Van Collegebank Naar Arbeidsmarkt

7/25/2019 Van Collegebank Naar Arbeidsmarkt

1/17

VAN COLLEGEBANK NAAR

ARBEIDSMARKTBeleidsplan ter verbetering van de arbeidsmarktvoorbereiding van

het bachelor- en masteronderwijs van de Universiteit Utrecht

Jol Wieme5 november 2015


2/17

Inhoudsopgave

1.

Inleiding 3

2.

Aansluiting op arbeidsmarkt 4

3. Beleidsdoelen 6

4.

Analyse van actoren en factoren 9

5.

Evaluatie van beleid 13

6. Advies 14

7.

Bronnen 16


3/17

Pagina | 3

1. Inleiding

In dit beleidsplan is nieuw beleid geformuleerd om de aansluiting van het aanbod aan

opleidingen van de UU op de arbeidsmarkt te verbeteren. Dit beleidsplan anticipeert op

recente ontwikkelingen in de arbeidsmarkt en het hoger onderwijs. Te denken valt

hierbij enerzijds aan de hogere eisen die studenten stellen aan een duidelijk

arbeidsmarktperspectief van opleidingen en anderzijds aan veranderende eisen die

werkgevers aan recent afgestudeerden stellen. Daarbij worden ook gerelateerde

maatschappelijke ontwikkelingen betrokken. Een belangrijke indicator van de kwaliteit

van de aansluiting van het opleidingsaanbod op de arbeidsmarkt is de score van UU-

opleidingen op arbeidsmarktvoorbereiding in de Nationale Studenten Enqute (NSE). De

directie O&O brengt in dit beleidsplan de belangrijkste ontwikkelingen voor de

arbeidsmarktvoorbereiding in het Utrechtse opleidingsaanbod in kaart en doet op basis

van een analyse voorstellen voor te nemen maatregelen, zowel curriculair als

extracurriculair, om de aansluiting van opleidingen op de arbeidsmarkt verder te

verbeteren.

In de volgende paragrafen worden allereerst de ontwikkelingen over de aansluiting van

opleidingen op de arbeidsmarkt verder uitgewerkt en de uitdagingen voor de UU

beschreven. Vervolgens worden op basis hiervan beleidsdoelen geformuleerd. Daarna

worden de beleidsdoelen op hoofdlijnen uitgewerkt, met behulp van inzichten uit

(wetenschappelijke) literatuur en best practices van binnen en buiten de universiteit.

Verder wordt een analyse gemaakt van alle actoren en factoren die voor een succesvolle

uitvoering van het beleid van belang zijn. Ook worden criteria voor de evaluatie van ditbeleid behandeld. Besloten wordt met een concreet advies over de te nemen besluiten,

de afwegingen die daarbij een rol spelen en een strategie voor de genoemde relevante

actoren en factoren.


4/17

Pagina | 4

2.Aansluiting op arbeidsmarkt

De arbeidsmarkt verandert

De afgelopen decennia zijn zowel het hoger onderwijs als de arbeidsmarkt ingrijpend

veranderd. Onder invloed van digitalisering is de laatste twee decennia veel fysiek werk

geautomatiseerd. Ook in sectoren met werkgelegenheidsgroei en banen die niet

geautomatiseerd zijn, is de afhankelijkheid van computers voor productiviteitsgroei

sterk toegenomen1. Door deze ontwikkeling zijn andere competenties nodig op de

arbeidsmarkt. Werkgevers verwachten van werknemers dat zij informatie uit

verschillende bronnen kunnen vinden, verwerken en op basis daarvan met creatieve,

nieuwe ideen kunnen komen. Zogenoemde 21st century skills als samenwerken,

communicatievaardigheden, organisatievaardigheden en probleemoplossend vermogen

zijn daarbij belangrijker dan ooit2. Werkgevers in zowel de publieke als private sector

stellen kortom andere eisen aan afgestudeerden. Niet alleen werkgevers, maar ook

recent afgestudeerden stellen andere eisen. De jongste generatie werknemers,

generatie Y, is individualistischer dan eerdere generaties, zelfverzekerd en vindt dat

werk zich moet voegen naar de persoonlijke wensen3.

Studenten stellen hogere eisen

De hoge eisen die de jongste generatie afgestudeerden stelt aan werkgevers, lijken ook

voor de universiteit te gelden. Jaarlijks voert Studiekeuze123 een

tevredenheidsonderzoek onder studenten uit over uiteenlopende aspecten van studie en

studentenleven (Nationale Studenten Enqute; NSE). In 2014 heeft Studiekeuze123 de

resultaten van de NSE van de afgelopen vijf jaar geanalyseerd en overzichtelijk in eenrapport gepubliceerd4. Uit het onderzoek blijkt ten eerste dat de tevredenheid over de

voorbereiding op de arbeidsmarkt in de periode 2010-2014 sterk afneemt. Ten tweede

loopt de tevredenheid over de loopbaanvoorbereiding tussen sectoren erg uiteen, met

aan de onderkant alfasectoren als taal- & communicatie, kunst & cultuur en gedrag &

maatschappij en aan de bovenkant bta- en medische sectoren als gezondheid, aarde &

milieu, exact & informatica en techniek. De tevredenheid over de loopbaanvoorbereiding

is daarmee het laagst van alle onderzochte themas. Opmerkelijk is tenslotte dat de

tevredenheid over de loopbaanvoorbereiding in het hbo aanmerkelijk hoger is dan in het

wo. Hoewel gezaghebbend, schetst het onderzoek van Studiekeuze 123 slechts het

probleem, maar zegt niets over de onderliggende redenen voor de afgenomen

tevredenheid en doet geen aanbevelingen voor de verbetering van de aansluiting tussenstudie en arbeidsmarkt. Wel is het belangrijk om op te merken dat de betrouwbaarheid

en validiteit van de NSE-enqute wordt betwist. Een lage score op

arbeidsmarktvoorbereiding kan ten dele ook worden verklaard doordat studenten

activiteiten die bijdragen aan de arbeidsmarktvoorbereiding niet als zodanig herkennen

of doordat deze activiteiten door studieverenigingen worden georganiseerd.

1

Murnane, R., & Levy, F. (2004).2Silva, E. (2009).3Have, ten, C. in vkbanen.nl (2011).4Studiekeuze123 (2014).


5/17

Pagina | 5

Macro-economische ontwikkelingen

Naast de veranderende eisen van werkgevers en recent afgestudeerden, spelen ook

macro-ontwikkelingen op de arbeidsmarkt een rol. Het Researchcentrum voor Onderwijsen Arbeidsmarkt (ROA) van Maastricht University beschrijft in 2013 de macro-

ontwikkelingen op de arbeidsmarkt voor de komende jaren en de gevolgen daarvan

voor het onderwijs5. Het ROA voorziet voor de periode 2013-2018 een beperkte groei

van de arbeidsmarkt, mede door de sombere groeivoorspelling van de economie op dat

moment. Volgens het ROA moeten op wo-niveau de sectoren recht en economie op

het kleinste aantal vacatures rekenen, terwijl o.a. vanwege pensionering het grootste

aantal vacatures op wo-niveau te verwachten zijn in de sectoren groen en in medische

beroepen. Deze bevindingen zijn voor de UU van belang, met name voor de faculteit

REBO, omdat deze met 5500 studenten, waarvan veruit het grootste deel studies in

recht en economie doet, met ongeveer 20 procent van de totale studentenpopulatie n

van de grote studentrijke faculteiten is. Voor sectoren met sombere groeiverwachtingenover de werkgelegenheid is het van belang om studenten nog beter voor te bereiden op

een succesvolle loopbaan.

Uitdagingen voor de Universiteit Utrecht

De UU levert al aanzienlijk meer inspanningen om studenten naast vakinhoudelijk ook

praktisch voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Te denken valt hierbij onder meer aan

de recente herziening van de bachelor- en mastercurricula, het ontwikkelen van

vaardighedenonderwijs en het verzorgen van sollicitatietrainingen en cv-checks. Deze

inspanningen vormen een eerste stap naar een betere aansluiting van de studie op de

loopbaan. De lage scores op arbeidsmarktvoorbereiding van studenten (NSE) laten zien

dat aanvullende maatregelen nodig zijn om de match tussen studie en arbeidsmarkt teverbeteren. In de volgende hoofdstuk worden hiertoe beleidsdoelen geformuleerd en

uitgewerkt.

5Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) (2013).


6/17

Pagina | 6

3. Beleidsdoelen

In de vorige paragrafen is reeds besproken dat de aansluiting tussen studie en

arbeidsmarkt onder een toenemende druk komt te staan door veranderende eisen van

werkgevers studenten. In deze hoofdstuk worden op basis van de probleemanalyse uit

hoofdstuk 2 en (wetenschappelijk) onderzoek beleidsdoelen geformuleerd. Deze worden

vervolgens uitgewerkt met behulp van wetenschappelijk- en beleidsonderzoek. Ook

worden de haalbaarheid van het beleid en mogelijke uitvoeringsproblemen behandeld.

Op basis van deze analyse doet deze hoofdstuk tot slot enkele suggesties om de

haalbaarheid van het beleid te vergroten en uitvoeringsproblemen tot een minimum te

beperkten.

Employability skills

Arbeidsmarktorintatie is een breed begrip dat diverse maatregelen en activiteiten kan

omvatten. In Angelsaksische landen is al jaren veel aandacht voor de aansluiting van

opleidingen op de arbeidsmarkt. Daar zijn diverse onderzoeken gedaan naar

employability skills, onder andere naar het effect van deze vaardigheden op de kans op

succes van recent afgestudeerden op de arbeidsmarkt. Daaruit blijkt dat voornamelijk

de mate waarin potentile werkgevers het onderwijs vormgeven en relevante

werkervaring van afgestudeerden aantoonbaar positieve effecten hebben op de kans om

binnen zes maanden na afstuderen een baan op niveau te vinden6. De Australische

Kamer van Koophandel, de Australia Chamber of Commerce and Industry(ACCI), heeft

onderzoek gedaan naar arbeidsmarktvaardigheden die door werkgevers belangrijk

worden gevonden. Daaronder vallen: communicatievaardigheden;

effectief samenwerken;

probleemoplossend vermogen;

initiatiefrijkheid;

vermogen om goed te plannen en organiseren;

self management;

leergierigheid en het vermogen om zichzelf te blijven ontwikkelen;

diverse technische (ICT-)vaardigheden7.

Bennett (2002) heeft uit veel wetenschappelijk onderzoek naar

arbeidsmarktvaardigheden die werkgevers belangrijk vinden een overzicht gemaakt, zievolgende pagina8.

6

Mason, G., Williams, G. & Cranmer, S. (2009).7Australia Chamber of Commerce and Industry (ACCI), Business Council of Australia (BCA) & AustraliaDepartment of Education, Science and Training (DEST) (2002).8Bennett, R. (2002).


7/17

Pagina | 7


8/17

Pagina | 8

Doelstellingen en uitgangspunten

Een belangrijk uitgangspunt in dit beleid is dat een betere arbeidsmarktvoorbereiding

alleen bereikt kan worden door inspanningen van zowel de universiteit als vanstudenten. Met dit beleid investeert de universiteit in een betere

arbeidsmarktvoorbereiding van studenten, maar verwacht van studenten een grote

verantwoordelijkheid en initiatiefrijkheid. Een tweede uitgangspunt van dit beleid is de

decentrale verantwoordelijkheid voor implementatie en uitvoering. Op basis van de

geschetste problematiek en de beschreven wetenschappelijke inzichten zijn enkele

beleidsdoelen geformuleerd. Dit beleidsplan omvat algemene beleidsdoelstellingen die

door de faculteiten en departementen verder kunnen worden uitgewerkt:

het inrichten van vaardighedenonderwijs in bachelor en master die relevant is

voor het arbeidsmarktperspectief van het vakgebied;

het stimuleren van het gebruik van gastcolleges, werkbezoeken en ministages

door voor de studenten interessante en voor het vakgebied relevantegastsprekers en organisaties, waarbij de koppeling tussen theorie en praktijk

expliciet wordt gemaakt;

het aanstellen van tenminste n career officer binnen elke faculteit voor de

acquisitie en cordinatie van arbeidsmarktactiviteiten;

het oprichten van een maatschappelijke adviesraad, bestaande uit

vertegenwoordigers van belangrijke werkgevers en professionals, die regelmatig

met het opleidingsbestuur overlegt over strategische keuzes ten aanzien van de

inrichting van de opleiding;

de voorlichting aan studenten in bachelor 3 en master over

arbeidsmarktactiviteiten van de universiteit ter voorbereiding op de loopbaan;

het aanbieden van trainingen in algemene vaardigheden, zoalssollicitatietrainingen, cv-checks, algemene professionele vaardigheden.

Aanpak

Zoals eerder gezegd, worden deze beleidsdoelstellingen in dit beleidsplan niet in detail

uitgewerkt, omdat de behoefte aan extra aandacht voor arbeidsmarktvoorbereiding

tussen sectoren sterk uiteenloopt. Daarnaast is de invulling van deze

beleidsdoelstellingen maatwerk en kan om die reden het best binnen de faculteiten

worden gedaan. Wel kan het College afspraken maken met faculteiten over de nadere

invulling van deze beleidsdoelen. Ook strekt het tot aanbeveling om faculteiten te

vragen een uitvoeringsagenda voor dit beleid op te stellen, aan de hand waarvan de

voortgang op deze beleidsdoelstellingen gemonitord kan worden en het College waar

nodig kan bijsturen.


9/17

Pagina | 9

4.Analyse van actoren en factoren

In dit hoofdstuk worden een factoren- en actorenanalyse gemaakt. In deze analyse

wordt ingegaan op uitdagingen, factoren en actoren die van belang zijn voor een

succesvolle implementatie van dit beleid.

Uitdagingen van het beleid

Hieronder worden inhoudelijke uitdagingen besproken, waarmee rekening gehouden

dient te worden in het beleidsontwerp en de uitvoering, en worden suggesties gedaan

hoe hiermee om te gaan.

Verschoolsing universitair onderwijs

Het universitair onderwijs is niet georganiseerd naar sectoren in de arbeidsmarkt, maar

heeft een sterk disciplinair karakter9. De aansluiting tussen universiteit en arbeidsmarkt

is pas sinds enkele jaren een belangrijk onderwerp in het publieke debat. Hoewel er

voldoende aanleiding is om de aansluiting tussen opleiding en arbeidsmarkt te

verbeteren, is de laatste jaren ook meer kritiek ontstaan op de verschoolsing van het

universitair onderwijs10. Nieuwe arbeidsmarktactiviteiten dragen mogelijk bij aan

gevoelens van verschoolsing en kunnen om die reden mogelijk niet op veel steun bij

sommige docenten en studenten rekenen. Het academische karakter van het

universitair onderwijs, met veel verantwoordelijkheid voor studenten en ruimte voor

eigen initiatief, dient daarom bij de decentrale implementatie van het beleid voorop te

staan en duidelijk aan docenten en studenten te worden gecommuniceerd.

Grote verschillen tussen disciplines

Zoals in hoofdstuk twee beschreven is, lopen de arbeidsmarktperspectieven en daarmee

ook de behoefte aan arbeidsmarktvoorbereiding tussen disciplines, soms ook binnen

faculteiten, sterk uiteen. Dit maakt het formuleren van uniform beleid voor de

verbetering van de arbeidsmarktvoorbereiding lastig. De concrete vormgeving van

arbeidsmarktactiviteiten en de implementatie ervan in curricula is daarom de

verantwoordelijkheid van faculteiten en departementen, omdat alleen zo gewaarborgd

kan worden dat deze activiteiten aansluiten op het onderwijs en de behoefte in

specifieke vakgebieden.

Concurrentie met bestaande arbeidsmarktactiviteitenVeel activiteiten, binnen en buiten het onderwijs, dragen bij aan

arbeidsmarktvoorbereiding, maar worden niet altijd als zodanig door studenten

herkend. Ook studieverenigingen organiseren, vaak in samenwerking met de

universiteit, activiteiten die bijdragen aan de arbeidsmarktvoorbereiding. De

betrokkenheid van de universiteit bij de organisatie van activiteiten door

9Zie p. 306 in Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) (2013).10In de media zijn vele artikelen te vinden over verschoolsing van het universitair onderwijs. Ook is er steedsmeer kritiek op de universiteit als economische eenheid (de fabriek).De studentenprotesten van voorjaar 2015zijn hier een illustratie van. Zie o.a.: http://www.vn.nl/de-universiteit-als-fabriek/

http://www.joop.nl/leven/detail/artikel/31058_studenten_protesteren_landelijk_tegen_de_universiteitsfabrie

k/ http://www.dub.uu.nl/artikel/opinie/bachelor-wordt-schoolser-er-geen-andere-optie.html; http://www.kennislink.nl/publicaties/een-universiteit-is-geen-school-een-College-geen-les;

http://www.dub.uu.nl/artikel/achtergrond/schoolse-universiteit-hoeft-niet-slecht-te-zijn.html.
http://www.vn.nl/de-universiteit-als-fabriek/http://www.joop.nl/leven/detail/artikel/31058_studenten_protesteren_landelijk_tegen_de_universiteitsfabriek/http://www.joop.nl/leven/detail/artikel/31058_studenten_protesteren_landelijk_tegen_de_universiteitsfabriek/http://www.joop.nl/leven/detail/artikel/31058_studenten_protesteren_landelijk_tegen_de_universiteitsfabriek/http://www.joop.nl/leven/detail/artikel/31058_studenten_protesteren_landelijk_tegen_de_universiteitsfabriek/http://www.dub.uu.nl/artikel/opinie/bachelor-wordt-schoolser-er-geen-andere-optie.htmlhttp://www.kennislink.nl/publicaties/een-universiteit-is-geen-school-een-college-geen-leshttp://www.dub.uu.nl/artikel/achtergrond/schoolse-universiteit-hoeft-niet-slecht-te-zijn.htmlhttp://www.dub.uu.nl/artikel/achtergrond/schoolse-universiteit-hoeft-niet-slecht-te-zijn.htmlhttp://www.kennislink.nl/publicaties/een-universiteit-is-geen-school-een-college-geen-leshttp://www.dub.uu.nl/artikel/opinie/bachelor-wordt-schoolser-er-geen-andere-optie.htmlhttp://www.joop.nl/leven/detail/artikel/31058_studenten_protesteren_landelijk_tegen_de_universiteitsfabriek/http://www.joop.nl/leven/detail/artikel/31058_studenten_protesteren_landelijk_tegen_de_universiteitsfabriek/http://www.vn.nl/de-universiteit-als-fabriek/


10/17

Pagina | 10

studieverenigingen voor studenten is soms onduidelijk, waardoor studenten deze

activiteiten in bijv. de NSE niet als arbeidsmarktactiviteiten van de universiteit

beschouwen. Het advies is daarom om niet alleen de pallet aan arbeidsmarktactiviteitenuit te breiden, maar ook aandacht te hebben voor de communicatie en marketing

hierover richting studenten. Daarnaast kunnen nieuwe arbeidsmarktactiviteiten door de

universiteit door studieverenigingen als concurrentie worden ervaren. De aanbeveling is

daarom om in nauwe samenwerking met studieverenigingen het arbeidsmarktbeleid

verder vorm te geven, waarbij het uitgangspunt is dat activiteiten die reeds door

studieverenigingen georganiseerd worden, niet door de universiteit overgenomen

worden.

Actorenanalyse

Hieronder volgt een overzicht van de voornaamste actoren en de wijze waarop deze

actoren bij de beleidsontwikkeling worden betrokken.

Decanen

Draagvlak onder decanen voor dit beleid is onontbeerlijk om ervoor te zorgen dat

faculteiten serieuze inspanningen leveren om de arbeidsmarktvoorbereiding te

verbeteren. Gegeven de krappe facultaire begrotingen en de overheadlasten, is het van

belang om faculteiten voldoende financile middelen beschikbaar te stellen voor de

ontwikkeling van het curriculum, de facultaire uitvoeringsagendas en de structurele

financiering van de career officers.

Onderwijsdirecteuren

Dit beleid kan alleen slagen bij voldoende gevoel van urgentie en draagvlak onder dedocenten. Onderwijsdirecteuren vormen als leidinggevenden en programmatisch

verantwoordelijken een cruciale schakel in het genereren van draagvlak onder

docenten. Daarnaast kennen zij de behoefte op het niveau van de opleiding het best. Zij

dienen daarom intensief betrokken te worden bij de vormgeving van het facultaire

beleid. Het organiseren van bijeenkomsten voor onderwijsdirecteuren over dit beleid

kan helpen om het draagvlak te vergroten.

Facultaire beleidsmedewerkers

De beleidsmedewerker(s) die de facultaire uitvoeringsagenda opstellen, zijn een

belangrijke schakel tussen het faculteitsbestuur en het College. Het is van belang om

intensief contact met deze beleidsmedewerkers te onderhouden en hen waar nodig

inhoudelijk bij te staan.

Medezeggenschap

Vanwege de implicaties voor het onderwijs en de actualiteit van deze thematiek, is

betrokkenheid van de universiteitsraad en faculteitsraden van belang. Hoewel de

medezeggenschap (vooralsnog) geen formele positie heeft ten aanzien van dit beleid, is

het raadzaam hen regelmatig te informeren en consulteren. Medezeggenschappers

kunnen waardevolle input leveren en het draagvlak voor het plan versterken (of

verzwakken).


11/17

Pagina | 11

Studenten en alumni

Het is van groot belang om input van studenten te ontvangen, omdat het beleid op hen

is gericht. Hiertoe kunnen platforms worden ingezet om diverse doelgroepen teconsulteren. Ten eerste een studentenpanel om op basis van vragen en stellingen input

voor het beleid te verzamelen. Ten tweede een alumnipanel, waarin de eerste

ervaringen op de arbeidsmarkt van alumni worden genventariseerd. Ten derde enkele

bijeenkomsten voor studieverenigingen, waarin ook zij worden gevraagd input te geven

voor dit beleid.

Factorenanalyse

Diverse factoren zijn van belang voor het slagen van dit beleid. Hieronder volgt een

opsomming van de voornaamste factoren.

Facultaire verschillenUit de resultaten van de NSE blijkt dat per sector grote verschillen bestaan in de

waardering van de aansluiting van opleidingen op de arbeidsmarkt. Studenten van

alfaopleidingen waarderen deze aansluiting aanmerkelijk lager dan studenten van bta-

en medische opleidingen. Deze sectorale verschillen tekenen zich ook af tussen de

verschillende faculteiten. In het beleid dient rekening te worden gehouden met deze

facultaire verschillen en dienen financile en personele middelen op deze onderlinge

verschillen te worden afgestemd.

Financile middelen

Het ontwikkelen en implementeren van dit beleid vergt personele inspanningen en

daarmee ook investeringen. Faculteiten zijn doorgaans terughoudend met hetcommitteren aan beleidsdoelstellingen zolang daar geen financile middelen tegenover

staan. Het is daarom van belang dat College en decanen concrete afspraken maken

over het beschikbaar stellen van beleidsmiddelen aan faculteiten.

Werkdruk

In het verlengde van het beschikbaar stellen van financin om dit beleid te realiseren, is

het van belang om realistisch te zijn in de verdeling van taken tussen de centrale

projectorganisatie en de faculteiten. Ook bij de uitvoering van het beleid dient rekening

te worden gehouden met de extra (tijds)inspanningen die dit beleid van onder andere

docenten vraagt.

Draagvlak onder docenten

Draagvlak onder docenten is van groot belang voor een succesvolle implementatie in de

curricula van de opleidingen. Docenten kunnen via de onderwijsdirecteuren actief

worden betrokken bij het beleidsontwerp. Ook kunnen docenten worden geconsulteerd

in facultaire werkgroepen. Door faculteiten veel vrijheid te geven in de facultaire

invulling van het beleid, kan voldoende draagvlak onder docenten worden gevonden.


12/17

Pagina | 12

Expertise van docenten

Een sterkere koppeling tussen de universitaire opleiding en de arbeidsmarkt vraagt

vaak om andere kennis en competenties van docenten. Waar veel docenten een striktacademische loopbaan doorlopen, lijkt in toenemende mate behoefte aan docenten die

ervaringen uit publieke organisaties en bedrijfsleven kunnen vertalen naar de

Collegezaal. Investeringen in scholing alsook het bijstellen van het wervingsbeleid is

daarmee onontbeerlijk voor het realiseren van een betere aansluiting tussen universiteit

en arbeidsmarkt.


13/17

Pagina | 13

5. Evaluatie van beleid

Hieronder worden enkele criteria voor de evaluatie van beleid besproken. Vervolgens

worden strategien en technieken behandeld die gebruikt kunnen worden om het beleid

te evalueren.

Criteria voor beleidsevaluatie

Twee criteria zijn in het bijzonder geschikt voor de evaluatie van dit beleid: ten eerste

de studententevredenheid over de arbeidsmarktvoorbereiding (NSE) en ten tweede

gegevens over het arbeidsmarktsucces van UU-alumni.

Studententevredenheid

De NSE-enqute van Studiekeuze123 meet de tevredenheid van studenten over de

arbeidsmarktvoorbereiding. Hoewel dit een gezaghebbende graadmeter is voor de

kwaliteit van de aansluiting van opleidingen op de arbeidsmarkt, zijn

tevredenheidsonderzoeken alleen onvoldoende om de aansluiting van universiteit op de

arbeidsmarkt onvoldoende. Immers kan de validiteit van een nationaal

tevredenheidsonderzoeken in twijfel worden getrokken, bijv. als studenten bepaalde

arbeidsmarktactiviteiten binnen of buiten het onderwijs niet als zodanig herkennen en

daarmee hun oordeel over de arbeidsmarktvoorbereiding niet laten benvloeden. Ook

kan sentiment ertoe leiden dat de tevredenheid over de aansluiting op de arbeidsmarkt

relatief laag is, terwijl gegevens over het arbeidsmarktsucces van alumni daar geen

aanleiding toe geven. Het tevredenheidsonderzoek blijft daarmee onverminderd

waardevol; het kan immers iets zeggen over de communicatie en voorlichting over dezeactiviteiten richting studenten.

Arbeidsmarktsucces UU-alumni

In aanvulling op tevredenheidsonderzoeken als de NSE zijn gegevens over de prestaties

van UU-afgestudeerden nodig om te kunnen beoordelen in hoeverre UU-opleidingen

studenten voorbereiden op een baan in de arbeidsmarkt. De Keuzegids, die jaarlijks

wordt uitgebracht door het Centrum Hoger Onderwijs Informatie (C.H.O.I.), geeft

verschillende indicatoren over de arbeidsmarktperspectieven van opleidingen. De

gegevens van het C.H.O.I. zijn geaggregeerd tot nationale gegevens van alle

universiteiten, uitgesplitst per opleidingen. Momenteel zijn er geen publieke gegevens

beschikbaar van de UU. Via informele netwerken verzamelen opleidingen echter welgegevens over de arbeidsmarktpositie van alumni voor beleidsdoeleinden. Indicatoren

waar aan gedacht kan worden bij de evaluatie van dit beleid zijn:

Aantal maanden tussen afstuderen en eerste baan

Aantal maanden tussen afstuderen en baan op WO-niveau

Aansluiting tussen opleiding en sector waarin afgestudeerde werkt

Salaris

Doorgroei- en ontwikkelmogelijkheden binnen baan

Strategien en technieken voor evaluatie

Terwijl er voldoende gegevens bestaan over de tevredenheid van studenten over de

aansluiting van opleidingen op de arbeidsmarkt, zijn er aanzienlijk minder gegevensbeschikbaar over de arbeidsmarktprestaties van afgestudeerden. Daarnaast zijn de


14/17

Pagina | 14

studententevredenheidsgegevens geaggregeerd op nationaal niveau en niet uitgesplitst

per instelling. Dat maakt het onmogelijk om de relatieve prestaties en tevredenheid van

UU-studenten en alumni te onderzoeken. Met het oog op een volledige en zorgvuldigebeleidsevaluatie, kunnen de volgende maatregelen overwogen worden. Ten eerste op

UU-niveau enqutes afnemen onder alumni, bijv. n, twee en drie jaar na de

afstudeerdatum om meer gegevens te verzamelen over de arbeidsmarktprestaties van

alumni. Ten tweede in samenspraak met o.a. het ministerie van OCW, CBS,

Studiekeuze123 en C.H.O.I. het ontwikkelen van onderzoeksmethoden om de

studententevredenheid over de arbeidsmarktvoorbereiding en de

arbeidsmarktprestaties van alumni niet alleen per opleiding op nationaal niveau, maar

ook op instellingsniveau beschikbaar te stellen. Dit maakt het niet alleen mogelijk om

meer inzicht in de aansluiting tussen universiteit en arbeidsmarkt te krijgen, maar

maakt ook benchmarking van universiteiten mogelijk. Dergelijke vergelijkende

onderzoeken kunnen als en waardevolle graadmeter dienen voor de prestaties van deUU op het terrein van de aansluiting van de universiteit op de arbeidsmarkt.

6.Advies

Het advies over het beleid voor de verbetering van de arbeidsmarktvoorbereiding van

het UU-onderwijs bestaat uit diverse onderdelen, die hieronder worden behandeld.

U wordt geadviseerd de beleidsdoelen, zoals geformuleerd in hoofdstuk 3, goed te

keuren. Dit houdt in dat:o

Faculteiten voor elke bachelor- en masteropleiding vaardighedenonderwijs

aanbieden als onderdeel van het curriculum. De getrainde vaardigheden komen

overeen met de vaardigheden zoals genoemd in hoofdstuk 3, maar bevatten

ook voor de arbeidsmarkt relevante vaardigheden en competenties die voor het

betreffende vakgebied van belang zijn;

o Op centraal niveau algemene vaardigheden, zoals cv-checks en

sollicitatietrainingen, worden ontwikkeld;

o Faculteiten de verbinding tussen onderwijs en arbeidsmarkt intensiveren, o.a.

door gastcolleges, werkbezoeken en mini-stages;

o

Faculteiten n of meerdere career officers aanstellen van tenminste 1 fte voor

de acquisitie en cordinatie van arbeidsmarktactiviteiten;o

Faculteiten n of meerdere maatschappelijke adviesraden oprichten, waarin

belangrijke werkgevers en professionals uit het vakgebied betrokken worden bij

de vormgeving van het (vaardigheden)onderwijs.

U wordt geadviseerd faculteiten te verzoeken een uitvoeringsagenda voor dit beleid

op te stellen, waarin de facultaire invulling van dit beleid wordt beschreven en

waarin concrete (financile) inspanningen van de faculteit worden besproken. U

wordt geadviseerd om de goedkeuring van deze uitvoeringsagenda door het

College voorwaardelijk te maken voor de facultaire implementatie van het beleid.

U wordt geadviseerd 7 miljoen euro aan beleidsmiddelen beschikbaar te stellenvoor de financiering van de beleidsontwikkeling in de opstartfase van dit beleid.


15/17

Pagina | 15

Ook is het advies om de structurele financiering van het arbeidsmarktbeleid via het

reguliere UVM te organiseren. De structurele financiering wordt daarmee onderdeel

van de besprekingen tussen College en faculteiten over de Kaderbrief 2017.

U wordt geadviseerd een projectorganisatie op te zetten binnen de directie O&O,

die de facultaire beleidsontwikkeling begeleidt en ondersteunt. Ook kan de

projectorganisatie inspraakbijeenkomsten voor studenten, docenten, lijnmanagers

en medezeggenschap organiseren.

U wordt geadviseerd het aanstellen van facultaire career officers, betaald uit de

facultaire begrotingen, goed te keuren.


16/17

Pagina | 16

7. Bronnen

Australia Chamber of Commerce and Industry (ACCI), Business Council of Australia

(BCA) & Australia Department of Education, Science and Training (DEST) (2002).

Employability skills for the future. Sydney: ACCI.

Bennett, R. (2002). Employers Demands for Personal Transferable Skills in Graduates:

a content analysis of 1000 job advertisements and an associated empirical study.

Journal of Vocational Education & Training, 54 (4), 457-476.

http://dx.doi.org/10.1080/13636820200200209

Bronkhorst, S. in DUB.uu.nl (2014, 8 juli). Een schoolse universiteit hoeft niet slecht te

zijn. Geraadpleegd via http://www.dub.uu.nl/artikel/achtergrond/schoolse-universiteit-

hoeft-niet-slecht-te-zijn.html.

Colombijn, F. in Kennislink.nl (2011, 20 juni). Een universiteit is geen school, een

college geen les. Geraadpleegd via http://www.kennislink.nl/publicaties/een-

universiteit-is-geen-school-een-college-geen-les.

Have, ten, C. in vkbanen.nl (2011, 16 juni). Generatie Y stelt hoge eisen en heeft veel

wensen. Geraadpleegd via http://www2.motivaction.nl/content/generatie-y-stelt-hoge-

eisen-en-heeft-veel-wensen.

Joop.nl (2015, 4 maart). Landelijk studentenprotest tegen de universiteitsfabriek.Geraadpleegd via

http://www.joop.nl/leven/detail/artikel/31058_studenten_protesteren_landelijk_tegen_

de_universiteitsfabriek/

Mason, G., Williams, G. & Cranmer, S. (2009). Employability skills initiatives in higher

education: what effects do they have on graduate labour market outcomes?. Education

Economics, 17(1), 1-30.

Murnane, Richard, and Frank Levy (2004). The New Division of Labor: How Computers

Are Creating the Next Job Market. Princeton, N.J.: Princeton University Press.

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) (2013). De arbeidsmarkt naar

opleiding en beroep tot 2018. Maastricht: ROA. Geraadpleegd via

http://www.uwv.nl/overuwv/Images/ROA_R_2013_11_ANOB%202018.pdf.

Selten, P. in DUB.uu.nl (2014, 24 februari). Bachelor wordt schoolser, er is geen andere

optie. Geraadpleegd via http://www.dub.uu.nl/artikel/opinie/bachelor-wordt-schoolser-

er-geen-andere-optie.html.

Silva, E. (2009). Measuring Skills for 21st-Century Learning. The Phi Delta Kappan, 90

(9), 630-634.
http://dx.doi.org/10.1080/13636820200200209http://dx.doi.org/10.1080/13636820200200209


17/17

Pagina | 17

Studiekeuze123 (2014). Nationale Studenten Enqute: een analyse van alle sectoren in

het hbo en wo 2010-2014. Utrecht: Studiekeuze 123. Geraadpleegd via

http://www.studiekeuzeinformatie.nl/wp-content/uploads/2015/07/RAPPORT-NSE.pdf.

Vrij Nederland (2015, 12 maart). De universiteit als fabriek. Geraadpleegd via

http://www.vn.nl/de-universiteit-als-fabriek/.

Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) (2013). Naar een lerende

economie. Investeren in het verdienvermogen van Nederland. Amsterdam: Amsterdam

University Press.

Van Collegebank Naar Arbeidsmarkt

Documents

Transcript of Van Collegebank Naar Arbeidsmarkt