Vaardige Vingers - ABW

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 135

1 Vaardige Vingers

Vaardige Vingers

Akademie voor bureauwetenschappen vzw

Driemaandelijks tijdschrift

voor leerkrachten burotica en informatica

NUMMER 135 juni 2007

www.abw.be



2 Vaardige Vingers



3 Vaardige Vingers

H e t b e s t u u r

Woord vooraf

Dag lezer

Tussen de drukte van de laatste lessen, examens, verbeteren en deliberaties door nummer 135

van Vaardige Vingers. Nog even volhouden en dan wenken 2 maanden welverdiende vakantie.

Vakantie is natuurlijk niet helemaal het juiste woord. Met 14 Belgen nemen we van 21 tot 27 juli

deel aan het 46e INTERSTENO-congres in Praag. Op dit moment zijn er deelnemers uit 27

verschillende landen geregistreerd. Het wordt dus een bont gezelschap en zeker een rijke

ervaring waarover we in ons volgend nummer berichten.

Het felle protest tegen het nieuwe leerplan bedrijfseconomie, derde graad handel, van het katho-

liek onderwijs waarin geen plaats meer is voor de leerkracht tekstverwerking en informatica heeft

vooralsnog niet het gewenste resultaat opgeleverd. Niet zonder ontgoocheling schrijf ik de vorige

paragraaf. Dat hier foute en onverantwoorde keuzes gemaakt werden zal, zoals altijd, over enkele

jaren duidelijk blijken.

In dit nummer van ons tijdschrift zitten gevarieerde bijdragen. We starten met een nieuw lees-

teken, het ironieteken en hebben het ook nog over andere leestekens: liggende streepjes. Een

voorbeeld van didactische aanpak in een beginles Excel, milieuvriendelijk computeren en ASCII,

ANSI en Unicode zijn ook aan de orde. Verder op het menu, twee Microsoft Powertoys: Image

Resizer en de CD slideshow generator.

We kunnen ook niet naast de nieuwe Office versie 2007 kijken. In samenwerking met het REN

(Regionaal Expertisenetwerk) organiseerde onze Akademie de voorbije weken onder ruime

belangstelling kennismakingssessies met Word 2007, PowerPoint 2007 en Windows Vista.

Wellicht voor herhaling vatbaar. In een eerste bijdrage maak je in dit nummer kennis met de

nieuwe Interface van Office 2007, meer specifiek Word 2007.

Verder tot twee maal toe een Word-test, klasklaar om in jouw lessen te gebruiken als test of als

oefenmateriaal. Ter afwisseling ook nog een nieuwe bijdrage in ons medisch jargon.

We hopen dat u in dit nummer uw gading vindt en wensen u alvast een welverdiende

ontspannende vakantie toe.

Namens het bestuur

Danny Devriendt

Voorzitter



4 Vaardige Vingers

Het gebeurt niet elke dag dat er een nieuw leesteken geboren wordt.

De Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB)

introduceerde in maart 2007 het ironieteken.

Het nieuwe ironieteken, hiernaast afgebeeld, geeft aan dat een

zin ironisch bedoeld is.

Om dit leesteken in je documenten te kunnen opnemen, moet je

natuurlijk over een lettertype beschikken waarin dat teken

voorkomt.

Geen nood, in de floppykrant bij dit nummer vind je alvast drie

lettertypes waarin het ironieteken is opgenomen.

Niet i ronisch bedoeld… D a n n y D e v r i e n d t

Het ironieteken^ Niet zo nieuw

In het verleden werden al vaker pogingen ondernomen om een ironieteken vorm te geven. Eén van die ontwerpers was de Franse dichter Alcanter de Brahm die aan het einde van de 19e eeuw verschillende leestekens ontwierp, waaronder het ironieteken. In de voorbeeldontwerpen hieronder is de gelijkenis met het vraagteken nooit heel ver weg:

Moderne tijden

Wie op het Internet mailt en chat is natuurlijk al langer vertrouwd met allerlei symbolen, emoticions waarmee je via uiteenlopende emoties je boodschap beter kunt overbrengen aan de ontvanger ervan.

Met het nieuwe ironieteken is het nu ook mogelijk om aan te geven dat een zin ironisch bedoeld is. Dat kan alvast een aantal misverstanden uit de weg ruimen.

Het teken en zijn toekomst

Het teken is ontworpen door Underware, een Fins-Duits-Nederlands bedrijf. Het is te vinden in de lettertypes hiernaast die gratis te downloaden zijn (zie floppykrant bij dit nummer). Kopieer de drie TTF-bestanden naar de map FONTS die in de map WINDOWS. Dat is alles wat je moet doen.

Via Invoegen > Symbolen of met Alt+94 (ASCII, in plaats van het ^ teken) tover je het teken in je document te voorschijn.

De meningen over het ironieteken zijn nogal verdeeld. Officieel is er geen regelgeving voor het gebruik van leestekens en iedereen is dus vrij al dan niet het ironieteken te gebruiken. �



5 Vaardige Vingers

Er bestaat niet zoiets als dé manier om een geslaagde les op te bouwen. Veel

factoren spelen overigens een rol bij het geven van lessen. Hieronder enkele

bedenkingen en een voorbeeld van hoe het misschien kan, niet hoe het moet, en

zonder enige garantie op succes.

In de tekst hieronder wordt naar de leerplandoelstellingen (LPD) van het nieuwe

leerplan Informatica 2e graad ASO-KSO-TSO katholiek onderwijs verwezen

(Leerplan D/2007/0279/046).

Documenten bij dit voorbeeld zijn op de floppykrant bij dit nummer te vinden.

Een voorbeeld in Excel D a n n y D e v r i e n d t

Didactische aanpak Vertrekkend vanuit een concrete situatie

Je vertrekt best vanuit een concrete situatie waarin de lesinhouden die je wil aanbrengen of inoefenen aan bod komen om de concrete probleemstelling op te lossen. Zo’n concrete probleemstelling of situatie sluit best aan bij de leefwerreld van de leerlingen en verdient een context. Het voorbeeld hieronder werd begin mei gemaakt, net toen het lijk van de vermoorde Annick Van Uytsel teruggevonden werd. Een aanleiding om even stil te staan bij kinderen die vermoord worden of plots verdwijnen.

Hierbij werden volgende bronnen gebruikt:

� Cel vermiste personen van de politie (www.polfed-fedpol.be/org/org_dgj_celdisp01 _nl.php).

� ChildFocus (www.childfocus.be)

Kort inleidend onderwijsgesprek

De les start met een kort inleidend gesprek rond de tragische gebeurtenis. De leerkracht stuurt het gesprek uiteindelijk in de richting van volgende vragen: hoeveel onrustwekkende verdwijnin-gen waren er in de voorbije jaren? Hoeveel personen werden teruggevonden, levend of niet-levend? Hoeveel personen blijven vermist? Is het aantal vermisten leeftijdsgebonden? Geslachtsgebonden?

Deze informatie kan door de leerlingen zelf opgezocht worden (LPD 5.4.6.3 en 5.4.6.4) of kan door de leerkracht aangeboden worden:

� Optie A: de leerlingen voeren de gegevens zelf in aan de hand van gevonden/gekregen informatie. Zeker in de eerste lessen Excel lijkt het mij belangrijk dat de leerlingen zelf invoeren.

� Optie B: de leerlingen krijgen een Excel-werkmap waarin de gegevens al aanwezig zijn.

Eigenlijke les

Leerplandoelstellingen die aan bod kunnen komen:

� LPD 5.4.2.6 (vulgreep) bij het invoeren van de jaartallen 2001-2006

� LPD 5.4.2.1 (structuurelementen)

� LPD 5.4.2.2 (invoegen): bij rij 6 een rij invoegen voor het totaal aantal teruggevonden vermisten (Totaal teruggevonden) en een rij invoegen om te berekenen hoeveel vermisten niet werden teruggevonden (Niet teruggevonden).

� LPD 5.4.2.3 (gegevenstypes): bij invoer van jaartallen als kolomkoppen.



6 Vaardige Vingers

� LPD 5.4.2.4 (formule opstellen en kopiëren). Geleidelijkheidsprincipe: formule voor Totaal teruggevonden klassikaal samen maken en kopiëren. Niet teruggevonden: individueel met klassikale verbetering/foutenanalyse.

� LPD 5.4.2.1 en 5.4.2.2: laat nu de gegevens over het aantal vermisten per leeftijdsgroep naar een afzonderlijk werkblad verplaatsen.

� LPD 5.4.2.4 en LPD 5.4.2.5: de leerlingen berekenen zelf het totaal aantal vermisten per leeftijdscategorie (kolom D) en het totaal aantal vermiste mannen en vrouwen (onder de laatste rij)

� LPD 5.4.2.4 en 5.4.2.8: laat in de kolommen E en F (%man en %vrouw als titel) berekenen hoeveel procent van het totaal aantal vermiste mannen en vrouwen er per leeftijdscategorie zijn. Ideale gelegenheid om absolute en relatieve celverwijzingen uit te leggen!

� LPD 5.4.2.7: laat de procenten op 1 cijfer na de komma afronden

� LPD: 5.4.2.10 (opmaak) en eventueel ook 5.4.2.11 (paginaopmaak)

� LPD 5.4.2.12 en 5.4.2.13 kan (later) ook met deze gegevens gerealiseerd worden.

Als het om een eerste les Excel gaat, kan de leerkracht nog (gedeeltelijk) sterk sturen. Gebruik van dataprojector of software à la NetSupport kan hier een grote hulp zijn.

De basisgegevens kunnen als volgt ingevoerd of aangeboden worden:

Individueel aan de slag

Zorg voor een aantal goed gekozen oefeningen op de hierboven aangebrachte vaardigheden. Je kan in dezelfde context verder gaan, bv. met de weglopers naar leeftijd/geslacht en naar duur. Ook hier kunnen leerlingen totalen en procentuele aandelen berekenen.

Of je kunt bv. werken met de criminaliteitscijfers: totalen per rubriek laten berekenen, procentueel aandeel laten berekenen of zelfs – een uitdaging, afhankelijk van het niveau van de groep – de procentuele verhouding tussen het laatste jaar en het vorig jaar.



7 Vaardige Vingers

Nog dit

In deze les ben je ook maatschappelijk-ethisch bezig en je kunt gerust uitbreiden naar veiligheid op het Internet. In dat verband is www.clicksafe.be, ook een initiatief van ChildFocus een aan-rader. Hier lever je zeker een bijdrage tot algemene doelstelling 3.7, eventueel in een vakoverschrijdende context.

Je kunt dit thema ook verder in de les tekstverwerking gebruiken door bv. tekst te halen uit het jaarrapport van ChildFocus of uit de website van Clicksafe. In je Word-document kan je zeker ook gegevens uit de Excel-werkmap kopiëren (LPD 5.2.5).

Door de leerlingen alles doordacht te laten opslaan, ben je ook met Raamdoelstellingen 7 en 8 bezig.

Met deze aanpak bouw je aan de realisatie van je doelstellingen vanuit een concrete context en dat kan stimulerend werken voor je leerlingen. Je merkt dat in een les heel wat doelstellingen aan bod kunnen komen en dat je doelstellingen niet hoeft te isoleren.

Het spreekt vanzelf dat met dit ene thema de opgesomde doelstellingen nog niet gerealiseerd zijn. In de volgende lessen komen natuurlijk telkens opnieuw oefeningen aan bod die enerzijds dienen om de basisprincipes verder onder de knie te krijgen en anderzijds telkens nieuwe kleine uitdagingen bevatten. Zo werk je steeds vanuit een probleemoplossende aanpak. Door de keuze van je thema's (actualiteit, leefwereld van leerlingen, concrete situatie in de klas…) maak je van de lessen geen ver-van-mijn-bed verhaal. Een aanpak die zeker rendeert, maar die uiteraard enige voorbereiding van de leerkracht vraagt.

46e INTERSTENO-congres, 21-27 juli 2007 in Praag

14 Belgische deelnemers aan het 46e INTERSTENO-congres in Praag. Op zondag 22 juli nemen 9 Belgen deel aan de verschillende internationale wedstrijden en wereldkampioen-schappen, o.a. de wedstrijd professionele tekstverwerking.

Op www.intersteno.cz vind je alle nodige en nuttige informatie over het congres.

In het volgend nummer van Vaardige Vingers krijg je relaas en resultaten en ook de opgave die met een professionele tekstverwerker moet uitgewerkt worden.



8 Vaardige Vingers

Wist je dat in 1997 een computer gemiddeld zes jaar meeging, in 2005 was dat nog maar twee jaar. Intussen blijft de wereldwijde pc-verkoop exponentieel stijgen: in 2004 bijvoorbeeld werden er in totaal 183 miljoen stuks verkocht, dat was 11,6 procent meer dan in 2003. En dan zijn er nog de nieuwe groeimarkten. Voor 2010 verwacht men in China alleen al 178 miljoen nieuwe gebruikers en in India 80 miljoen.

Ook gelezen? A g n e s C o e c k e l b e r g h s

Milieuvriendelijk computeren In de westerse wereld willen we allemaal op computergebied bijblijven en blijkt dat we regelmatig van PC te wisselen. Dat de (computer)afvalberg daardoor voortdurend groeit daarvan zijn we allemaal wel overtuigd.

Een efficiënte aankoop kan de schade beperken Naarmate er nieuwe versies op de markt komen versnelt de groei van de afvalberg. De PC’s gaan nu de deur uit voordat ze versleten zijn. Als we efficiënt aankopen kunnen onze computers langer meegaan.

Computers zijn allesbehalve duurzaam: � ze verbruiken energie, � de productie is schadelijk voor het milieu en � de pc-afvalberg groeit zienderogen.

We kunnen u een aantal tips meegeven om duurzamer t e computeren � Schaf een apparaat aan met enkel de hardware en enkel de randapparatuur die u daadwerkelijk gebruikt.

� Zorg voor voldoende uitbreidingsmogelijkheid.

Bovendien verslinden PC’s ook veel energie Een efficiënt energiebeheer is een must: opteer voor een pc en beeldscherm met een ecologisch keurmerk.

� Het Europese Ecolabel,

� het Amerikaanse Energy Star label en het

� Europese energiekwaliteitslabel GEEA duiden energie-efficiënte producten aan,

� het Zweedse TCO-label kijkt ook naar de stralingsnormen van beeldschermen.

Het Energy Star Label PC’s met het Energy Star Label bijvoorbeeld verbruiken niet meer dan 30 Watt per uur, terwijl een normale PC gemiddeld 90 tot 150 Watt per uur verbruikt. Draagbare computers zijn doorgaans energiezuiniger ontworpen dan desktop-pc’s, omdat een zuinigere laptop zorgt voor een langer gebruik zonder rechtstreekse electrische aansluiting.

Denk eraan: zet de computer ook in stand-by-modus en vergeet de fabel dat de computer aan en uitzetten de levensduur verkort (ook al is het maar voor een uurtje).

Milieuvriendelijk computeren Ondanks de europese RoHS-richtlijn (Restriction of Hazardous Substances in Electrical en Electronic Equipment) om het gebruik van bepaalde stoffen in nieuwe elektronica te bannen, wordt er nog steeds lood, tin en koper gebruikt in de vervaardiging van computers. Greenpeace



9 Vaardige Vingers

International voerde de afgelopen jaren campagne tegen computergiganten om het gebruik van deze schadelijke stoffen te beperken.

Dell verbond zich er inmiddels toe om in 2009 het gebruik van schadelijke broomhoudende brandvertragers en polyvinylchloride te staken. Ook HP, Nokia, Samsung en Sony Ericsson zullen het gebruik van gevaarlijke chemicaliën afbouwen. In de Groene Elektrogids rangschikt Greenpeace producenten van computers en mobiele telefoons volgens hun groenbeleid, een ranking die driemaandelijks wordt geactualiseerd. Daarbij kijkt Greenpeace naar het gebruik van chemicaliën en hoe producenten omgaan met de terugname en recyclage van hun producten. Wat opvalt in deze ranking is de hoge score die Dell krijgt, terwijl de fabrikant nog altijd modellen heeft die niet vrij zijn van de zwaarste chemicaliën. Nog opvallend en vervelend voor de Mac-adepten is dat Apple helemaal onderaan bengelt. De computergigant scoort op bijna alle criteria laag en doet weinig moeite om daar iets aan te veranderen.

Kijk ook eens op de website: www.greenpeace.org/international om groen te computeren.

Vrij bewerkt uit MO-magazine �

D a n n y D e v r i e n d t

Over liggende streepjes

Word ondersteunt in totaal vijf verschillende liggende streepjes, elk met hun specifieke toepassing. We zetten ze op een rijtje:

Gewoon liggend streepje Als je op het toetsenbord gewoon op het liggend streepje klikt, krijg je een gewoon liggend streepje. Gewone liggende streepjes gebruik je in samengestelde woorden waarin liggende streepjes voorkomen, bv. Oost-Vlaamse, lay-out… Als zo’n samengesteld woord niet op één regel past, dan verschijnt het tweede deel op de volgende regel en blijft het liggend streepje op het einde van de vorige regel als afbreekteken. Je kan het gewoon liggend streepje ook in wiskundige formules als aftrekteken gebruiken.

Tijdelijk afbreekstreepje Met Ctrl+- (Ctrl + gewoon liggend streepje), voeg je een tijdelijk afbreekstreepje in. Meestal ge-beurt dat gewoon midden in een woord tussen twee lettergrepen om aan te geven waar dat woord eventueel gesplitst mag worden als het niet meer op de regel kan. Het tijdelijk afbreekstreepje wordt enkel afgedrukt als het op het einde van de regel voorkomt. Het wordt ook gebruikt als je in Word handmatig of automatisch splitst.

Vast afbreekstreepje Met Ctrl+Shift+- voeg je een vast afbreekstreepje in. Met een vast afbreekstreepje geef je aan dat de twee delen samen als één woord moeten beschouwd worden en dat de delen niet zomaar gesplitst mogen worden. Bij het invoeren van een datum in een doorlopende tekst, 2007-06-04 bij voorbeeld, gebruik je best vaste afbreekstreepjes om het splitsen te vermijden.

En-streepje Een En-streepje is een typografisch streepje met de breedte van de kleine letter n. Je kan zo’n streepje bv. gebruiken bij het weergeven van een reeks, bv. p. 5-9. Je voegt een En-streepje in met Ctrl+- (min-teken op numerieke klavier) of met Alt+0150 op het numerieke klavier. Word kan eventueel splitsen na het En-streepje, maar nooit ervoor.

Em-streepje Dubbel zo breed als een Em-streepje. Gebruik Ctrl+Alt+- (min-teken op numerieke klavier) of Alt+0151 om het Em-streepje in te voegen. Word kan splitsen na het Em-streepje maar niet ervoor. �



10 Vaardige Vingers

Iedereen begrijpt dat een computer niet met letters en tekens overweg kan,

maar wel met getallen. Achter elke letter of teken dat je op het scherm te zien

krijgt in bv. een Word-document, zit dus een getal, een code.

Er zijn evenwel verschillende van die codetabellen. Naast ASCII en ANSI krijgt nu

vooral Unicode de aandacht.

We zetten een aantal zaken op een rijtje, vertrekkend vanuit Word.

Zeg het met code… D a n n y D e v r i e n d t

ASCII – ANSI - Unicode

Word maakt grotendeels gebruik van de tekenset uit Windows. Dat is niet de tekenset die door de computer zelf gebruikt wordt, de OEM tekenset. Als je de computer start, krijg je een startboodschap in een tekenset die in de computer zelf intern is opgeslagen. Op dat moment is Windows nog niet opgestart en kan de Windows-tekenset nog niet gebruikt worden. Van zodra Windows gestart is, wordt de Windows-tekenset gebruikt.

In de geschiedenis van de computer werden al verschillende tekensets gebruikt. De eerste is ASCII, de American Standard Code for Information Interchange. Oorspronkelijk waren er 128 tekens voorzien en volstonden 7 bits om alle tekens uit de ASCII-set weer te geven. 2 tot de 7e macht is immers 128. Al vrij snel waren 8 bits ter beschikking en kon de ASCII-set uitbreiden tot 2 tot de 8e of 256 tekens. Die extra 128 tekens konden door fabrikanten van computers vrij ingevuld worden. In IBM PCs bv. werden die tekens gebruikt voor weergave van symbolen in vreemde talen (o.a. diacritische tekens) en voor tekens waarmee lijnen konden getekend worden en (primitieve) kaders gevormd worden. Die vrijheid zorgt er natuurlijk voor dat niet alle tekens op dezelfde manier weergegeven worden op de verschillende computersystemen.

Sinds Windows 95 gebruikt Microsoft de ANSI-tekenset: één byte kan tot 256 tekens weergeven (2^8). De eerste 128 tekens zijn de oorspronkelijke ASCII-tekenset.

Alle recente versies van Windows gebruiken de Unicode tekenset. De 256 ANSI-tekens zijn natuurlijk al heel wat, maar veel te weinig om alle mogelijke tekens wereldwijd weer te geven. Unicode gebruikt 2 bytes (16 bits) om elk teken te coderen. Als je snel rekent, zijn hier 65 536 unieke tekens mee te vormen. Dat is wel genoeg om alle mogelijke taaltekens in de meest belangrijke talen in de wereld weer te geven. Een team van computerspecialisten en taaldeskundigen werkt aan de ontwikkeling van Unicode.

Mocht dit aantal tekens nog te weinig zijn, dan kan Unicode nog uitgebreid worden tot bijna één miljoen verschillende tekens, mocht dat nodig zijn. Unicode 5.0 bevat codes voor tekens in alle belangrijke talen.

Naast taaltekens bevat Unicode ook heel wat verschillende symbolen: pijltjes, geometrische vormen, wiskundige symbolen, muzikale symbolen, technische symbolen en bv. ook braillepatronen.

Meer weten over Uncode: bezoek de officiële website: www.unicode.org. �



11 Vaardige Vingers

Hieronder een test Word, basiskennis. De bestanden vind je bij de floppykrant.

Basistest Word D a n n y D e v r i e n d t

Test je Word-kennis

Volg de instructies en installeer WINDENERGIE.EXE. Pak de bestanden uit in de map C:\WINDENERGIE VOORNAAM NAAM. Gebruik die lokale map als werkmap. Op het einde van de test kopieer je onder (bege)leiding de hele map naar de server.

Vraag 1 [1 punt]

Zorg voor A4-papierformaat, plaats de linkermarge op 6 cm en alle andere marges op 2 cm.

Vraag 2 [3 punten]

De tekst is niet altijd volgens de regels van de kunst ingetypt:

� Verwijder alle lege alinea's

� Verwijder alle spaties vóór dubbele punten (:) en vraagtekens (?).

� Binnen tekst die tussen haakjes staat, mag geen spatie na het openend haakje ( voorkomen en ook geen spatie vóór het sluitend ). De ene keer is dat in de tekst wel gebeurd, andere keren dan weer niet. Zorg voor consequente en juiste spatiëring.

� %-tekens plakken tegen de cijfers waarbij ze horen. Vóór een procentteken hoort een spatie. Zorg wel ervoor dat het %-teken altijd op dezelfde regel blijft staan als het getal dat erbij hoort, ook na wijzigingen in inhoud of opmaak.

Vraag 3 [11 punten]

Het document bevat lopende tekst, opsommingen en drie niveaus van koppen. Opdat je de koppen zou herkennen, zijn ze gemarkeerd met #-tekens. Het aantal #-tekens duidt het niveau aan: 1, 2 of 3. Na het opmaken van de tekst, verwijder je uiteraard die #-tekens. (5 punten)

Niveau 1 Arial Narrow 16 pt vet springt 2 cm in de marge uit start altijd op een nieuwe pagina en is gevolgd door 48 pt alineawit.

Niveau 2 Arial Narrow 12 pt vet springt 2 cm in de marge uit 12 pt alineawit erboven; 6 pt alineawit eronder.

Niveau 3 Arial Narrow 10 pt vet 6 pt alineawit erboven; 3 pt alineawit eronder.



12 Vaardige Vingers

Geen enkele kop mag natuurlijk helemaal onderaan een pagina kunnen voorkomen.

De lopende tekst wordt in Arial Narrow 10 pt met regelafstand 1,1 weergegeven. Tussen de alinea's voorzie je 6 pt alineawit. (2 punten)

Bullets of nummers van opsommingen starten tegen de linkermarge. De tekst springt 0,5 cm t.o.v. de bullet/nummer in. Tussen de items van een opsomming is geen alineawit! Werk minimum onderstaande opsommingen technisch juist uit: (4 punten)



13 Vaardige Vingers

Vraag 4 [2 punten]

Onderaan elke pagina, op 1 cm van de onderrand, verschijnt links Windenergie (met 2 pt afstand tussen de letters) en exact tegen de rechtermarge het paginanummer (12 pt, vet). Beide zijn met elkaar verbonden door een horizontale lijn (zie illustratie hieronder):

Vraag 5 [1 punt]

Voeg op de eerste pagina de illustratie WINDMOLEN.JPG toe, tegen de rechtermarge zoals hieronder geïlllustreerd. De tekst loopt netjes naast en rond de illustratie.

Vraag 6 [4 punten]

Geef de Milieukwaliteitsnormen overzichtelijk weer naar onderstaand model. De cijfers links worden in Arial Narrow 36 pt grijs weergegeven. Volg de opgegeven afmetingen. Tussen de kolommen is 0,4 cm witruimte voorzien.

Vraag 7 [3 punten]

1 cm 8 cm 0,8 cm 0,8 cm 0,8 cm



14 Vaardige Vingers

Voeg onderaan het document, op een nieuwe pagina, de kop The European wind day toe (niveau 1) met daaronder de hieronder geïllustreerde tekst, zo nauwkeurig mogelijk nagebootst.

De kopppen Evening at the Renewable Energy House en Wind energy and the EU zijn van niveau 3. De tekst moet je zelf nog intypen. Werk efficiënt en nauwkeurig!



15 Vaardige Vingers

Kracht ig speelgoed F . C h r i s V a n C a u w e n b e r g

Image Resizer Met Image Resizer van Microsoft kun je een of meer afbeeldingen groter of kleiner maken zonder een beeldbewerkingsprogramma te openen.

Het is een onderdeel van de Microsoft Powertoys. Dit zijn hulpprogramma’s die door Microsoft gratis ter beschikken worden gesteld.

Het programmaatje is in het Engels. Maar het werkt zeker voor de volgende bestandsfor-maten: bmp, png, jpg, tif en wmf-bestanden. Eens het geïnstalleerd is, nestelt het zich in de Windows Verkenner.

Na het downloaden klik je met de rechter-muisknop en kies je voor installeren. Eens het geïnstalleerd is kun je afbeeldingen eenvoudig schalen.

1 Blader naar de map waarin de afbeeldingsbestanden zich bevinden. Selecteer de afbeeldingen waarvan je de afmetingen wil aanpassen!

2 Klik met de rechtermuisknop op de selectie en kies Resize Pictures in het snelmenu dat tevoorschijn komt.

3 Selecteer in het dialoogvenster Resize Pictures het gepaste keuzerondje voor een nieuw formaat.

4 Klik op OK ! De geschaalde afbeeldingen worden in dezelfde map

geplaatst! Achter de bestandsnaam wordt er (Small) toegevoegd.

Bij het knopje Advanced kun je de volgende opties instellen:

“Make pictures smaller but not larger” zorgt ervoor dat je geen lelijke gekartelde vergrotingen krijgt …

Wanneer je het vinkje afstaat bij “Resize the original pictures (don’t create copies)” maakt het programmaatje GEEN kopies ,maar verandert het de afmetingen van de oorspronkelijke bestanden. Opgelet dus !!!!!

Om zelf het formaat (in pixels) op te geven, plaats je het keuzerondje voor Custom. Deze optie is alleen beschikbaar als je Advanced hebt ingedrukt!



16 Vaardige Vingers

Bekijk even het verschil in bestandsgrootte voor en na!

Kracht ig speelgoed F . C h r i s V a n C a u w e n b e r g

De CD slideshow generator Met de Powertoy CD SLIDE SHOW GENERATOR kun je afbeeldingen zo op een cd branden zodat ze op een andere Windows PC als diavoorstelling kunnen bekeken worden zonder dat er andere software nodig is.

De Windows Powertoys vind je op de website van Microsoft!



17 Vaardige Vingers

In Windows XP heb je een wizard voor het branden van afbeeldingen op CD. De wizard biedt een optie meer (als deze Powertoy geïnstalleerd is) om een Picture CD te maken …

In Windows Xp start je bv. deze Wizard met het kopiëren van afbeeldingen naar CD door deze bestanden te selecteren en vervolgens met de rechtermuisknop te klikken en Kopiëren naar je CD- of DVD-schrijver te selecteren.

In de systeemlade rechts verschijn nu het volgende ballonnetje:

De wizard opent het volgende venster:

Door te klikken op start het brandproces!

In de volgende stap kun je het project een naam geven. Meestal wordt hier een datum voorgesteld. We hebben hier de naam ABW Fotoshow ingevuld.

Tot zover was er eigenlijk niets nieuw, maar de nieuw geïnstalleerde Powertoy voegt nu de volgende stap toe aan deze wizard. Je hebt de mogelijkheid om een “Picture viewer” toe te voegen. Het keuzerondje plaatsen we natuurlijk op Yes.



18 Vaardige Vingers

Het brandproces wordt voorbereid en uitgevoerd. Is de cd klaar? Dan wordt deze uitgeworpen en kun je de Wizard sluiten! De volgende bestanden staan nu op cd.

Merk de drie laatste bestanden. Deze zijn door de Powertoy toegevoegd.

Wanneer je deze cd in een andere Windows pc wordt geplaatst zal normaal de fotoshow afgespeeld worden. Daarvoor dient “autorun”.

Deze functie kan omwille van beveilingsredenen afgezet zijn. Dan moet je toch de Windows

Verkenner openen en dubbelklikken op

De diashow start schermvullend.

Via een werkbalk kan de voorstelling worden gepauzeerd of beëindigd!

Veel plezier!



19 Vaardige Vingers

De reeks ‘Test je algemene kennis’ gaat nog steeds de medische toer op. Niet

eenvoudig! Om het je enigszins gemakkelijker te maken, staan de woorden

bovenaan de opgave. De oplossing vind je onderaan deze pagina.

Opgave E t i e n n e D ’ H a e s e l e e r

Medisch jargon Andromanie --- Apocriene klieren --- Artrose --- Cataract of staar --- Circumcisie --- Cirrhosis hepatis --- Climacterium --- Clitoridectomie --- Enuresis nocturna --- Glaucoom --- Mammografie --- Naevus --- Placebo --- Stent --- Vitiligo

Hoe noemt men in het medische jargon

1 de huidaandoening die ontsierende witte vlekken veroorzaakt? ................................

2 bedplassen bij kinderen vanaf 6 jaar? ................................

3 de oogziekte gekenmerkt door een verhoogde druk van het vocht in de oogbol?

................................

4 het verwijderen van de voorhuid van de penis? ................................

5 het verwijderen van de clitoris? ................................

6 röntgenonderzoek van de borstklier om borstkanker op te sporen? ................................

7 een soort metalen veertje dat in de slagader wordt gebracht als die verstopt is, waardoor de slagader zijn natuurlijk stabiliteit terugkrijgt?

................................

8 verlies aan doorzichtigheid van de ooglens? ................................

9 de overgangsjaren van de vrouw, waarin de menopauze optreedt? ................................

10 verschrompeling en verharding van de lever door overmatig alcoholgebruik? ................................

11 mansdolheid bij vrouwen? ................................

12 klieren met uitwendige afscheiding (bijv. zweetklieren, talgklieren)? ................................

13 aangeboren moedervlek als gevolg van ophoping van pigment? ................................

14 een farmaceutisch product toegediend als geneesmiddel, maar dat geen geneeskrachtige werking heeft?

................................

15 een chronische reumatische aandoening, die gepaard gaat met slijtage van de gewrichten?

................................



20 Vaardige Vingers

Bij elke nieuwe versie van Office wordt de gebruikersinterface aangepast:

kleurgebruik, wijze van voorstelling van knopjes en menu’s zien er altijd wel wat

anders uit. Met Office 2007 verandert de gebruikersinterface drastisch en vergt

het enige tijd en oefening om wegwijs te geraken in de nieuwe werkomgeving. In

deze bijdrage stellen we de nieuwe gebruikersinterface even aan u voor.

Bent u er k laar voor? D a n n y D e v r i e n d t

Word 2007: de nieuwe gebruikersinterface

Het lint

Het lint is zeker de meest opvallende vernieuwing wat de gebruikersinterface (GUI) betreft. Het lint vervangt de menu-submenu structuur en bestaat uit een aantal tabbladen (1) die onderverdeeld zijn in groepen (2) met allerlei opdrachtknoppen (3). Afhankelijk van de selectie – contextafhankelijk – worden automatisch tabbladen aan het lint toegevoegd.

Door op een tab uit het lint te dubbelklikken (of via het snelmenu) kan je het lint minimaliseren

zodat er meer plaats voor je document vrijkomt.

Toepassingstabbladen vervangen de standaard tabbladen als je in een bepaalde weergave zit, bv. bij het afdrukvoorbeeld.

Elk tabblad is in logische groepen ingedeeld. Bij de tab Start is dat bijvoorbeeld Klembord, Lettertype, Alinea, Stijlen en Bewerken. Veel van die logische groepen hebben rechts onder een startpictogram waarmee je een (vertrouwd) dialoogvenster kan openen.

Werkbalk Snelle toegang Links boven vind je de werkbalk Snelle toegang. Hier vind je enkele vaak gebruikte functies. Via de pijl rechts in de werkbalk kan je die werkbalk personaliseren.



21 Vaardige Vingers

De Office-knop Helemaal in de linker bovenhoek tref je de Office-knop aan die je een heus menu opent, een beetje vergelijkbaar met het menu Bestand uit vorige Word versies. Je vindt er dan ook de klassieke bestandshandelingen terug.

Een nieuw bestand maken in een nieuw kleedje

Enkele aandachtspunten:

� Het handige rechtstreeks opslaan als PDF-bestand is in de definitieve versie niet meer voorzien. Hiervoor moet een kleine, gratis invoegtoepassing geïnstalleerd worden. Je kan die vinden op http://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?FamilyId=4D951911-3E7E-4AE6-B059-A2E79ED87041&displaylang=nl.

� Je kan bestanden ook in het nieuwe Microsoft XPS-formaat opslaan, een soort tegenhanger van het PDF formaat. Om XPS-bestanden te kunnen bekijken heb je een gratis viewer nodig:

Een document met een XPS-viewer bekeken

� via de keuze Publiceren kan je een nieuw BLOG-document maken met de inhoud uit je Word-document.

� De lijst met onlangs geopende documenten is veel uitgebreider. Met de pin rechts van de documentnaam kan je bepaalde documenten vastpinnen zodat die altijd zichtbaar zijn in de lijst.



22 Vaardige Vingers

� De instellingen voor Word (opties) bereik je via de Office-knop.

Miniwerkbalk bij selectie Bij het selecteren van tekst verschijnt nu ter plaatse een miniwerkbalk met een aantal knoppen om veel voor-komende teken- en alineaopmaak in te stellen. Aangezien we onze opmaak vanuit stijlen sturen, spring je best voorzichtig om met het gebruik van de miniwerkbalk. Gelukkig kan je vanuit de miniwerkbalk ook een galerie met stijlen openen. Je kan het verschijnen van die miniwerkbalk eventueel uitschakelen via de algemene Word-opties.

De statusbalk

De statusbalk bevat standaard beperkte informatie. Het tellen van de woorden wordt continu bijgewerkt. Via het snelmenu op de statusbalk kan je de opties die op de statusbalk weergegeven worden gemakkelijk aanpassen. Door op een optie te klikken, krijg je detailinformatie.

Helemaal rechts onderaan vind je de handige schuifregelaar om snel in- en uit te zoomen. Met de knoppen activeer je de verschillende weergaves van het document (ook via het menu Beeld mogelijk).

De liniaal Boven de verticale schuifbalk vind je een knop waarmee je de liniaal kan weergeven of verbergen.

In het tabblad Beeld op het lint kan je ook bepalen of de liniaal al dan niet zichtbaar moet zijn. Ook de rasterlijnen, de documentstructuur en de miniatuurweergave van de pagina’s kan hier in- of uitgeschakeld worden.

Menu’s sturen met het toetsenbord Door de Alt-toets in te drukken, krijgen de verschillende tabbladen en hun keuzes letter- en cijfers. Door die letters en/of cijfers in te typen, kan je allerlei instellingen via het toetsenbord sturen.

Druk nogmaals op de Alt-toets om die tekens te laten verdwijnen.



23 Vaardige Vingers

Hieronder, met dank, een examenopgave van collega Pieterjan Oste van het

Onze-Lieve-Vrouwcollege, Campus Grotenberge (Zottegem). Alle bestanden vind

je op de floppykrant.

Oefening baart kunst P i e t e r j a n O s t e

Test je Word-kennis

Het wetenschappelijk document van Geert Verschelden dient nog professioneel gelay-out te worden alvorens het naar de drukker kan. Een voorbeeld van het uiteindelijke resultaat kan je bekijken via het document BACTERIËN_OPL.PDF.

Open het document BACTERIËN.DOC en voer onderstaande taken zo efficiënt mogelijk uit:

1 Voorzie de lopende tekst van volgende opmaak: MS Reference Sans Serif 10pt als lettertype.

Regelafstand stel je in op 1,3. Voorzie voor én na elke alinea 5pt witruimte.

2 Stel de boven- en ondermarge in op 2,5cm. De linkermarge wordt 4cm breed, de

rechtermarge bepaal je op 2cm.

3 Ontwerp een opmaakprofiel KUL1 met de volgende kenmerken: lettertype MS Reference

Sans Serif 16pt vet. 18pt alineawit voor en 12pt alineawit nà. Enkele regelafstand. Kopjes met

deze opmaak worden steeds in hoofdletters weergegeven.

4 Maak een tweede opmaakprofiel KUL2 met deze kenmerken: MS Reference Sans Serif 14pt

als lettertype. 12pt alinearuimte voor en 6pt nà. Enkele regelafstand.

5 KUL3 is het derde opmaakprofiel dat je aanmaakt. Dit opmaakprofiel voorzie je van het

lettertype MS Reference Sans Serif 12pt. Geen alineawit nà, maar wel 12pt voor de alinea.

Enkele regelafstand.

6 Zorg er voor dat deze drie opmaakprofielen niet aangepast worden wanneer je een ander

opmaakprofiel aanpast.

7 Zorg er ook voor dat titels, opgemaakt met één van de voorgaande opmaakprofielen, niet

afgezonderd raken, maar steeds bij de volgende alinea blijven.

8 Pas het opmaakprofiel KUL1 toe op de titels die voorafgegaan worden door #1. Kopjes met

#2 ervoor maak je op met het opmaakprofiel KUL2, met #3 met opmaakprofiel KUL3.

Het spreekt voor zich dat je deze tijdelijke aanduidingen (#1, #2 en #3) verwijdert.

Noteer jouw aanpak:

9 In het document staan her en der nog verwijzingen naar bepaalde paragrafen, te herkennen

aan het §-symbool. Verwijder deze verwijzigen inclusief ronde haakjes.

10 Conform de BIN-normen moét er een spatie geplaatst worden vóór de aanduiding °C. Wijzig

dit in het document waar nodig.

Noteer jouw aanpak:

11 Op sommige plaatsen in het document duikt de micron-eenheid (µm) op. Zorg ervoor dat de

cijfers en de aanduiding van deze eenheid niet gesplitst kunnen worden over twee regels.



24 Vaardige Vingers

Ook hier moet er, volgens de BIN-norm, een spatie geplaatst worden voor de eenheid. Los

dit op een correcte en efficiënte manier op. Noteer hoe je dit oploste:

12 Het document staat bol met chemische formules. Helaas kregen sommige een verkeerde

lay-out. Zo komt de aanduiding CO2 meermaals voor in de tekst. Pas de aanduiding aan zodat

er CO2 staat en niet CO2. Controleer ook snel alle andere chemische formules. Hoe pak je dit

efficiënt aan? Noteer jouw efficiënte aanpak!

13 De tweede alinea onder de titel Afmetingen is geïllustreerd met ECOLI_BACTERIE.JPG. De

illustratie meet exact 5cm hoog, staat tegen de linkermarge in een zwarte kader van 0,75pt

dikte.

14 De auteur van het document was niet altijd even aandachtig bij het plaatsen van spaties. Je zal

merken dat er soms verkeerdelijk een spatie voor of na een rond haakje werd geplaatst.

Corrigeer dit op een efficiënte manier.

15 Tussen de eerste en de tweede alinea van de titel Fotoautotrofe bacteriën, komt in een nieuw

te maken alinea de afbeelding KORSTMOS.JPG. De illustratie wordt netjes gemiddend. Stel de

hoogte van de foto in op 9cm en voorzie een zwarte kader van eveneens 0,75pt dikte.

Bekijk het pdf-document eens als voorbeeld.



25 Vaardige Vingers

16 Pas het opmaakprofiel van de koptekst aan zodat deze volgende kenmerken bevat:

MS Reference Sans Serif 8pt vet, witte tekstkleur, hoofdletters. Enkele regelafstand. Alinea-

afstand voor en nà stel je in op 0pt.

17 Op precies 0,5cm van de bovenrand van elke pagina plaats je de tekst Katholieke Universiteit

Leuven, Bacteriën – Plaats in de levende wereld, Forum � 28 maart 2007. Achter deze tekst

plaats je een smaragdgroen (RGB[0, 51, 102]) vlak van 2cm hoog dat de volledige breedte

van de pagina covert.

Onderaan iedere pagina, op precies 0,8cm van de onderrand plaats je een groenblauw vlak

RGB[0, 128, 128]) van 1cm hoog. Ook dit object bedekt de volledige breedte van de pagina.

Bekijk het document BACTERIËN_OPL.PDF eens bij wijze van voorbeeld.

18 In de linkermarge plaats je m.b.v. een tekstvak van 1,5cm hoog bij 3cm breed de paginering.

Het tekstvak heeft geen opvulkleur en geen rand.

Het paginanummer maak je op in lettertype MS Reference Sans Serif 20pt, smaragdgroene

kleur en staat netjes gemiddend in het tekstvak. Het tekstvak plaats je op exact 0,5cm van de

linker paginarand en op 8cm van de bovenrand.

Onder het tekstvak plaats je het logo van de universiteit: KULEUVEN.JPG. Dit logo is precies 3cm

breed en staat op 9,25cm van de bovenbladrand en op 0,5cm van de linkerrand.

Hieronder een voorbeeld.

Succes!

onderaan �

bovenaan �



26 Vaardige Vingers

n u m m e r 1 3 5

Inhoud Woord vooraf ..............................................................................................................................3

Het ironieteken............................................................................................................................4

Didactische aanpak .....................................................................................................................5

Milieuvriendelijk computeren .....................................................................................................7

Over liggende streepjes .............................................................................................................9

ASCII – ANSI - Unicode..............................................................................................................10

Test je Word-kennis ..................................................................................................................11

Image resizer ............................................................................................................................15

De CD slideshow generator.......................................................................................................16

Medisch jargon .........................................................................................................................19

Word 2007: de nieuwe gebruikersinterface ..............................................................................20

Test je Word-kennis ..................................................................................................................23

Inhoud.......................................................................................................................................26

VAARDIGE VINGERS is een uitgave van de Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

39e jaargang • nr. 135 • juni 2007

Abonnement en lidgeld

Tijdschrift ............................................€ 17,00

Tijdschrift + floppykrant op internet....€ 28,00

Tijdschrift + floppykrant op cd-rom.....€ 34,00

storten of overschrijven op PRK 000-0998659-44 van de ABW te Hoegaarden.

Redactieleden Agnes Coeckelberghs Danny Devriendt Olivier Levrau

Verleenden hun medewerking

Etienne D'Haeseleer Pieterjan Oste F.Chris Van Cauwenberg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw Stationsstraat 6 – 3320 Hoegaarden

� e-mail penningmeester Agnes Coeckelberghs: [email protected]

� email voorzitter Danny Devriendt: [email protected]

De Akademie voor Bureauwetenschappen vzw werd in 1972 opgericht als pluralistische ver-eniging voor leerkrachten burotica door wijlen erevoorzitter Jos Jossart.

Ieder auteur is verantwoordelijk voor zijn inge-zonden artikel.

Het opnemen van een artikel in ons tijdschrift sluit niet in dat de redactie of het bestuur zich akkoord verklaart met de inhoud.

Vaardige Vingers - ABW

Documents

Transcript of Vaardige Vingers - ABW