52 K&S - Februari ‘15

Een rij oude cv-ketels wacht op demontage.

ij lijstjes van banen van de toekomst wordt vaak 'mining, afvalverzameling of afvalontwerp' genoemd. Dit soort banen en activiteiten richten zich op de snelgroeiende markt van bedrijven die oude onderde-

len en materialen van producten hergebruiken. Voor Marcel de Graaf vormde dit hergebruik de basis voor zijn starterplan voor hr Recycling.

Oude materialen

De eerste installatiebedrijven leveren inmiddels ketels aan hr Recycling. Zoals Installatie Techniek Twello en Van Dorp Installa-ties uit Deventer. 'Ons idee was dat er meer gedaan moest worden met restanten van oude ketels', zegt Marcel de Graaf. Met een opleiding aan de Hotel Managementschool en als oud-werkne-

mer van het ministerie van Economi-sche Zaken, Landbouw en Innovatie, waar hij onder andere coördinator bij de programmadirectie Natura 2000 was, kijkt hij met andere ogen naar de installatiesector. Inmiddels is hij zowel regiomanager Oost-Nederland van Zonitt Solar Solutions als oprichter van hr Recycling. 'Het gaat bij hr Re-cycling vooral om de onderdelen en

restmaterialen', zegt hij hierover. 'Het is niet zo dat wij een oude ketel oplappen en die weer verkopen. Daarvoor vinden wij veilig-heid te belangrijk. Revisie is inmiddels specialistenwerk.'

Demonteren

Wat hr Recycling wél doet, is het demonteren van oude ketels. Dat gebeurt handmatig, veelal door mensen met een 'afstand tot de arbeidsmarkt'. 'We hebben een eigen werkplaats, waar vooral jongeren begeleid worden bij dit werk', zegt De Graaf. 'Want, al zijn de ketels vaak vijftien tot twintig jaar oud, er zitten nog on-derdelen en grondstoffen in die hergebruikt kunnen worden. We recyclen meer dan 95 procent.'

'Ons idee was dat er meer gedaan moest worden met restanten van oude ketels'

Welke onderdelen en materialen uit oude cv-ketels zijn geschikt voor hergebruik? En mogen oude onderdelen worden gereviseerd? Marcel de Graaf van HR Recycling vond het de moeite waard dit idee te onderzoeken. Hij won er in 2013 de Sallandse startersprijs van de Rabobank mee. Inmiddels zijn de eerste samenwerkingen opgestart en heeft hij gesprekken met instal-lateurs en producenten in de markt, die zijn initiatief met belangstelling bekijken. Maar mis-schien ook met huiver. Het idee past in elk geval in de opkomende markt voor hergebruik.

Tekst: Yvonne Keijzers Fotografie: Industrie

Hoog rendement uit oude cv-ketels

Opvallend

werk

B

KS02 52-53.indd 52 26-01-15 15:42

K&S - Februari ‘15 53

Revisie ventilatorenDe onderdelen die na demontage bruikbaar blijven, gaan naar partners die dit reviseren. hr Recycling verkoopt de gereviseerde onderdelen vervolgens weer. Voor de ventilatoren werkt hr Recycling samen met Van Laanen Technical Services in Malden. Roy van Laanen heeft zich geheel gespecialiseerd in het reviseren van kleine ventilatoren zoals die in cv- ketels zitten maar ook bijvoorbeeld in wtw's of mechanische ventilatiesystemen. Van Laanen werkte vroeger bij een bedrijf dat elektronica en ict-apparatuur repareerde. 'In september 2009 ben ik met dit bedrijf begonnen, midden in de crisis. Inmiddels heb ik vijf medewerkers in dienst.' Zijn bedrijf werkt voornamelijk voor installateurs en groothandels, fabrikanten zijn nog terughoudend. 'Revisie gaat veel verder dan alleen lagers vervangen. Zouden we enkel het defect verhelpen dan spreken we van repareren. En dat is niet wat we doen.' zegt Van Laanen. 'Een gereviseerde ventilator moet zowel optisch als functioneel vergelijkbaar zijn met een nieuwe. Door onze ervaring weten wij welke (elektronica)onderdelen een beperkte levensduur hebben. Deze worden dan ook allemaal preventief vervangen. Daarnaast wordt de gehele ventilator gereinigd en eventueel voorzien van een nieuwe (poeder)coating.' Vroeger bestond een ventilator uit een behuizing, motortje en een waaier. Sinds de komst van modulerende hr-ketels zijn ventilato-ren voorzien van een toerentalregeling. Deze zijn kwetsbaarder door de geïntegreerde elektronica en hogere toerentallen. Goed reviseren is nu écht een vak geworden', zegt Van Laanen. Na revisie worden de ventilato-ren indien nodig gebalanceerd en stuk voor stuk uitvoerig getest. Vervolgens worden ze professio-neel verpakt en compleet met nieuwe pakkingen terug naar de klant gestuurd. 'Wij zorgen ervoor dat ventilatoren weer als nieuw de deur uit gaan. Dat wij achter onze producten staan laten we zien door drie jaar garantie te geven op een gerevi-seerde ventilator.'

Tot nu toe werkt hr Recycling vooral samen met installatiebedrijven die werken met servicecon-tracten, bijvoorbeeld woningcorporaties. 'Hier moeten ketels zo'n vijftien tot twintig jaar mee tot ze worden vervangen. En daar zit onze markt', zegt De Graaf. 'Binnen servicecontracten wil je je kosten graag laag houden. Daar passen gereviseerde onderdelen uitstekend bij. Installateurs kunnen dan zelfs nog een beetje marge op materiaal maken binnen zo'n contract.'

Jongeren

Voor de mensen die de ketels demonteren is regu-lier werk om allerlei redenen niet vanzelfsprekend. 'Ze krijgen een uitgebreide begeleiding. We had-den onlangs een paar autistische jongeren. Deze jongeren hadden bij bijna alles uitleg nodig. Je kunt niet zeggen 'haal maar uit elkaar', maar je moet bij wijze van spreken elk schroefje aanwijzen dat ze los kunnen schroeven', legt De Graaf uit. 'Je moet echt een hart hebben voor deze doelgroep. Want dat het goedkope arbeidskrachten zijn, klopt niet. Zodra onze productie omhoog gaat, hebben we ook veel meer begeleiding nodig.'

Er wordt ook gekeken of er geen schadelijke stoffen, zoals asbest, in de oude ketels aanwezig zijn. 'Het is af en toe wat stoffig werk en daar houden we rekening mee. Maar wij willen niet dat onze mensen in contact komen met bijvoorbeeld asbestvezels. We nemen dit serieus, we zitten hier niet te punniken.' hr Recycling heeft onlangs ook de eerste scholen op bezoek gehad, waarbij leerlingen konden ervaren hoe de ketels gedemonteerd worden door het zelf te doen.

Circulaire Economie

In het concept van de circulaire economie staat het hergebruik van materiaal centraal. In de oudere cv-ketels zijn materialen vaak zo met elkaar ver-vlochten dat het lastig is deze uit elkaar te halen. 'We voeren nu ook gesprekken met fabrikanten om hier naar te kijken. Wanneer ketels zo worden ontworpen, dat materialen na gebruik gemakkelij-ker kunnen worden gescheiden, levert dat voor ie-dereen winst op. Want grondstoffen worden steeds schaarser. Ik zie dat fabrikanten open beginnen te staan voor dit idee. c2c wordt straks 'ketel-tot-ketel'', lacht De Graaf.

Een Agpo-ventilator: na en voor revisie.

KS02 52-53.indd 53 26-01-15 15:42