12 Dienblad | maart 2018

Innovaties in de zorg kunnen relatief eenvoudig zijn.

Door bestaande knelpunten niet voor lief te nemen,

maar creatief na te denken over een oplossing, ont-

staan de mooiste dingen. Soms staan medewerkers

zelf aan de basis van een uitvinding. In Valkenheim

bijvoorbeeld werd de aanzet gegeven voor de Qwiek.up,

een zorgondersteunend apparaat dat bijdraagt aan een

zinvolle dagbesteding voor bedlegerige cliënten.

Als het over zijn werk gaat, stelt Frank Otten, directeur

zorgcentra Heuvelland, zich doorgaans bescheiden op.

Maar als hij praat over de manier waarop zijn mede-

werkers zich dagelijks inzetten om tot merkbaar betere

zorg te komen, kan hij een gevoel van trots niet onder-

drukken.

Een tijdje geleden, vertelt Otten, kregen medewerkers

van Valkenheim in het kader van een scholingstraject

de opdracht om met behulp van een fotocamera de

praktijk van alledag in kaart te brengen. “Ze moesten

een foto maken van een situatie die hen aansprak én

een foto van iets waar ze graag verbetering in wilden

aanbrengen.”

“In het stapeltje foto’s van ongewenste situaties zat er

een van een cliënt die bijna niets meer kon dan de hele

dag op bed liggen.”, aldus de directeur van de locaties

in het Heuvelland. “Iemand hoort niet de hele dag in

bed te liggen. Met de rolstoelen van tegenwoordig is

dat ook bijna niet meer nodig. Maar er zijn situaties

waarbij je er niet aan ontkomt.”

De foto van de bedlegerige cliënt zette Otten en zijn

medewerkers aan het denken. “Na een brainstorm

kwamen we op het idee om beelden op het plafond te

projecteren. Deze zouden wellicht kunnen zorgen voor

een stuk herkenning. Als we er bovendien voor zouden

kunnen zorgen dat bedlegerige cliënten zich voortaan

beter op hun gemak zouden voelen, zou dat ook het

werk van de medewerkers een stuk gemakkelijker ma-

ken, was de gedachte.”

In hun zoektocht naar een bedrijf dat het beoogde

product kon realiseren, kwamen Otten en zijn mensen

uit bij Noos Design in Heerlen, een jong technologie-

bedrijf dat zich toelegt op ‘innovaties met beleving’ in

de zorg. Sevagram kende het bedrijf onder andere van

‘het zingend zebrapad’, dat gebruikt wordt om ouderen

in verzorgingshuizen aan te zetten tot bewegen.

Al snel werd een eerste prototype gemaakt. Het leidde

uiteindelijk tot de Qwiek.up, een eenvoudig apparaat

waarvoor inmiddels veel belangstelling is in binnen- en

buitenland, onder meer in Duitsland en Oostenrijk.

In het laatstgenoemde land haalde het idee waarvoor

de basis werd gelegd in Valkenheim zelfs de nationale

televisie.

Ook in andere Sevagram-locaties in het Heuvelland zijn

inmiddels goede ervaringen opgedaan met de Qwiek.up,

vertelt Frank Otten. “Medewerkers zijn enthousiast en

cliënten leven erdoor op. De beelden zorgen voor afl eiding

en rust. Ook onze andere verwachtingen zijn bewaarheid.

Cliënten zijn tijdens het wassen merkbaar minder gespan-

nen, waardoor verzorgenden met minder inspanning hun

werk kunnen doen.”

Qwiek.up: eenvoudig maar doeltreffendUitvinding Valkenheim leidt tot belangstelling in binnen- en buitenland

Frank Otten

Paul Voncken

13Dienblad | maart 2018

Het bijzondere aan de Qwiek.up is de combinatie van

gebruiksgemak en aantoonbaar resultaat, zegt mede-

ontwikkelaar Paul Voncken. “Er zit een aan- en uitknop

op en je kunt het geluid harder en zachter zetten.

Wat de cliënt vervolgens aan beelden te zien krijgt is

afhankelijk van de inhoud het USB-stickje dat je erin

stopt. Het apparaat is gemakkelijk verplaatsbaar en

‘zusterproof’: geen ingewikkelde installatietechnieken.

Gewoon inpluggen, stickje erin en klaar.”

De aangepaste beelden die voor de Qwiek.up beschik-

baar zijn (waaronder registraties van de concerten

van André Rieu op het Vrijthof, iconische beelden uit

de Efteling, verjaardagen, oude ambachten en wande-

lingen door de natuur) leveren nieuwe gespreksstof

op. Dit laatste zorgt voor kostbare momenten van

ontspanning. Ook de interactie tussen de cliënt en de

verzorgende wordt erdoor verbeterd. Otten: “Voor me-

dewerkers is het een verademing, want als je heel vaak

aan het bed van iemand staat ben je op een gegeven

moment wel door je praatstof heen.”

Wat een cliënt te zien krijgt, luistert overigens vrij

nauw, legt Otten uit. “Je moet je constant afvragen hoe

een cliënt met dementie bepaalde beelden interpreteert

en voorkomen dat iemand angstig wordt. Het lijkt een

simpele boswandeling, maar voor de cliënt is de snel-

heid van het beeld en het aantal bewegende elementen

essentieel.”

Het tempo en de intensiteit van de beelden kunnen

worden afgestemd op het niveau van de cliënt, zegt

Voncken. “Door bijvoorbeeld familie oude foto’s op

een stickje te laten zetten en die te projecteren, kan een

moment van persoonlijke beleving worden gecreëerd.”

Herkenbare beelden kunnen wonderen doen, weet

Otten uit ervaring. “Soms zie je in een verpleeghuis

foto’s van cliënten op de deuren hangen. Maar die

helpen niet, want een cliënt herkent zichzelf niet. Om

werkelijk effectief te zijn heb je foto’s nodig van pak-

weg veertig jaar geleden. Oude beelden zorgen voor

positieve prikkels. Soms blijken cliënten plotseling

weer in staat een kort gesprek te voeren. Geregeld

belt de familie: ze zijn blij, want eindelijk is er weer

contact geweest met pa of ma.”

Als alle voorgenomen plannen

doorgang vinden dan maakt

Douvenrade de komende jaren een

complete herontwikkeling door.

Huurders van de Terras- en

Corridorflat en de huurders van

Jah-Jireh (Galerijflat) hebben huur-

dersbijeenkomsten bijgewoond

en zijn nadien schriftelijk geïnfor-

meerd over alle mogelijk op stap

staande ontwikkelingen op het

terrein Douvenrade.

Op de website panhuysnieuwbouw.nl volg je de laatste

ontwikkelingen van de nieuwbouw. Sinds januari vindt er

voor betrokkenen en geïnteresseerden een tweewekelijks

inloopspreekuur in Panhuys plaats. Raadpleeg voor de

openingstijden de website bij Fasering en tijdlijn.

Een nieuw gezicht

voor Douvenrade?

Update nieuwbouw Panhuys

In januari verscheen het eerste Bouwbulletin Douvenrade. Binnenkort zal er een tijdelijke website zijn, die je bij interesse met betrekking tot de voorgenomen plannen kunt bezoeken: douvenradenieuwbouw.nl