O N D E R W I J S M A A K J E S A M E N 1

“Toekomstgericht leiderschap voor Toekomstbestendig onderwijs”

T O E K O M S T G E R I C H T O N D E R W I J S : M O D U L E 7

MODULE 7 TOEKOMSTGERICHT ONDERWIJS MODULE 7 TOEKOMSTGERICHT ONDERWIJS

O N D E R W I J S M A A K J E S A M E N2

MODULE 7 TOEKOMSTGERICHT ONDERWIJS

Colofon

© Helmond, juli 2019

Onderwijs Maak Je Samen Advies & Training BV

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand

of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere

manier, zonder voorafgaande toestemming.

Deze herregistratiemodule is gecertificeerd door het SRPO.

Het geheim van de verandering

is om je energie niet te richten op

het bestrijden van het oude, maar

op het realiseren van het nieuwe.

- Socrates

op het realiseren van het nieuwe.

O N D E R W I J S M A A K J E S A M E N 3

Onderwijs Maak Je SamenDe school draagt bij aan een onvergetelijke (leer-)ervaring

voor haar leerlingen en heeft een belangrijke plek in onze

maatschappij. Als schoolleider heb je een belangrijke rol bij

de totstandkoming van een visie op leren, het creëren van

voldoende draagvlak hiervoor en de verwezenlijking van deze

visie in de dagelijkse en toekomstige praktijk. Vanuit visie stuur

je op onderwijskwaliteit en geef je vorm aan het leren van het

team en daarmee het leren van je leerlingen.

Als schoolleider streef je ernaar om iedere dag opnieuw vorm te

geven aan kwalitatief hoogstaand onderwijs. Daarvoor dien je

iedere dag opnieuw zelf te leren en te verbeteren. Leren vanuit

nieuwsgierigheid, (zelf )reflectie en ondernemingszin dragen

daaraan bij.

Onderwijs Maak Je Samen ziet leren en ontwikkelen als een

proces dat je samendoet. Zoals de schoolleider vanuit zijn rol

zal herkennen, kan hij veel zelf, maar niet alleen. We zien het als

een uitdaging èn onze opdracht om bij te dragen aan duurzame

schoolontwikkeling met daarin aandacht voor de persoonlijke

ontwikkeling van leraar en schoolleider. Onze inzichten,

achtergronden en expertise vind je terug in ons diensten- en

productenaanbod. Daarnaast verzorgt Onderwijs Maak Je Samen

een geaccrediteerd aanbod voor diverse herregistratiemodules.

In deze brochure vind je meer informatie over de

herregistratiemodule “Toekomstgericht leiderschap naar

toekomstbestendig onderwijs”.

Onze aanpak

Toonaangevende leiderschapsreeks

De afgelopen jaren heeft Onderwijs Maak Je Samen, veelal

samen met haar partner Stichting De Brink, een toonaangevende

leiderschapsreeks gepubliceerd. Nationale en internationale

inzichten en onderzoek is via deze leiderschapsreeks

beschikbaar voor de Nederlandse schoolleider. Deze inzichten

worden in de verschillende gecertificeerde herregistratiemodules

van Onderwijs Maak Je Samen door de deelnemers vertaald naar

hun eigen praktijk.

Schoolontwikkeling en persoonlijke ontwikkeling

In de modules ten behoeve van de herregistratie in het SRPO

stellen we zowel onze trainers als de deelnemers voor een

wezenlijke uitdaging. Elke school bevindt zich in een bepaalde

fase van schoolontwikkeling. Elke fase vraagt om een andere

aanpak, die ook van invloed is op het leiderschap. Tijdens onze

herregistratiemodules maken we actief de verbinding tussen

de fase van schoolontwikkeling van jouw organisatie en de

persoonlijke ontwikkeling van jou als schoolleider.

Leermodules

Wat in de aanpak en dus ook de herregistratiemodules van

Onderwijs Maak Je Samen expliciet aan bod komt is het

verbinden van diverse theorieën met de dagelijkse praktijk

van de leidinggevende. Daardoor worden inzichten vergroot

en kun je tot verdieping komen van je eigen kwaliteiten. We

gaan daarbij uit van een basisniveau voor leidinggevenden.

Deelnemers houden hun ontwikkeling bij d.m.v. een persoonlijk

ontwikkelboek getiteld ‘leiding geven aan mezelf ’.

De informatie uit deze brochure en de data voor de open

inschrijvingen zijn te vinden op onze website:

s.omjs.nl/toekomstgericht-leiderschap

Wil je meer informatie over deze en andere herregistratie-

modules, neem dan contact op met het secretariaat van

Onderwijs Maak Je Samen via mail,

info@onderwijsmaakjesamen.nl, of per telefoon 0492-881157.

Van zwak naar voldoende

Van voldoende naar goed

Van goed naar steengoed

Van steengoed naar excellent

Werken aan de basis

Zorgen dat de basis op

orde is

De professie georganiseerd; de school/het

team leert

Verbeteren door verbinding en

innovatie

4

MODULE 7 TOEKOMSTGERICHT ONDERWIJS MODULE 7 TOEKOMSTGERICHT ONDERWIJS

O N D E R W I J S M A A K J E S A M E N

We zeggen meestal dat de leerling centraal staat, maar hoe

vaak laten we ons niet leiden door andere zaken die nu eenmaal

op het pad van een leidinggevende komen? Wat ligt binnen je

cirkel van invloed als leidinggevende en waar kun je je invloed

laten gelden? Het is een kunst om te verbinden, prioriteiten te

stellen, te organiseren, de mensen in je team (en jezelf!) in hun

kracht te zetten, waardoor de leerlingen uiteindelijk goed kunnen

functioneren in de breedste zin. Dit kan alleen wanneer we

blijvend in ontwikkeling zijn.

Een kind dat nu voor het eerst naar school gaat, solliciteert dat

rond 2035 naar een eerste baan of creëert het op een volledig

andere wijze een betekenisvolle deelname aan de maatschappij?

Leert dit kind nú op school wat het dan nodig heeft voor een

vliegende start? Hoe kunnen we onze toekomstige (wereld)

burgers begeleiden bij en voorbereiden op een succesvolle

deelname aan de maatschappij? De wereld verandert snel en

niemand kan voorspellen waar wij onze kinderen voor opleiden.

Dit vraagt van de school een ‘andere’ kijk op leren voor leerlingen

en professionals.

“Als je doet wat je deed,

krijg je wat je kreeg.”

- Albert Einstein

Toekomst Die sterk veranderende samenleving vertoont zelfs fundamentele

verschuivingen waar het onderwijs wel op moet reageren en dat

doet zij ook. In de 21e eeuw spelen zowel maatschappelijke als

technologische ontwikkelingen een belangrijke rol. Verschillende

culturen ontmoeten elkaar in economische, culturele en sociale

zin. In toenemende mate ontmoeten mensen met diverse

achtergronden en ideeën elkaar. Mede daardoor neemt het

belang van communiceren, samen leven en samen werken toe.

Sluit ons onderwijs nog aan bij de steeds veranderende wereld

waar de leerling van nu in opgroeit? Wereldwijd wordt nagedacht

welke vaardigheden in het onderwijs een plek moeten krijgen.

Het gaat daarbij niet alleen om de cognitieve vaardigheden maar

zeker ook om de zogenaamde conatieve vaardigheden. Dit zijn

vaardigheden die een beroep doen op kennis en beheersing van

jezelf en kennis en vaardigheden om met anderen om te gaan.

De maatschappelijke en technologische ontwikkelingen bieden

leerlingen kansen om kennis op een andere wijze tot zich te

nemen en uit te wisselen.

Praktische informatie over de module ‘Toekomstgericht

Leiderschap’

Omvang van de module

5 ECTS (28 studie-uren per ECTS)

Aantal bijeenkomsten

5 bijeenkomsten van één dag

Kosten

€ 1.595,- per module

Data, locatie en Inschrijven

s.omjs.nl/toekomstgericht-leiderschap

Een module incompany organiseren met daarbij de mogelijk-

heid tot meer maatwerk? Neem dan contact met ons op.

H E R R E G I S T R A T I E M O D U L E

“Toekomstgericht leiderschap voorToekomstbestendig onderwijs”T H E M A : T O E K O M S T G E R I C H T O N D E R W I J S

5O N D E R W I J S M A A K J E S A M E N

“If you need a job, invent it!”

– Yong Zhao

Welke vaardigheden, kennis en attitudes zijn nodig als

leidinggevende, om op een goede manier relaties en

verbindingen te kunnen leggen tussen onderwijsontwikkelingen,

persoonlijke ontwikkelingen en omgevingsfactoren? Hoe

verwerk je de continue stroom aan (digitale) informatie? Hoe

blijf je autonoom denken en handelen binnen je cirkel van

invloed als de context verandert? Hoe ga je om met overtuigen,

eigenaarschap, beïnvloeding en verantwoording?

Scholen en haar schoolleiders staan voor de belangrijke

opdracht om na te denken over hoe zijzelf en hun leerlingen

optimaal kunnen leren met het oog op de ontwikkelingen

in de 21e eeuw. Deze module geeft verdieping en verbreding

waarbij een spectrum aan nieuwe inzichten en vaardigheden

wordt vertaald naar de rol van de schoolleider. Er is aandacht

voor de persoonlijke ontwikkeling en organisatieontwikkeling.

We dagen je uit om nieuwsgierig, creatief, kritisch en

ondernemend te zijn!

“Zeilen op de juiste golf met de juiste koers!”

Voor succesvolle veranderingen is het nodig dat er langere tijd

consequent dezelfde koers wordt gevaren. Ondanks de druk

van buiten en de waan van de dag, moet het oorspronkelijke

doel altijd in beeld blijven.

- Jim Collins, Good to Great

Literatuur – tijdens deze module komt o.a. de volgende

literatuur (deels) aan bod:

- Ben-Shahar, T. & Ridgway, A. (2018) Positief leiderschap.

Uitgeverij OMJS/Stichting de Brink, Helmond

- Hart, W. (2015). Verdraaide organisaties. Uitgeverij Kluwer,

Alphen aan den Rijn

- Solingen, R. van & Rustenburg, E. (2010). De kracht van

scrum. Pearson Benelux, Amsterdam

We laten ons daarnaast voor deze module inspireren door

de volgende principes, concepten en modellen:

- Biesta, G. Domeinen

- Kessels, J. Gespreid leiderschap

- Fullan, M. Deep learning

- Harris, A. Toekomstbewust leiderschap

- Bouwmeester, J. Waardegedreven leiderschap

- Spitteler, J. De basis op orde

- Bohlmeijer, J. Op verhaal komen

O N D E R W I J S M A A K J E S A M E N6

MODULE 7 TOEKOMSTGERICHT ONDERWIJS

6

O N D E R W I J S M A A K J E S A M E N 7

7

O N D E R W I J S M A A K J E S A M E N8

MODULE 7 TOEKOMSTGERICHT ONDERWIJS MODULE 7 TOEKOMSTGERICHT ONDERWIJS

Inhoud (uit het Schoolleidersregister PO)

- Visie op leren:

Op basis van een persoonlijke visie op leren inspelen op de

ontwikkelingen in de 21e eeuw.

- Ontwikkelingen 21e eeuw in relatie tot de school:

Toelichting op de invloed van de ontwikkelingen in de 21e

eeuw, in relatie tot school en leerlingen.

- Omgaan met ontwikkelingen in de 21e eeuw:

De praktische kant van de ontwikkelingen. Wat vragen de

ontwikkelingen en veranderingen van alle betrokkenen? “Het

wenkend perspectief”.

- Uitgangspunten voor ontwikkeling:

Uitgangspunten die veranderingen, als gevolg van de

ontwikkelingen, kunnen ondersteunen.

Doelen van deze module

- Iedere deelnemer geeft betekenis aan het toekomstig

omgevingsbeeld op het gebied van leiderschap en weet deze

te vertalen naar persoonlijke ambities, competenties en

schoolontwikkeling.

- Persoonlijke visie op leren is (verder) geconcretiseerd, de

eigen leervragen gesteld en er wordt gezocht naar innovatieve

oplossingen voor de (eigen) leervragen.

- Er is betekenis gegeven aan het begrip O21 (Onderwijs in

de 21e eeuw). Dit krijgt een plaats in de missie/visie en

kernwaarden van de organisatie waarin men werkt.

- Deelnemers hebben kennis en inzicht verkregen over

de wijze waarop je als leider, leerlingen en collega’s in

de ontwikkelingen meeneemt; kennis over en inzicht in

veranderingsprocessen worden verder vergroot.

- Deelnemers wisselen uit, delen, en leren met en van elkaar,

leren hoe je buiten de kaders kan laten denken.

- De deelnemers leggen een relatie tussen toekomstig

onderwijs, kwaliteit en opbrengsten in brede zin.

- De deelnemers hebben kennis gemaakt met de basiprincipes

van “agile werken”.

- Deelnemers weten hoe ze de kracht van het team kunnen

inzetten om doelen te bereiken.

- Deelnemers weten dat ze bij veranderingen niet alleen

“verticaal”, maar ook “horizontaal” moeten kijken.

- Deelnemers kunnen hun visie vertalen naar een verhaal en

metafoor.

Opbouw en werkwijze

- In de eerste vier bijeenkomsten wordt een theoretische

onderbouwing gegeven van een spectrum aan inzichten,

die gekoppeld wordt aan de eigen praktijk en persoonlijke

ontwikkeling in het licht van de ontwikkelingen in de 21e

eeuw. Er wordt steeds gekeken naar de rol van de schoolleider

en van de deelnemer zelf ten aanzien van een voortdurende

verbetering van de onderwijskwaliteit.

Gedurende de opleiding houd je een logboek bij waar je

jouw verhaal verbindt met het verhaal van de school richting

de toekomst. Hierbij maken we gebruik van de kracht van

verhalen. Verhalen maken concreet wat abstract is.

De eindevaluatie bestaat uit een inspirerend verhaal vanuit

de bedoeling van de school beoordeeld door de trainers en

geëvalueerd door de groep.

MODULE 7 TOEKOMSTGERICHT ONDERWIJS

O V E R M O D U L E 7

Toekomstgericht onderwijs vraagt om toekomstgericht leiderschap

O N D E R W I J S M A A K J E S A M E N 9

Dag 1 Klaarmaken voor vertrek!

1. Zicht op persoonlijk leiderschap wordt vergroot. Waar sta jij

als (school)leider?

2. Welke trends spelen er nu in je school of komen er op je

school af?

3. Bewust van de context waarin wij werken en waaraan wij

leidinggeven.

4. Het wenkend perspectief wordt verkend.

5. Persoonlijke visie op onderwijs wordt verkend.

6. Toegepaste werkvormen concepten en modellen kan

iedereen vertalen naar zichzelf en de eigen organisatie.

7. Welke nieuwe inzichten zijn er t.a.v. onderwijskundige

ontwikkelingen?

8. Hoe is mijn school in balans/sync met de leefwereld &

maatschappij?

Dag 2 Vertrek uit de haven

1. Wat is de bedoeling van jouw organisatie?

2. Jouw rol als leider

3. Onderstroom-bovenstroom

4. De functie van verhalen vertellen

5. Deep democracy

Dag 3 De eerste storm

1. Factor 10 kenmerken in een organisatie

2. De SHARP-methode

3. Spiegelen van gedrag

4. Betekenis geven aan het begrip lerend leiderschap.

Vertaling naar jezelf. Stimuleren en ontwikkelen van

probleemoplossend denkvermogen.

5. Van lerend leiderschap naar gespreid leiderschap, diep in

de organisatie.

Dag 4 Help, we kapseizen?

1. Model toekomstbewust leiderschap.

2. Bewustzijn

3. Krachten binnen en buiten

4. De kracht van verhalen vertellen

5. Hoe zit een goed verhaal in elkaar?

6. Compositie van de persoonlijke visie op het onderwijs van

morgen.

Dag 5 De haven in zicht!

1. Wat betekent dit nu allemaal voor je organisatie?

2. Waar laat je je door leiden?

3. Hoe blijf je koersvast?

4. De persoonlijke opdracht is gesteld. Wat neem je mee en

hoe?

5. De inhoud, ervaringen en opbrengsten van de module

worden verbonden aan de competenties uit het

Schoolleidersregister.

O N D E R W I J S M A A K J E S A M E N10

MODULE 7 TOEKOMSTGERICHT ONDERWIJS

Enthousiast, en dan?Wil je aan de slag met je herregistratie en voel je je aangesproken door de inhoud van de in deze brochure beschreven

herregistratiemodule? Bezoek s.omjs.nl/toekomstgericht-leiderschap voor meer informatie en schrijf je in. Heb je aanvullende

vragen, neem dan contact op met ons secretariaat via info@onderwijsmaakjesamen.nl of bel ons op 0492-881157.

Kosten

De kosten per module bedragen € 1.595,-. Dit bedrag is inclusief

werkmateriaal, lunches en een exemplaar van het notitieboek

‘Leidinggeven aan mezelf ’. Daarnaast ontvang je bij aanmelding

een voucher ter waarde van € 100,- voor aanschaf van

bijbehorende literatuur in onze webwinkel.

Excursie

We maken ook een excursie naar een bedrijf buiten het onderwijs

om te onderzoeken hoe zij zich voorbereiden op de toekomst en

wat wij als schoolleiders daar van kunnen leren.

Praktische informatie

Certificering

De module ‘Toekomstgericht Leiderschap’ is gecertificeerd door

het Schoolleidersregister PO binnen het thema ‘Toekomstgericht

Onderwijs’. Met het volgen van drie leermodules in vier jaar

voldoe je als schoolleider aan de eisen voor herregistratie. Het

volgen en afronden van één module (vijf bijeenkomsten) levert

de deelnemers een deelcertificaat op in het kader van (her)

registratie door het Schoolleidersregister PO.

10

MODULE 7 TOEKOMSTGERICHT ONDERWIJS

O N D E R W I J S M A A K J E S A M E N 11

Hans van Leeuwen

Toekomstgericht LeiderschapT O E K O M S T G E R I C H T O N D E R W I J S : M O D U L E 7

Rolf Boertien Michel van de Ven

Frank SimonsJasmijn Kuyvenhoven

Job Christians

Hanneke Dekker

Erik Boeschoten

O N Z E T R A I N E R S

Yong Zhao

O N Z E I N S P I R A T O R E N

Michael Fullan Alma HarrisAndy Hargreaves Pasi Sahlberg

11

12

MODULE 7 TOEKOMSTGERICHT ONDERWIJS

www.onderwijsmaakjesamen.nl