Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Curriculumvernieuwing en de kennissamenleving:

nieuwe rollen voor docenten?

Joke Voogt

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Veranderingen in de samenleving!

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Leren in de informatiesamenleving: Life long learning (LLL)

• Digital literacy • Navigeren• Informatie beoordelen en verwerken• Communiceren

• Samenwerken• Problem solving• Project management• Metacognitieve vaardigheden• Flexibiliteit

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Naar een didactiek voor de informatiesamenleving

• Actief• Collaboratief• Creatief• Integratief• Evaluatief

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

“Minder – meer model”: op zoek naar balans!

Aspect Minder Leren/onderwijzen in de industriele samenleving

MeerLeren/onderwijzen in de informatiesamenleving

Collaboratief  

Individueel Groepswerk

Homogene groepen Heterogene groepen

Ieder voor zich Elkaar helpen

Creatief 

Reproductief Productief

Kennis toepassen (algoritmes) Nieuwe oplossingen vinden (heuristieken)

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

ICT en innovatieve didactiek

• Als geïntegreerd onderdeel van het vak ICT: de inhoud beter begrijpen

• In cross-curriculaire projectenICT: implementatie van LLL doelen

• SchoolbreedICT: realisatie van nieuwe visie op leren en onderwijzen

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Inhouden

• Bestaande inhouden anders aanbieden

• Gericht op het diepgaand begrijpen van concepten

ICT• Gebruik van specifieke ICT

toepassingen

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Doelen

• Informatievaardigheden• Communicatie• Samenwerken• Verantwoordelijkheid voor

eigen leerproces• ICT vaardigheden

ICT• Algemene toepassingen

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Leeractiviteiten en rollen van docenten

• Van klassikale lessen naar projectwerk

• Onderzoekjes en maken van producten/presentaties

Docentrol: • Inhoudelijk begeleiden• Structureren• Bewaken van voortgang • Ontwerpen/arrangeren

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Innovatie en ICT integratie: docentfactoren

• ICT integratie: Stages of adoption1. Bewustwording2. Leren3. Begrijpen en toepassen4. Zelfvertrouwen5. Aanpassen 6. Creatieve toepassingen

• Will, Skill & Tool model• Eerst: Skill – Tool (Stage 1-3)• Dan: Will (Stage 4- 6)

• Leiderschap en ondernemerschap! • Van Stage 5 naar stage 6

» Knezek & Christensen

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Niveau’s van professionele betrokkenheid

• Actief leren van de praktijk (private practice teachers)• Investeert in samenwerking op schoolniveau (interactive

teachers)• Participeert in professionele netwerken (professional

teachers)• Participeert in kennisconstructie (teacher leaders)

» Riel & Becker

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Constructivistische didactiek en professionele betrokkenheid (Riel & Becker, 2008)

Professional Engagement

% Direct Instruct

ion

% 2ndQuartile

% 3rdQuartile

% Knowle

dge Construction

% Total

Teacher Leaders 2 16 25 57 100

Teacher Professionals

11 20 23 47 100

Interactive Teachers

16 22 29 33 100

Private Practice 33 28 23 16 100

All Teachers 24 25 25 26 100

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Uitdagingen voor docenten

• Evidentie over het effect van ICT op het leren van leerlingen is niet sterk

• Focus op andere (LLL-) doelen• Geen optimale implementatie condities

• Implementatie van ICT niet coherent met andere curriculumcomponenten

• Onbalans in het curriculaire spinnenweb

• Retoriek van beleidsmakers en politici• LLL competenties versus basisvaardigheden

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Tot slot

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Achtergrond

• Nationaal en international casestudieonderzoek naar ICT-ondersteunde innovatieve didactiek

• Second International Technology in Education Study (2 surveys en 1 casestudie-onderzoek: 1997 – 2008)

• International Handbook of Information Technology in Primary and Secondary Education (Voogt & Knezek, 2008)

• Ontwerpgericht onderzoek, o.a.• Docentontwikkeling: ICT in science onderwijs• PictoPal: een ICT-rijke leeromgeving voor beginnende geletterdheid• Integratie van Taal en Science: de potentie van ICT• Taaltreffers: een educatieve taalgame voor het basisonderwijs

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Will, Skill Tool (Knezek & Christensen)

leerprestatie

± 10% verklaarde variantie

± 90% verklaarde variantie

Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Rationale

doelen

inhouden

docentrollen

beoordeling

leeractiviteiten

tijdplaats

groeperingsvormen

materialen & bronnen