Historisch Archief Agfa-Gevaert

Uit bedrijf genomen – herbestemming van de erfgoedcollectie

http://atv.be/nieuws/historisch-archief-agfa-gevaert-naar-fotomuseum-18640

Het Varenthof

Tijdslijn herbestemming

November 2015

Januari 2016

Februari 2016

April 2016

Mei 2016

September 2016

Inventarisatie Waardestelling HerbestemmingOverbrenging

Voorstelling van het Historisch Archief

• Lieven Gevaert (1868-1935)• de firma Lieven Gevaert & Cie (1894-

1920)• de NV Gevaert Photo-Producten (1920-

1963)• Gevaert-Agfa NV (1964-1971)

60 deelcollecties

De collectie van het Historisch Archief Agfa-Gevaert omvat bedrijfs-, persoons- en verenigingsarchieven, foto’s, affiches, video-opnamen, films, advertenties, brochures, kleine instrumenten, fotocamera's, folders, nieuwsbrieven, verpakkingsmateriaal, gelegenheidsdrukwerk, memorabilia etc.

Historiek van de collectie• 1963: Laurent Roosens (°1923), doctor in de chemie, onderzoeker en hoofd van de

dienst Wetenschappelijke Informatie bij Gevaert begint 'Gevaertiana' te verzamelen;• De organisatie van de tentoonstelling '125 jaar fotografie' in 1965 in Antwerpen leidde

tot de uitbouw van een provinciaal FotoMuseum.• 1968: wegens plaatsgebrek in Mortsel wordt de collectie in het Sterckshof (Deurne)

ondergebracht. Tot 1984 klasseren en beschrijven een aantal vrijwilligers, onder wie Laurent Roosens, daar de iconografische collectie;

• Dr. Roosens was ook een van de stichters van de European Society for the History of Photography (ESHPh) in 1978, waarvan hij tot 1986 voorzitter van was.

• 1985: Laurent Roosens krijgt, naar aanleiding van de tentoonstelling ‘Lieven Gevaert 1868-1935” de opdracht om de in 1984 terug naar Mortsel overgebrachte collectie te ordenen en documenteren. Het Historisch Archief ontvangt sindsdien regelmatig historisch interessante archivalia afkomstig van de bedrijfsafdelingen en particulieren. Het Historisch Archief tracht daarnaast nog verdere nuttige informatie in te winnen, o.a. tijdens mondelinge interviews.

• 1988: In de schoot van het bedrijf wordt het Historisch Archief Agfa-Gevaert opgericht en gehuisvest in het Varenthof. Laurent Roosens, tot 2014 een van de drijvende krachten achter het Historisch Archief, was één van de pioniers in het onderzoek naar de geschiedenis van de fotografie in België.

Een goed gedocumenteerde collectie

• Van meerdere deelcollecties werd een inventarisatie gemaakt op steekkaarten en de documentheek werd ontsloten op basis van een trefwoordenlijst

• Inventarisatie wordt geïntegreerd in het erfgoedinformatiesysteem van de provincie Antwerpen. De basis is het COMETA model.

Waardestelling

Intrinsieke waarde

Instrumentele waarde Institutionele waarde

Museale weegschaal

Eerste indrukken waardering

• Materiële toestand– De collectie bevindt zich in een goede staat. In de

kelder enkel schimmel vastgesteld• Intact ? Als geheel bewaard?

– De collectie is goed gedocumenteerd– De collectie kwam niet tot stand als gevolg van beleid

Agfa. Werknemers namen initiatief. – Een aantal delen van de collectie elders bewaard– In het verleden zijn er stukken verloren gegaan

• Ensemble ?– Er is sprake van een ensemble: de collectie bestaat

grotendeels uit het bedrijfsarchief van Agfa-Gevaert en haar voorgangers en vormt een eenheid met verregaande samenhang tussen de verschillende deelcollecties. Het grootste deel van de collectie wordt sinds drie decennia binnen dezelfde context bewaard.

• Uniek ?– De collectie is een unieke getuigenis van de

geschiedenis van het bedrijf Agfa-Gevaert en onmisbaar voor collectief geheugen inzake innovatie, ondernemerschap en de fotoindustrie in Vlaanderen.

• Vergelijkbare collecties– Op fotografisch vlak zijn er in België geen

vergelijkbare collecties. Internationaal bestaat er in Europa geen andere referentiecollectie als het gaat om fotografisch papier (deelcollectie Assortiment). In de US is er de Messier Reference Collection of Photographic Paper, maar deze legt enkel de focus op fotopapier in Noord-Amerika.

– Op fotoindustrieel vlak zijn er in België of zelfs Europa geen andere vergelijkbare archieven. Opnieuw in de US bewaart het George Eastman House (Rochester, NY) de archieven van Kodak en Polaroid.

• Representatief– Vernederlandsing van het bedrijfsleven– Ontwikkeling en doorbraak van een economische

agenda binnen de Vlaamse beweging– Netwerk van Vlaamsgezinde ondernemers– Progressieve werkomstandigheden– (Belgische) foto-industrie: van huisnijverheid naar

internationale wereld industrie– Democratisering van de fotografie– Amateur, vak- en professionele fotografie– Belgische fotogeschiedenis– Fusering bedrijven Agfa en Gevaert

Herbestemming

• Basis is de waardestelling• En de mogelijkheden van

erfgoedbewaarders

• Afronding van het project in september 2016