Verder met ZIEN!...Ontwikkelpad 1 Op weg naar een sociaal en pedagogisch veilige school met de...
6
Verder met ZIEN! Op weg naar een sociaal pedagogisch veilige school
Transcript of Verder met ZIEN!...Ontwikkelpad 1 Op weg naar een sociaal en pedagogisch veilige school met de...
Verder met ZIEN! Op weg naar een
sociaal pedagogisch veilige school
ZIEN! en de fasen van het schoolontwikkelingsmodel
Om over na te denken:
Is jouw school tevreden over de spiegelende
werking van het groepsprofiel in relatie tot
het pedagogisch handelen van de leerkracht?
Is jouw school blij met de mogelijkheden
om door middel van begrijpen van het
groepsprofiel te komen tot het antwoord op
de vraag: “Wat heeft de groep en de leerling
van de leerkracht nodig om te groeien in pro-
sociaal gedrag?”
Ben je er bij de fase van plannen van
op de hoogte dat de A-uitspraken veel
informatie geven over de belemmerende
en compenserende factoren op leerling-/en
groepsniveau?
1. WaarnemenLijsten
De leerkracht observeert in verschillende situaties, vult de ZIEN!-
observatielijst en eventuele aanvullingsbladen in. De leerlingen (groep 5-8)
vullen de digitale vragenlijsten in over het leer- en leefklimaat en pesten
(= monitor sociale veiligheid) en de sociale vaardigheden en ouders vullen
de oudervragenlijst in als welkome aanvulling voor het gesprek met de
leerkracht. Bij de leerlingen in de onderbouw neemt de leerkracht een
(groeps)interview af.
2. BegrijpenProfiel en indicatie-uitspraken
Het groeps- en leerlingprofiel wordt gegenereerd en indien van toepassing
indiceert ZIEN! een ondersteuningsbehoefte. De indicatie-uitspraken
helpen te komen tot een passende interventie. In de fase van begrijpen zijn
we op zoek naar ‘grip op het resultaat’. Op leerling- en groepsniveau leggen
we relaties tussen de zeven ZIEN!-dimensies en ontdekken verbanden
tussen welbevinden, betrokkenheid en de sociale vaardigheden. We
ontwikkelen inzicht in ruimtegevend en ruimtenemend gedrag, egocontrole,
egoveerkracht en empathie.
3. WegenKiezen van interventies
Om in deze fase te komen tot een overwogen keuze uit de beschikbare
handelingsdoelen is het van belang dat de fase van begrijpen goed doorlopen
is. Met ZIEN! brengt de leerkracht focus aan.
4. PlannenWat ga je doen?
De handelingssuggesties in ZIEN! gebruikt de leerkracht als inspiratiebron
om interventies te beschrijven. Daarnaast verwijst ZIEN! naar veel
methoden voor sociale vaardigheden.
5. HandelenAanpak
De leerkracht voert, na afstemming met de groep en/of de leerling, het plan
uit.
6. EvaluerenTerugblik
De leerkracht evalueert of de aanpak de groep of leerling geholpen heeft,
bijvoorbeeld door de vragenlijst nogmaals in te vullen.
ZIEN! werkt systematisch en transparant, wanneer alle fasen van handelingsgericht werken cyclisch worden
doorlopen. Cyclisch werken met ZIEN! komt terug in de jaarcyclus, soms meerdere malen. Het waarnemen,
begrijpen, wegen, plannen, handelen en evalueren is een manier van denken: je maakt af waar je aan begon
en je begint weer opnieuw. In elke fase kan ZIEN! helpen!
Haalt jouw school al uit ZIEN! wat erin zit?
Na een eerste kennismaking met ZIEN! kun je
behoefte hebben aan verdieping, zodat ZIEN! het
pedagogisch handelen versterkt. Er zijn concrete
leerlijnen, doelen en handelingssuggesties
beschikbaar om een leerling of groep preventief
en curatief te ondersteunen bij het pro-sociaal
functioneren. Driestar onderwijsadvies biedt
verschillende voorbeeldtrajecten, zogenoemde
ontwikkelpaden, die volledig op de situatie van
jouw school zijn aan te passen. Zo kun je met
ZIEN! als hulpmiddel werken aan een sociaal en
pedagogisch veilig schoolklimaat.
Bij effectief gebruik van ZIEN! … heb je de ‘graadmeters’ welbevinden en betrokkenheid
hoog in het vaandel staan.
krijgt je school inzicht in de sociale competenties van
leerlingen, het pro-sociaal gedrag.
is pedagogisch en didactisch handelen van de leerkracht
ingebed in het pedagogisch klimaat.
wordt de sensitiviteit en responsiviteit van de leerkracht
versterkt.
weten leerkrachten op het juiste moment de effectiefste
interventie te kiezen en uit te voeren op het gebied
van welbevinden, betrokkenheid en/of de vijf sociale
vaardigheden.
monitor je op jouw school de sociale veiligheid.
voer je een oudergesprek waarbij je compact taal weet te
geven aan het gedrag van de leerling in de context van de
school.
wordt de leerkracht en/of leerlingvragenlijst ingezet om
een effectief kindgesprek te voeren.
Ontwikkelpad 1
Op weg naar een sociaal en pedagogisch veilige school met de ZIEN!-ontwikkelpaden
Waarnemen Na de eerste fase van groepsvorming gaan we het waarnemen vastleggen in
ZIEN! en informatie verzamelen van leerlingen en ouders. We gebruiken:
ZIEN! Leerkracht
ZIEN! Leerling sociale vaardigheden + leer- en leefklimaat
ZIEN! Ouder, de oudervragenlijst
Begrijpen, wegen en handelenZIEN! biedt effectieve interventies en/of strategieën om sociale vaardigheden
positief te beïnvloeden. Een voortdurende reflectie op het handelen van de
leerkracht maakt ZIEN! tot een spiegel waarin veel te ontdekken valt!
EvaluerenWe staan stil, kijken terug en ook vooruit. Is er groei zichtbaar in leer- en
leefklimaat? Er wordt een keuze gemaakt of het van belang is om ZIEN!
opnieuw in te vullen voor de groep of een individuele leerling.
Aan het einde van het jaar is de leerkracht in staat om compact woorden
te geven aan het gedrag van de groep en de individuele leerling. ZIEN!
wordt daarmee een sterk middel in de ‘warme overdracht’ naar de volgende
leerkracht.
Begeleiding en adviesWanneer je als school handelingsgericht wilt werken met ZIEN! bieden
we schoolontwikkeling aan door middel van teamscholingen waarin de
uitgangspunten van de school, praktische oefening en borging een plek
hebben.
Handelingsgericht werken met ZIEN!
ZIEN! is een krachtig middel om pedagogisch handelen van leerkrachten te versterken met als
resultaat een sociaal en pedagogisch veilige school! Om meer uit ZIEN! te halen en de school
optimaal te helpen, heeft Driestar onderwijsadvies verschillende voorbeeldtrajecten, zogenoemde
ontwikkelpaden, opgezet. We starten bij voorkeur samen met jou vanuit een collectieve ambitie.
Vandaaruit komen we tot maatwerk in de keuze van de te bewandelen ontwikkelpaden.
We werken aan:
vergroting inhoudelijke kennis van de
zeven ZIEN!-dimensies.
versterking van het pedagogisch
leerkrachthandelen.
cyclisch werken met ZIEN!
De pedagogische interventies van ZIEN! zijn
een preventief middel om de eerste fase van
groepsvorming positief te beïnvloeden. We
zoeken naar een groep die in balans is op het
gebied van ruimtegevend en ruimtenemende
vaardigheden. Driestar onderwijsadvies kan
helpen in deze eerste fase van groepsvorming.
Ontwikkelpad 2
Ontwikkelpad 3
OuderavondEen ouderavond is een moment van ontmoeting en informatie-
verstrekking om te werken aan educatief partnerschap. We nemen
ouders mee in het proces: “Wat heeft uw kind van de leerkracht in
samenwerking met u nodig om te groeien op cognitief en sociaal-
emotioneel gebied?”
“Opvoeden is best een lastige klus. Tijdens de ouderavond van ZIEN! kreeg ik concrete en praktische tips waar ik direct iets mee kon.”
Patric Muilwijk, ouder
TeambijeenkomstenTijdens teambijeenkomsten staat de vraag centraal: “Hoe ga ik aan de
hand van een ZIEN!-profiel in gesprek met de leerling en/of de ouders?”
We bieden in samenwerking met een trainingsacteur handvatten om
alle soorten gesprekken effectief te voeren.
CoachingEen ander onderdeel van de begeleiding op dit ontwikkelpad is het
coachen van de intern begeleider en/of gedragsspecialist. Zij vormen
de spil op jouw school als het gaat om communicatie over gedrag. We
coachen de coach!
Expertcursus ZIEN!Speciaal voor intern begeleiders bieden we de expertcursus ZIEN!
aan (ook op locatie in de regio). Tijdens deze twee dagen bouwen
we aan kennis, versterken we vaardigheden en maken we een
implementatieplan op maat!
Pedagogisch meesterschapTijdens bijeenkomsten en groepsbesprekingen op de school zetten we
in op preventief handelen van de leerkracht. Er wordt gewerkt aan de
pedagogische competenties sensitiviteit en responsiviteit.
De groep ontwikkelt, de leerling groeit en de leerkracht geniet! Ook
worden coachingsgesprekken met leerkrachten gehouden onder leiding
van de ib’er en een onderwijsadviseur. Daarmee wordt een dubbelslag
gemaakt: de leerkracht én de ib’er worden gecoacht!
ZIEN!-experts in de school
ZIEN! en effectief communiceren over gedrag
De kernbegrippen binnen dit ontwikkelpad zijn:
Gesprekken met ouders.
Gesprekken met kinderen.
Gesprekken met elkaar.
Met elkaar spreken we dezelfde ZIEN!-taal!
Op een sociaal en pedagogisch veilige school is het
van groot belang om als team, met leerlingen en
ouders effectief en eenduidig te communiceren
over gedrag. ZIEN! gaat over gewenste sociale
competenties en de balans in ruimtenemende en
ruimtegevende vaardigheden.
ZIEN! biedt concrete inhoud om binnen het team
en met de ouders over hun kind in gesprek te
gaan. De ouderrapportage is een hulpmiddel in de
communicatie met ouders. We denken daarbij niet
in problemen, maar in aan te leren vaardigheden!
ZIEN! heeft een sterk concept, het deugt en het
werkt. Op een sociaal en pedagogisch veilige
school wordt ZIEN! als middel ingezet om de
collectieve ambitie van de school om te zetten in
daadkracht. Dit betekent in de praktijk:
Een leidinggevende stuurt op cyclisch werken
met ZIEN!
Een intern begeleider en/of gedragsspecialist
geeft betekenis aan het handelingsgericht
werken met ZIEN! op leerling-, groeps-, en
schoolniveau.
Een intern begeleider ondersteunt
leerkrachten adequaat in het proces van
signaleren tot handelen.
Een leerkracht werkt aan zijn pedagogisch
kwaliteiten.
Een school die door externen wordt herkend
en erkend als een sociaal en pedagogisch
veilige school.
Burg. Jamessingel 2 Postbus 368 2800 AJ Gouda
T 0182-540333 [email protected]
www.driestar-onderwijsadvies.nl
Driestar onderwijsadvies adviseert en begeleidt scholen voor voortgezet en (speciaal) basisonderwijs, met inspirerend onderwijs en goede zorg als ideaal. Wij zijn een onderdeel van
kenniscentrum Driestar educatief en werken nauw samen met Driestar hogeschool en Driestar managementadvies.
Meer weten?
Kijk op www.zienvooronderwijs.nl
Je kunt ook contact opnemen met
Michel Vaders, projectleider ZIEN!:
(0182) 76 03 09 of
06-52 58 11 54
