Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis...

32
Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management (Deel 1) De vertoonde slides worden na de sessie met u gedeeld. Informatiebeveiligingsdienst 1 Juli 2020

Transcript of Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis...

Page 1: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Verhogen digitale weerbaarheidWebinar Patch Management (Deel 1)

De vertoonde slides worden na de sessie met u gedeeld.

Informatiebeveiligingsdienst1 Juli 2020

Page 2: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Uw hosts

Bas Nieuwesteeg – Coördinator IBD-Beantwoord vragen in de Chat.

Frits Grotenhuis – Adviseur Informatie Beveiliging-Beoordeeld vragen en speelt deze door naar Twan.

Twan van der Meer – Adviseur Informatie Beveiliging-Spreker webinar

Page 3: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Uw hosts

Bas Nieuwesteeg – Coördinator IBD-Beantwoord vragen in de Chat.

Frits Grotenhuis – Adviseur Informatie Beveiliging-Beoordeeld vragen en speelt deze door naar Twan.

Twan van der Meer – Adviseur Informatie Beveiliging-Spreker webinar

Page 4: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Uw hosts

Bas Nieuwesteeg – Coördinator IBD-Beantwoord vragen in de Chat.

Frits Grotenhuis – Adviseur Informatie Beveiliging-Beoordeeld vragen en speelt deze door naar Twan.

Twan van der Meer – Adviseur Informatie Beveiliging-Spreker

Page 5: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Doel webinar

Na het volgen van deze webinar:• Kent u het traject Verhogen Digitale Weerbaarheid van de IBD

• Begrijpt u het belang daarvan voor uw gemeente

• Begrijpt u het belang van Patch Management (PM)

• Heeft u inzicht in de partijen die er bij betrokken dienen te zijn

• Weet u waar en hoe u met PM kunt starten

• Weet u hoe u dit structureel in uw organisatie kunt borgen

Page 6: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Webinar configuration management (60 min)

Context

Aanleiding & Onderzoek

Hoe en waar begin ik?

Structureel borgen

Tips uit de praktijk

Vragen

Page 7: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor
Page 8: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor
Page 9: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor
Page 10: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Context

Verhogen Digitale Weerbaarheid voor Nederlandse gemeenten(VDW)

Thematische aanpak voor invulling van de BIO

BIO

Bestuur / management Technisch inhoudelijk

Richting en borging in de organisatie Uitvoering / operationele zaken

Webinar deel 1 Webinar deel 2

Module 1 Module 2 Module 3 Module…

Page 11: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

VDW

Verhogen

Digitale

Weerbaarheid

Even opfrissen…

Page 12: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

VDW aanleiding

Page 13: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

VDW Onderzoek: Waarom dit onderzoek?

Huidige status?

Passende hulpInzicht &

vertrekpunt

12

3

Page 14: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Wat viel op in het onderzoek

Page 15: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Verhogen Digitale Weerbaarheid

2020

2020 VDW Module 1 Thema’s

Configuratie management

Patchmanagement

Change management

Incident management

Page 16: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Waarom is PM belangrijk?

Aanwezige kwetsbaarheden kunnen misbruikt worden.

Schade en mogelijk datalek als gevolg. (Ook imago schade!)

Kans op succesvolle aanvallen zo klein mogelijk.

Betrouwbaarheid en integriteit van de dienst zo hoog mogelijk. Compliant met BIO regelgeving. Zo min mogelijk kans op

financiële & imago schade en misbruik.

Risico’s

Kracht

Betrouwbaarheid van de dienst kan niet gegarandeerd worden.ICT en data niet beschikbaar.

Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor andere

aanvallen.(Ook extern!)

Page 17: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Doel is tweeledig

Doel 1:Het inzichtelijk maken van de

actuele stand van kwetsbaarheden en toegepaste

patches binnen de beheerde ICT-infrastructuur.

Doel 2:Op een zo efficiënt mogelijk wijze met zo min mogelijk

verstoringen stabiele (veilige) systemen te creëren.

Uitdaging PM:Vinden balans

urgentie/prioriteit/impactvoor implementatie.

Spoed Geen Spoed

Page 18: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Waar begin ik?

VDW module 1, maatregelen en processen

ICT infra

Eigen beheer Extern beheerContracten

Page 19: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Hoe begin ik

Beleg de verantwoordelijk-

heden. Leg afspraken voor patches vast

in SLA.Registreer

toegepaste patches. (liefst in CMDB)

Controleer of er relevante patches

zijn.

o.a. IBD CERTKwetsbaarheids-meldingen obv

ICT-Foto

Test en implementeer

patches. Indien patch niet mogelijk:

Andere mitigerende maatregelen.

Registreer toegepaste patches.

(liefst in CMDB)

Page 20: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Relaties

Patch managementSysteem beheer

Functioneel beheer

Netwerk beheer

Service desk

Configuratie management

Change managment

Bijhouden wijzigingen ICT-infra

Begeleiden wijzigingen(tech+org)

Testen en accepteren

Implementatie patch in netwerk

Implementatie patch op systemen

Initiatie en registratie

CISO

Coördinatie & advies

IBDCERT

ICT-Fotokwetsbaarheids

meldingen

Page 21: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Kwetsbaarheidsmeldingen

GemeenteACIB – VCIB

IBD CERTobv

ICT-Foto

Leverancierhardw -

softw – dienstv

GGI-Veilig

Internet(alleen betrouwbare

bronnen!)

Initiatie patch

Inzicht in toegepaste en beschikbare

patches

Page 22: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Twee soorten patches

Initiatie patch

Spoed proces

Impact groot

Spoed Geen spoed (Regulier)

Kans explgroot

Veel schade

Gemeentelijk patchmanagement beleid

Implementatiein P (na korte test)

Test en acceptatie

Regulier proces

Impact klein

Kans explklein

Weinig schade

Testen in OTA

Implementatiein P

Test en acceptatie

Kenmerken Kenmerken

ActiesActies

Page 23: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Twee soorten patches

Initiatie patch

Spoed proces

Impact groot

Spoed Geen spoed (Regulier)

Kans explgroot

Veel schade

Gemeentelijk patchmanagement beleid

Implementatiein P (na korte test)

Test en acceptatie

Regulier proces

Impact klein

Kans explklein

Weinig schade

Testen in OTA

Implementatiein P

Test en acceptatie

Kenmerken Kenmerken

ActiesActies

Page 24: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Twee soorten patches

Initiatie patch

Spoed proces

Impact groot

Spoed Geen spoed (Regulier)

Kans explgroot

Veel schade

Gemeentelijk patchmanagement beleid

Implementatiein P (na korte test)

Test en acceptatie

Regulier proces

Impact klein

Kans explklein

Weinig schade

Testen in OTA

Implementatiein P

Test en acceptatie

Kenmerken Kenmerken

ActiesActies

Page 25: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Patchen en governance noodzaak

Noodzakelijke patch

Impact op (IT) operations

(ICT beheer)

Impact op beveiliging

B en I(CAB)

In geval van geen

consensus

In geval van consensus

Uitvoerenpatch

Beslissing manager /

proces eigenaar

Extra testen + additionele maatregelen

Niet uitvoeren + alternatieve maatregelen

analyse

analyse

2

Afstemming

Page 26: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Patchen en governance noodzaak

Noodzakelijke patch

Impact op (IT) operations

(ICT beheer)

Impact op beveiliging

B en I(CAB)

In geval van geen

consensus

In geval van consensus

Uitvoerenpatch

Beslissing manager /

proces eigenaar

Extra testen + additionele maatregelen

Niet uitvoeren + alternatieve maatregelen

analyse

analyse

2

Afstemming

Niveau 1Niveau 2

Page 27: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Patchen en governance noodzaak

Noodzakelijke patch

Impact op (IT) operations

(ICT beheer)

Impact op beveiliging

B en I(CAB)

In geval van geen

consensus

In geval van consensus

Uitvoerenpatch

Beslissing manager /

proces eigenaar

Extra testen + additionele maatregelen

Niet uitvoeren + alternatieve maatregelen

analyse

analyse

2

Afstemming

Niveau 1Niveau 2Beide niveaus:

Ondersteuning IBD CERT

Page 28: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Hoe vul ik dit structureel in

Integreer PM binnen bestaande processen.

Maak afspraken over het implementeren van

patches en borg dit. (bijv in SLA) Controleer minimaal

jaarlijks de werking van het proces, inclusief de

registratie van toegepaste patches

Page 29: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Tips uit de praktijk

• Kwetsbaarheidsmeldingen registreren in beschikbaar ITIL ticketsysteem en/of doorspelen aan de ICT-Servicedesk• De registratie wordt vastgelegd en dient binnen de afgesproken SLA vanuit de servicedesk opgevolgd te worden.• CISO tijdig op de hoogte van de kwetsbaarheidsmelding, kan direct een risicoschatting voor het patchen maken.

• Start een mail-, Whatsapp- of Signal-groep met de personen die direct op de hoogte moeten worden gesteld bij een kritische kwetsbaarheid• Zo is er direct afstemming voor een risicoschatting en het bepalen van vervolgacties. Ook kan dan snel besloten

worden of verdere afstemming of alternatieven noodzakelijk zijn om de dreiging te mitigeren.

• Evalueer en leer• Gaf een eerdere patch problemen? Of liet een update langer op zich wachten dan de afspraak? Ga na hoe dit in

de toekomst beter kan en oefen waar nodig.

• Denk ook aan leveranciers en ketenpartners!

Page 30: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Vragen

Page 31: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Tweede webinar

Tweede webinar PM:

Donderdag 16 juli 10:00u

PM Technisch inhoudelijk

Page 32: Verhogen digitale weerbaarheid Webinar Patch Management … · 2020. 7. 1. · Frits Grotenhuis –Adviseur Informatie Beveiliging ... Gemeentelijke ICT kan misbruikt worden voor

Dank voor de aandacht!Alle hulpmiddelen zijn te vinden op onze website:

https://www.informatiebeveiligingsdienst.nl/project/digitaleweerbaarheid/

[email protected]