EuropaEen uitgave van Tulpia magazine www.tulpia.nl

Europese verkiezingen

Wat doet de Europese Unie?

INHOUD

Hoofdredactie: Tuncay Çinibulak, MA en Yunus BahadırBureauredactie: Frans JeursenAan dit nummer werkten mee: Raymonde Mayland, Boris Peters, Rob SavelbergIstanbul Desk: Yusuf Deniz ÇinibulakVormgeving: Mustafa Özbek

Uitgever: Uitgeverij Tulpia MediaCorrespondentiePostbus 568221040 AV AmsterdamTel: 020-3376490 / 2221982E-mail: info@tulpia.nl

4 Europa, hoe werkt dat?

5 Europa, omdat je het waard bent!

Emine Bozkurt

6 Het Europese parliament

8 Belangrijke Europese Verdragen

10 ‘De Eu, een goed gevoel’

Vural Öger

12 Standpunten van politieke partijen

14 ‘Gelijke rechten dankzij Europa’

Cem Özdemir

16 De uitbreiding Eu

17 ‘We kunnen veel betekenen voor migranten’

Joost Lagendijk

Europa Special

Meer info:www.europeesparlement.nlwww.europa-nu.nlwww.tulpia.nl (Dossier Europa en onderzoeken)

Deze special is tot stand gekomen met een subsidie van Europafonds i.s.m. MCA Communicatie.

Van 4 tot en met 7 juni 2009 vinden de grootste democratische verkiezingen ter wereld plaats. Kiezers in de 27 lidstaten van de Europese Unie (EU) gaan dan naar de stembus om te bepalen wie hen in het Europees Parlement (EP) zal vertegenwoordigen. Op donderdag 4 juni kunnen we in Nederland onze stem uitbrengen.

In de geglobaliseerde wereld speelt de EU een steeds grotere rol. De financiële en economische crisis, het klimaatvraagstuk, het wereldwijde tekort aan voedsel maken de Unie alleen maar belangrijker.

Ook in de levens van de burgers is de EU steeds prominenter aanwezig. Een groot deel van de wet- en regelgeving komt momenteel uit ‘Brussel’. De Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, stelt regels en wetten voor. De Raad van Europa, die bestaat uit ministers van de verschillende aangesloten landen, geeft daar al dan niet zijn goedkeuring aan.

Ook de taken van het Europees Parlement zijn van groot gewicht. Het EP moet niet alleen instemmen met nieuwe wetten, maar is tevens op Europees niveau de enige controlerende macht. Via het EP kunnen burgers de bestuurders controleren en zo nodig ter verantwoording roepen .

De vraag is echter: hoe functioneren de Europese Unie en het Europees Parlement precies? Hoe wordt Europa bestuurd? Bovenal: wat is het belang van de EU voor de burgers in het algemeen en voor migranten in het bijzonder?

Op deze en andere vragen hopen wij met deze bijlage een antwoord te kunnen geven. Wij houden een dossier bij op onze website, waar u de resultaten van een recente opiniepeiling, artikelen en columns kunt vinden. Ook in de zomereditie en in de opvolgende nummers kunt u in de rubriek Brussels Lof alles lezen over de EU en de Turks-Europese betrekkingen.

Tuncay Çinibulak, MA en Yunus BahadırHoofdredactie Tuncay Çinibulak

04

D e lidstaten van de Europese Unie hebben bepaalde taken over-gedragen aan de Europese Unie (EU) om zo grensoverschrij-dende problemen aan te pakken. Verschillende instellingen

voeren het beleid van de EU uit. De bekendste instellingen zijn de Raad van Ministers, de Europese Raad, de Europese Commissie en het Europees Parlement. Het Europees Hof van Justitie controleert of de lidstaten Europese regels en wetten behoorlijk uitvoeren.

De Europese CommissieDeze instelling is het dagelijks bestuur van de Europese Unie. Elke lid-staat heeft nu nog een lid van de Commissie, een Eurocommissaris. Na de verkiezingen van het Europeees Parlement, een andere belang-rijke EU-instelling, zal een nieuwe Commissie worden geformeerd. Die zal waarschijnlijk in november aan het werk gaan. De Commissie stelt ook nieuwe wetten en regels voor die na goedkeuring van de lid-staten en het Europarlement van kracht worden.

De Raad van de EUIn deze raad zitten de ministers van de lidstaten. Namens de lidstaten moet de Raad haar goedkeuring geven aan elk wetsvoorstel van de Europese Commissie en aan de begroting van de EU. De Raad komt in wisselende samenstelling bijeen, afhankelijk van het onderwerp waar-over vergaderd wordt. De regeringsleiders, premiers en presidenten, komen twee keer per jaar bijeen. De regeringsleiders bepalen de koers en de prioriteiten van de EU.

Het Europees ParlementHet Europees Parlement is de enige rechtstreeks door het volk gekozen volksvertegenwoordiging op supranationaal niveau in de wereld. Parle-mentariërs uit alle lidstaten debatteren op basis van voorstellen van de Europese Commissie. Het Parlement kan zelf geen wetsvoorstellen doen, maar kan wel wijzigingen voorstellen in de wetten die door de Europese Commissie zijn voorgesteld. Het Parlement speelt een belangrijke rol bij de onderhandelingen bijvoorbeeld met Turkije. Zonder de goedkeuring mag een kandidaat-lidstaat niet tot de EU toetreden, zie ook pagina 6.

Europa, hoe werkt dat?

Europa, omdat je

het waard bent!05

Zo af en toe kom je ze weleens tegen, van die mensen die het lef hebben om in een ander Europees land een bestaan op te bouwen.

Ik was dit weekend op bezoek bij vrienden, een Nederlands-Surinaams gezin dat inmiddels al jaren in Ierland woont. Gewoon omdat daar ook leuke mogelijkheden tot werken en leven zijn.

Hun drie kinderen zijn tweetalig en de jongste leert zelfs Gaellic op school.

Ikzelf voelde me pas vijf jaar terug voor het eerst in mijn leven een migrant toen ik in het Euro-pees Parlement werd gekozen, alhoewel ik dat etiket al mijn leven lang heb omdat mijn vader toevallig in 1963 vanuit Turkije naar Nederland migreerde.

Voor België had ik nog nooit in een ander land gewoond. Ineens moest ik allerlei zaken regelen. Ik kreeg te maken met een andere cultuur, een andere taal, een andere bureaucratie.

En dat houdt blijkbaar veel mensen tegen. Anders dan mijn Nederlands-Surinaamse vrien-den zijn de meeste Nederlanders redelijk honk-vast. Slechts zo’n 4,5 procent gaat in een ander land van de EU aan het werk.

Dit terwijl ze inmiddels dankzij de Europese samenwerking overal in Europa terecht kunnen om te gaan werken.

Mijn hoop is gevestigd op de kinderen van de migranten die het lef hadden huis en haard ach-

ter zich te laten. Voor hen is het heel normaal om twee of meer talen te spreken en zij hebben van jongs af aan een bredere blik op de wereld.

Daarom denk ik dat migrantenkinderen steeds minder honkvast zullen zijn en optimaal van Europese verworvenheden zullen profiteren, al helemaal de beter opgeleiden. Je kan dus nog veel meer van je carrière maken! De vrijheid van verkeer van personen is immers een van de fun-damenten van de Europese Unie.

Je nieuwe werkgever in Italië moet kunnen zien dat je diploma, waar je hard voor gewerkt hebt, vergelijkbaar is met de Italiaanse eisen.

Als je een samenlevingscontract hebt, wat zijn dan de rechten van je partner in het nieuwe thuisland?

Het Europees Parlement doet veel om het dage-lijks leven van álle Europeanen nog aangenamer te maken en ik draag daaraan mijn steentje bij. Waarom dingen soms op Europees niveau gere-geld moeten worden? Daarom dus, omdat jij het waard bent!

Emine Bozkurt is Europarlementariër voor de Partij van de Arbeid. Zij houdt zich onder meer bezig met Justitie en burgerrechten. Bij de Europese verkie-zingen staat ze tweede op de lijst.

ColUMn • Emine Bozkurt

Het Europees

Parlement

Uniek fenomeen

06

Europa is een stuk leefbaarder geworden mede door het werk van het Europees Parlement, meent directeur Sjerp van der Vaart van het Informatiebureau van het Europees Parlement in nederland.

Volgens Van der Vaart valt er echt iets te kiezen op 4 juni. Na de verkiezingen wordt een nieuw Parlement samengesteld dat in totaal uit 736 leden zal bestaan. Het aantal zetels dat wordt ver-

deeld, hangt af van het inwoneraantal van een land. Nederland krijgt vijfentwintig zetels, Malta vijf en Duitsland krijgt de meeste zetels (99).

“Door te stemmen beslis je wat voor Europa je wil”, zegt Van der Vaart van het Informatiebureau van het Europees Parlement in Nederland. Hij benadrukt dat het Europees Parlement alle burgers in Europa vertegenwoordigt. Samen met de Raad van Ministers, daarin zitten de ministers van alle 27 lidstaten, stelt het Parlement de Europese wetgeving samen en neemt het wetsvoorstellen van de Europese Commissie aan of wijzigt deze waar nodig. De Commissie is het dagelijks bestuur van de Europese Unie. Elke lidstaat levert een eurocommissaris. “De Nederlandse wet- en regelgeving komt ook uit Brussel, omdat vies water niet bij de grens stopt, evenals criminaliteit of vervuilde lucht. Er zijn kwesties die een land niet alleen kan oplos-sen en daarom is Europese samenwerking nodig.”

Bij de vorige verkiezingen viel de opkomst in Nederland tegen, erkent Van der Vaart. De directeur schrijft dat toe aan gebrek aan kennis over de Europese Unie. Mensen hebben op de middelbare school veel te weinig over Europa geleerd en weten daarom niet wat het belang is van het Parlement, meent hij. “In andere landen met een federale structuur is de kennis hierover veel beter.” Van der Vaart denkt dat het kennis-niveau op termijn opgeschroefd kan worden als Europa in de les- en examenstof wordt opgenomen.

Het Europees Parlement (EP) is een uniek verschijnsel: nergens anders in de wereld bestaat een rechtstreeks door het volk gekozen volksvertegen-woordiging op supranationaal niveau. Het EP heeft een controlerende macht. In het verleden waren de bevoegdheden iets minder dan nu. Toen waren markt en milieu belangrijke pijlers van de EU. In verloop van tijd

kregen de Europarlementariërs er steeds meer taken bij. En als het Verdrag van Lissabon (zie Europese Verdragen) wordt geratificeerd door de lidstaten, zal de invloed van het Parlement nog verder toenemen.

“Het ledenaantal van de Europese Unie stijgt. Het systeem waarbij een besluit werd verworpen zodra één land tegen is, werkt niet meer. Wanneer het Verdrag van Lissabon ingaat, wordt het ledental van de Europese Commissie verkleind waardoor de EU slagvaardiger kan opereren.”

De medebeslissingsprocedure is naast wetgevingbe-voegdheid, een andere bevoegdheid van het EP. Dit houdt in dat het Parlement en de Raad gezamenlijk de Europese wetten aannemen op het gebied van bijvoorbeeld vervoer en consumentenbescherming.

Het EP houdt ook toezicht op de uitgaven en inkom-sten van de Unie.

Het Parlement heeft in het verleden al veel succes-sen geboekt, meent Van Der Vaart. “Wanneer je kijkt naar de veiligheid van voeding, heeft het ook een triomf bereikt. Als het aan sommige landen had gelegen, aten we allang genetisch gemanipuleerd voedsel.” Andere overwinningen zijn dat de prijzen voor vliegtickets transparanter zijn geworden en het spoor in de EU lidstaten is geliberaliseerd. Ook de tarieven voor het (mobiel) bellen zijn dankzij de inzet van het EP voordeliger geworden. Van der Vaart: “Europa is een stuk leefbaarder geworden. Daarom valt er echt iets te kiezen op 4 juni.”

RAYMonDE MAYlAnD

07

08

De Europese Unie heeft geen grondwet en toch functioneert ze als een rechtsstaat. De besluitvorming in het Europese Parlement, de werkzaamheden van de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, en de activiteiten van de Europese instellingen zijn alle gestoeld op verdragen die de lidstaten hebben ondertekend. Uitgaande van die verdragen kunnen de EU-instellingen wetten maken, die dan vervolgens door de lidsta-ten toegepast moeten worden.

De Europese oprichtings-verdragen zijn regelmatig gewijzigd bij de toetreding van nieuwe lidstaten. In 1973 traden Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk toe tot de gemeenschap, 1981 Griekenland, in 1986 Portugal en Spanje, in 1995 Finland, Oostenrijk en Zweden. In 2004 beleefde de gemeenschap de grootste uitbreiding in haar bestaan met de toetreding van Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slovenië, Slowakije en Tsjechië. In 2007 werden Bulgarije en Roemenië toegelaten.

Belangrijke Europese

verdragen

Het EGKS-Verdrag Na de Tweede Wereldoorlog ontstond de behoefte om op Europees niveau tot afspraken te komen. Meerdere landen wilden nooit meer honger en geweld meemaken. België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland spraken af de productie van voor de een oorlog noodzakelijke grondstoffen kolen en staal onder het toezicht van een internationale autoriteit te plaatsen. In 1951 richtten deze zes landen de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal op.

Het verdrag van RomeIn ‘Rome’ kwam de Europese Economische Gemeenschap tot stand. Om die reden wordt dit verdrag ook wel het EEG-Verdrag genoemd. Op dezelfde dag als het EEG-Verdrag werd in Rome ook het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom-Verdrag) ondertekend. Beide verdragen samen worden vaak “de Verdragen van Rome” genoemd. Het EEG-Verdrag trad in werking in 1957.

Het verdrag van MaastrichtDit wordt ook wel het EU-Verdrag genoemd. Het belangrijkste onder-deel van het Verdrag van Maastricht was de oprichting van de Euro-pese Unie als overkoepelende organisatie boven de Europese Gemeen-schappen, die in de EU de eerste pijler vormde, en de nieuwe pijlers gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid (tweede pijler) en Justitie en Binnenlandse Zaken (derde pijler). ‘Maastricht’ werd van kracht op 1 november 1993.

Het verdrag van Amsterdam‘Amsterdam’ maakte de weg vrij voor de start van het uitbreidingspro-ces van de EU. Het Europees Parlement kreeg de rol van medewetge-ver in de zogenoemde medebeslissingsprocedure, onder meer inzake milieu, ontwikkelingssamenwerking, sociaal beleid, vervoer en volks-gezondheid. ‘Amsterdam’ trad in werking op 1 mei 1999.

Het verdrag van Nice (2001)Met ‘Nice’ werden de spelregels binnen de EU gewijzigd, dit met het oog op de uitbreiding met Oost-Europese landen. Ook in dit verdrag zijn onder andere de stemverhoudingen in de Raad van Ministers, de omvang van de Europese Commissie en de verdeling van de zetels in het Euro-pees Parlement per lidstaat geregeld. Ook regelt Nice het snel kunnen oprichten van een gezamenlijke Europese interventiemacht. Het Verdrag van Nice werd op 26 februari 2001 ondertekend en ging van kracht op 1 februari 2003.

Het verdrag van Lissabon Het Verdrag van Lissabon werd door de lidstaten van de EU opge-steld nadat een ontwerp voor een grondwettelijk verdrag door de kiezers in Frankrijk en Nederland per referendum afgewezen was. Eind 2007 werden de staatshoofden en regeringsleiders in Lissabon het eens over een hervormingsverdrag. ‘Lissabon’ moet de Unie nog democratischer maken.

Het Europees Parlement, het enige door burgers gekozen supranationaal parlement ter wereld, krijgt veel meer bevoegdheden en kan namens de Europese bevolking niet alleen de Europese macht controleren, maar ook op steeds meer terreinen wetten maken. Ook schept ‘Lissabon’ dui-delijkheid over de taken en bevoegdheden van de EU en de lidstaten.

De nationale parlementen krijgen een rol bij het houden van toezicht op de naleving van het subsidiariteitsbeginsel door de EU. Ze kunnen straks meer dan ooit erop toezien dat Europa zich verre houdt van inmenging in wet- en regelgeving die op nationaal niveau tot stand komt.

Het Verdrag van Lissabon is (nog) niet in werking. De meeste lidstaten hebben het geratificeerd. In Ierland heeft de meerderheid van de kie-zers het verdrag bij een referendum afgewezen.

09

Wanneer Turkije’ eenmaal lid is van de Europese Unie zullen alle Turken die in ander EU-land wonen het gevoel hebben tot de Europese gemeenschap te behoren, meent ondernemer en Europarlementariër Vural Öger.

10 ‘De EU, een goed

gevoel’

‘onze man in Europa’ staat er in het Duits op de verkiezings-poster van de socialistisch partij SPD. De man op de poster is Vural Öger, lid van het Europees Parlement en van Turkse

origine. De poster hangt in de werkruimte van zijn medewerksters in Brussel en de politicus zelf zit in de kamer ernaast.

Vural Öger zetelt sinds juli 2004 in het Europees Parlement en is onder meer lid van de Gemengde Parlementaire Commissie EU-Turkije. De afgelopen vier jaar verdeelde de in 1942 in Ankara geboren Öger zijn tijd tussen het parlement en zijn bedrijf Öger Tours, een van de groot-ste touroperators in Duitsland. Zijn dochter is momenteel verantwoor-delijk voor de dagelijkse gang van zaken maar strategische beslissingen neemt hij nog steeds zelf, vertelt Öger ons in zijn werkkamer. Na de Europese verkiezingen in juni verlaat hij het Europees Parlement en gaat hij zich weer fulltime met zijn bedrijf bezighouden.

Het gesprek met de Europarlementariër vindt plaats kort nadat de Turkse premier Erdoğan in januari Brussel bezocht. Na een ontmoe-ting met voorzitter José Manuel Barroso van de Europese Commis-sie, zei Erdoğan dat het EU-lidmaatschap voor Turkije topprioriteit heeft. Ook zei hij te hopen dat er dit jaar een sprong voorwaarts wordt gemaakt in de toetredingsonderhandelingen.

Tijdens een ontbijtbijeenkomst met zakenlui, diplomaten en de pers, voorafgaand aan de ontmoeting met Barroso, sprak de Turkse premier echter ook zijn verontwaardiging uit over de bejegening van zijn land door met name Frankrijk en Duitsland. Öger is er echter van overtuigd dat Erdoğan verder zal gaan met het toetredingsproces.

Dat de Turkse premier zich soms beledigd voelt door de opstelling van de Franse president Nicolas Sarkozy of de Duitse bondskanselier Ange-la Merkel, begrijpt Öger heel goed. “Er zijn continu negatieve signalen richting Turkije, maar als je eenmaal de beslissing hebt genomen om de toetredingsonderhandelingen te beginnen, moet je het proces ook voortzetten. Zelfs de Franse regering onder Chirac had er al mee inge-

11

stemd de procedure op gang te brengen. Vervolgens komt Sarkozy aan de macht en zegt dat Turkije geen volledig lidmaatschap zou moeten krijgen. Dat is beledigend.’’

Net als de Turkse premier, denkt Öger dat Turkije niet alleen gebaat is bij aansluiting bij de EU, maar ook veel te bieden heeft. “Turkije is een Euro-pees land en wij zijn een brug tussen Europa en Azië’’, aldus Öger.

De laatste drie jaar heeft Turkije weinig vorderingen gemaakt met het verbeteren van de bescherming van de mensenrechten en al evenmin met de ontwikkeling van de rechtstaat. De Europarlementariër denkt dat premier Erdoğan vanwege de nationale problemen in 2007 en 2008 weinig aandacht kon besteden aan Europese politiek. Öger is optimistisch dat dit in 2009 verandert. “Indien de regeringspartij AKP bij de komende ver-kiezingen net zo goed scoort als bij de laatste, zal het hele hervormings-proces een ‘boost’ krijgen. Als vervolgens ook het Cyprus-conflict wordt opgelost, is er denk ik geen reden meer om het onderhandelingsproces te stoppen’’. De politicus hoopt dat dit proces tegen 2015 is afgerond.

Het EU-lidmaatschap van Turkije is volgens Öger een goede zaak voor Turkije en voor de Turkse migranten in Europa. “Als Turkije eenmaal bij de EU hoort, zullen alle Turken die in bijvoorbeeld Duitsland, Nederland of een ander EU-land wonen het gevoel krijgen tot de Europese gemeenschap te behoren. Dit is heel belangrijk. Als je onze mensen niet het gevoel geeft dat ze erbij horen, trekken ze zich terug in hun eigen gemeenschap.’’

Wanneer Turkije EU-lid wordt , zal een deel van de Turken in Europa terugkeren naar Turkije, voorspelt Öger. “Veel Spanjaarden, Italianen en Grieken keerden ook terug naar hun land van herkomst. Zij die blijven zul-len beter geïntegreerd zijn.’’ In de EU wonende Turken zouden zich volgens Öger onderdeel moeten voelen van het land waar ze wonen. “Ze moeten goede Belgen, Nederlanders of Duitser van Turkse origine zijn. De derde of vierde generatie zal op een dag zeggen: ‘Mijn grootvader was Turks’.’’

BoRIS PETERS

PvdAEuropa kan een ant-woord zijn op mondi-ale problemen als de economische crisis, de klimaatverslechtering, de schaarste aan fossiele brandstoffen en voed-sel, de ongelijkheid en armoede in de wereld en de steeds grotere cultu-rele tegenstellingen.De EU moet de komende periode niet verder uit-gebreid worden, vindt de PvdA, zonder een mogelijke toetreding van de Oekraïne al bij voor-baat uit te willen sluiten. Overigens moet Europa de toezeggingen aan Turkije gewoon nakomen. Turkije moet kunnen toetreden tot de EU mits dat land voldoet aan alle gestelde eisen. Ook moet Turkije de rechten van de Koerden garanderen en Cyprus erkennen.Lijsttrekker: Thijs Berman

CDAHet CDA ziet de Europese Unie als een gemeen-schap van gedeelde waarden. Op het wereldtoneel opereert de EU vaak verdeeld en dus zwak. Om nieuwe wereldwijde problemen het hoofd te kunnen bie-den, is een sterke, eens-gezinde en ambitieuze Europa nodig. De Europese Unie ver-schaft Nederland in de huidige recessie de broodnodige economi-sche en monetaire sta-biliteit. Het CDA con-stateert dat Turkije op dit moment niet beant-woordt aan de gestelde politieke criteria voor de toetreding tot de EU. Het CDA vindt dat de hervormingen in Turkije momenteel stagneren. De christendemocraten vinden wel dat de EU en Turkije de gemaakte afspraken volledig moe-ten nakomen.Lijsttrekker: Wim van de Camp

Groen LinksMeer democratie en transparantie en min-der liberalisering en marktwerking. Dat is wat GroenLinks graag in de EU zou willen zien. Volgens de partij heeft de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, momenteel te veel macht. De partij pleit ervoor het Europees Parlement meer controle-rende bevoegdheden toe te kennen. GroenLinks steunt de toe-treding van Turkije tot de EU. Europarlementariër Joost Lagendijk pleitte er onlangs in het Europarlement voor om de visumplicht voor Turkse burgers af te schaffen. Op dit moment ondervinden het zakenle-ven en de universiteiten ernstig nadeel door het verplichte visum, vindt Lagendijk.Lijsttrekker: Judith Sargentini

SPDe Socialistische Partij is wel voor Europese samen-werking, maar is niet blij met een EU, ‘waarin geld en winst belangrijker zijn dan welvaart en geluk’. De SP meent dat de EU één grote marktplaats is geworden, waar de economie het keer op keer wint van de democratie. ’Ook is de SP tegen het Hervormingsverdrag dat door de meeste EU-landen, waaronder Nederland, al is geratifi-ceerd.De SP acht een uitbrei-ding van de EU op de korte termijn niet wense-lijk, ook al heeft de partij geen principiële bezwa-ren tegen een mogelijke toetreding van Turkije. Als Turkije voldoet aan de gestelde eisen, kan het land lid worden. Volgens de SP voldoet Turkije echter nu nog bij lange na niet aan de voorwaarden. De Voornaamste proble-men zijn de slecht functi-onerende rechtsstaat, de schendingen van de men-senrechten, de rol van het leger en de Turkse relatie met EU-lid Cyprus. Lijstrekker:Dennis de Jong

12

VVDVolgens de VVD heeft de Europese integratie Nederland veel voordelen gebracht. Om dat zo te houden moet de EU haar prioriteiten bijstellen en zich beperken tot haar kerntaken. Alleen als er belemmeringen voor het onderlinge economische verkeer zijn, er grens-overschrijdende proble-men in het geding zijn en schaalvoordelen kunnen worden benut moet de EU in actie komen. Dankzij de uitbreidingen, meent de VVD, is de EU de grootste economische markt ter wereld gewor-den. Inzake de toetreding van Turkije wordt wat de partij betreft strikt de hand gehouden aan de geldende eisen. Het is aan Turkije om te laten zien dat het zich daad-werkelijk tot een demo-cratische rechtsstaat ontwikkelt. Lijsttrekker:Hans van Baalen

D66D66 geldt als de meest pro-Europese partij van Nederland. De partij pleit voor nog nauwere samenwerking binnen de Unie. Volgens D66 zijn de voordelen van de EU legio: reizen, bellen, zaken doen, studeren en nog veel meer zijn dankzij Europa makkelij-ker geworden. Volgens D66 kunnen dankzij de EU ook minderheden buiten Nederland beter beschermd worden.D66 is voorstander van de toetreding van Turkije. D66 beseft dat het Europees Parlement in dit stadium van de onderhan-delingen tussen de EU en Turkije alleen een aanbe-veling kan doen. Pas als er een besluit genomen gaat worden over de toe-treding heeft het EP een beslissende stem. D66 vindt dat het doel van de onderhandelingen een volledig lidmaatschap van Turkije is. Ook D66 stelt dat Turkije EU-lid Cyprus moet erkennen.Lijsttrekker: Sophie in ’t Veld

PVVDe PVV van Geert Wilders is de meest anti-Europese partij van Nederland. Ze streeft er naar het Europees Parlement af te schaf-fen. Ook wil de PVV geen nieuwe Europese Grondwet en is ze al evenzeer gekant tegen het overdragen van nati-onale bevoegdheden aan Brussel. De samenwer-king binnen de EU moet vooral van economische aard zijn en de politieke zeggenschap moet weer bij de nationale parlemen-ten komen te liggenHoewel niemand er echt rekening mee houdt dat Turkije nog in de komende tien jaar lid zal worden van de EU verwachten velen dat de PVV de mogelijke toetreding van dat land tot een verkie-zingsitem zal maken. De PVV is faliekant tegen een EU-lidmaatschap van het islamitische Turkije.‘Turkije in de EU dan Nederland eruit.’Lijsttrekker: Barry Madlener

ChristenUnie/SGPDe ChristenUnie en de SGP doen met een geza-menlijke lijst mee aan de Europese verkiezingen. De partijen benadruk-ken dat zij niet denken in termen van zo veel of zo weinig mogelijk regelen op Europees niveau. ‘Werkelijk’ grensover-schrijdende problemen moeten wel op Europees niveau worden aangepakt.Er is geen plaats voor Turkije in de EU, vindt de combinatie ChristenUnie/SGP. Om geografische, historische en culturele redenen, kan Turkije daar geen lid van worden. Turkije is bovendien te instabiel en de grondrech-ten van (religieuze) min-derheden worden volgens deze partijen niet geres-pecteerd. De Europese Unie moet daarom de toetredingsonderhande-lingen met Turkije staken en het land een gepri-vilegieerd partnerschap aanbieden. ‘Dit is eerlijker dan de onderhandelingen voort te zetten en uitein-delijk alsnog een Turkse toetreding te blokkeren door middel van een referendum in een van de EU-lidstaten.’Lijsttrekker:Peter van Dalen

14

Cem Özdemir wordt wel vergeleken met niemand minder dan Barack Obama. Dat is een hele eer voor de zoon van twee Turkse fabrieksarbeiders, als eerste allochtoon in Duitsland

tot partijleider werd benoemd. Tot voor kort was hij lid van het Euro-pees parlement, nu is hij baas van de Groenen en staat daarmee aan de top van de milieubeweging. Özdemirs benoeming doet veel stof opwaaien. Zelf blijft hij het liefst met beide benen op de grond staan: “Ik ben geen Obama en ook niet de president van Amerika. Ik ben een Zuid-Duitser met Anatolische wortels.”

Dik veertig jaar geleden werd Cem Özdemir geboren in Schwaben, een welvarende regio in het zuiden van Duitsland. Zijn vader was als gastar-beider uit Anatolië gekomen en werkte, samen met Özdemirs moeder, in dezelfde fabriek. Hun zoon studeerde sociale pedagogiek aan een hoge-school. Nu wil Özdemir zijn rebelse partij, waar hippies en fundamenta-listische activisten lange tijd de dienst uitmaakten, opnieuw opvoeden. De ‘Deutsch-Türke’ geldt als realist, terwijl bij De Groenen juist vaak de verbeelding aan de macht was. Ministers zoals Joschka Fischer, de grootste rock-’n-rollstar van de Duitse politiek, werden zelfs met sport-schoenen en jeans aan beëdigd. Zeven jaar zat de ecologische partij in de regering van Gerhard Schröder, nu moet Özdemir de oppositie leiden.

Bij de Groenen heeft Özdemir al sinds een eeuwigheid de reputatie van de ‘coming man’. “Ik was in 1994 de eerste volksvertegenwoordiger in de Bondsdag, die oorspronkelijk uit Turkije kwam. Dat was toen bui-tengewoon. Er moet er altijd één de eerste zijn. Ik vervul de functie van ijsbreker.” Veel migranten in Europa vragen zich af wat de EU precies voor hen kan betekenen. Özdemir: “We hebben aan Brussel niet alleen regels tegen discriminatie te danken, maar ook dat de verschillende bevolkingsgroepen gelijke rechten hebben.”

Özdemir leeft op het snijvlak van Duitsland en Turkije. Hij schreef onlangs een jeugdboek over zijn tweede vaderland. Zijn eerste werk heette overigens Ich bin ein Inländer (‘Ik ben een binnenlander’). Later publiceerde de getrouwde vader van een dochter het boek Currywurst

‘Gelijke rechten

dankzij Europa’

oud-Europarlementariër Cem Özdemir werd onlangs gekozen tot leider van de Duitse Groenen. Hij onder-streept het belang van de Europese Unie voor migranten.

und Döner, een verwijzing naar de lievelingsmaaltijd van zowel de Duitsers als de Turken. Een definitieve keus tussen één van de twee snacks wijst Özdemir van de hand met: “Ik ben vegetariër.”

Dat hij als verlengstuk van de lange arm van Turkije wordt gezien, is volgens hem niet terecht. “Ik ben geen vertegenwoordiger van Ankara.” Een en ander zou ook blijken uit de strenge maatstaven die hij aanlegt ter beoordeling van de hervormingen die van Turkije geëist worden in verband met de toetreding van het land tot de EU. “We zullen Turkije heel precies bekijken, op basis van de criteria van Kopenhagen. Ankara hoeft niet alleen maar een mooie kleurenbrochure op te sturen, het moet ook de rechten van vrouwen en minderheden waarborgen.”

Özdemir waarschuwt voor harde onderhandelingen met Brussel. Hij is bezorgd over het afnemen van het tempo van de hervormingen in Turkije. “2007 was wat dat betreft een verloren jaar, met de verkiezing van president Gül en de conflicten met de militairen. Voor het stokken van de hervormingen in dit en het vol-gende jaar bestaat echter geen verklaring. Wij zeggen dat Turkije geen dag meer mag verliezen.” Anderzijds vindt Özdemir dat de EU ook haar woord moet houden tegenover Ankara. Wat betreft dat laatste verschilt hij radicaal van mening met bijvoorbeeld bondskanselier Angela Merkel die er tegen is dat Turkije tot de EU zou toetreden. Ze ziet meer in een ‘partnerschap met privileges’.

RoB SAVElBERG

1993 De Europese Unie (twaalf landen, nog zonder Finland, Oostenrijk en Zweden) stelt tijdens de Eurotop in Kopenhagen de poli-tieke, economische en bestuurlij-ke criteria vast waaraan nieuwe lidstaten moeten voldoen.

1998De EU start de onderhandelin-gen over toetreding tot de EU met Estland, Hongarije, Polen, Slovenië, Tsjechië en Cyprus.

1999 Start onderhandelingen met Bulgarije, Letland, Litouwen, Roemenië en Slowakije en Malta. Turkije krijgt de status van kandidaat-lid, maar de onder-handelingen met Turkije begin-nen nog niet.

1 mei 2004 Polen, Hongarije, Tsjechië, Slowakije, Slovenië, Estland,

Letland, Litouwen, Cyprus en Malta worden lid van de EU. ‘Europa’ telt nu ruim 450 mil-joen inwoners.

3-4 oktober 2005 De onderhandelingen met Turkije gaan van start. Eerder dit jaar had Turkije al een dou-aneakkoord met de tien nieuwe Europese lidstaten getekend zon-der overigens Cyprus te erken-nen. Ook gaan de onderhande-lingen met Kroatië van start.

2007 Roemenië en Bulgarije treden toe. De EU bestaat nu uit 27 landen en telt ruim 492 miljoen inwoners.

2007 Montenegro tekent het stabilisatie- en associatieverdrag met de Europese Unie en wordt een EU-kandidaat.

De uitbreiding16

17

Het tempo van de hervormingen in Turkije stokt de laatste jaren, is de algemene indruk in Brussel. “De oplossing van de problemen rond de rechten van minderheden, een cruciaal punt voor een EU-lidmaatsdchap. De toetreding van Tur-kije is een proces waarin twee stappen vooruit worden gezet en een stap terug. Positief was recentelijk de oprichting van een Koerdische zender maar veel Koerden zijn nog lang niet overtuigd dat het echt de goede kant opgaat. Ook op religieus terrein zijn er hete hangijzers. Zo doet de regering in Ankara nog steeds alsof de Alevieten, een islami-tische minderheid, niet bestaan. Ook al ervaart de regering tegenwer-king van groepen in de Turkse samenleving die bijvoorbeeld tegen de Koerden gekant zijn, zij is niet moedig genoeg geweest.”

U bent zelf door een nationalistische advocaat aange-klaagd wegens belediging van het leger. Schrijver en Nobelprijswinnaar Orhan Pamuk moest voor de rechter verschijnen en de de Turks-Armeense journalist Hrant Dink werd vermoord. Hoort zo’n land wel thuis in de EU?“U komt met voorbeelden van zaken die absoluut niet door de beugel kunnen. Een hoop mensen in Turkije willen echter maar al te graag aan zulk soort misstanden een einde maken. Het gaat hierbij echter ook in hoge mate om een mentaliteitsverandering en daarmee om een proces waar wel een hele generatie overheen zal gaan. Spanje en Grie-kenland hebben ook in relatief korte tijd een ingrijpende ontwikkeling ten goede doorgemaakt. Ook voor Turkije zie ik die mogelijkheid.”

U bent getrouwd met een Turkse journaliste. In een interview met Vrij Nederland zei u : ‘Ik heb het gevoel

Euro-parlementariër Joost Lagendijk:

‘We kunnen veel

betekenen voor

migranten’

Joost lagendijk (1957) zal na de verkiezin-gen niet terugkeren in het Europees Parlement. lagendijk is dan precies tien jaar Europarlementariër geweest. Zijn belang-rijkste onderwer-pen waren daar het Europese veiligheids- en uitbreidingsbeleid. Als voorzitter van de Turkije-delegatie in het Europarlement kwam hij zeer regelmatig in Turkije. Een kort inter-view.

18

dat ik de Turken niet kan laten zitten.’ Laat u zich niet teveel door persoonlijke motieven leiden?“Mijn argumenten ten gunste van een Turkse toetreding zijn nog steeds dezelfde als toen ik voorzitter van de Turkije-elegatie van het EP was. Ik ben van mening dat de EU er groot eigenbelang bij heeft om de positieve ontwikkelingen in Turkije te ondersteunen. De EU heeft ook bindende toezeggingen gedaan aan Turkije. Wij moeten de Turken die willen veranderen, niet in de steek laten. Dat commitment zou Europa moeten hebben en ikzelf heb dat zeker. Je zou wat dat betreft van een persoonlijk motief kunnen spreken maar ik vind dat we absoluut niet mogen vergeten dat er mensen zijn die bij dit alles hun leven op het spel zetten.”

Is het in de macht van het Europees Parlement über-haupt iets te kunnen betekenen voor Europese burgers met een migrantenachtergrond?

“Als het gaat om zaken als een eventuele Turkse toetreding tot de EU zal het EP als eerste de vraag voorgelegd krijgen; vóór of tégen. Dan pas is het woord aan de lidstaten. Sommige vraagstukken zijn nu een-maal te veelomvattend en te groot om op nationaal niveau aangepakt te kunnen worden. De verschillende landen die met het probleem van de migratie geconfronteerd worden, moeten daarom samenwerken. In dit kader is er grote behoefte aan een Europarlement dat álle burgers van de Unie vertegenwoordigt en met passende wetgeving kan komen. Dat is wat het Europese Parlement voor mensen met een migrantenachter-grond kan doen.”

FRAnS JEURSEn

aVrupaTulpia dergisinin bir yayınıdır www.tulpia.nl

Avrupa Seçimleri

Avrupa Birliği ne yapıyor?

İÇİNDEKİLER

Yazı işleri müdürü: Tuncay Cinibulak, MA ve Yunus BahadırYazı işleri: Frans Jeursen.Bu sayıya katkıda bulunanlar: Raymonde Mayland, Boris Peters, Rob SavelbergIstanbul bürosu: Yusuf Deniz ÇinibulakTasarım Mustafa Özbek

Yayıncı: Uitgeverij Tulpia MediaİletişimPostbus 568221040 AV AmsterdamTel: 020-3376490 / 2221982E-mail: info@tulpia.nl

4 Avrupa, nasıl işler?

5 Avrupa, çünkü sen buna değersin!

Emine Bozkurt

6 avrupa parlamentosu

8 Önemli Avrupa Antlaşmaları

10 ‘aB, güzel bir duygu’

Vural Öger

12 Politik partilerin tavırları

14 ‘Avrupa sayesinde eşit haklar’

Cem Özdemir

16 Genişleme

17 “Göçmenler için daha çok şey yapabiliriz”

Joost Lagendijk

avrupa Özel

Bilgi için:www.europeesparlement.nlwww.europa-nu.nlwww.tulpia.nl (Avrupa Dosyası ve araştırmalar)

Bu özel sayı MCA Communicatie or taklığı ve Europafonds desteği ile gerçekleştirilmiştir.

4 – 7 Haziran 2009 tarihleri arasında, dünyanın en büyük demokratik seçimleri yapılacaktır. Avrupa Birliği’ne (AB) üye 27 devletin seçmenleri o tarihlerde sandığa giderek, Avrupa Parlamentosu’nda (AP) kendilerini hangi adayların temsil edeceğine karar verecek. Hollanda’da oylarımızı 4 Haziran 2009 Perşembe günü kullanabileceğiz.

AB, küreselleşmiş dünyamızda, giderek daha da önemli bir konuma gelmektedir. Mali ve ekonomik kriz, küresel ısınma ve dünyadaki açlık sorunu, Birliğin daha da önem kazanmasına neden olmaktadır.

Vatandaşların yaşamlarında da AB giderek daha belirgin bir konum kazanmaya başlamıştır. Yasa ve kuralların büyük bir bölümü, şu anda “Brüksel”den gelmektedir. AB’nin günlük yönetimi olan Avrupa Komisyonu, yasa ve kural önerilerinde bulunur. Çeşitli üye ülkelerinin bakanlarından oluşan Avrupa Konseyi ise, bu önerileri onaylayıp onaylamayacağına karar verir.

Avrupa Parlamentosu’nun görevleri de oldukça kuvvetli yetkilerle donatılmıştır. AP sadece yeni yasaları kabullenmekle kalmayıp, Avrupa düzeyinde tek denetleyici güçtür. Vatandaşlar AP yoluyla yöneticilerini kontrol edebilirler ve gerekirse onlara sorumluluklarını hatırlatabilirler.

Ancak esas soru şudur: Avrupa Birliği ve Avrupa Parlamentosu, tam olarak nasıl çalışmaktadır? Avrupa nasıl yönetilmektedir? Ve her şeyden önce: AB, özellikle göçmenler olmak üzere, genelde vatandaş için ne önem taşır?

Bu ve benzeri sorulara bu ek ile bir yanıt verebilmeyi umut ediyoruz. Dergimizin websitesinde Avrupa Topluluğu hakkında daha geniş bilgi, araştırma sonuçları ve makaleler bulunmaktadır. Tulpia’nın yaz sayısı ve ondan sonraki sayılarında da Brussels Lof başlığı altında AT ve Türkiye-AT ilişkileri hakkında bilgi bulabilirsiniz.

Tuncay Çinibulak, MA ve Yunus BahadırYazı İşleri MüdürüTuncay Çinibulak

04

A vrupa Birliği’nin üye devletleri, ülke sınırlarını aşan sorunların ele alınması amacıyla, belirli görevleri AB’ye devretmiştir. Çeşitli kuruluşlar AB’nin yöntemini uygulamaktadırlar. En tanınmış

kuruluşlar, Bakanlar Komitesi, Avrupa Konseyi, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu’dur. Avrupa Toplulukları Adalet Divanı, üye devletlerin Avrupa yasa ve kurallarını yeterince uygulayıp uygulama-dıklarını kontrol eder.

Avrupa KomisyonuBu kuruluş, Avrupa Birliği’nin günlük yürütme kuruludur. Her üye devletin Komisyon içinde Avrupa Komiseri de denilen bir üyesi vardır. Yine başka önemli bir kuruluş olan Avrupa Parlamento’su seçimle-rinden sonra, yeni bir Komisyon oluşturulur. Bu Komisyon’un Kasım ayında göreve başlaması beklenmektedir. Komisyon, üye devletler ve Avrupa Parlamento’sunun onayından geçtikten sonra geçerli olacak olan yeni yasa ve kuralları önerir.

Avrupa Birliği (AB) KonseyiBu konseyde, üye devletlerin bakanları yer almaktadır. Konsey, üye devletler adına, Avrupa Komisyonu’ndan gelen her yasa önerisini ve AB bütçesini onaylamak zorundadır. Konsey, toplantı konusuna bağlı olarak, çeşitli bileşimlerde bir araya gelir. İktidar liderleri, başbakan ve devlet başkanları yılda iki kez bir araya gelirler. Iktidar liderleri, AB’nin izleyeceği yolu ve önceliklerini saptarlar.

Avrupa ParlamentosuAvrupa Parlamentosu, halk tarafından doğrudan seçilen, dünyadaki tek uluslar üstü meclistir. Üye devletlere bağlı parlamenterler, Avrupa Komisyonu’nun önerdiği teklifler doğrultusunda birbirleriyle tartı-şırlar. Parlamento kendiliğinden yasa önerisinde bulunamaz, ancak Avrupa Komisyonu tarafından teklif edilen yasalarda değişiklik önere-bilir. Parlamento, Türkiye ile olan müzakerelerde önemli bir rol üstlen-mektedir. Parlamento’dan onay alınmazsa, bir aday-üye devlet AB’ye giremez. (sayfa 6.ya da bakınız)

Avrupa, nasıl işler?

Avrupa, çünkü sen

buna değersin!05

B azen, başka bir Avrupa ülkesinde yaşam kurmak isteme cesaretini gösteren insan-lara rastlarsın. Bu hafta sonu arkadaşları

ziyarete gittim, yıllardır İrlanda’da yaşayan Hollanda-Surinamlı bir aile. Orada da gayet güzel çalışma ve yaşama olanakları olduğundan İrlanda’yı seçmişler.

Üç çocukları var ve hepsi çift dil konuşuyor. Hatta en küçükleri okulda Keltçe öğreniyormuş.Ben, bundan beş yıl önce Avrupa Parlamento-suna seçildiğimde ilk defa bir göçmen olduğumu anladım, kaldı ki, babam tesadüfen 1963 yılında Türkiye’den Hollanda’ya göçtüğü için bu dam-gayı hayatım boyunca sırtımda taşıyordum.

Belçika’dan önce hayatımda hiç başka bir ülkede yaşamamıştım. Aniden bir çok işleri halletmem gerekti. Başka bir kültür, başka bir dil ve başka bürokrasi ile uğraşmam gerekiyordu. Bunlar da, anlaşılan, birçok insanın başka bir ülkeye gitmesini önlüyor. Benim Hollandalı-Surinamlı arkadaşlarımın dışında, Hollandalıların çoğu kendi yerlerine bağlıdırlar. Hollandalıların sadece yüzde 4,5u, başka bir AB ülkesine çalış-maya gidiyor.

Hem de, Avrupa işbirliği sayesinde şu anda Avrupa’nın istedikleri her hangi bir ülkesine giderek çalışabileceklerini bilmelerine rağmen.

Umudum, evlerini, ocaklarını artlarında bırakma cesaretini göstererek başka bir ülkeye göçen göçmenlerin çocuklarında. Onlar için iki ya da daha fazla dili konuşmaları çok doğal ve

küçüklüklerinden beri dünyaya geniş bir açıdan bakıyorlar.

O nedenle göçmen çocuklarının, özellikle iyi eğitim görmüş olanlarının, giderek daha az yerlerine bağlı kalacaklarını ve Avrupa’nın sağladığı kazanımlardan en iyi bir sekilde yarar-lanacaklarını sanıyorum. Dolayısıyla insan kari-yerini daha da geliştirebilecek. Kişilerin ulaşım özgürlüğü, ne de olsa, Avrupa Birliği’nin temel taşlarından biri.

İtalya’daki yeni işverenin, çok çalışarak almış olduğun diplomanın, İtalyan taleplerine uygun olduğunu anlamalıdır.

Eğer bir birlikte oturma antlaşmanız varsa, yeni ülkenizde eşinin hakları ne olacak? Sonra, emeklilik ödeneği ne olacak?

Avrupa Parlamentosu, bütün Avrupalıların günlük hayatlarını daha da iyileştirmek için çok şeyler yapmaktadır, ben de elimden gelen katkıyı sağlamaya çalışıyorum. Niçin bazı işler bazen Avrupa düzeyinde ayarlanmak zorundadır? İşte onun için, çünkü sen buna değersin de onun için!

Emine Bozkurt, PvdA partisinden Avrupa parla-menteridir. Daha çok Adalet ve vatandaşlık hakları konularıyla ilgilidir. Avrupa seçimlerinde ikinci sırada bulunmaktadır.

MAkAlE • Emine Bozkurt

Avrupa Parlamentosu

Eşsiz bir olgu

06

“Biraz da Avrupa Parlamento’sunun sayesinde, Avrupa daha yaşanılır oldu” diyor, Hollanda Avrupa Parlamentosu Enformasyon Bürosu’ndan Sjerp van der Vaart.

V an der Vaart, 4 haziran’da gerçekten bir seçim yapılabileceği görüşünde. Seçimlerden sonra, toplam 736 üyeden oluşan yeni bir Parlamento kurulacak. Dağıtılacak koltuk sayısı, ilgili ülke-

de yaşayan insanların sayısına, yani nüfusuna bağlı. Hollanda’ya 25 koltuk tanınıyor, Malta 5, Almanya ise en çok koltuğu (99) alan ülke.

“Seçimini yaparak, nasıl bir Avrupa istediğini belirtebilirsin”, diyor Hollanda Avrupa Parlamentosu Enformasyon Bürosu’ndan Sjerp van der Vaart. Avrupa Parlamentosu’nun, Avrupa’nın tüm vatandaşlarını temsil ettiğini vurguluyor. Bakanlar Konseyi ile birlikte, ki bunda 27 ülkenin bakanları bulunuyor, Parlamento Avrupa yasalarını belirler ve Avrupa Komisyonu’ndan yasa önerilerini alır, ya da bunlarda gereken değişiklikleri uygular. Komisyon, Avrupa Birliği’nin günlük yöneti-midir. Her üye devlet bir Avrupa Komiser’i atar. “Hollanda yasaları ve kuralları da Brüksel’de belirlenir. Kirli su sınırda durmaz. Tıpkı suçlu-luk ya da kirli hava gibi. Bir ülke bazı sorunları kendi başına çözemez bu nedenle bir Avrupa işbirliği gerekir.

Geçen seçimlerde yüksek bir katılım olmadığını Van der Vaart da kabul ediyor. Müdür bunu, insanların Avrupa Birliği konusundaki bilgilerinin eksikliğinden kaynaklandığına bağlıyor. İnsanlar ortaokulda Avrupa konusunda fazla bir şey öğrenmediklerinden Parlamento’nun da önemi-ni bilmiyorlar, görüşünü savunuyor. “Federal yapısı olan diğer ülkelerde bu konudaki bilgi çok daha fazla”. Van der Vaart’a göre, Avrupa ders ve sınav programlarına alınırsa, bilgi düzeyi de zamanla artabilirmiş.

Avrupa Parlamentosu (AP) eşsiz bir olgudur: Dünyanın başka hiçbir yerinde, halk tarafından doğrudan seçilen uluslarüstü bir meclis bula-mazsınız. AP’nin bir kontrol gücü vardır. Daha önceleri yetkileri bugü-ne oranla daha azdı. O günlerde AP için en önemli konular piyasa ve çevre idi. Zamanla, Parlamenterler’e giderek daha çok görev verildi. Ve eğer Lizbon Antlaşması (bkz. Avrupa Antlaşmaları) üye devletler tara-fından onaylanırsa, Parlamentonun yaptırım gücü daha da artacaktır.

“Avrupa Birliği’nin üye sayısı artıyor. Bir ülkenin karşı çıkmasıyla bir kararın reddedilmesi sistemi artık geçerli değil. Lizbon Antlaşması yürürlüğe girdiğinde, Avrupa Komisyonu’nun üye sayısı azal-tılacak ve dolayısıyla AB daha yüksek verimli bir şekilde çalışabilecektir”.

Yasama yanında, birlikte karar verme yöntemi AP’nin diğer bir yetkisidir. Bu da Parlamento ve Konsey’in birlikte, örneğin ulaştırma ve tüketicinin korunması konusunda Avrupa yasalarını onaylama-ları anlamına gelir. AP, ayrıca AB’nin gelir ve gider-lerini de denetler.

Parlamento daha önceleri epey başarılara ulaştı, diyor Van der Vaart. “Besin maddelerinin güven-liğini ele alırsan, bir zafer kazanıldı. Bazı ülkelere

kalsa, yıllardır sadece genetik yollardan üretilmiş besin maddeleri yiyebilecektik.”. “Diğer kazanımlar ise, uçak bilet fiyatlarının saydamlaşmış olmaları ve AB üye devletlerindeki demiryollarının liberal-leşmesidir. Ayrıca (mobil) telefon etme ücretleri de AP’nin çabaları sonucu daha ucuzlamıştır. Van der Vaart: “Avrupa şimdi daha da bir yaşanabilir oldu. Onun için 4 Haziran’da gerçekten seçimimizi yap-mamız gerek.”

RAYMonDE MAYlAnD

07

08

Avrupa Birliği, kendi Anayasası olmamasına karşın yine de bir hukuk devleti imiş gibi işlev gör-mektedir. Avrupa Parlamentosu içinde, karar verebilme, Avrupa Komisyonu’nun çalışmaları, AB yürütme kurulu ve Avrupa kuruluşlarının etkinlikleri, tümüyle üye devletlerin imzaladıkları antlaşmalar üzerine kuruludur. Bu antlaşmalardan hareket edildiğin-de, AB kuruluşları, üye devletler tarafından uygulanması gereken yasaları yapma hakkına sahiptir.

Avrupa kuruluş antlaşmaları, yeni üye devletlerin katılmaları sonucu düzenli olarak değişik-liklere uğramıştır. AB’ye 1973 yılında Danimarka, İrlanda ve Birleşik Krallık iştirak etmiş, 1981’de Yunanistan, 1986’da Portekiz ve İspanya, 1995’te ise Finlandiya, Avusturya ve İsveç AB’ye katılmışlardır. AB en büyük genişlemeyi 2004 yılında, Kıbrıs, Estonya, Macaristan, Letonya, Latviya, Malta, Polonya, Slovenya, Slovakya ve Çek Cumhuriyeti’nin katılma-larıyla yaşamıştır. 2007 yılında Bulgaristan ve Romanya AB’ye girmişlerdir.

Önemli Avrupa

Antlaşmaları

AKÇT- Antlaşmasıİkinci Dünya Savaşı’ndan sonra, Avrupa düzeyinde bazı antlaşmalar yapma ihtiyacı görülmüştür. Birçok ülke artık hiçbir zaman açlık ve vahşetle karşılaşmak istemiyordu. Belçika, Almanya, Fransa, İtalya, Lüksemburg ve Hollanda, savaş için elzem olan kömür ve çelik hammaddeleri üretiminin bir uluslararası otoritenin denetimine bırakılması konusunda karar aldılar. Bu altı ülke 1951 yılında Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nu kurdular.

Roma AntlaşmasıAvrupa Ekonomik Topluluğu Roma’da gerçekleşmiştir. O nedenle bu antlaşmaya AEB-Antlaşması da denilmektedir. AEB-Antlaşması ile aynı günde, Roma’da Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu’nun (Euratom) kurulma antlaşması da imzalanmıştır. Birlikte her iki antlaşmaya, sık sık “Roma Antlaşmaları” denilmektedir. AEB-Antlaşması, 1957 yılında yürürlüğe girmiştir.

Maastricht AntlaşmasıBuna AB-Antlaşması da denilmektedir. Maastricht Antlaşması’nın en önemli yanı, Avrupa Toplulukları’nı bir çatı altında toplayan Avrupa Birliği’nin kurulması olmuştur. AB üç sütun üzerine kurulmuştur. ilk sütunu Avrupa Toplulukları oluşturmaktadır. Yeni sütun olarak görülen, Ortak Dış Ülkeler ve Güvenlik Politikası ikinci, Adalet ve İç İşleri ise üçüncü sütun olarak gösterilmektedir. ‘Maastricht’ 1 Kasım 1993 tarihinde yürürlük kazanmıştır.

Amsterdam Antlaşması‘Amsterdam’, AB’nin genişleme sürecinin başlamasında yolu açmış olan antlaşmadır. Avrupa Parlamentosu, çevre sorunları, 3.ncü dünya ülkeleri kalkınma çalışmaları, sosyal politika, ulaştırma ve halk sağlığı gibi alanlarda, birlikte karar alma prosedürü uygulamalarının, ortak karar alıcı kimliğini üstlenmiştir. ‘Amsterdam’ 1 Mayıs 1999 tarihinde yürürlük kazanmıştır.

Nice Antlaşması (2001)Nice Antlaşması ile, Doğu Avrupa ülkelerinin topluluğa girişlerinin de göz önüne alınmasıyla, AB içinde oyun kuralları değişmiştir. Ayrıca yine bu antlaşmada, Bakanlar Kurulu içindeki oy dağılımı, Avrupa Komisyonu’nun hacmi ve Avrupa Parlamentosu içinde, her devlete göre koltuk dağılımı da belirtilmiştir. Yine Nice, bir ortak Avrupa müdahale gücünün hızla kurulabilmesini de düzenlemektedir. Nice antlaşması 26 Şubat 2001 tarihinde imzalanmış ve 1 Şubat 2003 tari-hinde yürürlüğe konmuştur.

Lizbon AntlaşmasıLizbon antlaşması, Fransa ve Hollanda’daki seçmenlerin Anayasa taslağını bir referandumla reddetmeleri sonucu AB üye ülkeleri tarafından gerçekleştirilmiştir. 2007 yılı sonunda Lizbon’daki devlet başkanları ile iktidar liderleri, bir reformasyon antlaşması konusunda ortak bir karar almışlardır. ‘Lizbon’, Birliğin daha demokratik olmasını amaçlamaktadır.

Dünyada seçmenler tarafından seçilen tek uluslarüstü (supranatio-nal) parlamento olan Avrupa Parlamentosu, daha da çok yetki kaza-nacak ve Avrupa toplumları adına yalnızca Avrupa gücünü kontrolle kalmayıp ayni anda daha çok alanlar için geçerli olan yasalar da yapabilecektir. Bunun yanı sıra, ‘Lizbon’ AB ve üye ülkelerin görev ve yetkileri konusunda bir açıklık da kazandırmıştır. Ulusal parla-mentolar sübvansiyon ilkelerinin AB tarafından uygulanışı konu-sunda denetlemede bir rol almaktadırlar.

Yakında üye ülkeler Avrupa’nın, ulusal düzeyde gerçekleştirilen yasa ve kurallara karışmamasına, bugüne kadar olduğundan çok daha fazla bir şekilde dikkat edebileceklerdir.

Lizbon Antlaşması henüz yürürlüğe girmemiştir. Üye devletlerin çoğu antlaşmayı onaylamışlardır. İrlanda’da yapılan bir referandum’da seç-menlerin çoğunluğu, antlaşmayı reddetmişlerdir.

09

Türkiye Avrupa Birliği’ne üye olduğunda, diğer AB ülkelerinde yaşayan bütün Türkler, AB’ye dahil oldukları duygusunda olacaklar, diyor girişimci-Avrupa parlamenteri Vural Öger.

10 ‘AB, güzel bir duygu’

‘A vrupa’daki adamımız’; sosyalist parti SPD’nin seçim afi-şinde öyle yazılmış; yazı Almanca. Afişteki adam, Vural Öger, Türk kökenli Avrupa Parlamentosu üyesi. Afiş,

Brüksel’deki yardımcılarının çalışma yerinde asılı, kendisi yandaki odada oturuyor.

Vural Öger, 2004 yılından bu yana Avrupa Parlamentosu’nda ve AB-Türkiye Ortak Parlamenter Komisyonu üyesi. 1942, Ankara doğumlu Öger, Geçtiğimiz dört yıl boyunca, vaktini Parlamento ve Almanya’nın en büyük seyahat şirketlerinden biri olan Öger Tours arasında bölerek geçirdi. Şu anda kızı şirketin günlük yönetimiyle uğraşıyormuş ama stratejik konulardaki kararları yine kendisi alı-yormuş, diyor Öger bize çalışma odasında. Haziran ayında yapılacak Avrupa seçimlerinden sonra Avrupa Parlamentosu’ndan ayrılıp yine tam gün işinin başına geçekmiş.

Avrupa parlamenteri ile olan görüşmemiz, Türkiye başbakanı Erdoğan’ın Ocak ayında Brüksel ziyaretinden hemen sonra gerçek-leşti. Erdoğan, Avrupa Komisyonu başkanı José Manuel Barroso ile buluştuktan sonra, AB üyeliğinin Türkiye için çok öncelikli bir konu olduğunu söyledi. Bu yılda, AB’ye giriş görüşmelerinde öne doğru bir hamle yapılmasını umduğunu da sözlerine ekledi.

Türkiye başbakanı, Barroso ile yapılan görüşme öncesi, iş adamları, diplomatlar ve medya ile yapılan bir kahvaltı toplantısında, özellikle Fransa ve Almanya’nın Türkiye’ye dönük açıklamalarını hayretle karşıladığını belirtti. Öger ise, Erdoğan’ın AB’ye giriş sürecini devam ettireceğinden çok emin.

Türk başbakanın Fransız cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ya da Alman başbakanı Angela Merkel’in tutumları nedeniyle bazen kendini rencide olmuş hissetmesini Öger çok iyi anlıyor. “Türkiye’ye doğru sürekli olarak negatif sinyaller var, ancak, katılım görüşmelerinin baş-latılması konusunda bir karar alırsan, bunu devam ettirmen de gerekir. Hatta Chirac yönetimi altında Fransa bile süreci başlatma konusunda

11

onayını vermişti. Ardından başa Sarkozy geçiyor ve Türkiye’nin tam üye olmamasını söylüyor. Bu da bir hakaret sayılır.”

Tıpkı Türkiye başbakanı gibi, Öger de Türkiye’nin AB’ye katılarak çok şey kazanmakla kalmayacağını, aynı zamanda vereceği çok şey olduğu-na da inanıyor. “Türkiye bir Avrupa ülkesi ve biz Avrupa ile Asya ara-sında bir köprüyüz” diyor Öger.

Geçtiğimiz üç yıl içinde Türkiye, insan haklarının korunmasının iyi-leştirilmesi ve hukuk devletinin geliştirilmesi konularında fazla bir ilerleme gösterememiştir. Avrupa Parlamenterine göre, 2007 ve 2008 yıl-larındaki ulusal sorunlar nedeniyle, başbakan Erdoğan Avrupa politika-sına fazla ilgi gösterememiş. Öger bu durumun 2009 yılında değişeceği konusunda olumlu. “Eğer iktidar partisi AKP, gelecek seçimlerde geçti-ğimiz seçimlerdeki gibi yüksek oy alırsa, bütün reform çalışmalarına bir anda omuz verilmiş olur. Ardından Kıbrıs çekişmesi de çözülürse, bana göre müzakere sürecinin durdurulmasına da bir neden kalmaz.” Siyaset adamı bu sürecin 2015 yılında tamamlanmış olmasını umuyor.

Türkiye’nin AB üyeliğinin, hem Türkiye hem de Avrupa’daki Türk göç-menleri için iyi bir iş olduğunu savunuyor Öger. “Türkiye AB’ye dahil olduğunda, örneğin Almanya, Hollanda ya da başka bir AB ülkesinde yaşayan bütün Türkler, Avrupa Topluluğu’na ait olduklarını düşünecek-ler. Bu çok önemli bir duygu. Eğer insanımıza, siz de bizdensiniz, duy-gusunu veremezseniz, kendi kabuklarına çekilirler.’’

Türkiye AB üyesi olduğunda, Avrupa’daki Türklerin bir bölümünün Türkiye’ye geri döneceğini tahmin ediyor Öger. “Birçok İspanyol, İtalyan ve Yunanlı da kendi yurtlarına geri dönmüştü. Burada kalanlar da daha iyi entegre olacaklar.” Öger’e göre, AB’de yaşayan Türkler, kendilerini yaşadıkları ülkenin bir parçası olarak görmeliler. “Onlar Türk kökenli, iyi bir Belçikalı, Hollandalı ya da Alman olmalılar. Üç ya da dördüncü kuşak bir gün: ‘Benim dedem Türk’müş’ diyebilmeli’.”

BoRIS PETERS

PvdAAvrupa, ekonomik kriz, , küresel ısınma, fosil yakıtların ve besin maddelerinin,azalması ve yetersizliği, dünyadaki eşitsizlik ve yoksulluk ve giderek artan kültürel çelişkiler gibi evrensel sorunlara bir cevap olabilir.PvdA, AB’nin gelecek dönemde daha da genişlemesini istemiyor (aynı zamanda Ukrayna’nın gelecekteki olası uyeliğine de daha şimdiden karşı çıkmama kaydiyle). Ayrıca, Avrupa’nın Türkiye’ye vermiş olduğu sözleri yerine getirmesini istiyor. Türkiye, kendis-inden istenen koşullara uyarsa, AB’ye girebilmeli. Bunun yanı sıra Türkiye Kürtlerin haklarını garanti edebilmeli ve Kıbrıs’ı tanımalıdır.Liste başı:Thijs Berman

CDACDA, Avrupa’ Birliği’ni bölünmüş değerlerin topluluğu olarak görüyor. Dünya sahnesinde AB genellikle bölünmüş olarak rol oynadığı için zayıf bulunuyor. Yeni evrensel sorunlarla baş edebilmesi için, güçlü, birleşik ve iste-kli bir Avrupa gerekiyor. Avrupa Birliği, içinde bulunduğumuz şu krizde, Hollanda’ya ekonomik ve parasal stabiliteyi sağlıyor. CDA’ya göre Türkiye şu anda AB’ye giriş için gerekli siyasi kriterlere henüz uymuyor. CDA, Türkiye’deki reform çalışmalarının şu anda durgun olduğu görüşünde. Hıristiyan Demokratlar, AB ve Türkiye’nin, verilmiş sözleri tamamen yerine getirmelerini bekliyor. Liste başı:Wim van de Camp

Groen LinksDaha fazla demokrasi, saydamlık ve daha az liberalleşme ile pazardeğeri saptanması. Bunlar GroenLinks’in AB’de görmek istedikleri. Partiye göre AB’nin günlük yönetimi olan Avrupa Komisyonu şu anda çok güce sahip. Parti, Avrupa Parlamentosu’na daha fazla kontrol yetkileri veril-mesini savunuyor. GroenLinks, Türkiye’nin AB’ye girmesini deste-kliyor. Avrupa parlamen-teri Joost Lagendijk, geçenlerde Avrupa Parlamentosu’nda Türk vatandaşları için vize uygulamasının kaldırılmasını istedi. Lagendijk’e göre, şu anda iş hayatı ile üniversiteler zorunlu vize yüzünden ciddi olumsuzluklar yaşıyorlar.Liste başı:Judith Sargentini

SPSosyalist Parti bir Avrupa işbirliğini istiyor ancak, ‘para ve kazancın, refah ve mutluluktan daha çok önemli bulunduğu’ bir AB ile de mutlu değil. SP, AB’yi, ekonominin demokrasi karşısında defalarca zafer kazandığı bir pazaryerine benzetiyor. SP, ayrıca, aralarında Hollanda’nın da bulunduğu, AB ülkelerinin çoğu tarafından onaylanmış Yeniden Yapılandırma Programı’na da karşı.SP, Türkiye’nin AB’ye girişine prensipte itirazı olmamasına karşın, kısa sürede AB’nin genişlemesini istemiyor. Eğer Türkiye istenilen koşullara uyarsa, üye ola-bilir. Ama SP Türkiye’nin bu koşullara şu anda kesinlikle uymadığını söylüyor. En önemli sorun-lar, kötü işleyen bir hukuk devleti, insan haklarının çiğnenmesi, ordunun rolü ve Türkiye’nin AB üyesi olan Kıbrıs’la ilişkileri. Liste başı:Dennis de Jong

12

VVDVVD’ye göre, Avrupa integrasyonu, Hollanda’ya çok avantajlar getirdi. Bu durumun böyle kalabilmesi için de AB önceliklerini yeniden gözden geçir-meli ve sadece esas işiyle uğraşmalı. Eğer sadece kendi aralarındaki ekonomik trafikte engel-ler çıkıyorsa, konu sınır ötesi sorunları içeriyorsa ve ölçülü kazanımlardan yararlanmak mümkünse, AB harekete geçmelidir.VVD’ye göre, genişlemeler sayesinde AB dünyanın en büyük ekonomik pazarı olmuştur. Türkiye’nin AB’ye girişi konusunda parti, sadece istenilen koşullara uyulması zorunluluğunu gösteriyor. Gerçekten demokratik bir hukuk devleti olabileceğini Türkiye’nin kendisi göste-rebilmelidir.Liste başı:Hans van Baalen

D66D66, Hollanda’daki en Avrupa taraftarı parti olarak bilinir. Parti, Birlik içerisinde daha da sıkı bir işbirliği olmasını istiyor. D66’ya göre AB’nin çok yararları var. Seyahat etmek, telefon etmek, iş yapmak, eğitim görmek ve benzeri birçok konu, AB sayesinde daha da kolaylaşmıştır. D66’ya göre, Hollanda dışındaki azınlıklar da AB sayesinde daha iyi korunabilirler.D66, Türkiye’nin AB’ye girmesine taraftar. D66, AB ve Türkiye arasında müzakerelerin sürdüğü şu sıralarda Avrupa Parlamentosu’nun sadece bir tavsiyede bulunabileceğinin bilin-cinde. Ancak AB’ye giriş konusunda bir karar alınacağı zaman AP’nin bağlayıcı bir oyu vardır. D66, müzakerelerle amacın, Türkiye’nin tam üye olması anlamına geldiğini belirtmektedir. Ayrıca D66 da Türkiye’nin Kıbrıs’ı tanıması gerektiği görüşündedir.Liste başı:Sophie in ’t Veld

PVVGert Wilders’in PVV’si, Hollanda’nın en büyük anti Avrupa partisidir. Parti, Avrupa Parlamentosu’nu kaldırmak için uğraşmaktadır. PVV ayrıca yeni bir Avrupa Anayasa’sı da istememekte ve ulu-sal yetkilerin Brüksel’e devredilmesine karşı çıkmaktadır. AB içindeki işbirliği özellikle ekonomik temelli olmalı ve siyasi yetkiler, yine ulusal meclis-lere geri verilmelidir. Her ne kadar kimse Türkiye’nin gelecek 10 yıl içinde AB üyesi olacağını, düşünmüyorsa da, çoğu kişi PVV’nin Türkiye’nin AB’ye olası girişini seçim propagandası yapacağını beklemektedir. PVV, Islami Türkiye’nin AB üyesi olmasına tamamen karşı. Eğer Türkiye AB’ye girerse, Hollanda çıkmalı. Liste başı:Barry Madlener

ChristenUnie/SGPChristenUnie ve SGP, Avrupa seçimlerine ortak bir listeyle katılıyorlar. Partiler, mümkün olduğu kadar Avrupa düzeyinde “şu kadar fazla, ya da bu kadar az düzenlen-meli” düşüncesinde olmadıklarını vurguluyorlar. “Gerçekten sınırları taşan sorunlar” Avrupa düzeyin-de ele alınmalı. ChristenUnie/SGP kom-binasyonu, AB içinde Türkiye’ye yer olmadığı görüşünde. Coğrafi, tarihi ve kültürel nedenlerden ötürü Türkiye’nin üyeliği olası değil. Ayrıca Türkiye çok istikrarsız ve (dini) azınlıkların temel haklarına partilere göre yeterince saygı gösterilmiyor. Bu nedenle Avrupa Birliği, Türkiye ile olan katılım müzakerelerini durdurmalı ve ülkeye imtiyazlı ortaklık tanınmalı. “Bu, hiç değilse müzakereleri yıllarca sürdürerek, en sonunda bir AB üyesi devletinde yapılacak bir referandum sonucu Türkiye’nin girişini engellemekten daha dürüsttür”. Liste başı:Peter van Dalen

14

C em Özdemir’in benzetildiği kişi, Barack Obama’dan başkası değil. Bu da iki fabrika işçisinin oğulları için oldukça onur-landırıcı bir duygu. Özdemir, Almanya’da ilk yabancı parti

lideri oldu. Daha yakın zamanlara kadar Avrupa Parlamentosu üyesi idi, şimdi ise Yeşiller’in lideri ve bu konumuyla çevre hareketinin en üstünde yer alıyor. Özdemir’in bu göreve atanması epey tartışmalara yol açtı. O, her iki ayağının da yere basmasını isteyen bir yapıya sahip. “Ben ne Obama’yım ne de Amerika’nın başkanıyım. Ben kökleri Anadolu’ya uzanan bir Güney-Alman’ım.”

Cem Özdemir, kırk yılı daha aşkın bir süre önce Almanya’nın güne-yinde zengin bir bölge olan Schwaben’de doğmuş. Babası Anadolu’dan Almanya’ya misafir işçi olarak gelmiş ve Özdemir’in annesiyle birlikte ayni fabrikada çalışmış. Oğulları bir yüksekokulda sosyal pedagoji eğitimi almış. Şimdi ise Özdemir, uzun zamandır hippi ve kökten eylemcilerin borularını öttürmüş olduğu isyancı partisini yeniden eği-tecek. Yeşiller’de genellikle hayal gücü’nün yönetimde olmasına karşın, Alman-Türk bir realist olarak tanınıyor. Alman siyasetinin en büyük rock-’n-roll yıldızlarından Joschka Fischer gibi bakanlar, yemin töre-ninde spor ayakkabılar ve kot pantolon giymişlerdi. Bu ekolojik parti tam yedi yıl boyunca Gerhard Schröder’in iktidarında kalmıştı. Şimdi ise, Özdemir muhalefeti yönetecek.

Yeşiller, Özdemir’e yıllar önce ‘beklenen adam’ lakabını takmış. “Ben 1994 yılında Alman Meclisi’nde, Türkiye kökenli ilk yabancı millet-vekili idim. Bu, o günlerde olağanüstü bir durumdu. Birilerinin her zaman bir “ilk” olması gerekmektedir. Ben de buzları çözücü görevini üstlendim. Avrupa’da yaşayan birçok göçmen, AB’nin onlar için tam ne anlama geleceğini, herhalde kendilerine soruyorlardır. Brüksel’e sadece ayrımcılığa karşı çıkardığı kurallar için değil, aynı zamanda değişik toplumlara eşit haklar tanınmasını sağladığı için de teşekkür etmeliyiz.”

Özdemir, Almanya ile Türkiye arasındaki kesitte yaşıyor. Geçenlerde, ikinci anavatanı konusunda bir gençlik kitabı yazdı. Bu arada, ilk

‘Avrupa sayesinde

eşit haklar’

Eski Avrupa-Parlamenter Cem Özdemir geçen-lerde Alman Yeşiller Partisi’nin lideri seçil-di. Özdemir, Avrupa Birliği’nin göçmenler için olan öneminin altını çiziyor.

çalışmasının adı Ich bin ein Inländer (‘Ben bir yerliyim’) imiş. Daha sonraları, evli ve bir kızı olan bu baba, gerek Alman gerekse Türklerin en sevdikleri yemeklere ithaf olarak Currywurst und Döner adlı kitabını yayınladı. İkisi arasında yapacağı tercih sorusuna, Özdemir’in yanıtı kesin: “Ben vejetaryenim.”

Kendisinin Türkiye’nin uzun kolunun bir eklentisi olarak görülmesini doğru bulmuyor. “Ben Ankara’nın temsilcisi değilim.” Bu konuda haklı olduğu, Türkiye’nin AB’ye girebilmesi için uyması gereken ve kendisinin ileri sürdüğü çok ciddi ölçütlerden de anlaşılıyor. “Kopenhag kriterlerini temel alarak Türkiye’yi çok ciddi bir şekilde izleyeceğiz. Ankara sadece güzel ve renkli bir broşür göndermekle yetinmemeli, kadın ve azınlık haklarını da garantilemelidir.”

Özdemir Brüksel ile sert görüşmelere karşı uyarıda bulunuyor. Türkiye’nin şu anda uğraştığı reform çalış-malarının temposunun düşeceğinden endişeli. “2007 yılı, Gül’ün başkan olarak seçilmesi, askerlerle olan ihtilafları hatırlarsak, bu bağlamda kayıp bir yıl sayılır. Reformların bu ve ertesi yıl gecikmeleri ile ilgili olarak herhangi bir açıklama yok. “Türkiye’nin kaybedecek bir günü bile yok diyoruz.” Öte yandan Özdemir AB’nin de Ankara’ya karşı sözünü tutması gerektiğini savunuyor. Bu konuda, örneğin Türkiye’nin AB’ye girmesine karşıt görüşte olan başbakan Angela Merkel’den daha farklı düşünüyor. Merkel Türkiye’ye ‘imtiyazlı ortaklık’ tanın-masını istiyor.

RoB SAVElBERG

1993 Avrupa Birliği (12 ülke, henüz aralarında Finlandiya, Avustur-ya ve İsveç yok), Kopenhag’da yapılan Avrupa zirvesinde, yeni ülkelerin uymaya zorunlu oldukları siyasi, ekonomik ve idari kriterleri saptar.

1998AB, Estonya, Macaristan, Polon-ya, Slovenya, Çek Cumhuriyeti ve Kibris ile, AB’ye alınmaları konusunda müzakereleri baş-latır.

1999 Bulgaristan, Letonya, Litvanya, Romanya ve Slovekya ve Malta ile müzakereler başlatılır. Türki-ye aday üye statüsünü alır, ancak Türkiye ile müzarekeler henüz başlamaz.

1 Mayıs 2004Polonya, Macaristan, Çek Cum-huriyeti, Slovakya, Slovenya,

Estonya, Letonya, Litvanya, Kıbrıs ve Malta AB üyesi olur-lar. ‘Avrupa’, bu tarih itibariyle, 450 milyondan fazla bir nüfusa sahiptir.

3-4 Ekim 2005 Türkiye ile müzarekeler başlar. Türkiye, ayni yılın daha önceki bir tarihinde, on yeni Avrupa üye devletleriyle Gümrük Anlaş-ması imzalar, ancak Kıbrıs’ı tanımaz. Bu arada Hırvatistan ile müzakerelere de başlatılır.

2007 Romanya ve Bulgaristan AB’ye girer. Bu tarih itibariyle, AB 27 ülkeden oluşmaktadır ve nüfusu 492 milyonu aşmıştır.

2007 Karadağlar, Avrupa Birliği ile İstikrar ve Ortaklık antlaşmasını imzalayarak, AB aday-üyesi olur.

Genişleme16

17

Brüksel’deki genel kanı, Türkiye’nin yeniliklerle ilgili çalışmalarının temposunda bir azalma olduğu doğrul-tusunda. “Azınlıkların hakları ile ilgili sorunların çözümü, AB üyeliği için çok kritik bir konudur. Türkiye’nin AB’ye giriş sürecini, iki adım ileri, bir adım geri olarak tanımlayabiliriz. Geçtiğimiz günlerde Kürtçe yayınların başlaması olumlu idi, ancak birçok Kürt bunun bir yere varacağına inanmıyor. Dinsel alanda da çok kritik konular var. Ankara’daki hükümet hala, bir İslam azınlığı olan Alevi’leri sanki yokmuş gibi görüyor. Hükümet, Türk toplumu içinde, örneğin Kürtlere karşı olan gruplardan karşı direniş görmüş olsa bile, yeterli cesareti gösterememiştir.”

Size, orduya hakaretten ötürü milliyetçi bir avukat tarafından dava açıldı. Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk hakim önüne çıkartıldı. Türk-Ermeni gazeteci Hrant Dink öldürüldü. Böyle bir ülkenin AB’de yeri olabilir mi?“Öyle örnekler verdiniz ki, bunlar kesinlikle kabul edilebilecek konular değil. Ama Türkiye’de birçok insan bu gibi olayların artık son bulma-sını istiyor. Burada söz konusu olan, mentalite değişikliği ve üzerinden nesillerin geçmesi gereken bir süreç. İspanya ve Yunanistan da kısa denilecek bir sürede köklü gelişmeler gerçekleştirmiştir. Türkiye için de aynı imkanı görüyorum.”

Bir Türk gazetecisi ile evlisiniz. Vrij Nederland’a ver-diğiniz bir röportajda “Türkleri yalnız bırakamam

Avrupa Parlamenteri Joost Lagendijk:

“Göçmenler için daha

çok şey yapabiliriz”

Joost lagendijk (1957) seçimlerden sonra Avrupa Parlamentosuna geri dönmeyecek. Çünkü, tam 10 yıldır Avrupa parlamenterliği yaptı. Sorumlu olduğu konulardan en önem-lileri Avrupa Güvenliği ve Genişleme Politikası idi. Parlamento’nun Türkiye delegasyonu başkanı olması nede-niyle düzenli olarak Türkiye’ye geldi.

kısa bir röportaj.

18

duygusunu taşıyorum” demiştiniz. Kendinizi çok kişisel nedenlerle yönlendirmiyor musunuz?“Türkiye’nin AB’ye girişinin yararı konusunda olan görüşlerim, halen AP Türkiye delegasyon başkanı olduğum zamanki ile aynı. Bana göre AB, Türkiye’deki olumlu gelişmeleri desteklemekten kendi çıkarı için büyük yarar sağlayacaktır. Onun dışında AB Türkiye’ye bağlayıcı söz-ler de vermiştir. Biz değişmek isteyen Türkleri yalnız bırakmamalıyız. Bu bağlılığı Avrupa’nın tanıması gerekir, ben kesinlikle tanıyorum. Bu konuda kişisel nedenlerden söz edebilirsiniz ancak bütün bunların gerçekleşebilmesi için hayatlarını ortaya koyan insanların olduğununu da kesinlikle unutmamalıyız.”

Avrupa Parlamentosu’nun, göçmen kökenli Avrupalılara gerçekten bir şeyler sağlayabilecek gücü var mı? “Eğer konu, Türkiye’nin AB’ye olası girişi ile ilgiliyse, ilkönce AP’sine sorulacak soru şudur: kabul mü, red mi? Söz sırası ancak bundan sonra üye devletlere gelir. Bazı meseleler çok karmaşık ve büyük olduklarından ulusal düzeyde ele alınamaz. Göç sorunuyla karşılaşan değişik ülkeler, bu nedenden ötürü birlikte çalışmalıdırlar. Bu bağ-lamda, Birliğin bütün vatandaşlarını temsil eden ve uygun yasalar hazırlayabilen bir Avrupa Parlamentosu’na büyük ihtiyaç vardır. İşte bunlar da Avrupa Parlamentosu’nun göçmen kökenli vatandaşları için yapabilecekleridir.”

FRAnS JEURSEn