1. TRENDS DIE PARTICIPATIE BENVLOEDEN

2. LOKALE OVERHEDEN ONDER DRUK Overheden verliezen grip op economische ontwikkelingen 3. LOKALE OVERHEDEN ONDER DRUK Burgers nemen zelf heft in handen 4. LOKALE OVERHEDEN ONDER DRUK Enige kans: Mee bouwen aan netwerksamenleving Organiseren van gemeenschappelijke invulling publieke zaak 5. PARTICIPATIE: BELOFTE MAAKT SCHULD op burger is klant, klant is koning Reactie Druk om bijkomend te toetsen met burger Verschuiven beslissingsrecht 6. BESPARINGEN LEIDEN TOT MEER SAMENWERKEN Moeilijke budgettaire situaties Van alles iets doen: geen optie meer Keuzes maken: welke? Burger mee prioriteiten laten stellen 7. VERANTWOORDELIJKHEID 8. VERANTWOORDELIJKHEID Participatie als antwoord op ownership Burger als verantwoordelijke bij output Burger neemt rol op bij/na realisatie Georganiseerde burger Individuele burger 9. DRUK SOCIALE MEDIA 10. DRUK VAN SOCIALE MEDIA Het debat wordt gevoerd, altijd en overal Posities worden ingenomen Informatie aan hoge snelheid gedeeld Snelle mobilisatie 11. VOORWAARDEN VOOR KANSRIJKE PARTICIPATIE 12. BETREK BURGERS ZO VROEG MOGELIJK IN HET PROCES 13. BETREK BURGERS ZO VROEG MOGELIJK IN HET PROCESte veelDat ze eerst hun huiswerk zelf makente vroeg Ze weten het zelf niet, en vragen het aan onsAls alles is beslist, komen ze het mooi uitleggenAlles gebeurt toch achter onze rugte weinigte laat 14. BETREK BURGERS ZO VROEG MOGELIJK IN HET PROCES Ontrafel het tijdskaderKies voor differentile benadering doelgroepen Per doelgroep ligt te veel, te weinig, te vroeg, te laat anders 15. BETREK BURGERS ZO VROEG MOGELIJK IN HET PROCES Ontrafel het tijdskader Communiceer aan alle doelgroepen het participatietraject, ook al worden ze pas in een latere fase betrokken 16. GEEN PARTICIPATIE ALS HET ZINLOOS IS Te beperkte inspraak t.o.v. totaal van het project Te laat in het proces Onvoldoende bewegingsruimteProcedurele beperkingenLaat je daartoe als communicator niet verleiden! 17. STEL GRENZEN AAN DE PARTICIPATIE 18. STEL GRENZEN AAN DE PARTICIPATIE Schets ook de beperkingen: wettelijk financieel stedenbouwkundig Beperkingen: Zorg er voor dat specialisten kunnen helpen om te verduidelijken in het participatieproces Mogen fundament van participatie niet fnuiken Fiets er niet omheen! Geef ze mee bij aanvang van het proces 19. BOUW EEN BEKNOPT TRAJECT 20. BOUW EEN BEKNOPT TRAJECT maak de periode waarin je medewerking van burgers vraagt niet te lang betrokkenheid gaat snel achteruit keer op keer activeren kost energie bij lange processen: differentieer de doelgroepen combineer fysieke bijeenkomsten en digitale dialoog vraagt minder tijdsbesteding van burger 21. MAAK EEN MIX TUSSEN ON LINE EN OFF LINE 22. MAAK EEN MIX TUSSEN ON LINE EN OFF LINE Burgers drukken zich niet meer uit in standaardformules: (groeiend deel) van de doelgroep spreekt zich liever uit op een digitaal platform, gaat veel minder gemakkelijk in op uitnodigingen voor bijeenkomsten andere mensen willen wel echt ontmoeten om met elkaar verbonden te raken Organiseer je naar deze diversiteit, combineer fysieke bijeenkomsten met de inzet digitale participatievormen 23. MEEN HET! 24. MEEN HET! Participatie is geen verkooptruc Communicatie kan niet alles gedaan krijgen wat men zelf voor ogen heeft Participatie om iets verkocht te krijgen werkt niet, zeker niet als men weet dat het eigenlijk niet meer te verkopen is 25. COMMUNICATOR, WEES ALERT! Communicatiespecialisten staan mee aan de wieg (of zijn minstens observator) bij alle fases en evoluties Probeer participatie aan communicatie te verankeren Pleit voor betrokkenheid en middelen 26. BESTUURDERS EN POLITICI: ACTIEF OF PASSIEF? De burger spreekt maar wat met de beleidsmakers in tussentijd? 27. BESTUURDERS EN POLITICI: ACTIEF OF PASSIEF? is het soms wenselijk dat Inhoudelijk bestuurders of politici afwezig blijven Het initiatief moeten ze wel volop steunen: het verhoogt de impact op de mate van (gepercipieerde) betrouwbaarheid Het onderstreept het belang van het project het verhoogt de participatiegraad 28. MAAK VAN EEN PROCEDURE EEN PROCES Procedure: de regels zijn gevolgd voor iedereen hetzelfde massas bezwaarschriften waar je niets mee kunt doen die je soms zelfs niet mag beantwoordenProces: maatwerk zoeken naar toegevoegde waarde voor alle partijen een doordacht traject 29. MAAK VAN EEN PROCEDURE EEN PROCESdeugd maken: Van nood Informatie- en inspraakplicht: Het moet toch gebeuren Het kost inspanning Het kost financile middelen Besluitvorming verzwaard door formele inspraakprocedures: Gebruiken om bredere participatietrajecten op te zetten Wettelijke verplichting kwaliteitsverbetering Van nood deugd maken 30. MAAK VAN EEN PROCEDURE EEN PROCES van vallen en opstaan, van Trajecttoevoegen en wegnemen, van creativiteit en durf Bouw volgende stappen in: Stel procesnota op Stappenplan (participatie, communicatie) Doelgroepen betrekken Vervlecht procedures en proces Timing Optimale input Verbetering proceduregang Stel planning op 31. WEES TRANSPARANT OVER DE DISCUSSIE, DE UITKOMSTEN EN DE RESULTATEN 32. WEES TRANSPARANT OVER DE DISCUSSIE, DE UITKOMSTEN EN DE RESULTATEN de kloof! Oppassen voor Niet altijd een rechtstreekse link tussen participatieproces en besluit Beslissing geen rechtstreeks uitvloeisel van het traject Onbegrip OnvredeDemotivatie als resultaten van inbreng en energie niet vertaald/zichtbaar worden in de besluitvorming 33. TUSSENPAGINA 34. GA VERSTANDIG DIGITAAL Overstijg basiscommunicatie: E-mail: Goede trigger Maar geen waardevolle participatiemethodiek: Eenrichtingsverkeer Een on-line samenwerkingsplatform biedt die mogelijkheden welCollaboration software Niet geschikt zijn voor mensen die niet tot de digitale trendsetters behoren Velen ontzien zich de moeite om nieuwe software eigen makenHet gaat niet vanzelf Snelle verslapping van de aandacht 35. GA VERSTANDIG DIGITAAL DUS: Gebruik geen ingewikkelde software Kies een platform dat zeer eenvoudig in gebruik is Maak het deelnemers zo gemakkelijk mogelijk 36. VERDIEP JE IN JE (DIGITAAL) PARTICIPATIEPLATFORM 1. Vastspijkeren contouren Wat is het precieze doel van de participatie? Welke resultaten wil je bereiken? Inhoud Vorm Welke mensen moeten betrokken worden? Hoe worden deze gevonden en geactiveerd? 37. VERDIEP JE IN JE (DIGITAAL) PARTICIPATIEPLATFORM op 2. Zet een eenvoudig concept Hoe gaat het eruit zien? Welke functionaliteiten worden gebruikt? Wat moet in welke tijd bereikt worden? 38. VERDIEP JE IN JE (DIGITAAL) PARTICIPATIEPLATFORM 3. Zet een community management op Het platform heeft cordinatie nodig Het platform heeft beheer nodig Bezoekers en deelnemers hebben ondersteuning nodig Doelgroepen moeten regelmatig geactiveerd worden 39. VERDIEP JE IN JE (DIGITAAL) PARTICIPATIEPLATFORM inrichting 4. Technische en functionele Zorg voor technische ondersteuning Zowel bij opbouw als bij gebruik 40. PROMOOT PROJECT EN DIGITALE PLATFORM Kies voor gecibleerde communicatie Werk een mini-communicatieplan uit: Waar zitten de doelgroepen? Hoe bereik je ze? Kansen voor toeleiding? Wanneer start ik de communicatie? Hoe deel ik de aandachtsboog in? 41. CASE UTRECHT 42. CASE UTRECHT Resultaat: 61% bracht stem uit 38% reageerde op forum 43. CASE DORDRECHT Buurtbegroting 600.000 Bewoners mochten verdeling budget voorstellen. In de voorbereidende fase: debatmobiel inspraakavondenResultaat: drie begrotingsvoorstellenStart digitale participatie: Kiezen uit voorstellen. Alle bewoners vanaf 16 jaar ontvingen een persoonlijk geadresseerde uitnodiging Stemmen via webplatform 44. CASE DORDRECHT Resultaat 7000 aangeschreven bewoners 1600 bewoners stemden via website Ruim 25% hiervan maakte ook gebruik van het forum Opvallend: groep van 51 jaar en ouder is het best vertegenwoordigd bij digitale stemming 45. CASE WONINGTYPE (UITHOORN) Aanpak bewoners ontvingen persoonlijk geadresseerde brief: unieke stemcode website een unieke stemcode-sticker informatieavond website keuze maken en motiveren reacties over digitale aanpak Informatieavond sticker plakken op bord met woningbouwtype van hun voorkeurResultaat 25% reageerde via internet 4% kwam naar informatieavond 46. VAN PARTICIPATIELADDER NAAR 47. NAAR BESTUURSSTIJLEN faciliterende stijl samenwerkende stijl delegerende stijl participatieve stijl consultatieve stijl open autoritaire stijl gesloten autoritaire stijl 48. ALS PARTICIPATIE OPSCHUIFT NAAR PROTEST 49. MEER KANS OP (SUCCESVOL) PROTEST Politieke opportuniteiten Gebrek aan gepercipieerde procedurele rechtvaardigheid Transparantie Dialoog Consistentie in besluitvormingGebrek aan respect 50. MINDER KANS OP PROTEST Robuuste steun vanuit politieke hoek Nadruk op toekomstbeeld Herhaaldelijk en intensief argumenteren, uitleggen waarom Eenduidige boodschap Punctuele, heldere antwoorden op kritische vragen Rechtsgang kan soms vermeden worden door: Aantonen wat mogelijk is bij rechtsgang (vb. beperkt uitstel) Juridisering = financile inspanning 51. MET VALLEN EN OPSTAAN 52. MET VALLEN EN OPSTAAN Eerste keer, open, kritisch maar vooral ambtelijk Leren over en van de eigen organisatie Elk apart aan de slag: sterke dienstgerichte aanpak Rol van de ambtenaren onduidelijk Nood aan maatwerk, vraag naar modellen Focus op beheersen domineert Vasthouden aan traditionele instrumenten: Adviesraden Hoorzittingen(bron KCVS) 53. WEG VAN DE KLASSIEKE CONFRONTATIE 54. DENKAVOND 55. INFOMARKT 56. FOCUSGROEP 57. WORLD CAFE 58. CHARETTE 59. EN OOK Ontwerpateliers Keukentafelgesprekken Burgerpanel Ontmoetingen Beleidsdialoog Burgeradviescommissies 60. EN OOK Terreinbezoeken Inspiratiewandelingen Consensusconferentie COCD-brainstorm Interactieve Backcasting Envisioning workshop Stadsdebat SWOT-analyse 61. ACCEPTEER DAT HET NIET VANZELF GAAT 62. MAAR WEL ZEER WAARDEVOL