DIGITALISERING ALS SPEERPUNT VOOR HET BELEID VAN VOORUIT

De onstuitbare groei van digitale technologieën veroorzaakt opvallende maatschappelijke veranderingen en nieuwe behoeften. Kunstencentrum Vooruit vindt het belangrijk om een technologisch-innovatief en pro-actief antwoord te formuleren op die behoeften en heeft digitalisering als één van de speerpunten in zijn beleidsplan 2006-2009 genoteerd. Het digitaliseringsproject dat daarmee op gang getrokken werd, grijpt in op verschillende domeinen: de ondersteuning van kunstenaars, de interactie met en participatie van het publiek, de infrastructuur en applicaties voor medewerkers.

Artiesten: nieuwe dragers, nieuwe vormen Waar bij traditionele kunstvormen de voorstelling of het concert het ‘eindstation’ van een traject was (met eventueel een cd, dvd, poster of tekstboek als souvenir), heeft de opkomst van de digitale media een heel nieuw gamma aan dragers, presentatievormen en perspectieven geopend. Veel artiesten onderzoeken gretig de nieuwe mogelijkheden die de digitale media hen bieden en komen daarmee ook bij kunstencentra aankloppen.

Digitalisering vergroot de uitdrukkingsmogelijkheden en -velden van artiesten; verlengt het leven van een tijdelijk artistiek project; laat een bredere verspreiding van een project toe – via nieuwe dragers (beeldende media, internet, persoonlijke hardware, crossmediale verhalen en disciplines) en nieuwe vormen (import van vormen uit beeldcultuur, internet, andere sectoren,…). Publiek: nieuwe interactie, participatie, distributie Ook het gedrag van de individuele bezoeker wordt beïnvloed door de digitalisering: de manier waarop het publiek zich informeert verandert, digitale media laten een veel grotere interactie en participatie van dat publiek toe – van play-on-demand, streaming, chats en internet communities tot actief meewerken aan (internet)projecten. Het publiek wordt daarmee een actieve ‘speler’.

Digitalisering zorgt voor moduleerbare informatie en distributie op maat; interactie met en participatie van “toeschouwers”; “individuele” benadering van de keuzes en voorkeuren van het publiek; nieuwe (sociale en culturele) netwerken. Organisatie - Doorbreken van de traditionele posities en rollen Diverse media en producenten van inhoud groeien naar elkaar toe, over de grenzen tussen het gesubsidieerde en commerciële veld heen. Zoals artiesten gretig van het ene medium en discipline naar de andere surfen, zo doet ook het publiek dat. De aanbieders van culturele content en de diverse media volgen. Vooruit is steeds een kunstencentrum geweest dat een rijk en multidisciplinair palet aanbood. Wij willen ook binnen de digitale context verder zoeken hoe wij in een maximaal hybride omgeving een coherent maar verrassend artistiek verhaal kunnen blijven vertellen. Digitalisering werkt over disciplines heen (digitalisering van analoge kunst, mix van digitale & levende kunst); over de media heen (inhoudelijke samenwerking met live, web, print, radio en tv-partners liggen binnen bereik); over sectoren heen (onderwijs, technologie, culturele industrie, overheid & samenleving).

Samen met partners uit de industriële, academische en artistieke hoek geeft Vooruit vorm aan een ‘Kunstencentrum van de toekomst’: we onderzoeken hoe een eigentijds kunstencentrum eruit moet ziet, wil het aangepast blijven aan nieuwe trends en ontwikkelingen. Een belangrijk deel van het project is technologisch van aard; het monumentale gebouw van Vooruit biedt ruimte voor uitwerking, testing en implementatie.

WAT HOUDT HET VOORUITPROJECT KUNSTENCENTRUM VAN DE TOEKOMST IN?

VERANDERDE BEHOEFTEN

Bezoekers: Diepte informatie

Meer interactiviteit Persoonlijke communicatie Mobiliteit (anywhere, anytime)

Meer participatie

Kunstenaars: Technologische ondersteuning Crossmediale formats Nieuwe dragers (en archivering, verspreiding,…)

Ondersteuning artistiek proces

Organisatie: Automatisatie Mobiliteit

Efficiënte werkmethodes

Rekening houdend met nieuwe en te verwachten basisbehoeften van bezoekers – exploreren, participeren, personaliseren, delen en creëren – wordt de eenrichtingscommunicatie van Kunstencentrum Vooruit vervangen door open-community-modellen (web 2.0), met meer informatie en duiding, een actievere rol voor de bezoeker via uitgebreide kansen tot interactie, personalisatie en profilering. De digitalisering biedt zo opportuniteiten inzake de verbreding, verdieping en vernieuwing van de cultuurparticipatie, met de uitdaging om de drempels tussen aanbod en publiek maximaal weg te werken.

Bij artiesten voelt Vooruit een groeiende nood aan een aangepaste logistieke ondersteuning (voor projecten die vaak crossmediaal van aard zijn) en nieuwe presentatiemogelijkheden. Vele van deze behoeften kunnen binnen de Vlaamse cultuursector niet voldoende worden ingelost, omdat de technologische knowhow ontbreekt. In een aantal andere sectoren is deze kennis, en de ervaring met nieuwe technologieën wel voorhanden.

Naast de nieuwe noden bij bezoekers en artiesten merken we een duidelijke nood aan één geïntegreerde manier van werken achter de schermen.

KUNSTENCENTRUM VAN DE TOEKOMST - NIVEAUS, DOMEINEN

(3) Applicaties

bezoeker Applicaties kunstenaar

Applicaties organisatie

(2) Infrastructuur & ondersteuning

(1) Research

Met het project 'Kunstencentrum van de toekomst' gaan we op zoek naar antwoorden, op maat gesneden van onze sector en zijn kerntaken: cultuurpresentatie, cultuurcommunicatie en cultuurcreatie. Vooruit wil één van de trekkers zijn die ervoor zorgt dat de cultuursector inhaakt op nieuwe evoluties op artistiek en/of technologisch-infrastructureel gebied.

(1) FOCUS OP RESEARCH

(1.1) HET GEBOUWBEHEERSYSTEEM

In een onderzoeksproject van het IBBT, WBA (Wireless Building Automation), onderzoekt Vooruit samen met diverse partners hoe draadloze toepassingen op nuttige wijze kunnen worden gebruikt voor gebouwbeheer. Vooruit dient daarbij als ‘testing ground’ en demonstrator. Het project zorgt ervoor dat alle gebouwgebonden zaken (veiligheid, verlichting, het openen en sluiten van deuren, de doormelding van brandalarm en noodprocedures, camerabewaking, lichttechniek on stage, enz.) die nu reeds op een bekabeld netwerk geïntegreerd zijn in Vooruit, in de toekomst aangestuurd kunnen worden door één geïntegreerd draadloos gebouwbeheersysteem dat ‘intelligent’ is.

Daarmee raakten enkele problemen opgelost: (A) het gebouwbeheersysteem centraliseert 8 verschillende bedrade systemen. Een groot deel van de investeringskost kwam voort uit de werkuren en kost van het trekken van de 8 parallelle netwerken. Een wireless IP systeem verlaagt de investeringskost significant. (B) In een beschermd monument is het onmogelijk om overal bekabeling te leggen (cfr noodverlichting, branddetectie).

(Zie ook IBBT-fiche WBA in bijlage.)

(1.2) VIRTUAL ARTS CENTRE OF THE FUTURE

Een ander onderzoeksproject van het IBBT, VACF, heeft onderzocht hoe een kunstencentrum de banden met zijn publiek kan aanhalen of versterken door de introductie van web 2.0 concepten. Kan een kunstencentrum op die manier een nieuw publiek aantrekken (virtueel of fysiek)? Kunnen we de kennis over dat publiek vergroten, en zo onze diensten verbeteren en beter gerichte informatie aanbieden?

Naast de 'gewone' online aanwezigheid worden 3D-virtuele werelden steeds belangrijker. In het project werd dan ook gestreefd naar een integratie tussen de belevingen van beide omgevingen.

(Zie ook IBBT-fiche VACF in bijlage.)

(2) FOCUS OP INFRASTRUCTUUR

Vooruit voorziet in de nodige infrastructuur van waarop applicaties voor bezoekers, artiesten en medewerkers kunnen worden aangeboden. In concreto spreken we over: een bekabeld netwerk in alle ruimtes van Vooruit, een uitgebouwd gebouwbeheersysteem dat waakt over de veiligheid en het gebouwbeheer, een draadloze dekking van het gebouw (alle ruimtes zijn ‘hotspot’), een voldoende grote bandbreedte (internettoegang), digitale telefonie, digitale camera’s en informatieschermen van waarop de bezoekers geïnformeerd kunnen worden.

De vooruitstrevende, betrouwbare basisinfrastructuur van Vooruit omvat: - Een performant (10-gigabit) netwerk in alle delen van het gebouw - Een volledige wifi dekking van het gebouw voor medewerkers en bezoekers (80 antennes) - VOIP (digitaal telefoneren over een computernetwerk): 80 ip-phones en 20 wireless ip-phones - Integratie met andere systemen (oa het gebouwbeheersysteem, doormelding brandalarmen,

openen deuren vanop wireless dects,…) - Veiligheidsvoorzieningen (noodbatterijen, een centrale backup, een beveiligd serverlokaal met

argonite blussing,…)

(3) FOCUS OP APPLICATIES

OVERZICHT

Publiek

Kunstenaars

Organisatie

Web 2.0 Hotspot

Mediascreens

Web 2.0 Wifi infrastructure

Wireless building automation Geautomatiseerde planning

IP telefonie

(3.1) APPLICATIES VOOR DE ORGANISATIE

Voor de organisatie wordt een volledig geautomatiseerde back office ontwikkeld. Dat vraagt een evolutie van zgn. desktop naar enterprise database applicaties (.NET 2.0 development, MS SQL server,…) en een integratie met bestaande en toekomstige omgevingen (ticketing database, financieel management, CMS webplatform, gebouwbeheersysteem, geautomatiseerde planning,…).

Alle data worden op een eenduidige manier opgeslagen zodat ze beschikbaar zijn voor de hele organisatie en daarnaast rechtsreeks kunnen worden gebruikt als content op het nieuwe webplatform. De vooruitstrevende .NET omgeving wordt momenteel geïmplementeerd en zal de processen binnen de diverse diensten (logistiek, planning/productie, marketing, boekhouding) automatiseren.

Vooruit heeft zelf het concept en model ontworpen in samenwerking met een externe partner (Icorda). Het pakket, Iplan genaamd, wordt op een generieke manier opgebouwd zodanig dat het bruikbaar is in aanverwante sectoren en niet alleen van toepassing is op Vooruit.

Een 40-tal thuiswerkers kunnen via een beveiligde connectie rechtsreeks op het intranet werken.

(3.2) APPLICATIES VOOR DE ARTIESTEN EN HET PUBLIEK

Sinds het najaar 06 kan het publiek in het Vooruit Kafee naast koffie, goed gezelschap of de krant, ook genieten van draadloos en gratis surfen op het internet. Ook de artiesten kunnen gebruik maken van de hotspot, met draadloos internet in de loge’s, studio’s, zalen,…

In house bekijkt het publiek kleurrijke aankondigingen van komende activiteiten of beelden van voorbije activiteiten op mediascreens. De publieke infozuilen worden namelijk gefaseerd vervangen door flatscreens die wireless hun content ontvangen van de mediaserver.

De belangrijkste nieuwe toepassing voor bezoekers is het state-of-the-art webplatform naar web 2.0 model…

VOORUIT LANCEERT WEB 2.0 PLATFORM

Van culturele instellingen wordt niet enkel verwacht dat ze inspelen op een nieuw gamma aan dragers, kunst- en presentatievormen maar ook dat ze gebruikmaken van de toegenomen mogelijkheden voor communicatie en interactie met hun publiek.

Rekening houdend met de basisbehoeften van bezoekers – exploreren, participeren, delen, personaliseren en creëren – wordt de eenrichtingscommunicatie van Kunstencentrum Vooruit dan ook vervangen door open-community-modellen (web 2.0), met meer informatie en duiding, uitgebreide kansen tot personalisatie en profilering, een uitnodiging tot interactiviteit en het aanbrengen van eigen content.

Het nieuw webplatform van Vooruit wil zo opportuniteiten bieden inzake de verbreding, verdieping en vernieuwing van de cultuurparticipatie, met de uitdaging om de drempels tussen aanbod en publiek maximaal weg te werken. We mikken daarbij in eerste instantie op een verhoging van de reële participatie. In tweede instantie verwachten we virtuele participanten, die nooit een voet in Vooruit zullen zetten.

Voor de communicatie van Vooruit wordt het nieuwe webplatform onmiskenbaar de belangrijkste communicatietool. Dat wil niet zeggen dat we onze klassiekers (zoals het maandblad en brochures) aan de kant schuiven. De rollen worden wel omgekeerd: het web wordt de motor in onze communicatiestrategie en de content wordt van daaruit naar andere media uitgedragen.

DOELSTELLING NIEUW WEBPLATFORM

Huidige participanten

betrokken bezoekers

Toekomstige participanten veel aandacht voor jongeren

Reële participatie

versterken Virtuele participatie

uitbouwen Inspelen op trends

communicatie

PIJLERS VOOR HET WEBPLATFORM

Een rijkere content

Open collectie meer (multimediale) inhoud informatie aangeleverd door iedereen (intern en extern)

Empowerment van het publiek

Exploreren rijke content doorzoeken in functie van interesses, suggesties, tags,…

Personaliseren persoonlijke kalender/archief, tags, eigen materiaal toevoegen/opladen

Delen persoonlijke informatie, vriendenlijst

Participeren Creëren

rating/tips geven, recensies/reacties schrijven foto’s, video, … aan collectie toevoegen

DIVERSE NODEN PUBLIEK – GELAAGDE CONTENT

Snel info opzoeken

Meer achtergrond

Actief participeren

Snel overzicht

Meer opzoekmogelijkheden Aangepast aan disciplines

Rijke content verkennen: Tekst, video, audio,

tips en aanbevelingen van anderen

Community: Eigen kalender bijhouden,

items uit collectie bewaren/eraan toevoegen,

tips en recensies schrijven,…

WAT VERWACHTEN WE VAN DE COMMUNITY?

Actief betrokken bezoekers helpen collectie ter verrijken

zijn ambassadeur voor Vooruit inspireren en motiveren

Alle bezoekers

De nieuwe Vooruitsite biedt een rijke waaier aan informatie en een persoonlijke dienstverlening. Naast standaardinformatie (wie, wat, waar, wanneer en aan welke prijs), bevat het webplatform heel veel achtergrondinfo: foto’s, video, podcasts, fragmenten, artikels, commentaren,… Deze informatie zal niet enkel door Vooruit zelf actueel worden gehouden, bezoekers kunnen zelf een bijdrage leveren aan de inhoud. De website is zo dynamische en open mogelijk gehouden, zodat de site inhoud kan uitwisselen met heel wat andere sites (en ook automatisch gevoed wordt).

Via het community-gedeelte kunnen bezoekers die een eigen profiel creëren en de aangeboden informatie personaliseren: een kalender bijhouden, items uit de collectie taggen of bewaren, eigen fotomateriaal, video of audio opladen, tips en recensies schrijven,…

Op termijn zal Vooruit de communityleden gerichter kunnen benaderen en informeren op basis van hun interesses (een ‘customer intelligence’ toepassing kan registreren welke tags bezoekers achterlaten, welke pagina’s ze frequent bezoeken). Een pop- en rock-fan kan zo in de eerste plaats over pop en rock op de hoogte worden gehouden. De communityleden zullen ook vlotter contact kunnen leggen met andere communityleden (onafhankelijk van Vooruit).

De ontwikkeling van de website is getekend door enkele radicale keuzes en geïnspireerd op het web 2.0- gedachtegoed. Volgens het ‘mean and lean’-principe is de website in huis ontwikkeld, met de hulp van een freelance developer – snel en lenig. Daarbij werd gebruik gemaakt van innovatieve technologie (open source software, een Ruby on Rails framework).

PARTNERS

De ruime interesse van overheden, bedrijven en instellingen betekenden een belangrijke meerwaarde in de ontwikkeling van het 'Kunstencentrum van de toekomst'-project. Voor een culturele organisatie als Vooruit is het zonder sterke partners onmogelijk om over de nodige know-how en budgetten voor vaak complexe technologische ontwikkelingen te beschikken.

Partners project Kunstencentrum van de toekomst van Kunstencentrum Vooruit:

Structurele partners en sponsors Kunstencentrum Vooruit:

Partners VACF IBBT; IBBT-onderzoeksgroepen: KU Leuven CUO, KU Leuven ICRI, U Gent MICT, U Hasselt EDM, VU Brussel SMIT; Agency.com, Cipal, Codefellas, Workspace Unlimited (zie IBBT-leaflet VACF). Partners WBA IBBT; IBBT-onderzoeksgroepen: IMEC DESICS, KU Leuven COSIC, KU Leuven ICRI, U Antwerpen PATS, U Gent IBCN, U Gent MMLab, VU Brussel ETRO; Niko, Siemens, Televic, Telindus, Ubiwave (zie IBBT-leaflet WBA).