pagina 1

23-4-2023

Aanvraag bouwvergunning

Project: Fietsbrug over het Aduarderdiep nabij Leegkerk

Bijlage: 0636-PRES

Inhoud:

Toelichting bij het ontwerp

Foto's bestaande situatie

Impressies nieuwe situatie

pagina 2

23-4-2023

Toelichting bij het ontwerp van de fietsbrug over het Aduarderdiep te Leegkerk

1. Aanleiding

B&W en de gemeenteraad van de gemeente Groningen hebben besloten tot de aanleg van het fietspad met fietsbrug bij Leegkerk. De aanleiding hiervoor is omschreven in het raadsvoorstel. In hoofdlijnen gaat het om het realiseren van een recreatieve fietsroute tussen Leegkerk en Den Horn. Vanwege de stadsuitbreiding aan de westrand en natuurontwikkeling rondom het Aduarderdiep, is er door diverse partijen aangegeven dat er behoefte is aan een recreatieve route, later uit te breiden tot volledige fietsroute Zuidhorn - Groningen. Zie onderstaande afbeelding, afkomstig uit rapport "Fietsroute Plus Groningen-Zuidhorn": Alternatief via Den Horn - Leegkerk.(Zie ook documenten op website www.hoogkerk.groningen.nl: "Nieuwe fietsbrug over het Aduarderdiep" en www.landschapsbeheergroningen.nl: "Inventarisatie Leegkerk-Hoogkerk-Dorkwerd").

Op basis van het genoemde besluit is een overeenkomst gesloten met de provincie Groningen (moet nog definitief gemaakt worden) voor de planvorming, voorbereiding, aanbesteding en begeleiding van de uitvoering van de brug.

Figuur 1: Alternatieven uit het rapport "Fietsroute Plus Groningen-Zuidhorn"

pagina 3

23-4-2023

2. Uitgangspunten, omgeving

Fietspad: De breedte van het fietspad is 2,50 m, het gedeelte dat vaak door landbouwverkeer gebruikt wordt 3,00 m.

Vaarweg: De vaarweg zal in de toekomst deel uitmaken van een staande-mast route, zodat een beweegbare brug nodig is met onbeperkte doorvaarthoogte. De doorvaarteisen van de vaarwegbeheerder zijn 3 m doorvaarthoogte in gesloten toestand en 14 m doorvaartbreedte, passend bij een (krap) klasse IV vaarwegprofiel met een enkele doorvaartopening. De scheepvaart-voorzieningen voldoen aan landelijke richtlijnen (Richtlijnen Vaarwegen 2005 en Richtlijnen Ontwerp Betonnen Kunstwerken versie 6).

In de nabije omgeving is geen bebouwing aanwezig. Bepalend aan de oostzijde van het Aduarderdiep is het zicht op Leegkerk en verder op de achtergrond Hoogkerk/Gravenburg. Het landschap is een open graslandschap, met erfbeplanting bij de boerderijen en enkele alleenstaande bomen.Aan de westzijde is van oorsprong een vergelijkbaar landschap aanwezig, maar

met minder boerenerven en geen achtergrond van de stad. Door de aanwezigheid van het grondbergingsterrein direct naast het Aduarderdiep is een zone met bomen en bosschages ontstaan. Het fietspad kruist een deze zone met bosschages aan de zuidzijde.

Figuur 2: Zicht richting Leegkerk (oostzijde Aduarderdiep)

Grotere afbeelding

De oevers van het Aduarderdiep en Zuidwending maken deel uit van een ecologische verbindingszone tussen Drenthe en het Lauwersmeer. In de toekomst zal de oostoever van het Aduarderdiep aangepast worden, zodat hier een natuurvriendelijke oever ontstaat met flauwe taluds en plas-/draszones. Bovenaan de oever wordt mogelijk een voetpad (struinpad) aangelegd, ook zal een brede strook voor natuurontwikkeling gereserveerd worden. De westoever van het Aduarderdiep bestaat uit een steenbestorting onder een flauwe helling.

Figuur 3: Zicht richting grondbergingsterrein

Grotere afbeelding

pagina 4

23-4-2023

3. Ontwerp

De eisen voor de doorvaart zijn vertaald in de keuze voor het brugtype. Vanuit kostenoogpunt zijn een draaibrug en de klapbrug gelijkwaardig. Argumenten om voor een draaibrug te kiezen zijn:

het ontbreken van een grote brugkelder die het zicht op het achterliggende kanaal wegneemt (vanuit zichtpunten in langsrichting van het kanaal);

de lange, gestrekte vorm van het beweegbare deel; de natuurlijke wijze van openen van het beweegbare deel, die per openingscyclus aanzienlijk

minder energie kost dan bij een klapbrug.

De draaibrug is van oudsher een veel voorkomend brugtype in de stad en de provincie Groningen. De aansluitende “staande mast” kanalen Hoendiep en Reitdiep kennen vele oude draaibruggen (Briltil, De Poffert, Oostwold, Roodehaan, Wetsingersluis, Wierumerschouw). Draaibruggen zijn door de opkomst van de klapbrug minder vaak toegepast, vooral omdat het ruimtebeslag van de klapbrug kleiner is.

In het ontwerp wordt gestreefd naar een eenvoudige vormgeving van de brug. Bij het ontwerp en de materiaalkeuze wordt sterk gelet op de kosten voor aanleg en langjarig beheer en onderhoud (life-cycle costs). Door het materiaalgebruik (rode baksteen bekleding van de pijlers) en de keuze voor een draaibrug ontstaat een brug die in de vaarroute past en als Gronings herkenbaar is.

Het hoogste punt van het fietspad valt samen met het midden van de hoofdoverspanning. Het stalen deel heeft een verticale kromming, zodat fietsers vloeiend van stijgend naar dalend gaan. De helling van de aanbruggen is hetzelfde als de helling van de toeritten van het fietspad. Toeritten en aanbruggen gaan daardoor bijna naadloos in elkaar over.

De toeritten naar de fietsbrug hebben aan weerszijden een bocht. In de aanbruggen is een overgangsboog opgenomen, dit is een kromming die vanuit een rechtstand begint en dan geleidelijk sterker wordt totdat de boogstraal van de aansluitende bochten is bereikt. De fietsbrug past hierdoor vloeiend in het tracé van het fietspad. De gekozen kromming van de overgangsboog is zodanig, dat deze nog juist in de gangbare combinatie van prefab betonliggers met ter plaatse gestorte druklaag kan worden vervaardigd.

Het leuningwerk op de aanbruggen wordt aan weerszijden nog enkele meters "op het land" doorgezet. Dit geeft een extra geleiding voor fietsers, daarnaast wordt het effect van de gebogen aanbruggen hierdoor versterkt.

De ontworpen onderdelen zijn achtereenvolgens: Fietspad. Het fietspad is deels 3,00 meter en deels 2,50 meter breed. Het fietspad wordt nabij

de brug voorzien van paaltjes om te voorkomen dat hier een sluiproute voor gemotoriseerd verkeer ontstaat.

Brugdek. Het dek wordt bereden door fietsers en zal ook door voetgangers gebruikt worden. Verder worden alleen onderhoudsvoertuigen toegelaten, zodat het mogelijk is om een slank brugdek toe te passen. Het dek wordt zonder schampkanten uitgevoerd.

Leuningen. De leuningstijlen zijn licht naar binnen gekromd. Bij contact met de leuning zal vooral de bovenste leuningregel geraakt worden, daarom wordt deze robuust uitgevoerd. De tussenliggende leuningregels zijn lichter gemaakt zodat de leuning zo open mogelijk blijft.

Standvink. De standvink met tuidraden op het beweegbare deel helpt om de constructiehoogte te beperken. In gesloten toestand doen de tuidraden geen dienst, in open toestand voorkomen ze dat de uiteinden van de brug ver doorhangen.

Pijlers. Onderscheid wordt gemaakt tussen oplegpijlers en de draaipijler. De draaipijler is duidelijk groter, om de draaikrans en het aandrijfwerk te kunnen plaatsen. Binnenin de draaipijler bevindt zich de aansturing (schakelkasten).

Remming- en geleidewerken. De brug moet zowel in gesloten als in open toestand tegen aanvaring beschermd worden door remming- en geleidewerken. Deze worden samengesteld uit buizen van 610 mm diameter met een bekleding van kunststof wrijfgordingen.

pagina 5

23-4-2023

Wachtplaats beroepsvaart. De brug wordt op afstand bediend, maar alleen op vastgestelde tijden. Beroepsvaart meldt zich via een marifoon. Een wachtplaats voor beroepsvaart is nodig voor verkeer naar Hoogkerk, aan de noordzijde van de brug, omdat de brug buiten de bedieningstijden een obstakel is voor de scheepvaart. De eerstvolgende wachtplaatsen zijn bij de sluizen Gaarkeuken en Oostersluis (Groningen). Scheepvaart vanaf Hoogkerk dient rekening te houden met bedieningstijden. De wachtplaats bestaat uit vijf losstaande buispalen met een diameter van 610 mm, voorzien van kunststof wrijfstijlen.

Wachtplaatsen recreatievaart. Voor recreatievaart zijn aan weerszijden wachtplaatsen nodig voorzien van een meldknop voor brugbediening. Deze wachtplaatsen zijn samengesteld uit stalen buizen met een diameter van 323 mm, voorzien van kunststof wrijfstijlen en

-gordingen. Technische voorzieningen. De brug dient voorzien te worden van aandrijfwerken,

schakelkasten, slagbomen, land- en scheepvaartverkeersseinen, camera's voor afstandsbediening en een bedieningspaneel voor handbediening. De schakelkasten worden in de middenpijler weggewerkt. Om de technische voorzieningen te kunnen bereiken, wordt onder de westelijke aanbrug een onderhoudsbordes aangelegd.

Verlichting. Fietspad en brug bevinden zich in een ecologisch belangrijk gebied. Het aanbrengen van verlichting, anders dan de minimaal nodige scheepvaartverlichting, is niet wenselijk.

4. Materiaalgebruik en kleuren

De gekozen materialen zijn zo functioneel mogelijk, een uitzondering wordt gemaakt voor de bekleding van de pijlers. Ook in het kleurgebruik zijn de materialen herkenbaar, er worden zoveel mogelijk naturel kleuren gebruikt. Materialen en kleuren per onderdeel zijn:

Fietspad: Beton, grijze betonkleur. Brugdek, beweegbaar deel: Staal, voorzien van coating in de kleur donkergrijs. Brugdek, vaste aanbruggen: Beton, grijze betonkleur. Leuningen: Staal, thermisch verzinkt, metaalkleur. Standvink, tuidraden: Staal, voorzien van coating in de kleur donkergrijs. Pijlers. Beton bekleed met metselwerk van rode baksteen, aan de bovenzijde is het

metselwerk afgedekt met een betonrand, grijze betonkleur. Remming- en geleidewerken, wachtplaatsen: Stalen buizen met zwarte coating. Wrijfgordingen: Kunststof (Hakorit of gelijkwaardig), matzwart. (Hardhout niet toegestaan.) Onderhoudsbordes: Staal, thermisch verzinkt, metaalkleur.

pagina 6

23-4-2023

Foto's bestaande situatie

Figuur 4: Luchtfoto met tracé fietspad

Grotere afbeelding

Figuur 5: Aduarderdiepsterweg, zicht richting Hoogkerk

Grotere afbeelding

pagina 7

23-4-2023

pagina 8

23-4-2023

Figuur 6: Aduarderdiepsterweg, zicht richting Aduard

Grotere afbeelding

Figuur 7: Aduaderdiep, zicht op Hoogkerk

Grotere afbeelding

pagina 9

23-4-2023

Figuur 8: Zicht op Aduaderdiepsterweg

Grotere afbeelding

Figuur 9: Zicht op lokatie oostelijk landhoofd

Grotere afbeelding

pagina 10

23-4-2023

Figuur 10: Zicht op oostzijde Aduaderdiep

Grotere afbeelding

Figuur 11: Zicht op het noorden

Grotere afbeelding

pagina 11

23-4-2023

Figuur 12: Zicht op Leegeweg

Grotere afbeelding

Figuur 13: Traject toekomstig fietspad

Grotere afbeelding

pagina 12

23-4-2023

Figuur 14: Overzicht op lokatie fietsbrug

Grotere afbeelding

pagina 13

23-4-2023

Impressies nieuwe situatie

Figuur 15: 3D impressie fietsbrug richting Groningen

Grotere afbeelding

Figuur 16: 3D impressie fietsbrug, zicht richting Aduard

Grotere afbeelding

pagina 14

23-4-2023

pagina 15

23-4-2023

Figuur 17: Kleur-impressie fietsbrug gesloten, kleur stalen brug definitief

Grotere afbeelding

Figuur 18: Kleur-impressie fietsbrug open, kleur stalen brug definitief

Grotere afbeelding

pagina 16

23-4-2023

Figuur 19: Kleur-impressie algehele situatie

Grotere afbeelding