HermanGorter - dbnl · 2016-03-07 · HETOPPORTUNISMEINDE Brochure NED.COM.PARTIJ 1921...
Transcript of HermanGorter - dbnl · 2016-03-07 · HETOPPORTUNISMEINDE Brochure NED.COM.PARTIJ 1921...
Herman Gorter
samenstelling Gerrit Borgers, Enno Endt, Jan Hulsker, JurriaanSchrofer en Ellen Warmond
bronGerrit Borgers, Enno Endt, Jan Hulsker, Jurriaan Schrofer en Ellen Warmond, Herman Gorter(Schrijversprentenboek 12). De Bezige Bij, Amsterdam / Nederlands Letterkundig Museum en
Documentatiecentrum, Den Haag 1966
Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/borg006herm01_01/colofon.htm
© 2008 dbnl / erven Gerrit Borgers / erven Enno Endt / erven Jan Hulsker / JurriaanSchrofer en Ellen Warmond
i.s.m.
2
[Herman Gorter]
Omziende zie ik, dat ik, trots alle smart, eene rijke ontwikkeling heb doorgemaakt.De poëzie, die mij leidde, is blijkbaar zelve bij het leven onzer eigenklassemaatschappij ter school geweest. Den laatsten bloei der groote burgerlijkepoëzie heb ik in mij zelf beleefd. Het demokratische naturalisme heb ik in hetsensitivisme poëtisch gevoeld. Een oogenblik dreigdemij te vallen in de oude dwalingder bourgeoisie, de metaphysica, hier reactie. Maar gelukkig heeft het opkomendeproletariaat en mijn liefde voor het leven mij gered, en ik ben als krachtigschipbreukeling van het schip der bourgeoisie in het land der arbeiders aangekomen.
Herman Gorter
3
7Handschrift van het gedicht ‘Mijn beeld’ uit 1912, dat de bundel ‘Verzen I’ van 1928 opent.
Herman Gorter
4
Biografie
186426 november: geboren teWormerveer, Zaanweg 36, als tweede zoon van SimonGorter, Doopsgezind predikant, en Johanna Catharina Lugt.15 december: zijn vader vertrekt naar Arcachon in Zuid-Frankrijk, in verbandmet zijn tuberculose.1865februari: zijn moeder gaat met haar twee zoontjes, Douwe (geb. 1862) enHerman, eveneens naar Arcachon.186615 april: het gezin Gorter keert terug naar Wormerveer.November: geboorte van zijn zusje Nina.187015 maart: verhuizing naar Amsterdam, waar zijn vader hoofdredacteur van hetNieuws van den Dag wordt. Het gezin vestigt zich Oude Teertuinen 11 (thansPrins Hendrikkade 77; het oorspronkelijke pand is afgebroken).18715 juni: zijn vader overlijdt in een hotel te Rhenen, Gelderland.September: het gezin verhuist naar Prinsengracht 73.1873April: het gezin verhuist naar Amstel 165.1877Mei: het gezin verhuist naar Prof. Tulpstraat 25 hs.September: wordt ingeschreven als leerling van het stedelijk (later Barlaeus-)gymnasium aan het Singel, tegenover de Bloemmarkt. Is veelal primus van zijnklas. Leest Multatuli en Milton.188220 maart: oprichting van de cricketclub RUN.Mei: verhuizing van het gezin naar Amsteldijk 9 hs.1883Juni: slaagt voor het eindexamen gymnasium.Oktober: gaat klassieke talen studeren aan de Gemeentelijke Universiteit vanAmsterdam. Groentijd en lidmaatschap Amsterdams Studentencorps.Kennismaking met Alphons Diepenbrock.15 oktober: inauguratie dispuutgezelschap U.N.I.C.A.Houdt lezingen en levert kritiek op die van anderen.14 december: lezing over godsdienst der Grieken.188410 maart: lezing over de vestiging der Nederlanders in Indië.Zomer: kennismaking met Aegidius W. Timmerman.18854 februari: lezing over Woutertje Pieterse.18 mei: lezing over Horatius.18 november: wordt honorair lid van U.N.I.C.A.17 december: slaagt voor zijn kandidaatsexamen.1886
Herman Gorter
22 juni: geïntroduceerd op de laatste vergadering van het gezelschap ‘Flanor’,de bakermat van De Nieuwe Gids.Juli: zijn moeder raadt hem de publikatie van vroeg werk (Lucifer?) in DeNieuwe Gids af.Augustus: verlooft zich met Wies Cnoop Koopmans.188718 april: vroegste datum boven het handschrift van deMei.2 mei: verhuist naar Westeinde 7 (thans afgebroken).Juli(?): kennismaking met Willem Kloos.Augustus: logeert op het landgoed Zandbergen bij Amersfoort, waar hijfragmenten vanMei I schrijft.18881 en 3 mei: legt met succes zijn doctoraal examen af.Augustus: cricketwedstrijden; stelt een Gorter's Eleven samen met o.a.R.N.Roland Holst, dat tegen een Engels gastelftal speelt.Zomer: leest Diepenbrock de voltooide fragmenten uitMei voor.September: kennismakingmet Jac. van Looy, aanwie hij eveneensMei voorleest.
15 november: voltooitMei. 22 november: biedtMei ter lezing aanWillemKloosaan. 17 december: leest deMei voor aan Willem Kloos en een halve maandlater ook aan Frederik van Eeden.18891 februari: debuteert in De Nieuwe Gids met de eerste zang vanMei.3 februari: wordt vice-voorzitter van de Ned. Cricket Bond.20 maart: publikatie vanMei, Een gedicht in boekvorm.11 april: zijn dissertatie over de Griekse poëzie wordt geweigerd door deprofessoren Pierson en Naber.25 mei: ‘heiligverklaring’ door U.N.I.C.A.Mei: verhuist met zijn broer Douwe naar Amstel 130.2 oktober: promoveert op de beeldspraak bij Aeschylus.11 december: aanstelling als leraar klassieke talen aan het stedelijk (thans Johanvan Oldenbarnevelt-) gymnasium te Amersfoort, waar hij zich vestigt KorteBergstraat 22.189017 juli: trouwt met Wies Cnoop Koopmans.Augustus: rumoer in de pers over zijn sensitieve verzen in De Nieuwe Gids.1891Zomer: publikatie van zijn ‘kenteringssonnetten’ in De Nieuwe Gids.189215 maart: overlijden van zijn broer Douwe.Zomer: heeft Verwey en Diepenbrock te logeren.20-27 augustus: maakt deel uit van het eerste Nederlandse cricketelftal, dat naarEngeland oversteekt om daar wedstrijden te spelen. Speelt in de volgende jarenherhaaldelijk in het Nederlandse cricketelftal mee.24 september: wijst tijdens zijn inspanning om zich te bevrijden van hetleraarschap het redacteurschap van De Nieuwe Gids voorlopig van de hand.December: schrijft Spinozistische verzen.25 december: wijst nogmaals het redacteurschap van De Nieuwe Gids af, naonaanvaardbare voorwaarden; hem door Kloos gesteld.
Herman Gorter
1893Eind januari: kennismaking met Henriëtte (Roland Holst-) van der Schalk.
Herman Gorter
5
31 mei: neemt zijn ontslag als leraar. Geeft voortaan uitsluitend privaatlessen.Vestigt zich te Bussum, 's-Gravelandseweg 66, in een door Berlage gebouwdhuis.September: persoonlijke kennismaking met Lodewijk van Deyssel, met wie hijreeds in 1890 en 1891 correspondeerde over hun beider werk.1895Voorjaar: publiceert zijn vertaling van Spinoza's Ethica.1896Zomer: bestudeert Das Kapital van Marx.189718 april: wordt samen met Henriëtte Roland Holst lid van deSociaal-Democratische Arbeiders Partij.Draagt gedichten bij aan het socialistisch maandblad De Nieuwe Tijd.1898Redacteur van DeNieuwe Tijd, waarin zijn reeks artikelenKritiek op de litterairebeweging van 1880 in Holland verschijnt. In deze en volgende jaren intensievepropagandistische arbeid (cursussen, debatavonden), vooral in deverkiezingstijden.± 1900Bestudeert Dietzgen, Kautsky en vele andere socialistische theoretici.1903Kennismaking en vriendschapmet de familie Kautsky. Reis door de Harz, eerstekennismaking met de bergen. Verschijning van de (socialistische) Verzen envan zijn eerste politieke brochure, die later door talrijke andere gevolgd wordt.1905Verzamelt zijn lyriek onder de titel De school der poëzie (3 delen).Eerste vakantie in Zwitserland, waar hij nadien bijna zonder uitzondering zijnvakanties doorbrengt.1906Trekt zich n.a.v. de revisionistische programmaherziening, tijdens hetS.D.A.P.-congres te Utrecht, terug uit de partijpropaganda.1907Is tijdens het partijcongres te Haarlem officieel woordvoerder van de oppositietegenover Troelstra.Begint in de eerste jaargang van het links-socialistische weekblad De Tribunemet zijn feuilleton Het historisch materialisme, voor arbeiders verklaard.1909Februari: sluit zich aan bij David Wijnkoop c.s. na de scheuring in de S.D.A.P.tijdens het buitengewoon congres in Deventer. 14 maart: wordt op hetstichtingscongres van de Sociaal-Demokratische Partij lid van het partijbestuur.Vervolgt het geven van lezingen en cursussen en de publikatie van zijn politiekegeschriften. 20 maart: treedt toe tot de redactie van De Tribune, waar hij tot1916 deel van uitmaakt.1911Verblijft ten behoeve van zijn literaire werk sinds dit jaar regelmatig voor langeretijd in Bergen N.-H.
Herman Gorter
Krijgt na de voltooiing van de eerste versie van Pan een langdurige lichamelijkeinzinking. Sindsdien steeds perioden van ziekte.1912Bezoekt metWijnkoop het Internationale Socialistische Vredescongres te Bazel.1913Opnieuw grote propagandistische activiteit in de arbeiderscentra t.b.v. de S.D.P.1914Schrijft n.a.v. de wereldoorlog de brochure Het imperialisme, de wereldoorlogen de sociaal-democratie.1916Zwakke gezondheid. Verzamelt zijn dichtwerk in 4 delen. 19 november:overlijden van zijn vrouw. Schrijft naar aanleiding hiervan In memoriam, bijden dood eener communiste, dat postuum gepubliceerd wordt.1917Treedt uit de redactie van De Nieuwe Tijd. Krijgt als patiënt toestemming naarZwitserland te reizen. In Bern nauw contact met uitgeweken Russischerevolutionairen.Toenemend verschil van mening met Wijnkoop c.s. over de politieke koerst.o.v. de oorlogvoerende regeringen.1918Voorbereiding in Zwitserland van de brochureDewereldrevolutie. Vervreemdingvan de S.D.P., weldra C.P.H. November: gaat met uitgewezen Russen naarBerlijn. Intensief contact met de Spartakusbund (Rosa Luxemburg, KarlLiebknecht).1919Keert terug naar Holland. Sluit zich aan bij de linksradicale oppositie in deDuitse Communistische Partij, die zich in 1920 afsplitst als KommunistischeArbeiter-Partei Deutschlands; werkt voortaan geheel op internationaal terrein(brochures in het Duits).1920Antwoordt op de aanval in Lenins brochure Der ‘Radikalismus’ dieKinderkrankheit des Kommunismus met de brochure Offener Brief an denGenossen Lenin. 24 en 28 november: woont als medevertegenwoordiger vande K.A.P.D. zittingen bij van het Uitvoerend Comité van de Komintern inMoskou. Felle aanval op de door de Communistische Internationale gevolgdepolitiek. Voert vele gesprekken met Lenin, maar vindt geen gehoor voor zijnstandpunt.Privé-uitgave van Liedjes van Pan (postuum verschenen als Liedjes I).1921Op zijn initiatief wordt in Nederland de Kommunistische Arbeiders Partijopgericht.Brochure-arbeid voor de K.A.P.D. Verzwakte gezondheid.1923Terloopse ontmoeting aan het strand met H. Marsman, door bemiddeling vanA. Roland Holst.20 juni: overlijden van zijn moeder.1924-1926Nieuwe literaire werkzaamheid, o.a.Maansonnetten en Arbeidersraad. Werktaan De groote dichters. Al dit werk wordt pas na zijn dood gepubliceerd.
Herman Gorter
Verblijft in de zomer voornamelijk in Zwitserland en verder in zijn huis ‘Deverbrande pan’ te Bergen.1927Privé-uitgave van Liedjes I, II en III, welke na zijn dood worden gepubliceerd.Schrijft in zijn laatste levensmaanden een cyclus van 50 sonnetten, die postuumverschenen onder de titel Sonnetten.15 september: overlijdt op terugreis uit Zwitserland in een hotel te Brussel aanangina pectoris.
Herman Gorter
6
[Schrijversprentenboek]
8Ouders van Gorter.
9Geboortehuis, vijfde van rechts.
10Met zijn broer Douwe (links) en zusje Nina.
11
Herman Gorter
Het Friese plaatsje Balk, waar Gorter dikwijls bij zijn grootouders logeerde en dat mogelijk tot hetbegin van de ‘Mei’ geïnspireerd heeft.
13Uit ‘Cricket’ door W. Mulier, 1897.
12Vader van Gorter.
Herman Gorter
7
14Slot van zijn voor het Amsterdams Studentencorps geschreven ‘Autobiografie’.
15In 1884.
16Als cricketer, staande, links.
Herman Gorter
8
17Omstreeks de tijd van zijn sollicitatie.
Herman Gorter
9
18Titelpagina van zijn dissertatie.
19Rapport over Gorter als sollicitant naar een leraarsbetrekking te Amersfoort.
Herman Gorter
10
20Begin van het handschrift van de ‘Mei’.
Herman Gorter
11
21Brief van Gorter aan Wies Cnoop Koopmans, 1887.
22Achterzijde van De Nieuwe Gids van februari 1889.
23Het huisje te Zandbergen bij Amersfoort, waar hij een gedeelte van ‘Mei’ schreef. Foto anno 1964.
Terwijl ik ‘Mei’ schreef, werd ik bekoord door de prozaïsten der Fransche enHollandsche realistische, naturalistische en impressionistische school. Zij haddeneen gloed en een kracht van leven, van onmiddellijkheid, hun pogen om uit ons levenzelf de schoonheid te halen betooverde mij zoo,
Herman Gorter
12
24‘Verzamelde Werken II’, blz. 35.
25Met zijn verloofde Wies Cnoop Koopmans.
26Zijn moeder.
27Brief van Gorter, wschl. aan Wies Cnoop Koopmans, ongedateerd.
28Balboekje van zijn verloofde.
Herman Gorter
Herman Gorter
13
29Handschrift van het slot van de ‘Mei’.
30Briefkaart aan Alphons Diepenbrock, ondertekend met ‘Pans’, bijnaam uit zijn studententijd.
31Alphons Diepenbrock.
ik had zelf dat onmiddellijke leven zoo lief, ik had zoo'n voorgevoel ook dat er indat leven een nog veel dieper schoonheid verborgen lag, dat ik besloot te trachtenpoëzie te maken van de onmiddellijke realiteit - zonder de traditie van vroegere tijden.
Herman Gorter
14
32Brief van Gorter, wschl. aan Wies Cnoop Koopmans, ongedateerd.
33Jac. van Looy in De Nieuwe Gids van 1921.
34Brief van Van Deyssel aan Kloos van 3 februari 1889.
35Brief van Van Eeden aan Van Deyssel van 25 december 1888.
36Dagboek van Van Eeden, 3 februari 1889.
37Brief van Charles van Deventer aan Willem Witsen van 26 februari 1889.
38Jac. van Looy, getekend door Willem Witsen.
Herman Gorter
39Eerste druk van ‘Mei’ uit 1889.
40Lodewijk van Deyssel.
Herman Gorter
15
41Handschrift van ‘Een samenzijn’, uit de bundel ‘Verzen’ van 1890.
Toen ik dus uitging met het voornemen om met alle traditie van poëzie te breken,en naar niets te luisteren dan naar mijn eigen wereld, vond ik niets dan mij zelf.
Herman Gorter
16
42Het echtpaar Gorter op een huwelijksfeest, midden achter.
43Met de tennisclub; achterste rij, derde van links.
Herman Gorter
17
44Foto, door Willem Witsen gemaakt omstreeks 1890.
De eerste bundel van deze ‘School der Poëzie’, de ‘Sensitieve Verzen’, geven danook alleen realiteit van mijn eigen zinnelijk-onmiddellijk gevoel, ontdaan van alleherinnering aan Grieken, Romeinen, en vroegere of latere renaissance.
Herman Gorter
18
45Willem Kloos.
46Brief van Kloos aan Van Eeden van 31 juli 1890.
47Frederik van Eeden, litho door Jan Veth.
Herman Gorter
48Brief van Gorter aan Kloos van 25 september 1890.
49De Tijdspiegel, 1891, jrg. I, blz. 115.
50De Nederlandsche Spectator van 11 oktober 1890.
51Algemeen Handelsblad, 10 augustus 1890
52Algemeen Handelsblad, 15 augustus 1890
Herman Gorter
19
53Brief aan Willem Kloos met gedichten voor het augustusnummer 1890 van De Nieuwe Gids.
En toen ik trachtte, in de laatste verzen van dezen bundel en in de eerste rij van dentweeden, den ‘Overgang van Individualisme naar Socialisme’, buiten mij zelf tegaan, en het leven van anderen te geven, kon ik ook niets vinden, dan mijn eigenzinnelijke waarneming, zonder omvattend begrip van wat ik waarnam.
Herman Gorter
20
54Albert Verwey.
55Henriëtte Roland Holst, tekening door R.N. Roland Holst.
56Van Deyssel (links) in Gorters huis te Bussum.
57‘Verzamelde Werken II’, blz. 164.
Herman Gorter
58Zijn broer Douwe, die op 15 maart 1892 overleed.
Herman Gorter
21
59‘Verzamelde Werken II’, blz. 237.
60Baruch de Spinoza.
In mijn wanhoop over mijn armoede besloot ik toen nog een geheel anderen weg tebeproeven. Ik voelde dat ik waarheid, niet alleen over mij zelf, maar over de wereld,noodig had. Ik wist dat de filosofie eeuwen lang getracht heeft de wereldwaarheidte vinden. Daarom stortte ik mij in de filosofie.
Herman Gorter
22
61Handschrift van een der scheldgedichten van Willem Kloos uit 1893.
62Begin van een brief aan Diepenbrock van 2 november 1893.
Herman Gorter
23
63Foto gemaakt door Willem Witsen, omstreeks 1895
Maar moet ik nog zeggen dat de bevrediging die ik dáár vond een valsche, een halvewas? Men leze het tweede deel van den tweeden bundel, en men zal door den klarenpijnlijken schijn heen zien, dat de abstractie mij niet voldeed.
Herman Gorter
24
64Brief van Gorter aan Verwey van 7 maart 1892.
66Brief van Gorter aan Diepenbrock van 22 mei 1893.
65Zijn vrouw met een nichtje Cnoop Koopmans, omstreeks 1894.
67Door Berlage voor Gorter gebouwe huis te Bussum.
Herman Gorter
25
68Handschrift van het laatste gedicht in de bundel ‘Verzen I’, 1916. Het enige Spinozistische vers datin die uitgave gehandhaafd bleef, gaat eraan vooraf.
Dorst naar schoonheid, onbevredigd, is een diepe pijn. Ik wendde mij naar alle kantenin den dag, ik wentelde mij op mijn leger en doorzocht mij zelf, maar ik vond deschoonheid, waartoe ik was uitgegaan, niet
Herman Gorter
26
69Ed. Polak in Vrij Nederland van 13 september 1952.
70Frank van der Goes, die Gorter tot het socialisme bracht, en Gorter, gefotografeerd door WillemWitsen.
71Frank van der Goes, die Gorter tot het socialisme bracht, en Gorter, gefotografeerd door WillemWitsen.
Herman Gorter
72Transcriptie van 74.
73Achterzijde van 74: briefhoofd met een redactie, die slechts gedurende het najaar 1899 in dezesamenstelling heeft bestaan.
Herman Gorter
27
74Handschrift van een gedicht uit ‘Verzen’, 1903.
Toen, terwijl mijn krachten reeds gevaar liepen te verslappen door overinspanning,liet ik mij naar het socialisme gaan. En dáár, in de boeken van Karl Marx, vond ikwat ik gezocht had: den weg naar de algemeene schoonheid onzer onmiddellijkewereld, onzer maatschappij.
Herman Gorter
28
75Karl Marx.
76‘Verzamelde Werken II’, blz. 385.
77Omslag van De Nieuwe Tijd.
Herman Gorter
78Bijdrage aan De Nieuwe Tijd, 1898.
Herman Gorter
29
79Illustratie uit de tweede druk van ‘Een klein heldendicht’ naar een muurschildering van R.N. RolandHolst.
80Op een propagandatocht van de S.D.A.P. met Troelstra en Wijnkoop.
Het bleek mij dáár, dat de schoonheid wèl bestáat, maar dat (....) ik haar had moetenzoeken niet in het persoonlijk leven, maar in het openbare, en niet onder debourgeoisie, maar onder het proletariaat.
Herman Gorter
30
81Karl Kautsky.
82Wandelend met een van de nichtjes Cnoop Koopmans.
83Brief van Gorter aan Kautsky van 24 januari 1903.
Herman Gorter
31
84Op de Buissche Heide, waar het echtpaar Roland Holst woonde. V.l.n.r.: Gorter, zijn vrouw, R.N.Roland Holst, Henriëtte Roland Holst en haar moeder.
85Met R.N. Roland Holst bij een cricketwedstrijd gehouden in Lords of in Oval te Londen, 1903.
86Een partijcongres van de S.D.A.P.
Herman Gorter
32
87Tijdens het S.D.A.P.-congres te Haarlem in 1907.
88Het blad, waardoor de scheuring in de S.D.A.P. op het congres te Deventer in 1909 veroorzaakt werd.
89Vergadering van het partijbestuur der S.D.P. te Rotterdam; v.l.n.r.: Sam de Wolff, W. van Ravesteyn,H. Gorter, D.J. Wijnkoop, L. de Visser, G. Mannoury en J.C. Ceton
Herman Gorter
33
90Verslag van het Deventer congres in het Algemeen Handelsblad, 16 februari 1909.
91Op de tennisbaan.
92Zijn moeder, omstreeks 1910.
93Brief van Gorter aan Jenne Clinge Doorenbos van omstreeks 1910.
Herman Gorter
94In 1903.
Herman Gorter
34
95Handschrift van een gedicht dat na zijn dood in ‘Verzen I’, 1928, werd gepubliceerd.
96Zeilend met Jenne Clinge Doorenbos, 1919.
97In een jachthaven, 1919.
Herman Gorter
35
98In 1915.
99‘Verzamelde Werken IV’, blz. 82.
100
Herman Gorter
Handschrift van een gedicht uit de bundel ‘Liedjes aan de geest der muziek der nieuwe menschheid’,deel II, 1930.
101Met zijn vrouw op de hei bij Bussum.
102Uit de gedenkschriften van Lodewijk van Deyssel.
Herman Gorter
36
103Gorters antwoord op de brochure, waarin Lenin het radicalisme aanviel.
104Omstreeks 1920.
105Kranteartikelen over de ‘kroonjuwelenkwestie’.
Herman Gorter
106A. Roland Holst in Het Parool van 12 september 1952.
Herman Gorter
37
107‘Verzamelde Werken II’, blz. 321.
108In Zwitserland.
109Zeilend met Ada Prins, juni 1917.
Herman Gorter
38
110Handschrift van een gedicht uit de postuum verschenen ‘Liedjes aan de geest der muziek der nieuwemenschheid’, deel II, 1930.
111Zijn huis ‘De verbrande pan’, in Bergen N.-H.
Herman Gorter
39
120Begin van een ongepubliceerd gedicht, dat eerst in de ‘VerzameldeWerken VIII’, 1952, gepubliceerdwerd.
Herman Gorter
40
Bibliografie
POËZIE
MEI. EEN GEDICHT1889
VERZEN1890
Waarin opgenomen, metenkele wijzigingen, een
DE SCHOOL DER POËZIE1897
groot deel van Verzen,1890
Niet gelijk aan Verzen,1890
VERZEN1903
Waarin opgenomen, metenkele wijzigingen: Verzen,
DE SCHOOL DER POËZIE I,II EN III
1905
1890 en Verzen, 1903 eneen deel vanDe school derpoëzie, 1897
EEN KLEIN HELDENDICHT1906
PAN. EEN GEDICHT1912
Zelfkeur, met wijzigingenen toevoeging van éen
VERZEN I1916
gedicht, uit Verzen 1890en De school der poëzie,1897
Zelfkeur, met wijzigingen,uit Verzen, 1903, De
VERZEN II
school der poëzie, 1905 enEen klein heldendicht
Zeer vermeerderde herdrukvan Pan, 1912
PAN. EEN GEDICHT
Herdruk van Verzen I enII, 1916
DE SCHOOL DER POËZIE IEN II
1925
Niet gelijk aan Verzen,1890, 1903 of 1916
IN MEMORIAM. BIJ DENDOOD EENER COMMUNISTEVERZEN I EN II
1928
LIEDJES AAN DE GEEST DERMUZIEK DER NIEUWEMENSCHHEID I, II EN III
1930
DE ARBEIDERSRAAD1931
SONNETTEN1934
Herman Gorter
VERZAMELDEWERKEN I ENII
1948
VERZAMELDE WERKEN IVEN VI
1950
VERZAMELDE WERKEN V1951
VERZAMELDEWERKEN VIII1952
PROZA
DissertatieDE INTERPRETATIONEAESCHYLIMETAPHORARUM
1889
Brochure5-10 APRIL 19031903
Met F. DomelaNieuwenhuis, brochure
DEBAT OVERSOCIAAL-DEMOKRATIE OFANARCHISME
1904
Met Mr. G.J. Sybrandy,brochure
VERSLAG DEBAT ‘HETMINISTERIE KUYPER’
1905
BrochureSOCIAAL-DEMOCRATIE ENANARCHISME
BrochureDE GRONDSLAGEN DERSOCIAALDEMOKRATIE
1906
Brochure, samen met A.Pannekoek
MARXISME ENREVISIONISME
BrochureHET HISTORISCHMATERIALISME
1908
BrochureKLASSEMORAAL
BrochureSOCIAAL-DEMOKRATIE ENREVISIONISME
1909
BrochureHET IMPERIALISME, DEWERELDOORLOG EN DESOCIAAL-DEMOCRATIE
1914
LEIDDRAAD BIJ HET LEZENVAN ‘PAN’
1917
BrochureDE WERELDREVOLUTIE1918
Gewijzigde inhoud van Degrondslagen dersociaaldemokratie, 1906
DE GRONDSLAGENVANHETCOMMUNISME
1920
BrochureOFFENER BRIEF AN DENGENOSSEN LENIN
BrochureHET OPPORTUNISME IN DENED. COM. PARTIJ
1921
Herman Gorter
BrochureTOELICHTINGONTWERP-PROGRAMK.A.P.IN NED.
BrochureDIE MOSKAUERINTERNATIONALE
BrochureDIEKLASSENKAMPF-ORGANISATIONDES PROLETARIATS
BrochureDIE NOTWENDIGKEIT DERWIEDERVEREINIGUNG DER
1923
KOMM.ARBEITER-PARTEIENDEUTSCHLANDS
BrochureDIE KOMM.ARBEITER-INTERNATIONALE
DE GROOTE DICHTERS.NAGELATEN STUDIËN OVER
1935
DE WERELDLITTERATUUREN HAARMAATSCHAPPELIJKEGRONDSLAGEN
VERZAMELDE WERKEN III1949
VERZAMELDE WERKEN VII1952
Herman Gorter
binnenkant achterplat
VERTALINGEN
SpinozaETHICA1895
WilliamMorris. SamenmetH. Roland Holst
JOHN BALL EN ANDEREVERTALINGEN
1898
Jos. DietzgenHET WEZEN V/DMENSCHELIJKENHOOFDARBEID
1903
Karl Marx en FriedrichEngels
HET COMMUNISTISCHMANIFEST
1904
Karl KautskyETHIEK ENMATERIALISTISCHEGESCHIEDENIS-BESCHOUWING
1907
Karl KautskyDE WEG NAAR DE MACHT1909
Karl KautskyDE OORSPRONG VAN HETCHRISTENDOM
1912
N. LeninSTAAT EN REVOLUTIE1919
[Karl Schröder enFriedrich Wendel]
DE ALGEMEENEARBEIDERS-BOND
1921
[Adolf Dettmann]DE SOWJETREGEERING ENDE DERDEINTERNATIONALE
1922
BLOEMLEZINGEN
G. StuivelingHERMAN GORTERSKENTERINGSSONNETTEN
1945
J.C. Brandt CorstiusGEDICHTEN1946
Garmt StuivelingDE DAG GAAT OPEN ALSEEN GOUDEN ROOS
1956
Garmt StuivelingTWINTIG GEDICHTEN INHANDSCHRIFT
1964
OVER HERMAN GORTER VERSCHEEN AFZONDERLIJK
R.A. HugenholtzGORTER'S MEI1904
H. Roland Holst-van derSchalk, A. Roland Holst,
IN MEMORIAM HERMANGORTER
1928
Dirk Coster, AnthonieDonker
Herman Gorter
W. van RavesteynHERMAN GORTER, DEDICHTER VAN PAN
R. KuyperHERMAN GORTER TERHERDENKING
Henriëtte Roland HolstHERMAN GORTER1933
Johannes ChristiaanBrandt Corstius, dissertatie
HERMAN GORTER. EENBIJDRAGE TOT DE KENNISVAN ZIJN LEVEN EN WERK
1934
Titia JohannaLangeveld-Bakker,dissertatie
HERMAN GORTER'SDICHTERLIJKEONTWIKKELING IN MEI,VERZEN EN EERSTESONNETTEN
H. MarsmanHERMAN GORTER.AANTEEKENINGEN BIJ ZIJNPOËZIE
1937
W.E.G. LouwDIE INVLOED VAN GORTEROP LEOPOLD
1942
Achilles MusscheHERMAN GORTER, DEWEINIG BEKENDE
1946
Rob. AntonissenHERMAN GORTER ENHENRIËTTE ROLAND HOLST
J.C. Brandt CorstiusDUEL OM HETDICHTERSCHAP. HERMANGORTER EN DE SCHOOLVAN ALBERT VERWEY
J. de KadtHERMAN GORTER: NEEN ENJA
1947
J.G.W. GielenHERMAN GORTER, MEI1952
Samengesteld door EnnoEndt
HERMAN GORTERDOCUMENTATIE OVER DEJAREN 1864 TOT EN MET1897
1964
TijdschriftafleveringHERMAN GORTER1864-1964. KONTRAST NO.5
Jenne Clinge DoorenbosWISSELEND GETIJ.DICHTERLIJKE ENPOLITIEKE ACTIVITEIT INHERMAN GORTERS LEVEN
G. KazemierVERWEY EN GORTER1965
Herman Gorter