Tsjielp!! Digitale nieuwsbrief van de

Natuur- en Vogelwacht Culemborg e.o.

Editie januari 2017 – nr. 82

58 Bomen geknot In december zijn de laatste knotwilgen in de uiterwaard langs de Beusichemse Dijk en einde Weidsteeg gesnoeid. In 2016 zijn 58 bomen gesnoeid op 3 locaties rondom Culemborg. Hier een verslag in woord en beeld. Voor meer foto’s zie de fotopagina.

NVWC-activiteiten januari 2017 11-01-2017

Nieuwjaarsbijeenkomst: Op woensdag 11 januari 2017 zullen we als Natuur- en Vogelwachters voor het eerst in het nieuwe jaar bij elkaar komen. Tijdens een ontspannen nieuwjaarsreceptie kunnen we elkaar het beste wensen, kunnen we even terugkijken op het succesvolle 2016, maar vooral vooruit kijken! We kunnen plannen maken om nog meer van de natuur rond Culemborg te genieten, die natuur nog beter te beschermen en te zorgen dat nog meer Culemborgers er van horen en het weten te waarderen. Uiteraard gebeurt dit onder het genot van de inmiddels wereldberoemde oliebollen van de klusgroep, een lekker kopje koffie of een licht alcoholische versnapering. De avond wordt opgeluisterd door een leerzame, maar toch ook lichte en ontspannen quiz. U zult verbaasd zijn over wat de aanwezigen blijken te weten en misschien nog wel meer over wat niet! De quiz gaat over de Culemborgse natuur, over planten, dieren en landschappen, maar zeker ook over mensen en over de club. Het gaat over het verleden, maar zeker ook over het nu en de toekomst. Vanaf 19.30 uur bent u van harte welkom in de Steenuil. 2017 wordt ongetwijfeld een goed jaar voor de NVWC en het startschot wordt op 11 januari gegeven.

NVWC-activiteiten januari 2017 (vervolg) 14-01-2017

Jeugdactiviteit: “Watervogels” 13:30 – 15:30 uur Gerrit Jan Klop wil op 14 januari graag op stap met de jeugdgroep om naar watervogels kijken, te beginnen bij Werk aan het Spoel. Hij sjouwt dan zijn telescoop

mee om de vogels goed te kunnen zien, maar heb je zelf een verrekijker, neem die dan vooral mee. Lekker warm aankleden! Graag even opgeven bij jeugdcoor@nvwc.nl. Start om 13:30 uur bij Werk aan het Spoel, Goilberdingerdijk 40a, 4106 LC Culemborg. Terug om ca. 15:30 uur.

Jeugdactiviteiten vinden ongeveer eens per 3 weken plaats, meestal op zaterdag van 13:30-15:30 uur. Ook als je geen lid bent, kun je een aantal keren meedoen.

14-01-2017

Knotwerkgroep snoeit niet in januari De geplande snoeidag op 14 januari gaat niet door. De eerstvolgende knotdag is 11 februari. Dan zal ook de jeugdgroep een paar uurtjes helpen. Voor info: knotcoor@nvwc.nl. Indien nodig is er nog een knotdag op 4 maart.

15-01-2017 Midwintertelling roofvogels en watervogels: iedereen is welkom! Eenmaal in de winter worden in heel Nederland alle watervogels geteld. Dit is een telling van Sovon. Dit jaar gaat de vogelwerkgroep dit combineren met onze eigen winterse roofvogeltelling. Het zijn allebei tellingen waarvan we al een lange reeks hebben in Culemborg. Buizerds, torenvalken, sperwers en misschien wel een havik of kiekendief kun je verwachten. Bij watervogels moet je denken aan alle ganzensoorten, zwanen (wellicht kleine of wilde zwanen) en veel soorten eenden. We gaan proberen zoveel mogelijk mensen op de been te krijgen om een zo groot mogelijk deel van ons werkgebied te kunnen tellen. We verzamelen om 9:00 uur bij De Steenuil om daar de gebieden te verdelen. Daarna gaan de verschillende groepjes op de fiets op pad. Iedere groep krijgt minstens één ervaren teller mee dus iedereen is welkom. Voor meer info: gjklop@gmail.com.

18-01-2017

Riviernatuur langs de Lek Met dijkverzwaringen en uitvoering van het plan `Ruimte voor de Lek` zijn in de uiterwaarden nieuwe natuurgebieden ontstaan en ingericht om de kwaliteit van de natuurwaarden te verbeteren. In de lezing op 18 januari zal Henk Tromp uitgebreid ingaan op de prachtige natuur die we daar kunnen vinden. De diversiteit van de plantengroei (o.a. orchideeën), broedvogels en wintergasten komt uitgebreid in beeld, van Steenwaard tot de Bol en van de Goilberdingerwaard tot Ameide. Henk Tromp is lid van het Natuurfotografengilde en al vele jaren actief natuurfotograaf. Zijn voorkeur gaat uit naar het fotograferen van vogels in hun natuurlijke omgeving, maar ook landschappen met de daarin voorkomende flora en fauna hebben zijn aandacht tijdens zijn vele fototochten. Er is in onze directe omgeving heel veel moois te vinden en Henk kan daar veel over vertellen met zijn schitterende foto’s als leidraad. Woensdag 18 januari, 20:00 uur in De Steenuil, Steenovenslaan 20, Culemborg. Toegang gratis, koffie en thee staan klaar v.a. 19:30 uur. Voor meer info: Annette van Berkel, lezingcoor@nvwc.nl

04-02-2017

Vogels in de buurt: maandelijkse excursie wordt vervolgd in februari Op iedere eerste zaterdag van de maand vogels kijken in Culemborg e.o. In 2017 wordt deze serie voortgezet! Vanaf 4 februari 2017 gaat Gerrit Jan weer iedere 1e zaterdag van de maand op pad en wie zin heeft kan aansluiten. In januari dus geen excursie, maar er is wel een roofvogeltelling, zie hierboven bij 15 januari. Ook bij deze telling bent u van harte welkom. Voor meer info: stuur een e-mail naar Gerrit Jan Klop, gjklop@gmail.com.

14-01-2017 14 Januari sluitingsdatum inleveren kopij Hak-al en jaarverslagen.

JAARKALENDER 2017 jeugdgroep NATUUR- EN VOGELWACHT CULEMBORG e.o. Zaterdagmiddag in en om De Steenuil

13:30 – 15:30 uur, tenzij anders vermeld

Januari 11 januari nieuwjaarsbijeenkomst (woensdagavond)

14 januari watervogels

Februari 11 februari knotten en broodjes bakken (ochtend)

Maart 18 maart schepnetten

April 8 april libellenlarven (ochtend)

Mei 20 mei fotografie

Juni 10 juni nachtvlinderval (ochtend)

24 juni Tichelterrein Buren + pannenkoeken (middag, tijd volgt nog)

Juli

Geen jeugdactiviteiten i.v.m. vakantie

Augustus 25 augustus Nationale NachtvlinderNacht (vrijdagavond)

September 9 september sprinkhanen

23 september stenen en schelpen

Oktober 7 oktober muizen

28 oktober paddenstoelen

November 25 november microscoop

December 16 december timmeren

Nieuws uit de natuur (december)

De jeugdgroep in actie voor de vogels! Wilt u het resultaat zien? Klik hier!

Vogels bijvoeren in de winter De afgelopen jaren heeft de NVWC geen acties ondernomen om vogels bij te voeren, omdat de winters niet zeer streng waren en er door veel mensen al voor de vogels werd gezorgd. Dat blijft belangrijk, zeker tot begin maart. Klik hier voor tips van de Vogelbescherming. De NVWC houdt de weersomstandigheden in de gaten.

De beestjes hebben een naam Zoals ieder jaar hebben leden op 7 december gelegenheid gehad om (vakantie)foto’s op naam te brengen. Er moest soms flink gepuzzeld worden om de beestjes een naam te geven. Daarbij werd dankbaar gebruik gemaakt van diverse websites en de boeken die Annette had meegebracht in uitpuilende fietstassen. Het is weer gelukt!

Libellen(larven) Gelukkig is de zaal in het clubhuis groot genoeg om veel mensen een zitplaats te bieden, want de lezingen op woensdagavond blijken steeds meer mensen te boeien. In december was er een verrassende lezing over libellen. Karin Verspui vertelde over de vondst van de collectie aquarellen van de 19

de eeuwse

libellenonderzoeker De Selys Longchamps. Hij heeft zijn libellencollectie gedetailleerd vastgelegd in een tijd dat fotografie nog niet beschikbaar was. Karin toonde een aantal van zijn kleurige aquarellen. 2½ Jaar zijn Karin Verspui en Marcel Wasscher bezig geweest om zo’n 1500 aquarellen te digitaliseren voor het Royal Belgian Institute of Natural Sciences. Het is daarom mogelijk om de platen online te bekijken, zie hier.

Na de pauze doken de aanwezigen met Ewoud van der Ploeg onder water om het boeiende leven te aanschouwen van de libellenlarve, het stadium waarin libellen het grootste deel van hun leven doorbrengen. Pas na ca.15 keer vervellen, kruipt de larve aan land om uit te sluipen en als libelle verder te leven. Het huidje dat achterblijft geeft veel informatie over de libelle zonder dat het dier zelf aanwezig is. Ewoud heeft niet alleen onderzoek gedaan, maar ook fotogidsen gepubliceerd over “Larven van libellen” en “Larvenhuidjes van libellen”. Het was een zeer boeiende avond!

Nieuws van het bestuur

Nieuwjaarsbijeenkomst woensdag 11 januari v.a. 19.30 uur Zie bij activiteiten hierboven of www.nvwc.nl.

Overig nieuws: - De NVWC is benaderd door NVWC-lid Mirjam Melman, die op het KWC als docent biologie op projectbasis betrokken is bij het Eureka-project, een verrijkingstraject voor een 16-tal leerlingen van basisscholen die extra uitgedaagd willen worden. De NVWC heeft toegezegd daaraan medewerking te verlenen in de vorm van materiaal (Hak-als), assistentie bij het knotten van wilgen en een excursie. - De Redichemse Waard vraagt voortdurende aandacht. De NVWC en andere belangengroepen uit Culemborg kijken met argusogen mee naar de ontwikkelingen in dit geliefde natuur- en recreatiegebied. Het College van B&W heeft een raadsvoorstel voor de Redichemse Waard openbaar gemaakt. Zie hier een uitgebreid verslag. - Berry Lucas heeft enige tijd geleden een notitie gemaakt over het creëren van tijdelijke natuur op braakliggende, toekomstige bouwterreinen. Vanuit het bestuur zal Berry hierbij ondersteund worden in het overleg met de gemeente. - De gemeente heeft een Windenergie-notitie opgesteld. Samen met Jouke Altenburg heeft het bestuur een visie opgesteld en deze voorgelegd tijdens een bespreking met de gemeente.

Jaarprogramma 2017 voor de jeugdgroep als kalender Het jaarprogramma is in samenwerking met de werkgroepen vastgesteld. Het staat in deze nieuwsbrief op een aparte pagina, dus je kunt hem printen en ophangen!

De eerste bestuursvergadering in 2017 is op dinsdagavond 10 januari.

Activiteiten en berichten van anderen

NIEUWSBERICHTEN

NME Culemborg: programma 2017 bekend De NME heeft weer een aantrekkelijk programma samengesteld voor het komende jaar, zie www.nmeculemborg.nl (knop activiteiten). Start op 26 maart met het thema: “Wat een weer is het weer... “.

Sovon: Actuele stand van zaken Vogelgriep Al ruim zeven weken lang is vogelgriep (HPAI) H5N8 in Europa groot in het nieuws. Vogelsoorten waarbij vogelgriep is vastgesteld in Nederland zijn knobbelzwaan, brandgans, grauwe gans, tafeleend, kuifeend, smient, wintertaling, fuut, kokmeeuw, stormmeeuw, kleine en grote mantelmeeuw, zeearend, buizerd, slechtvalk en ekster. Voor meer info klik hier.

Vogelbescherming Nederland:

Een sneeuwwitte kauw Speciaal voor Vogelbescherming schreef René de Vos (redacteur van “Vogels”) een ontroerend winters verhaal. Lees hier het verhaal.

In memoriam: Laatste interview met de meester van de tekening In september van dit jaar verscheen in magazine “Vogels” een interview met Peter van Straaten. Dit blijkt achteraf het laatste interview dat hij heeft gegeven. Lees het hier.

Dank voor hulp en een terugblik Maar dankzij de hulp van velen kan Vogelbescherming vogels en natuur een duidelijke stem geven en mooie resultaten boeken. Hier een terugblik.

Zoogdiervereniging: Nieuwe ‘Wet Natuurbescherming” Op 1 januari 2017 treedt de nieuwe wet in werking die de Nederlandse natuur beschermt. Er is lang aan gewerkt en veel over gediscussieerd. Hier een artikel over wat deze wet in de praktijk betekent voor onze inheemse zoogdieren.

Ravon: Download hier “Gladde Slang” nr. 29. Met o.a. onderzoek bemoeilijkt doordat bij iedere vervelling de zender verloren gaat.

Vlinderstichting:

Bijzonder nachtvlinderjaar 2016 Het was een bijzonder jaar voor nachtvlinders. Opvallend waren de zeer lage aantallen vlinders die in nazomer en najaar op smeer afkwamen, maar er is ook een nieuwe en een aantal uiterst zeldzame soorten in Nederland waargenomen! Hier meer.

Dagvlinderjaar 2016 Zo rond de jaarwisseling even een paar opvallende nieuwtjes over dagvlinders in 2016. Helaas was het voor veel zeldzame, maar ook voor een aantal ‘gewone’ soorten geen goed jaar. Toch zijn er ook positieve berichten: staartblauwtje is terug, iepenpage op nieuwe plekken gezien en superzeldzaam geraniumblauwtje in ons land. Hier meer.

NatureToday: Bezoek natuurgebieden in Nederland met Google Street View Natuurmonumenten en Google voegen 18 Nederlandse natuurgebieden toe aan Google Street View. Aan de hand van 360°-beelden kun je deze mooie plekken nu verkennen via je computer of smartphone. Lees hier het hele bericht.

Geldersch Landschap & Kasteelen: 6 januari “Ontdekkingstocht” Begin het nieuwe jaar goed en neem uw (klein)kinderen lekker mee naar buiten. De boswachter neemt jullie mee op expeditie door het parkbos van landgoed Waardenburg en Neerijnen. Start 14.00 uur, duur: ca.1,5 uur. V.a. 6 jaar. Hier meer.

De Tuinpiraat: 7 januari “Sportieve piraten gezocht!” De Tuinpiraat organiseert weer een spelmiddag voor het gezin in De Zandput. Met o.a. ogen-pad, varkensneuzen van klei, broodje worst en marshmallows bakken, touw slingeren, speerwerpen, gewichtheffen met bomen, boomstam gooien, kogelstoten, hardlopen, verspringen, cross-fit, en warme chocomel. De toegang is gratis. Tip: neem kleingeld en reservekleding mee! Tijd: 13:00-16:00 uur. Hier meer info. De Zandput, Rietveldseweg Culemborg, ingang tussen nummer 27 en nummer 29.

Rivier Actief: 8 januari Winterstruintocht Struinen langs de Waal van Brakel naar Zaltbommel. Afstand: 15 km. Starttijd: 9:55 uur station Zaltbommel. Eindtijd: 16:00 uur station Zaltbommel. Hier info en inschrijven.

Activiteiten en berichten van anderen (vervolg)

Natuurmonumenten:

8 januari Nieuwjaarswandeling Kaapse Bossen Maak op 8 januari een winterse wandeling met de boswachter door de Kaapse Bossen en geniet van een heerlijke kop warme chocolademelk bij vertrek of aankomst. Hier info en aanmelden (vol is vol). Start 11:00 uur, duur ca. 2,5 uur.

8 januari 2x Warm Welkom! Aanmelden niet nodig, kom gewoon! Breng samen met de boswachters een toost uit op een mooi, nieuw natuurjaar! Grijp deze speciale gelegenheid aan om al je vragen te stellen aan de boswachter. - Warm Welkom in de Kaapse Bossen Kom op 8 januari tussen 11.00 en 16.00 uur naar de Kaapse bossen. Hier info. - Warm Welkom op Hoeve Wielrevelt Kom op 8 januari tussen 11:00 en 14:30 uur naar Hoeve Wielrevelt. Hier info.

Natuur- en Vogelwacht de Vijfheerenlanden:

12 jan lezing “Riviernatuur langs de Lek” door Henk Tromp, natuurfotograaf

15 januari, Vogelexcursie naar de Flevopolder o.l.v. Eduard Polfliet

26 jan Lezing “Madagascar” door Hans Stel en Wisse vd Heuvel, natuurfotografen Voor meer info over bovenstaande activiteiten klik hier

Vogelbescherming Nederland:

14+15 januari Ooievaar Wintertelling, tel mee! STORK organiseert ook dit jaar in januari de jaarlijkse wintertelling. Hieruit wordt veel informatie verkregen over trek- en overwinteringsgedrag van ooievaars. Hier info.

28+29 januari De Nationale Tuinvogeltelling Tel op 28 of 29 januari een half uur de vogels in uw tuin of op uw balkon. Noteer alle waarnemingen, maar geef alleen het hoogste aantal door van een soort die u tegelijk hebt gezien. Hier uitleg, tips en een handige app. Tel ook een half uurtje!

Stroomhuis Neerijnen: 17 januari “Waterberging in Rivierenland” Een medewerker van Waterschap Rivierenland neemt u mee in het peilbeheer, de waterberging en beheer van milieuvriendelijke oevers. Aanvang 20:00 uur. Hier meer.

Sovon:

Koekoek! Dit geluid horen we steeds minder. De koekoek is tegenwoordig een schaarse broedvogel. Willen we de koekoek beschermen, dan moeten we eerst weten waar we op in moeten zetten. Daarom zetten Sovon en Vogelbescherming in 2017 alle beschikbare data uit verschillende meetnetten op een rij. Een grondige analyse moet zorgen voor duidelijke aanknopingspunten. Ook u kunt een steentje bijdragen, zie Jaar van de Koekoek.

20 januari Natuurplaza Symposium 2017 Symposium met als thema: Integrated Conservation Biology & Citizen Science. Met diverse lezingen, w.o. “Staat van Instandhouding van de Kievit – kuikenoverleving is cruciale schakel”. V.a. 12:00 uur, hier programma en aanmelden.

Vlinderstichting:

Vlinders zoeken in de winter? Van kleine pages overwinteren de eitjes. Deze eitjes zijn in de winter goed te vinden. Er zijn ook rupsen van dagvlinders die je kunt vinden, als je tenminste weet waarop je moet letten. Zo kun je bijvoorbeeld nu rupsen van de zeldzame grote weerschijnvlinder en kleine ijsvogelvlinder vinden. Lees hier het hele artikel.

4 maart Landelijke dag met als thema: “Een klimaat voor vlinders en libellen” Hier meer info en aanmelden.

LandschappenNL: International Conference on Landscape Observatories

Landschap krijgt in beleid slechts zeer beperkt aandacht en de geringe hoeveelheid middelen die beschikbaar is voor de bescherming en gerichte ontwikkeling van landschapskwaliteit is een zorgpunt. Redenen voor LandschappenNL om een Landschapsobservatorium op te richten. Op 9+10 februari vindt een conferentie plaats in Amersfoort. Hier programma en aanmelden.

Nederlandse Mycologische Vereniging: Biefstukzwam paddenstoel van het jaar! Geef in 2017 al uw waarnemingen van de Biefstukzwam door! De NMV wil graag zoveel mogelijk waarnemingen van de Biefstukzwam verzamelen. Hier meer info.

Colofon

Verschijning

Het NVWC-bestuur stelt “Tsjielp!!” samen voor NVWC-leden en belangstellenden. “Tsjielp!!” verschijnt aan het begin van elke maand, m.u.v. de zomermaanden. Tsjielp wordt verzonden aan ruim 335 mailadressen.

Aan- en afmelden Voor aan- en afmelden op “Tsjielp!!” stuur je een e-mail aan: nieuwsbrief@nvwc.nl. Ook voor het doorgeven van een gewijzigd mailadres.

Lid of donateur worden Wilt u meer informatie over de NVWC, stuur een e-mail naar bestuur@nvwc.nl. Wilt u lid worden of donateur, klik hier voor meer informatie.

Foto’s en illustraties Harry van de Warenburg (knotten), Cees van Appeldoorn (brilduiker, zwaan, jeugdgroep in de Steenuil, 4x jeugdgroep in actie), Gerrit Jan Klop (kerkuilen), Mark Collier (vogels kijken), Henk Tromp (Lekstrang Jaarsveld, Goilberdingerwaard, Kersbergserak), Winny Verdouw (jeugdgroep reeën, spinnen en vogels kijken, microscoop, vogelvoer), Edmond de Selys Longchamps (aquarel libelle), Ewoud van der Ploeg (huidjes van libellen), Jouke Altenburg (steenuil, stormmeeuw, ooievaars, kieviten, huismus), Jan vd Straaten (Redichemse Waard), Henk Witte (jeugdgroep aan de Lek), Wikipedia (witte kauw, Kaapse Bossen), Kars Veling (nieuwjaarsbijeenkomst, rood weeskind, weerschijnvlinder, Molenkade).

Copyright Berichten uit deze nieuwsbrief mogen uitsluitend integraal en met bronvermelding worden overgenomen. Foto’s mogen niet zonder toestemming vooraf worden gebruikt.