The Dutch Way - Leren, lesgeven en leiderschap in het Nederlandse onderwijs

MEET THE DUTCH

‘De toekomst van het onderwijs gaat over globalisering, technologisering en veranderende economieën. Dat vraagt iets heel anders van de kinderen van nu en die van de toekomst. Vroeger werd je boer of arts en ging je daarvoor studeren. Vandaag de dag weten we niet precies voor wat voor soort beroepen we kinderen opleiden. De meeste beroepen van de toekomst kennen we namelijk nog niet.’

UITVINDING VAN HET NIEUWE ONDERWIJS‘Het onderwijs moet worden gepersonaliseerd én

worden toegespitst op de 21e eeuw. We moeten niet alleen lesgeven in rekenen en taal, maar ook in kritisch nadenken, samenwerken of in ICT-geletterdheid. We moeten kinderen laten ontdekken wie ze zijn en hun

talenten stimuleren, zodat ze deze optimaal kunnen ontplooien. Op die manier kunnen ze zichzelf later vanuit hun eigen kracht handhaven in de nieuwe, onbekende wereld. En dat is wel echt anders dan in het huidige onderwijssysteem, waarin we vooral bezig zijn met de resultaten in plaats van met het versterken van talenten.

Ik denk dat het Nederlandse onderwijssysteem zich bij uitstek leent om mijn visie waar te maken. In de basis is het namelijk gestoeld op de autonomie van het schoolbestuur. En ik merk dat veel schoolbestuurders met mij voelen dat het anders moet. Toch zijn we met zijn allen nog wel zoekende. Waar je normaal gesproken een stip op de horizon zet en daar planmatig naartoe werkt, is dat nu anders. De stip is namelijk meer

een vage mist, waarvan de vorm en locatie nog onbekend zijn. Het nieuwe onderwijs moet namelijk nog uitgevonden worden. Door de leerkrachten, samen met de leerlingen. Het ontwikkelt zich organisch en dient slechts waar nodig bijgestuurd te worden. Dat vergt een hele nieuwe besturingsfilosofie.’

AUTONOMIE OP ALLE NIVEAUS‘We moeten autonomie op alle niveaus creëren, waarbij iedereen vanuit zijn eigen rol verantwoordelijkheid neemt. Dat vraagt heel wat van mensen. Als schoolbestuur kun je hierbij helpen door leraren de ruimte te geven en in te zetten op persoonlijke ontwikkeling. Zo houden wij geen beoordelingsgesprekken meer, maar drijfveergesprekken en ontwikkelingsgesprekken: waar ligt jouw passie; wat wil jij nog leren?

Door niet op output te sturen, maar op ontwikkeling, zul je de meest optimale opbrengst uit het onderwijs krijgen. Hierbij hebben alle leerlingen de regie over hun eigen leerproces in handen, geven de leraren hun middelen en begeleiding om hun talent te ontplooien en zorgen schoolleiders voor de ruimte en vrijheid om dit te doen. Dat leidt in alle lagen tot intrinsieke motivatie: de basisvoorwaarde om te kunnen leren en ontwikkelen. Deze aanpak op basis van vertrouwen zal absoluut bijdragen aan een optimale totaalontwikkeling van het kind. Het is daarmee de best mogelijke voorbereiding op de onbekende toekomst van ons land. En wat mij betreft kunnen we daar niet ver genoeg in gaan.’

"Een kind is gebaat bij het optimaal ontplooien van diverse talenten, zodat het zich kan handhaven in de nieuwe wereld."

"We weten niet waar we onze kinderen precies voor opleiden. Hun beroep bestaat waarschijnlijk nog niet."

BESTUURDER

HELMA VAN DER HOORN

‘HET NIEUWE ONDERWIJS MOET NOG UITGEVONDEN WORDEN’

Een van haar absolute drijfveren is het Nederlandse onderwijs toekomstgericht maken. SaKS-voorzitter van het College van Bestuur Helma van der Hoorn is er namelijk van overtuigd dat het onderwijssysteem toe is aan een transformatie. En als je het aan haar vraagt, zitten we er op dit moment middenin.