Transformatievan

Onderwijsmet

ICT

Ad Schellekens

Themadag VOR-ICT / Deventer

Transformatie

Geïntegreerde verandering van organisatie, proces en cultuur.

We kijken naar de vraag, de opdrachtgever en naar het systeem waarbinnen die vraag speelt. We beschouwen de organisatie, het bedrijfsonderdeel, de individu en de omgeving; de processen en de functies; de mensen en hun cultuur. 

Je zoekt de plek waar je een hefboom kunt zetten, een manier om

structureel de energiehuishouding van het systeem te veranderen.

Om te veranderen moet je de structuur of de energie veranderen. Of beide. Bijvoorbeeld nieuwe leidende paradigma’s, andere structuren, nieuw gedrag.

Dat doe je op zo’n manier, dat als het ware een dam doorbreekt en de rest van het transformatieproces gedragen wordt door de individuen zelf.

“Van reactief naar proactief en synergetisch.” (Bron: Di Cuore)

Voorbeeld

TV van aanbodgestuurd naar vraaggestuurd

Onderwijs

Onderwijsvorm

• opleidingen staan centraal• standaard programma’s • voltijd, deeltijd, duaal, kort• selectie van studenten / leerlingen• uniforme jaargroepen• studiejaren, blokken, weekroosters• standaard accommodatie• uniforme docentrol

vorm volgt functie ?

Functieverandering• deelnemer (leerling, student) centraal• ontwikkeling van individuele

competenties • authentieke situaties• resultaatgericht werken en leren• hoger opleidingsniveau• leven lang leren • employability• ..... brede bachelors ?

“... Er is een nieuw studievoortgangs-informatiesysteem geïmplementeerd, dat de administratie van onderwijsaanbod, inschrijving en keuze van de student (uit verplicht en keuze-onderwijs), t/m resultaatregistratie en afstuderen regelt. Eén van de volgende stappen lijkt te zijn om het rooster- programma en de inzetplanningsprogramma's te koppelen aan dit onderwijsinformatiesysteem. Nu blijken onze roosterprocessen op de faculteiten zeer divers te zijn, en overal wordt geworsteld met de toenemende proble- matiek van flexibilisering van het onderwijs. Op sommige plekken wordt weer teruggegrepen op meer klassikaal onderwijs, omdat het anders logistiek niet te regelen lijkt. …” (hbo)

paradigma-shift noodzakelijk ?

Flexibel onderwijsmodel

• ontwikkeld bij een bestaande faculteit HEAO

• maatwerkprogramma’s voor studenten • accent op operationele flexibiliteit • principes uit ‘operations management’• ‘instructional design’-benadering• ‘discrete event’-simulatie

van aanbodgestuurd naar vraaggestuurd

Operations management

• opleidingsprogramma = individueel bepaald

• onderwijsinstelling = service-organisatie• onderwijsorganisatie = procesgericht• onderwijsplanning = vraaggestuurd• onderwijsfacilitering = functioneel

‘mass customization’, maatwerk

Instructional design• 4-Component

Instructional Design (4C/ID) model*– whole-task practice– part-task practice– supportive knowledge– just-in-time

information

*) Jeroen VanMerriënboer

• Onderwijsactiviteiten– taakgericht

(projecten, werk: geïntegreerd, functioneel, resultaat)

– kennisgericht (vakdisciplines, non-recurrent constituent skills)

– vaardigheidsgericht (recurrent constituent skills)‘projecten’ centraal, ‘cursussen’

ondersteunend

Onderwijsuitvoering

• één curriculum• projecten centraal• cursussen ‘just-in-time’• cursusvarianten• individuele planning

bijdrage van ICT ?

• aanbod volgt vraag• werken in teams• continu proces• studieduur variabel

P eriode 4 P e riode 1 P e riode 2 P e riode 3

We

kelij

kse

stu

die

tijd

Cursus

Cursus

P ro jec tP ro jec tP ro jec t

Cu rsusCursus

Cursus

Cursus

CursusS tage

ICTnu:• traditioneel onderwijsparadigma nog dominant• elektronische leeromgeving (‘learning space’)• focus op ondersteuning van het leren

simulatie als (onderzoeks)instrument

nodig:• instrumenteren van flexibele planning• portfolio als planningsinstrument• ondersteunen van werk- en leerprocessen

Simulatie

• Systeemkunde TU Delft / TBM (Verbraeck)• objectgeoriënteerd simulatiepakket D-Sol• simulatie van 20 jaar onderwijs van een HEAO• instroom gericht op stabiele populatie (2000

stud.)• complete ‘snelle’ run in ruim één uur • uitgebreide monitor-functies• statistische analyse van output• DU-project: workshopversie

... een snelle impressie ...

• Schellekens, A. (2004). Towards flexible programmes in higher professional education. Heerlen, Open Universiteit Nederland / OTIC.

• Project Digitale Universiteit: ontwikkeling van een management-workshop Flexibel Opleiden

• Websites: OUNL/Research, DigiUni, Surf E-learning

• Contact: ad.schellekens@ou.nl

Informatie

?