwers)

11. Pressure cooker inzet sociale media over concreet probleem.

Tot slot

Carolien geeft aan blij te zijn dat vanavond mensen aanwezig waren vanuit de driehoek: praktijk,

onderzoek en onderwijs. Daardoor wordt het mogelijk samen op te trekken en van elkaar te leren.

Sanne meldt dat Rauwcc in september de social media week organiseert. Wellicht kan een aantal

vragen meegenomen worden in een pressure cooker.

Rauwcc en EMI zullen een afspraak maken om na te gaan hoe ze elkaar op dit onderwerp kunnen

versterken.