Toeristische gids Scheldeland 2015

Toeristische gids 2015

www.scheldeland.be

VOOR MEER INFORMATIE OVER

SCHELDELAND KAN JE TERECHT BIJ:

Toerisme AalstHopmarkt 51

9300 Aalsttel. 053 72 38 80

[email protected]/toerisme

Toerisme BerlareInfokantoor Donkmeer

Donklaan 1239290 Berlare

tel. 09 342 92 [email protected]

www.berlare.be

Toerisme Klein-Brabant - Scheldeland

‘Het Landhuis’,Boomstraat 1

2880 Bornemtel. 03 899 28 68

[email protected]

Toerisme DendermondeStadhuis

Grote Markt9200 Dendermonde


www.dendermonde.be

Cultuur & Toerisme Erpe-MereOudenaardsesteenweg 458

9420 Erpe-Meretel. 053 60 34 00

[email protected]

Toerisme GentSint-Veerleplein 59000 Genttel. 09 266 56 [email protected]

Toerisme HammeGemeentehuisMarktplein 19220 Hammetel. 052 47 56 [email protected]

Toerisme MechelenHallestraat 2-4-62800 Mechelentel. 070 222 [email protected]

VVV/Toerisme NinoveStadhuisCentrumlaan 1009400 Ninovetel. 054 31 32 [email protected]

Toerisme WetterenMarkt 239230 Wetterentel. 09 366 31 [email protected]

Toerisme Rupelstreek Regionaal infokantoor RupelstreekAPB De SchorreSchommelei 1/32850 Boomtel. 03 880 76 [email protected]

www.scheldeland.be

de steden, de gemeenten en lokale VVV’s uit de regio Scheldeland, Toerisme Klein-Brabant - Scheldeland vzw en Toerisme Rupelstreek vzw.

Toerisme Scheldeland is een interbestuurlijk samenwerkingsverband tussen:

sch

eldela

nd

Toeristisc

he g

ids 20

15

Het fietsnetwerk Scheldeland, dat is meer dan 1.000 km fietsple-zier langs de oevers van de Schelde, Dender en Rupel. Maar je doet ook de landelijke wegen in de groene ruit tussen Gent, Antwer-pen, Mechelen en Ninove aan. Stel zelf je tocht samen en fiets van knooppunt naar knooppunt langs unieke slikken en schorren, door de Denderende steden (Ninove, Aalst, Dendermonde) en langs de steenbakkerijen aan de Rupel. (€6)

Fietskaart ‘Scheldeland, langs Schelde, Dender en Rupel’

Langs Schelde, Dender en Rupel

F I E T S N E T W E R K

Scheldeland

S C H E L D E L A N D

GROENE OEVERS NODIGEN UIT

Dit wandelnetwerk strekt zich uit over Klein-Brabant en delen van Buggenhout, Dendermonde en Hamme. Net als het fietsnetwerk is ook het wandelnetwerk een netwerk op basis van knooppunten. (€8)

Wandelkaart ‘In het land van Stille Waters’

Fietsen door de oorlogsgeschiedenis van Scheldeland: het kan met 3 nieuwe fietsroutes die speciaal werden uitgestippeld voor de her-denking van de Groote Oorlog. De brochure ‘100 jaar Groote Oorlog – Fietsen in Scheldeland’ neemt je mee naar de belangrijkste plaat-sen uit de WOI-geschiedenis van Aalst, Dendermonde, Zele, Lebbeke, Buggenhout, Puurs, Bornem en Sint-Amands. Met de 3 themaroutes in de brochure maak je kennis met telkens een ander oorlogsver-haal: 1. ‘Leven in bezet gebied’, 2. ‘Langs dijken en bossen – strijd in Scheldeland’, 3. ‘Fietsen langs forten uit WOI’. (gratis)

100 jaar Groote Oorlog – Fietsen in Scheldeland

100 jaar Groote OorlogFietsen in Scheldeland

Wandel met 3 themaroutes 100 jaar terug in de tijd door de WOI-geschiedenis van Aalst, Dendermonde en Liezele. De brochu-re ‘100 jaar Groote Oorlog – Wandelen in Scheldeland’ leidt je langs de voornaamste gedenksites van WOI in Aalst, Dendermonde en Liezele. Hier staan 3 thema’s in de kijker: 1. ‘Aalst, bikkelhard bezet’, 2. ‘Dendermonde, een ruïne aan Schelde en Dender’, 3. ‘Liezele, een spookdorp rond het fort’. (gratis)

100 jaar Groote Oorlog – Wandelen in Scheldeland

Wandelaars met een hart voor landschappen mogen zich verheu-gen op dit wandelnetwerk. Sinds 2014 maken naast Niel, Boom, Rumst, Willebroek, Mechelen en Sint-Katelijne-Waver nu ook Duf-fel, Schelle en Hemiksem deel uit van dit netwerk. (€8)

Wandelkaart ‘Rivierenland’

Andere publicaties

over Scheldeland

Al deze publicaties kunnen besteld

worden via 09 269 26 00 en

www.scheldeland.be. toerisme scheldeland #scheldeland #scheldeland


www.scheldeland.be




9300 Aalsttel. 053 72 38 80





www.berlare.be



2880 Bornemtel. 03 899 28 68

[email protected]




www.dendermonde.be


9420 Erpe-Meretel. 053 60 34 00

[email protected]







www.scheldeland.be



sch

eldela

nd

Toeristisc

he g

ids 20

15





Scheldeland












Andere publicaties

over Scheldeland




Welkom in Scheldeland, langs Schelde, Dender en Rupel.

Scheldeland is centraal gelegen in Vlaanderen tussen de ste-den Gent, Antwerpen en Brussel. Het strekt zich uit over delen van de provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen. De regio omvat negentien Oost-Vlaamse en elf Antwerpse gemeenten en heeft haast 300 km aan bevaarbare waterwegen. Schelde-land is een van de vijftien Vlaamse toeristische regio’s.

Aan de oevers van het water liggen vele charmante dorpjes. Ze zijn met elkaar verbonden door de voor Scheldeland zo typi-sche veerboten. Schrijvers, dichters en beeldhouwers lieten zich inspireren door de aantrekkelijke muze van de stroom. Van menselijke nijverheid op de stroom getuigt het maritieme erf-goed van de scheepsbouw en de baksteennijverheid langs de Rupel. Ook de steden langs de rivieren: Ninove, Aalst en Den-dermonde, bezitten een rijk patrimonium en historisch waar-devol erfgoed.

Vind je weg in deze gids:

» 10 toppers voor jou geselecteerd » van Aalst tot Zwijndrecht » beste vaar-, fiets-, wandeltips » evenementen zijn hier een belevenis

En verder:

» Hoe bereik je Scheldeland? p. 139 » Slapen en streeklekkers p. 140 » Groote Oorlog in Scheldeland p. 142 » Sigma voor de Schelde p. 144 » Op stap met de kinderen p. 145 » Wat als het regent? p. 146

pagina 7

10 toppers voor jou geselecteerd

pagina 53

van Aalst tot Zwijndrecht

pagina 119

beste vaar-, fietsen wandeltips

pagina 149

evenementen zijn hier een belevenis

Steden en dorpen in Scheldeland.Van A(alst) tot Z(wijndrecht).

» Aalst p. 54 » Berlare p. 56 » Boom p. 58 » Bornem p. 60 » Buggenhout p. 62 » Denderleeuw p. 64 » Dendermonde p. 66 » Destelbergen p. 68 » Erpe-Mere p. 70 » Gent p. 72 » Haaltert p 74 » Hamme p. 76 » Hemiksem p. 78 » Kruibeke (Waasland) p. 80 » Laarne p. 82 » Lebbeke p. 84 » Lede p. 86 » Mechelen p. 88 » Melle p. 90 » Merelbeke p. 92 » Niel p. 94 » Ninove p. 96 » Puurs p. 98 » Rumst p. 100 » Schelle p. 102 » Sint-Amands p. 104 » Temse (Waasland) p. 106 » Wetteren p. 108 » Wichelen p. 110 » Willebroek p. 112 » Zele p. 114 » Zwijndrecht p. 116

5 inhoudstafel

BLOEMENPRACHT IN DE BLOEMENSTREEK

PALING AAN HET DONKMEER

DENDERENDE STAD DENDERMONDE

IN HET LAND VAN STILLE WATERS

DENDERENDE STAD AALST

BUGGENHOUTBOS

10 toppers voor jou

geselecteerd

BLOEMENPRACHT IN DE BLOEMENSTREEK

PALING AAN HET DONKMEER

FORT VAN BREENDONK

STEENBAKKERIJEN IN DE RUPELSTREEK

DENDERENDE STAD NINOVE

DENDERENDE STAD AALST

PARELS AAN DE WATERKANT

7 toppers

Bloemenstreek, geurende bloemenpracht

Bloemenstreek, geurende bloemenpracht

Golvende zeeën van bego-nia’s, hartstochtelijke rozen en rijen sierstruikjes tot aan de horizon. Een dagje tussen de bloemen maakt je vrolijk. Stappen of trappen, genie-ten van de gastvrijheid van de kwekers of logeren in een bloemisterijvilla. Je kan het niet mooier zeggen dan… met bloemen.

toppers 99 toppers

ZOMERSE BLOEMENPRACHT

Je ooit afgevraagd waar de bloemen-pracht van de FLORALIËN Gent vandaan komt? In de omgeving van Wetteren, Melle, Laarne, Wichelen en Destelber-gen zijn meer dan tweehonderd gespe-cialiseerde sierteeltbedrijven actief. Zij verbouwen samen maar liefst tweedui-zend verschillende boomkwekerijpro-ducten. Specialiteiten zijn de teelt van rozenstruiken, sierheesters, coniferen, sier- en fruitbomen, begonia’s en aza-lea’s.

De geschiedenis van de sierteelt gaat terug tot het midden van de 19de eeuw, wanneer Adolf Papeleu een boomkwe-kerij start in Wetteren. De bijzondere eigenschappen van de bodem en de typisch Vlaamse weersomstandighe-den zorgen ervoor dat jonge plantjes

hier vlug groeien en gehard zijn om waar dan ook te gedijen. Vandaag heeft de sierteelt internationale bekendheid en gooien sierteeltbedrijven, planten-centra en boomkwekers regelmatig de deuren wagenwijd voor je open.

VAN DE BLOEMETJES EN DE BOOMPJES

In Destelbergen vind je het Provin-ciaal Proefcentrum voor Sierteelt (Schaessestraat 18, tel. 09 353 94 94, www.pcsierteelt.be). Daar worden nieu-we teeltwijzen en -technieken weten-

“Van mei tot september kan je ook met een

gids meefietsen door het kleurrijke land-

schap van de Bloemen-streek.”

FLORALIËN Gent, opnieuw in de stad in 2016! In 2016 vieren de Floraliën hun 35ste editie in het centrum van de stad Gent, van 22 april tot 1 mei 2016 zal een open parcours als een groene loper door de stad slingeren.

Wist je?

DESKUNDIGE UITLEG OVER SIERTEELT

SIERTELER MET PAARD AAN HET WERKFIETSEN DOOR BLOEMENVELDEN!

BEGELEIDE FIETSTOCHTEN

10 bloemenstreek

11

toppers 11

schappelijk onderzocht en in de proeftuin en het proefstation uitgetest. In de kleur-rijke Hydrangea-kijktuin van de Hydran-geum vzw (Spoorwegstraat 25, tel. 09 355 71 83, www.hydrangeum.be) krijg je een mooi overzicht van een rijk planten-geslacht hortensia’s. Ook Laarne, Melle, Lochristi en Serskamp zetten graag de bloemetjes buiten. Al fietsend langs de Floraliëntocht is een bezoek aan de ser-res van een van de vele bloemisterijen zeker een aanrader (op afspraak en in groep). Zo krijg je een zicht op de wereld achter de schermen van een modern sierteeltbedrijf. In deelgemeente Flora in Merelbeke - de naam Flora verwijst naar de bloementeelt - zie je nog enkele opval-lende bloemistenvilla’s van weleer.

DEN BLAKKEN: HET HART VAN DE ROOS

Het Provinciaal Domein Den Blakken (Wegvoeringstraat 308, tel. 09 366 31

04) in Wetteren is uitgebouwd als pro-motietuin voor de sierteeltgewassen die in de Bloemenstreek worden ver-bouwd. Vanaf het terras van de statige villa Les Mélèzes, die nu dienst doet als taverne, heb je een schitterend uitzicht op het domein. Den Blakken bestaat uit een aantal thematuinen waarin je netjes alle informatie over de planten voorgeschoteld krijgt. Sommige the-matuinen worden momenteel heraan-gelegd. Vanuit Den Blakken vertrekken twee fietslussen van de Floraliëntocht. Die nemen je mee door de groene en kleurrijke velden van de siertelers. Van mei tot september kan je ook met een gids meefietsen door het kleurrijke landschap van de Bloemenstreek.

Kijk op www.floralientocht.be voor de exacte data.

Meer over Wetteren, Melle, Laarne, Wichelen en Destelbergen? Kijk snel op p. 108, 90, 82, 110 en 68.

meer info

FLORALIËNTOCHTAfstand:

27, 34 en 44 kmStart:

Lochristi, Wetteren (Den Blakken)Parcours:

vlakTocht 1:

Lochristi, Beervelde en DestelbergenTocht 2:

Wetteren, Melle en LaarneTocht 3:

Wetteren, Wichelen en BerlareBewegwijzering:

knooppunten

Trek eropuit

DESKUNDIGE UITLEG OVER SIERTEELT

SIERTELER MET PAARD AAN HET WERK

FLORALIËNTOCHT MET START IN WETTEREN

BEGELEIDE FIETSTOCHTEN

11

11 toppers

bloemenstreek

Paling eten aan het Donkmeer

Paling eten aan het Donkmeer

Spiegelglad of met driftige schuimkopjes, het Donkmeer laadt je batterijen weer op. Spelevaren op het water, een verfrissende plons in Nieuw-donk of je verdiepen in de geschiedenis van de Eenden-kooi of de roemrijke Boeren-krijg. Knorrende maag? Stil-len met een overheerlijke paling, zó typisch voor Schel-deland.

toppers 1313 toppers

BROEKDAM

SPAR

R ENDREEF

BRIELSTRAAT

ZANDSTRAAT

SL UIS

SCHRIEKEN STRAAT

TURFPUTSTRAAT

KAPE

LLEB

ERGST

RAAT

SCHRIEKENST RAAT

MO

SSEVELDSTRAAT

LANGEWU

LGSTRAAT

EREMIJT EN

WEG

NIE U WDONK

BARELDONKDREEF

BARELDONKDREEF

KROMME HEISTRAAT

DEN N E NDREEF

B O OKH

A

HEIKANTSTRAAT

PAEPENBOGTSTRAATJE

MUIZESTRAATJE

WILL

EBOCH

TEN

LAAN

FRAN

S BROECKAERTLAAN

STRI

JDAM

STRAAT

OUDE DREEF

GALGE S

TRA

AT

ZANDSTRAAT

SPAR

REN

DREE

F

BAKKERSTRJE.

HEIKAN TSTR.

F. BROECKAERTLN.

GENTSESTEENWEG

DON

KLAA

N

BLAUWHOFDREEF

DENDERMONDSE STEENWEG


N445

N467

N467

N467

N445

D o n k m e e r

N i e u w d o n k

DONK

Berlare_18000.pdf 1 21/01/2015 13:12:46

BRIELSTRAAT

BRIELSTRAAT

DONKLAAN

A. N

ELEN

PAD

VAREN NAAR DE EENDENKOOI

Op zomerse dagen heerst er een gezel-lige drukte aan het Donkmeer. Je kan peddelen in een bootje of de benen los-maken op een waterfiets. Of neem de houten pendelboot voor een bezoekje aan de Eendenkooi. Deze traditionele vanginstallatie voor wilde eenden werd gerenoveerd tot een openluchtmuse-um over de eendenvangst. Je komt er alles te weten over het geheimzinnige verdwenen ambacht van de kooiman en zijn eenden. Bewonder de maquette van de eendenkooi in het Bezoekers-centrum Donkmeer (Donklaan 119A, tel. 0479 36 60 78, www.vzwdurme.be). Een tentoonstelling schetst hoe het Donkmeer ontstond uit een oude site voor turfwinning aan een afgesneden meander van de Schelde.

ALS DE PALING BIJT

Het Donkmeer is erg bekend voor de palinggastronomie. In het begin van de 20ste eeuw al kwamen de Gentenaars met de stoomtram naar het Donkmeer voor een lekker bord paling. De palingvis-sers van het Donkmeer serveerden hun vangst in eigen eethuisjes aan de rand van het meer. In tal van die eethuisjes wordt vandaag nog altijd paling geser-veerd. Nu komt de paling uit het buiten-land, in speciaal uitgeruste tankwagens met zuurstofvoorziening. De beestjes ondergaan dan eerst nog een waterkuur in het daarvoor geschikte water van het Donkmeer, om daarna vers en panklaar te verhuizen naar de restaurantkeukens.

“Het Donkmeer is erg bekend voor de paling-

gastronomie.”

DONKMEEREENDENKOOI

NIEUWDONK FESTIVARIA

14 donkmeer

BROEKDAM

SPAR

R ENDREEF

BRIELSTRAAT

ZANDSTRAAT

SL UIS

SCHRIEKEN STRAAT

TURFPUTSTRAAT

KAPE

LLEB

ERGST

RAAT

SCHRIEKENST RAAT

MO

SSEVELDSTRAAT

LANGEWU

LGSTRAAT

EREMIJT EN

WEG

NIE U WDONK

BARELDONKDREEF

BARELDONKDREEF

KROMME HEISTRAAT

DEN N E NDREEF

B O OKH

A

HEIKANTSTRAAT

PAEPENBOGTSTRAATJE

MUIZESTRAATJE

WILL

EBOCH

TEN

LAAN

FRAN

S BROECKAERTLAAN

STRI

JDAM

STRAAT

OUDE DREEF

GALGE S

TRA

AT

ZANDSTRAAT

SPAR

REN

DREE

F

BAKKERSTRJE.

HEIKAN TSTR.

F. BROECKAERTLN.

GENTSESTEENWEG

DON

KLAA

N

BLAUWHOFDREEF



N445

N467

N467

N467

N445

D o n k m e e r

N i e u w d o n k

DONK

Berlare_18000.pdf 1 21/01/2015 13:12:46

BRIELSTRAAT

BRIELSTRAAT

DONKLAAN

A. N

ELEN

PAD

15

toppers 15

q

w

e

rt

q Eendenkooiw Toeristisch Infokantoor Museum Donkmeere Recreatiedomein Niewdonkr Festivalhal Donkmeert Bezoekerscentrum Donkmeer

DONKMEER

FESTIVARIA

15

15 toppers

donkmeer

IN EN OM HET INFOKANTOOR

Het infokantoor Donkmeer is een pret-tige uitvalsbasis om het meer te ont-dekken. Het kantoor herbergt ook het interactieve museum Donkmeer – Klim naar democratie (Donklaan 123, tel. 09 342 92 40). Daar reis je terug naar de 18de en 19de eeuw om er de heroïsche Boerenkrijg te herbeleven. Na een leer-rijke rondleiding kun je de trappers op voor een fietstochtje.

In het infokantoor kun je een fiets huren om Berlare en omstreken te ver-kennen. Samen met vrienden of familie een partijtje minigolven kan ook.

WATERPRET EN WATERFEESTEN

Zwemmen in het Donkmeer mag niet, maar is des te verkwikkender in het recreatiedomein Nieuwdonk (Dender-mondse Steenweg 13A, tel. 09 367 60 00). De Zweedse speeltuin op het strand lokt heel wat kinderen, terwijl de ouders kunnen genieten van de ligweide.

Elke twee jaar strijkt het openluchtspek-takel Festivaria neer aan de oevers van het Donkmeer, nabij de Festivalhal.

Het eerste weekend van augustus zijn er de jaarlijkse Waterfeesten met als afsluiter een groots vuurwerk boven het meer.

DONKMEERROUTEAfstand:

11 kmStart:

Infokantoor Donkmeer, Donklaan 123Parcours:

vlakBewegwijzering:

zeshoekige borden op houten palen

Trek eropuit

Meer over Berlare? Kijk snel op p. 56.

meer info

WATERFEESTEN

INFOKANTOOR EN MUSEUM

16 donkmeer

WATERFEESTEN

INFOKANTOOR EN MUSEUM

RUSTGEVEND DONKMEER

17

17 toppers

donkmeer

Denderende stad Ninove: ‘oudste, stoutste, wijste’

Denderende stad Ninove: ‘oudste, stoutste, wijste’

Met een rijk textiel- en luciferverleden en in twee gespleten door de Dender, is Ninove een gezellig provin-ciestadje waar de beiaard vrolijk zijn klanken over de stad strooit. Met gepaste trots draagt het de ‘eretitel’ van ‘oudste, stoutste en wijs-te’ van alle steden.


KAAISCH

O OLSTR.

PAMELSTRAAT-OOST

STATIONSSTRAAT

HERLINCKHOVESTRAAT

ATLETIEKWEG

ASTRIDLAAN

ACACIAST R A AT

JASMIJNSTRAAT

FABRIEKSTRAAT

POLDERBAAN

VRIJHEIDSTRA

DOORNWEG

AMEIVELD

DENDERSTRAAT

DAM

VLIERLAAN

MALLAARDSTRAAT

KRUISVIJV

E

R STRAAT

SERINGENSTRAAT

VINKENSTRAAT

ARBEIDSTRAAT

NEDERWIJK-OOST

GROENEWEGHULSTSTRAAT

LANGEMUREN

ABDIJSTRAAT

KIEVITLAANMERE LLA

AN

P A RKLAAN

GENTSESTRAAT

MAGNOLIASTRAAT

AZALEASTRAAT

KLUISWEG

GROENEWEG

BIEZENSTR.

NIJVERHEIDSLAAN

MAL L AARDSTRAAT

DWARSSTRAAT

WITH

ERENSTR A AT

OU

DE KAAI

KLOOSTER

WEG

WIT

HER

ENST

RAAT

VUURKRUISERSSTRAAT

RING OOST

ZUIDSTRAAT

DÉSIRÉ DE BODTKAAI

GA

NZEWEIDE

FERNAND TAVERNESTRAAT

G RAANMARKT

RING WEST

OOSTSTRAAT

KOPERWIEKLAAN

OLLARESTRAAT

KELDERMEERSBAAN

KAAR

DELO

ODS

TRAA

T

MEERBEKEWEGVR

EDEL

DENDERSTR.

ONDERWIJSLAAN

ESDOORNSTRAAT

WANDELWEG

SAVOOISTR.

H. VANGASSEN S TR.

SINT-JORISSTR.

ACHTURE

KLOOSTERM

OLENSTR.

KERKPLEIN

PAUL DE MONTPLEIN

CLEMENT BEHNPLEIN

OUD STRIJDERS-

PLEIN

RING

DE

NDERKAAI

CENTRUMLAAN

TRAAT

AALSTERSESTEENWEG

DEN

DERH

OU

TEMB AA N

KELSESTEENWEG

BRUSSELSESTEENWEG

OKEGEMBAAN

EXPRESWEG

LAAN

BRUSSELSESTEENWEG

DREEFSTRAAT

NIEUWE W

EG

BURCHTSTRAAT

ALBERTLAAN

PREULEGEM

BURCH

TDAM

KON

ING

BOU

DEW

IJNLA

A N

BRUSSELSTR

WEGGEVO

ERDENSTRAAT

NEDERWIJK

ELISABETHLAAN

PAMELSTRAAT

GERAARDSBERGSESTRAAT

D e n d e r

Nieuwe Brug

Nijverheidszone

N28

N207

N405

N405

N28

N8

1. LAVENDELSTRAAT2. ANTOON DE VLAEMINCKSTRAAT3. VESTBARMSTRAATJE4. EDMOND DE DEYNSTRAAT5. KOEPOORTSTRAAT6. RODE KRUISSTRAAT7. MARKTSTRAAT8. MOLENDENDERSTRAAT9. DOKTER FRANS HEMERIJCKXPLEIN10. OMER VAN TRIMPONTSTRAAT

1

6

2 3

4

10

7

8

9

5

NINOVE

Ninove_18000.pdf 1 21/01/2015 13:46:02

BEVERSTRAAT

BLEEKSTRAAT

DE SCHEVE TOREN VAN NINOVE

De scheve toren van de Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerk (Kerkplein) is dé blikvang-er van Ninove. Het barokke interieur van deze voormalige abdijkerk is ronduit schitterend. De houten lambrisering en het monumentale hoofdaltaar springen meteen in het oog. Het reliekschrijn van Sint-Cornelius en Sint-Cypriaan, naast Onze-Lieve-Vrouw, de patroonheiligen van de abdij, behoort tot de meest bijzondere stukken. De kerk maakte ooit deel uit van het indrukwekkende gebouwencomplex van een machtige Norbertijnenabdij. Van de abdijgebouwen rest niet veel meer, maar in de archeologische tuin naast de

kerk ontwaar je nog een deel van de fun-damenten. Andere tastbare overblijfselen zijn de vroegere ziekenboeg, de watermo-len en het poortgebouw dat toegang gaf tot het neerhof.

Het opvallende Oud Stadhuis heeft een charmante lantaarntoorn op het dak, die een beiaard herbergt. Wie door de stad dwaalt, komt vast langs de recent vol-ledig gerestaureerde gotische Koepoort, de enige van de vier stadspoorten die overeind bleef, en langs het beeld van de Twijnster op de Graanmarkt. Dit beeld herinnert aan het verleden van Ninove als textielstad en aan de armoede. Met het twijnen - in elkaar draaien van gesponnen draden – probeerden Ninoofse vrouwen

“De moderne fietsers- en voetgangersbrug ’t Oeverstekske verbindt de linker- en rechteroever met elkaar en legt de

link tussen het historische stadscentrum EN HET STADSPARK.”

w

er

t

q Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerkw Archeologische tuine Oud Stadhuisr Koepoortt ‘t Oeverstekskey Niniau CC De Plomblomi Stadhuis - Dienst Toerismeo Brouwerij Slaghmuyldera Abdijpoort

q

y

u

i

o

a

‘T OEVERSTEKSKE OVER DE DENDER

20 ninove

in de 19de eeuw een centje bij te verdie-nen. Bierliefhebbers moeten zeker brou-werij Slaghmuylder (Denderhoutembaan 2, tel. 054 33 18 31, www.witkap.be) met een bezoek vereren (op afspraak en in groep). De brouwerij bestaat sinds 1860 en in 1979 begon men hier de Witkapbie-ren te brouwen. Door kenners worden de bieren geprezen voor hun bijzondere en authentieke smaak. De brouwerij her-bergt een interessant museum met een collectie oude foto’s, brouwersattributen en reclameborden. De stoommachine en de vooroorlogse bottelmachine zijn unie-ke stukken industriële archeologie.

LEVENDIG STADJE MET HET OEVERSTEKSKE

De Dender deelt het centrum van Nin-ove in twee. Vroeger zorgde het drukke vrachtverkeer op de rivier voor welvaart. Vrachtschepen varen er nu nauwelijks meer, maar jaar na jaar is er wel meer

pleziervaart. De moderne fietsers- en voetgangersbrug ’t Oeverstekske ver-bindt de Ninoofse linker- en rechteroever met elkaar en legt de link tussen het his-torische stadscentrum en het stadspark. De naam Oeverstekske is niet alleen een woordspeling op het woord ‘oversteek’, maar verwijst ook naar de luciferindus-trie - lucifers worden in het Ninoofs dia-lect ‘stekskes’ genoemd - die in de 19de en 20ste eeuw heel wat werkgelegenheid verschafte in de streek. Het beeldje voor de rechteringang van winkelcomplex Ninia aan de Centrumlaan wordt het Wortel-manneke genoemd en zou het allereer-ste carnavalsmonument in België zijn. Het weekend na het Aalsterse carnaval is het traditiegetrouw in Ninove feest. Cul-tuurcentrum De Plomblom is het cultu-rele hart van Ninove. Op de nabijgelegen Graanmarkt of in het stadspark kan je in juli en augustus gratis naar ‘De Donder-dagen’, wekelijks openluchttheater op donderdagavond.

toppers 21

Meer over Ninove? Kijk snel op p. 96.

DENDERENDE STEDENTOCHT

Afstand: 39, 42, 45 en 46 km

Start: Dendermonde, Aalst, Ninove,

GeraardsbergenTraject:

van Dendermonde tot Geraardsbergen langs de Dender

Parcours: vlak, licht golvendBewegwijzering:

knooppunten

Trek eropuit

meer info

‘T OEVERSTEKSKE OVER DE DENDER

GEZELLIGHEID OP DE GRAANMARKT

21 toppers

21 ninove

Denderende stad Aalst: Over Ajuinen en Carnaval

Denderende stad Aalst: Over Ajuinen en Carnaval

Wie Aalst zegt, denkt aan satirische carnavalsparades en smakelijke vlaaien. Maar Aalst is ook de geboortestad van Priester Daens en Louis-Paul Boon. De Grote Markt met zijn vele monumenten kan menig cultuurliefhebber bekoren. Het Oud Schepen-huis is het oudste bewaard gebleven schepenhuis van de Lage Landen, een imposant gebouw met een belfort uit 1225.


KUNSTSCHATTEN EN ARCHITECTUUR

De Aalsterse Grote Markt met zijn vele monumenten kan menig cultuurliefheb-ber bekoren. Het Oud Schepenhuis is het oudste bewaard gebleven schepenhuis van de Lage Landen en de belforttoren is door UNESCO erkend als Werelderf-

goed. Bij Aalstenaars is de toren beter bekend als de ‘tettentoren’. De Borse van Amsterdam met zijn opvallende zuilen-galerij verwijst als vroegere afspanning naar de oude handelsroute tussen Rijsel en Amsterdam, die over Aalst liep. Het Stadhuis geeft via een gekasseide bin-nenkoer toegang tot het Landhuis. Hier zetelden de heren van het Land van Aalst. Op de binnenkoer van het Stadhuis staat het beeld van Ondineke, hoofdpersonage in de werken van Louis Paul Boon én de naam van een lokaal bier dat verschil-lende cafés op hun kaart hebben staan. In het glazen paviljoen op de Hopmarkt vindt het nieuwe toeristische infokantoor onderdak. De Sint-Martinuskerk (Priester Daensplein), een toonbeeld van Brabant-se gotiek, herbergt waardevolle kunst-schatten, waaronder enkele absolute top-stukken, zoals een schilderij van Rubens in het Sint-Rochusaltaar en de zeldzame barokke sacramentstoren van Jeroen Duquesnoy de Oudere. Het leven en

SLUISKEN

KERKHOFLAAN

FRITS DE WOLFKAAI

BINNEN

STRA

AT

VARENLAAN

DIEPESTRAAT

BERGEM

EERSENSTRAAT

KON

INGIN

ASTRID PARK

WELVAARTSTRAAT

DOKTER ANDRÉ GOFFAERTSSTRAAT

BEEKVELDSTRA AT

GUSTAAF PAPESTRAAT

GAST

H

UISSTRAAT

BEGIJN HOF

PIERRE CORNELISKAAI

ARBEIDSTRAAT

VOORUITZICHTSTRAAT

DOOLHOFSTRAATKATTESTRAAT

OSBROEKSTRAAT

WELLEKENSSTRAAT

LA

BORSTRAAT

VALERIUS DE SAEDELEERSTRAAT

DRIE SLEUTELSSTRAAT

CAUDRONSTRAAT

VILAINSTRAAT

LEDEBAAN

B OLLEW

EG

MARKTWEG

MIJLBEKELA

AN

REGE

LSBR

UGGE

STRA

ATPO

STHO

ORNS

TRAA

T

LAZ ARETSTRAAT

SINTE

ANN

ALAA

N

GROEN STRAAT

LOUIS D'HAESELEERSTRAAT

DENDER

STRA

AT

LEO GHEERAERDTSLAAN

SINT-KAMIELSTRAAT

EIKSTRAAT

ROZENWEG

SINTE-GUDULASTRAAT

LEDEBAAN

MARKTWEG

TRAGEL

DUIVEKEETSTRAAT

HO

GE

VEST

EN

LEDEBAAN

MOLENSTRA AT

GROENSTRAA

T

DOKT

ER D

E M

OO

RSTR

AAT

HERTSH

AGE

KEIE

N BERG

FELIX DE HERTSTRAAT

DE RIDDERSTRAAT

WATERTORENSTRAAT

APPELSTRAAT

NIEUWBEEKSTRAAT

S LOTSTRAAT

SINT-JANSTRAAT

MEULESCHETTESTRAAT

ASSERENDRIES

NIEUWSTRAAT

CESAR HAELTERMAN

STRAAT

PIETER COECKESTRAAT

P. DAENSSTR.TRAMSTR.

BAR. ROMAIN MOYERSOEN PK.

WEGGEVOERDENSTR.

F. ROUCE

LSTR.

LANGE ZO

UTSTR.

STEFAAN DE JONGHESTR.

BAUWENS-PLEIN

GROTEMARKT

HOP-MARKT

GRAAN-MARKT

STATIE-PLEIN

BERT V. HOORICKSTRAAT

KALFSTR.

SCHERREVELDSTR.

JOSSE RINGOIRKAAI

VAN WAMBEKEKAAI

BLEEKVELD

LEOPOLDLAAN

KEIZERSPLEIN

MOORSELBA A N

BOUDEW

IJNLAAN

H O VENIERSSTRAAT

GER

AARD

SBER

GSES

TRAA

T

BRUSSELSE STEENWEG

BURC

HT STRAAT

WERF

DIRK M

ARTENSSTRAAT

ZONN E STRAAT

KOOLSTRAAT

SINT JOBSTRAAT

ALBRECHTLAAN

CAPUCIENENLAAN

PONTSTRAAT

EREMBO

DEGEM

STRAAT

GENTSESTEENWEG

DENDERMO

ND

SE STEENW

EG

ALBRECHTLAAN

VRIJH

EIDS

TRAA

T

GENTSESTR A AT

PARKLAAN

GENTSESTW.

A. LN

.

MO

UT S

TR.

K. ZOUTSTR.

VAARTSTRAAT

HOUT-MARKT

BURGEMEES-TERSPLEIN

SINT MARTENS-

PLEINPR.

DAENS-PLEIN

ESPLANADE-PLEIN

VREDE-PLEIN

ALFRED NICHE L S STRAAT

DE VILANDERSTRAAT

ESPLANADESTR.

MOL

ENDRIE

S

De

nd

er

R41

N9

N9

N9

R41AALST

T

WB

10. NIEUWBRUGSTRAAT11. FRANS BRECKPOTWIJK12. HOSPITAALSTRAAT13. HIPPOLIET MEERTWIJK14. POLYDOOR DE PAEPESTRAAT15. KORTE BINNENSTRAAT16. KLEIN BEGIJNHOF17. VARKENSMARKT

1. DE SCHRIJVERSTRAAT2. DE VISSCHERESTRAAT3. MAJOOR CHARLES CLASERSTRAAT4. NESTOR DE TIÈRESTRAAT5. VLAANDERENSTRAAT6. ALFRED KELDERSSTRAAT 7. KANUNNIK COLINETSTRAAT8. KANUNNIK COLINETPLEIN9. KAREL VAN DE WOESTIJNESTRAAT

18. DE CONINCKSTRAAT19. ONDERWIJSSTRAAT20. OUDE VISMARKT21. ANNA SNELSTRAAT22. PASSAGE PIETER VAN AELST23. FRÉDÉRIC VAN DER NOOTSTRAAT24. EUGEEN BOSTEELSSTRAAT

1

10 11

12

14

15

16

18

23

24

19

22

20

21

13

17

2

4

6

5

9

78

3

Aalst_15000.pdf 1 21/01/2015 12:44:49

“Aalst was eeuwenlang de hoofdplaats van

het Land van Aalst, een gebied dat zich grosso modo uitstrekte tus-sen Schelde en Dender.

In het 19de-eeuwse Aalst zwaaiden notabelen

en fabriekseigenaars de plak en Aalst groeide in die periode uit tot een nijvere fabrieksstad.”

w er

t

q Belfort - Oud Schepenhuisw De Borse van Amsterdame Stadhuisr ‘t Gasthuys Stedelijk Museumt Sint-Martinuskerky Infokantoor Toerismeu Carnavalswerkhallen

qy

u

24 aalst

toppers 25

Meer over Aalst? Kijk snel op p. 54.

BOONTOCHTAfstand:

45 km en 46,8 kmStart:

Aalst, fietsknooppunt 33Parcours:

vlakTocht 1:

Aalst, Erpe en LedeTocht 2:

Aalst, Denderleeuw, Ninove en Haaltert

Bewegwijzering: knooppunten

Trek eropuit

meer info

werk van beroemde Aalstenaars vormt de hoofdbrok in ’t Gasthuys – Stedelijk Muse-um (Oude Vismarkt 13, tel. 053 72 36 02, www.aalst.be/museum), dat is onderge-bracht in het vroegere middeleeuwse hos-pitaal. Priester Adolf Daens, schrijver Louis Paul Boon, schilder Valerius De Saedeleer en drukker en uitgever Dirk Martens krijgen hier de gepaste eer. Maar er is ook plaats voor de rijke archeologische vondsten van de voorbije 25 jaar graafwerk en een hele verdieping is gewijd aan het door UNESCO als immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid erkende Aalsterse carnaval. HEDENDAAGS AALST

Maar ook vandaag schrijft Aalst nog geschiedenis. Zo werken in de Carnavals-werkhallen de Aalsterse carnavalisten maandenlang aan de praalwagens van het beroemde carnaval. Ook film- en tele-visiemakers weten Aalst als filmdecor te waarderen. Denk maar aan de film Daens

van Stijn Coninckx (1993) waarin priester Daens ijvert voor betere werken leefom-standigheden voor de fabrieksarbeiders. Recenter is de verfilming van het boek De Helaasheid der Dingen door Felix Van Groeningen. In cultuurcentrum De Werf vinden tentoonstellingen, voorstellingen en optredens plaats. De naam verwijst naar de vroegere haven met scheeps-werf aan de Dender. Het Centrum voor Hedendaagse Kunst Netwerk maakt de nieuwste ontwikkelingen in de kunstwe-reld zichtbaar. In het stadspark pik je in de zomermaanden op maandagavond een gratis concertje mee. In het hartje van de stad biedt de verkeersvrije winkel-wandel-zone soelaas voor koop- en kijklustigen. En wie een rustpauze nodig heeft, moet zeker Aalsterse Vlaaien (erkend Vlaams streekproduct!) bij de koffie nemen. En tot slot: een rivierstad bestaat niet zonder scheepvaart. Aan het vernieuwde Werf-plein scheep je in voor een boottochtje op de Dender.

GLOEDNIEUW INFOKANTOOR TOERISME AALST

ONTSPANNEN IN HET STADSPARK

25 toppers

25 aalst

Denderende stad Dendermonde: Ros Beiaardstad

Denderende stad Dendermonde: Ros Beiaardstad

Waar de Dender in de Schel-de uitmondt, ligt de fiere Ros Beiaardstad Dendermonde. De stad maakte eeuwen-lang furore als vestingstad en is ondermeer bekend om zijn Ros Beiaard, de folklore van de Gildereuzen, een rijke jazztraditie en het Dender-monds kopvlees.


VELDSTRAAT

GALEIDESTRAAT

TUIN

WIJK

SAS

BEUKE N LAANBEGIJ N H OF

SERSCAMPVELDSTRAAT

EMAN

UEL

HIE

LSTR

AAT

KROONVELDLAAN

BARE

ELST

RAAT

BLAUWE STEENSTRAAT

WEG

GEV

OER

DENS

TR.

SPARRENLAAN

DIJKSTR AAT

POSTHOORNSTRAA

KWINTIJNPOORT

ZUIDLAAN

NIEUWBURCHT

HE M

ELS

TR.

WERKPLAATSSTR A AT

OUDE VEST

SNUI

FM

OLENSTRAAT

DE BRUYNLAAN

HEMELSTRAAT

G A STHUISS

TR

AAT

OMM

EGANCKLAAN

WASTIJNESTR.

.

TUINWIJK

LINDANUSSTRAAT

VLOTGRASLAAN

HOOISTRAAT

PROCE

SSIE

STRA

AT

NIEUW KW

ART IE R

OMM

EG

ANCKLAAN

PIJNDERSLAAN

GASTHUISSTRAATR O BERT RAMLOTSTRAAT

DON

CKSTRAAT

SCHELDEDIJK

KWINTIJNPOORT

SINT ONOLFSDIJKOSTER

KRIJGS

HOF

VONDELPARKLAAN

KILLEWEG

KOLVENIERSLAAN

OKESTRAAT

PRINSENMEERS

BALEUNISSTRAAT

HULLEK

ENST

RAAT

KAL ENDIJK

BEGIJNHOFLAAN

LOD

EW

IJK DOSFELS

T R.

STEENW

EG V

A

N GREMBERGEN

W EIDESTRAAT

PATER D E SMETLAAN

DIEPESTRAAT

LEEUW

ERIKENLA

A N

BEGIJN HOF

PLATTENAKKE RBEEKWEIDESTRAAT

S ERBOSSTR.

SINT JACOBSTR.

BURGEMEESTER POTIA

ULAAN

MOLENSTRAAT

ROS BEIAARDSTR

A

AT

STAT

ION

SSTR

AAT

DAMHOF

B EEKAKKERSTRAA

SIN T JORISGILDE

KALENDIJ K

OTTERSTRAAT

MEERSSTRAAT

EIKELSTRAAT

WILGENLAAN

RIDDER

STR.

S INT ROCHUSST RAAT

ZW

IJVICKSTR.

HELDEN-PLEIN

STATIE-PLEIN

O.-L.-V.KERK-PLEIN

GROTEMARKT

KONIN

GIN ASTRIDLAAN

E. VAN WINCKELLN.

WARMEN HAARD

PRINSKOUTERSTR.

KRO

ONVEL

DLAANSINT-GILLISLAAN

N OORDLAA N

VAN LANGENHOVESTRAAT

LEO

POLD

II-L

AAN

B RUSSELSESTRAAT

MARTELARENLAAN

TSESTEENWEG

BOO

NW

IJKST

RAAT

NOORDLAAN

VAN

NOORDLAAN MECHELSESTEENWEG

KERKSTRAATSINT-GILLISLAAN

GELDROPLAAN

GENTSESTEENWEG

VLASMARK

T

BURG. PORTMANSLAAN

D e n d e r

S c h e l d e

N47

N416

N47

N17N47

1. KONING BOUDEWIJNLAAN2. NACHTEGAALSTRAAT3. KAZERNESTRAAT4. JUSTITIEPLEIN5. FRANZ COURTENSSTRAAT6. VEERSTRAAT7. KASTEELSTRAAT8. CLEOPHAS HEYVAERTSTRAAT9. VELDSCHANSSTRAAT

1

2

76

3

4

8

9

5

DENDERMONDE

dendermonde_18000.pdf 1 21/01/2015 13:09:30

DU

YSES

TRAA

T

P. V

AN

OVER HET ROS BEIAARD IN EEN OMMUURDE STAD

Het middeleeuwse Stadhuis en het vroe-gere Vleeshuis zijn de blikvangers op de Grote Markt. Het belfort van het Stadhuis is door UNESCO erkend als Werelderf-goed. Het Stadhuis herbergt een waar-devolle collectie van de Dendermondse Schilderschool, waaronder een monu-mentaal werk dat de Ros Beiaardomme-gang van 1888 uitbeeldt. De Ros Beiaard-ommegang is een topevenement dat maar eens om de tien jaar plaatsvindt (volgende editie in 2020). Dan trekt het heldhaftige paard bereden door de Vier Heemskinderen onder massale publieke belangstelling door de binnenstad. Het Ros Beiaard behoort tot het UNESCO Werelderfgoed. Ook in het vroegere Vleeshuis kun je naast archeologische vondsten nog elementen uit vroegere Ros Beiaardommegangen bewonderen.

De blikvanger hier is echter het geraamte van een mammoet, die werd gevonden op de Sint-Onolfspolder. In het Zwijve-kemuseum (Nijverheidsstraat 1, tel. 052 21 30 18) wordt het verhaal van de stad verder verteld. Dit museum is gehuisvest in de bijgebouwen van de vroegere cis-terciënzerinnenabdij van Zwijveke. Op de plaats van het imposante Justitiepaleis stond ooit de Burcht van de Heren van Dendermonde. Het Justitiepaleis werd in zijn huidige vorm kort na de verwoestin-gen van de Eerste Wereldoorlog gebouwd. Een verwoestende brand bij het begin van de oorlog had de Dendermondse bin-nenstad immers bijna volledig in de as gelegd. Van de vroegere vestingwerken rond de historische binnenstad zijn nog de infanteriekazerne, enkele mooi geres-taureerde poorten en het voormalige Bas-tion VIII, heden het Natuureducatief Cen-trum (Begijnhoflaan 45, tel. 052 21 08 74, www.natuurenbos.be), bewaard gebleven.

w

e

r

tq

y

u

q Stadhuis - Dienst Toerismew Vleeshuismuseume Zwijvekemuseumr Justitiepaleist Sint-Pieters- en Paulusabdijy Sint-Alexiusbegijnhofu Onze-Lieve-Vrouwekerki Jazz Centrum Vlaanderen

i

SINT-ALEXIUSBEGIJNHOF

ROS BEIAARD MET 4 HEEMSKINDEREN

28 dendermonde

RELIGIEUS ERFGOED

Een parel van religieus erfgoed is de imposante Sint-Pieters- en Paulusab-dij (Vlasmarkt 23, tel. 052 33 87 86, www.abdijdendermonde.be), waar je in het Liturgisch Centrum abdijbier, -wijn en -likeur kan kopen. In het stem-mige Sint-Alexiusbegijnhof (UNESCO Werelderfgoed), met toegangspoort recht tegenover de Oude Vest, treed je dan weer binnen in een wereld van stil-te en rust. Enkele huisjes zijn ingericht als Begijnhofmuseum en ook de collec-tie van het Volkskundemuseum vindt er onderdak.

De 13de-eeuwse Onze-Lieve-Vrouwe-kerk is een mooi voorbeeld van Schel-degotiek en herbergt een rijke verzame-ling kunstvoorwerpen, waarvan doeken van Antoon Van Dyck en David Teniers en een romaanse doopvont in Doornik-se hardsteen de topstukken zijn.

STAD VOL HEMELSE MUZIEK

In de zomermaanden bruist de Grote Markt als geen ander. Er is terrasanimatie op donderdagavond en je kan meevaren met de Ros Beiaardboot of een stadsritje maken met de koets. Wie op de laatste donderdag van augustus in de stad ver-toeft, ziet de Gildereuzen aantreden in de Reuzenommegang Katuit. De stadsbei-aardier speelt elke zondag- en maandag-voormiddag een beiaardconcert. En wie de jazz in het hart gesloten heeft, moet beslist eens in de Honky Tonk Jazz Club en het Jazz Centrum Vlaanderen langs-komen.

29

toppers 29

“In de zomermaanden bruist de Grote Markt

als geen ander.”

Meer over Dendermonde? Kijk snel op p. 66.

REUZENROUTEAfstand:

38 kmStart:

De Bruynkaai, DendermondeParcours:

vlakTocht 1:

Dendermonde, Aalst en BerlareBewegwijzering:

zeshoekige bordjes

Trek eropuit

meer info

SINT-ALEXIUSBEGIJNHOF

ROS BEIAARD MET 4 HEEMSKINDEREN

29

29 toppers

dendermonde

Zuurstof opnemen in Buggenhoutbos

Zuurstof opnemen in Buggenhoutbos

Het bulkt er van de O2, het dak biedt verkoeling in de zomer. Geen place to be voor gehaaste mensen. De locatie is al even uniek: bijna op het punt waar de provincies Ant-werpen, Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant elkaar raken. Welkom in Buggen-houtbos, een meer dan 200 ha groot gemengd loofbos met faam.


EEN BOS MET FAAM

In de 12de eeuw behoorde Buggenhout-bos tot het 1.000 ha grote Beuckenhoudt-woud. Aan dit uitgestrekte woud ontleent de gemeente Buggenhout haar naam. Vroeger overheersten beuken dit bos, maar die hebben intussen plaats moe-ten ruimen voor de wintereik. Nergens in Vlaanderen vind je meer wintereiken dan hier. Het wintereikenbestand is erkend als zaadbestand, dat wordt opgekweekt tot ‘bosplantsoen appellation Contrôlée Bug-genhoutbos’.

Zo biedt het een schuilplaats voor talrijke broedvogels, waaronder de bosuil, buizerd, sperwer, wielewaal,

boomklever en zwarte specht. In de herfst tref je er een grote variatie aan paddenstoelen. Het oostelijke deel van het bos ligt in de Hollebeekvallei waar je soms een glimp kan opvan-gen van de uiterst zeldzame vuursa-lamander. Jaarlijks is er op de derde zondag na Pasen de novene ter ere van Onze-Lieve-Vrouw van smarten. Deze processie wordt Bosbeganke-nis of Bosschijning genoemd. Naar goede gewoonte komen hier heel wat bezoekers op af.

UITSTAP VOOR DE HELE FAMILIE

Een bezoek aan het anderhalve ha grote arboretum is een aanrader. Je komt er meer te weten over de boomsoorten in het bos. Liever actief het bos verkennen? Dat kan in de omgeving van de Konijnenberg, waar ook een grote speelzone voor kinde-

“Het bos herbergt een bonte variatie aan fauna en flora…”

KAPELBAAN

AC

HTER

BOUW

DE BOSKAPEL

BOSSTRAAT

STENENST

RAAT

LENTEPARK

HOGE JAN

MO

PROCESSIEBAA

MALDE

RSE

BOUW

KALKENSTRAAT

BOUWDREEF

LEEM

P UTTEN

SCHO

OLSTRAAT

VIERHUIZEN

OU

DE

KERKW

EG

WARANDE

STEENHUFFELSTRA A T

BOSDREEF

SCHOM

MELDREEF

BAREELDREEF

LENTEPARK

BOSKANTSTRAAT

TEN H OVE

BOVE

NDO

NKS

TRAA

T

AVENSTRAAT

MIDDELSTRAAT

BOEKSHEIDE

PEISEGEMSTRAAT

EIKE

NDRE

EF

BRANDDREEF

PLATTEPUT MARICOLENWEG

BOUW

MATTESTRAAT

A CHTERDENKEN

HANENSTRA A

KASTEELSTRAAT

NIEUW B AAN

Buggenhoutbos

Bedrijventerr. Kalkestraat

Bedrijventerrein Hanestraat

BUGGENHOUT

Buggenhoutbos_25000.pdf 1 21/01/2015 14:28:33

q Arboretumw Speelzonee Boskapelr Schuilhuttent Infoborden

q

w

e

r

t

32 buggenhoutbos

KAPELBAAN

AC

HTER

BOUW

DE BOSKAPEL

BOSSTRAAT

STENENST

RAAT

LENTEPARK

HOGE JAN

MO

PROCESSIEBAA

MALDE

RSE

BOUW

KALKENSTRAAT

BOUWDREEF

LEEM

P UTTEN

SCHO

OLSTRAAT

VIERHUIZEN

OU

DE

KERKW

EG

WARANDE

STEENHUFFELSTRA A T

BOSDREEF

SCHOM

MELDREEF

BAREELDREEF

LENTEPARK

BOSKANTSTRAAT

TEN H OVE

BOVE

NDO

NKS

TRAA

T

AVENSTRAAT

MIDDELSTRAAT

BOEKSHEIDE

PEISEGEMSTRAAT

EIKE

NDRE

EF

BRANDDREEF

PLATTEPUT MARICOLENWEG

BOUW

MATTESTRAAT

A CHTERDENKEN

HANENSTRA A

KASTEELSTRAAT

NIEUW B AAN

Buggenhoutbos

Bedrijventerr. Kalkestraat

Bedrijventerrein Hanestraat

BUGGENHOUT

Buggenhoutbos_25000.pdf 1 21/01/2015 14:28:33

ren is. Voor een moment van bezin-ning, ga je naar de Boskapel. De meer dan 500 jaar oude kapel met gedenk-steen en moerboog herinnert aan het tragische jachtongeval van Jan De Rijcke in 1504.

De Buggenhoutbosroute is 11 km lang en start aan het administra-tief centrum van Buggenhout. Je kan ook zelf je weg uitstippelen, maar je moet steeds op de daartoe aan-geduide wegen blijven. Even uitbla-zen doe je in een van de schuilhut-ten waar de infoborden je wegwijs maken over het verdere verloop van je wandeling.

Wie op de fiets door het bos wil, kan de Ros Beiaardroute (48 km) volgen, die ook de Vlassenbroekse polder, Wieze en Dendermonde aandoet. Par-keren kan op de twee ruime parkings in de Kasteelstraat.

33

toppers 33

“Aan de Boskapel ver-trekken vier uitgestip-

pelde wandelingen”

BUGGENHOUTBOS-ROUTE

Afstand: 11 kmStart:

Nieuwstraat 2Parcours:

vlak Bewegwijzering:

zeshoekige borden op houten palenPrachtige wandeling door het meer dan 200 ha grote Buggenhoutbos

Trek eropuit

Meer over Buggenhout? Kijk snel op p. 62.

meer info

INTERIEUR BOSKAPEL

RUST IN BUGGENHOUTBOS

ACTIEF OP WANDEL!

33

33 toppers

buggenhoutbos

Parels aan de waterkant


De Schelde heeft een rijke geschiedenis. Dat weerspie-gelt zich in haar erfgoed: denk maar aan de vele typi-sche Scheldedorpen en pit-toreske haventjes, die het verleden van de Schelde levendig houden. Van de menselijke nijverheid op de stroom getuigt het maritie-me erfgoed van de scheeps-bouw.


SCHEEPSWERVEN BAASRODE

Veel steden en dorpen langs de Schelde dragen sporen van de maritieme geschie-denis. Een sprekend voorbeeld daarvan is Baasrode. De voormalige scheepswerven groeien uit tot een bijzondere site van het varend erfgoed. Op de site vind je het Scheepvaartmuseum (Sint-Ursmarus-straat 137, tel. 052 34 30 34, www.scheep-vaartmuseumbaasrode.be), gevestigd in de authentieke meesterwoning van de vroegere werfeigenaar. Het geeft een glo-baal beeld van de scheepsbouw in Vlaan-deren tijdens de laatste twee eeuwen.

NAUTISCH BEZOEKERSCENTRUM RUPELSTREEK

In het bezoekerscentrum (Hoek 76, tel. 03 880 76 25, www.nautischrupelstreek.be) maak je kennis met de geschiedenis

van de scheepsbouw in de Rupelstreek. Het centrum is opgebouwd in en rond de steenschuit ‘Clothilde’, de laatste zeilende klipperaak. In de silo ernaast krijg je een audiovisuele voorstelling. Naast schoorste-nen waren silo’s een meebepalend beeld langs de rechter Rupeloever.

SCHEEPVAART- EN VISSERIJMUSEUM MARIEKERKE

Aan de oevers van de Schelde vind je het Scheepvaart- en Visserijmuseum (Omgangstraat 34, tel. 052 34 26 25) dat handelt over de binnenscheep-vaart en -visserij. Al in de 13de eeuw bezat Mariekerke twee aanlegplaat-sen voor vissersboten en tot de Eerste Wereldoorlog was de Scheldevisserij vrij belangrijk. Met hun typische kleine jollen gingen de Mariekerkse vissers op vangst, vooral stroomafwaarts rich-ting Antwerpen.

DROOGDOK SCHEEPSWERVEN BAASRODE

36 Parels aan de waterkant

SCHEEPSWERF CHANTIER NAVAL RUPELMONDE

Op de vroegere scheepswerf CNR wordt gewerkt aan het behoud en de restauratie van ons varend erfgoed. In het Centrum Nautisch Rupelmonde (Scheepsbouwersstraat 16, tel. 03 744 10 13, www.tolerant.be) kom je meer te weten over het verleden van de Schelde en de natuur op en langs de rivier. Tus-sen de loods en de Schelde bevindt zich een scheepshelling, een laatste over-blijfsel van de eind vorige eeuw afge-broken scheepswerf, die opnieuw uit-gerust werd voor het onderhouden van traditionele vaartuigen.

37

toppers 37

LANGS DE PARELS AAN DE WATERKANTVia de website www.scheldeland.be moet je doorklikken naar de pagina

‘Parels aan de waterkant’, daar kan je een fietstocht downloaden langs het

nautisch erfgoed in Scheldeland.

Trek eropuit

Meer over Baasrode (Dendermonde), Boom, Mariekerke (Bornem) en Rupelmonde (Kruibeke)? Kijk snel op p. 66, 58, 60 en 80.

meer info

CENTRUM NAUTISCH RUPELMONDE

SCHEEPSWERVEN BAASRODE

SCHEEPVAARTMUSEUM BAASRODE

SCHEEPVAARTMUSEUM MARIEKERKE

37

37 toppers


In het land van Stille Waters…

In het land van Stille Waters…

In het land van Klein-Bra-bant slingert de Schelde zich in verleidelijke bochten een weg tussen groene oevers, slikken en schorren en de pit-toreske dorpen Sint-Amands en Mariekerke. De plaats-jes vormden het decor voor de fictiereeks Stille Waters (2001). Hier kan je je hele-maal onderdompelen in een dromerige atmosfeer en een onmetelijke gastvrijheid van gezellige inwoners.


DICHTEN IN SINT-AMANDS

Het uitzicht over de Schelde, vanop de kaai is adembenemend. Verpozen in dit authentieke Scheldedorp van dichter Emile Verhaeren (1855-1916) is een eer. Op de kaai bevindt zich zijn levensgrote standbeeld. Met dit beeld en het monumentale praalgraf houdt Sint-Amands de herinnering aan haar beroemde zoon levendig. Hier aan het water vindt Verhaeren, samen met zijn echtgenote Marthe Massin, zijn laatste rustplaats. Wil je meer weten over de Scheldedichter, bezoek dan het provinciaal museum in het Dorpshuis (E. Verhaerenstraat 71, tel. 052 33 08 05, www.emileverhaeren.be).

Het symbool van Scheldeland? Veren! Kijk naar de aanlegsteiger op de Schel-de en je ziet de veerdienst van Sint-Amands. Veerman Ronny Van Hemel-rijck is een opvallende persoonlijkheid. Hij leerde de personages in de reeks Stille Waters met de veerboot varen. Vraag hem gerust naar zijn filmer-varing tijdens een overzet van Sint-Amands naar de groene polder van Moerzeke. Of terug.

FEESTEN IN MARIEKERKE

Op een boogscheut van Sint-Amands ligt het schilderachtige Mariekerke. Al in de 13de eeuw bezat Mariekerke aan-legplaatsen voor vissersboten en tot WOI was de Scheldevisserij er belang-rijk. Met typische jollen gingen de vis-sers op vangst. Het Scheepvaartmuse-um (Omgangstraat 34, tel. 052 34 26 25)

“Oeverhoppen met een bijzondere veerman”

RIJKSWEG

SC HEEVELD

LIEZE LE-D

O

RP

MOE

RPLAS

MOLEN

STRAAT

LIPPELOSEW

EG

KLEIN

E A

MER

DENDERMONDSESTEENWEG

BINNENDIJKSTRAAT

MEI R

BEERDON

KSTRAAT

CAUWER

-

BURG

BO

VENS

TRAA

T

KRIJGSBAAN

SIN

T-AM

ANDSESTEENW

EG

KLEIN-MECHELEN

WIL G ENWEG

RIJKSWEG

APPEL

DIJK

STRA

AT

BARELS

TRAA

T

PROV

INC

IELN

.

EIKENDREEF

BRANSTSEDREEF

WOLFSTRAAT

SAS

MEIR

ASPOTW

EERT

STRA

AT

THEO

ANDRI

ESST

RAAT

LICHTERSTRAAT

PUURSESTW.

KONINGIN ASTRIDLN.

HEIDESTR.

OPPU URSES T W.

D u r m e

O u d e S c h e l d e

S c h e l d e

V l i e t

V l i e tN183

N16

N159

N149

N17

Tielrode

Hingene

BORNEM

PUURS

Eikevliet

Oppuurs

Steendorp

Liezele

Keten

TEMSE

Mariekerke

SINT-AMANDS

Branst

Kastel

Wintam

Weert

Kalfort

Lippelo

Bornem_Mariekerke_St_Amands_85000.pdf 1 21/01/2015 13:33:11

q Kaaiw Praalgraf Emile Verhaerene Marthe Massintuinr Provinciaal Museum Emile Verhaerent Molenmuseumy Mariekerkeu Scheepvaartmuseumi De Notelaero Kasteel d’Ursela Infokantoor Toerisme Klein- Brabant - Scheldeland

qwert

yu

i

o

a

40 stille waters

geeft een mooi beeld van de binnen-scheepvaart en visserij.

JACHTPAVILJOEN IN HINGENE

De Notelaer (Trefpunt aan de Schelde, Notelaarsdreef 2, tel. 03 889 69 20, www.notelaer.be) in Hingene werd beroemd als elegante woning van Alexander Vorlat in de tv-serie Stille Waters. Historisch gezien is het de vroegere schuil- en rustplaats van de adellijke bewoners van het nabij gele-

gen Kasteel d’Ursel in Hingene. Het paviljoen werd destijds gebruikt voor stijlvolle diners en gezelschaps-spelen. Nu loopt er een permanente tentoonstelling over de Schelde, kan je er langs een literair pad wandelen of bij mooi weer op het terras genieten van Notelaerentaart.

“Met het Palingfestival in het pinksterweekend en de Vis- en Folklore-feesten in juni bewijst

dit dorp dat het groots kan feesten.”

“Van op het hoger ge-legen dakterras heb je een prachtig zicht op

de Schelde.”

toppers 41

Meer over Sint-Amands, Bornem én Puurs? Kijk snel op p. 104, 60 én 98.

meer info

IN HET LAND VAN STILLE WATERS

Trek eropuit met de wandelkaart ‘In het land van Stille Waters’

Met deze kaart van het wandel-netwerk ben je vlot op stap. Wan-delen door Klein-Brabant, Buggen-hout, Hamme en Dendermonde is wandelen langs mooie plekjes met

de Schelde als decor. Je kunt de kaart bestellen bij Toerisme Klein-

Brabant - Scheldeland. Meer info zie achterflap.

Trek eropuit

JACHTPAVILJOEN DE NOTELAER

VEERMAN RONNY

41 toppers

41 stille waters

Bakstenen uit de Rupelstreek

Bakstenen uit de Rupelstreek Eeuwenlang zorgde de

baksteennijverheid voor wel-vaart en werk in de Rupelstreek. In centrumgemeente Boom en de steenbakkersdorpen Hemik-sem, Niel, Terhagen en Rumst zijn de kleiputten, ovens en schoorstenen sporen van het harde labeur van destijds.


NIEL

DIJL

EWEG

NOEVEREN

NOEVEREN

BOOMS STEENBAKKERIJMUSEUM‘SITE FRATEUR’

BOOMS STEENBAKKERIJMUSEUM‘BEZOEKERSCENTRUM’

NIELSESTR AAT

B OOMSEST RA

AT

R u p e l

Noeveren

RUPELSTREEK.pdf 1 21/01/2015 12:46:06

qw

rt

y

i

o

KLAMPOVEN OP NOEVEREN IN BOOM

WANDELEN LANGS ‘LEUZZES’LEERRIJK STEENBAKKERIJVERLEDEN

AUTHENTIEKE ARBEIDERSWONING

t

44 steenbakkerijen

NIEL

DIJL

EWEG

NOEVEREN

NOEVEREN

BOOMS STEENBAKKERIJMUSEUM‘SITE FRATEUR’

BOOMS STEENBAKKERIJMUSEUM‘BEZOEKERSCENTRUM’

NIELSESTR AAT

B OOMSEST RA

AT

R u p e l

Noeveren

RUPELSTREEK.pdf 1 21/01/2015 12:46:06

q

r

INDUSTRIËLE ARCHEO-LOGIE IN NOEVEREN

Tussen Boom en Niel ligt de indrukwek-kende archeologische steenbakkerijsite Noeveren-Hellegat. Op dit uitgestrekte terrein vind je de actieve erfgoedpolen Ecomuseum en Archief van de Boomse Baksteen (EMABB) en ‘t Geleeg-Steen-bakkerij Frateur, die samenwerken onder de naam Booms steenbakkerijmuseum (Noeveren 67, tel. 03 888 15 58, 03 844 49 74, www.erfgoednoeveren.be). Wan-delend tussen ovens, werkmanshuizen en droogloodsen kom je alles te weten over het leven en werk in de steenbakke-rijnijverheid. Samen met scheepswerf The New Belgica (Noeveren 26, tel. 0476 86 12 00, www.newbelgica.be), is er de samen-werking ‘Erfgoed Noeveren’. Opvallend op de site zijn de monumentale schoor-steen en de verschillende soorten ovens: klampoven, ringoven en paapoven heb-

ben elk een eigen bakprocedé met ver-schillende soorten baksteen als resultaat.

De ‘averechtse root’ is een straatje waar de huizen met hun achterkant naar de straat gekeerd staan. De bakstenen wer-den traditioneel gedroogd in drooglood-sen of ‘leuzzes’. Het insteekdok herinnert aan de scheepsbouw die nauw samen-hing met de steenbakkerijnijverheid. Een omwegje langs het Nautisch Bezoe-kerscentrum Rupelstreek (Hoek 76, tel.

“De authentieke arbeiderswoningen

en meesterwoningen zijn letterlijk ín de

kleiputten gebouwd en steken slechts met hun bovenverdieping boven

de straat uit.”

toppers 45

q Klampovenw Ringovene Paapovenr Arbeiderswoningen t Meesterwoningen y Droogloodsen (Leuzzes)u Café Koophandeli Averechtse Rooto Voormalige steenbakkerij Peeters - Van Mechelena The New Belgica

eu

qw

r a

KLAMPOVEN OP NOEVEREN IN BOOM

WANDELEN LANGS ‘LEUZZES’

45

45 toppers

steenbakkerijen

03 880 76 25, www.nautischrupelstreek.be) levert je het verhaal van de steenschuiten en het nautisch erfgoed van de streek op.

DOOR HET LAND VAN DE KLEIPUTTEN

De baksteenindustrie heeft in de loop van de eeuwen gezorgd voor een typisch kleiputtenlandschap. De klei werd eerst afgegraven door kleistekers met steekschopjes en later met machinale baggers. Ook vandaag wordt er nog klei afgegraven. Vanop de watertoren in Rumst krijg je een prachtig uitzicht op deze actieve kleiontginning. Vele van de oude kleiputten zijn ondertussen dichtgespoten of veranderd in uitgestrekte groene natuurgebieden.

In het nabije Rumst liggen nog enkele kleiputten die ontgonnen worden. Hier bevindt zich het steenbakkerijmuseum Rupelklei (Uitbreidingstraat 9, tel. 0472 83 38 01, www.museum-rupeklei.be), waar je een goed beeld krijgt van de artisanale steenbakkerijnijverheid en te weten komt hoe de kleilagen in de Rupel-streek zich hebben gevormd.

SNUIF DE RUPEL OP

Word zo licht als een veer als je aan de 39 km van de Baksteenroute begint! Deze fietsroute loopt voor een groot deel over dijken van Schelde en Rupel en brengt je langs alle steenbakkerijdorpen. In Rumst kunnen wandelaars de Rupelkleiroute, in de voetsporen van Piet Van Aken, eens uitproberen met vertrek in de Kardinaal Cardijnstraat in Terhagen.

“Het muziekfestival Tomorrowland vindt trouwens plaats in een reusachtige kleiput in Provinciaal Recreatie-domein De Schorre.”

Meer over Boom, Rumst, Niel, Schelle en Hemiksem? Kijk snel op p. 58, 100, 94, 102 en 78.

BAKSTEENROUTEAfstand:

39 kmVerkorting:

28,8 kmStart:

Provinciaal Recreatiedomein De Schorre, Schommelei 1/1, Boom

Parcours: enkele hellingen

Traject: Boom, Rumst, Hemiksem, Schelle, Niel

Bewegwijzering: knooppunten

Trek eropuit

meer info

PRACHTIG PANORAMA VANOP DEZE WATERTOREN

46 steenbakkerijen

RIJK STEENBAKKERIJVERLEDEN IN DE RUPELSTREEK

PRACHTIG PANORAMA VANOP DEZE WATERTOREN

47

47 toppers

steenbakkerijen

Fort van Breendonk

Fort van Breendonk In het Fort van Breendonk in

Willebroek voerden de Nazi’s tijdens de Tweede Wereld-oorlog een gruwelijk beleid. Het fort is momenteel een Nationaal Gedenkteken. Een bezoek is een pleidooi voor tolerantie en respect.


GEVANGENIS EN DOORVOERKAMP

Even buiten het centrum van Willebroek aan de A12 ligt het Fort van Breendonk (Brandstraat 57, tel. 03 860 75 25, www.breendonk.be). Het fort maakt deel uit van de tweede fortengordel rond Ant-werpen, waartoe ook het Fort van Lie-zele (Puurs) behoort, die de stad moest beschermen tijdens de Eerste Wereldoor-log. De fortengordel werd vanaf 28 sep-tember 1914 aangevallen door het Duitse leger. Op 8 oktober gaf het fort zich over.Tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruik-te de Duitse bezetter het fort als Auf-fanglager; een gevangenis en door-

voerkamp voor politieke gevangenen en verzetslui. Hier werden gitzwarte bladzijden uit de Belgische geschiedenis geschreven. Vanuit Breendonk werden 2.330 gevan-genen naar Duitse concentratiekampen en gevangenissen gebracht. Het kamp-regime verschilde nauwelijks van dat van een concentratiekamp. Ondervoeding, dwangarbeid en mishandelingen waren dagelijkse kost.

AANGRIJPEND BEZOEKERSPARCOURS

De dwangarbeid die de gevangenen moesten verrichten, bestond uit het

“Een gevangene verbleef hier gemiddeld een drietal maanden voor hij of zij naar de

concentratiekampen in Duitsland, Oostenrijk of Polen gedeporteerd werd.”

Meer over Willebroek? Kijk snel op p. 112.

meer info

EXPONog tot 2018 loopt in de hoofdin-gang van het Fort een tentoon-

stelling over ‘Breendonk en Willebroek tijdens de Eerste

Wereldoorlog’. Focus ligt bijvoor-beeld op hoe inwoners van Wille-broek deze oorlog meegemaakt

hebben.

Trek eropuit

BARAKKEN WAAR GEVANGENEN SLIEPEN

BEZOEKERSPARCOURS MET AUDIOGIDSEN

TOEGANGSPOORTEN TOT HET FORT

50 fort van breendonk

weggraven van 285.000 ton aarde die bij de aanleg van de grachten in de begin-jaren op het fort werd gegooid. In 1947 werd het fort tot Nationaal Gedenkte-ken uitgeroepen. De herinnering aan wat in SS-Auffanglager Breendonk gebeurd was, moest en zou blijven leven.

Het volledig gerenoveerde bezoekers-parcours geeft op indrukwekkende en aangrijpende wijze de gruwel van het naziregime weer. Begeleide bezoeken zijn mogelijk, maar ook individueel kan je met een audiogids de geschiedenis van het Fort van Breendonk achterha-len. De audiogidsen zijn beschikbaar in Nederlands, Frans, Engels en Duits. Voor

Spaanssprekende bezoekers is er een gedrukte bezoekersgids beschikbaar. Naargelang de weersvoorspelling zijn warme kleding en/of regenkledij aan te raden. Voorzie ook stevige stapschoen-en: een deel van het parcours verloopt in open lucht.

Een aangepast traject voor minderva-lide personen is voorhanden (een plat-tegrond is beschikbaar aan de balie). Een individueel bezoek duurt ongeveer 2 uur.

toppers 51

“Een bezoek is een absolute must om het pleidooi voor tolerantie, respect en menselijke waarden ook

aan de volgende generaties door te geven.”

BARAKKEN WAAR GEVANGENEN SLIEPEN

BEZOEKERSPARCOURS MET AUDIOGIDSEN

TOEGANGSPOORTEN TOT HET FORT

51

51 toppers

fort van breendonk

DENDERLEEUW, DENDER

HAALTERT, DEN DOTTER

DESTELBERGEN, GALLISCHE HOEVE

HAMME, MIRABRUG

NIEL, HELLEGAT

LEBBEKE, BENEDEN DENDER

van aalst tot zwijndrecht

DENDERLEEUW, DENDER

HAALTERT, DEN DOTTER

ERPE-MERE, KRUISKOUTERMOLEN

LAARNE, KASTEEL ZWIJNDRECHT, BEELDENROUTE

LEBBEKE, BENEDEN DENDER

SINT-AMANDS, PRAALGRAF E. VERHAEREN

53 van a tot z

Aalst

De Faluintjesstreek stond eeuwenlang onder de invloedssfeer van de Abdij van Affligem (Abdijstraat 6, 1790 Hekelgem, tel. 053 66 70 25, www.abdijaffligem.be). Elk jaar gaat in een van de 4 faluintjesge-meenten de ‘Pikkeling’ door, een oogst-feest met internationaal folklorefestival met oude oogstrituelen en streekgastro-nomie. Baardegems bekendste beziens-waardigheid is de 12de-eeuwse Sint-Margaretakerk. Bezienswaardigheden in Herdersem zijn: de Onze-Lieve-Vrouw Ten Beeldeken kapel en de mooie beemd-landschappen aan de oude Dender. De plaats is ook gekend als bedevaartsoord van de Heilige Antonius-Abten.

Op de grens met Moorsel ligt het natuur-gebied ‘Biezenbroeken’. De 12de-eeuwse Sint-Martinuskerk verwijst naar een rijk verleden. Tussen het prachtige water-kasteel en de abdij ligt het natuurgebied ‘De Faluintjes’. In Meldert werd het land-schap vroeger bepaald door hopaanplan-

tingen. Nu blijft slechts een aantal hop-velden over. Het Levende Hopmonument op het dorpsplein en de ‘hoplochting’ vormen een eerbetoon aan die vroeger zo belangrijke teelt. Het dorpsplein, een Frankische dries, de Sint-Walburgakerk, de Molenvijver en het Kravaalbos zijn eveneens opmerkelijk. De kapel Onze-Lieve-Vrouw van Termuren in Erembode-gem werd vereeuwigd in De Kapellekes-baan van Louis Paul Boon. Erembodegem is nog een bedevaartsoord rijk: de Sint-

Inwoners: 82.507Oppervlakte: 78,12 km²Deelgemeenten: Aalst, Baardegem,Erembodegem, Gijzegem, Herdersem, Hofstade, Meldert, Moorsel, NieuwerkerkenMarktdag: zaterdag (Aalst) enwoensdag (Nieuwerkerken)


Toerisme Aalst, Hopmarkt 51, 9300 Aalst, tel. 053 72 38 80, [email protected], www.aalst.be/toerisme

“Elk jaar gaat in een van de 4

faluintjesgemeenten de ‘Pikkeling’ door, een oogstfeest met

internationaal folklorefestival met

oude oogstrituelen en streekgastronomie.”

ONTDEK MEER OVER DE DENDERENDE STAD AALST OP P. 23

54 aalst

AalstAmanduskapel. Het Nationaal Brand-weermuseum (Industrielaan 23 B, 9320 Erembodegem, tel. 0475 31 72 95), biedt onderdak aan niet minder dan 130 oude brandweerwagens. ‘De Gerstjens’ is een natuurgebied van 52 hectare.

Tussen Erembodegem en Denderleeuw liggen de Welle- en Kapellemeersen. De Sint-Martinuskerk in Gijzegem dateert uit 1772. Op het dorpsplein staat een authentieke schandpaal. Het Hof in Gij-zegem is een kasteelhoeve in traditio-nele baken zandsteenstructuur. In Hof-stade is de gotische Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerk prachtig gelegen op een lichte hoogte. De Onze-Lieve-Vrouw Kerk te Nieuwerkerken is een heterogeen gebouw met laatgotisch koor en vierkan-te torens uit de 18de eeuw. Op de grens met Aalst bevindt zich de ‘heerlijkheid van Regelsbrugge’. Op de oudere funda-menten werd in 1935 het huidige kasteel in neotraditionele stijl opgetrokken.

Boontocht: fietsen langs locaties uit de historische romans van Boon: 45-47 km, start: Stadspark Aalst, vlak par-cours, knooppunten bewegwijzering

Denderende Stedentocht: 46-42-39-45 km, start: Geraardsbergen, Ninove, Aalst (stadspark), Dendermonde, vlak tot licht glooiend parcours, knoop-punten bewegwijzering

Hoppetocht: 34-36,6 km, start: Abdij Aflligem en Meldert-dorp, vlak par-cours, knooppunten bewegwijzering

Faluintjesstreekroutes: 8-12-12,5-13 km, start: Herdersem, Moorsel, Baardegem, Meldert, bewegwijzering zeshoekige bordjes

Stadswandeling ‘Aalst, bikkelhard bezet’ uit wandelbrochure ‘100 jaar Groote Oorlog – wandelen in Schelde-land’: 5 km, start: Grote Markt. Lees meer p. 142.

Je in het nieuwe infokantoor voor toerisme op de Hopmarkt de stad Aalst op en top kan beleven in een 360° kiosk?

Wist je dat?

HOPLOCHTINGEN IN DE FALUINTJESSTREEK

HEERLIJK FIETSEN IN EN ROND AALST DE FIETS OP VOOR DE HOPPETOCHT

55

55 van a tot z

aalst

De opvallende Sint-Martinuskerk is samen met de schandpaal voor het gemeentehuis en het kasteel met toe-gankelijk kasteelpark de meest in het oog springende bezienswaardigheid van Berlare. Het veer aan het gehucht Waterhoek vormt de verbinding met Dendermonde. Op deze plaats vond in 1971 de opname van de film Mira of De Teleurgang van de Waterhoek plaats.

Aan het Sluis aan de oever van de Schelde ligt het kleinste museum van Vlaanderen: ‘het Riekend Rustpunt’. Je kan er een permanente tentoonstel-ling gewijd aan de beer- en mesthan-del bezoeken, een handel die in Berlare begon tijdens de 17de eeuw. Het monu-ment op het pleintje voor de kerk van Overmere herinnert ons aan de Boeren-krijg. De twee mannen die uitgebeeld zijn, worden Pa en Gijs genoemd, naar de mannen die model stonden voor het monument (de zonen van de opstande-

lingen). De Sint-Pietersbandenkerk en het fraaie gemeentehuis bepalen het uitzicht van het stemmige dorpsplein van Uitbergen. Uitbergen is een goede uitvalsbasis voor een verkenning van de Kalkense Meersen (zie Laarne, p. 82).

Inwoners: 14.764Oppervlakte: 37,93 haDeelgemeenten: Berlare, Over-mere, Uitbergen


Toerisme Berlare, Infokantoor Donkmeer, Donklaan 123, 9290 Berlare, tel. 09 342 92 40, [email protected], www.berlare.be

“Aan het Sluis aan de oever van de Schelde ligt het

kleinste museum van Vlaanderen:

‘het riekend rustpunt’ gewijd aan de beer- en

mesthandel.”

Berlare

ONTDEK MEER OVER HET DONKMEER IN BERLARE OP P. 13

56 berlare

Berlare

Turfputtenroute: 34 km, start: Info-kantoor Donkmeer, vlak parcours, bewegwijzering zeshoekige bordjes

Donkmeerroute: 11 km, start: Info-kantoor Donkmeer, bewegwijzering zeshoekige bordjes

Je met een MP3-speler als gids Ber-lare en omstreken kan verkennen? Het kan met de I-Bikeroute, een vir-tueel-geleide fietstocht van 30 km.

Wist je dat?

Oeverhoppen met het veer? Bekijk de dienstregeling op p. 123 van deze gids.

STANDBEELD BOERENKRIJG KERK OVERMERE

VEER BERLARE - APPELS DORPSPLEIN UITBERGEN

HET RIEKEND RUSTPUNT

57

57 van a tot z

berlare

Eeuwenlang zorgde de steenbakkerij-nijverheid voor welvaart in Boom. Ste-nen bakken behoort vandaag niet meer tot de economische activiteiten, maar de sporen van het baksteenverleden zijn duidelijk zichtbaar in het land-schap. De gaaf bewaarde steenbakkerij-sites op Noeveren, met de typische leuzzes, werkmanshuizen, klamp- en ringovens zijn pareltjes van industrieel erfgoed.

In het Booms steenbakkerijmuseum (bezoekerscentrum en site Frateur, Noeveren 67, tel. 03 888 15 58, www.erfgoednoeveren.be) kom je alles te weten over het harde leven van de arbeiders van de steenbakkerijen. In het Nautisch Bezoekerscentrum Rupelstreek (Hoek 76, tel. 03 880 76 25, www.nautischrupelstreek.be) krijg je het verhaal van de steenschuiten en het nautisch erfgoed voorgeschoteld. Het Gemeentelijk

Park (een beschermd landschap met geometrische Franse vijvers) herbergt prachtige beeldhouwwerken van gerenommeerde kunstenaars zoals Rik Wouters, George Minne en Ernest Wijnants. De parkwoning werd verbouwd tot een milieu-educatief centrum (Ecohuis ‘t Kleibrood). De mooie kaai met wandelesplanade heeft een schitterend uitzicht over de Rupel. Het veer brengt je gratis naar het pittoreske Klein-Willebroek.

In een van de oude kleiputten is het Provinciaal Recreatiedomein De Schorre (Schommelei 1/1, tel. 03 880 76 00,

Inwoners: 17.219Oppervlakte: 7,37 km²Marktdag: donderdagDeelregio: Rupelstreek


M Wandelkaart ‘Rivierenland’

Toerisme Rupelstreek vzw, Regionaal infokantoor Rupelstreek, APB De Schorre, Schommelei 1/3 2850 Boom, tel. 03 880 76 25, [email protected], www.toerismerupelstreek.be

“Ervaar een bom adrenalinestoten

in provinciaal recreatiedomein De

Schorre!”

BOOM

ONTDEK MEER OVER STEENBAKKERIJEN IN BOOM OP P. 43

58 boom

www.deschorre.be) gegroeid. Ontdek de prachtige natuur tijdens een wandel- of fietstocht, kom minigolf spelen of waterfietsen en geniet op het terras van de brasserie van een verdiende pauze. Kinderen kunnen ravotten in de binnen- en buitenspeeltuin (aangepast aan rolstoelgebruikers). Naast rustig genieten kun je hier ook actief sporten. Zo kun je een initiatie klimmen, mountainboarden, deltavliegen, parapente, kajakpolo of hockey volgen. Je dient wel vooraf te reserveren. Rond en door het domein lopen wandelen fietsknooppuntroutes en aan de onthaalbalie kun je fietsen en kickbikes ontlenen. Het hele jaar door zijn er verschillende evenementen in het domein. Het grote en populairste muziekfestival ter wereld ‘Tomorrowland’ vindt hier plaats. De imposante brug van Arne Quinze op het domein is een wandeling waard.

BOOM

Baksteenroute: 39 km, start: Provin-ciaal Recreatiedomein De Schorre, enkele hellingen in het parcours, knooppunten bewegwijzering

Gouden Carolusroute: 58 km, start: Pro-vinciaal Recreatiedomein De Schorre, vlak parcours, knooppunten bewegwijzering

In het wiel van Eddy Merckx, fietslusRupelstreek: 45 km, verkortingenmogelijk, 14 belevingsitems onderweg, knooppunten bewegwijzering eninfobordjes

Groene Longenwandeling (Kleibrood-route): 10 km, start: Milieu-Educatief Centrum ’t Kleibrood, ’s Herenbaan 129, Boom

Klinkaertroute: 3,5-8 km, start: Natuur.huis De Paardenstal, Boomsestraat 221, Niel

‘Leuzzes’ de typische loodsen aan steenbakkerijen zijn die nodig waren om de bakstenen en pan-nen op de juiste manier te laten drogen voor ze in de oven gingen? Ze zijn typerend voor Boom en de Rupelstreek.

Wist je dat?


OEVERHOPPEN MET HET VEER

PROVINCIAAL RECREATIEDOMEIN DE SCHORRE

59

59 van a tot z

boom

Aan het marktplein van Bornem staat het middeleeuws ogende Landhuis (Boom-straat 1, tel. 03 899 28 68, www.toeris-mekleinbrabant.be), dat het toeristisch infokantoor herbergt. In de Onze-Lieve-Vrouw- en Leodegariuskerk vlakbij vind je de Romaanse crypte waar Don Pedro Coloma begraven ligt. Het sprookjesach-tige kasteel van Marnix de Sainte Alde-gonde (Kasteeldreef 34, tel. 03 889 90 09, www.kasteelmarnixdesaintealdegonde.be) aan de Oude Schelde is de absolute blikvanger van Bornem. Het kasteel werd eind 19de eeuw gerenoveerd door archi-tect Hendrik Beyaert. Hij bewaarde de proporties van het prachtige Renaissance-kasteel, gebouwd door de Spaande edel-man don Pedro Coloma. De geschiedenis van het kasteel gaat zelfs terug tot de 9de eeuw. Sinds 1780 is het domein in handen van het geslacht van Marnix, heren van Sainte Aldegonde. Het kasteel met bijzon-der koetshuis is bewoond door graaf John de Marnix de Sainte Aldegonde en stelt rijke verzamelingen schilderijen, meubi-

lair, gravures, kant en porselein uit China tentoon. Er zijn verschillende formules om het kasteel te bezoeken. De Sint-Bernardusabdij in Bornem, die door don Pedro Coloma in 1603 werd gesticht herbergt een schitterende bibliotheek.

Het gezellige dorpje Weert is vooral bekend bij liefhebbers van een lekker bord paling. In de herberg van Vlechtmuseum De Zilverreiger (Scheldestraat 18, tel. 03 889 06 03, www.zilverreiger.be) kan je van het plaatselijke Slijkneusbier proeven. Het pittoreske Scheldedorpje Mariekerke is vooral bekend voor het Palingfestival (pinksterweekend) en de Vis- en Folklo-refeesten (juni). De gehechtheid van priesterdichter Jan Hammenecker aan de Schelde komt in Mariekerke tot uiting tijdens een ander evenement, de vijfjaar-lijkse opvoering van het Passiespel Kristus aan de Schelde (2015, 2020, ...) Lees meer bij evenementen p. 150.

Inwoners: 20.790Oppervlakte: 45,76 km²Deelgemeenten: Bornem, Hingene,Mariekerke, Weert, Branst, Buiten-land, Eikevliet en WintamMarktdag: maandag (Bornem)Deelregio: Klein-Brabant


M Wandelkaart ‘In het land van Stille Waters’

Toerisme Klein-Brabant - Scheldeland, Het Landhuis, Boomstraat 1, 2880 Bornem, tel. 03 899 28 68, [email protected], www.toerismekleinbrabant.be

bornem

ONTDEK MEER OVER ‘STILLE WATERS’ IN BORNEM OP P. 39

60 bornem

Het museum van de Havesdonckhoeve in Wintam (Nattenhaasdonkstraat 13, tel. 03 889 18 47) is gewijd aan het landbouw -en plattelandsverleden van Klein-Bra-bant. Tussen Wintam en de Vliet ligt het schilderachtige Eikevliet met haar typi-sche smalle hoofdstraat. Het natuurge-bied op het Noordelijk Eiland in Wintam is een trekpleister voor allerhande watervo-gels. In het Zeesluis Wintam Onthaal Cen-trum (ZWOC) (Eduard De Bockstraat 60, tel. 03 899 28 68) kom je meer te weten over de werking van de sluis en de geschie-denis van het Kanaal Brussel-Schelde.

Het statige 18de-eeuwse kasteel d’Ursel (Wolfgang d’Urselstraat 9, tel. 03 820 60 11, www.kasteeldursel.be) in de dorpskern van Hingene behoorde jaren toe aan de adellijke familie d’Ursel. Het ligt in een schitterend park waarin zich ook Het Laathof, het vroege-re personeelsgebouw (nu jeugdverblijfcen-trum), bevindt. Op regelmatige tijdstippen kan je in en rond het kasteel een tentoonstel-ling, concert of optreden meemaken.

bornemAspergeroute: 51 km, start: Het Land-huis Bornem, vlak parcours, knoop-punten bewegwijzering

Scheldedijkroute: 43 km, start: Vlecht-museum De Zilverreiger Weert, vlak parcours, bewegwijzering zeshoekige borden

Fietslus ‘Fietsen langs forten uit WOI’ uit fietsbrochure ‘100 jaar Groote Oorlog – fietsen in Scheldeland’: 51 km, start: Fort Liezele, Fortbaan. Lees meer p. 142.

Slijkneus hier geen scheldwoord is? Het is de spotnaam voor de inwoners van Weert die al wroe-tend in de grond wissen en wijmen kapten voor de mandenmakerij. De harde werkers veegden daar-bij hun druipneus al eens af aan hun beslijkte mouwen. Proef het gelijknamige bier in het Vlechtmu-seum.

Wist je dat?

“Samen met het nabijgelegen Sint-Amands vormde

Mariekerke het decor voor de populaire

fictiereeks Stille Waters, die in 2001 op tv te zien

was.”


KASTEEL D’URSEL IN HINGENE

KASTEEL MARNIX DE SAINTE ALDEGONDE

61

61 van a tot z

bornem

Buggenhout is een van de weinige gemeenten in Vlaanderen die nog twee brouwerijen rijk is. Brouwerij Bosteels is vooral bekend voor z’n Tripel Karme-liet en brouwerij De Landtsheer voor Malheur. Naast bier wordt in Buggen-hout ook heel lekkere ham gemaakt. De Superano hammen van Grega worden nog op ambachtelijke wijze bereid. Ze danken hun fijne smaak onder andere aan het rijpingsproces dat maar liefst twaalf maanden in beslag neemt.

Vlakbij het drieprovinciënpunt in Opdorp ligt het geografische middel-punt van Vlaanderen. Verderop rond de uitgestrekte groene Dries springen de pittoreske parochiekerk, het gemeente-huis, het vroegere klooster en het kas-teel, dat nu heemkundig museum en archief Ter Palen (Vekenstraat 1, tel. 052 33 05 07, www.terpalen.be) huisvest, meteen in het oog. Het dorpsplein is een van de mooiste in Vlaanderen.

Van op de 29 meter hoge Hoge Jan in Opstal heb je een mooi uitzicht op de wijde omgeving. Bij helder weer kan je zelfs het Atomium in Brussel zien staan. Een oriëntatietafel helpt je een aantal plaatsen te situeren. Via de Briel (deelkern) is ook Buggenhout verbon-den met de Schelde.

Meer weten over het streekbier? Tri-pel Karmeliet (donkerblond, 8,4%) is een driegranenbier gebrouwen vol-gens een uniek karmelietenrecept, een uniek bier dat door zijn fruitigheid iedereen kan bekoren. Pauwel Kwak (amber, 8,4%) was oorspronkelijk een

Inwoners: 14.554Oppervlakte: 25,25 km²Deelgemeenten: Buggenhout, Briel, Opstal, OpdorpMarktdag: donderdag (Buggen-hout)



Gemeentebestuur Buggenhout, Nieuwstraat 2, 9255 Buggenhout, tel. 052 33 95 12, [email protected], www.buggenhout.be

Buggenhout

ONTDEK HET GROTE BUGGENHOUTBOS OP P. 31

“In het voorjaar wordt het dorpsplein opgefleurd door de vele tienduizenden

narcissen.”

62 buggenhout

koetsiersbier, vandaar het opvallende glas. Het is een bier met een evenwich-tige smaakopbouw: de zachtzoete aan-zet is perfect uitgebalanceerd door de mildbittere afdronk. Andere bieren van brouwerij Bosteels (Kerkstraat 96, tel. 052 33 23 23, www.bestbelgianspeci-albeer.be): DeuS en Brut des Flandres. Malheur is een goudblond doordrink-bier dat bestaat in 6%, 8%, 10% en 12%,

en de speciale Malheur Brut. Door zijn subtiele bitterheid valt het bijzonder in de smaak bij bierkenners die een milde bitterheid weten te waarderen. Dit bier wordt gebrouwen door brouwerij De Landtsheer (Mandekensstraat 179, tel. 052 33 39 11, www.malheur.be).

Buggenhout

Het geografische middelpunt van Vlaanderen in Opdorp ligt? Een deelgemeente van Buggenhout. De coördinaten zijn: 51° 2° 16° NB, 4° 14° 26° OL

Wist je dat?

Buggenhoutbosroute: 11 km, start: Dorp Buggenhout, Nieuwstraat 2

DAT LIGT HIER!

WANDELEN IN BUGGENHOUTBOS GROENE DRIES IN OPDORP

KARMELIET VAN BROUWERIJ BOSTEELS

Fietslus ‘Langs dijken en bossen – Strijd in Scheldeland’ uit fietsbrochure ‘100 jaar Groote Oorlog – fietsen in Scheldeland’: 75 km, knooppunten bewegwijzering. Lees meer p. 142.

63

63 van a tot z

buggenhout

De geschiedenis van Denderleeuw is onlosmakelijk verbonden met de Den-der, die zich als een groen lint door de gemeente slingert. Het autovrije jaagpad is erg in trek bij fietsers en wandelaars. De fietsen voetgangers-brug Schiptrekkersbrug verbindt het jaagpad met de dorpskern. Die wordt gedomineerd door de opvallende Sint-Amanduskerk. Vlakbij is de beschermde pastorie met de bijhorende ommuurde tuin. Het Hof Ter Leeuwe bevindt zich aan de voet van de Schiptrekkersbrug. Je kan er minigolf spelen en er is een speeltuin.

Ook het eilandje in de Dender, dat ter hoogte van de sluis van Huissegem wordt gevormd door een stuwarm en de eigenlijke loop van de rivier, is een ideale stopplaats voor fietsers en wan-delaars. Denderleeuw is een belangrijk knooppunt op het Belgische spoorwe-gennet. Het neoclassicistische Kasteel-tje en aanpalende Koetshuis tegenover

het station vormen het kloppende hart van het verenigingsleven. Er worden regelmatig tentoonstellingen georga-niseerd en tijdens de zomermaanden kan je in de tuin concerten en andere evenementen bijwonen.

Tussen de dorpskernen van Dender-leeuw en Erembodegem (Aalst) ligt een van de best bewaarde natuurparels van de Denderstreek verscholen. Een flinke brok natuur die met de Wellemeersen op de linkeroever en de Kapellemeersen

Inwoners: 19.201Oppervlakte: 13,77 km²Deelgemeenten: Denderleeuw, Iddergem, WelleMarktdag: vrijdag (Denderleeuw)


Gemeentebestuur Denderleeuw, A. De Cockstraat 1, 9470 Denderleeuw, tel. 053 640 640, [email protected], www.denderleeuw.be

Denderleeuw

“De geschiedenis van Denderleeuw is onlosmakelijk

verbonden met de Dender, die

zich als een groen lint door de gemeente

slingert.”

64 denderleeuw

op de rechteroever nagenoeg het laat-ste intact gebleven overstromingsge-bied is van de Dender. Wandelaars kun-nen het cultureel-historisch erfgoed en de idyllische en bijna vergeten plekjes ontdekken met de wandelkaart ‘Den-derleeuw anders bekeken’.

Denderleeuw

Tussen de dorpskernen van Denderleeuw en Erembodegem (Aalst) een van de best bewaarde natuurparels van de Denderstreek verscholen ligt? De Welle –en Kapellemeersen.

Wist je dat?

Schiptrekkersroute: 30 km, start: Dorp, vlak parcours, bewegwijzering zeshoe-kige bordjes

Welle- en Kapellemeersenroute: 11 km, start: ’t Kasteeltje, bewegwijzering zeshoekige bordjes

SCHIPTREKKERSBRUG

NATUURPAREL IN DE DENDERSTREEK

DE DENDER IN DENDERLEEUW

65

65 van a tot z

denderleeuw

Deelgemeente Appels is met het Dendermondse stadscentrum ver-bonden door de Sint-Onolfspolder. Kenmerkend voor dit natuurgebied is de wirwar van sloten tussen laaggelegen hooilanden met her en der nog restanten van broekbos. Het veer Appels-Berlare over de Schelde zorgt voor de verbinding met De Waterhoek, waar delen van de legendarische film Mira of De Teloorgang van de Waterhoek naar het boek van Stijn Streuvels zijn gefilmd.

In Schoonaarde serveren de verschil-lende palinghuizen de lekkerste paling-gerechten.

Langsheen de linkeroever van de Schelde ligt Grembergen, waar vooral de toren van de Sint-Margarethakerk opvalt: een klokkenhuis in de vorm van een peperdoos. ‘Grembergen Broek’ is met zijn 8,77 hectare een van de groot-ste zoetwaterschorren in Scheldeland en is bij vogels heel geliefd.

Te midden van de Vlassenbroekse Polder ligt het aantrekkelijke gehucht Vlassenbroek (Baasrode). Deze oase van rust is vooral bekend als kunstenaarsdorpje. Het charmante Sint-Gertrudiskerkje, de Scheldedijk, de kunstgalerijen en de terrasjes zijn geliefd bij wandelaars en fietsers. Andere toeristische trekpleisters in Baasrode zijn de scheepswerven Baasrode (lees meer p. 36) en de authentieke stoomtrein die tijdens de zomermaanden op regelmatige basis op de museumspoorlijn tussen Dendermonde en Puurs rijdt. Het station van Baasrode-Noord vormt de uitvalsbasis van de trein.

Sint-Gillis laat zich begin september van haar fleurigste kant zien: al meer dan 50 jaar trekt de bloemencorso er door de straten.

Oudegem en Mespelare, gelegen te midden van de Dendervallei, bieden een opvallend historisch verleden.

Inwoners: 44.752Oppervlakte: 55,67 km²Deelgemeenten: Appels, Baasrode,Dendermonde, Grembergen, Mespelare, Oudegem, Schoonaarde, Sint-GillisMarktdag: maandag (Dendermonde) en zondag (bloemen)



Toerisme Dendermonde, Stadhuis - Grote Markt, 9200 Dendermonde, tel. 052 21 39 56, [email protected], www.dendermonde.be

Dendermonde

ONTDEK MEER OVER DE DENDERENDE STAD DENDERMONDE OP P. 27

66 dendermonde

Oudegem heeft de Onze-Lieve-Vrou-wekerk met vroeggotische toren en is bekend dankzij het humoristisch boek ‘De Filosoof van Haagem’ van Jef Scheirs. Mespelare bezit de vroeg-gotische Sint-Aldegondiskerk, de beschermde arduinen Heerlijkheids-paal (symbool van de ‘heerlijkheids-rechten’ van een belangrijke familie) en het Spaans Hof dat als woonplaats diende voor de Spaanse bevelhebber.

Dendermonde

Er in Scheldeland 12 veren actief zijn die fietsers en wandelaars gra-tis van de ene oever naar de andere brengen? De geschiedenis van veel veren gaat een eind terug in de tijd. Het veer met de oudste vermelding dat nu nog bestaat is dat over de Schelde van Berlare naar Appels (1253).

Wist je dat?

“Te midden van de Vlassenbroekse Polder ligt het aantrekkelijke gehucht Vlassenbroek.

Deze oase van rust is vooral bekend als

kunstenaarsdorpje.”

Denderende Stedentocht: 46-42-39-45 km, start: Geraardsbergen, Ninove, Aalst, Dendermonde (De Bruynkaai), vlak tot licht glooiend parcours, knooppunten bewegwijzering

Reuzenroute: 38 km, start: De Bruyn-kaai, vlak parcours, bewegwijzering zeshoekige bordjes

Ros Beiaardroute: 48 km, start: Grote Markt, vlak parcours, bewegwijzering zeshoekige bordjes

Scheldeverentocht: 63-48 km, start: veer Baasrode, vlak parcours, knoop-punten bewegwijzering

Stadswandeling ‘Dendermonde, een ruïne aan Schelde en Dender’ uit wan-delbrochure ‘100 jaar Groote Oorlog – wandelen in Scheldeland’: 4,2 km, start: Grote Markt. Lees meer p. 142

Oeverhoppen met het veer? Bekijk de dienstregeling op p. 123 van deze gids. SINT-GERTRUDISKERKJE

KERK MESPELARE

67

67 van a tot z

dendermonde

Destelbergen ligt in de Oost-Vlaamse sierteeltregio. Onder meer de inter-nationaal gekende zadenproducent Raes en het Provinciaal Proefcentrum voor Sierteelt (Schaessestraat 18, tel. 09 353 94 94, www.pcsierteelt.be) zijn hier gevestigd. In de kleurrijke Hydran-gea kijktuin van de Hydrangeum vzw (Spoorwegstraat 25, tel. 09 355 71 83, www.hydrangeum.be) krijg je een mooi overzicht van een rijk plantengeslacht hortensia’s.

Het Damvalleimeer is een pleister-plaats voor talrijke watervogels. ‘De Damvallei’ is een moerassig natuurge-bied. De Schelde maakte hier ooit een grote bocht, maar de meander werd afgesneden en verveende. Op het Dam-slootmeer in Heusden wordt gezeild. Regelmatig worden er wedstrijden en zeillessen georganiseerd.

Het Familiepark Harry Malter in Heusden is een ideale bestemming

voor een gezellig dagje uit met het hele gezin. De Gallische Hoeve (Alfons Braeckmanlaan 430, tel. 0474 54 91 90, www.gallischehoeve.be) moet je gezien hebben. De enige waarheidsgetrouwe reconstructie van een landelijke nederzetting uit de late ijzertijd. De Gallische Hoeve is uniek in Vlaanderen. Je kan er zien hoe onze verre voorouders leefden en werkten. Op de site vind je een hoeve en een kleine graanschuur met verhoogde vloer (spieker).

Van de kastelen en lusthoven die de Gentse bourgeoisie in Destelbergen en Heusden liet optrekken, zijn er maar

Inwoners: 17.780Oppervlakte: 26,26 km²Deelgemeenten: Destelbergen, Heusden


Gemeentebestuur Destelbergen, Dendermondesteenweg 430, 9070 Destelbergen, tel. 09 228 33 09, [email protected], www.destelbergen.be

destelbergen

ONTDEK MEER OVER DESTELBERGEN EN DE BLOEMENSTREEK OP P. 9

”De Gallische Hoeve is een unieke

reconstructie van een landelijke nederzetting

uit de late ijzertijd.”

PROBEER DE KASTELENROUTE!

68 destelbergen

liefst twaalf bewaard gebleven. Een ideale manier om een totaalbeeld te krijgen is de kastelen verkennen per fiets. De Kastelenroute vertrekt aan het gemeentehuis van Destelbergen en zo kun je meteen het eerste kasteel van je lijstje afstrepen. Het gemeentehuis zelf is immers het voormalige kasteel Van Acker. Het huisvest ook het gemeentelijk museum

(Dendermondsesteenweg 430, tel. 09 218 92 86) met een waardevolle archeologische collectie.

De ambachtelijk bereide, minimum negen maanden gerijpte, natuurlijk gedroogde Ganda hammen worden in Destelbergen gemaakt. Ganda ham leent zich uitstekend voor in de meest uiteenlopende recepten te worden gebruikt. Verschillende topkoks geven het goede voorbeeld.

destelbergen

Van de kastelen en lusthoven die de Gentse bourgeoisie in Destel-bergen en Heusden liet optrek-ken, er maar liefst twaalf bewaard gebleven zijn?

Wist je dat?

Kastelenroute: 48 km, start: Kasteel van Acker, vlak parcours, bewegwijze-ring zeshoekige bordjes

KASTELEN EN LUSTHOVEN

PROBEER DE KASTELENROUTE! GALLISCHE HOEVE

69

69 van a tot z

destelbergen

Erpe-Mere mag zich met recht en reden watermolengemeente noemen. De molens worden onder andere op de Oost-Vlaamse Molendag en op Open Monumentendag in werking gesteld. De Kruiskoutermolen (Schoolstraat, tel. 053 60 34 25, www.kruiskoutermolen.be) in Mere is een houten molen van het type staakmolen en uniek in zijn soort, doordat de molen geen twee (wat gebruikelijk is) maar drie zolders telt.

Verder telt Erpe-Mere nog twee water-molens. Molen Ten Broeck (Wilgendries 4) of ‘t Hof Schuurke is een watermolen op de Molenbeek. De molen is altijd een korenmolen geweest en is dat tot op de dag van vandaag nog. De Cottemmolen in Erpe (Molenstraat 36, tel. 053 80 12 66) bestond al in 1216. Hij zit onder één dak met het woonhuis en maakte deel uit van een gesloten vierkantshoeve. Op de rechteroever van de beek zijn nog de pletstenen te zien van een olieslagmolen die gedurende enkele eeuwen deel uit-

maakte van het molenbedrijf. De Gote-gemmolen (Gotegemstraat 1, tel. 052 83 29 83) aan de Molenbeek is een actieve korenmolen. Vlakbij de kerk van Erpe ligt een van de best bewaarde en grootste kasteelmottes (kunstmatig aangelegde aarden heuvel) van België en Nederland.

De Mereminnenweg in Mere is een poëzieroute, die langs de mooiste plek-jes van Mere leidt. Onderweg staat een aantal borden met gedichten uit de dichtbundel ‘Het Mere dat ik min’ van de lokale dichter André De Graeve. Een bijzonder rustpunt op de Mere-minneweg is de Dikke Kapel in Mere. Vermaard beeldhouwer en designer Herman De Somer werd in Vlekkem geboren. Het atelier van de in 2008 overleden kunstenaar bevindt zich op een steenworp van het kerkje van Vlek-kem en is op afspraak te bezichtigen.

Het natuurgebied ‘Den Dotter’ strekt zich uit over de twee oevers van de

Inwoners: 19.474Oppervlakte: 34,03 km²Deelgemeenten: Aaigem, Bam-brugge, Burst, Erondegem, Erpe, Mere, Ottergem, VlekkemMarktdag: woensdag (Mere)


Toerisme Erpe-Mere, Gemeentehuis, Oudenaardsesteenweg 458, 9420 Erpe-Mere, tel. 053 60 34 00, [email protected], www.erpe-mere.be

Erpe-Mere

70 erpe-mere

Molenbeek op de grens van Aaigem en Heldergem (Haaltert). Het gebied dankt zijn naam aan de vele gele dotterbloe-men die er in maart en april groeien. In de hoeve Van den Bossche op de Aai-gemdries kan je van een lekker huisge-maakt hoeve-ijsje genieten. Het natuur-gebied ‘Honegem’ op de grens van Erpe, Lede en Hofstade (Aalst) omvat weiden, meersen, enkele bosjes en oude turf-putten. Typisch aan het natuurgebied

Honegem zijn de vele hagen, knotwil-gen en bomenrijen. Centraal liggen turfputten met er rond een moeras. Men stak hier nog turf tot op het einde van de 19de eeuw. Daarna werden de putten gebruikt om vlas te roten.

In de kleinbrouwerij Den Glazen Toren (Glazentorenweg 11, tel. 053 83 68 17, www.glazentoren.be) brouwen drie bier-liefhebbers sinds 2004 hun eigen bieren met respect voor de grondstoffen, typi-sche smaken en traditionele brouwme-thoden. Huisbrouwerij Kwibus brouwt een blond en donker bier van 6,4%.

Erpe-Mere

Erpe-Mere zich met recht en reden de watermolengemeente van Scheldeland mag noemen? De gemeente telt maar liefst negen watermolens waarvan er drie maalvaardig zijn.

Wist je dat?

“De molenaars zijn bijna elk weekend op

post. Of de molen kan draaien, hangt af van

de wind.”

Molenbeekroute: 42 km, licht golvend parcours, bewegwijzering zeshoekige bordjes

Den Dotterroute: 9,5 km, verkorting: 5 km, start: Kerk Aaigem

DE DIKKE KAPEL IN MERE KRUISKOUTERMOLEN

71

71 van a tot z

erpe-mere

De Schelde stroomt Gent binnen via Zwijnaarde. Op het stemmige dorpsplein staat een authentieke kiosk uit 1903, waar-rond tijdens de Zwijntjeskermis uitbundig gefeest wordt (juni). Speciaal voor deze kermis wordt het Zwijntjesbier gebrou-wen. Vlakbij de dorpskern bevindt zich het neoclassicistische kasteel. Het kasteeldo-mein doet dienst als golfterrein en in het kasteel zelf kan je tijdens de week lunchen en brunchen. Ook de Molen Sonneville (windmolen van het type bergmolen) aan de Heerweg heeft een herbestemming als horecazaak gekregen, zonder afbreuk te doen aan de authentieke charme van de molen.

De Ringvaart rondom Gent wordt onder andere door de Schelde gevoed. De Ring-vaart werd aan het eind van de jaren 1960 aangelegd als een antwoord op de mobiliteitsproblemen die in de Gentse binnenstad waren ontstaan, door de combinatie van druk scheepvaartver-keer, toegenomen autogebruik en talrijke

overstromingen. Het sluizencomplex van Merelbeke zorgt ervoor dat van de getij-denwerking van de Schelde in Gent niets meer te merken is.

De imposante achtergevel van de Sint-Pietersabdij is het eerste wat opvalt wanneer je de Gentse binnenstad via de Schelde binnenkomt. Gent dankt haar groei trouwens grotendeels aan deze Sint-Pietersabdij en aan de Sint-Baafsabdij, die op de samenvloeiing van Leie en Schelde ontstaan is. De imposante, robuuste torens van het Belfort, de Sint-Niklaaskerk en de Sint-Baafskathedraal zijn de meest opvallende monumenten van de Gentse binnenstad. Het middeleeuwse Gravensteen en het schilderij Het Lam Gods van de Gebroeders van Eyck (Sint-Baafskathedraal) zijn zonder meer de belangrijkste attracties.

Rond 21 juli wordt het stadscentrum ter gelegenheid van de Gentse Feesten omgetoverd tot een groot volkscafé, met

Inwoners: 247.942Oppervlakte: 157,78 km²Deelgemeenten in Scheldeland: Gentbrugge, Ledeberg, Sint-Amandsberg, ZwijnaardeMarktdag: vrijdag en zaterdag (Vrijdagmarkt, Gent), maandag (Gentbrugge) en zondag (Ledeberg)

Fietskaart ‘Scheldeland, langs Schelde, Dender en Rupel’ Fietskaart ‘Gent en omgeving’

Visit Gent, Sint-Veerleplein 5, 9000 Gent, tel. 09 266 56 60, [email protected], www.visitgent.be

Gent

GRAVENSTEEN

72 gent

muziek en animatie op en rond het water. Ook het openingsfeest van het Festival Van Vlaanderen in september maakt muzikaal gebruik van Leie, Lieve en Schelde.

Waar de Schelde de Gentse binnenstad weer uitstroomt, zorgt een moderne brug ervoor dat fietsers en wandelaars zich makkelijk tussen de Gentse binnenstad en de deelgemeenten Gentbrugge en Ledeberg kunnen bewegen. De neogotische Sint-Simon en Judaskerk van Gentbrugge ligt heel mooi aan de brede bocht die de Schelde hier maakt en die onder invloed van getijdenwerking staat.

Het uitgestrekte meersengebied dat zich op de rechteroever uitstrekt, is een van de vele natuurparels langs de Schelde tussen Gent en Antwerpen. Deze ‘Gentbrugse Meersen’ laten zich best te voet ontdek-ken. Het autovrije pad op de dijk komt hierbij zeer goed van pas. Troeven van Sint-Amandsberg zijn het door UNESCO erkende Groot Begijnhof en Campo Santo, de bekendste begraaf-plaats van Gent. Of breng een bezoek aan het Illuseum (V. Braeckmanlaan 123, 9040 Sint-Amandsberg, tel. 09 228 28 56, www.illuseum.be).

Gent

Het sluizencomplex van Merelbeke ervoor zorgt dat van de getijden-werking van de Schelde in Gent niets meer te merken is?

Wist je dat?

“De Gentbrugse Meersen, een natuurparel langs

de Schelde.”

Scheldevalleiroute 1: 30 km, start: Zwij-naarde Dorp, vlak parcours, bewegwij-zering zeshoekige bordjess

AVONDSFEER OP DE GRASLEI

GRAVENSTEEN CAMPO SANTO SINT-AMANDSBERG

73

73 van a tot z

gent

Het beeldrijke Haaltert en elk van haar deelgemeenten is de trotse eige-naar van een beeld dat naar de lokale geschiedenis refereert. In het gemeen-tehuis staat het bronzen beeld De Kantwerkster, dat herinnert aan de kantwerksters die Haaltert op het einde van de 19de eeuw tot het centrum van de kantnijverheid in de Denderstreek maakten.

Denderhoutem was eeuwen geleden een bosrijk gebied. De armsten vie-len daarbij buiten het genot van het houtgebruik, maar ze mochten wel de turflaag ontginnen. De Denderhoute-menaren kregen dan ook de spotnaam ‘Turfboeren’, wat in het gelijknamige beeld terug te vinden is.

Het beeld van de Jeneverdrinker in Kerksken verwijst naar de bijnaam van de Kerkskenaren ( jeneverdrinkers) en naar de weefnijverheid. In Heldergem staat het beeld van de Seizoenarbeider of de Fransman. Hij staat symbool voor de vele inwoners die aan het eind van de 19de en begin van de 20ste eeuw hun brood verdienden als loonarbei-der in de Franse suikerbietindustrie en landbouw. Met het beeld de Kaatser in Terjoden wordt hommage gebracht aan de kaatssport en aan de Terjodena-ren die de sport groot hebben gemaakt. Nu nog behoren de Terjodenaren tot de topploegen in België.

Inwoners: 17.796Oppervlakte: 30,30 km²Deelgemeenten: Denderhoutem,Haaltert, Heldergem, KerkskenMarktdag: vrijdag (Haaltert)


Gemeentebestuur Haaltert, Hoogstraat 41, 9450 Haaltert, tel. 053 85 86 00, [email protected], www.haaltert.be

Toeristisch infopunt, Hoofdbibliotheek, Achterstraat 2, 9450 Haaltert, tel. 053 85 86 60

Haaltert

“Het Driekoningenbeeld in Denderhoutem

eert de Driekoningentraditie, die er nog steeds sterk leeft en teruggaat tot

de 16de eeuw.”

74 haaltert

In het centrum van Haaltert bevindt zich het Warandepark, waar je de beel-den Hermafrodiet, De boekentoren en Tussen hoop en vertwijfeling kan ont-dekken. Van in het Warandepark heb je een mooi zicht op de 52 meter hoge toren van de neogotische Sint-Goriks-kerk, die een beiaard met 44 klokken telt. Het WOII-verzetsmuseum ‘Le Perdreau-De Patrijs’ (Sint-Goriksplein 17, tel. 053 84 02 46, www.haaltert.be/WOII-museum) in de kelderverdieping van het Warandegebouw bevat een unieke collectie voorwerpen en foto’s over de meest geheime organisaties tijdens WOII. Het museum is elke eer-ste zondag van de maand geopend.

Het natuurgebied ‘Den Dotter’ strekt zich uit over de twee oevers van de Molenbeek op de grens van Heldergem en Aaigem (Erpe-Mere). Het gebied dankt zijn naam aan de vele gele dot-terbloemen die er in maart en april bloeien.

In het Mini Museum Mussenzele (Mus-senzele 1, tel. 0496 21 10 82, www.mus-senzele.be) wordt ‘De tijd van toen’ gereconstrueerd. Het museum belicht vijf thema’s uit de periode 1940, ‘50 en ‘60.

Haaltert

Molenbeekroute: 42 km, licht golvend parcours, bewegwijzering zeshoekige bordjes

MOLENBEEKROUTE, 42 KM

NATUURGEBIED DEN DOTTER BEELD DE TURFBOEREN

75

75 van a tot z

haaltert

Hamme ligt aan de samenvloeiing van Schelde en Durme. Op deze plaats herin-nert een monumentaal beeldhouwwerk aan de Hamse schrijver Filip De Pillecyn, die op deze plek vaak inspiratie vond voor zijn literaire werken. Het monument beeldt verschillende personages uit de romans van De Pillecyn uit. De gemeen-te is een oase van groen en water. Het natuurgebied ‘Den Bunt’ ligt in de hoek die Schelde en Durme vormen. Het is een uniek natuurgebied, met uitzonderlijke zoetwaterslikken en -schorren, gegroeid uit de veelvuldige overstromingen van de Durme en uit de ontgonnen turfputten. Die putten zijn nu visrijke vijvers.

Aan het jachthaventje van Driegoten heb je een fantastisch uitzicht op de Schelde en het weidse slikken- en schorrenland-schap. Op de overgang van land en water zie je de modderige, onbegroeide slikken en de hoger gelegen schorren die begroeid zijn met wilgen, riet en vloedbosjes. De slikken komen bij hoogwater tweemaal

per dag onder water te staan. Het veer van Driegoten verbindt de plaats met het dorpje Weert aan de Oude Schelde. De naam Driegoten verwijst naar de bressen die de lokale bevolking hier vroeger in de dijk sloeg bij overstromingsgevaar. Nu zet men moderne technologie in met het-zelfde doel in het vlakbij gelegen Lippen-broek, Gecontroleerd Gereduceerd Getij (GGG), uitgerust met een speciale inwa-teringsluis.

Het marktplein van Hamme wordt gedo-mineerd door de Sint-Pietersbandenkerk. In de bijgebouwen van het ID+ kunst-

Inwoners: 24.500Oppervlakte: 40,21 km²Deelgemeenten: Hamme, Kastel, Moerzeke, Sint-Anna, ZoggeMarktdag: zaterdag en zondag (rommelmarkt)



Toerisme Hamme, Gemeentehuis, Marktplein 1, 9220 Hamme, tel. 052 47 56 05, [email protected], www.hamme.be

Hamme

“De bevolking sprak over ‘drie gaten’ die in

de bres geslagen waren, wat in het plaatselijke dialect klinkt als ‘drie

goten’.”

76 hamme

center (Sint-Jansstraat 27, tel. 052 47 41 51) kan je thematentoonstellingen bezoeken met voorwerpen uit de col-lectie ‘Van Bogaert-Wauters’, een col-lectie kunstvoorwerpen en artefacten die zich uitstrekken van de prehistorie tot de 17de eeuw. De Grote Napoleon (Posthoornplein 6A, tel. 052 47 41 32) is de laatst overgebleven molen van de 33 molens die Hamme ooit gekend heeft. Op de site is ook de productie van de

ambachtelijke mosterd Vernimmen-De Lelie gevestigd. De opvallende Mirabrug (een driedelige metalen brug over de Durme) is een pareltje van industrieel erfgoed.

In Moerzeke werd een moderne graf-kapel gebouwd ter ere van de zalig verklaarde Priester Poppe. Die houdt, samen met de ommegang rond de paro-chiekerk en het Priester Poppe Museum (Molenstraat 7, tel. 052 22 66 64) in het klooster, de herinnering aan de priester levendig. In het gehucht Kastel vind je ongeveer 24 hectare serres voor groen-teteelt, daarom terecht het ‘glazen dorp’ genoemd.

Hamme

De inwoners van Hamme in de omgeving bekend zijn als ‘Wuitens’? Wuiten is een synoniem voor gaai. De Hammenaars danken die bijnaam aan een legende waarin verteld wordt dat de Vikings tijdens hun rooftochten in de streek een sprekende wuiten hebben meegenomen uit Hamme.

Wist je dat?

Sombeke - Oude Durmeroute: 5 en 7 km, start: Waterstraat


VEER HAMME DRIEGOTEN - WEERT

SINT-PIETERSBANDENKERK BEELD FILIP DE PILLECYN

77

77 van a tot z

hamme

Inwoners: 10.760Oppervlakte: 5,44 km²Marktdag: woensdagDeelregio: Rupelstreek



Toerisme Rupelstreek vzw, Regionaal infokantoor Rupelstreek, APB De Schorre, Schommelei 1/3, 2850 Boom, tel. 03 880 76 25, [email protected], www.toerismerupelstreek.be

Hemiksem

SINT-BERNARDUSABDIJ MET KLOKKENTOREN

78 hemiksem

De Sint-Bernardusabdij (Nijverheids-straat - Sint-Bernardusabdij 1, tel. 03 288 26 22) met de monumentale klokkento-ren is een voormalige cisterciënzerabdij en kent een rijke en woelige geschie-denis, die teruggaat tot 1244 toen de monniken met de bouw van de abdij begonnen. In de middeleeuwen was ze een religieus en cultureel centrum. Met de opbrengst van pachtgelden kochten geestelijken kerkmeubilair en kunstob-jecten. Veel ervan ging verloren tijdens de Beeldenstorm (16de eeuw). Ongeveer 100 jaar later vernielde een brand de pas gerestaureerde abdij. Nadien ver-anderde de abdij in een gevangenis en graanopslagplaats. Jaren later werd de Sint-Bernardusabdij opnieuw gesticht onder impuls van don Pedro Coloma en de Sint-Bernardusabdij van Bornem. Tijdens de Tweede Wereldoorlog fun-geerde de abdij als luchtmachtcentrum. Nog tot 1977 deed het gebouw dienst als militair depot en in 1988 werd de gemeente Hemiksem eigenaar.

In de benedenzalen van de midden-vleugel van de abdij vind je het Gilliot- en Roelants Tegelmuseum (Nijverheidsstraat - Sint-Bernardusabdij 1, tel. 03 288 26 22). Met een bijzondere collectie keramisch werk voor binnen- en buitenlandse kerken en kleine en grote werken voor particulieren verwierf Joseph Roelants wereldfaam. De themawandeling ‘Gilliotroute, op stap langs tegels met wereldfaam’ neemt je mee langs tastbare herinneringen aan dat verleden. Het museum van de Heemkundige Kring Heymissen (zelfde adres) bevindt zich in de noordelijke vleugel. Het museum herbergt ondermeer een grote maquette van het abdijcomplex.

Hemiksem

Baksteenroute: 39 km, enkele hel-lingen in het parcours, knooppunten bewegwijzering


In het wiel van Eddy Merckx, fietslusRupelstreek: 45 km, verkortingen mogelijk, 14 belevingsitems onder-weg, knooppunten bewegwijzering en infobordjes GILLIOT- EN ROELANTS TEGELMUSEUM

HEEMKUNDIGE KRING HEYMISSEN

79

79 van a tot z

hemiksem

Kruibeke was in het verleden een bur-gerlijk bolwerk, waarvan de prachtige herenhuizen rond de kerk getuigen zijn. Midden op het dorpsplein domineert de gotische Onze-Lieve-Vrouwekerk de omliggende, meestal 19de-eeuwse, architectuur. Aan het veer dat Krui-beke met Hoboken verbindt, staat een Infokeet waar je meer informatie krijgt over de ontwikkeling van de Polders van Kruibeke: de inrichting van het overstromingsgebied moet de kans op overstromingen in het Scheldebekken gevoelig verlagen (lees meer p. 144).

De belangrijkste bezienswaardigheid van het pittoreske Scheldedorpje Bazel is zonder twijfel het kasteel Wisse-kerke (K. Astridplein 17, 9150 Bazel, tel. 03 740 04 00). Het kasteel werd vroe-ger bewoond door de adellijke fami-lies Vilain XIIII en De Felz, maar staat nu open voor het grote publiek. Op de vroegere scheepswerf Chantier Naval de Rupelmonde (CNR of nu Centrum

Nautisch Rupelmonde) wordt gewerkt aan het behoud en de restauratie van ons varend erfgoed (lees meer p. 35). De wijk het Schelleke met zijn oude vissershuisjes is gezellig om doorheen te kuieren. Jaarlijks wordt in deze oude vissers- en schipperswijk Schellekesker-mis gevierd.

Rupelmonde kijkt terug op een heel lange en rijke geschiedenis. De bekendste Rupelmondenaar is en blijft cartograaf Gerardus Mercator. Op en rond het Mercatoreiland verwijzen tal van monumenten en bouwwerken naar zijn leven en werk. Centraal op het marktplein staan de barokke Onze-Lieve-Vrouwkerk en het standbeeld van Mercator. Ter ere van de 500ste verjaardag van Mercator liet de gemeente een Jonge Mercator maken zoals die in Rupelmonde moet geleefd hebben. Het Mercatoreiland wordt omringd door de Schelde, de kasteelwal en de Vliet of het Molenwater. Het

Inwoners: 16.170Oppervlakte: 33,59 km²Deelgemeenten: Bazel, Kruibeke, RupelmondeMarktdag: woensdag (Kruibeke), maandag (Rupelmonde)

Fietskaart ‘Waasland’

Dienst Cultuur & Toerisme, O.L. Vrouwplein 18-20, 9150 Kruibeke, tel. 03 740 02 17

Toerisme Kruibeke, Nederstraat 2, 9150 Rupelmonde,

tel. 03 744 10 13, [email protected] www.kruibeke.be

Kruibeke (Waasland)

VEER HOBOKEN - KRUIBEKE

80 kruibeke

eiland wordt gedomineerd door de Graventoren (Kasteelstraat, tel. 03 744 10 13), een bakstenen toren die werd gebouwd op de restanten van de imposante middeleeuwse waterburcht. De tentoonstelling in de Graventoren is gewijd aan het leven en werk van Mercator. Verderop staat de unieke 16de-eeuwse Spaanse Getijdenmolen (Nederstraat 2/4, tel. 03 744 10 13). Hij draait op de kracht van de getijden van de Schelde en is uitgerust met het grootste binnenwaterrad van België. Van Pasen tot Allerheiligen kan je voor alle toeristische informatie terecht in het nabijgelegen infokantoor.

Kruibeke (Waasland)

Op de vroegere scheepswerf Chantier Naval de Rupelmonde (CNR of nu Centrum Nautisch Rupelmonde) wordt gewerkt aan het behoud en de restauratie van ons varend erfgoed? Lees meer p. 35.

Wist je dat?

“Ontdek 650 ha puur natuur in de Polders

van Kruibeke.”


GETIJDENMOLEN

VEER HOBOKEN - KRUIBEKE KASTEEL WISSEKERKE

81

81 van a tot z

kruibeke

Het kasteel van Laarne (Eekhoek 5, tel. 09 230 91 55, www.slotvanlaarne.be) is een van de best bewaarde waterburch-ten in België. Het imposante poortge-bouw en de oude ophaalbrug voeren je meteen terug naar de 13de eeuw, de bouwperiode van deze burcht. De ori-ginele vijfhoekige vorm en de vijf ste-nen torens zijn intact gebleven, maar het kasteel werd ingrijpend verbouwd in de tweede helft van de 17de eeuw. In die periode kwam er een nieuwe toe-gang, de oude woonvertrekken wer-den gemoderniseerd en er werd een vleugel bijgebouwd. Het kasteel wordt momenteel nog steeds bewoond en bezoekers kunnen in de publiek toe-gankelijke vertrekken een rijke verza-meling kunstvoorwerpen en kostbaar meubilair bewonderen. Sommige ver-trekken, zoals de keuken, zijn ingericht zoals het ooit moet geweest zijn. De rijke zilvercollectie D’Allemagne is uniek in Europa. Bij het kasteel heb je een prachtig zicht op Laarne-dorp.

Het kasteel en het dorpsplein zijn met elkaar verbonden door de Kasteeldreef, die met vier rijen eiken beplant is. Een van de meest statige gebouwen aan het dorpsplein van Laarne is het uit 1767 daterende Oud Gemeentehuis. Laarne is een echte heksengemeente. Het is volgens de geschiedenisboeken een van de gemeenten die het meeste ‘toovereers en tooveressen’ opleverde. Opmerkelijk is de Aumansmolen (Bran-demanstraat 26, tel. 09 369 53 51), een stenen korenwindmolen die vermoede-lijk in het begin van de 19de eeuw werd gebouwd en tot in 1928 nog met wind-kracht maalde.

In Kalken drukt de Sint-Denijskerk met indrukwekkend orgel haar stempel op het dorpsuitzicht. Het dorp vormt een ideale uitvalsbasis voor een bezoek aan de Kalkense Meersen, een van de meest uitgestrekte meersengebieden langs de Schelde, die gekenmerkt worden door open grasvlakten doorkerfd door

Inwoners: 12.320Oppervlakte: 32,07 km²Deelgemeenten: Kalken, LaarneMarktdag: vrijdag (Laarne)


Gemeentebestuur Laarne, Dorpsstraat 2, 9270 Laarne, tel. 09 365 46 25, [email protected], www.laarne.be/toerisme

Laarne

82 laarne

sloten en grachten. Het symbool van de Kalkense Meersen is de grutto, een sierlijke steltloper die er half maart zijn intrede doet om te broeden. Doorheen het 800 hectare grote gebied lopen verschillende verharde en onverharde wegen waarop je vrij kan wandelen.

In paardenmelkerij ’t Kattenheye leer je alles over het melken van paarden.

Daar hoort ook een degustatie van paardenmelk en paardenmelklikeur bij. Een tocht langs de serres van de vele bloemisterijen die Laarne rijk is, is zeker een aanrader. De Floraliëntocht laat je per fiets met de Bloemenstreek kennis-maken (lees meer, p. 9).

Laarne

Rijke industriëlen destijds aan de oevers van de Schelde rond Gent een prachtige omgeving vonden om riante buitenverblijven op te trekken? De streek is vandaag bezaaid met kastelen, maar het middeleeuwse kasteel van Laarne blijft het pronkstuk.

Wist je dat?

“In de periode van de heksenvervolgingen

deed het kasteel dienst als gevangenis voor vermeende heksen.”

Kastelenroute: 48 km, start: Kasteel van Laarne, vlak parcours, bewegwijze-ring zeshoekige bordjes

Kalkense Meersenroute: 6-8-9 km, start: Veer Schellebelle, bewegwijze-ring zeshoekige bordjes

KALKENSE MEERSEN

DORPSPLEIN LAARNE KASTEEL, FRAAI BEWAARDE WATERBURCHT

83

83 van a tot z

laarne

Het centrum van Lebbeke, met het gemeentehuis en de statige dekenij, wordt gedomineerd door de opvallen-de Onze-Lieve-Vrouwekerk in zwierige Borrominiaanse stijl. De kerk heeft die gevel te danken aan Rombout Rom-mens uit Destelbergen. Hij liet zich bij de verbouwingen inspireren door de Carolus Borromeuskerk in Ant-werpen. Het kasteel van Lebbeke in neo-klassieke stijl is een beschermd monument en werd in 1873 gebouwd. In 1913 liet de brouwersfamilie Du Bois er een toren en belvedère aan toevoegen. Enkele statige herenhui-zen, waaronder het Huis Blancquaert in de Laurierstraat en het brouwers-huis van de voormalige brouwerij Du Bois in de Leo Duboisstraat, ver-volledigen het interessante erfgoed. Bij Vondelmolen wordt al sinds kort na de Eerste Wereldoorlog lekkere peperkoek gemaakt volgens een fami-lierecept uit 1867.

Wieze heeft een zeer pittoresk dorps-plein, dat wordt gedomineerd door de gotische Sint-Salvatorkerk. De hele dorpskern is sinds 1981 beschermd als waardevol dorpszicht. Er staat ook een merkwaardige, oude zomereik van zo’n 23 meter hoog en met een omtrek van bijna 4 meter, bekend als ‘den dikken eik’.

De Oktoberhallen in Wieze hebben een heel omvangrijke geschiedenis. In 1956 nam brouwerij Van Roy het concept van de Oktoberfesten in München over naar Wieze. Doorheen de jaren bezoch-ten heel wat mensen het nostalgische gebouw tijdens de Oktoberfeesten, ook wel Bierfeesten genoemd. In de tweede helft van vorige eeuw was de Wieze Pils een legendarisch bier overbekend in de streek. Als eerbetoon aan het erfgoed en de traditie van brouwerij Van Roy werd een uniek recept ontwikkeld met de nieuwe Wieze Tripel als resultaat.

Inwoners: 18.474Oppervlakte: 26,92 km²Deelgemeenten: Denderbelle, Lebbeke, WiezeMarktdag: zaterdag (Lebbeke)


Gemeentebestuur Lebbeke, Stationsstraat 19-23, 9280 Lebbeke, tel. 052 41 34 41, [email protected], www.lebbeke.be

Lebbeke

84 lebbeke

Wieze is eveneens de thuisbasis van chocoladereus Barry-Callebaut en van chocolatier Dooms.

Tussen de Dender, Wieze en Dender-belle strekt zicht een open meersen- en broekenlandschap met hoge natuur-waarde uit.

De natuurgebieden ‘Wiestermeersch’, ‘Denderbellebroek’ en ‘Hannaerden’ werden samengevoegd tot één natuur-reservaat Beneden Dender en doen bij hoge waterstanden dienst als overstro-mingsgebied van de Dender en herber-gen een opmerkelijke fauna en flora. Het dorpje Denderbelle ligt tussen de natuurgebieden in en vormt een goede uitvalsbasis voor de verkenning van de groene Dendervallei.

Lebbeke

Als eerbetoon aan het erfgoed en de traditie van brouwerij Van Roy een uniek recept ontwikkeld werd met de Wieze Tripel als resultaat?

Wist je dat?

“Er staat ook een merkwaardige, oude zomereik van zo’n 23 meter hoog en met

een omtrek van bijna 4 meter, bekend als ‘den

dikken eik’.”

Vliegenetersroute: 11 km, start: Dorpsplein Wieze, bewegwijzering zeshoekige bordjes

Fietslus ‘Leven in bezet gebied’ uit fietsbrochure ‘100 jaar Groote Oorlog – fietsen in Scheldeland’: 42 km, knoop-punten bewegwijzering. Lees meer p. 142.

PRACHTIGE NATUURGEBIEDEN SINT-SALVATORKERK WIEZE

85 van a tot z

85 lebbeke

De laatgotische Sint-Martinuskerk en het imposante 19de-eeuwse gemeen-tehuis zijn de belangrijkste blikvan-gers aan het stemmige marktplein van Lede. De kerk kent een rijke traditie als Maria bedevaartsoord. De twee-jaarlijkse Mariale Processie vormt het hoogtepunt van de verering van het Mariabeeld. Aan een parkje vlakbij het marktplein staat de vroegere consta-teurfabriek La Lédoise. Constateurs werden gebruikt door duivenmelkers om de tijd te registreren waarin hun duiven een vlucht hadden afgewerkt. De productie in de fabriek staakte alle activiteiten in 1972. Sindsdien is er in de fabriek niets veranderd.

Aan de rand van Lede strekt zich het natuurgebied ‘Honegem’ uit, een gebied op de grens van Lede, Erpe en Hofstade (Aalst). Typisch zijn de vele hagen, knotwilgen en bomenrijen. Die zorgen niet alleen voor een prachtig landschap, ze zijn ook de thuisbasis

van vele vogels en kleine zoogdieren. Centraal liggen turfputten met er rond een moeras. Men stak hier nog turf tot op het einde van de 19de eeuw. Daarna werden de putten gebruikt om vlas te roten.

Het Bloso Centrum Putbos in Oorde-gem is internationaal bekend voor de uitstekende atletiekinfrastructuur. De stenen, witgekalkte Fauconniersmolen (Grote Steenweg, tel. 09 342 42 40) in

Inwoners: 18.070Oppervlakte: 29,69 km²Deelgemeenten: Impe, Lede,Oordegem, Smetlede, WanzeleMarktdag: dinsdag (Lede)


Gemeentebestuur Lede, Markt 1, 9340 Lede, tel. 053 60 68 61, [email protected], www.lede.be

Lede

“Aan de voet van de Fauconniersmolen

strekt zich een afwisselend landschap

uit, dat wordt gekenmerkt door een opeenvolging

van bossen, weiden en boomkwekerijen.”

FAUCONNIERSMOLEN

86 lede

Oordegem is van het type bovenkruier, wat betekent dat enkel het kapdak kan gedraaid worden in de richting van de wind. Aan de voet van de molen strekt zich een afwisselend landschap uit, dat wordt gekenmerkt door een opeen-volging van bossen, weiden en boom-kwekerijen. Een landschap dat wordt onderbroken door de landelijke dorpen Smetlede, Wanzele en Impe, waar de

kerk nog in het midden staat en er min-stens één dorpscafé is.

Lede

De parochies van Impe, Wanzele, Smetlede-Oordegem en Serskamp bekend staan als de Vier Uitersten? Nu behoren ze tot het bisdom Gent, maar vroeger waren het de meest afgelegen parochies van het bisdom Mechelen.

Wist je dat?

Vier Uiterstenroute: 9-11 km, start: Kerk Smetlede, bewegwijzering zeshoekige bordjes

LA LÉDOISE

FAUCONNIERSMOLEN SINT-MARTINUSKERK

87

87 van a tot z

lede

Uitgestrekt over de dorpen Heffen, Leest en Hombeek kan je het Hombeeks Plateau ontdekken. De natuur in de benedenvalleien van Nete, Dijle, Zenne en Rupel creëert een langgerekt, groen lint. In het buitengebied van Mechelen vind je een unieke mix van cultuur en natuur: het Zennegat met bijna evenveel water als land. Bij deze ‘groene poort’ van Mechelen vloeien de Zenne en het 250 jaar oude kanaal Leuven-Dijle, ook Leuvense Vaart genoemd, in de Dijle. De omgeving van het Zennegat vormt een beschermd dorpszicht. De pleziervaart, woonboten, bruine kroeg en charmante huisjes vormen een sfeervolle plek.

De niet-bevaarbare Zenne stroomt rakelings langs de dorpskern van Heffen. Op de verharde rivierboorden is het zalig fietsen en wandelen. Iets voorbij het Zennegat, aan het Drie Rivierenpunt met de populaire voet- en fietsbruggen, vormen Dijle en Nete

samen de Rupel. In ‘Den Battelaer’, ten westen van Battel, werden al meer dan 120 verschillende vogels gespot. Door het overvloedige water kreeg de natuur in Battenbroek, aan de monding van Nete en Dijle, alle kansen. De polder van Battenbroek telt ook twee waterplassen waarop je kan waterskiën. Je kan het Mechelse buitengebied per fiets verkennen met de Carolusroute of te voet langs het wandelnetwerk Rivierenland.

Toren uit boven de stad want hét symbool van Mechelen is de imposante Sint-Romboutstoren met skywalk waar je een adembenemend uitzicht hebt over de stad en de omgeving. Kunstschilder, beeldhouwer én

Inwoners: 82.499Oppervlakte: 33,71 km²Deelgemeenten in Scheldeland: Heffen,Hombeek, Leest, WalemMarktdag: zaterdag (Mechelen)


Ik Mechelen


Toerisme Mechelen, Hallestraat 2-4-6, 2800 Mechelen, tel. 070 222 800, [email protected], www.toerismemechelen.be

Mechelen EN GROENE OMGEVING

“Met 12 km is de Rupel de kortste rivier van België.”

88 mechelen

Mechelaar Rik Wouters liet een uitgebreide collectie na. Bewonder ze in het Museum Schepenhuis. Kazerne Dossin, Museum, Memoriaal en Documentatiecentrum over Holocaust en Mensenrechten, combineert het historische verhaal van de Holocaust in België met het thema mensenrechten en maakt van Kazerne Dossin een uniek project.

Wil je genieten van een wereldwijd befaamd bier, dan moet je in Brouwerij het Anker zijn. De bekroonde speciaal bieren Gouden Carolus Classic en Gouden Carolus Tripel worden hier gebrouwen in de authentieke brouwzaal met koperen ketels. Wandel op en langs het water via het Dijlepad, kuier door de autoluwe bin-nenstad en langs de trendy speciaalza-ken, hippe shops en verrassende terras-sen, cafeetjes en restaurants die kleur geven aan het Mechelse straatbeeld.

Even buiten het centrum kan je in het Speelgoedmuseum je jeugdherinnerin-gen weer tot leven wekken. In Techno-polis®, het doe-centrum voor weten-schap en technologie, zet je zelf een vliegtuig aan de grond. Dierenpark Planckendael bezorgt je één groot avon-tuur door verschillende continenten.

Je dankzij Mechels Natuurlijk kan proeven van hoeveijs, hertensteak, artisanaal brood of een mix van aardappelen, maar ook van prei, bloemkool en spruitjes? Plattelandsondernemers onder-scheiden zich door samen hun producten origineel te promoten. www.mechelen.be/mechelsnatuurlijk

Wist je dat?

Vallei van de Zenne: 10-12-18 km, start: Heffen, Leest, Hombeek

Gouden Carolusroute: 58 km, vlak par-cours, knooppunten bewegwijzering

HET ZENNEGAT

MECHELEN KINDERSTAD VANUIT DE STAD BEN JE SNEL IN SCHELDELAND

89

89 van a tot z

mechelen

Melle wordt doorkruist door de Ring-vaart en de Schelde. Het station, gele-gen aan het Gemeenteplein, is één van de oudste bakstenen station (1837) van België en is een beschermd monu-ment. Op het plein vind je enkele mooie monumenten: de 18de-eeuwse schandpaal, het beeld Lieveke van de Melse beeldhouwer Jules Vits en het monument ter nagedachtenis van de gesneuvelde Franse vlootfuseliers, die hier vochten tijdens de Eerste Wereld-oorlog.

Het Gemeentelijk Museum (Brussel-sesteenweg 393-395, tel. 09 252 26 47, www.erfgoedmelle.be) herbergt een aanzienlijke collectie laatmiddeleeuws aardewerk en tal van heemkundige voorwerpen. Het museum doet ook dienst als documentatiecentrum voor genealogisch onderzoek in Vlaande-ren. Wie op zoek is naar sporen van zijn voorouders, is hier aan het goede adres. De geschiedenis van brouwerij

Huyghe gaat terug tot de 17de eeuw. In het brouwerijmuseum kom je er meer over te weten. Het succesbier van de brouwerij is zonder twijfel Delirium Tremens, het bier met het typische roze olifantje op de etiketten.

In de 19de eeuw was Melle geliefd bij Gentse industriëlen om er hun buiten-verblijf op te trekken. Verschillende van die kasteeltjes zijn bewaard gebleven. Een fraai exemplaar is het kasteeldo-mein De Bueren in de Kalverhaege-straat.

Inwoners: 11.019Oppervlakte: 14,34 km²Deelgemeenten: Gontrode, MelleMarktdag: vrijdag (Melle)


Gemeentebestuur Melle, Gemeenteplein 1, 9090 Melle, tel. 09 252 10 23, [email protected], www.melle.be

Melle

ONTDEK MEER OVER MELLE EN DE BLOEMENSTREEK OP P. 9

“Het succesbier van brouwerij Huyghe is zonder twijfel

Delirium Tremens, het bier met het typische roze olifantje op de

etiketten.”

90 melle

Bij de aanleg van de bermen voor de spoorlijn Gent-Brussel in het begin van de 20ste eeuw werden resten van prehistorische paalwoningen gevon-den. De uitgegraven putten raakten stilaan opgevuld met water en zijn nu erg geliefd bij hengelaars. De putten maken deel uit van het sporten recre-atiecentrum Kouterslag (Kouterslag z/n, tel. 09 210 07 70) dat ook een grote speeltuin heeft.

Het Kunst- en Vormingscentrum Oven-veld werd vooral bekend door de vele beelden die Oost-Vlaamse kunstenaars er uit Balegemse steen kapten. Ook vandaag kan elke geïnteresseerde er terecht voor activiteiten op het vlak van keramiek, beeldhouwkunst of ambach-telijk pottendraaien.

Melle telt heel wat sierteeltbedrijven en twee grote scholen: Tuinbouw-school Melle en de Hogeschool Gent,

dat er een departement voor Professi-onele Bachelors in landschaps- en tuin-architectuur en agro- en biotechno-logie huisvest. Ontdek de planten- en bloemenpracht met de Floraliëntocht.

Melle

De voormalige Duitse luchtmacht-basis van Gontrode, waar tijdens WOI zeppelins en Gotha’s opste-gen, vanaf juni 2015 opnieuw tot leven komt? Boven op een bunker wordt een prachtig terras aange-legd waarop een panoramata-fel staat die het verhaal van het vliegveld in woord en beeld vertelt (www.hetvliegveldvangontrode.be).

Wist je dat?

KASTEEL DE BUEREN

VOORMALIGE LUCHTMACHTBASIS DELIRIUM TREMENS

ZEPPELIN UIT WOI

91

91 van a tot z

melle

Merelbeke heeft een erg gevarieerd uitzicht. De noordelijke kernen (Flora en Merelbeke-centrum) zijn eerder verstedelijkt en sluiten aan bij de stede-lijke uitlopers van Gent. Ten zuiden van het centrum is het landschap groen en open. De naam Flora verwijst naar de bloemisterijen die er ooit waren gevestigd (lees meer p. 9). Behalve enkele opvallende bloemistenvilla’s en een prieeltje waar vroeger bloemen werden verkocht, blijft niets over van deze activiteit. ’t Werkhuis (Hundelgemsesteenweg 618 A, tel. 09 231 69 49), het documentatiecentrum voor bouwvakambachten, spitst zich toe op de herwaardering van de bouwambachten. Op een boogscheut van het Liedermeerspark bevindt zich distillerij De Stoop, waar al sinds 1868 jenever wordt gestookt.

Het indrukwekkende sluizencomplex van Merelbeke, op de Ringvaart rond Gent, vormt een belangrijk herkennings-

punt langs de E40. De getijdenwerking op de Schelde is tot hier, zo’n 160 kilometer van de monding in Vlissingen, zichtbaar. Het complex vormt een belangrijk knooppunt voor de scheepvaart in Vlaanderen.

De ‘Merelbeekse Scheldemeersen’ vormen een langgerekt natuurgebied, met als meest zuidelijke punt het dorpje Melsen. Bij het Gemeenschapscentrum ’t Groenendal staat een infopaneel dat bezoekers wegwijs maakt in het gebied. De statige, gerestaureerde en maalvaardige Schelderodemolen (Molenstraat, tel. 09 361 84 22) in het gelijknamige dorp Schelderode dateert van 1907. De stenen molen van het type beltmolen heeft altijd dienst gedaan als korenmolen. De molen kan na afspraak bezocht worden. Als de wind goed zit, wordt er gemalen. Kasteel Ten Dale (Schelderodeplein 7, tel. 09 210 32 80) was de verblijfplaats van de heren van Rode. Rond het huidige kasteel

Inwoners: 23.651Oppervlakte: 36,65 km²Deelgemeenten: Bottelare, Lem-berge, Melsen, Merelbeke, Munte, Schelderode


Gemeentebestuur Merelbeke, Hundelgemsesteenweg 353, 9820 Merelbeke, tel. 09 210 32 80, [email protected],

www.merelbeke.be

Toeristisch infopunt, Munteplein 6, 9820 Munte, tel. 0474 85 55 91

Merelbeke

92 merelbeke

bevindt zich een park in landschapsstijl en een bakstenen muur.

Het landelijke dorpje Munte is een authentiek Vlaams dorpje zoals er niet veel meer zijn. De oude pastorie op het dorpsplein is grondig opgeknapt en kreeg een nieuwe bestemming als toeristisch onthaal- en infopunt. Het vormt een prima uitvalsbasis voor een

verkenning van het zachtglooiende, groene landschap. Kinderboerderij ’t Bakkershof is vlakbij. Van hier uit worden rondritten met de huifkar en natuurtochten georganiseerd.

Het provinciaal domein Het Gentbos in Bottelare is een natuur- en wandelbos. Typische kenmerken van een natuurbos zijn de grazige open plekken en de aanwezigheid van dood hout. De infohut aan de parking in de Poelstraat biedt informatie over het natuurlijk beheer van het bos.

Merelbeke

De naam Flora verwijst naar de bloemisterijen die er ooit gevestigd waren?

Wist je dat?

“De oude pastorie op het dorpsplein van Munte is grondig

opgeknapt en kreeg een nieuwe bestemming als

toeristisch onthaal- en infopunt.”

Asselkouterroute: 13 km, start: Kerk Munte, bewegwijzering zeshoekige bordjes

Rodelandroute 1: 48 km, start: Sportcen-trum Ter Wallen, lichtgolvend parcours, bewegwijzering zeshoekige bordjes

SKYLINE VAN HET CHARMANTE MUNTE WANDELEN IN GENTBOS

93

93 van a tot z

merelbeke

Het beeld ‘het Afdraagstertje’, nabij het gemeentehuis, herinnert aan het harde labeur in de steenbakkerijnijverheid en waarbij kinderarbeid een alledaa-gs gegeven was. Het beeld stelt een meisje met een baksteenvorm in de hand voor. Een andere getuige van het steenbakkerijverleden kan je vinden op Hellegat. Samen met Noeveren, vormt het een indrukwekkende industriële archeologische site tussen Boom en Niel, waar je een goed beeld krijgt van het leven en het werk in de steenbak-kerijnijverheid in de Rupelstreek (lees meer p. 43). In Walenhoek kon de natuur na de stopzetting van de kleiontgin-ning ongestoord haar gang gaan. Het resultaat is een landschap met grote vijvers, poelen, rietkragen en struwelen.

In de Natuur.huis ‘De Paardenstal’ (Boomsestraat 221, tel. 03 888 39 44), het ontmoetingshuis van Natuurpunt kom je meer te weten over de streek-geschiedenis en de fauna en flora in

Walenhoek. In het Niels Broek wandel je door broekbossen, langs natte gras-landen, oude vlasrootputten en enkele wielen, restanten van dijkdoorbraken uit het verleden. Aan het WZC Maria Bood-schap start het bewegwijzerd laarzen-wandelpad door het Niels Broek.

Hellegat is bekend van de gelijknamige speelfilm uit 1980 en ook van buiten-opnamen voor de speelfilm Koko Flanel. Het Suske en Wiske stripverhaal De Hellegathonden speelt zich hier ook gedeeltelijk af. Hellegat is een woonkern die helemaal heropleeft en vooral bestaat uit arbeidershuisjes,

Inwoners: 9.567Oppervlakte: 5,27 km²Marktdag: dinsdag en zaterdagDeelregio: Rupelstreek




Niel

“Kinderarbeid was een alledaags

gegeven tijdens het harde labeur in de steenbakkerijen.”

ONTDEK MEER OVER STEENBAKKERIJEN EN NIEL OP P. 43

INTERNATIONAAL SMEEDTREFFEN

94 niel

ontstaan rond steenbakkerijen aan de Rupel. Je hebt een prachtig uitzicht aan de Gloriëtte, een prieeltje gelegen op de Rupeldijk vlakbij het Hof van Moriau. Het werd door kunstenaar Kanter DHaenens, op een verrassende manier (in graffiti) in een nieuw kleedje gestoken. Het driehoekige Sint-Hubertusplein met Onze-Lieve-Vrouwkerk is een beschermd

dorpszicht. In Niel wordt op het plein een internationaal smeedtreffen georganiseerd. Gedurende het ganse weekend tonen ijzerkunstenaars uit binnen- en buitenland hoe ze omgaan met hamer en aambeeld. In november vindt elk jaar de grootste jaarmarkt in de wijde omgeving plaats, met hieraan gekoppeld 10 dagen kermis én internationale cyclocross wedstrijd.

Niel

De Jaarmarktcross telkens op een publieke belangstelling van om en bij de 10.000 liefhebbers kan rekenen?

Wist je dat?

Baksteenroute: 39 km, lichte hellingen in het parcours, knooppunten beweg-wijzering

In het wiel van Eddy Merckx, fietslus Rupelstreek: 45 km, verkortingen mogelijk, 14 belevingsitems onder-weg, knooppunten bewegwijzering en infobordjes

Klinkaertroute: 3,5-8 km, start: Natuur.huis De Paardenstal, Boomsestraat 221

GRAFFITIKUNST IN NIELS PRIEEL

INTERNATIONAAL SMEEDTREFFEN WANDELEN IN HET NIELS BROEK

95

95 van a tot z

niel

Het groene buitengebied van Ninove biedt prachtige landschappen en verge-zichten. Talrijk zijn de pittoreske boeren-hoven en kapellen. Volgende kapelletjes zijn een omweg waard: de Wegom te Denderwindeke, de Beukenboomkapel te Voorde, de Lourdeskapel te Nederhas-selt en de kapel van Bevingen in Neigem. Vlakbij de Wegom staat de gerestaureer-de Molen ter Zeven Wegen (Heirebaan, tel. 0496 35 39 55), een 9,5 meter hoge stenen korenwindmolen.

In de 19de eeuw raakte Appelterre-Eichem bekend als hét tabaksdorp. In de schaduw van de Sint-Gertrudiskerk her-innert het bronzen beeld van de Tabaks-planter aan de plant die hier jarenlang voor welvaart zorgde. Nu blijft van die tabaksnijverheid weinig of niks over. Ook de fraai gerestaureerde Wildermo-len (Wilderstraat 97, tel. 0496 35 39 55), een houten korenwindmolen, heeft hier sinds 1801 zijn plaats.

Pollare is gelegen op een steile helling van de Dendervallei, wat zorgt voor een uniek uitzicht. Wie van industriële archeologie houdt, vindt aan het einde van de Schuit-straat een pareltje: de ijzeren voetgang-ersbrug over de Dender, gelegen aan de vroegere Zwarte Flesch, een afspanning waar schippers en paarden konden beko-men van de geleverde inspanningen. Nu kan je er op zondag van een fris glas Zwarte Flesch bier proeven.

Van 1973 tot 2011 lag in Meerbeke de aan-komst van de wielerklassieker de Ronde Van Vlaanderen. Typisch voor de monu-mentale, barokke Sint-Pieters en Sint-Berlendiskerk is de achthoekige klokken-toren. Neigem is vooral bekend om het Neigembos, dat zich eigenlijk voor het overgrote deel op grondgebied Meerbeke bevindt. Tegenwoordig zo’n 65 hectare groot, is dit natuurreservaat een uniek restant van het Grote Kolenwoud dat zich in de Romeinse tijd over onze con-treien uitstrekte.

Inwoners: 37.637 Oppervlakte: 73,14 km²Deelgemeenten: Appelterre-Eichem, Aspelare, Denderwindeke, Lieferinge, Meerbeke, Nederhasselt, Neigem, Ninove, Okegem, Outer, Pollare, VoordeMarktdag: dinsdag (Ninove)


M Wandelkaart ‘Pajottenland’

Toerisme/VVV Ninove, Centrumlaan 100, 9400 Ninove, tel. 054 31 32 85, [email protected], www.ninove.be

Ninove

ONTDEK MEER OVER DE DENDERENDE STAD NINOVE OP P. 19

BRUG ZWARTE FLESCH POLLARE

96 ninove

Bevingen, aan de ingang van het Nei-gembos, is een oord van rust en devo-tie door zijn stemmige kapel. Tussen Outer en de wijk Lebeke vind je rust in de historische kouter. Hier ligt ook het Galgenveld, de plaats waar misdadi-gers terechtgesteld werden. De Galgen-veld wandelroute loopt door dit prach-tige open kouterlandschap met de als natuurgebied beschermde ‘Diepe Stra-ten’. In Okegem werd in 1893 de Christe-ne Volkspartij van Priester Adolf Daens opgericht. Het kleine pittoreske kassei-dorp Lieferinge en het groene Aspelare maken de cirkel rond.

Ninove

De Ninoofse deelgemeenten Neigem, Lieferinge, Denderwindeke en Pol-lare deel uitmaken van het wandel-netwerk ‘Pajottenland’ dat maar liefst 760 km wandelwegen omvat en het grootste is van het land?

Wist je dat?

De Dender is ter hoogte van Pollare en verder stroomopwaarts op

haar mooist.

Denderende Stedentocht: 46-42-39-45 km, start: Geraardsbergen, Ninove (stads-park), Aalst, Dendermonde, vlak tot licht glooiend parcours, knooppunten bewegwijzering

Galgenveldroute: 9 km, start: Kerk Outer, bewegwijzering zeshoekige bordjes

KAPEL VAN BEVINGEN IN NEIGEM

BRUG ZWARTE FLESCH POLLARE WILDERMOLEN IN APPELTERRE

97

97 van a tot z

ninove

De belangrijkste bezienswaardigheid van Puurs-centrum is de Sint-Pieterskerk. Deze kerk is ongetwijfeld een van de mooiste en grootste parochiekerken uit de wijde omgeving. De plaatselijke bevolking spreekt zelfs van ‘de kathedraal van Klein-Brabant’.

Het oud station is het eindpunt van de stoomtrein, die tijdens de zomermaanden tussen Dendermonde en Puurs rijdt (stopplaatsen: Station Baasrode-Noord, Sint-Amands, Oppuurs, Oud Station Puurs, tel. 052 33 02 23, www.stoomtrein.be).

Het Fort van Liezele (Fortbaan 1, tel. 03 890 76 20, www.fortliezele.be) maakte samen met het Fort van Breendonk deel uit van de derde fortengordel rond Antwerpen. In Liezele krijg je een goed beeld van hoe de soldaten in een fort leefden. Verschillende ruimtes werden ingericht zoals ze er ooit hebben uitgezien. Enkele zalen zijn ingericht als museum. Het Fort van Liezele

deed ook dienst als opnamelocatie voor de tv-reeks De Smaak van de Keyser. De Sint- Pietersburcht of de Redoute de Puers maakte ook deel uit van de tweede fortengordel rond Antwerpen. Op het domein van de Sint-Pietersburcht is een grote speeltuin aangelegd. Een deel van het domein is ingericht als natuurgebied en het gebouw zelf doet dienst als vleermuizenreservaat. Puurs is vooral bekend voor haar schitterende natuurdomeinen die met elkaar verbonden worden door het fietsknooppuntennetwerk.

Het Arboretum van Puurs (Overheide 21, tel. 03 890 76 20) is voor liefhebbers van bloemen en planten een niet te missen afspraak. Zeer bijzonder zijn de talrijke bamboevariëteiten. Andere groene oasen zijn het Tekbroek en Hof ter Zielbeek. Ook het Hof van Coolhem (Coolhemstraat 64, tel. 03 890 76 20) speelt met een kruiden-, bijen- en aspergetuin in op het groene karakter van de gemeente. Het Hof van

Inwoners: 16.911Oppervlakte: 33,41 km²Deelgemeenten: Breendonk, Kalfort, Liezele, Puurs, RuisbroekMarktdag: donderdag (Puurs)



Toerisme Klein-Brabant - Scheldeland, Het Landhuis, Boomstraat 1, 2880 Bornem, tel. 03 899 28 68, [email protected],

www.toerismekleinbrabant.be

Toeristisch infopunt ‘Vrijetijds- balie CC De Kollebloem’, Kloosterhof 1, 2870 Puurs, tel. 03 890 76 20, [email protected]

PUURS

98 puurs

Coolhem vormt jaarlijks (van half april tot eind juni) het decor voor het Aspergefes-tival, dat aan de Puurse asperge gewijd is.

Ruisbroek werd in januari 1976 geteis-terd door een grote overstroming. Het water stond toen op enkele plekken tot drie meter hoog en het dorp was dagen-lang van de buitenwereld afgesloten. Deze overstromingen waren de concrete aanleiding voor de opmaak en uitvoer-ing van het Sigmaplan. Dit plan moet de veiligheid tegen overstromingen in het Scheldebekken vergroten (lees meer p. 144).

Ssst... hier fietst den Duvel. Weinig mensen weten het, maar in Puurs wordt de enige echte Duvel gebrouwen. Dit god-delijke vocht stroomt al decennia lang uit de brouwketels van de brouwerij Duvel-Moortgat (Breendonk- Dorp 58, tel. 03 860 94 00, www.duvel.be). De 50 km lange Duvelfietsroute laat je kennismaken met het brouwproces.

PUURS

“De fijne ‘Asperges de Calfort’ zijn

wereldwijd bekend en hebben hier een lange geschiedenis achter

zich.”

Duvelroute, afstand: 45 km, verkorting: 22 en 23 km, start: Brouwerij Duvel-Moortgat, knooppunten bewegwijzering

Fietslus ‘Fietsen langs forten uit WOI’ uit fietsbrochure ‘100 jaar Groote Oorlog – fietsen in Scheldeland’: 51 km, start: Fort Liezele, Fortbaan. Lees meer p. 142.

Wandeling Liezele, een spookdorp rond het fort uit wandelbrochure ‘100 jaar Groote Oorlog – wandelen in Schelde-land’: 8 km, start: Fort Liezele, Fortbaan. Lees meer p. 142.

Wit goud afkomstig is van Puurs? Omstreeks 1870 werden de eerste ‘Asperges de Calfort’ aangeplant in het Hof van Coolhem in Puurs. De teelt van asperges vormde een nieuwe bron van inkomsten voor de inwoners van Klein-Brabant. De asperge was vooral geliefd bij Franse en Belgische elite. Tijdens de jaren 1950 kende de productie ervan een hoogtepunt. Vandaag is niet zozeer het productieaantal, maar wel de kwaliteit de belangrijkste troef van de koningin der groenten.

Wist je dat?

FORT VAN LIEZELE

DUVEL DRINKEN IN HET HOF VAN COOLHEM

99

99 van a tot z

puurs

Rumst ligt aan de samenvloeiing van de Nete en de Dijle, die samen de Rupel vormen aan het zogenaamde Drie Rivierenpunt. De Rupel (12 km) heeft dus geen echte bron en is daar-mee uniek in België. Dankzij fietsen wandelbruggen over Nete en Dijle en iets verderop over de Zenne kom je probleemloos op de andere oever en kan je de natuurpracht ontdekken. Vlakbij het centrum van Rumst ligt de Oude Netearm, een natuurgebied dat beheerd wordt door Natuurpunt. Info-borden en een bewegwijzerd wandel-pad leiden je door dit mooie natuurge-bied.

De watertoren (Rumstsestraat, tel. 03 880 76 25), uitgebouwd tot een toeris-tisch uitkijk- en informatiepunt, is het ideale startpunt voor de ontdekking van de Rupelstreek.

In Terhagen kan je op het einde van de Hoogstraat van op een uitkijkpunt

het fascinerende kleiputtenlandschap aanschouwen. Bij helder weer kan je van hieruit zelfs de Mechelse Sint- Romboutstoren en het Brusselse Atomium zien.

In het steenbakkerijmuseum Rupelklei (Uitbreidingsstraat 19, tel. 0472 83 38 01, www.museum-rupelklei.be) in Terhagen krijg je een goed beeld van de artisanale steenbakkerijnijverheid die in de Rupelstreek werd beoefend en kom je te weten hoe de kleilagen zich hebben gevormd. Het museum herbergt ook een rijke collectie fossielen. Die zijn allemaal tijdens de eeuwenlange kleiafgravingen in de streek gevonden.

Bekende figuren uit de streek stonden model voor de gezichten van de wassen beelden die in het museum opgesteld staan. De Rupelkleiroute, in de voet-sporen van Piet Van Aken, komt hier voorbij.

Inwoners: 14.921Oppervlakte: 19,9 km²Deelgemeenten: Reet, Rumst, TerhagenMarktdag: woensdag (Rumst) Deelregio: Rupelstreek




rumst

ONTDEK MEER OVER DE STEENBAKKERIJEN IN RUMST OP P. 43

100 rumst

Het dorpsplein van Reet wordt gedomineerd door de neogotische Sint-Magdalenakerk. Tijdens de ‘Brooikens-worp’ worden van op de toren van de kerk broodjes in het publiek gegooid, op de zondag tijdens de jaarlijkse dorpsfeesten (eind juni, begin juli). Deze traditie start in de 17de eeuw. Aan de kerk werden toen tarwebroodjes uitgedeeld aan het samengestroomde volk.

rumst “De levensgrote poppen in het museum beelden verschillende ambachten uit die met steenbakkerijnijverheid

te maken hebben.”

Rupelkleiroute, in de voetsporen van Piet Van Aken: 3-7 km, start: Kardinaal Cardijnstraat.

In het wiel van Eddy Merckx, fietslusRupelstreek: 45 km, verkortingenmogelijk, 14 belevingsitems onderweg,knooppunten bewegwijzering eninfobordjes

MUSEUM RUPELKLEI

FIETS- EN WANDELBRUGGEN OVER NETE EN DIJLE

WATERTOREN RUMST

101

101 van a tot z

rumst

Inwoners: 8.209Oppervlakte: 7,8 km²Marktdag: maandagDeelregio: Rupelstreek




Schelle

SINT-PETRUS- EN PAULUSKERK

102 schelle

De bezienswaardigheid bij uitstek is de scheve toren van de Sint-Petrus en Pauluskerk. De toren van de kerk staat maar liefst 1,20 meter uit het lood. De toren staat al eeuwen zo en niemand weet of hij verkeerd gebouwd werd of nadien begon te hellen. Om de drie jaar (2017, 2020, ...) worden de Scheve Toren-feesten georganiseerd. In het museum Bystervelt (Peperstraat 48, tel. 0477 84 32 20) krijg je een overzicht van het ver-leden van de gemeente en de verschei-dene facetten van het vroegere volks- leven. Langs de Vlietdijk, de Schelde-dijk en de Maaielei is het aangenaam en rustig wandelen en fietsen. Aan het tolhuis kan je een wandeling maken langs de Rupeldijk, door het Niels Broek of je kan de gratis veerboot nemen naar het vogelrijke Noordelijk eiland.

De vroegere electriciteitscentrale Interescaut aan de monding van de Rupel is een echt baken in het Scheldelandschap. Vlakbij de site

bevinden zich het Laarhof en de nabijgelegen Laarkapel. Van het oorspronkelijke Laarhof is behalve de monumentale toegangspoort niets meer overgebleven.

Naast de toegangsdeur van de Laarka-pel (Laarhofstraat) staat de opmerke-lijke tekst ‘Al degenen die hier een offe-rande geven tot behoef van reparatie van deze kapel, zullen verdienen den aflaat begrepen in de bulle van Rome, 800 dagen aflaat’. Het kan dus zeker geen kwaad even langs te lopen om een offer te brengen.

Schelle

Baksteenroute: 39 km, enkele hellingen in het parcours, knooppunten bewegwijzering

In het wiel van Eddy Merckx, fietslusRupelstreek: 45 km, verkortingenmogelijk, 14 belevingsitems onderweg,knooppunten bewegwijzering eninfobordjes

Wandelen tussen Veer en Vliet: 6-12 km, start: Veer Schelle-Wintam

DE LAARKAPEL

VEER WINTAM - SCHELLE

103

103 van a tot z

schelle

Sint-Amands is vooral bekend als geboorteplaats van de Franstalige Vlaamse dichter Emile Verhaeren. Het Provinciaal Museum Emile Verhaeren (E. Verhaerenstraat 71, tel. 052 33 08 05, www.emileverhaeren.be) is gewijd aan deze markante en vooraanstaande figuur uit de Belgische Letteren. Het zal in 2016 100 jaar geleden zijn dat Verhaeren overleed en dat wordt volgend jaar uitgebreid herdacht.

Het Molenmuseum in het centrum van Sint-Amands (Kerkstraat 3, tel. 052 33 22 58, www.molenmuseum.be) belicht de symboolfunctie van de molen in de periode 850 -1792 en de nawerking daarvan tot op vandaag. Het is een museum waar niet enkel een aantal molentypes als maquette zijn voor-gesteld, maar waar vooral via allerlei afbeeldingen en teksten, de centrale functie van de molen in onze maat-schappij wordt benadrukt. Ken je bij-voorbeeld het gezegde: ‘door de molen

halen?’ Dan weet je dat iets een zeer uitgebreide procedure moet onder-gaan.

Het opvallende monument op het pleintje aan de Fok is opgericht naar aanleiding van 200 jaar Boerenkrijg. De leider van het opstandelingenleger, dat zich in 1798 tegen de Franse bezetter keerde, was Emmanuel Rollier uit Sint-Amands.

Ter hoogte van het vroegere station is een stopplaats van de stoomtrein, die tijdens de zomermaanden op regel-matige basis tussen Dendermonde en Puurs rijdt (www.stoomtrein.be). In de kinderboerderij De Cuytegemhoeve kunnen de allerkleinsten kennismaken met verschillende boerderijdieren en de speeltuin. Het historische hoeve-complex De Steenovens wordt uitge-bouwd tot cultuurhistorisch en milieu-educatief centrum.

Inwoners: 8.129Oppervlakte: 15,58 km²Deelgemeenten: Lippelo, Oppuurs, Sint-AmandsMarktdag: dinsdag (Sint-Amands)Deelregio: Klein-Brabant



Toerisme Klein-Brabant - Scheldeland, Het Landhuis, Boomstraat 1, 2880 Bornem, tel. 03 899 28 68, [email protected], www.toerismekleinbrabant.be

Toeristisch infopunt ‘Het Veerhuis’, Kaai 22, 2890 Sint-Amands, tel. 052 25 66 12

Sint-Amands

ONTDEK MEER OVER SINT-AMANDS EN HAAR STILLE WATERS OP P. 39

RITJE MET DE STOOMTREIN

104 sint-amands

Aan de rand van het bos staat het Hof te Melis (niet te bezoeken). Het dorpje Oppuurs ligt midden het typische cul-tuurlandschap van Klein-Brabant. Het dorp heeft zijn landelijk karakter goed weten te bewaren. Er is nabij Oppuurs een halte van de eerder genoemde stoomtrein tussen Dendermonde en Puurs.

Sint-Amands “Het Lippelobos, in het gelijknamige

dorpje Lippelo, vormt een interessant

onderdeel van het wandelnetwerk.”

Sint-Amands een BV (lees Bekende Veerman) heeft? De karaktervolle veerman Ronny Van Hemelrijck leerde immers Antje De Boeck en Jan Decleir uit de VRT-fictiereeks ‘Stille Waters’ met een veerboot varen. Hij lag steeds plat op zijn buik tijdens de opnames van een veerscène.

Wist je dat?

Scheldedijkroute: 43 km, verkorting: 31 km, vlak parcours, bewegwijzering zeshoekige borden

Scheldeverentocht: 63 en 71 km, vlak parcours, knooppunten bewegwijzering

Fietslus ‘Fietsen langs forten uit WOI’ uit fietsbrochure ‘100 jaar Groote Oor-log – fietsen in Scheldeland’: 51 km, start: Fort Liezele, Fortbaan. Lees meer p. 142.


NABIJ HET PRAALGRAF VAN EMILE VERHAEREN

RITJE MET DE STOOMTREIN MOOI ZICHT OP DE SINT-AMANDUSKERK

105

105 van a tot z

sint-amands

Temse is onlosmakelijk verbonden met de twee monumentale bruggen over de Schelde, die Temse met Bornem verbinden. De eerste brug, ontwor-pen door Gustave Eiffel, werd in mei 1940 om strategische redenen gedy-namiteerd door de Franse en Belgische genietroepen. De tweede brug werd in 1955 in gebruik genomen. In 2009 kwam er een brug bij. De nieuwe brug brengt het verkeer van Temse naar Bornem, de brug van 1955 leidt het ver-keer van Bornem naar Temse.

Van op de Wilfordkaai heb je een schit-terend uitzicht over de Schelde. Vanaf de aanlegsteiger vertrekken tijdens de zomermaanden op regelmatige basis schepen voor een tocht op de Schelde. Het beeld van De Kaailopers op de kaai herinnert aan de scheepsladers en -lossers die tot de Tweede Wereldoor-log een vertrouwd beeld waren op de kaai.

De torens van de kerk en het gemeen-tehuis zijn heel bekende bakens langs de Schelde. In het Gemeentemuseum (Kasteelstraat 16, tel. 03 710 12 52) wordt de geschiedenis van Temse en de Schelde verteld aan de hand van foto’s, documenten, kunstwerken, archeologische voorwerpen, oude kaarten, maquettes enz. Op de ter-reinen van de vroegere Boelwerf (in Temse beter bekend als De Zaat) wordt een volledig nieuw stadsgedeelte ont-wikkeld met bedrijven, woningen, winkels en een jachthaven. Ook het gemeentelijk administratief centrum heeft hier z’n stek gevonden. Een oude kraan houdt de herinnering aan de vroegere scheepswerf levend.

In 1990 bij de honderdste verjaardag van de geboorte van priester Edward Poppe (Temse, 1890 - Moerzeke,1924) werd zijn geboortehuis grondig gere-noveerd en de gelijkvloerse verdieping als museum ingericht: het Priester

Inwoners: 29.012Oppervlakte: 39,91 km²Deelgemeenten: Elversele, Steendorp, Temse, TielrodeMarktdag: vrijdag en zondag (Temse)

Fietskaart ‘Waasland’

Toerisme Temse, Gemeentehuis, Markt 1, 9140 Temse, tel. 03 771 51 31, [email protected], www.temse.be

Temse (Waasland)

DE KAAILOPERS

106 temse

Poppe Geboortehuis (Priester Pop-pestraat 35, tel. 03 771 51 31). Je maakt er kennis met de leefwereld van een man die in 1999 zalig werd verklaard. De jonggestorven Poppe, doctor in de wijsbegeerte, wordt soms in één adem genoemd met priester Daens. Poppe was eveneens sociaal bewo-gen, flamingant en verzette zich tegen armoede en onrecht.

Het ‘Tielrodebroek’ is een gecontro-leerd overstromingsgebied vlakbij het veer dat Tielrode met Hamme ver-bindt. Het ‘Schousselbroek’, dat zich tussen het centrum van Temse en Steendorp uitstrekt, is een 145 hecta-re groot poldergebied. Het vormt een belangrijke biotoop dankzij de afwis-seling van akkers, weiden, wissencul-tuur, bos en wielen (grote plassen ont-staan door dijkdoorbraken). Je leest er nog meer over op de website van het Sigmaplan: www.sigmaplan.be.

Steendorp dankt zijn naam aan de steenbakkerijen die er ooit waren. De kleiputten nabij het Fort van Steendorp (Kapelstraat 204, www.natuurenbos.be) met de Roomkouter en het Gelaag-park groeien uit tot een heus park- en natuurgebied.

Temse (Waasland)


FIETSEN OVER DE SCHELDEBRUG

DE KAAILOPERS

EEN PAREL LANGS DE SCHELDE: TEMSE

107

107 van a tot z

temse

Wetteren is (inter)nationaal bekend als sierteeltcentrum. In het Provinciaal Domein Den Blakken (Wegvoeringstraat 308, tel. 09 366 31 04) is een promotie-tuin aangelegd, die de bezoekers telkens weer verrast. Achter Den Blakken ligt het natuurgebied De Stuifduinen, een van de best bewaarde stuifduinmassieven langs de Vlaamse Schelde.

Wetteren wordt door de Schelde in twee verdeeld. Het levendige marktplein wordt gedomineerd door twee 19de-eeuwse monumenten: het gemeente-huis en de Sint-Gertrudiskerk. In het gemeentehuis kan je de Wetterse reu-zen bezichtigen die tot de oudste van het land behoren. Onder de pui van het Gemeentehuis is de toegang van het Heemkundig Museum (Markt 1, tel. 09 366 31 04), waarin de rijke geschiedenis van de gemeente weer tot leven komt. De Sint-Gertrudiskerk is de vermeende schuilplaats van het in 1934 gestolen paneel De Rechtvaardige Rechters van

het wereldberoemde schilderij Het Lam Gods (Hubert en Jan Van Eyck). De ver-dachte Arsène Goedertier was jarenlang organist en koster van de kerk en kende het gebouw als zijn broekzak. De kerk is al meermaals grondig doorzocht, tot nu toe zonder resultaat. Wie het mysterie van de Rechtvaardige Rechters wil mee-beleven, komt in Wetteren zeker aan zijn trekken.

Tussen de Markt en het station ligt een aantal winkelstraten waar het bij momenten gezellig druk kan zijn. Als je naar boven kijkt, bemerk je trou-wens verschillende Art Deco en Art Nouveau-gevels, onder andere van de Gentse architect Geo Henderick. Het loont zeker de moeite even binnen te wippen in het beschermde Posthotel tegenover het station (enkel moge-lijk op vrijdag, zaterdag of zondag). Het rijkelijk gedecoreerde interieur is een echte attractie. In de Wegvoering-straat staat de Sint-Jozefkapel, een

Inwoners: 24.876 Oppervlakte: 36,68 km²Deelgemeenten: Massemen, Wes-trem, WetterenMarktdag: donderdag en zondag (Wetteren)


Toerisme Wetteren, Markt 23, 9230 Wetteren, tel. 09 366 31 04, [email protected], www.beleefwetteren.be

wetteren

ONTDEK MEER OVER WETTEREN EN DE BLOEMENSTREEK OP P. 9

108 wetteren

van de meest opmerkelijke religieuze realisaties uit het interbellum. De veel-kleurige mozaïeken en glasramen, de muurschilderingen en het verhoogde koor met galerij en indrukwekkende koepel doen de kapel triomfalisme uit-stralen. Het openluchtzwembad in het sport -en recreatiedomein De Warande (Warandelaan 13, tel. 09 369 01 86) lokt op warme dagen heel wat volk.

Op het dorpsplein van Massemen staat een indrukwekkende, eeuwenoude lindeboom. Hier wordt jaarlijks de oogststoet georganiseerd op de eerste zondag van augustus. De gerestaureerde Van Hauwermeirsmolen (Watermolenstraat 64, tel. 09 366 42 60) is een maalvaardige watermolen op de Molenbeek.

Westrem ligt enkele kilometers verder en presenteert zich als een idyllisch dorp met een eeuwenoud plattelandskerkje.

wetteren “De Sint-Gertrudiskerk is de vermeende

schuilplaats van het in 1934 gestolen paneel De Rechtvaardige Rechters van het wereldberoemde schilderij Het Lam Gods.”

De diefstal van het paneel van de Rechtvaardige Rechters de rode draad vormt doorheen boeiende wandelingen, waaronder een digi-tale wandeling ‘Op stAPP met de Rechtvaardige Rechters’ en verrukkelijke gerechten zoals het Lam Godsstoofpotje.

Wist je dat?

Floraliëntocht: 27 - 34 - 44 km, start: Den Blakken, vlak parcours, knooppunten bewegwijzering

Kalkense Meersenroute: 6-8-9 km,start: Veer Schellebelle, bewegwijzeringzeshoekige bordjes

POSTHOTEL

SINT-GERTRUDISKERK WATERPLEZIER IN DE WARANDE

109

109 van a tot z

wetteren

Wichelen is gelegen aan een heel mooie bocht van de Schelde, waar je van op ver-schillende plaatsen een schitterend zicht hebt op de Wichelse Sint-Gertrudiskerk. Het Oud Gemeentehuis wordt met zijn pui en fraaie trapgevel de trots van het ‘oud dorp’ genoemd. Het gebouw was oorspronkelijk de vergaderplaats van de schuttersgilde Sint-Sebastiaan. Op het kerkhof zijn de resten van de oorspronke-lijke parochiekerk te vinden.

In Jeneverstokerij Rubbens (Bohemen 101, tel. 052 44 50 35, www.rubbens.be) wordt jenever gestookt met onder andere de Vieux-Système graanjenever van 35° in de traditioneel wit-stenen kruiken en een graanjenever van 38° die het keurmerk O’ de Flander meekregen. Likeurstokerij De Klok (Wanzelesteen-weg 73a, tel. 09 369 08 06, www.deklok.be) geniet vooral bekendheid vanwege haar advocaat op grootmoeders wijze, de advocaatpralines, de krieken op jene-ver en de huisgemaakte citroenjenever.

Alle lekkernijen zijn te koop in het win-keltje van de stokerij.

Rondom het groene, driehoekige dorps-plein van Schellebelle staan een aantal merkwaardige monumenten: het Oud Gemeentehuis, de Pastorie en de opval-lende Sint-Jan-Onthoofdingskerk met de imposante 14de-eeuwse westertoren. Het kleine, witte gebouw voor de kerk, dat door de plaatselijke bevolking ’t Kot wordt genoemd, is vermoedelijk een vroegere gevangenis. Op het dorpsplein wordt naar aloude traditie de tweede zondag na Pink-steren de Potjesmarkt georganiseerd. Het volksfeest verwijst naar de verkoop van potten uit aardewerk die gebruikt werden om voedingswaren in te bewaren.

Het veer van Schellebelle vormt de verbinding tussen de dorpskern en de wijk Den Aard. Het veer vormt een toegangspoort tot het uitgestrekte natuurgebied Kalkense Meersen (lees meer p. 144). De educatieve infokeet laat

Inwoners: 11.445Oppervlakte: 22,84 km²Deelgemeenten: Schellebelle,Serskamp, WichelenMarktdag: zondag (Schellebelle)


Gemeentebestuur Wichelen, Oud Dorp 2, 9260 Wichelen, tel. 052 43 24 09, [email protected], www.wichelen.be

Wichelen

BELLEN AAN HET VEER VAN SCHELLEBELLE

110 wichelen

je kennismaken met overstromingsge-bieden en het Sigmaplan. Het landelij-ke Serskamp ligt midden de boomkwe-kerijen en bloemenvelden.Wichelen“Wichelen is gelegen aan

een heel mooie bocht van de Schelde.”

Het veer van Schellebelle heeft een hoog legendegehalte! Het veer vormt de verbinding tussen de dorpskern van Schellebelle en de wijk Den Aard en is het enige waar je aan een bel moet trekken om de veerman te roepen.

Wist je dat?

Scheldeverentocht: 63-48 km, start: Veer Schellebelle, vlak parcours, knooppunten bewegwijzering

Kalkense Meersenroute: 6-8-9 km, start: Veer Schellebelle, bewegwijzering zeshoe-kige bordjes


OEVERHOPPEN MET HET VEER

BELLEN AAN HET VEER VAN SCHELLEBELLE OUD GEMEENTEHUIS

111

111 van a tot z

wichelen

Willebroek oefent een grote aantrek-kingskracht uit op watersporters en natuurliefhebbers. De gemeente ligt aan het Zeekanaal Brussel-Schelde en is er helemaal rond gebouwd. Niet te verwonderen dat het pronkstuk de ijzeren Vredesbrug, ook wel ‘Brug der Zuchten’ of ‘monster van ijzer en staal’ (Wannes Vande Velde) wordt genoemd.

De Sint-Niklaaskerk met romaanse en gotische elementen vormt een tweede blikvanger in het levendige centrum. In Willebroek bevindt zich ook het Herman De Cuyper Museum (Mechelsesteenweg 249, tel. 03 294 50 85, www.museumhermandecuyper.be), met werk van de Blaasveldse beeldhouwer. Vlakbij ligt het Kasteeldomein Bel-Air, waarin een aantal monumentale beeldhouwwerken van onder meer De Cuyper staan tentoongesteld.

In het noorden van Willebroek bevindt zich het vissersgehucht Klein-Willebroek.

De drie sfeervolle jachthavens vormen een populaire halte voor pleziervaarders.

Het voormalige Sashuis in Klein-Wille-broek (Sasplein 18, tel. 03 866 90 00) is beschermd en fungeert als gemeen-telijk museum. Je leert er meer over de Willebroekse Vaart en de lokale geschiedenis. Het Sashuis, de gezellige terrasjes en het historische ophaal-bruggetje ogen erg aantrekkelijk. Je kan er ook het veer over de Rupel naar Boom nemen.

Inwoners: 25.007Oppervlakte: 27,41 km²Deelgemeenten: Blaasveld, Heindonk, Tisselt, WillebroekMarktdag: woensdag (Willebroek)Deelregio: Vaartland


M Wandelkaart ‘Rivierenland’ Wandelkaart ‘In het land van Stille Waters’ (vlakbij)

Toerisme Willebroek (Vaartland) Administratief Centrum, Pastorijstraat 1 2830 Willebroek, tel. 03 866 90 34, [email protected], www.willebroek.be

Willebroek

“Met zijn idyllische jachthavens en quasi

ondoordringbare natuurgebieden wordt

het wel eens het ‘Willebroekse Friesland’

genoemd.”

ONTDEK MEER OVER WILLEBROEK EN HET FORT VAN BREENDONK OP P. 49

112 willebroek

Willebroek koestert zijn verleden. De standbeelden van De Schippersvrouw en Het Schippersgezin vormen een stil eerbetoon aan de hardwerkende bin-nenschippers en hun familie. Nog meer geschiedenis: op de Rupeldijk bots je op een gereconstrueerde Amerikaan-se Shermantank. Het Harmonium Art museuM (Volksstraat 55, tel. 03 887 61 97) is helemaal gewijd aan het harmo-nium (ook wel traporgel genoemd), een

bijzonder muziekinstrument dat de laatste jaren een beetje in de vergetel-heid is geraakt.

Alleen vredige taferelen in het Provin-ciaal Groendomein Broek De Naeyer. Het 66 hectare groot domein bestaat voor een groot deel uit water en serveert een mozaïek van diverse biotopen, met een rijke fauna en flora. Heel wat zeldzame vogels komen hier broeden. Nog meer water en groen in het Domeinbos Broek Blaasveld (Onthaalpoort Het Broek, Het Broek 1, tel. 0479 67 94 78), een aantrekkelijk wandelbos van circa 675 hectare met talrijke vijvers. Je kan er kiezen uit vier bewegwijzerde wandelpaden. Niet ver van het Broek De Naeyer ontdek je kasteel De Bocht met de nabijgelegen zeilvijver. De waterplas van het Bloso Watersportcentrum Hazewinkel (Beenhouwersstraat 28, tel. 03 886 64 64, www.bloso.be) is nog indrukwekkender. De olympische roeibaan vormt regelmatig het toneel voor internationale wedstrijden roeien, kano of kajak.

Sinds 2010 distilleert Brouwerij Het Anker in de 17de-eeuwse familiehoeve in Blaasveld de Gouden Carolus Single Malt. Je kan een bezoek brengen aan stokerij De Molenberg (Klaterstraat 1, tel. 015 28 71 41, www.stokerijdemolenberg.be) én er proeven van de whisky. De twee pot stills - geslagen door Forsyths, één van de gerenommeerde kopersmeden in Schotland - zijn het hartje van de nieuwe stokerij.

Willebroek

De VTM-fictiereeks ‘Vossenstreken’ in Willebroek werd opgenomen?

Wist je dat?

Herman De Cuyperroute: 44 km, verkorting: 24 km, start: Herman De Cuyper Museum, vlak parcours, knooppunten bewegwijzering. Lees meer p. 142.


VREDESBRUG OVER HET KANAAL NATUURPRACHT IN BROEK BLAASVELD

113

113 van a tot z

willebroek

Het marktplein van het nijvere Zele wordt gedomineerd door de laat-barokke recent gerestaureerde Sint-Ludgeruskerk met imposante acht-hoekige toren. Het gemeentehuis met een speelse lantaarntoren op het dak en een Hertecantklok aan de zijgevel is vlakbij. Naast de kerk telt de gemeente nog enkele beschermde gebouwen.

Er is de Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën met een weelderig barok interieur in de wijk Kouter, de dekenij, een fabrikantenwoning uit 1931 in de voor die periode revolutionaire Inter-nationale Stijl van Huib Hoste in de Stationsstraat, een villa in de wijk Dijk en het Hof ten Goede in de wijk Hoek.

In het Museum Zeels Erfgoed (Lokerenbaan 43, tel. 052 44 50 69, www.hokzele.be) kom je meer te weten over het textielverleden en het Zeels kantwerk. Jaarlijks wordt een internationale Hand- en

Kantwerkmarkt georganiseerd die herinnert aan het rijke verleden als textielcentrum.

De Schelde- en Durmemeersen vor-men een van de rustige hoekjes die uiterst geschikt zijn om te voet of per fiets te verkennen. De Zeelse kunst-schilder Pieter Gorus liet zich in zijn werk inspireren door het open land-schap dat de Schelde gecreëerd heeft. In het Museum Zeels Erfgoed kan je enkele van zijn werken bewonderen.

Zele Feest! Het Pinksterweekend staat volledig in het teken van verschillende festiviteiten met als hoogtepunt de Roparun-doortocht. Roparun groeide uit tot de langste estafette ter wereld en heeft tot doel zoveel mogelijk geld in te zamelen voor de zorg voor kankerpatiënten.

Naast het vroegere huis van Pieter Gorus telt Zele-Dijk nog een aantal

Inwoners: 20.727Oppervlakte: 33,06 km²Deelgemeenten: Avermaat, Durmen, Heikant, Huivelde, ZeleMarktdag: dinsdag (Zele)


Gemeentebestuur Zele, Markt 50, 9240 Zele, tel. 052 45 98 10, [email protected], www.zele.be

Zele

114 zele

opmerkelijke gebouwen die herinneren aan de bedrijvigheid op de Schelde. Het opvallende art nouveau kasteel werd opgetrokken op de plaats waar vroeger een kleine scheepswerf was. De vroegere tiendschuur (opslagplaats voor belastingen van pachters) van de abdij, de naastgelegen Scheldeschuur met merkwaardige dakconstructie, de ijskelder en pakhuizen boden in de 19de eeuw de nodige opslagruimte voor de goederen die via de Schelde aan- en afgevoerd werden. Zele-Dijk is bekend bij lekkerbekken voor de restaurantjes.

De economische bedrijvigheid aan de Schelde heeft ter hoogte van Costa Zela plaats gemaakt voor watersportieve activiteiten. Langs de Durmeboorden wandelroute staan afbeeldingen van kunstwerken van de lokale kunstenaar André Bogaert. Een borstbeeld in de André Bogaertstraat houdt de herinnering aan de kunstenaar levend.

Zele

Naast het vroegere huis van kunst-schilder Pieter Gorus, Zele-Dijk nog een aantal opmerkelijke gebouwen telt die herinneren aan de bedrijvig-heid op de Schelde?

Wist je dat?

Scheldeverentocht: 63-48 km, start: Veer Schellebelle, vlak parcours, knooppunten bewegwijzering

Fietslus ‘Langs dijken en bossen – Strijd in Scheldeland’ uit fietsbrochure ‘100 jaar Groote Oorlog – fietsen in Scheldeland’: 75 km, knooppunten bewegwijzering. Lees meer p. 142.

Durmeboordenroute: 9 km, start: Kerk Durmen, bewegwijzering zeshoekige bordjes

“Jaarlijks wordt een internationale Hand-

en Kantwerkmarkt georganiseerd die herinnert aan het rijke verleden als textielcentrum.”

SINT-LUDGERUSKERK

ZEELSE SCHELDEBROEKEN

115

115 van a tot z

zele

Zwijndrecht is als enige Antwerpse gemeente op de linkerscheldeoever letterlijk en figuurlijk een grensgeval. De westelijke gemeentegrens loopt van noord naar zuid langs drie for-ten van de gekende Antwerpse for-tengordel: het fort Sint-Marie (dat momenteel dienstdoet als zeevaart-school, Scheldedijk 20), het fort van Zwijndrecht (Gavers 70) en het fort van Eepoel (Kruibeeksesteenweg). Tussen het fort van Sint-Marie en het fort van Zwijndrecht ligt de Defen-sieve Dijk, als waterkering van een overstromingsgebied. Op deze dijk ligt ook het Half Maan, een schans die omstreeks 1870 gebouwd werd. Dit stukje beschermd natuurgebied vormt met zijn polderlandschap een ideale achtergrond voor enkele lokale wandelen fietsroutes.

Aan de grens met linkeroever vind je het Vlietbos, dat ontstaan is na de bag-gerwerken van de Schelde voor en na de Tweede Wereldoorlog. Dit bos sluit aan op het Vredesbos, dat werd aange-plant in het kader van het Zwijndrecht-se engagement in Mayors For Peace, waarbij steden en gemeenten over de hele wereld ijveren om kernwapens te bannen. Eveneens een ideale omgeving voor een ontspannende wandeling of een aangename fietstocht.

Het centrum van Zwijndrecht laat zich opmerken door enkele markante

Inwoners: 18.941Oppervlakte: 18 km²Deelgemeenten: BurchtMarktdag: maandag (Burcht)


Gemeentebestuur Zwijndrecht, Administratief centrum, Binnenplein 1, 2070 Zwijndrecht, tel. 03 250 48 00, [email protected], www.zwijndrecht.be

Zwijndrecht

“Zwijndrecht heeft iets met kunst. De wiegen van schilders Alfred Ost en Fred Bervoets

stonden in Zwijndrecht en Burcht.”

116 zwijndrecht

gebouwen. Naast de gotische Heilige Kruiskerk met binnenin fraaie staal-tjes barokkunst, trekken vooral twee 18de-eeuwse gebouwen de aandacht: de Oude pastorij is een beschermd monument met vlak daarnaast het Tassynshuis. Jan-Baptist Tassyns was één van de leiders uit de Boerenkrijg tijdens de Franse bezetting en annexa-tie op het einde van de 18de eeuw. In deelgemeente Burcht staat, in de scha-duw van de Sint- Martinuskerk, ook de openluchtbeiaard die in 1967 werd geplaatst.

Zwijndrecht heeft iets met kunst. De wiegen van schilders Alfred Ost en Fred Bervoets stonden in Zwijndrecht en Burcht. Je vindt hun werken in het Administratief Centrum én in het straatbeeld tref je eveneens twintig beelden en kunstwerken aan. De lokale Beeldenwandelroute voert je langs al deze beelden.

Tijdens de zomermaanden juli en augustus zijn de donderdagavonden in Zwijndrecht voorbehouden voor optredens tijdens het Zomerpodium. Tijdens Buurten bij kunstenaars, een jaarlijks najaarsevenement, nodigen lokale kunstenaars je uit om een sneak peak in hun atelier te komen nemen. Jaarlijks is er de wielertoeristenrit Zwijndrecht-Zwijndrecht, waarbij vanuit Zwijndrecht Nederland naar Zwijndrecht België wordt gefietst (en voor de extra sportievelingen ook weer terug): goed voor zo’n 110 (of 220) kilometer sportieve verbroedering!

Zwijndrecht

SINT-MARTINUSKERK IN BURCHT

MUZIEK TIJDENS ZOMERPODIUMBEELDENROUTE

HEERLIJK FIETSEN LANGS HET JAAGPAD

117

117 van a tot z

zwijndrecht

FIJNE ZOEKTOCHTEN EN STADWANDELINGEN

TIJD VOOR ELKAAR

FIETSEN LANGS KNOOPPUNTEN

VAREN OP DE DENDER

HOOG BOVEN WATER FIETSEN

OEVERLOOS GENIETEN DANKZIJ DE VEREN

WANDELEN LANGS KNOOPPUNTEN

FIJNE ZOEKTOCHTEN EN STADWANDELINGEN

TIJD VOOR ELKAAR

AF EN TOE RUSTEN

VEER BOOM - KLEIN-WILLEBROEK

beste vaar-, fietsen wandeltips

HOOG BOVEN WATER FIETSEN

TOERISTISCHE BOOTTOCHTEN OP DE SCHELDE

OEVERLOOS GENIETEN DANKZIJ DE VEREN

119 tips

varen

Schelde, Dender en Rupel, de blauwe aderen van Scheldeland.

Geen betere manier om Scheldeland te ontdekken dan van op het water. Tijdens een boottocht op Schelde, Dender of Rupel leer je de regio van een heel ande-re kant kennen. Je leeft niet langer op het ritme van de klok, maar op dat van eb en vloed, van sluiswachters en brug-genmannen. Groene oevers, pittoreske dorpjes en bruisende steden glijden langzaam aan je voorbij. Met een beetje zon is genieten op het dek ronduit zalig. De ultieme vorm van onthaasten!

Langs Schelde…

Van Gent tot Antwerpen slingert de Schel-de zich in verleidelijke bochten een weg door een landschap van groene oevers, unieke slikken en schorren en pittoreske dorpen zoals Sint-Amands en Mariekerke. De typische fietsen voetveren over Schel-de, Durme en Rupel zijn het symbool bij uitstek van Scheldeland. Zij varen het hele jaar door en zijn helemaal gratis. De talrij-ke natuurgebieden lonen zeer de moeite en zijn uniek in Vlaanderen.

Dender…

Ter hoogte van Dendermonde krijgt de Schelde het gezelschap van de wispel-turige Dender. Die heeft er dan al een reis langs de denderende stadjes Ninove en Aalst opzitten. De drie steden kijken elk terug op een boeiend en woelig ver-leden waarvan de resten nog duidelijk zichtbaar zijn in het straatbeeld. Om over het rijke winkel- en horeca-aanbod nog maar te zwijgen.

En Rupel.

De verrassende Rupel voegt zich ter hoogte van Schelle bij de machtige Schelde. De steenbakkerijnijverheid die al eeuwenlang op de rechteroever van de Rupel wordt beoefend, heeft duide-

lijke sporen nagelaten. In de verschil-lende steenbakkerijmusea kom je meer te weten over deze nijverheid. De oude kleiputten zijn ondertussen veranderd in uitgestrekte natuurgebieden.

Varen in Scheldeland, dat is:

» 277 kilometer waterweg om te ontdekken

» fraaie aanlegsteigers bij ste-den en dorpen goed uitgeruste jachthavens

» zomerboottochten met indivi-duele ticketverkoop

» oeverhoppen dankzij veren, gratis en het hele jaar door!

Er zijn nog meer grote waterlopen in Scheldeland te spotten: Durme, Zenne, Dijle, Nete, kanaal Brussel Schelde, kanaal Leuven-Dijle en de Oude Schelde.

Van april tot oktober worden op Schel-de, Dender en Rupel zo goed als dage-lijks boottochten georganiseerd door verschillende rederijen. Je kan hier-voor op voorhand of op de dag zelf het gewenste aantal tickets aanko-pen. Belangrijke vertrekplaatsen voor de boottochten zijn: Aalst, Antwerpen en Temse. Maar ook vanuit Brussel, Boom, Dendermonde, Sint-Amands en Mechelen is er een mooi aanbod.

Je kan zowel individueel als in groeps-verband deelnemen aan boottochten. Iedere organisator heeft een eigen pro-gramma, werkwijze, prijzen en voor-waarden. Om de gedetailleerde pro-gramma’s te bekijken, neem je best contact op met een van onderstaande

Toeristische boottochten voor iedereen!

121

121 varen

toeristische boottochten

organisatoren of je bekijkt hun website. De rederijen bieden ook boottochten op maat aan, huurt dan het volledige schip voor jouw gezelschap. Ideaal voor een bedrijfs- of familiefeest.

Rederijen actief in Scheldeland:

RIVERTOURSVertrekplaatsen: Hemiksem, Schelle, Mechelen, Willebroek, Temse, Sint-Amands, Dendermonde, Baasrode, Schellebelle, Aalsttel. 053 72 94 40,[email protected], www.rivertours.be

JAN PLEZIERVertrekplaats: Antwerpentel. 0475 69 68 80,[email protected], www.janplezier.be

RIVERSTARVertrekplaatsen: Boom, Mechelen, Temse, Sint-Amandstel. 03 722 13 10,[email protected], www.riverstar.be

GREENSTARLINEVertrekplaats: Rupelmondetel. 0475 21 39 [email protected], www.greenstarline.be

RODIMOVertrekplaatsen: Aalst, Denderleeuw, Dendermonde, Genttel. 0475 23 33 80,[email protected], www.rodimo.be

FLANDRIAVertrekplaats: Antwerpentel. 03 231 31 00,[email protected], www.flandria.nu

Slapen op water?

Voor wie het allemaal wel iets langer mag duren, bestaat de mogelijkheid om een vaarvakantie te boeken. Geef toe, overnachten op een ‘hotelschip’, heeft wel iets. Je hebt je eigen kapitein ter beschikking en je kan samen met familie en vrienden een aantal dagen uitvaren om Scheldeland te ontdekken. Een unieke belevenis voor iedereen en

voor ieders budget, want een minicruise hoeft niet duur te zijn. Drie rederijen bieden de overnachtingsmogelijkheid op een schip aan. Voor prijzen en voor-waarden neem je contact op.

DE 4 VAARGETIJDENVoormalig vrachtschip, volledigheringericht met 4 gerieflijke kajuitenvoor 2 personen met eigen sanitair.tel. 0477 69 63 62,www.de4vaargetijden.com

VDM SERVICE ‘SPRING RIVERCRUISER’Voormalige politie- en proviandboot,herbergt nu 4 comfortabele kajuitenvoor 2 personen en 1 kajuit voor maarliefst 4 personen.tel. 0479 77 76 90,www.spring-rivercruise.be

UNITEAM ‘BLUE WATER’Luxejacht met als voormaligethuishaven Saint-Tropez, met 3kajuiten voor 2 personen.tel. 0473 68 96 51,www.uniteam.be

Niet te missen evenement: Schelde-happening op paasmaandag 6 april 2015.

Bootje varen is de boodschap, maar aan wal kan je ook genieten van ver-schillende activiteiten en randani-matie. Deelname: €2 per rondvaart, gratis (begeleide) fietstochten, wan-delingen, bezoeken. Houd de website www.scheldehappening.be in het oog voor het hele programma.

Er zijn in Scheldeland 12 veren die fietsers en wandelaars het hele jaar door gratis van de ene oever naar de andere brengen. Eén veer (De Vliegende Geit ter hoogte van Wintam - Rupelmonde) vaart enkel tijdens

Oeverhoppen doe je hier per veerboot!

122 toeristische boottochten

het hoogseizoen uit. Alle veren worden in opdracht van de Vlaamse Gemeenschap uitgebaat door zelfstandige veermannen en -vrouwen! De geschiedenis van veel veren gaat een eind terug in de tijd. Het veer met de oudste vermelding is dat over de Schelde van Berlare naar Appels (1253). De veren zijn de belangrijkste schakels voor het wandelen fietstoerisme langs Schelde, Durme en Rupel.

De overtocht met een veer vormt een aangename afwisseling tijdens een fietstocht. Voor de allerkleinsten is de overtocht een hele belevenis. In Schel-deland kan je dankzij de veren ‘oever-hoppen’. Van linker- naar rechteroever, zoveel je maar wilt. Door de getijden ziet het landschap er immers altijd een beetje anders uit. Wist je trou-wens dat het veer in Schellebelle het enige in Scheldeland is waar je aan een bel moet trekken om de veerman te roepen? Aan alle andere veerpontjes

wacht je gewoon even, ieder half uur (behalve om 12u30 want dan luncht de veerman of -vrouw) word je overgezet.

Dienstregeling veerboten in Scheldeland

SCHELLEBELLE (OVER SCHELDE)Aard 4, 9260 Wichelen1/4 tot 30/9: alle dagen van 7 tot 21 uur1/10 tot 31/3: alle dagen van 7 tot 18 uurtel. 09 367 93 48

APPELS - BERLARE (OVER SCHELDE)Hoofdstraat 175, 9200 Appels1/4 tot 30/9: alle dagen van 7 tot 21 uur1/10 tot 31/3: alle dagen van 7 tot 18 uurtel. 052 22 27 73

BAASRODE - KASTEL MOERZEKE (OVER SCHELDE)Sint-Ursmarusstraat 69, 9200 Baasrode1/4 tot 30/9: alle dagen van 7 tot 21 uur1/10 tot 31/3: alle dagen van 7 tot 18 uurtel. 0473 48 27 88

BOOTTOCHTEN OP DE SCHELDE VAREN OP DE DENDER

VEER BOOM - KLEIN-WILLEBROEKVEER BAASRODE - KASTEL

123

123

oeverhoppen

varen

SINT-AMANDS - MOERZEKE (OVER SCHELDE)Kaai 22, 2890 Sint-Amands1/4 tot 30/9: alle dagen van 7 tot 21 uur1/10 tot 31/3: alle dagen van 7 tot 18 uurtel. 052 34 26 41

MARIEKERKE - MOERZEKE (OVER SCHELDE)Omgangstraat, 2880 Mariekerke1/4 tot 30/9: weekdagen van 7 tot 20 uurweekend- en feestdagen van 9 tot 20 uur1/10 tot 31/3: weekdagen van 7 tot 18 uurweekend- en feestdagen van 9 tot 18 uurtel. 052 34 26 41

HAMME DRIEGOTEN - WEERT (OVER SCHELDE)Driegoten 95, 9220 Hamme1/4 tot 30/9: weekdagen van 7 tot 20 uurweekend- en feestdagen van 9 tot 20 uur1/10 tot 31/3: weekdagen van 7 tot 18 uurweekend- en feestdagen van 9 tot 18 uurtel. 052 48 04 24

TIELRODE - HAMME (OVER DURME)Sint-Jozefstraat 35, 9140 Tielrode1/4 tot 30/9: alle dagen van 7 tot 21 uur1/10 tot 31/3: alle dagen van 7 tot 18 uurtel. 03 771 52 27

RUPELMONDE - WINTAM (OVER SCHELDE)Gelaagstraat 33, 9150 Rupelmondeapril, mei, juni en september: weekends, feestdagen en brugdagen volgend op of voorafgaand aan die feestdagen van 7 tot en met 21 uurjuli en augustus: dagelijks van 7 tot en met 21 uurtel. 03 771 52 27

BAZEL - HEMIKSEM (OVER SCHELDE)Lange Gaanweg, 9150 Bazelweekdagen: van 5 tot 23.30 uurzaterdag, zondag en feestdagen: van 5 tot 22 uurtel. 03 205 26 60

KRUIBEKE - HOBOKEN (OVER SCHELDE)Scheldelei, 9150 Kruibekeweekdagen: van 5 tot 23.30 uurzaterdag, zondag en feestdagen: van 5 tot 22 uurtel. 03 205 26 60

SCHELLE - WINTAM (OVER RUPEL)Tolhuisstraat 235, 2627 Schelle1/4 tot 30/9: weekdagen van 6.30 tot 20 uurweekend- en feestdagen van 9 tot 20 uur1/10 tot 31/3: weekdagen van 6.30 tot 18 uurweekend- en feestdagen van 9 tot 18 uurtel. 0475 84 79 80

BOOM - KLEIN-WILLEBROEK (OVER RUPEL) Kaai 40, 2850 Boom1/4 tot 30/9: alle dagen van 7 tot 21 uur1/10 tot 31/3: alle dagen van 7 tot 18 uurop woensdag geen overset om 11.30 uurtel. 0475 84 79 80

Dat kan ook met je eigen plezierboot(je). Het gaat nog vlotter met de nieuwe gra-tis vaarkaarten Zeeschelde en Rupel’ en ‘Dender’ aan boord. Als pleziervaarder krijg je niet alleen relevante informatie over de waterweg zelf. Met telkens een aanlegplaats of jachthaven als uitvals-punt, worden de omgeving en beziens-waardigheden bondig beschreven, mét aangename stoptips onderweg. Naast deze vaarkaarten bestaat er ook een vaarkaart ‘Leie en Schelde’ en een vaar-kaart ‘Gent’. Deze vaarkaarten vullen de bestaande en betalende technische vaarkaarten van Promotie Binnenvaart Vlaanderen aan. Ze zijn te bestellen via www.scheldeland.be.

Up-to-date informatie op www.wenz.be.

zelf varen?

124 zelf varen

TOERISTISCHE VAARKAARTTOURIST BOATING MAP

Scheldeland, dat is bovenal waterpret. Sportieve waterliefhebbers kunnen ondermeer terecht in het recreatie-domein Nieuwdonk in Berlare, op de waterplassen van Hazewinkel in Hein-donk of de zwembaden van de Waran-de in Wetteren.

Het Bloso Centrum Hazewinkel in Wil-lebroek heeft met zijn watersportbaan internationale faam verworven voor de kajak- en roeisport. Vele nationale en internationale ploegen vinden het de ideale trainingsplaats. Jaarlijks wordt er ook een aantal nationale en interna-tionale kampioenschappen georgani-seerd. Naast de topsport is er uiteraard plaats voor de recreatieve watersport-verenigingen.

Alle verenigingen geven opleidingen voor beginnelingen. Hier kan je terecht voor kanoën, kajakken, roeien, windsur-fen en zeilen! Ook Provinciaal Recreatie-domein De Schorre in Boom verhuurt in de zomermaanden waterfietsen.

Je kan ook (iets minder sportief) genie-ten van het Donkmeer in Berlare dank-zij elektrische motorbootjes. Of toch liever je eigen spierkrachten gebrui-ken? Geen probleem want je kan er ook terecht voor de huur van waterfietsen, roeiboten en kano’s.

Waterratten en zwemliefhebbers springen beter niet in Schelde, Dender of Rupel. Dat is verboden. Je neemt best een frisse duik in het openluchtzwem-bad van De Warande in Wetteren. In Berlare kan je je zwemvliezen en snor-kel uitproberen in de plas van recreatie-domein Nieuwdonk.

sportief op het water

DAGTOCHT VAN AALST NAAR SINT-AMANDS

Ontdek twee zeer verschillende rivierlandschappen. Stroomafwaarts van Aalst wordt het Denderland-schap getypeerd door de open laag-vlakte van de polders met veeteelt. Eens voorbij Dendermonde zie je de Schelde met haar typische slikken, schorren, rietkragen en inhammen. Je maakt versassingen mee in de sluis van Denderbelle en in de tijsluis van Dendermonde.

In deze dagtocht eveneens gelei-de wandeling in het mooie Sint-Amands, langs het grafmonument van Emile Verhaeren en/of bezoek aan Mariekerke (in functie van timing en getij).

Deze afvaart gaat door op vrijdagen 19 juni, 17 juli en 14 augustus. Voor prijzen en informatie: www.rivertours.be, tel. 053 72 94 40 en [email protected]

vaartip

VAREN TUSSEN AALST EN SINT-AMANDS

TIJSLUIS IN DENDERMONDE

125

125

sportief op het water

varen

FIETSEN

FIETSEN

Scheldeland is ... zorgeloos en veilig trappen door een adembenemend rivierenlandschap.

De kilometerslange autovrije en ver-harde dijkwegen en jaagpaden vormen een gedroomd kader voor urenlange fietstochten. De 12 veren over Schelde, Durme en Rupel en verschillende fiets-bruggen over Dender, Nete en Dijle zor-gen ervoor dat je probleemloos van de ene oever naar de andere kan. De veren in Scheldeland mogen trouwens enkel door wandelaars en fietsers gebruikt worden, ze varen het hele jaar door en zijn ook nog eens helemaal gratis. Voor wie houdt van fietsen is het goed toe-ven in Scheldeland!

Fietsen in Scheldeland, dat is:

» bijna 1.000 kilometer fietsnet-werk in 2 richtingen bewegwij-zerd;

» kilometerslange autovrije en ver-harde jaagpaden en dijkwegen;

» 12 veren over Schelde, Durme en Rupel die dagelijks en gratis heen en weer varen;

» fietsvriendelijke cafés en restau-rants om even halt te houden;

» verblijfsmogelijkheden waar jij en je fiets met open armen wor-den ontvangen!

Dankzij het fietsnetwerk kan je alle uit-hoeken van Scheldeland per fiets ver-kennen. Voor de bewegwijzering van het netwerk wordt gebruik gemaakt van het knooppuntensysteem. Je stip-pelt zelf je fietstocht uit, zo lang of zo kort je maar wilt. Het enige wat je nodig hebt, is een fietskaart van de regio. Je noteert de knooppunten waar-

langs je wilt fietsen en volgt de bord-jes die je van het ene knooppunt naar het andere loodsen. Met de fietskaart bij de hand, kan je ook onderweg je traject nog aanpassen, als je dat wil. In Scheldeland ligt er bijna 1.000 kilo-meter fietsnetwerk en steeds in twee richtingen bewegwijzerd. Fietsen via knooppunten kan je in Scheldeland aan de hand van de fietskaart ‘Scheldeland, langs Schelde, Dender en Rupel’.

Niet te missen toppers langs het netwerk

Het fietsnetwerk ‘Scheldeland’ is goed voor bijna 1.000 km fietsplezier, langs de oevers van de rivieren, langs unieke zoetwaterslikken en -schorren, over landelijke wegen en door de Dende-rende steden Ninove, Aalst en Dender-monde. Je maakt ook kennis met heel wat monumenten-met-een-verhaal: de Sint-Bernardusabdij in Hemiksem, het Fort van Breendonk en de oude steenbakkerijsites van de Rupelstreek. De fietskaart is verkrijgbaar bij alle toe-ristische infokantoren in Scheldeland. Je kan de kaart ook online bestellen via www.scheldeland.be/webshop.

Geen fan van kaartmateriaal? Ga online.

Met de online routeplanner gaat het nog gemakkelijker. Je stippelt een-voudig en snel jouw persoonlijke tocht uit via www.scheldeland.be/nl/fietsrouteplanner-sl. Daarna print je de wegbeschrijving of download je alles naar je GPS en je bent klaar om de mooiste plekjes in Scheldeland te ontdekken.

fietsen met knooppunten

127

127

fietsen met...

fietsen

Scheldeland verkennen per fiets kan ook met lusvormige thematische routes. Deze fietstrajecten variëren tussen 30 en 60 kilometer en geven je ook een heleboel achtergrondinformatie mee. Je kan om het even waar op het traject starten en komt steeds bij je vertrekpunt terug. De routes maken gebruik van de groen-witte knooppuntbewegwijzering van het fiets-netwerk of van zeshoekige borden.De brochures met kaarten zijn verkrijg-baar bij de toeristische infokantoren in Scheldeland. Je kan de brochures ook bestellen via www.scheldeland.be/web-shop. Van een aantal routes kan je op de website een gratis plannetje downloaden in pdf-formaat. GPS-gebruikers kunnen sommige van deze routes gratis in gpx-formaat downloaden.

Vanuit Provinciaal Domein Den Blakken in Wetteren fiets je dankzij de brochure ‘Fietsen met een plus’ vooral langs ver-harde, brede paden met toegankelijke voorzieningen en voldoende rustpunten onderweg. Ga via Schellebelle naar het Nonnenbos in Wetteren, langs sierteelt en rozenvelden. Of kies voor de andere ‘Ieder-een fietst’ route door Klein-Brabant. Je passeert zowel stemmige Scheldedorpjes als imposante kastelen en forten. Handbi-kers welkom!

Iedereen is welkom in Scheldeland en om je optimaal te bedienen en je uitstap voor te bereiden is er kaartmateriaal met bijhorende toegankelijkheidsfiches van alle attracties op deze twee toeganke-lijke routes beschikbaar op de website www.scheldeland.be/toegankelijkheid.

Aalst

FIETSPUNT DE FIETSERIJTragel 5 , 9300 Aalsttel. 053 71 13 [email protected]

Berlare

TOERISME BERLAREInfokantoor DonkmeerDonklaan 123, 9290 Berlaretel. 09 342 92 [email protected]

BOOM

APB DE SCHORRESchommelei 1/1, 2850 Boomtel. 03 880 76 [email protected]

Bornem

TOERISME KLEIN-BRABANT - SCHELDELANDInfokantoor Het LandhuisBoomstraat 1, 2880 Bornemtel. 03 899 28 [email protected]

DE ZILVERREIGERScheldestraat 18, 2880 Bornemtel. 03 889 06 [email protected]

JACHTPAVILJOEN DE NOTELAERNotelaerdreef 2, 2880 Bornemtel. 03 889 69 [email protected]

Dendermonde

TOERISME DENDERMONDEWegens herinrichting van het infokan-toor verwijzen we je voor fietsverhuur tijdelijk door naar fietsverhuurpunt Blue –bike aan het station van Dendermonde.www.blue-bike.be

Fietsen met een thema

Kies je favoriete thematocht op p. 130

Fietsen met een beperking

fietsverhuur

128 fietsen met... - fietsverhuur

Hamme

TOERISME HAMMEMarktplein, 9220 Hammetel. 052 47 56 [email protected]

Wetteren

TOERISME WETTEREN D5Markt 23, 9320 Wetterentel. 09 366 31 [email protected]

Problemen tijdens je trip? Met tiental-len fietsen wandelroutes, kilometers fietsnetwerk en tal van andere, recrea-tieve routes onder de hoede van Toerisme Oost-Vlaanderen en Toerisme Provincie Antwerpen is het een hele uitdaging om het onderhoud ervan te garanderen. Ont-breekt er ergens een bewegwijzering, heb

je suggesties of opmerkingen om de kwali-teit van een fiets- of wandelroute te verbe-teren? Breng dan gewoon de routedokter op de hoogte. Voor Oost-Vlaanderen via www.tov.be/routedokter. Voor de provin-cie Antwerpen via www.routedokter.be.

Ook wegenwerken kunnen je fietstocht danig in de war sturen. Voor een overzicht van de wegenwerken - waarvan wij op de hoogte zijn - en waarbij de doorgang voor fietsers wordt bemoeilijkt of zelfs onmo-gelijk is, neem je een kijkje op www.tov.be/trajectwijzigingen.

Routedokter

TOEGANKELIJKE FIETSLUSSEN! MET DE FIETS OP HET VEER IN BAASRODE

VANUIT MECHELEN SCHELDELAND BINNENDWARS DOOR BUGGENHOUTBOS

129

129

routedokter

fietsen

‘100 jaar Groote Oorlog – F ietsen in Scheldeland’: 3 thematische fiets-lussen door Scheldeland:1. Leven in bezet gebied: Aalst,

Dendermonde, Lebbeke: 42 km2. Langs dijken en bossen – Strijd in

Scheldeland: Zele, Dendermon-de, Buggenhout: 75 km

3. F ietsen langs Forten uit WOI: Puurs, Bornem, Sint-Amands: 51 km

ASPERGEROUTE: 51 km, verkorting: 39 & 26 km, traject: Bornem, Puurs, Sint-Amands

BAKSTEENROUTE: 39 km, verkorting: 28,8 km, traject: Boom, Rumst, Hemiksem, Schelle, Niel

BOONTOCHT, FIETSEN LANGS LOCATIES UIT DE HISTORISCHE ROMANS VAN BOON: 45 & 46,8 km, trajecten: tocht 1 Aalst, Erpe en Lede, tocht 2 Aalst, Dender-leeuw, Ninove en Haaltert

DENDERENDE STEDENTOCHT: 39, 42, 45 en 46 km, traject: van Dendermonde tot Geraardsbergen langs de Dender

DUVELROUTE: 45 km, verkorting: 23 & 22 km, traject: Puurs, Boom, Rumst, Wille-broek, Mechelen met infoborden onderweg

FLORALIËNTOCHT: 27, 34 en 44 km, tra-ject: tocht 1: Lochristi, Beervelde en Destel-bergen, tocht 2: Wetteren, Melle en Laarne, tocht 3: Wetteren, Wichelen en Berlare

GOUDEN CAROLUSROUTE: 58 km, tra-ject: Boom, Klein-Willebroek, Hombeek en Mechelen

HERMAN DE CUYPERROUTE: 44 km, ver-korting: 24 km, traject: Willebroek en Puurs

HOPPETOCHT: 34 & 36,6 km, traject: Aalst, Asse en Affligem

KASTELENROUTE: 48 km, traject: Destel-bergen en Laarne

MOLENBEEKROUTE: 42 km, traject: Haal-tert, Erpe-Mere en Herzele

REUZENROUTE: 38 km, traject: Dender-monde, Aalst en Berlare

RODELANDROUTE 1: 48 km, traject: Merel-beke, Gavere en Oosterzele

RODELANDROUTE 2: 48 km, traject: Melle, Merelbeke, Oosterzele en Sint-Lievens-Houtem

ROS BEIAARDROUTE: 48 km, traject: Den-dermonde, Lebbeke en Buggenhout

SCHELDEDIJKROUTE: 43 km, verkorting: 31 km, traject: Bornem, Puurs en Sint-Amands

SCHELDEVALLEIROUTE 1: 30 km, traject: Gent, Nazareth, Gavere en Merelbeke

SCHELDEVERENTOCHT: 63 & 71 km, ver-kortingen: met de veren en bruggen over de Schelde, traject: Wichelen, Dendermonde, Buggenhout, Sint-Amands, Bornem, Schel-le, Hemiksem, Antwerpen, Kruibeke, Temse, Hamme, Zele en Berlare

SCHIPTREKKERSROUTE: 30 km, traject: Denderleeuw, Ninove en Aalst

TURFPUTTENROUTE: 34 km, traject: Berlare

Bijna alle routes kan je bestellen via de website www.scheldeland.be of vraag meer informatie bij de diensten voor toe-risme op de achterflap van deze gids.

welke fietslus kies je?

100 jaar Groote Oorlog

Fietsen in Scheldeland100 jaar Groote Oorlog

Fietsen in Scheldeland

130 fietslussen

MET DE FIETS OP HET VEER: SCHELDEVERENTOCHT!

Tussen Schellebelle en Kruibeke zijn er nog opvallend veel actieve veren over de Schelde. Met de Scheldeverentocht (63 of 71 km, je kan verkortingen inlassen door het veer te nemen) kan je ze allemaal uitproberen. Leuk detail: door het succes van de Scheldeverentocht moest de veerman van Schellebelle een grotere boot kopen. Dit veer is trouwens het enige in Scheldeland waar je aan een bel moet trekken om de veerman te roepen. Er zijn twee tochten: Schellebelle-Dendermonde en Dendermonde-Kruibeke. De tocht loopt onder meer langs de dorpjes die het decor vormden van de tv-reeks Stille Waters.

Op de autovrije jaagpaden en dijkwegen in Scheldeland proef je als fietser van het rivierenlandschap en het wondermooie panorama. Zeg nu zelf: wat geeft je op een vrije dag meer rust en voldoening dan je te laten meedrijven op het ritme van de rivier?

FIETStip

OEVERLOOS GENIETEN

131

131

fietstip

fietsen

wandelen

wandelen

Langs Schelde, Dender en Rupel komt een zeldzaam lint natuurgebieden voor. De getijdenwerking waaraan de Schelde onderhevig is, zorgt er in combinatie met het zoetwater van de rivier voor dat de natuur in Scheldeland binnen Europa zelfs uniek is. Voeg daar de oude kleiput-ten in de Rupelstreek aan toe, waar de natuur de afgelopen jaren vrij spel heeft gekregen, het lichtglooiende landschap dat zich ten zuiden van Aalst uitstrekt en enkele mooie bossen en je komt al vlug tot de conclusie dat Scheldeland wandelaars heel wat te bieden heeft.

Wandelen in Scheldeland, dat is:

» Bijna 700 km wandelnetwerk in 2 richtingen bewegwijzerd;

» Een tiental bewegwijzerde wandelroutes tussen Schelde, Dender en Durme;

» Digitale verhalenwandelingen in Sint-Amands, Mariekerke, Dendermonde, Wetteren en digi-tale carnavalswandeling in Aalst!

Scheldeland telt twee wandelnetwerken: ‘In het land van Stille Waters’ en ‘Rivieren-land’. Het wandelnetwerk ‘Pajottenland’ (Vlaams-Brabant) kijkt ook even over de grens en neemt je een stukje mee naar de Ninoofse deelgemeenten Neigem, Liefe-ringe, Denderwindeke en Pollare.

Met een wandelnetwerk wandel je langs veilige paden, die met elkaar ver-bonden worden tot een netwerk. Waar twee of meer trajecten elkaar kruisen, ontstaat een knooppunt. Aan de hand van genummerde knooppunten stippel je zelf je wandelroute uit. De kilometer-aanduiding op de kaarten laat je toe de lengte van je parcours te bepalen.

Het wandelnetwerk ‘In het Land van Stille Waters’ strekt zich uit over de gemeenten Bornem, Puurs en Sint-Amands en delen van Buggenhout, Dendermonde en Hamme. De gemeen-ten Niel, Boom, Rumst, Schelle, Hemik-sem, Willebroek, Sint-Katelijne-Waver, Duffel en Mechelen maken deel uit van het wandelnetwerk ‘Rivierenland’ dat door het gelijknamige Regionaal Land-schap wordt beheerd.

Alles samen ligt in Scheldeland bijna 700 km wandelnetwerk, in twee rich-tingen bewegwijzerd, op je te wachten!

Wil je graag de mooiste plekjes van Schel-deland ontdekken en de allermooiste tra-jecten bewandelen? Probeer een van de uitgestippelde themaroutes uit. Je kan om het even waar op het traject starten en komt steeds bij je vertrekpunt terug. De routes zijn bewegwijzerd met beige-groe-ne zeshoekige bordjes op houten paaltjes of maken gebruik van de wijnrode knoop-puntbewegwijzering van het wandelnet-werk.

Scheldeland telt heel wat gebieden waar het heerlijk wandelen is. Zowel bossen, natuurgebieden en -reserva-ten, provinciale domeinen als de vele dijken jaagpaden langs Schelde, Den-der, Rupel en Durme bezorgen je een fijne recreatieve of actieve wandeling. Voor een overzicht van de wandelge-bieden raadpleeg je best de website www.natuurpunt.be. In samenwerking

wandelen met knooppunten

wandelen met een thema

Kies je favoriete thematocht op p. 135

wandelen langs broeken, meersen en polders

133

133

wandelen met...

wandelen

met de Regionale Landschappen wor-den op regelmatige basis wandelactivi-teiten georganiseerd.

De brochures met kaarten zijn verkrijgbaar bij de toeristische infokantoren in Schelde-land. Je kan de brochures ook bestellen via www.scheldeland.be/webshop. Van een aantal routes kan je op de website een gra-tis plannetje downloaden in pdf-formaat. GPS-gebruikers kunnen sommige van deze routes gratis in gpx-formaat downloaden.

Een wandelroute volgen is niet altijd evident voor wie zich in een rolstoel ver-plaatst, met de kinderwagen op stap gaat of op een andere manier minder mobiel is. Op de bestaande en beweg-wijzerde Donkmeerroute in Berlare kan je wandelen (met een plus) langs com-

fortabele, brede paden met de nodige voorzieningen zoals rustplaatsen, toe-gankelijke restaurants en cafeetjes dichtbij. Iedereen is welkom in Schelde-land en om je optimaal te bedienen en je uitstap voor te bereiden is er kaart-materiaal met bijhorende toegankelijk-heidsfiches van alle attracties op deze route beschikbaar op de websitewww.scheldeland.be/toegankelijkheid.

Een GPS-ontvanger en zin voor avon-tuur is alles wat je nodig hebt voor een schattenjacht in Scheldeland. Het prin-cipe is eenvoudig. Iemand verstopt een waterdichte doos met een logboek en voorwerpen erin. Via een aantal coör-dinaten kan je dankzij de GPS-ontvan-ger op zoek naar die verborgen schat. Onderweg beleef je het landschap op een meer avontuurlijke manier. In

Wandelen met een beperking

wandelen met gps

134 wandelen met...

DWARS DOOR BROEK BLAASVELD WANDELNETWERK

‘IN HET LAND VAN STILLE WATERS’

OP STAP VLAKBIJ HET DONKMEEREN OP TIJD RUSTEN

Scheldeland liggen nu al veel schatten verstopt. Meer informatie: www.geocaching.be. Je moet je toch even voorbereiden voor je op pad kan.

Anders dan een wandeling per GPS, maar even modern, is de digitale ver-halenwandeling in Mariekerke en Sint-Amands. Via de toepassing van ‘Storynations’ laad je op voorhand een digitaal verhaal op je MP3-speler. Daarna kan je vertrekken en krijg je waar nodig toelichting over de beziens-waardigheden. Voor hen die niet over een geschikte toestel beschikken, ligt een aantal MP3-spelers ter beschikking in het infopunt ‘Het Veerhuis’ in Sint-Amands.In Aalst, Dendermonde en Wetteren kan je ook genieten van een verhalenwan-deling. Meer informatie vraag je op bij Toerisme Aalst, Toerisme Dendermonde en Toerisme Wetteren. Contactgegevens vind je op de achterflap van deze gids.

Problemen tijdens je trip? Met tientallen fietsen wandelroutes, kilometers fiets-netwerk en tal van andere, recreatieve routes onder de hoede van Toerisme Oost-Vlaanderen en Toerisme Provincie Antwerpen is het een hele uitdaging om het onderhoud ervan te garande-ren. Ontbreekt er ergens een beweg-wijzering, heb je suggesties of opmer-kingen om de kwaliteit van een fiets- of wandelroute te verbeteren? Breng dan gewoon de routedokter op de hoogte. Voor Oost-Vlaanderen via www.tov.be/routedokter. Voor de provincie Antwer-pen via www.routedokter.be.

Ook wegenwerken kunnen je wandel-tocht danig in de war sturen. Voor een overzicht van de wegenwerken - waarvan wij op de hoogte zijn - en waarbij de door-gang voor wandelaars wordt bemoeilijkt of zelfs onmogelijk is, neem je een kijkje op www.tov.be/trajectwijzigingen.

ASPERGEROUTE: 51 km, verkorting: 39 & 26 km, traject: Bornem, Puurs, Sint-Amands

ASSELKOUTERROUTE: 13 km, start: Kerk Munte (Merelbeke)

BUGGENHOUTBOSROUTE: 11 km, start: Dorp Buggenhout

DEN DOTTERROUTE: 9,5 km, verkorting: 5 km, start: Kerk Aaigem (Erpe-Mere)

DE VALLEI VAN DE ZENNE: 10, 12 en 18 km, start: Heffen, Leest, Hombeek (Mechelen)

DONKMEERROUTE: 11 km, start: Info-kantoor Donkmeer (Berlare)

DURMEBOORDENROUTE: 9 km, verkor-ting: 5 km, Kerk Durmen (Zele)

FALUINTJESSTREEKROUTES: 8, 12, 12,5 en 13 km, start: Baardegem, Herdersem, Meldert, Moorsel (Aalst)

GALGENVELDROUTE: 9 km, start: Kerk Outer (Ninove)

GROENE LONGENWANDELING – KLEIBROOD-ROUTE: 10 km, start: ’s Herenbaan Boom

KALKENSE MEERSENROUTE: 6, 8 en 9 km, start: Veer Schellebelle (Wichelen)

OTTERS EN BEVERS OP HET SPOOR: 4 km, start: Sashuis Klein-Willebroek

RUPELKLEIROUTE, IN DE VOETSPOREN VAN PIET VAN AKEN: 3 en 7 km, K. Car-dijnstraat Terhagen (Rumst)

SOMBEKE – OUDE DURMEROUTE: 5 en 7 km, aansluiting: Watermolen Hamme

STEENOVENSROUTE: 4 km, start: Par-king Noord, parking Zuid Sint-Amands

VIER UITERSTENROUTE: 9 & 11 km, start: Kerk Smetlede (Lede)

WELLE –EN KAPELLEMEERSENROUTE: 11 km, verkorting: 7 km, start: ’t Kasteel-tje Denderleeuw

routedokter

welke wandellus kies je?

135

135

routedokter - wandellussen

wandelen

WANDELNETWERK

‘IN HET LAND VAN STILLE WATERS’

OP STAP VLAKBIJ HET DONKMEER

Bijna alle routes kan je bestellen via de website www.scheldeland.be of vraag meer informatie bij de diensten voor toe-risme op de achterflap van deze gids.

‘100 jaar Groote Oorlog – Wandelen in Scheldeland’: 3 thematische wan-dellussen door Scheldeland:1. Aalst, bikkelhard bezet: 5 km2. Dendermonde, een ruïne aan

Schelde en Dender: 4,2 km3. Liezele, een spookdorp rond het

fort: 7 km

De Rupelkleiroute neemt je mee langs enkele pareltjes van de Rupel-streek, een regio die symbool staat voor de kleiontginning en de bak-steenindustrie. Vandaag kan je genieten van dit steenbakkerijerf-goed, de talloze oude scheepswer-ven, en de wonderbare natuur die de kleiputten heroverde. Piet van Aken (1920-1984) – al tijdens zijn leven een gevierd schrijver – heeft z’n roots in het dorp Terhagen, een deelgemeente van Rumst. Hij beschrijft het harde leven van de ‘steenbakkers’ en is dan ook dé uitgelezen gids voor jouw wan-deling. De Rupelkleiroute bestaat uit een dorpswandeling (3km) en een natuurwandeling (7km). Via de citaten van Piet van Aken op de infoborden langsheen de route kruipt het gevoel van de oude steenbakkerijgeschiedenis onder je huid.

wandeltip

EVEN TIJD NEMEN PRACHTIG WANDELLANDSCHAP IN ZELE

WANDELEN IN VESTINGSTAD DENDERMONDEONDERWEG MET HET VEER

136 wandeltip

PRACHTIG WANDELLANDSCHAP IN ZELE

WANDELEN IN VESTINGSTAD DENDERMONDE

OP STAP AAN HET DONKMEER IN BERLARE

VOOR EEN BETER ZICHT OP DE RUPELSTREEKOVER DE MIRABRUG

WANDELEN OVER NETE EN DIJLE IN RUMST

AAN HET VEER IN SCHELLEBELLE

137

137

wandelen

wandelen

tips voor bezoekers

tips voor bezoekers

Scheldeland is centraal gelegen in Vlaanderen tussen de steden Gent, Antwerpen en Brussel. Het strekt zich uit over delen van de provincies Ant-werpen en Oost-Vlaanderen. De regio omvat negentien Oost-Vlaamse en elf Antwerpse gemeenten en heeft haast 300 kilometer aan bevaarbare wegen. Scheldeland is een van de vijf-tien Vlaamse toeristische regio’s van Vlaanderen.

Met de wagen

Dankzij de invalswegen vanuit Ant-werpen, Gent en Brussel is Schelde-land relatief makkelijk te bereiken, al kan het tijdens de spitsuren gemeen druk zijn. In goede verkeersomstan-digheden kan je via de E17, E19, E40 en A12 Scheldeland vlot binnenrijden. De grote infoborden langs de autosnel-wegen geven aan wanneer je er bent.

Met de trein

De meerderheid van steden en gemeenten beschikken over een sta-tion, maar je bereid je bezoek aan de regio best goed voor door je te infor-meren bij een NMBS-station in de buurt, via het algemeen telefoonnum-mer: +32 2 528 28 28 (7 dagen op 7, van 7 u. tot 21.30 uur) voor binnenlands verkeer of door deze website te raad-plegen: www.b-rail.be.

Met de bus

Gans Vlaanderen is goed voorzien met busverbindingen van De Lijn. Ook hier bereid je je bezoek aan Scheldeland best goed voor door je te informeren via een infopunt van De Lijn, via het algemeen telefoonnummer: +32 70 22 02 00 (0,30 EUR/min) of door deze website te raadplegen: www.delijn.be.

Met de boot

Toerisme Scheldeland beschikt over gratis vaarkaarten voor eigenaars en huurders van plezierjachten. De vaar-kaart Zeeschelde en Rupel gidst je, behalve langs Gent, ook door Schelde-land en Waasland en naar de kunstste-den Antwerpen en Mechelen. Duidelijk overzicht van aanlegmogelijkheden en niet te missen trekpleisters in de omge-ving. Met ook praktische info zoals de dichtstbijzijnde supermarkt, horeca-cluster, infokantoor en fietsknooppunt. Meer informatie over alle vaarkaarten vind je op www.scheldeland.be. Je kan ze er ook bestellen.

Met de fiets

In Scheldeland vind je fietsinrijpunten met infobord op volgende locaties:

» Aalst – Frans Blanckaertdreef » Boom – Schommelei 1 (De Schorre) » Dendermonde – De Bruynlaan » Hamme – Hamveer » Laarne – Mellestraat » Merelbeke – Dijsegemwegel » Ninove – Dr. Frans Hemerijckxplein

(Denderpad) » Berlare – Donklaan (Donkmeer) » Rumst – Park ingang langs Markt » Wetteren – Wegvoeringstraat (Den

Blakken)

hoe bereik je scheldeland

139

139

hoe bereik je scheldeland

tips voor bezoekers

TOERISTISCHE VAARKAARTTOURIST BOATING MAP

Schaapjes tellen in Scheldeland.

Op zoek naar een charmante B&B? Ga je liever kamperen of ben je meer geïn-teresseerd in de huur van een vakantie-woning? Of toch liever dromen in een stijlvol hotel?In Scheldeland is er een ruim aanbod aan overnachtingsmogelijkheden.

Ontdek het volledige aanbod op www.scheldeland.be/slapen. Ook de arrange-menten ‘Logeren in Vlaanderen Vakan-tieland’ kan je er terugvinden. De dien-sten voor toerisme op de achterzijde van deze gids helpen je ook graag ver-der.

Diep gewortelde culinaire tradities maken van tafelen in Scheldeland een boeiende ontdekkingstocht. Het aantal goede, gezellige eethuizen is niet op de vingers van wel tien handen te tellen. De genereuze gezelligheid weet fijn-proevers en smulpapen sterk te beko-ren. Je ontdekt daarbij ook meteen het grote aanbod aan streekproducten.

PROEF DE REGIO

PALINGDONKMEER BERLARE, SCHOONAARDE, KLEIN-BRABANT, HAMME, TEMSEDender, Schelde en Rupel waren in het verleden rijke viswaters. De vis vond vlot zijn weg naar de lokale keuken en elke hobby- of beroepskok ontwikkelde

streeklekkers uit scheldeland

overnachten

TIJD VOOR JEZELF SMULLEN VAN PALING MET ZICHT OP DE SCHELDE

TOASTEN MET STREEKBIEREN!TIJD VOOR ELKAAR

140 overnachten

zijn eigen palingspecialiteit. Er is paling in ‘t groen, gebakken, Provençaals, op z’n Mariekerks, ... In Klein-Brabant is Mariekerke het centrum van de visver-werking, in heel Vlaanderen gekend voor het jaarlijkse Palingfestival en de Vis- en Folkloredagen.

ASPERGES DE CALFORTPUURS EN KALFORTDe fijne Kalfortse asperge heeft een lange geschiedenis. Dit ‘witte goud’ was ooit het neusje van de zalm voor de Franstalige elite. Nu staat deze deli-catesse op de kaart van talloze horeca-zaken in Klein-Brabant (Bornem, Puurs, Sint-Amands). Deze edele groente kent een kort, maar krachtig seizoen (half april tot 24 juni).

AALSTERSE VLAAIENAALSTAalsterse Vlaaien zijn sinds lang een populair kermisdessert. Melk, suiker, foelie, eieren, kandijsiroop, kaneel en mastellen vormen samen dit heerlijke gebak. De Aalsterse Vlaai is een erkend Vlaams streekproduct. De 5 erkende vlaaienbakkers pakken uit met deze eeuwenoude, donkerbruine lekkernij.

HAM HAM HAMDESTELBERGEN EN BUGGENHOUTDe fameuze Gandaham wordt in Destelbergen gemaakt. De smaak, de kleur en het aroma zijn het resultaat van een natuurlijk rijpingsproces dat meer dan negen maanden duurt. In Buggenhout dankt de gedroogde Supe-ranoham van Grega zijn fijne smaak onder meer aan het rijpingsproces dat maar liefst twaalf maanden in beslag neemt.

DENDERMONDS KOPVLEESDENDERMONDEDe onbetwiste specialiteit van de Ros Beiaardstad. Wordt gemaakt van buik-spek en sappig vlees uit de runds- en varkenskop. Deze delicatesse laat zich het best genieten op een stukje bruin

brood bedekt met een dun laagje straf-fe mosterd. Te verkrijgen bij de meeste Dendermondse slagers.

HAMSE MOSTERDHAMMEEen gesmaakt streekproduct is de brui-ne graanmosterd van mosterdfabriek Vernimmen-De Lelie. Deze scherpe mosterd op basis van een oud recept uit 1840 werd vroeger bereid met zwar-te en bruine mosterdzaden, die in de streek zelf werden geteeld. Nu wor-den de zaden aangevoerd vanuit Cana-da, India en Hongarije. De productie gebeurt aan de vernieuwde site rond de molen ‘De Grote Napoleon’.

BEENTJES ONDER TAFEL?Met zeven restaurants die door de ken-ners van Michelin al jaren met een of twee sterren worden bedacht, mag Scheldeland zich tot de meest culinai-re regio’s van Vlaanderen rekenen. De sterrenrestaurants vormen het neusje van de zalm, maar zijn ook een aan-wijzing voor het rijke gastronomische talent dat in de regio schuilt.

FIER OP ONS BIERScheldeland heeft een rijke biercultuur en telt heel wat brouwerijen. Je zou haast geloven dat elk dorp zijn eigen bier brouwt. Je drinkt er ééntje gezellig in de denderende steden Ninove, Aalst en Dendermonde; ergens op een fijn terras met prachtig zicht op een van de rivieren of languit in het gras aan de waterkant. Schol. En gezondheid!

Een overzichtje van de biertjes in Schel-deland: Tripel Karmeliet en Pauwel Kwak, Malheur, Ondineke, Kwibus, Deli-rium Tremens, Witkap Pater, Duvel, Lam Gods, Abdijbier Dendermonde, Vicaris.

SMULLEN VAN PALING MET ZICHT OP DE SCHELDE

TOASTEN MET STREEKBIEREN!

141

141

streeklekkers

tips voor bezoekers

Wie WOI zegt, denkt meteen aan de IJzer, maar ook in Scheldeland werd ver-beten gevochten. Meer nog: de strijd in de Westhoek was er mogelijk nooit gekomen zonder de vertragingsgevech-ten rond Schelde en Dender. Zo kreeg Koning Albert I de kans het grootste deel van zijn troepen veilig uit Antwer-pen weg te loodsen.

Begin oktober 1914 trok het oorlogsge-woel weg uit Scheldeland, maar niet zonder de regio voorgoed te verande-ren. Ook de 4 jaar durende bezetting die daarop volgde, liet haar sporen na, niet altijd zichtbaar, maar niettemin aanwezig. 100 jaar Groote Oorlog in Scheldeland is opgebouwd rond 3 the-ma’s die de strijd typeren die hier werd geleverd.

DE FORTEN VAN SCHELDELAND

De forten van Liezele, Bornem en Breendonk maakten deel uit van de Stelling van Antwerpen, een militai-re verdedigingsgordel bestaande uit twee ringen van forten. Deze moesten de stad beschermen. Antwerpen was namelijk, net als Luik en Namen, een Nationaal Reduit of toevluchtsoord in geval van oorlog. Aanvankelijk lieten de Duitsers Antwerpen links liggen, maar eind september 1914 gingen ze toch tot de aanval over. Het Belgische leger trok zich terug over de Schelde, richting Antwerpen. Het fort van Liezele en de schans van Puurs kregen zo de belang-rijke taak die aftocht te dekken. Om een vrij schootsveld te krijgen op de Duitse troepen, werd Liezele door de Belgi-sche fortsoldaten compleet platge-brand. Het fort van Liezele is vandaag het meest complete fort van de Stelling van Antwerpen. Je kan het individueel bezoeken, of in groep, met of zonder (audio)gids.

DE STRIJD AAN DE OEVERS VAN SCHELDE EN DENDER

Tijdens hun doortocht door Scheldeland lieten de Duitse troepen een spoor van vernieling achter. Vooral om Dender-monde werd hard gevochten, omwille van haar strategische ligging, met een belangrijke brug over de Schelde die toegang gaf tot linkeroever. In septem-ber 1914 brandden de Duitse troepen het volledige centrum plat. 1.252 huizen gingen in vlammen op. Burgers werden als levend schild gebruikt, gemarteld en gefusilleerd. Zo werd Dendermonde een van de zeven ‘Martelaarsteden’. Wat in Dendermonde niet lukte, gebeurde uit-eindelijk in Schoonaarde, acht kilometer stroomopwaarts aan de Schelde. Ook hier werd zwaar slag geleverd om de Schelde over te steken, wat uiteindelijk ook lukte op 8 oktober 1914. 68 Belgische soldaten verloren hier het leven. Ook het Buggenhoutbos was het toneel van hevige gevechten. In deze ‘vergeten slag’ kwamen een 40-tal Belgische sol-daten om het leven.

LEVEN IN BEZET GEBIED

Na de inval van het Duitse leger in 1914 werd België heropgedeeld in 3 stukken, met onduidelijke maar zwaar bewaak-te grenzen. Scheldeland kwam in het Etappengebied terecht, waar een streng militair regime heerste. Het leven werd er peperduur en smokkel teelde wierig. De Duitse bezetter eiste zowat alles op wat kon dienen. Niet alleen goederen, maar na verloop van tijd ook mensen. In Aalst kwamen lokale schepenen op het idee om hun werklozen van moge-lijke opeising te beschermen door hen in te schakelen bij de aanleg van een stadspark van 19ha groot. Ook vandaag is het nog steeds een prachtlocatie met een schitterende geschiedenis. En dan zijn er ook de daklozen en de vluchte-lingen. 4 jaar lang moest de bevolking van Scheldeland overleven onder barre omstandigheden, vaak zonder een echt

Groote Oorlog in Scheldeland

MARKT, AALST

FORT VAN LIEZELE

142 groote oorlog

dak boven het hoofd. Ze leefden in stal-len, in serres en in noodwoningen. Ook deze sporen zijn verdwenen, maar de verhalen leven nog.

Toerisme Scheldeland werkte in samenwerking met steden en gemeenten aan fietsen wandelroutes over Groote Oorlog.

De brochure ‘100 jaar Groote Oorlog – Fietsen in Scheldeland’ neemt je mee naar de belangrijkste plaatsen uit de WOI-geschiedenis van Aalst, Dender-monde, Zele, Lebbeke, Buggenhout, Puurs, Bornem en Sint-Amands. Met de 3 themaroutes in de brochure maak je kennis met telkens een ander oorlogs-verhaal.

De brochure ‘100 jaar Groote Oorlog – Wandelen in Scheldeland’ leidt je langs de voornaamste gedenksites van WOI in Aalst, Dendermonde en Liezele.

Benieuwd wat zich hier afspeelde? Laat je door het verleden leiden met thema-tische fietsen wandelroutes, tentoon-stellingen en evenementen. Meer info? www.scheldeland.be/grooteoorlog

100 jaar Groote Oorlog

Fietsen in Scheldeland

MARKT, AALST GRATIS FIETS- EN WANDELBOEKJES

‘100 JAAR GROOTE OORLOG’

SCHELDEBRUG, DENDERMONDEFORT VAN LIEZELE

143

143

groote oorlog

tips voor bezoekers

Bij een dagje uit langs het water, bots je wel eens op grootschalige graafwerken. Je ziet baggermachines in volle actie aan de oever of stapels gerooide boom-stammen versperren je de doorgang. Als wandelaars of fietser moet je al eens een omleiding volgen. Allemaal maatregelen die kaderen in het Sigmaplan, een plan dat Scheldeland nog mooier moet maken dan het al is. Het Sigmaplan moet Vlaan-deren beter beschermen tegen overstro-mingen uit de Schelde en haar zijrivieren. Tegelijk beoogt het ook om de prachtige natuur in ere te herstellen.

KALKENSE MEERSEN

In het gebied van de Kalkense Meersen rond Laarne en Berlare worden langs de Schelde dijken verhoogd of gebouwd. Zo beschermt men de regio van Gent tot Dendermonde tegen wateroverlast in geval van stormvloed. Maar een echt duurzame oplossing vraagt nog meer. Daarom legt men ook een overstromings-gebied aan. Bij hoge waterstand loopt het water zo’n gebied binnen en krijgt tijdelijk extra ruimte. Ook ontpoldering, waarbij men het land voorgoed teruggeeft aan de rivier, staat hier op het programma. Deze ingrepen beschermen de inwoners en zorgen tegelijk voor het ontstaan van een prachtig natuurgebied: zo maar eventjes 950 hectare getijdengebied met slikken en schorren en zogenaamde wetlands.

DURMEVALLEI

Verder stroomopwaarts in de Durmeval-lei vinden soortgelijke werken plaats. De Durme mondt uit in de Schelde ter hoog-te van Hamme. In de loop der eeuwen is de typische fauna en flora grotendeels verdwenen. In het getijdengebied dat ontstaat door Sigma zullen steltlopers, eenden en ganzen hun voedsel vinden. Typische planten als lamsoor en zeekraal kunnen bloeien op de drogere schor-

ren. Op andere plekken herstelt men de typische meersen of waterrijke gronden. Daar, in moeras en elzenbroekbosjes, vin-den vogels een nest- en schuilplaats. Ook de typische bloemrijke graslanden zie je weer opduiken, vol zoemende libellen, kikkers en weidevogels.

DIJLEMONDING

De vele fietsen wandelbruggen op het Drie Rivierenpunt, waar de Dijle en de Nete de Rupel vormen, zijn erg geliefd. Hier op de grens tussen Willebroek en Mechelen worden drie overstromingsge-bieden aangelegd om het land beter te beschermen tegen opkomend water. Ook wordt er een kunstmatig getijdengebied gecreëerd. Een indrukwekkend project dat de zeldzame zoete getijdennatuur weer leven inblaast. Tegelijk moeten zo veel mogelijk mensen van al die natuur-pracht kunnen genieten. Daarom krijgen ook recreatie en erfgoed een volwaardige plaats in het plan voor de Dijlemonding.

POLDERS VAN KRUIBEKE

Ter hoogte van Kruibeke mondt de Rupel uit in de Schelde. Op deze strategisch gekozen plek werd het grootste gecon-troleerde overstromingsgebied (GOG) van Vlaanderen ingericht. Dat zijn de Polders van Kruibeke, die ruim 600 hec-tare omvatten. Het grootste deel van de werken hier ligt al achter de rug. De wandelpaden zijn open voor publiek. Infopunten Sigmaplan

De infopunten Scheldelei in Kruibeke (veer Hoboken) en Taverne Kallebeek (veer Hemik-sem) hebben een tentoonstelling en film over het Sigmaplan. De educatieve infokeet Kalkense Meersen (Uitbergen) geeft gehei-men prijs via beeld en doe-attracties. Het Sigmaplan is een realisatie van de Vlaamse overheid. Waterwegbeheerder Waterwe-gen en Zeekanaal (W&Z) trekt en coördi-neert het project. Wil je meer informatie of wens je je te abonneren op de nieuwsbrief? Neem een kijkje op www.sigmaplan.be.

sigma voor de schelde

144 sigmaplan

Scheldeland heeft voor elk kind en elke familie wat wils. Van boeiende wan-delingen en ontspannen fietstochtjes, tot waterpret en stadsbezoekjes. Ook uit eten met kinderen of een nachtje logeren is geen probleem. Ontdek het aanbod voor kinderen, én hun ouders natuurlijk...

Brandweermuseum, Aalst

Dit museum herbergt een collectie glimmende brandweervoertuigen en een immense verzameling van blusma-teriaal. Kinderen maken op een speelse manier kennis met alle aspecten van de tot de verbeelding sprekende vurige wereld van de brandweer.

Nationaal Brandweermuseum, Indus-trielaan 23B, 9320 Erembodegem, tel. 0475 31 72 95, www.aalst.be/toerisme

Gallische hoeve, Destelbergen

Deze unieke waarheidsgetrouwe recon-structie van een landelijke nederzetting uit de late ijzertijd, laat zien hoe onze verre voorouders leefden en werkten. Op de site vind je een hoeve en een klei-ne graanschuur met verhoogde vloer (spieker). Een re-enactementgroep laat de nederzetting op regelmatige basis tot leven komen. Een absolute aanra-der!

Gallische Hoeve, Alfons Braeckmanlaan 430, 9040 Destelbergen, tel. 09 355 38 25, www.gallischehoeve.be

Illuseum, Sint-Amandsberg

Het Illuseum is een geanimeerde ten-toonstelling over gezichtsbedrog. Een verbijsterende wandeling tussen méér dan 100 visuele illusies. Stilstaande

voorwerpen waarvan je denkt dat ze bewegen. Diepten die plots hoogten worden. Je gelooft gewoon niet wat je ziet.

Illuseum, Victor Braeckmanlaan 123, 9040 Sint-Amandsberg, tel. 09 228 28 56, ww.illuseum.be.

Museum Rupelklei, Rumst

Hier krijg je een goed beeld van de arti-sanale steenbakkerijnijverheid die in de Rupelstreek werd beoefend en je komt er ook te weten hoe de kleilagen zich hier hebben gevormd. Dit museum herbergt ook een unieke collectie fos-sielen die tijdens de kleiafgravingen zijn gevonden. De levensgrote poppen beelden verschillende ambachten uit die met steenbakkerijleven te maken hebben. De Rupelkleiroute (wandelrou-te) komt hier voorbij.

Museum Rupelklei, Uitbreidingstraat 19, 2840 Rumst, tel. 0472 83 38 01, www.museum-rupelklei.be.

Kinderwandelzoektochten ‘Van ier no doar met…’ in Aalst!

... met schrijver Louis Paul Boon, of priester Adolf Daens of nog meer andere belangrijke heren van Aalst. Avontuurlijke kinderen van 6 tot 12 jaar kunnen zich wagen aan een leuke zoektocht in de stad. Ga samen met je mama en papa of oma en opa op ver-kenningstocht door het stadscentrum onder leiding van Rik de Spotvogel. Aan de hand van leuke vragen, rebussen, doe-vragen en gewapend met pen of potlood leer je de stad kennen. Stuur nadien je antwoordformulier terug naar Toerisme Aalst en je ontvangt een leuk geschenkje.

Toerisme Aalst, Hopmarkt 51, 9300 Aalst, tel. 053 72 38 80, www.aalst.be/toerisme

op stap met kinderen

145

145

op stap met kinderen

tips voor bezoekers

Slecht weer is niet leuk, maar het hoeft geen reden te zijn om binnen te blijven. Hieron-der vind je enkele wat-te-doen-bij-slecht-weer-tips (uit een veel breder aanbod):

Vaar uit!

Aan boord van een schip blijf je droog, kan je wat lekkers drinken en het landschap zien voorbijschuiven.

Van april tot oktober worden op de Schel-de, Dender en Rupel zo goed als dagelijks boottochten georganiseerd door verschil-lende rederijen. Je kan op de dag zelf tic-kets kopen voor een boottocht. Belangrijke vertrekplaatsen zijn: Aalst, Antwerpen en Temse. Maar ook vanuit Brussel, Boom, Dendermonde, Sint-Amands en Meche-len is er een mooi aanbod. Je kan zowel individueel als in groepsverband deelne-men aan boottochten.

Meer informatie: www.scheldeland.be/boottochten

Bezoek een fort.

Het fort van Liezele maakt met het Fort van Breendonk deel uit van de tweede fortengordel rond Antwerpen. In dit fort krijg je een goed beeld van hoe de solda-ten leefden. Verschillende ruimtes werden ingericht zoals ze er ooit hebben uitgezien en enkele zalen zijn ingericht als museum. Het fort deed dienst als opnamelocaties voor de tv-reeks ‘De smaak van de Keyser’ en ‘In Vlaamse velden’. In het kader van 100 jaar Groote Oorlog wordt een speciaal aan-bod voorgesteld. Dankzij een audiogids ben je meteen op weg.

Meer informatie: tel. 03 890 76 20, www.fortliezele.be

Spring binnen in een SCHEEPVAARTMUSEUM.

Hét museum van de geschiedenis van de scheepsbouw in Vlaanderen en België, de binnenvaart en het varend erfgoed van vóór 1600 tot heden. Het museum is gevestigd in de monumentale mees-terwoning uit 1830 van de vroegere scheepsbouwondernemer Van Damme. De voormalige scheepswerven worden uitgebouwd tot een levendige, historische maritieme erfgoedsite. De site maakt je wegwijs in het leven op en rond een scheepswerf aan het einde van de 19de - begin van de 20ste eeuw.

Meer informatie: tel. 052 34 30 34, www.scheepvaartmuseumbaasrode.be

Stap binnen in een mooie kerk.

De Sint-Gertrudiskerk in Wetteren bijvoor-beeld. Deze kerk is de vermeende schuil-plaats van het in 1934 gestolen paneel van de Rechtvaardige Rechters van het wereldberoemde schilderij Het Lam Gods van Hubert en Jan Van Eyck. De verdachte Arsène Goedertier was jarenlang orga-nist en koster van de kerk en kende het gebouw als zijn broekzak. De 19de-eeuw-se kerk is al meermaals grondig doorzocht geweest, tot nu toe zonder resultaat...

Meer informatie: tel. 09 366 31 04, www.beleefwetteren.be

Maak kennis met een dichter…

In Sint-Amands, in het Provinciaal Muse-um Emile Verhaeren wordt leven en werk van de charismatische dichter en kunst-criticus op een hedendaagse wijze uit de doeken gedaan. Je maakt kennis met de figuur Emile Verhaeren aan de hand van zelden of nooit getoonde manuscripten, brieven, foto’s en kunstwerken. Na het museumbezoek moet je zeker richting Kaai wandelen naar het monumentale praalgraf van de dichter aan de Schelde.

Meer informatie: www.emileverhaeren.be.

Wat als het regent?

GALLISCHE HOEVE, DESTELBERGEN

146 wat als het regent?

GALLISCHE HOEVE, DESTELBERGEN

‘VAN IER NO DOAR MET ...’ IN AALST

EMILE VERHAERENMUSEUM, SINT-AMANDSKALKENSE MEERSEN

SINT-GERTRUDISKERK, WETTEREN

147

147

tips voor bezoekers

tips voor bezoekers

CARNAVAL OVERAL

PALINGFESTIVAL

REUZENOMMEGANG KATUIT

WATERFEESTEN

FESTIVARIA

PASSIESPEL ‘CHRISTUS AAN DE SCHELDE’

CARNAVAL OVERAL

PALINGFESTIVAL

PIKKELING

evenementen zijn hier

een belevenis

FESTIVARIA

WALKING DENDER

DUVEL ON TOUR SCHELDEHAPPENING

149 evenementen

JANUARI

TENTOONSTELLING ‘BREENDONK EN WILLEBROEK TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG’WillebroekNog tot 11 november 2018 loopt in het Fort van Breendonk een tentoonstelling over de Groote Oorlog waar je onder andere alles leert over de fortengordel rond Antwerpen en de rol van het Fort van Breendonk daarin. Je ontdekt ook hoe de bewoners van Willebroek de oorlog beleefd hebben.www.breendonk.be

FEBRUARI – MAART

CARNAVAL OVERALHeel wat steden en gemeenten ken-nen een rijke carnavalstraditie. Van half februari tot begin april slaat in de regio de carnavalsgekte toe.

Aalst, 15 februari Ninove, 22 februari Hamme, 15 maart

De grote carnavalsoptochten trekken massaal veel volk. Wie het graag iets minder druk beleeft, kan de kleurrijke stoeten van Buggenhout, Dender-leeuw, Dendermonde, Gent-Ledeberg, Lede, Merelbeke, Moerzeke, Temse, Wetteren of Willebroek gaan bekijken.

MAART

22 MAART INTERNATIONALE PLANTENMARKTOpdorp (Buggenhout)Je mag je verwachten aan meer dan 60 standen, met een lengte van ongeveer 1 km rondom de schilderachtige Dries te Opdorp. Een beter kader voor een plan-tenmarkt kun je niet dromen. Planten kopen in een zee van narcissen! Het is

een van de grootste plantenbeurzen van Vlaanderen.www.opdorp.be

MAART – APRIL

27 >29 MAART - 3 > 6 APRIL - 10 > 12 APRIL PASSIESPEL CHRISTUS AAN DE SCHELDE Mariekerke (Bornem)Het vijfjaarlijkse Passiespel brengt het lijdensverhaal van Christus, waarbij de gebeurtenissen verplaatst worden naar de context van een vissersdorp in het begin van de 20ste eeuw. Eerst en vooral is er het decor: de kerkberm met in het midden de kastanjeboom. En natuurlijk: het schilderachtige kerkje van Mariekerke op de achtergrond en in de rug de Schelde.www.passiespel-mariekerke.eu

APRIL

6 APRIL SCHELDEHAPPENINGBootje varen is de boodschap, maar aan wal kan je ook genieten van verschillen-de activiteiten en randanimatie. Vanaf de zuidelijke rand rond Antwerpen tot Dendermonde staan ook talrijke bezienswaardigheden langs de Schelde en de Rupel open voor het publiek. www.scheldehappening.be

18 APRILASPERGE FESTIVALPuursHet prachtige parkdomein Hof van Coolhem vormt met zijn educatieve aspergetuin en demonstratiebermen, waar je kan zien hoe de aspergeteelt stapsgewijs verloopt, de centrale plaats voor dit festival. Het festival dat loopt van half april tot eind juni (duur van het aspergeseizoen) start met de eerste aspergesteek. Naast gastronomische activiteiten staan er onder meer asper-gewandeltochten op het programma. www.aspergefestival.be

MEI

1 MEI DUVEL ON TOURPuursAlle bierflesjes nog aan toe, den Duvel gaat fietsen! En dat nog wel op de fami-liefietstocht Duvel on tour. Fiets mee,

SCHELDELAND NEEMT NOG HET HELE JAAR TAL VAN INITIATIEVEN OM DE GROOTE OORLOG TE HER-DENKEN: VAN EVENEMENTEN EN TENTOONSTELLINGEN OVER SPE-CIALE BOEKVOORSTELLINGEN TOT GELEIDE WANDELINGEN. ONTDEK ZE ALLEMAAL IN KALENDER OP DE WEBSITE WWW.SCHELDELAND.BE/GROOTEOORLOG.

150 evenementen

geniet van natuur en cultuur onderweg en maak kans op één jaar gratis Duvel. De befaamde Duvelroute (50 km) is de rode draad in het verhaal en leidt je door het mooie Scheldeland.www.duvelontour.be

23 > 25 MEIPALINGFESTIVALMariekerke (Bornem)Tijdens het Pinksterweekend kan je op het Kouterplein in Mariekerke genie-ten van een overheerlijke portie paling in’t groen ‘op z’n Mariekerks’ ten voor-dele van het goede doel. Met de ludie-ke toeristentram, een plezierboot of per stoomtrein geraak je vlot tot in de buurgemeenten Sint-Amands of Puurs. www.palingfestival.be

JUNI

7 JUNI PUBLIEKSOPENING ‘VLIEGVELD VAN GONTRODE’ TIJDENS WOI Gontrode (Melle)Erfgoedcel Viersprong en de gemeente Melle brengen de voormalige Duitse luchtmachtbasis van Gontrode, waar zeppelins en Gotha’s opstegen, opnieuw tot leven. Een wandelen fietslus brengt je 100 jaar terug in de tijd en onthult het verhaal van het vliegveld tijdens WOI. Boven op de bunker brengt een panora-matafel het verhaal in woord en beeld.www.hetvliegveldvangontrode.be

7 JUNI POTJESMARKTSchellebelle (Wichelen)Elk jaar, op de tweede zondag na Pink-steren, is het dorpsplein van Schellebelle het decor voor de gezellige Potjesmarkt. In het feestgedruis met de traditionele veemarkt, de wielerwedstrijden en ten-toonstellingen valt de potjesverkoop op door originaliteit. Deze eeuwenoude traditie stamt uit lang vervlogen tijden waarin schepen aanlegden om hun aar-dewerk te verkopen op het dorpsplein. In de aardewerken potten werden vooral voedingswaren bewaard. www.wichelen.be

20-21 JUNITHEATER AAN TWATERBoomTheater aan Twater is een jong, interna-tionaal theaterfestival dat elk jaar aan het begin van de zomer de Rupelkaai in

vuur en vlam zet. De wandelesplanade wordt een weekend lang omgetoverd tot een boulevard waar straattheater, animatie, stand-upcomedy, muziek en circus elkaar vinden. www.kaaimannen.bewww.desteigerboom.be

27-28 JUNIVIS- EN FOLKLOREWEEKENDMariekerke (Bornem)Het pittoreske voormalige vissersdorp Mariekerke oogt tijdens de kleurrijke Vis- en Folklorefeesten eind juni als een vissersdorp van weleer. Daarvoor zorgen de vismijn, de vissersstoet en uiteraard veel vers en lekkers uit het water. De openbare verkoop van verse vis, volgens het aloude principe van de ‘visafslag’, op de plaats waar de vismijn ooit gestaan heeft, is een niet te missen schouwspel.www.mariekerke.be

28 JUNIPASAR ‘T STAD INAalstIn 2015 trekt Pasar ’t Stad in en wordt Aalst in de kijker gezet. Op het pro-gramma: gegidste en thematische wandelingen rond de thema’s Daens, Boon, carnaval , leuke bezoeken, fiets-tochten en kindvriendelijke wandelin-gen in het kader van cultuur en natuur in de stad.www.pasar.be/stad

JULI

27 JULINATOURCRITERIUMAalstHet jaarlijkse Natourcriterium (na de Tour de France) lokt jaarlijks om en bij de 70.000 bezoekers naar de Ajuinenstad en is dit jaar aan zijn 80ste editie toe. De Grote Markt is het epicentrum van de wielergekte en live-uitzendingen. www.criteriumaalst.be

22 > 29 JULIPIKKELINGFaluintjesstreek AalstDe ‘Pikkeling’ is het traditionele oogst -en folklorefestival in de Faluintjes-streek. Afwisselend treedt een van de vier Aalsterse deelgemeenten Baarde-gem, Herdersem, Meldert of Moorsel op als gastvrouw. Bezoekers kuieren rond

151

151 evenementen

evenementen

tussen demonstraties van het aloude oogstgebeuren, aangevuld met oude ambachten zoals vlegeldorsen of hoef-smeden en proeven van typische streek-producten zoals hopjenever, het Pikke-lingbiertje of Faluintjeskoffie. www.faluintjes-pikkeling.be

AUGUSTUS

2 AUGUSTUSOOGSTSTOETMassemen (Wetteren)De Oogststoet is een levendig en kleurrijk zomerfeest, waarbij alle facetten van het landelijke leven op een authentieke wijze worden uitgebeeld in meer dan 50 ver-schillende taferelen. De stoet rijdt jaarlijks uit op de eerste zondag van augustus. www.oogstfeesten-kortenbos.be

2 AUGUSTUSWATERFEESTENDonkmeer BerlareJong en oud genieten van de Water-feesten aan het Donkmeer. Dit evene-ment lokt duizenden toeschouwers naar Berlare voor allerlei animatie op en rond het meer. Traditionele afsluiter is het groots Venetiaans vuurwerk.www.berlare.be

14 AUGUSTUSDODENTOCHTBornemBegonnen in 1970 met 69 wandelaars is de Dodentocht uitgegroeid tot de groot-ste en meest bekende 100 kilometertocht van heel Europa. De deelnemers moeten maar liefst 100 km te voet afleggen tus-sen de start op vrijdagavond om 21 uur en de aankomst, maximaal 24 uur later. Onderweg zijn stops voorzien in brouwe-rij Duvel-Moortgat en Palm. Bekend (en berucht) is de sfeer bij de start en aan-komst, het prachtige parcours over drie provincies en de combinatie van drukke dorpskernen en rustige plaatsjes.www.dodentocht.be

21 AUGUSTUSWALKING DENDERDendermondeWalking Dender is een jaarlijkse gas-tronomische en artistieke avondmarkt langs de boorden van de oude Dender in het centrum van Dendermonde. Je kan er proeven van verschillende streekhap-jes en streekbieren. www.dendermonde.be

21 > 23 AUGUSTUS CIRK! AALSTAalstCirk! Aalst trakteert bewoners en bezoe-kers op een zomers openluchtfestival. Verschillende plekken in de stad worden ingepalmd door tal van performances, circus en theater. Circusfanaten of toe-vallige passanten, iedereen kan genie-ten van dit festival.www.cirkaalst.be

27 AUGUSTUSREUZENOMMEGANG KATUITDendermondeDe historische Reuzenommegang Katuit trekt jaarlijks op de laatste donderdag van augustus door het oude centrum van Dendermonde. Het is een histo-rische avondstoet die de dansende Gildereuzen Indiaan, Mars en Goliath opvoert in een feeërieke optocht van wel duizend gekostumeerde figuranten. Praalwagens, muziekkorpsen, straatthe-aterartiesten, vendelzwaaiers en fakkel-dragers zorgen voor een uniek spektakel. De stoet voert niet alleen historische of volkse taferelen op, maar er gaat ook veel aandacht naar eigentijdse anima-tie en speciale effecten. Als afsluiter is er een muzikaal vuurwerk op de Markt.www.rosbeiaard.be

AUGUSTUS – SEPTEMBER

21 > 24 AUGUSTUS - 27 > 31 AUGUSTUS - 3 > 5 SEPTEMBER FESTIVARIADonkmeer BerlareDe tweejaarlijkse openluchtopvoe-ring van een populaire musical aan de oevers van het Donkmeer trekt telkens weer een breed en cultuurminnend publiek. Theater, muziek en het prach-tige natuurlijke kader van het Donkmeer versmelten tot een adembenemend zomers avondspektakel met prach-tige zangpartijen en oogverblindende kostuums. Deze zomer staat ‘Sacco & Vanzetti’ op het programma, een waar-gebeurd verhaal dat leidde tot wereld-wijde protesten. Meesterlijk gemaakt door Dirk Brossé, Frank Van Laecke en Allard Blom met in de hoofdrollen Jelle Cleymans, Hans Peter Janssens en Peter Van de Velde. www.festivaria.eu

152 evenementen

SEPTEMBER

6 SEPTEMBERHOPDAGMeldert (Aalst)Op de hopdag ter gelegenheid van de kermis in Meldert kan je het hopproject en de demonstraties rond de hoppeo-ogst bekijken. Denk je dat je het aankunt om met de hand hop te plukken? Dan kan je deelnemen aan het Vlaams kam-pioenschap ‘hoppepluk’. Of is het degus-teren van de heerlijke bieren die met de Meldertse hop worden bereid meer iets voor jou?www.aalst.be

11 > 13 SEPTEMBERSMEEDFESTIVALNielHet Sint-Hubertusplein wordt voor twee dagen omgetoverd tot de groot-ste smidse van Europa. Dit sfeervolle openluchtspektakel roept met zijn geur van kolen, hitte en de typisch klinken-de hamerslagen bij heel wat mensen een nostalgisch gevoel op. Je kan zien hoe smeden uit binnen- en buitenland gedreven omgaan met hamer, staal, kolenvuur en aambeeld. www.niel.be

20 SEPTEMBERBOULEVARTDendermondeBoulevart trakteert bewoners en bezoe-kers op een openluchtfestival met straattheater en circus. www.ccbelgica.be/boulevart

NOVEMBER

11 NOVEMBERJAARMARKTCROSSNielDe Jaarmarktcross kan telkens op een publieke belangstelling van om en bij de 10.000 liefhebbers rekenen. De cross werd voor de eerste maal georganiseerd in 1963 als onderdeel van de jaarmarkt-festiviteiten rond 11 november. De kam-pioenen dingen over een drie kilometer lang parcours van weiland, zandweg en kasseiweg naar de titel. Sven Nys, Eric De Vlaeminck en Robert Vermeire zijn maar enkelen die sinds het ontstaan als win-naar het podium bestegen. www.soudal.com/soudalclassics

29 NOVEMBERFLANDRIENCROSSHammeDuizenden sportliefhebbers verzame-len zich om het kruim van de Belgische veldrijders te zien strijden om de eer in de Bpost Bank trofee. Bij de elite zien we bekende namen als Kevin Pauwels en Sven Nys opduiken. Ook kampen jeug-dige renners om de jeugdtrofee voor junioren. Onder luid applaus krijgen de winnaars de trofeeën aangereikt en de verzamelde massa kan zich uitleven op een spetterende muzikale afterparty.www.sport.be/flandriencross

ROS BEIAARDOMMEGANGDendermondeDe Ros Beiaardommegang is een historisch topevenement in Vlaan-deren en Europa. De ommegang herdenkt de legende van het Ros Beiaard en de Vier Heemskinderen en vindt maar om de tien jaar plaats (2020). Een schitterende stoet met praalwagens en maar liefst twee-duizend figuranten trekt door de binnenstad van Dendermonde. In de stoet dragen trotse Pijnders het monumentale ros, bereden door de Vier Heemskinderen, door de stra-ten. Het absolute hoogtepunt is het moment waarop het heldhaftige ros al steigerend het ‘vuurgevecht’ aangaat op de Grote Markt. Ieder-een zingt en klapt dan mee op de tonen van het Ros Beiaardlied. Het Ros Beiaard en zijn ommegang zijn erkend als Werelderfgoed.www.rosbeiaard.be

22 APRIL > 1 MEI 2016FLORALIËN GENTIn april 2016 is het eindelijk weer zo ver: dan gaat de volgende editie van de FLORALIËN Gent. Met een vernieuwd concept dit keer, want vanaf nu bestaat de bloementen-toonstelling uit een open ontdek-kingsparcous over heel de stad Gent.www.floralien.be

153

153 evenementen

evenementen

index AALST23 24 25 54 55 121 122 125 127 128 130 133 135 136 139 140 141 142 143 145 146 150 151 152 153 BERLARE 11 12 14 15 16 56 57 123 125 128 130 134 135 139 140 144 152 BOOM 43 44 45 46 58 59 121 122 124 125 128 130 133 135 139 151 BORNEM 39 40 41 60 61 106 128 130 133 141 142 150 151 152 BUGGENHOUT 39 40 41 60 61 106 128 130 133 141 142 150 151 152 DENDERLEEUW 64 65 122 130 135 150 DENDERMONDE 26 27 28 29 41 66 67 121 122 125 127 128 130 131 133 135 136 139 140 141 142 146 150 152 153 DESTELBERGEN 10 11 68 69 130 141 145 ERPE-MERE 70 71 130 135 GENT 72 73 122 124 130 139 144 150 153 HAALTERT 25 74 75 130 HAMME 41 76 77 124 129 130 133 135 139 140 141 144 150 153 HEMIKSEM 43 46 78 79 122 124 127 130 133 144 KRUIBEKE 80 81 124 130 144 LAARNE 10 11 82 83 130 139 144 LEBBEKE 84 85 130 143 LEDE 25 86 87 130 135 150 MECHELEN 88 89 121 122 130 133 139 146 MELLE 10 11 90 91 130 151 MERELBEKE 11 72 73 92 130 135 139 150 NIEL 43 45 46 94 95 130 133 153 NINOVE 18 19 20 21 96 97 121 127 130 135 139 140 141 150 PUURS 40 98 99 130 133 135 141 142 143 150 RUMST 43 46 100 101 130 133 135 136 139 145

SCHELLE 46 102 103 122 124 130 133 SINT-AMANDS 39 40 41 104 105 121 122 124 125 130 133 135 141 143 146 151 TEMSE 106 107 121 122 130 140 146 150 WETTEREN 10 11 108 109 125 128 130 133 135 139 146 150 152 WICHELEN 10 11 110 111 123 130 135 151 WILLEBROEK 49 50 51 112 113 122 123 124 125 130 133 135 144 150 ZELE 114 115 130 135 143 ZWIJNDRECHT 116 117

index154


www.scheldeland.be




9300 Aalsttel. 053 72 38 80





www.berlare.be



2880 Bornemtel. 03 899 28 68

[email protected]




www.dendermonde.be


9420 Erpe-Meretel. 053 60 34 00

[email protected]







www.scheldeland.be



sch

eldela

nd

Toeristisc

he g

ids 20

15





Scheldeland












Andere publicaties

over Scheldeland




Toeristische gids Scheldeland 2015

Documents

Transcript of Toeristische gids Scheldeland 2015