THEO OFIA S

In dit nummer:Intelligentie is onpartijdig • Radha Burnier

De verborgen zijde van logebijeenkomsten • C.W. LeadbeaterKosmische evolutie

Een nieuwe richting van denken • C.A. Shinde Hulpverlening op spirituele basis • Dr. Sunita Maithreya

Leven, bewustzijn en parapsychologie • Peter J. Smit

T H E O O F I AS

win

ter 2

01

0 • ja

arg

an

g 1

11

CoverThRechts111-1-2010.indd 1 11-01-2010 11:06:36

Vrijheid van denken

De Theosophical Society heeft zich wijd en zijd over de wereld verspreid en leden van

alle religies zijn en worden er lid van zonder dat ze de speci� eke dogma’s, leringen en

geloofsovertuigingen van hun eigen geloof opgeven. Daarom is het wenselijk het feit te benadrukken dat er geen enkele lering, geen enkele mening is, door wie ook onderwezen of gekoesterd, die in enig opzicht voor enig lid van de Vereniging bindend is, dat er geen lering, mening is die niet vrijelijk door enig

lid mag worden aangenomen of verworpen. Instemming met haar drie doeleinden is de

enige voorwaarde voor lidmaatschap.

Geen leraar of schrijver, van H.P. Blavatsky tot nu toe, heeft enige autoriteit om zijn leringen of opvattingen op te leggen aan leden. Elk lid

heeft evenveel recht om zich te verbinden aan elke school van denken welke hij/zij

wenst te kiezen, maar hij/zij heeft geen recht om die keuze aan een ander op te dringen.

Noch een kandidaat voor enig werk, noch enige stemgerechtigde kan onverkiesbaar

worden gemaakt of het stemrecht verliezen wegens enige opvatting die hij/zij heeft of

wegens het lid zijn van een school van denken waartoe hij/zij zou behoren.

Meningen of opvattingen geven geen recht op voorrechten en kunnen evenmin

aanleiding zijn om strafmaatregelen te nemen.

De leden van de ‘GeneraI Council’ vragen elk lid van de Theosophical Society ernstig om

deze fundamentele principes van de Theosophical Society te verdedigen, te

handhaven en ernaar te handelen, en ook onbevreesd zijn eigen recht te doen gelden

op vrijheid van denken en van meningsuiting, binnen de grenzen van hoffelijkheid en

rekening houdend met anderen.

Theos-Pag(B).indd 1 06-01-2009 10:55:09

Redactie:Anne Myrthe Iken,

Elly Kooijman,Els Rijneker (hoofdred.)

Peter J. Smit

Secretariaat redactie:Toltraat 154,

1074 VM Amsterdam

Abonnementen:Nederland en België voor

2010: € 25,- Daarbuiten worden ver-

zendkosten extra in rekening gebracht. Administratiekosten bij herinnering bedragen € 5,-

Losse nummers € 4,25excl. evt verzendkosten.

Zetwerk:Willy van Vledder Omslag en kleur: Richard van Dijk

Druk: A-D Druk bv / Zeist

© 2010

Theoso� sche Vereniging in Nederland / Amsterdam

Niets uit deze uitgave mag worden

verveelvoudigd en/of openbaar

worden gemaakt door middel van

druk, fotokopie, of op enig andere

wijze, zonder voorafgaande

toestemming van de uitgever.

Winter 2010 • Jaargang 111Driemaandelijks tijdschrift van de

Theoso� sche Vereniging in NederlandISSN 0040-5868

De Theoso� sche Vereniging is niet verantwoordelijk voor enigerlei mening in dit tijdschrift tot uiting

gebracht, tenzij vervat in een of� cieel document.

T H E O O F I AS

3

8

14

16

21

25

34

43

Inhoud

Intelligentie is onpartijdigRadha Burnier

De verborgen zijde van logebijeenkomsten C.W. Leadbeater

Kosmische evolutie

Een nieuwe richting van denkenC.A. Shinde

Hulpverlening op spirituele basisDr. Sunita Maithreya

Leven, bewustzijn en parapsychologiePeter J. Smit

Verenigingsnieuws

Adressen Theosofische Vereniging

Theos1-Pag(C).indd 1 12-01-2010 16:37:49

The Theosophical Society

De Theosophical Society (waarvan de Theoso� sche Vereniging in Nederland de Nederlandse afdeling is) is op 17 november 1875 te New York opgericht door

H.P. Blavatsky, H.S. Olcott en anderen. Zij heeft haar internationale hoofdkwartier te Adyar, Chennai, India en 49 afdelingen over de gehele wereld.

De Theosophical Society bestaat uit studenten die bij eender welke religie aange-sloten kunnen zijn of bij geen enkele. De leden hebben met elkaar gemeen dat ze de drie doeleinden van de vereniging (zie achterkant omslag) onderschrijven, dat ze religieuze tegenstellingen willen oplossen, dat ze mensen van goede wil bijeen

willen brengen ongeacht hun religieuze overtuiging en dat zij religieuze waarheden willen bestuderen en de resultaten van die studie met anderen willen delen. Zij

zijn niet door een gemeenschappelijk geloof met elkaar verbonden, maar door het gezamenlijk zoeken en streven naar Waarheid. Zij zijn van mening dat Waarheid gevonden kan worden door studie, door re� ectie, door zuiverheid van leven en

door toegewijd te zijn aan hoge idealen. Zij zien de Waarheid als dat wat de moei-te waard is om naar te streven, niet als een dogma opgelegd door een autoriteit.

Zij vinden dat een overtuiging het resultaat zou moeten zijn van individuele studie of intuïtie, en niet daaraan vooraf zou moeten gaan, en gebaseerd zou moeten zijn

op kennis, niet op aanname. Zij zijn tolerant jegens allen, ook jegens hen die intolerant zijn, niet als een voorrecht om te verlenen, maar omdat ze dat als hun

plicht beschouwen. Zij trachten onwetendheid weg te nemen in plaats van deze af te straffen.

Zij zien elke religie als een uitdrukking van de Goddelijke Wijsheid. Zij geven er de voorkeur aan om religies te bestuderen in plaats van deze te veroordelen, om

Goddelijke Wijsheid in praktijk te brengen in plaats van mensen ertoe te bekeren. Zoals Waarheid het doel is, is Vrede het wachtwoord.

Theoso� e is de belichaming van waarheden die aan de basis liggen van elke religie en waarop geen enkele godsdienst het alleenrecht kan doen gelden.Theoso� e

biedt een � loso� e die het leven begrijpelijk maakt en die laat zien dat de evolutie geleid wordt door rechtvaardigheid en liefde. Zij geeft de dood haar juiste plek, als een steeds terugkerende gebeurtenis die de poort opent naar een voller en stralender bestaan in een leven dat geen einde heeft. Theoso� e geeft de wereld de Wetenschap van de Geest terug, door de mens te Ieren de Geest te zien als zijn werkelijk zelf en zijn denkvermogen en het lichaam als de dienaren daarvan.

Theoso� e verheldert de geschriften en leringen van religies door hun verborgen betekenis te ontsluieren, en aldus de juistheid ervan aan het denkvermogen aan te

tonen zoals de gegrondheid ervan altijd bewezen is in de ogen van de intuïtie.

Leden van de Theoso� sche Vereniging bestuderen deze waarheden en theosofen trachten ernaar te leven. Iedereen die bereid is te studeren, tolerant te zijn,

naar het hoogste te streven en volhardend te werken, is welkom als lid. Het is aan elk lid zelf om een ware theosoof te worden.

Theos-Pag(TS).indd 1 30-04-2008 14:41:48

Intelligentie is onpartijdig– Radha Burnier

Dit is één van de zeer waardevolleaforismen in Licht op het Pad. Hetimpliceert dat fragmentarisch waar-nemen en begrijpen geen intelligenterespons oproepen. Wat partieel ofgedeeltelijk is, is fragmentarisch.Waarschijnlijk is er een groter be-wustzijn nodig om bijna alles in dehuidige wereld te begrijpen daternstige problemen creëert, per-soonlijke of sociale. Het is moeilijk de vraag te beantwoor-

den wat intelligentie is, omdat iedermens alleen op zijn of haar eigen ni-veau kan weten wat het is. Een stroperkan het misschien gelijkstellen met hetvaardig zetten van vallen voor dieren,terwijl het voor een wetenschapper ofhoogleraar het vermogen betekent omde waarheid te begrijpen. De ConciseOxford Dictionary definieert ‘intelligen-tie’ als ‘intellect’, ‘begrijpen’, ‘begrips-snelheid’, ‘wijsheid’ enzovoort. Dezedefinities kunnen in bepaalde contex-ten waardevol zijn, maar komen niet inde buurt van het holistisch bewustzijnwaaruit passend, harmonieus en juisthandelen voortkomen. Een anderwoordenboek, The Universal EnglishDictionary, verklaart intelligentie onderandere als het ‘vermogen tot begrijpen,tot waarnemen, weten, beredeneren enonderscheiden’.

De mensheid in het algemeen heefteen hoge graad van beredenerend ver-mogen bereikt, en zo is er uitnemendevooruitgang geboekt in het begrijpenvan de processen en werking van denatuur. De fenomenale ontwikkelingvan de wetenschap is het resultaat vanobserveren en beredeneren. Toch zit

Theosofia 111/winter � 2010 3

de wereld paradoxaal genoeg diep inde problemen en heeft de mensheidzichzelf in een chaotisch en gevaarlijkparket gemanoeuvreerd door haarirrationaliteit. Wat kan irrationeler zijndan te trachten vrede op aarde te be-werkstelligen door geweld, niet afla-tende productie van wapentuig en eenintense wedijver om macht, door on-derzoek en het uitvinden van nieuwewapens voor massale vernietiging? Denoties die ten grondslag liggen aan depoging om voortdurende economischegroei en steeds hogere winsten te ver-zekeren, alsook de filosofie van consu-mentisme, die allemaal zorgen voorexcessieve sensuele en egoïstische be-hoeften, zijn ook fundamenteel irratio-neel. Zij ontkennen ieder voordeel dathet menselijk vermogen tot redenerenaan de mensheid geschonken heeft.Zonder over de vormen van irrationa-liteit uit te weiden, kunnen wij de vraagstellen: zit er enige werkelijke intelli-gentie in het ontwikkelen van rede-neerkracht om meer kennis te verwer-ven en te genieten van vernieuwingen,

als wij tegelijkertijd een maatschappijscheppen die vol tegenstellingen zit enzelfdestructieve krachten en activitei-ten die milieutechnisch onwenselijkzijn? Wanneer intelligentie alleen in-gezet wordt om kennis van het fysiekeuniversum te verkrijgen, en niet om

vrede en goede wil op aarde te intro-duceren, is het misschien geen intelli-gentie van de hoogste orde.

Voor zover wij zelf kunnen waarne-men en leren van de grotere expertisevan eminente onderzoekers als FredHoyle, is het universum zelf intelligent;intelligentie maakt deel uit van hetweefsel van alles-doordringend leven.Het bewijs hiervan is op elk terreinwaarneembaar, of wij nu planten, die-ren, mensen of zelfs zogenaamde an-organische aspecten van het universumbestuderen. Wij worden er bijvoor-beeld gezaghebbend over geïnfor-meerd dat er een verbijsterend goedafgesteld evenwicht in het universumbestaat tussen de krachten van zwaarteen expansie en dat zelfs de geringsteverstoring van dit exquise evenwichthet universum zou doen verdwijnen inhet niets. Misschien bestaat er eenkleinere afspiegeling hiervan in devorm van de constante temperatuur inde lichamen van warmbloedige dieren,die zichzelf in stand houdt zonderenige schijnbare uiterlijke interventie.De manier waarop een enorme vluchtvogels kan rondcirkelen in volmaakteeenheid of waarop bijen zeshoekigewanden kunnen bouwen die zo goed inelkaar passen dat er geen druppeltjehoning weglekt, vormt onder andereeen van de talloze getuigenissen van deintelligentie die zich aan alle kantenom ons heen manifesteert, als symp-toom van het enorme denkvermogenvan de natuur en de intelligentie vanhet universum zelf.

Er is maar een heel klein beetje aan-dacht nodig om de waarheid te erken-nen van de verklaring van Hoyle dathet universum intelligent is. Helaasverbeelden mensen zich dat de eigen-schappen en krachten die ‘intelligentie’uitmaken alleen in henzelf bestaan; dat

4 Theosofia 111/winter � 2010

Intelligentie zou ons in staatmoeten stellen ervoor te zorgen dat

we door onze levenswijze geenbelemmeringen opwerpen die

verhinderen dat het individueledenkvermogen samensmelt met het

universele.

zij alleen intelligentie bezitten. Is ditconcept van onszelf als het centrumvan alle verdienste, de blokkade in hetdenkvermogen van de mens die hem,een centrum van redeneervermogens,tegelijkertijd rampzalig irrationeelmaakt in zijn gedrag?

De meeste mensen zien zichzelf alspersonen die op het toppunt van deschepping staan. Bepaalde traditioneleteksten zoals de Vivekachudamani ende Dhammapada beweren dat geborenworden als mens een groot voorrechtis. Het is ook een voorrecht, niet om-dat de mens het machtigste schepselop aarde is geworden, maar omdat demens het potentieel heeft om de be-perkingen van zijn denkvermogen teontdekken en deze te overstijgen. Zijnbewustzijn kan versmelten met hetal-bewustzijn en zijn denkvermogenkan één worden met het enorme denk-vermogen van de natuur. Dit erkennenen langs deze lijnen werken zou je kun-nen duiden als ware intelligentie.

Intelligentie zou ons in staat moetenstellen ervoor te zorgen dat we dooronze levenswijze geen belemmeringenopwerpen die verhinderen dat het in-dividuele denkvermogen samensmeltmet het universele. Daarom moet hetlichaam gevoelig gemaakt worden enopen voor hogere invloeden. Het ver-keerde soort eten en teveel eten endrinken, overdreven praktiseren vanascese en alle vormen van stress diegecreëerd worden door begeerte naargenietingen verhinderen dat hetlichaam en het brein ontvankelijk zijn.Gevoelens van boosheid en haat, op-winding van de hartstochten alsookeen egoïstische houding en levenswijzeverhinderen dat inherente intelligentievan binnenuit tot bloei komt. Egoïsmeis het voornaamste echte probleem enalle uitdrukkingen ervan op verschil-

lende niveaus scheppen belemmerin-gen; daarom moet de mensheid niet-egoïstische manieren van functionerenleren. Dit is waar het in bijna alle reli-gieuze leringen om gaat; alle waarlijkheilige mensen zijn vrij van egoïsme endaarom zijn zij bronnen van wijsheid.De universele intelligentie werkt vrije-lijk door hen heen.

Krishnamurti wees erop dat, wan-neer iemand jaloezie of enige anderepsychologische eigenschap in zichzelfziet en daarmee worstelt, de strijdnooit lijkt te eindigen omdat de jaloe-zie niet verschilt van de persoon diehem ziet; beide zijn het egoïstischezelf. Dat zelf kan zich nooit bevrijden.De menselijke reis naar ware intelli-gentie en wijsheid begint wanneer hetzelf begint op te lossen.

Overal slachtingen

De twintigste eeuw heeft twee wereld-oorlogen meegemaakt, in elk waarvanmiljoenen mensen stierven en natuur-lijk veel meer mensen gewond raakten,geleden hebben en de pijn van verliesmoesten doormaken. Elke keer was ereen wereldwijde schok, die verschei-dene naties ertoe bracht maatregelenin te voeren om een eind te maken aandergelijke afgrijselijke conflicten. Infeite heeft men echter ontdekt dat veelmeer mensen gevangen zijn geraakt ofgestorven zijn of de misère van oor-logsomstandigheden hebben ervaren inkleinere conflicten in verschillende


Alle waarlijk heilige mensen zijn vrijvan egoïsme en daarom zijn zij

bronnen van wijsheid.De universele intelligentie werkt

vrijelijk door hen heen.

gebieden van de wereld. Het lijkt bijnaalsof de mensen in de huidige tijd ge-wend geraakt zijn aan het doden opgrote schaal. Het afslachten van enor-me aantallen dieren, niet omdat hon-gerige mensen vlees moeten eten,maar gewoon als een efficiënte metho-dologie om mee te werken, is één vormvan doden die mensen immuun maaktvoor ethische overwegingen. In de helewereld bestaat de bereidheid om teschieten, een bom in een menigte tegooien of dieren af te schieten, alsof erzich bij slachtingen geen morele vraag-stelling voordoet.

In september 2005 verscheen er inThe Hindu, een van de grote kranten inIndia, een artikel getiteld Miljoenendieren ter dood veroordeeld in Australië.Er was blijkbaar een parlementairecommissie die had vastgesteld datexotische dieren die om allerlei rede-nen vanuit Europa en elders naar hetnieuwe continent Australië geïmpor-teerd waren en die verwilderd warengeraakt, zozeer in aantal waren toege-nomen dat zij nu een bedreiging vorm-den voor de wildstand en de landbouw.De cijfers die betrekking hadden opdieren die gedood moesten wordenwaren 500.000 kamelen, 300.000 paar-den, 5 miljoen ezels, ongeveer 23 mil-joen varkens en talloze wilde konijnen,rode vossen, katten, geiten en zelfspadden. Een enorm aantal kangoeroesen andere inheemse dieren werd ookgedood, ook al was er geen reden om

ze te slachten, zoals in het geval vanverwilderde dieren.

Ook ten tijde van de gekke-koeien-ziekte werden enorme aantallen var-kens en misschien andere hulpelozeschepselen in Europese landen ruwweggetransporteerd en gedood, vast enzeker omdat zij besmet waren metziekten die zich ontwikkeld haddendankzij de onnatuurlijke omstandig-heden die de dieren hadden moetendoorstaan.

Ook werd pluimvee bij miljoenengeslacht om te voorkomen dat devogelpest endemisch werd (dat wilzeggen: geregeld voorkomend in eenbepaalde streek - red.) en mensen zougaan besmetten. De mensen die be-trokken zijn in deze massale slacht-programma’s lijden blijkbaar geen pijnen zijn evenmin mentaal getormen-teerd door het zien van zo veel levendeschepselen die worstelen en doodgaan.Er wordt nauwelijks enige gedachtebesteed aan het feit dat al deze pro-blemen ontstaan door hebzuchtige,onverantwoordelijke of gewoonwegwrede en bloeddorstige mensen. Derode vossen werden naar Australiëgebracht voor ‘recreatief jagen’ enzonder twijfel werden andere dierenop soortgelijke wijze beschouwd alsgewoon objecten ter exploitatie.

In een voorgaand nummer van TheTheosophist heb ik het gehad over deoorzaak van de gekke-koeienziekte:slachtafval werd vermengd met hetvoer dat gegeven werd aan planten-etende dieren. Op dat moment hadThe Guardian bovenaan een artikelover dit onderwerp de woorden aan-gehaald van dr. Rudolf Steiner, dievoorspelde dat een nieuwe ziekte zouuitbreken wanneer planteneters ge-dwongen zouden worden vlees te eten.De vreselijke, kunstmatige omstandig-


Mededogen is essentieel voorspiritueel leven. Gebrek aan

mededogen zal de vergelding van de‘onfeilbare wet van karma’ over de

mens heen brengen.

heden waarin pluimvee, varkens enandere schepselen worden gehoudendoor mensen kunnen slechts de oor-zaak zijn van meer leed voor de mens-heid, omdat zij de wet van mededogenschendt, die de wet van karma is, om-dat de mens zich genadeloos mengt inde orde die de natuur geschapen heeft.

‘Wat u zaait, zult u oogsten’ is eenspreekwoord dat even bekend is inchristelijke landen, net zoals zelfs een-voudige mensen in het Oosten ver-trouwd zijn met de leer van karma. Inplaats van deze aloude woorden van deWijzen na te volgen, degenereert demensheid door het aanvaarden vanslachting als een wettig middel om al-lerlei doelen te bereiken. De terroristdie bommen in een menigte gooit, dejonge student die een geweer gebruiktom een leraar neer te schieten, al datsoort mensen volgt blindelings het al-gemene principe dat in de modernewereld heerst, dat slachting beschouwtals een legitieme methode om doelente bereiken. Er is niet veel verschil tus-sen de massamoord die oorlog ge-noemd wordt, het enorme geweld bijhet afschieten van dieren en het orga-niseren van opstanden door toevluchtte nemen tot terrorisme.

In haar Conversation on Occultism,dat oorspronkelijk verscheen in ThePath, zei mevrouw Blavatsky: In dezetijd zijn er grote triomfen van de weten-schap, maar zij zijn bijna allemaal ge-richt op de effecten en nemen de oorza-ken van het kwaad niet weg. Er zijn grotestudies verricht in de kunsten en ter gene-zing van ziektes. Maar in de toekomst,naarmate de bloem van onze beschavingzich ontvouwt, zullen er nieuwe ziektesontstaan en meer vreemde ziekten be-kend raken, die voortkomen uit oorza-ken die diep in het denkvermogen van demens liggen en die alleen uitgebannenkunnen worden door spiritueel leven.

Mededogen en niet bereid zijn totslachten is essentieel voor spiritueelleven. Gebrek aan mededogen zal devergelding van de ‘onfeilbare wet vankarma’ over de mens heen brengen.

Mededogen vereist dat wij dierenniet alleen voor onze bevrediging ge-bruiken, maar ze natuurlijk en gelukkiglaten leven en dat wij evenmin anderemensen aanvallen.

Uit: The Theosophist, april 2006Vertaling: A.M.I.


Als we het idee van eenheid aanvaarden,niet als een ideaal maar als een feit in de natuur,

dan beïnvloedt dit vanzelfsprekend ons geheleleven, en zal het lange tijd ons gedrag bepalen.We moeten onszelf afvragen: is dit voor mij een

waarheid? Is het de hoogste waarheid? Zo ja, watzijn de gevolgen daarvan voor mijn eigen leven.

Emily B. Sellon

De verborgen zijdevan logebijeenkomsten– C.W. Leadbeater

Laten we eens kijken naar de verbor-gen zijde van een bijeenkomst vaneen theosofische loge; om precies tezijn de gewone wekelijkse bijeen-komst waarbij de loge een bepaaldelijn van studie volgt. Ik bedoel hier-mee natuurlijk de bijeenkomsten vanlogeleden, omdat het verborgen ef-fect wat ik hier wil beschrijven nietmogelijk is in bijeenkomsten waarook niet-leden komen. Natuurlijk heeft het werk van elke loge

ook zijn openbare kant. Er wordenopenbare lezingen gehouden waar menook vragen kan stellen; dit alles is goeden noodzakelijk. Elke loge is die naamechter pas waardig als er ook werkwordt gedaan van een veel hogere ordedan welk werk dan ook in het fysiekegebied en dit hogere werk kan alleengedaan worden in de eigen bijeen-komsten van logeleden.

Bovendien kan dit hogere werk al-leen gedaan worden als de bijeenkom-sten goed geleid worden en geheelharmonieus zijn. Als de leden op deéén of andere manier aan zichzelfdenken – als zij een persoonlijke ijdel-heid hebben, wat zich zou kunnenuiten in de wens om op te vallen of omeen deel van het gebeuren naar zichtoe te willen trekken; als zij persoon-lijke gevoelens koesteren waarbij zijzich geraakt voelen of boos of jaloerszijn, dan kan er geen bruikbaar ver-borgen effect optreden. Als zij zichzelfechter vergeten hebben in hun ernstigepoging om het onderwerp van studie te


begrijpen, dan kan een belangrijk enweldadig effect gemakkelijk optreden,en daarvan hebben zij zelf meestalgeen idee. Laat mij de reden daarvanuitleggen.

Laten we aannemen dat gedurendeeen reeks van bijeenkomsten een be-paald boek voor de studie wordt ge-bruikt. Elk lid weet van tevoren welkgedeelte of welke bladzijde op deeerstvolgende studieavond zal wordenbehandeld. Er wordt verwacht dat hijgoed voorbereid naar die bijeenkomstzal komen. Hij moet niet als een jongevogel met geopende snavel afwachtentot iemand anders hem zal voeren.Integendeel, elk lid zou een redelijkbegrip behoren te hebben van het on-derwerp dat besproken zal worden enzou er op voorbereid moeten zijn omzijn aandeel in de informatie te leve-ren. Elk lid van de kring zou zich ver-antwoordelijk moeten voelen voor hetuitpluizen van enkele van onze theoso-fische boeken. Het onderwerp dat inde bijeenkomst besproken zal worden,moet in de vorige bijeenkomst aange-kondigd zijn en elk lid heeft de verant-woordelijkheid om het boek of de boe-ken die hij zal voorbereiden zorgvuldigna te zoeken op uitspraken met be-trekking tot dit onderwerp. Hij komtnaar de bijeenkomst met de kennis vanwat er in dat specifieke boek over hetonderwerp voor die avond staat en hijis bereid om dit desgevraagd naar vo-ren te brengen. Op deze manier heeftelk lid zijn werk te doen en iedereenwordt enorm geholpen om te komentot een volledig en duidelijk begrip vande besproken zaak, indien alle aanwe-zigen hun gedachten daar serieus oprichten.

Laten we, om dit helemaal te kunnenbevatten, een ogenblik stilstaan bij deeffecten van een gedachte.

Elke gedachte die voldoende preciesis om een gedachte genoemd te kun-nen worden, veroorzaakt twee verschil-lende resultaten. Ten eerste is de ge-dachte zelf een trilling van het mentalelichaam en die kan op verschillendeniveaus in dat lichaam plaatsvinden.Zoals elke trilling is ook deze geneigdzich voort te planten in substantie diein de omgeving aanwezig is. Precieszoals een trillende harpsnaar de trillingnaar de omhullende lucht overbrengtwaardoor er een hoorbaar geluid ont-staat, zo wordt de gedachtetrilling diein substantie met een bepaalde dicht-heid in het mentale lichaam van eenmens tot stand is gebracht, overge-bracht naar substantie met dezelfdedichtheid in het mentale gebied in deomgeving van deze trilling.

Ten tweede trekt elke gedachte rondzichzelf de levende substantie van hetmentale gebied aan en vormt voorzichzelf een voertuig dat we een ge-dachtevorm noemen. Als de gedachtealleen maar een beweging van het in-tellect is (zoals het geval zou zijn bijhet uitwerken van een wiskundig ofgeometrisch vraagstuk), dan blijft degedachtevorm op mentale niveaus. Alsdeze echter, ook al is het maar weinig,een tint heeft van verlangen of emotie,of als deze op één of andere manierverbonden is met de persoonlijkheid,dan zal deze gedachtevorm rond zich-zelf bovendien onmiddellijk een be-kleding van astrale stof aantrekken enzich op het astrale gebied manifeste-ren.

Een ingespannen poging om iets ab-stracts te begrijpen – bijvoorbeeld eenpoging om te begrijpen wat er bedoeldwordt met de vierde dimensie of methet tabellarische van een tabel – ver-oorzaakt activiteit op hogere mentaleniveaus. Mocht de gedachte gemengd


zijn met onzelfzuchtige genegenheid,hoge aspiraties of devotie, dan is hetzelfs mogelijk dat een trilling op hetbuddhisch niveau in deze gedachtebinnendringt en dat de kracht van dezegedachte honderdvoudig versterktwordt.

Deze twee effecten van een gedachtezullen we nu afzonderlijk beschouwenen bekijken wat er uit beide beschou-wingen volgt.

De trilling kan beschouwd wordenals iets dat zich in het mentale gebiedvoortplant, door substantie heen diegevoelig is om op de trilling te reage-ren – dat wil zeggen, door substantiemet dezelfde graad van dichtheid alswaarin zij oorspronkelijk opgewektwerd. Door zich zo uit te breiden komtzij natuurlijk in contact met de mentalelichamen van veel andere mensen enhet is de neiging van de trilling omzichzelf in deze lichamen voort te plan-ten. De afstand waarover de trillingdoeltreffend kan uitstralen hangt deelsaf van de aard van de trilling en deelsvan de weerstand die zij tegenkomt.Trillingen die opgewekt zijn in de lage-re soorten van astrale substantie kun-nen afgebogen of overstelpt wordendoor een veelheid van andere trillingenin hetzelfde gebied; precies zoals mid-den in het geraas van een grote stadeen zacht geluid helemaal verdrinkt.

Een gewone op zichzelf gerichte ge-dachte van een gemiddeld mens begintop het laagste van de mentale gebie-den en gaat dan meteen verder naar deovereenkomende lage niveaus van hetastrale gebied. De kracht van zo’n ge-dachte is daardoor in beide gebiedenzeer beperkt, hoe heftig zij ook magzijn. Er is namelijk zo’n immense enturbulente zee van gelijksoortige ge-dachten die overal rondstromen, datde trillingen heel snel verloren raken

en in alle verwarring overweldigdworden.

Een trilling die echter op een hogerniveau opgewekt wordt heeft een veeltransparanter veld voor haar actie,omdat het aantal gedachten dat zo’ntrilling produceert, tegenwoordig ergklein is. Vanuit dit standpunt bezien,vormen theosofische gedachten zelfbijna een aparte klasse van gedachten.Er zijn wel werkelijk religieuze mensenwier gedachten even verheven zijn alstheosofische gedachten, maar die ge-dachten zijn niet zo nauwkeurig en be-paald. Er zijn grote aantallen mensenmet gedachten over zaken en geld ver-dienen, van wie die gedachten zonauwkeurig zijn als je maar zou kun-nen wensen, maar die gedachten zijnniet verheven of altruïstisch. Zelfswetenschappelijke gedachten behorenzelden tot dezelfde klasse als die vande ware theosoof, zodat we zoudenkunnen zeggen dat onze studenten inde mentale wereld een veld voor zich-zelf hebben. Het gevolg hiervan is datals iemand over theosofische onder-werpen nadenkt, hij rondom zich eentrilling uitzendt die zeer krachtig is,omdat er praktisch geen weerstand is,zoals geluid te midden van een onme-telijke stilte, of een licht dat in de don-kerste nacht schijnt. Die trilling brengteen niveau van mentale substantie inbeweging dat tot nu toe zelden wordtgebruikt; de uitstralingen die erdoorveroorzaakt worden, raken het men-tale lichaam van de gemiddelde mensop een punt waar dat mentale lichaamgeheel en al sluimert. Dit verleent aandie gedachte haar speciale waarde, nietalleen voor degene die denkt, maarook voor anderen rondom hem, wantde neiging van zo’n gedachte is om eengeheel nieuw deel van het denkinstru-ment wakker te roepen en in gebruik


te brengen. Er moet wel begrepenworden dat zo’n trilling niet noodzake-lijkerwijs theosofische gedachten over-brengt naar mensen die daar onbekendmee zijn. Met het ontwaken van dithogere deel van het mentale lichaamzal deze trilling echter ongetwijfeldbijdragen tot het verheffen en vrijma-ken van de gedachtewereld als geheelvan die persoon, hoe hij dit ook doorzijn gedrag gewoonlijk uit; dit veroor-zaakt een onmeetbaar voordeel.

Als het denken van een enkel per-soon deze gevolgen teweegbrengt, danzal het gemakkelijk te begrijpen zijndat het denken van twintig of dertigmensen dat zich op eenzelfde onder-werp richt, een ontzaglijk veel grotereffect zal bereiken. De kracht van hetverenigde denken van een aantal men-sen is veel groter dan de som van hunafzonderlijke denken; de totale krachtbenadert eerder het product daarvan,de uitkomst van de vermenigvuldiging.Zelfs al daardoor is het heel goed vooreen stad of gemeenschap om een theo-sofische loge te hebben die daar regel-matig bijeenkomt, omdat handelingenvan zo’n loge – mits deze in de juistegeest uitgevoerd worden – noodzake-lijkerwijs een duidelijk verheffend enveredelend effect zullen hebben op hetdenken van de omringende bevolking.Natuurlijk zijn er veel mensen bij wiehet denkvermogen nog helemaal nietop die hogere niveaus kan ontwaken,maar ook voor deze mensen zal deconstante aanvoer van de golven vandit meer gevorderde denken het mo-ment van hun ontwaken dichterbijbrengen.

Verder moeten we ook niet vergetenwelke gevolgen het heeft als er heelprecieze gedachtevormen ontstaan.Deze zullen ook vanuit het middelpuntvan activiteit uitstralen, maar kunnen

alleen het denken beïnvloeden vandegenen die voor dit soort ideeën ge-voelig zijn. Tegenwoordig komt ditvaak voor en leden bevestigen dat hetgebeurt dat hen om informatie ge-vraagd wordt over een onderwerp datmen zojuist in de loge besproken heeft(bijvoorbeeld reïncarnatie) door men-sen waarvan ze tevoren niet vermoedhadden dat ze daarin geïnteresseerdzouden zijn.

Het is goed om op te merken dat eengedachtevorm in staat is om de exacteaard van de gedachte over te brengenop mensen die enigszins voorbereidzijn om deze te ontvangen, terwijl eengedachtetrilling weliswaar een veelgrotere kring bereikt, maar veel min-der precies is in haar actie.

We kunnen dus zien dat onze ledeneen onmiddellijk effect in het mentalegebied teweeg kunnen brengen bij hetgewone verloop van hun studie – veelgroter zelfs dan wat gerichte propa-ganda misschien ooit zou kunnen be-werkstelligen.

Dit is echter nog niet alles, want ver-reweg het belangrijkste deel volgt nu.Elke loge van de vereniging is een cen-trum dat van belang is voor de mees-ters van wijsheid, en als de loge loyaalhaar werk doet, dan wendt het denkenin de loge en van haar leerlingen zichregelmatig naar deze meesters. Opdeze wijze straalt er een kracht uit van


Elke loge van de vereniging is eencentrum dat van belang is voor demeesters van wijsheid. Als de loge

loyaal haar werk doet, dan wendthet denken in de loge en van haar

leerlingen zich regelmatignaar deze meesters.

logebijeenkomsten die veel groter isdan onze eigen kracht. Zo kan eeninvloed van onschatbare waarde ge-concentreerd worden op een plek waardeze, voor zover we weten, anders nietzou zijn.

Dit lijkt misschien het uiterste watwe met ons werk zouden kunnen be-reiken en toch is er iets wat nog groteris. Zij die het verborgene bestuderen,beseffen dat het licht en leven van deLogos het gehele systeem overstroomt;op elk gebied wordt precies die speci-fieke uiting van kracht uitgestort diedaar passend is. Natuurlijk is de glorievan de Logos minder versluierd naar-mate het om een hoger gebied gaat,omdat we naarmate we ons verheffende bron benaderen. Normaal gespro-ken is de kracht die in een gebied uit-gestort wordt strikt beperkt tot dat ge-bied, maar die kracht kan afdalen naareen lager gebied en dit van licht voor-zien, mits daarvoor een speciaal kanaalgereedgemaakt wordt.

Zo’n kanaal nu blijkt altijd geopendte worden als een gedachte of gevoeleen volledig onzelfzuchtig aspect heeft.Een zelfzuchtige emotie gaat een cir-kelgang en brengt zo haar respons ophaar eigen gebied. Een volstrekt on-zelfzuchtige emotie is echter een uit-storting van energie die niet terug-keert, maar zorgt door haar eigen op-waarts gerichte beweging dat er eenkanaal geopend wordt waardoor god-delijke kracht uitgestort kan wordenvanuit het gebied direct daarboven. Ditis wat er in werkelijkheid gebeurt bij

het oude idee van het verhoord wor-den van een gebed.

Degene die zich bezighoudt met deserieuze studie van hogere zaken wordttijdelijk helemaal boven zichzelf uit-geheven en hij brengt een krachtigegedachtevorm op het mentale gebiedvoort. Deze wordt onmiddellijk ge-bruikt als kanaal door de kracht die inhet naasthogere gebied werkt. Wan-neer een aantal mensen zich verenigtin deze vorm van denken, dan heefthet kanaal dat hierdoor geopend wordteen buitenproportioneel grotere capa-citeit dan de som van hun afzonderlijkekanalen zou hebben. Zo’n bijeenkomstis daarom een onschatbare zegen voorde gemeenschap waarin dit plaatsvindt,want daardoor (zelfs in de meest gewo-ne studiebijeenkomsten waar gespro-ken wordt over onderwerpen zoalsrondes en rassen, pitri’s of planeet-ketens) zou er een uitstroming plaatskunnen vinden in het lagere mentalegebied van de kracht die normalitereigen is aan het hoger mentale.

Soms wordt in de bijeenkomst aan-dacht gegeven aan de hogere kant vantheosofische leringen door vraagstuk-ken van ethiek en zieleontwikkeling tebestuderen die we in Licht op het Pad,De Stem van de Stilte en onze anderedevotionele boeken vinden. In dat ge-val zou er een kanaal geopend kunnenworden voor een meer verheven den-ken waardoorheen de kracht van hetbuddhische gebied naar het mentalekan afdalen. Zo zou deze kracht kun-nen uitstralen en een goede invloedkunnen hebben op mensen die er nietvoor open zouden staan als deze krachtslechts buddhisch gebleven was.

Dit is de werkelijke en grootste func-tie van een loge van de theosofischevereniging – om een kanaal voor deuitstorting van het goddelijke leven te


Op deze wijze straalt er een krachtuit van logebijeenkomsten die veelgroter is dan onze eigen kracht.

openen. Zo hebben we opnieuw eenillustratie die ons toont hoeveel groterhet ongeziene is dan datgene wat wekunnen zien. Voor de doffe fysiekeogen is alles wat zichtbaar is een kleingroepje van bescheiden, nederige stu-denten die wekelijks samenkomen ineen serieuze poging om iets te lerenen om zichzelf te bekwamen om nuttigte zijn voor hun naasten. Voor die-genen die meer van de wereld kunnenzien, ontspringt er echter uit dezenietige wortel een glorierijke bloem,want niet minder dan vier machtigeinvloedsstromen stralen van datschijnbaar onbelangrijke centrum uit –de stroom van gedachtetrillingen, detros van gedachtevormen, de aantrek-kingskracht van de meesters van wijs-heid en de machtige stroom van degoddelijke energie.

Dit is ook een voorbeeld van hetpraktische belang van kennis van deongeziene zijde van het leven. Bij ge-brek aan die kennis is menig lid laksgebleven in zijn discipline, zorgeloosover zijn aanwezigheid bij logebijeen-komsten, en heeft daardoor het on-schatbare voorrecht om deel uit temaken van een kanaal voor het god-delijke leven verspeeld. Ik heb echtgehoord van leden die onregelmatignaar de bijeenkomsten kwamen omdatze dachten dat die saai waren en von-den dat ze er niet veel van mee kondenkrijgen! Die mensen hebben het ele-mentaire feit nog niet begrepen dat zeniet meedoen om te krijgen, maar omte geven, niet om belangstellend te zijn

en vermaakt te worden, maar om hunaandeel te leveren in een machtig werkvoor het welzijn van de mensheid.

Alles heeft een ongeziene kant enom te leven als iemand die het verbor-gene onderzoekt, moet men deze ho-gere innerlijke kant van de natuur be-studeren en zich dan op een intelligen-te manier daaraan aanpassen. Iemanddie het verborgene onderzoekt, kijktnaar het totaal van elk onderwerp datvoor hem verschijnt, in plaats van al-leen maar naar het laagste en minstbelangrijke deel ervan. Hij bepaaltvervolgens zijn handelingen in over-eenstemming met wat hij ziet, in ge-hoorzaamheid aan de voorschriftenvan gewoon gezond verstand en aan dewet van liefde die het universum leidt.Degenen die dus het verborgene willenbestuderen en daarnaar willen leven,zouden in zichzelf deze drie onbetaal-bare eigenschappen moeten ontwik-kelen – kennis, gezond verstand enliefde.

Bron: The TheosophicalPublishing House, 1991

Vertaling: Willy Lammers


Degenen die dus het verborgenewillen bestuderen en daarnaar willenleven, zouden in zichzelf deze drie

onbetaalbare eigenschappen moeten

ontwikkelen – kennis, gezondverstand en liefde.


Kosmische evolutieIn zeven stanza’s, vertaald uit het Boek van DzyanSTANZA VII

1. AANSCHOUW HET BEGIN VAN BEWUST VORMLOOS LEVEN.EERST HET GODDELIJKE, HET ENE UIT DE MOEDER-GEEST; DAN HETGEESTELIJKE; DE DRIE UIT HET ENE, DE VIER UIT HET ENE, EN DE VIJFWAARUIT DE DRIE, DE VIJF EN DE ZEVEN. DEZE ZIJN DE DRIEVOUDEN EN DEVIERVOUDEN NAAR BENEDEN; DE ‘UIT HET DENKVERMOGEN GEBOREN’ZONEN VAN DE EERSTE HEER; DE STRALENDE ZEVEN.

2. DE ENE STRAAL VERMENIGVULDIGT DE KLEINERE STRALEN. HET LEVENGAAT AAN DE VORM VOORAF EN HET LEVEN OVERLEEFT HET LAATSTE ATOOMVAN VORM. DOOR DE TALLOZE STRALEN GAAT DE LEVENSSTRAAL VOORT, DEENE, ZOALS EEN DRAAD DOOR VEEL JUWELEN.

3. WANNEER DE ENE TWEE WORDT, VERSCHIJNT HET DRIEVOUD EN DE DRIEZIJN ÉÉN, EN HET IS ONZE DRAAD, O LANOO, HET HART VAN DE MENSPLANTDIE SAPTAPARNA WORDT GENOEMD..

4. HET IS DE WORTEL DIE NOOIT STERFT; DE DRIETONGIGE VLAM VAN DEVIER PITTEN. DE PITTEN ZIJN DE VONKEN DIE PUTTEN UIT DE DRIETONGIGEVLAM, DIE DOOR DE ZEVEN - HUN VLAM - NAAR BUITEN IS GESCHOTEN; DESTRALEN EN VONKEN VAN ÉÉN MAAN, WEERSPIEGELD IN DEVOORTSNELLENDE GOLVEN VAN ALLE RIVIEREN VAN DE AARDE.


5. DE VONK HANGT AAN DE VLAM, AAN DE FIJNSTE DRAAD VAN FOHAT. ZIJREIST DOOR DE ZEVEN WERELDEN VAN MAYA. ZIJ HOUDT STIL IN DE EERSTEEN IS EEN METAAL EN EEN STEEN; ZIJ GAAT DOOR NAAR DE TWEEDE EN ZIE -EEN PLANT; DE PLANT WERVELT ROND DOOR ZEVEN VERANDERINGEN ENWORDT EEN HEILIG DIER. UIT HET SAMENSTEL VAN HUN EIGENSCHAPPENWORDT MANU, DE DENKER, GEVORMD. WIE VORMT HEM? DE ZEVEN LEVENSEN HET ENE LEVEN. WIE VOLTOOIT HEM? DE VIJFVOUDIGE LHA. EN WIEVERVOLMAAKT HET LAATSTE LICHAAM? VIS, ZONDE EN SOMA.

6. VANAF DE EERSTGEBORENE WORDT DE DRAAD TUSSEN DE STILLEWACHTER EN ZIJN SCHADUW STERKER EN STRALENDER BIJ IEDEREVERANDERING. HET ZONLICHT VAN DE OCHTEND IS VERANDERD IN DEGLORIE VAN DE MIDDAG......

7. DIT IS UW TEGENWOORDIGE WIEL, ZEI DE VLAM TOT DE VONK. GIJ ZIJTMIJZELF, MIJN EVENBEELD EN MIJN SCHADUW. IK HEB MIJZELF IN U GEKLEEDEN GIJ ZIJT MIJN VAHAN TOT DE DAG ‘WEES MET ONS’, WAAROP GIJ WEERMIJZELF EN ANDEREN, UZELF EN MIJ ZULT WORDEN. DAAROP DALEN DEBOUWERS, NADAT ZIJ HUN EERSTE KLEED HEBBEN AANGEDAAN, NEER OP DESTRALENDE AARDE EN REGEREN OVER DE MENSEN - DIE ZIJZELF ZIJN . . . .

Zo eindigt dit gedeelte van het archaïsche verhaal, duister, verward, bijnaonbegrijpelijk.

(Uit H.P. Blavatsky, De Geheime Leer, deel I,Het ontstaan van de kosmos,

Theosophical University Press)

Een nieuwe richtingvan denken– C.A. Shinde

De intelligentie van de mens zorgtervoor dat hij als enige in de natuureigen baas is. De toekomst van allelevende dingen, zijn eigen toekomsten de toekomst van de mensheidliggen in zijn handen om ze te doenslagen of te laten mislukken.Ofschoon de mens nu aan de topstaat van de evolutionaire boom,heeft hij een schakel met het konink-rijk dat gelegen is onder het mense-lijke. De EENHEID VAN ALLELEVEN en de UNIVERSELE BROE-DERSCHAP die de Theosophical So-ciety uitdraagt zijn niet alleen maarideeën of een vrome wens, maarwetenschappelijke feiten op iederniveau.

Het dierenrijk krijgt via het plantenrijkenergie van de zon. Veel ambrosia-soorten zoals de acacia worden be-schermd tegen insectenlarven door eensymbiotisch mechanisme. Het groengeeft voedsel en beschutting aan mie-ren door hun doornen verbazend grootte maken; op hun beurt beschermenmieren planten tegen de bladsnijdendelarven van bepaalde insecten. Zo levenplanten en insecten samen tot beidervoordeel. Als je kijkt naar zulke sym-biotische relaties en de onderlingeverbondenheid van levende organis-men is het niet moeilijk om universelebroederschap intellectueel te aanvaar-den als een feit in de natuur. Het be-grijpen van dit feit in de natuur met debedoeling transformatie teweeg tebrengen vereist echter het inslaan vaneen nieuwe richting.

Laten wij ons eens afvragen waaromrelaties met onze medemensen nietbroederlijk zijn, ook al geloven wij inbroederschap. Wij moeten hier ernstigover nadenken. Het menselijk denk-vermogen is echter niet bereid dit te


Voordracht gehoudentijdens een symposiumop de conventie inAdyar op 30 december2003.C.A.Shinde ishoogleraar dierkunde enactief lid van de Indiaseafdeling van de Theo-sophical Society.

doen, omdat het iemands verlangen inde weg staat om zijn identiteit als eenafgescheiden wezen te zien. Hij wil nietalleen een afgescheiden entiteit zijn,maar hij wil ook een belangrijk iemandworden, door middel van geld, machten status. Zo is universele broeder-schap alleen maar een idee of een con-cept voor het menselijk denkvermogengeworden. Het denkbeeld van broe-derschap is echter geen broederschap,omdat het beeld in het denkvermogenzelf de mensen in twee groepen ver-deelt: zij die in broederschap gelovenen zij die dat niet doen. Het belang-rijke punt is dat het denkvermogen,omdat het bang is voor de verstorendeinvloed van uitdagingen, langzaamaaneen geloof, een theorie of principeontwikkelt, maar dat dit het schadenvan anderen ten eigen bate niet in deweg staat. Daarom kan het denkver-mogen deze nieuwe richting van den-ken van universele broederschap nietwaarlijk aanvaarden.

In Krishnamurti to Himself geeft deauteur aan: Het is vreemd dat wij zoweinig verbondenheid voelen met denatuur, met de insecten, met de sprin-gende kikker en met de uil die in deheuvels naar zijn maat roept. Als wij eendiepe blijvende relatie tot stand kondenbrengen met de natuur, zouden wij nooiteen dier doden vanwege onze eetlust,zouden wij nooit een aap, een hond ofeen cavia pijn doen of levend ontledenten eigen bate. Wij zouden andere ma-nieren bedenken om ons lichaam tegenezen.

Hoe kunnen wij verwantschap metalle leven bewerkstelligen? Een dier ofeen beest kan niet denken aan hetwelzijn van anderen. Onmenselijkleven betekent aanvallen, doden enbloedvergieten. Alleen de menselijkesoort heeft het vermogen om een

nieuwe richting van denken te vinden.Zelfs het woord ‘mens’, afgeleid vanhet Sanskriet woord ‘man’ betekent de‘denker’. De mens is samengesteld uitdenkbeelden. De vormende kracht vande mens ligt in zijn denkbeelden.Krishnaji zegt: Denken is de denker.Het vermogen tot denken helpt demens bij het bouwen van gedachte-vormen in de plastische materie van deomringende mentale wereld. Vervol-gens spelen zulke gedachtevormen hunrol bij het vormen van de mens en zijntoekomst. De mens identificeert zichgewoonlijk met zijn voorbijgaandegedachten en gaat door met argumen-teren en verdedigen ervan, zonder erop een diepere manier over na te den-ken. Hij raakt fysiek en psychologischgewend aan deze gedachten en is nietin staat de grenzen van gewenning teoverschrijden.

Onjuist denken wordt in het levengeroepen door onwetendheid en dieonwetendheid maakt dat de mensdieren en planten voor zijn eigen wel-zijn uitbuit. Hij mist gevoeligheid, lief-de en de belangstelling om te ontdek-ken hoe hij leeft. Een nieuwe richtingvan denken ontstaat pas wanneer dementale reflexen serieus onder ogengezien worden. Dieren hebben over-levingsreflexen die ze nodig hebben,want zij moeten onderscheid makentussen de vijand en de niet-vijand. Ookde mens schept mentale beelden vanvijand en vriend. Vanwege deze men-tale conditioneringen kan hij de uit-daging van oorlog niet in al zijn facet-ten aan.


Alleen de menselijke soort heefthet vermogen om een nieuwerichting van denken te vinden.

Het overleven van de sterkste is dewet van evolutie voor dieren, maaropoffering en dienstbetoon zijn de wet-ten voor mensen. In één van deMahatma Brieven spreekt de Meesterover ‘ermee tevreden zijn niet bedankten niet herkend te worden en te wer-ken met de natuur’. Als wij diep overdit denkbeeld nadenken zal dat ertoebijdragen dat wij er allemaal tevredenmee zijn om te helpen, om samen tewerken en al het mogelijke te doen omhet algemeen welzijn van de mensheidte bevorderen. Hiertoe moeten wij in-nerlijk vrij worden van de conventio-nele denkwijzen en voor onszelf beslis-sen wat echt waar, vriendelijk en hel-pend is. Wij moeten beseffen dat hetverwrongen menselijk denkvermogen,gekleurd door begeerten, de bron isvan illusies en conflicten.

Heldere observatie toont aan dat wijons vereenzelvigen met ons eigenbeeld dat door onze gedachten ge-schapen is; en we worstelen om iets teworden dat dit zelfbeeld versterkt. Ditvalse zelf begeert altijd en verlangtnaar toekomstige behoeftebevrediging.Dit is ons psychische zelf, vluchtig alsrook. Ambitie, gulzigheid, hebzucht,gehechtheid, bezitterigheid, sympa-thieën en antipathieën zijn niets andersdan mentale reflexen. Wij gaan doormet het versterken van deze door ge-dachten geschapen entiteit die onsgedurende ons hele leven gevangenhoudt. De uiterlijke invloeden van demedia, boeken, manieren, gewoontes

en propaganda versterken de gevange-nis voortdurend, terwijl innerlijke in-vloeden zoals zorgen ons ongevoeligmaken. Pijn wordt in het heden erva-ren als gekwetstheid. Als wij ons pijnuit het verleden herinneren wordt ditwoede en wat wij zien als pijn in detoekomst veroorzaakt bezorgdheid enangst. Zo is de opgeslagen gekwetst-heid verantwoordelijk voor heel veelpsychologische stress. Begraven ge-kwetstheid komt terug als woede, be-zorgdheid, schuldgevoel, gedepri-meerdheid en angst.

Alleen als wij het hoofd bieden aanonze eigen mentale reflexen kunnenwij broederschap tot stand brengen.Binnen deze zelfgebouwde gevangenis,die bedrieglijk broos is, ligt het warewezen, de eeuwige vlam. Voordat ditwezen zich kan openbaren, moet hetworden ophouden. Wanneer het wer-kelijke bekend is, verdwijnt het onwer-kelijke.

Verkeerde gedachten ontstaan dooronwetendheid over ons ware wezen endoor gebrek aan zelfkennis. Vandaardat wij het feit onder ogen moeten ziendat wij technologisch, wetenschappelijken fysiek enorme vooruitgang hebbengeboekt, maar dat wij, waar het ommenselijke relaties gaat, tot stilstandzijn gekomen. Dat komt omdat wij nietin staat zijn onze intelligentie of inzichtte gebruiken. Intellect is persoonlijk enintelligentie of inzicht is onpersoonlijk.Met intellect hebben wij verkeerd ge-bruikgemaakt van chemische technie-ken om chemische wapens te maken;van rakettechnologie om projectielente bouwen; van luchtvaarttechnologieom gevechtsvliegtuigen en bommen-werpers te ontwikkelen; van kernwe-tenschap en biotechnologie om kern-wapens en biologische wapens te ma-ken. Mocht het tot een kernoorlog


Het overleven van de sterkste is dewet van evolutie voor dieren,

maar opoffering en dienstbetoonzijn de wetten voor mensen.

komen, dan vergaat de hele aarde totstof, de zon zal door het stof jarenlangonzichtbaar zijn en natuurlijk kan erdan geen leven op aarde bestaan.Albert Einstein zegt: Het intuïtievedenkvermogen is een heilig geschenk enhet rationele denkvermogen is eentrouwe dienaar. Wij hebben een maat-schappij gecreëerd die de dienaar eert enhet geschenk vergeten is. Bovendien zegthij: Verbeelding is groter dan kennis(imagination is greater thanknowledge.)

Er is een doorbraak mogelijk als demens begint met zelfobservatie engebruik maakt van de kracht van zijnverbeelding. De mens is actief op hetmentale, emotionele en fysieke vlak;gedachten, begeerte en handeling zijnde bouwstenen van zijn persoonlijk-heid. Wil, wijsheid en liefde zijn uitin-gen van zijn goddelijke natuur, van-waar inzicht verkregen wordt. Liefdeinspireert wil, wil richt wijsheid enwijsheid stelt de mens in staat tot die-nen. Laten wij ons daarom afvragen:Komen gedachten voort uit het brein?Zeker niet, anders zou denken ophou-den bij de dood van het lichaam. Hetbrein en de zenuwen zijn als de toetsenvan een klavier, waarop de musicusspeelt en als zij in goede staat zijn, kanhij er goed gebruik van maken. Ge-dachten komen voort uit wijsheid enworden verrijkt door diepe emotie, dieonmiddellijk synchrone trillingen inhet brein veroorzaakt. Het brein opzijn beurt voert de handeling volmaaktuit middels de organen die hun eigenniveau van intelligentie bezitten.

Een werkelijk mens is hij die zichbewust is van zijn gedachten, gevoelensen handelingen. Zelfobservatie vereisthet kijken naar de persoonlijkheidvanuit het gezichtspunt van de indivi-dualiteit. Dit is waar en zuiver zien en

dit wist egoïsme uit en draagt ertoe bijdat het bewustzijn opstijgt naar eenhoger niveau waar eenheid heerst. Metzo’n bewustzijn kan een mens zijneigen problemen oplossen, geholpendoor een nieuwe richting van denken;wijsheid schijnt door zijn gedachten,liefde manifesteert zich als motieflozebegeerte door zijn hart en de wil neemtde vorm aan van actie. Het is eenkwantumsprong van intellect naarintelligentie, de bron van begrip enbesef. Intelligentie is niet de functievan het denken, maar van het volgendehogere principe, buddhi of inzicht. Hetdenken combineert alleen maar, coör-dineert de indrukken van objecten diedoor de verschillende zintuigen wor-den ontvangen en het vormt beelden.Het spreekt in de taal van beelden enhet brein voert door zijn neurochemi-sche relatie met het lichaam de actieuit, in overeenstemming met het beeld.Tenzij en totdat het licht van inzichthet beeld verlicht, kan men het objectniet zien zoals het is. Daarom bena-drukt Krishnamurti onderzoek zoals:Waardoor zien we meer? Waardoor be-grijpen wij zonder woorden en gebaren?Waardoor hebben wij visie of ervaringdie verder reikt dan de maat van hetdenken?

Hij zei ook: Als u duidelijk ziet, is ergeen kwestie van keuze.

De mens heeft een lange geschiede-nis van ontwikkeling en evolutie. Detransformatie die het menselijk rasheeft doorgemaakt is uniek, vergele-ken met andere soorten op aarde.Tijdens voorgaande eeuwen verliep


Een werkelijk mens is hij die zichbewust is van zijn gedachten,

gevoelens en handelingen.

onze materiële ontwikkeling langzamerdoor een gebrek aan kennis. Daarommoest er speciale nadruk gelegd wor-den op onderwijs en het verwerven vankennis om de menselijke vermogens teverbeteren. Wij beheersen veel meervaardigheden dan onze voorouders,maar toch staan we tegenover proble-men die wij niet kunnen beheersen.Een nieuwe richting van denken diealle menselijke vermogens in de juisterichting kanaliseert is onze voornaam-ste behoefte. H.P. Blavatsky zegt:Leven om de mensheid ten nutte te zijnis de eerste stap. De mens moet lerenzijn denkvermogen te trainen omhelder te denken en zijn intellect te

gebruiken, niet voor zijn persoonlijkwelzijn, maar ten bate van allen. Hijmoet eveneens leren zijn hart te ge-bruiken om mee te voelen en om har-monie te scheppen. Voelen is niet be-geren; begeren is persoonlijk en voelenis onpersoonlijk.

Annie Besant wijst erop dat de yogavan kennis richting geeft aan gedach-ten, de yoga van liefde schept de juistekwaliteit voor gedachten en de yogavan actie vermeerdert de hoeveelheidgoede gedachten. Theosofie is de sa-mensmelting van al deze drie yoga’s.

Uit: The Theosophist, maart 2004Vertaling: A.M.I.


De omwenteling van de stoffelijke wereld wordtnaar de oude leer vergezeld van een

soortgelijke omwentelingin de wereld van het intellect -

de geestelijke ontwikkeling van de wereldvindt plaats in cycli, evenals de stoffelijke.

H.P. Blavatsky, Isis Ontsluierd, deel I

Hulpverleningop spirituele basis– Dr. Sunita Maithreya

De ware theosoof is de filantroop die‘niet voor zichzelf, maar voor de we-

reld leeft’ … zegt een boodschap vaneen Meester van Wijsheid. Hulpver-lening zonder spiritualiteit is echterals een mechanische onbezieldevorm. Daarnaast is spiritualiteit zon-der één of andere manier van dienst-verlening net als een ziel die steedszoekt naar een vorm om zichzelf uitte drukken. Spiritualiteit en hulpver-lening gaan samen.

Als we om ons heen kijken, dan is ernog veel lijden in de wereld. Om tezeggen dat dit het ‘collectieve karma’van de wereld is en het er dan vervol-gens maar bij te laten, is wrede onver-schilligheid. De ware basis van dienst-verlening is gelegen in het zoeken vangelegenheden om hulp te bieden. Menziet zichzelf als deel van het karmischeproces van ‘lijden en pijn verlichten’.Bij de TOS gaan bij alle handelingenspiritualiteit en dienstverlening hand inhand.

Ik ben arts in deze wereld en hetedele van mijn beroep staat vandaagde dag, niet geheel zonder reden, indeze wereld ter discussie. We hebbende ‘Divine Doctors’ in de oosterse ge-loofsrichtingen en de ‘Sweet Physi-cians’ in het westen. Het edele ideaallijkt in deze tijd verhuld en uit zicht tezijn, waarbij bijna iedereen lijkt te vra-gen: ‘Wat is het voordeel voor mij?’ Alser een patiënt bij een dokter in dewachtkamer zit, benadert die arts ditdan als een gelegenheid om hulp teverlenen, of ziet hij alleen zijn eigen


Sunita Maithreya gaf lezingen in In-dia, de USA en Afrika.Zij is Bachelor of Science, Medicineen Surgery. Als arts biedt zij ondermeer samen met andere artsengratis medische hulp encoördineert het project ‘SeeingEyes for Everyone’. Zij is eveneensbetrokken bij de hulp die in dekustgebieden van Tamil Nadu enPondicherry op gang is gekomen nade tsunami van 2004, TheosophicalOrder of Service (TOS) en isHoofdridder van de Orde van deTafelronde in India.Deze inleiding gaf zij op in 2008 bijlezingen over de TOS op de 133e

internationale conventie van de TSin Adyar.

commerciële belangen? Bevinden weons niet veeleer in een wereld waarinwe mensen als gebruiksvoorwerpen,dieren als voedsel en bomen als brand-stof zien? Met onze egoïstische hou-ding gebruiken we alles wat leeft alsdeurmat.

Het is waar dat idealen zonder prak-tische toepassing net zijn als een ont-lichaamde geest die een vorm zoektom zich uit te drukken. Heel vaak isons leven het tegenovergestelde vanonze idealen. We wenden voor dat wefilantroop zijn, maar we zijn krenterigals het erop aankomt anderen te hel-pen. We werken voor de dierenbe-scherming en hebben huisdieren, maarwe zien niet hoeveel zijde en leer weeigenlijk gebruiken en hoeveel vleeswe eten. Als we een product gebrui-ken, stellen we ons dan wel de vraag:‘hoe is het gemaakt, waarvan, en watzit erin?’ Neem bij voorbeeld iets sim-pels als plastic. We zijn er eigenlijktegen, maar toch aarzelen we niet omiedere dag in de winkel een plastictasje voor onze boodschappen te vra-gen. Overigens hebben de kinderenvan de Tafelronde samen met enkeleleden van de TOS katoenen eco-tasjeslaten maken (Vermijd Plastic, Houd vanhet milieu, Geef om de wereld, Motto:Take Care; Message: We Care). Ze bo-den ze hier voor het goede doel tekoop aan, maar er werden er maarenkele van verkocht … Hoewel velenin gedachten zeker begaan zijn met dewereld, vinden maar weinig mensen

dat belangrijk genoeg om in de praktijkte laten blijken. We moeten ons afvra-gen hoe we globaal kunnen denken enlokaal kunnen handelen, dus zowelwereldwijd als plaatselijk. Dit kan alswe onderzoeken waar we de fout in-gaan, zowel individueel als collectief.Dit onderzoek zou uitgevoerd kunnenworden met het spirituele hulpmiddelvan svadhaya of zelfstudie. Als we elkafzonderlijk probleem zowel subjectiefals objectief hebben bekeken, gaan weover naar de volgende stap. Dat is na-melijk de vraag hoe we dat probleemhet beste kunnen oplossen. Het levenvan dr. Annie Besant is een van degrote voorbeelden van zelfstudie,evenals dat van Mahatma Gandhi. Zijschaamden zich er nooit voor om zich-zelf tegemoet te treden met de meedo-genloze eerlijkheid die in dit verbandvereist is. Het was deze zelfstudie diehet hun mogelijk maakte te realiserenwat er van binnen en van buiten fout is,zowel met de motieven als met de han-delingen op zich. Een verhaal uit hetleven van Gandhi: een moeder brachthaar kind naar hem toe en zei dat hetteveel suiker at. Ze vroeg Gandhi omadvies te geven. Hij vroeg hun omveertien dagen later terug te komen.Na die veertien dagen adviseerde hijhet kind niet zoveel suiker te eten.Toen hem werd gevraagd waarom hijdat niet meteen had gezegd, maar ereerst veertien dagen over moest na-denken, zei hij dat hij het kind niet konaanraden om iets te doen wat hij zelfniet kon. Hij was veertien dagen beziggeweest om zich te onthouden vansuiker, voordat hij dat advies aan hetkind gaf…

Als iemand op spirituele basis dien-sten verleent, houdt dat in dat diepersoon van binnen zuiver moet zijn,voordat hij kan dienen. We kunnen


Als iemand op spirituele basisdiensten verleent, houdt dat in datdie persoon van binnen zuiver moet

zijn, voordat hij kan dienen.

geen vuile handen hebben als we voed-sel aan anderen uitdelen en kunnenanderen niet helpen als onze motievenniet zuiver zijn.

Veel te vaak zoeken we naar enwachten we op grote gelegenheden,vóórdat we hulp gaan bieden. In detussentijd negeren we alle kleine ge-legenheden die ons dagelijks aansta-ren. Kijk wat moeder Theresa in ditverband zegt: We moeten altijd een lachop onze lippen hebben voor elk kind datwe helpen, voor iedereen die we gezel-schap en medicijnen bieden. Het zouheel verkeerd zijn om alleen geneesmid-delen te verschaffen; we moeten allenons hart aanbieden.

Men zegt wel eens ‘liefdadigheid be-gint thuis’, dat wil zeggen bij onszelf.Laten we eens kijken hoe we onzeondergeschikten behandelen: betalenwe ze genoeg? Geven we ze genoegvrij? Bekommeren we ons om hunmedische behoeften? Helpen we bij descholing van hun kinderen? Of kijkeens naar onze eigen familie: gaan webij onze grootouders op bezoek ofsturen we alleen bloemen naar het be-jaardenhuis waar we hen hebben ge-dumpt? Zijn we druk bezig met onseigen vermaak terwijl onze kinderenvoor hun examens zitten? Een grootMeester van Wijsheid schreef eens:Vindt u het van weinig betekenis, dat uhet afgelopen jaar slechts aan Uw “fami-lieplichten” hebt gewijd? Wel, wat is eenbetere reden tot beloning, een beteretraining dan dagelijkse en voortdurendeplichtsbetrachting? Geloof me, mijn “pu-pil”, de man of vrouw die zich door Kar-ma temidden van kleine eenvoudigeplichten en opofferingen en liefdevolleattenties geplaatst ziet, zal door dezetrouw te volbrengen, tot hogere Plicht,Offervaardigheid en Liefde jegens degehele Mensheid komen - bestaat er een

beter pad naar de verlichting waarnaar ustreeft, dan de dagelijkse overwinningvan het Zelf, de volharding, zelfs wan-neer een merkbare psychische vooruit-gang ontbreekt, het ondergaan van te-genspoed met die kalmte en kracht,waardoor deze in geestelijke dienst wordtomgezet …(brief 68, chronologisch123, blz. 413 in De Mahatma Brievenaan A.P. Sinnett.)

Er is nog een ander aspect toe tevoegen: als spiritualiteit werkelijk debasis is voor dienstverlening, danspeelt het kleine zelf nauwelijks ofgeen rol. In een dergelijke staat beginje aan een project en er komt dan alsvanzelf snel allerlei hulp. We zoudenmoeten leren om vertrouwen in onsinnerlijk Zelf te hebben, bij kleine enbij grote dingen, want niet alleen ko-men de antwoorden op problemendaarvandaan, maar het lijkt haast ofhet universum krachten bundelt omdingen te laten gebeuren, op de meestonverklaarbare manieren. Er warentijden dat ik machteloos in mijn prak-tijk zat als een patiënt medicijnen no-dig had die hij niet kon betalen. Hetgebeurde meerdere keren dat juist opdat moment een medisch vertegen-woordiger binnen liep en een paarproefmonsters van een bepaald medi-cijn achterliet, precies het medicijn datop dat moment nodig was.

Zelfs bij het stellen van een diagnosemoet het juiste antwoord uit het inner-lijk zelf komen. De mens in deze mo-derne wereld lijkt te geloven dat metde vooruitgang van medische elektro-nica en de uitvinding van diagnose-apparatuur de strijd om dediagnostiekgeheel is gewonnen. Dat is dus niet hetgeval. De rapporten verschaffen degegevens. Voor een goed geïnformeer-de arts zijn die gegevens informatie;voor een intelligente arts kennis; voor


de verlichte arts leidt deze kennis ten-slotte tot wijsheid. Niet elke arts be-reikt deze verlichting tijdens zijn car-rière als vanzelf. Het is in werkelijk-heid een staat die wordt ervaren doorde arts die luistert naar zijn innerlijkestem of intuïtie. De diagnose, aan heteind van alle onderzoeken, verschijntals een flits voor het oog van zijn denk-vermogen en soms wijkt die ver af vande verstandelijke conclusie die menzou trekken als men alleen het logischeproces van redeneren zou gebruiken.Het gaat werkelijk om een meditatieve,spirituele ervaring, die bevestigd wordtdoor de gereedschappen die de moder-ne exacte wetenschap verschaft. De‘ingeving’ die je als arts vaak hebt ende antwoorden die je vaak voor je ziet,blijken het juiste en zelfs accurate ant-woord. Een dergelijke waarneming,midden in een moeilijke situatie, is nietalleen een ontwikkeld gissen of eensoort risicoberekening door de intuïtiefwerkende arts. In het antwoord klinktde klank van waarheid door, die be-vestigd wordt door de zekerheid vankennis. We kunnen misschien aanne-men dat er ergens een reservoir vankennis en hulpbronnen is, in een soortlatente en subtiele vorm. Het gevoeliggemaakte instrument binnenin demens is verbonden met die potentiëlekracht. Het trekt die kracht als hetware naar zich toe en maakt het naarbuiten komen ervan mogelijk in devorm van een diagnose, een oplossingof zelfs het beschikbaar zijn van eenhulpmiddel. Deze hele opeenvolginglijkt wel magie, maar het is een vormvan magie die de kwaliteit van zeker-heid in zich heeft. Hedendaagse we-tenschappers zoals dr. Rupert Shel-drake hebben het in dit verband overmorfische resonantie en Carl Jung

sprak over het ‘collectief onbewuste’.Dergelijke uitspraken leken in die tijdrevolutionair en werden pas na verloopvan tijd door de conventionele weten-schap geaccepteerd. Dat subtiele ge-bied van bewustzijn waarover mystici,occultisten en theosofen gesprokenhebben, zal misschien een vanzelfspre-kend feit voor de wetenschap worden.De onmetelijke mogelijkheden ervanzal door alle wetenschappers erkendworden. Er zal een tijd komen dat we,net zoals bij het downloaden van hetinternet, hulpmiddelen uit de atmos-feer rond ons kunnen betrekken. Datwil zeggen, alleen als dienen gekoppeldwordt aan en samengaat met spirituali-teit, niet alleen als voornemen, maarwerkelijk al handelende in de praktijk.Dat is de tijd dat spiritualiteit de enigestuwkracht is achter dienstverlening.Iemand zal dan hulp gaan bieden om-dat hij een voertuig is in handen vanhet Ene Leven, het goddelijke, en nietomdat hij verstandelijk de beslissingheeft genomen om te gaan helpen.

Er is een boodschap die deel uit-maakt van de bekende JubileumToespraak van G.S. Arundale, eenvroegere president van de TS. Wij zou-den hier goed naar moeten luisterenen de volgende passage goed in ons opmoeten nemen: Je kunt niet werkelijkeen student van de goddelijke wijsheidzijn, behalve als je actief bent in dienst-baarheid aan het goddelijk leven. Waarmoeilijkheden zijn, waar lijden is, waaronwetendheid is, waar ruzie is, waar on-recht is, waar tirannie is, waar onder-drukking is, waar wreedheid is- daarmoeten we de ernstige, ijverige leden vanonze vereniging aantreffen.

Vertaling: Loes Moreno-Benseny Frikken


Leven, bewustzijn enparapsychologieDe evolutie is nog niet afgelopen…

– Peter J. Smit

In een oude, tot woonhuis verbouw-de boerderij (anno 1901) sprak ik deantroposofische huisarts Arie Bos(anno 1947), schrijver van het boekHoe de stof de geest kreeg, de evolutie

van het ik (Zeist, 2007). Dit boek is inhet februarinummer van 2009 inTheosofia besproken en was genomi-neerd voor de Eureka boekenprijsvoor het beste wetenschappelijkeboek. Alleen al de nominatie voor dieprijs is veelzeggend, ook al kreeg hetboek die prijs dan niet. Het jury-rapport over het boek roemde hetfeit dat de auteur zoekt naar derelatie tussen geest en stof. Arie Boszal in maart 2010 samen met HansGerding het voorjaarsweekend vande Theosofische Vereniging inNederland (TVN) verzorgen.

Ik stelde Arie Bos de vraag: Waar gaathet boek over en waarom zouden spiri-tueel geïnteresseerden het moeten lezen?Er volgde een gesprek over leven, be-wustzijn en evolutie: stoffelijke evolu-tie en geestelijke evolutie, empathie enmoraliteit. Hieronder een weergavevan zijn woorden.

Uiteindelijk gaat het boek over eenander mensen wereldbeeld dan nuwetenschappelijk verkondigd wordt, ofwetenschappelijk wordt geïnterpre-teerd. Het beeld dat wij een lichaamzijn met hersenen die leven en bewust-zijn zouden produceren.

Materie en GeestDaar wilde ik een ander beeld tegen-over stellen: wij zijn geestelijke wezensen we hébben een lichaam dat we ge-bruiken en hébben hersenen die wegebruiken. Dat wetenschappelijke


Een interview met ArieBos, als vooruitblik ophet voorjaarsweekendvan 20 en 21 maart2010.

Peter J. Smit Arie Bos

beeld kon alleen ontstaan door tweefactoren. De eerste factor is de gedach-te dat wij bestaan uit cellen en die weeruit moleculen die zulke processen metelkaar aangaan dat daaruit leven te-voorschijn komt. Leven is dus niets an-ders dan chemische en fysieke proces-sen. De tweede oorzaak voor dat we-tenschappelijke wereldbeeld is de over-tuiging dat, als een organisme maarcomplex genoeg is en zenuwweefselbezit, er vanzelf bewustzijn ontstaat.

Om dat andere beeld duidelijk temaken moest ik mij allereerst bezighouden met het ontstaan van het le-ven. Er is een hele tak van wetenschap,de ‘origin of life science’ die zich daar-mee bezighoudt. Die tak van weten-schap begon in1953, het jaar dat Wat-son en Crick de structuur van het DNAontdekten; en tegelijk het jaar dat dechemicus en bioloog Stanley LloydMiller een proef deed waarin hij alshet ware probeerde de evolutionaire‘oersoep’ na te maken in een reageer-buis. Hij deed ammonia, waterstof enmethaan in een reageerbuis en lietdoor dat mengsel met twee elektrischepolen vonken schieten, in de hoop dater iets zou ontstaan dat de basis vanhet leven kon zijn. Toen kwamen erdaadwerkelijk aminozuren in die buistevoorschijn. Het interessante is echterdat er ook aminozuren uit de ruimteop de aarde terechtkomen. Vroegerdachten we dat aminozuren alleendoor levende organismen konden wor-den geproduceerd, maar dat bleek dusanders. De verrassing bestond erin dateen organisch molecuul ook anderskon worden geproduceerd. Die weten-schap bestaat dus nu al meer dan vijftigjaar en iedereen lijkt ervan overtuigddat je uit levenloze stof leven moetkunnen maken. Craig Venter, de Ame-rikaanse bioloog die het menselijke

genoom in kaart heeft gebracht, is daarnog steeds mee bezig (NB Het genoomvan een organisme omvat één com-plete set van chromosomen- red-).Maar ook hem is het nog altijd nietgelukt om echt leven te maken. Er kanwel gemanipuleerd worden met hetleven, maar het kan niet ‘gemaakt’worden, voor het produceren van levenheb je altijd leven nodig.

Twee facettenTja, waarom zouden spiritueel geïnte-resseerden mijn boek lezen? Mensenmet een geestelijke inslag kunnen hetlezen omdat er een heilloze contro-verse is tussen sceptische wetenschap-pers en mensen die de spiritualiteitzoeken. Beide kampen zouden door ditboek aan het denken kunnen wordengezet. Je zou het gevoel kunnen heb-ben dat je voor de ene zienswijze of deandere zou moeten kiezen, terwijl zeallebei een deel van de werkelijkheidop een valide, geldige manier proberente ontdekken. Voor wetenschappers isspiritualiteit meestal iets van wereld-beschouwing of levensbeschouwing. Zijzien dat niet als een valide manier omkennis te verkrijgen. En de mensenmet een spirituele inslag zouden deindruk kunnen krijgen dat het on-wetenschappelijk is wat zij doen, of datde wetenschap bewezen zou hebbendat er niet zoiets als ziel of geest be-staat. Beide groepen hebben dan on-gelijk. Beide zienswijzen vullen elkaaraan. Spiritualiteit betekent tenslottedat je je met de geest bezighoudt. Ikprobeer in mijn boek te laten zien dater alle reden is om te veronderstellendat er zoiets is als de geest en ik pro-beer dat te onderbouwen met weten-schappelijke argumenten.


Voorwaarden voor leven en bewustzijnIk maak duidelijk dat er al bewustzijnbestond voordat er zenuwweefsel was,namelijk al bij eencelligen. Eencelligenvertonen gedrag dat op een zekeremate van bewustheid wijst. Dat is vanbelang, omdat in het huidige denkenbewustzijn aan zenuwweefsel wordtgekoppeld.

Het verduidelijken van het onvermij-delijke ontstaan van de mens doe iklangs verschillende wegen. De ene,meest interessante, weg is via de wegdie ik al aantrof in het boek van deBelgische chemicus Jos Verhulst DerErstgeborene, Mensch und Tier in derEvolution. Verhulst is (ook) antropo-soof en natuurkundige. Hij schreef eenboek over kwantumfysica en was bo-vendien geïnspireerd door de Neder-landse anatoom Louis Bolk. Deze lijnvan argumentatie gaat via de zogehe-ten groeiwetten. Die wetten kun je zienaan de zoogdieren en vooral aan pri-maten, de orde van zoogdieren waar-toe halfapen, apen en mensen beho-ren. Al die drie diervormen ontwik-kelen vanaf de bevruchte eicel aanvan-kelijk een vorm die lijkt op de vormvan de mens. Later in de embryonaleof nog latere ontwikkeling gaan zedaarvan afwijken en specialiseren zichdan tot gorilla of baviaan. Bolk was hetal opgevallen dat apenbaby’s er nog zo‘menselijk’ uitzien, bijna als mensen-baby’s. Ze hebben nog een plat men-sengezicht waar pas later een dieren-snuit uit groeit. Verhulst vindt in hethele lichaam ontzettend veel wetmatig-heden in de groei die er allemaal opwijzen dat in de mens die specialisatiedie dieren zo kenmerkt juist niet op-treedt en eerder teruggehouden lijkt teworden. Daarom is een mens dus nieteen roofdier of een hoefdier, her-kauwer of wat voor dier dan ook (alle

zoogdieren zijn gekenmerkt door eenspecialisatie). Primaten zijn het minstgespecialiseerd van de dieren en demens is het daarbij nog het allerminstgespecialiseerd. De conclusie vanVerhulst is dat de mens in zijn bouwhet oerbeeld van de dieren vertoont.Zodoende staat hij aan het ‘begin’ vanhet dierenrijk, maar dan als idee, alsgeestelijk principe. De evolutie is im-mers niet begonnen met de mens.Vandaar dat ik in mijn boek noem dat‘de laatsten zullen de eersten zijn’, metandere woorden: de mens was het doelvan de evolutie.

Doelgerichtheid in ontwikkelingDan de tweede lijn die ik in het boekvolg. Een wetenschapper, Simon Con-way Morris, een evolutionair bioloog,schreef het boek Life’s Solution. Daar-in schrijft hij over convergente evolu-tie. Van convergente evolutie spreektmen als dieren of planten uit verschil-lende groepen zeer sterke uiterlijke


Zelfde omstandigheden,overeenkomstige vormen.

overeenkomsten hebben ontwikkeld,namelijk als dieren met een geheelverschillend DNA pakket, een ver-schillend genoom, in dezelfde omstan-digheden een zelfde ontwikkeling gaanmeemaken in specialisatie van vorm enfuncties. Die ontwikkelingen zijn bijdie dieren parallel. Rupert Sheldrakeheeft dat gebruikt om zijn morfogene-tische veldentheorie te ondersteunen:hij noemt het een resonantieverschijn-sel. Conway Morris stelt dat er kenne-lijk een dwingende noodzaak is voorhet ontstaan van bepaalde organismenmet een bepaald gedrag. Dat zie jebijvoorbeeld ook bij het ontstaan vanzintuigen. Op heel verschillende plek-ken en tijden zijn er bij dieren ogenontstaan. Allemaal onafhankelijk vanelkaar ontwikkelen de dieren zintui-gen. Er is licht, dus ontstaan er ogen,er is geluid en dus ontstaat er gehoor.En ik zeg dan: er is bewustzijn en dusontstaan er hersenen.

Bij de hominiden, de mensachtigeapen, zie je hetzelfde. In Afrika zie jeverschillende lijnen mensachtigen ont-staan die naast elkaar bestaan en dieallemaal de mogelijkheid in zich heb-ben om tot een mens te evolueren.Daarom spreekt Conway Morris er-over dat het onvermijdelijk is dat demens ontstond. Ik heb mij eigenlijkaltijd afgevraagd waarom wij bestaan,wat wij hier doen, en ik had dat altijdin verband gebracht met de vraagwaarom er überhaupt iets bestaat. Ditboek was een zoektocht naar de ant-woorden.

Parapsychologische verschijnselenVanuit de parapsychologie zou je deterechte indruk kunnen krijgen datbewustzijn meer is dan een productvan de hersenen, oftewel dat je er nietbent met te zeggen dat onze hersen-

cellen ons bewustzijn maken. Daargaat het tweede deel van mijn boekover. Dat is uiteindelijk de reden dat ikhet boek heb geschreven. In dat deelvan het boek pluis ik de rol van dehersenen voor het bewustzijn uit. Danblijkt ten eerste dat onze stemmingenniet los te zien zijn van ons gehelelichaam, en natuurlijk evenmin van deomgeving waar we op reageren. Datwordt toch bepaald door ons helelichaam. Daar gebruik ik het werk vande neuroloog Antonio Damasio dieduidelijk maakt dat emoties zich in hetlichaam afspelen. Je hart gaat snellerkloppen, je gaat zwaarder ademen. Datkun je merken, daar spelen je herseneneen rol in en dat interpreteer je dan alseen bepaald gevoel. Gevoelens zijngeïnterpreteerde emoties en daar hebje bepaalde hersenstructuren voornodig. Dat is het limbische systeem inde hersenen. Dat heeft een kaaiman ofkrokodil niet: die hebben wel emoties,maar geen gevoelens. Bij een hond zieje duidelijk dat hij gevoelens heeft. Pasbij zoogdieren komt de mogelijkheidom gevoelens te hebben naar voren.Fantasieën om hersenen aan te sluitenop een computer, zoals in science fic-tion verhalen wel gebeurt, zijn dusirreëel. Artificial Intelligence, kunst-matige intelligentie, zal nooit leiden totmenselijk bewustzijn, zolang er ten-minste geen lichaam aan te pas komt.

Lichaam voor voelen en denkenHet lichaam is niet alleen nodig voorgevoelens, maar ook voor het denken.Daar wordt het interessant, want wijontlenen onze begrippen allemaal aanons lichaam en aan de manier waaropons lichaam zich in de ruimte bevindt.Denk bijvoorbeeld aan uitdrukkingenals: hier sta ik boven, ik heb het onderde knie. Als mensen iets zwaars in de


handen hebben, bijvoorbeeld, tillen zeook zwaarder aan problemen. Alsmensen zo boos zijn dat ‘de stoom uithun oren komt’, blijkt hun hoofd in-derdaad veel warmer te zijn geworden.Ik kan heel veel van dit soort voor-beelden opnoemen. Als een kind zichontwikkelt en van de ruimte gebruikgaat maken moet hij zijn evenwicht

bewaren. Dan is hij vanzelf met zich-zelf en zijn verhouding met de verticalelijn bezig. Ledematen bewegen is le-vende mechanica. Daardoor of daar-mee beginnen wij onze begrippen tevormen. Überhaupt, in de verhoudin-gen in ons lichaam, de manier waaropwij groeien, kun je de gulden snede ende Fibonacci- reeks herkennen. Zo zit


Verbindingen tussen hersensystemen.

er veel verborgen wiskunde in de na-tuur en in ons lichaam. De vormgeven-de principes van organismen volgenwiskundige wetten. Die vormgevendeprincipes zijn tegelijkertijd de grond-slag voor ons denken, dat noemen we‘embodied cognition’, belichaamdecognities. ‘Cognities’ is een verzamel-naam voor alles wat met kennisverwer-ving te maken heeft: zintuiglijk waar-nemen, onthouden, begripsvorming enlogisch denken; cognities die aan hetlichaam worden gerelateerd.

Ether- en astraallichaamIk heb het hier natuurlijk over hetetherlichaam, het prana- beginsel intheosofisch taalgebruik, als basis voorhet menselijke denken. Die energiemoet ergens vandaan komen, en diekomt uit het etherlichaam. Het astraallichaam, het gewaarwordingslichaam,neemt de gedachten waar. Denken ishet waarnemen of spiegelen van jegedachten. Wat daaraan voorafgaat inhet etherlichaam, dat is nog onbewust.In de psychologie is dat ook bekend: inhet onbewuste wordt van alles klaargekookt zonder dat je je daarvan be-wust bent. Kijk bijvoorbeeld maar eensin het boek van Ap Dijksterhuis Hetslimme onbewuste. Dijksterhuis is ge-specialiseerd in het onbewuste en inintuïtief denken. Dijksterhuis zegt datdat buiten je om gaat. Ik denk dat jedat ‘zelf’ doet, maar het je pas laterbewust wordt. Het etherlichaam kanheel goed multi-tasken, het astrale kandat niet. Dat kan maar één ding tege-lijk en dus wordt het astrale zich lang-zamer gewaar van datgene wat hetetherlichaam allemaal aan het doen is.Het astrale lichaam is in dat opzichtminder ver ontwikkeld dan het ether-lichaam. Het etherlichaam is verder enkan meer, het is ook een ouder mense-

lijk wezensdeel in de evolutie. Maarmet deze termen verlaten wij de na-tuurwetenschap. Feitelijk heeft dewetenschap het over hetzelfde, maar inandere termen, in materialistischetermen.

Het verantwoordelijke ‘Ik’

Het grootste probleem dat ik in mijnboek behandel is de plek voor het ‘Ik’.Daar is merkwaardigerwijs in de her-senen geen plaats voor. Er is geenplaats in de hersenen waar het ik wordtaangetroffen of die met een ik-functiein verband staat. Dat betekent dat wijgeen ik hebben of ik zijn, in de neuro-wetenschappelijke interpretatie: wezijn het resultaat van onze hersenenvolgens die wetenschap. Ik zie datechter anders: als je die gedachte in depraktijk toelaat krijg je namelijk groteproblemen. Dan is niemand meer ver-antwoordelijk voor wat hij of zij doet.Net zo min dat je er iets aan kunt doendat je blond haar hebt, kun je er daniets aan doen dat de hersenen zus of zobesluiten. Zoals ik er tegenaan kijk,zijn we dus niet onze hersenen, maarhebben we hersenen waar we gebruikvan maken. Ook al blijft het zo dat demogelijkheden die de hersenen onsbieden wel onze speelruimte bepalen.De een is slimmer dan de ander, ofheeft zulke eigenschappen en de anderweer andere. De hersenen zijn plas-tisch, dus je kunt er in veranderen.Daar kun je zelf het initiatief toe ne-men. Daardoor kun je leren.

Waar verder nog een link met para-psychologische fenomenen ligt? Het ikmaakt gebruik van het bewustzijn. Datzijn beide niet-materiële fenomenen,maar die niet-materiële fenomenenmaken wel weer wel gebruik van defysiologie van de hersenen en van defysiologie van het hele lichaam. Zo


gauw je iets als niet-materieel be-schouwt, wordt het daar ook niet meerdoor beperkt. In de wetenschappelijkegedachtegang is het bewustzijn geloka-liseerd in de gesloten pot van de sche-del, maar daar kun je het niet vinden.Een andere link die je zou kunnenleggen, typisch parapsychologisch, ishet fenomeen iets te weten wat je nietkunt weten. Dat kan in en volgens dewetenschappelijke gedachtegang niet.Met de manier van kijken van mijnboek, kun je echter wel gedachtenvormen over hoe dat mogelijk is. Wehebben daar allemaal wel ervaringenmee. Je kijkt naar iemands achter-hoofd en diegene kijkt dan om. Hoekan diegene nu weten dat jij naar hemof haar staarde? Of neem mijn moederdie al lang voordat ik midden in denacht in bed ging overgeven al wist datik ziek zou worden: zij stond dan naastmijn bed om de boel op te vangen. Alsde telefoon gaat, dan weet je meestalwel wie het is, ook zonder nummer-weergave. Het gaat dan om het soortfenomenen dat Sheldrake uitvoerigonderzoekt.

Menselijke fenomenen

Dan heb je nog andere fenomenen dievragen oproepen omtrent het mense-lijke bewustzijn. Fenomenen die watobjectiever zijn, zoals de savants. Sa-vants zijn mensen die met een IQ vanonder de 80 de meest moeilijke som-men kunnen uitrekenen. Er is een sa-vant met een hoog IQ die een boekschreef waarin hij uitlegt hoe dat gaat,Daniel Tammet. Hij schreef het boekOp een blauwe dag geboren. Hij geeftaan dat hij getallen als een reliëf inkleuren voor zich ziet en dat de op-lossing van een som in zo’n vorm ver-schijnt: het wordt hem als het warevanzelf geschonken. En je hebt het

fenomeen dat wetenschappers de op-lossing van een probleem vaak ge-schonken werd als ze aan het doezelenzijn: Mendelejev met het periodieksysteem bijvoorbeeld, of Schrödingerdie zijn deeltjes-golfvergelijking vondna een vrijpartij met een dame inAscona. Of componisten die muziek-stukken geschonken kregen en hetalleen maar op hoefden te schrijven,denk aan Bach en Mozart. Dan is erook nog het fenomeen van bijna doodervaringen, waarbij sommige menseneen voorschouw op de toekomst terugmeenemen, of andere dingen die zijniet zouden moeten kunnen weten.Het gemeenschappelijke van al diemensen is dat zij hun hersenen juistniet gebruiken. Veel savants hebbenzelfs een hersendefect, merkwaardiggenoeg vaak aan de linkerhersenhelft.Een Australische neurowetenschapperdie bij proefpersonen met een sterkmagnetisch veld hun linker hersenhelftstillegde, ontdekte dat die mensen opdat moment ook over savant-achtigeeigenschappen bleken te beschikken.Het hersengebonden bewustzijn kan


Daniel Tammet

ons hinderen. Om een groter bewust-zijn op ander gebied te krijgen moet jeje hersenen als het ware stilleggen. Inhet boek Onverwacht Inzicht vanhersenwetenschapster Jill Bolte Taylordie een hersenbloeding kreeg in delinker hersenshelft, beschrijft zij dateen Unio Mystica ervaring kreeg (NBmystiek beleven van eenheid- red-)toen die hersenhelft stilviel. Dat doetnatuurlijk erg denken aan wat wijproberen te bereiken met meditatie.

Bewustzijnsevolutie

Ik heb bijvoorbeeld opgemerkt dat, alsik naar mensen staar met de bedoelingom ze om te laten kijken, het dan nietlukt. Daar moet je dus niet met je be-wustzijn in de weg gaan zitten. Envooruitgang en evolutie zijn zeker nogniet afgesloten, wij evolueren keihardop het ogenblik. We zijn echt heel an-dere wezens dan in de veertiendeeeuw, laat staan dan in de Griekse tijd.We zijn andere wezens geworden, metandere gevoelens, althans die gevoe-lens worden op andere dingen toege-past. Leedvermaak is bijvoorbeeld nietmeer en vogue, terwijl men vroeger volplezier naar onthoofdingen en ver-

brandingen van mensen ging kijken.Daar zijn we dus wel wat menselijkergeworden. Geëvolueerd; de evolutiehoudt niet op bij het lichamelijke.

Vrijheid en moraliteitMisschien is die fysieke evolutie wel debasis voor de steeds verder ontwikkel-de mogelijkheden tot empathie en totmoraliteit. Je ziet dat soort aanzettenvoor moraliteit in het dierenrijk. Nietalleen bij apen; amoeben helpen elkaaral bij de celdeling. Lynn Margulis, eenevolutiebiologe, omschrijft dat het ont-staan van kernhoudende eencelligeneen symbiose is van twee verschillendeeencelligen. Kortom, samenwerking ziter al vroeg in de evolutie in, naast hetselectiemechanisme van ‘the survival ofthe fittest’. Die onderlinge hulp vanamoeben aan elkaar is uiterst vreemd.Daar is sprake van bewustzijn; niet datwe dat kunnen meten, maar we con-cluderen het op basis van het gedragvan die eencelligen. Evolutie gaat overgedrag en daarmee over moraliteit.Dieren kunnen nog niet zo heel goedkiezen in hun gedrag, die keuzes gaanmeestal op geleide van impulsen. Dieimpulsen kunnen altruïstisch zijn, maardat doen ze niet met een idee over hoehet in de wereld zou moeten zijn. Pasals er zoiets ontstaat, kun je van mora-liteit spreken. Moraliteit is méér dangoed doen. Als we niets anders zoudendoen dan alleen maar goed, zouden wegeen morele wezens zijn. Daar behoortook vrijheid bij. Het is pas moraliteitals je ook de mogelijkheid hebt om ietsslechts te doen, dat je dus moreel kuntfalen en je kunt schamen. Dat wil ikkoppelen aan de gedachte dat de mensmoest ontstaan, namelijk om vrijheiden moraliteit in de wereld te brengen.En dat treedt niet pas bij de mens op,dat is al in de evolutie voorbereid. Veel


Jill Bolte Taylor

mensen denken dat wij slechts een dunlaagje beschaving hebben, maar dat wijgrote egoïsten zijn die ten koste vananderen leven; dat wij net doen alsofwe het beste met elkaar voorhebben.Die gedachte is eigenlijk het gevolgvan de gedachte dat in de evolutie desterksten het beste kunnen overleven.Het interessante is echter dat de evo-lutie niet alleen over de sterksten gaat,maar dat er ook al altruïsme in de evo-lutie voor de mens is aan te wijzen.Altruïsme is een deel van onze natuur,anders zou het ook teveel gevraagd zijnvan ons.

Kern van broederschapHet ontstaan van het limbische sys-teem bij zoogdieren maakt dat je ge-voelens kunt hebben. Bij primaten enbij mensen heb je spiegelneuronen: datwil zeggen dat, als wij iemand andersiets zien doen, niet alleen onze neu-

ronen, onze hersencellen, worden ge-prikkeld die te maken hebben met hetwaarnemen. Tegelijkertijd wordenmerkwaardigerwijs ook de neuronengeprikkeld die actief zouden zijn als wijdiezelfde gedraging zouden vertonen.Kortom, het is een voorwaarde om jevoor te kunnen stellen wat er innerlijkbij die ander gebeurt, bij dat gedrag:een voorwaarde voor empathie enaltruïsme, zeg maar een voorwaardevoor broederschap. Niet alleen tussenmensen, maar broederschap die soort-overschrijdend is. Dat laatste geldttrouwens ook voor dieren, die kunnenook soortoverschrijdend altruïstischzijn. Dieren die bijvoorbeeld indivi-duen van een andere soort niet aan-vallen, maar helpen, soms op zo’nmanier dat een mens daar nog wat vankan leren. De morele vooruitgang isnog lang niet afgelopen…


We kunnen niet anders denken dan dat we deeluitmaken van een groter ontwerp …

Ieder van ons kan zich voorstellen dat hij eenrol speelt in een onvoorstelbaar ... Drama.

We zouden alles moeten geven voor het spelenvan onze rol. Dan wachten we rustig en vol

vreugde op toekomstige openbaringen van wat erna de dood van ons lichaam op ons wacht.

Sir John Eccles

Najaarsschool TVNITC Naarden, 14 en 15november 2009De Mens Zichtbaar enOnzichtbaar

Aangezien ik een “nieuwko-mer” bij de TVN genoemdkan worden, was dit mijneerste najaarsweekend inNaarden. Een nadeel van hetnieuwkomerschap is datsommige uitweidingen overspecifieke theosofischeinterpretaties mij wel eensachter de oren doen krab-ben, maar een voordeel vandeze positie is een frisse blik!

De zaterdag werd geopenddoor de nieuwe voorzitsterEls Rijneker en de eerstelezing begon veelbelovendmet als thema Natuurwezens,zichtbare en onzichtbarekrachten/elementalen in denatuur door Maurice Alexan-der Suijkerbuijk. Maurice hadnet een cursus verhalen ver-tellen achter de rug en kongelijk enthousiast op onsoefenen. Hij begon met mu-ziek en Het Lied van deMonade (zie G. Barborka,Het goddelijk plan, deel I, blz.27), leidde ons langs fotonen-gordels, kwantumfysica, deelementen die we overal inde natuur en de wijsheids-literatuur terugvinden, detetraktys van Pythagoras, H.P.Blavatsky, de mystica Hilde-gard von Bingen en schemaXIII van de Ganesha. Geluk-kig kwamen er in zijn Power-Point presentatie ook af entoe wat elfen en kaboutersvoorbij.

Na een verrukkelijke lunchwas het woord aan een meeringetogen Ronald Engelse. Hijwerkte het thema van ditweekend rond de geheelherziene uitgave door deUTVN van het boek vanC.W. Leadbeater De MensZichtbaar en Onzichtbaarverder uit. Het thema van ditboekje is eigenlijk de evolutievan de mens, zoals dit te zienis in de aura’s. Ronald toondein een PowerPoint presenta-tie onder andere de doorLeadbeater waargenomenkleurrijke aura’s rond demens, maar sprak ook overde visuele effecten van mu-ziek van componisten alsMendelssohn of Gounod,waarbij totaal verschillendepatronen ontstaan, zoals jezou kunnen verwachten, enover de vormen die gedach-ten kunnen uitdrukken. Hijtoonde in dit verband afbeel-dingen uit het boek ThoughtForms van Annie Besant enC.W. Leadbeater. Ik kan nietwachten tot iemand derge-lijke aurawaarnemingen,overeenkomend met die vanbijvoorbeeld de healer Bar-bara Ann Brennan, omzet incomputeranimatie in 3d!

We sloten het dagprogram-ma af met een meditatievewandeling over het landgoedvan het Internationaal Theo-sofisch Centrum. Onze gidsElisabeth Raven vertelde overde plannen om blokhutten tebouwen voor retraites ( magik alvast reserveren?) op ditwerkelijk schitterende ter-rein. Gespitst op de natuur-


V e r e n i g i n g s n i e u w s

Agenda Nederland

maart 201013 Amsterdam, nationale

studiegroep De GeheimeLeer

20 en 21 weekend met ArieBos en Hans Gerding, inNaarden

april 201017 voorjaarsdag TVN24 Amsterdam, nationale

studiegroep De MahatmaBrieven

mei 201015 Amsterdam, nationale

studiegroep De GeheimeLeer

juni 20105 Amsterdam, nationale

studiegroep De MahatmaBrieven

12-20 Klussenweek ITCNaarden, 035- 6958129

Agenda buitenland

juli 2010Rectificatie:10-15 wereldcongres TS

Universal Brotherhoodwithout Distinctions-Road to Awareness, inRome

De nationale studiegroepenvinden plaats in de Tolstraat teAmsterdam.

Voor nadere inlichtingen overalle genoemde activiteiten kuntu contact opnemen met deT.V.N.: 020-6765672.Zie ook www.theosofie.nl.

wezens van Maurice (al danniet met puntmuts…) liepenwij door de meditatietuin,langs Boeddhabeelden enoeroude bomen en vormdeneen verbroederende cirkel inde zogenaamde ‘kathedraal’,een indrukwekkende kring inhet bos. Wij zagen dit keergeen natuurwezens, maarElisabeth vertelde van delichtbollen die hier in de om-geving worden waargenomenen de grote witte engelkrachtaan één kant van het bos ende michaëlskracht aan de an-dere. Ik twijfel er geen mo-ment aan, de omgeving hieris zo bijzonder en spiritueel.

’s Avonds werd de dvdAlice in Wonderland vertoonden zat men in de pauze bijelkaar in een ‘theosofischcafé’.

Zondag kon ik eindelijkecht kennis maken met Ka-tinka Hesselink. Via Katinkamet haar voortreffelijke siteben ik mij eigenlijk steedsmeer gaan verdiepen in detheosofie, gaan lezen in deboeken, gaan overwegen lidte worden; hoe leuk dus datuitgerekend Katinka een le-zing verzorgde! Haar themawas Zuiverheid en gevaar, datwil zeggen in hoeverre webeïnvloedbaar zijn door on-geziene krachten zoals magie( en dan vooral zwarte ma-gie), occultisme, elementa-len, natuurgeesten of zelfskarma. Ligt de beschermingwellicht in de eigen motiva-tie? Waarom willen wij eigen-lijk spirituele bescherming,uit occulte of neurotische

overwegingen of allebei? Zo-als de ware theosoof betaamtwerd er na afloop heftig ge-discussieerd, werden er denodige vragen bij teksten ge-steld en werd er raad gege-ven, zoals over een waarzuiver leven, over de inner-lijke houding van offering enover het ontwikkelen vaneen helder kanaal voor hetHoger Zelf. Een mooie sa-menvatting van Katinka’s on-derwerp ligt in de woordenvan H.P. Blavatsky: Angst enhaat zijn in essentie hetzelfde;wie niets haat, zal ook nergensbang voor zijn.

Na al dat denken en dis-cussiëren werd het weekendheel “verstandig” afgeslotenmet ondergaan en voelen.Katinka ging in haar work-shop Op meditatieve wijze incontact komen met kleuren enhun betekenis verder door ophaar inleiding van die morgendoor met gekleurde wol omde vinger te experimenterenbij het maken van tekenin-gen. Zelf nam ik deel aan deworkshop Het onzichtbarewordt zichtbaar als gevoel enervaring via ons lichaam enbewustzijn met Corine Kabel:na een heerlijke geleide me-ditatie door ons lijf zaten wein tweetallen rug aan rug teervaren en vibreren!

Zo werden we weer lang-zaamaan geaard en met eenontspannen glimlach op mijngezicht, een grote witte en-gel in mijn kielzog en eenenorme rode zon in de voor-ruit reed ik terug naar huis.

Anneke Bruynesteyn



Agenda loges en centra

Voor nadere inlichtingen kunt ucontact opnemen met debetreffende loges/centra(zie adressenpagina).

februari 2010

Amersfoort8 Hoe oude leefpatronen de

vrede van het Joodse volkbeïnvloeden, verdiepings-avond, Ruud Bartlema

15 De Geheime Leer, studie-avond

22 LedenavondAmsterdam13 Rapport van de Society for

Physical Research en deCoulomb brieven, lezing,Peter Smit

23 De Yoga Sutra’s vanPatanjali, studieavond

Arnhem1 De Geheime Leer,

studiegroep, Ineke Vrolijk8 Het Christusbewustzijn in

de mensheid, lezing, DickBlokker

15 Kernthema’s van de theo-sofie, cursus, RonaldEngelse

22 Bhagavad Gita, cursus,Ineke Vrolijk

Assen22 De Geheime Leer, studie-

ochtend, Dick Prins enBianca Kicken

Den Haag1 Leven in God, Gezondheid

en Geluk, lezing, AbStraatman

8 Gespreksavond15 Adyar-dag, voor leden20 Meditatiediagram van

Blavatsky, inleiding metmeditatie, Ineke Vrolijk

Klussenweek ITC

Het Internationaal Theoso-fisch Centrum organiseerttussen 12 en 20 Juni eenklussenweek. Tijdens dieweek zal een groot aantalklussen worden opgepakt, inde tuin, in het bos, in eenaantal van de panden. Naastde klussen maken we er eengoede en gezellige week van.We kunnen de dagen begin-nen met yoga of meditatie,met ‘s avonds korte inleidin-gen en of gesprekken. Ieder-een en alle vaardigheden zijnvan harte welkom. Men kanin een van de kamers over-nachten of kamperen. Kos-ten, ook van de maaltijden,zijn voor het ITC. Graag vante voren aanmelden bijIngmar de Boer; tel035-6948129, 035-694 01 80of [email protected] vermelding van de dagendie je wilt komen, en even-tuele vaardigheden. Dankunnen we een planningmaken. We hopen dat samenwe een heel goede weekzullen hebben.

27 tot 30 augustus 2009Naarden, meditatieveretraite: Steps of SpiritualRealisationmet Trân-Thi-Kim-Diêu

Hoewel het inmiddels eentijdje geleden is, wil de re-dactie u het hierna volgendeverslag niet onthouden.

Het Internationaal Theo-sofisch Centrum in Naardenorganiseerde voor het derdeopeenvolgende jaar een me-ditatieretraite met Trân-Thi-Kim-Diêu, voorzitter van deEFTS (European Federationof the Theosophical Society).De vorige retraites haddende titel Foundations of Wis-dom (basis van wijsheid) enWays of Meditation (manierenvan meditatie). Dit jaar washet thema Steps of SpiritualRealisation (stappen van spi-rituele realisatie). Het pro-gramma volgde eenzelfdestramien als de vorige edities,met een meditatie voor hetontbijt, voordrachten engedachte-uitwisseling in deochtend en geleide loop- enzitmeditatie in de middag; demaaltijden werden in stiltegenuttigd en elke dag werdbesloten met een avondac-tiviteit, zoals een video vanKrishnamurti, een natuur-wandeling in de nabijheid vanhet centrum of het ‘theoso-fische café’ in de gezellige


V e r e n i g i n g s n i e u w s20 De Geheime Leer, cursus,

Ineke VrolijkGroningen8 Bewustzijn tussen dood en

geboorte? cursus22 Bewustzijn tussen dood en

geboorte? CursusHaarlem12 Siva sutra (Taimni),

studieavondLeeuwarden8 Bhagavad Gita, Inleiding

door een lid22 Theosofie, studiemiddagNaarden2 Ledenvergadering16 Adyardag, voor ledenRotterdam2 De weg tot

zelfontdekking, deuniversele weg, lezing,Augusta van der Werf

9 De Geheime Leer, cursus,Ineke Vrolijk

16 De Stem van de Stilte,cursus, Ronald Engelse

Utrecht5 Oude wijsheid, modern

inzicht (Shirley Nicholson),studiegroep

19 Het antwoord ligt in jezelf(perspectief van eenvrijmetselaar), lezing, Janden Ouden

Zuid-Limburg11 De Stem van de Stilte,

studieavond, RonaldEngelse

24 Clara Codd, studieavond,Femmie Liezenga

Zwolle Lanoe9 Reïncarnatie, inleiding,

Niels Lous23 De Geheime Leer, studie-

avond, Wies Kuiper

U kunt schenkingen doen aan de TVN, aftrekbaar voor uw aangifte inkomstenbelasting.Ook legateren aan de TVN is een mogelijkheid.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de penningmeester van de TVN.

salonnetjes van de BesantHall.

De inleidende sessiebehandelde vragen als Watbedoelen we met spirituelerealisatie?; Kan de dualistische,discursieve geest ooit spiritueelvan aard zijn? Daar waar vorigjaar een selectie van medita-tietechnieken werd voorge-steld, ging dit jaar bijzondereaandacht uit naar de hoofdas-pecten van spirituele realisa-tie: ethiek, intellect en liefde.Tijdens de eindsessie boodKim-Diêu de aanwezigen eenaantal elementen van hetantwoord op de vraag Hoekunnen we weten of we op degoede weg zijn naar spirituelerealisatie?

Is spirituele realisatie eenvoortschrijdend proces of gaathet om een plotseling gebeu-ren? Dit is een vraag waaropbinnen de oosterse logica alsantwoord beide eigenschap-pen tegelijkertijd toegekendkunnen worden. Spiritueleverwerkelijking is een pro-gressief proces in de matedat ze wordt voorbereiddoor voortdurende, zorgvul-dige beoefening, een voort-durende inspanning. Daar-naast komt het moment vanspirituele realisatie zelf neerop een onmiddellijk, alles-doordringend inzicht, eenogenblikkelijke toename vanbewustzijn of van inzicht indingen die men voorheen,dat wil zeggen vóór hetvoorbereidend stadium, nietkon doorgronden. Spirituelerealisatie als voortschrijdend

proces kan beschouwd wor-den als het resultaat van eenleven dat is gebaseerd opethische principes, studie eneen helder onderscheidings-vermogen tussen goed enkwaad. In haar onmiddellijkaspect, houdt spirituelerealisatie een “sprong in hetduister” in, een loslaten vanelk houvast aan methode,techniek of kennis die vanbuitenaf is opgedaan. Nemenwe als beeld het beklimmenvan een ladder, waarbij hetbeklimmen zelf staat voorhet langzaam voorbereidendproces, dan weten we dat ereen moment komt dat wehet einde van de ladder be-reiken. Net zo bereiken weop een bepaald ogenblik heteinde van het spirituele pad;het ‘niets’ ligt voor ons enverder gaan betekent hetloslaten van de ladder en hetwagen van de sprong in hetduister. In haar Meditatie-diagram stelt mevrouw H.P.Blavatsky dan ook: Verder dandit … (kan men niet zo spre-ken).

De ochtendvoordrachtenhadden, zoals gezegd, de res-pectievelijke thema’s ethiek,intellect en liefde, als de drieaspecten die de beste garan-tie vormen voor een veilige‘beklimming van de ladder’.

Hoe leven wij ons leven, inonszelf, maar ook in onzegerichtheid naar de buiten-wereld toe? Hoe gedragenwe ons ten opzichte van diebuitenwereld, in welke vormdeze zich ook aan ons aan-biedt? Nog belangrijker: hoe



Zwolle Loge21 De schoonheid van al wat

bestaat, inleiding en studie

maart 2010

Amersfoort8 Evolutie en Gnosis, lezing,

Ronald Engelse15 Meditatieve avond, Martie

Velthuis22 LedenavondAmsterdam13 Sleutel tot de theosofie in

de kunst, lezing, MartyBax



studiegroep, Ineke Vrolijk8 Bijbelse vrouwen en de

levensboom, lezing,Magda vd Ende

15 Kernthema’s van detheosofie, cursus, RonaldEngelse


29 Theresa van Avila,thema-avond, voor leden

Assen15 De Geheime Leer,

studieochtend, Dick Prinsen Bianca Kicken

Den Haag1 Milarepa, film8 Indiase muziek, Ashok

Pathak13 Meditatiediagram van



15 Gespreksavond22 Mozart en Die Zauberflöte,

lezing, Adri van Houten29 Jaarvergadering, voor

leden

gaan we met deze buiten-wereld om met behulp vanonze innerlijke werktuigen,dat wil zeggen onze gevoe-lens, ons denkvermogen,onze geest? Hoe dicht staanwe bij het werkelijke besefdat er eigenlijk geen ‘buitenons’ of ‘in ons’ is, maar dat erslechts EEN alomvattendbewustzijn is? Dit besef is vantoepassing op al onze uitin-gen, of het nu gaat om ge-dachten, uitspraken of han-delingen. Neem bijvoorbeeldhet gezegde: Gesprokenwoorden keren niet terug in demond. Nadat woorden uitge-sproken zijn, beginnen zij eenleven op zichzelf, vandaar datde wijze vaak stilte prefe-reert boven spraak, omdathet onmogelijk is om de to-tale reikwijdte en gevolgen teoverzien van hetgeen gezegdwordt, al wordt dit ook metde beste intenties gedaan.

Ethiek hangt nauw samenmet het intellect. Immers, dediepgang van ons begrip vanbepaalde morele principes isafhankelijk van onze intellec-tuele capaciteiten. Het be-gripsniveau waar het bijethiek om gaat, overstijgt hetniveau van de morele normdie door de maatschappij aande gemiddelde mens wordtopgelegd opdat deze zichmin of meer zonder kleer-scheuren zou kunnen ont-wikkelen. Ethiek gaat verder

dan dat. Onder ethiek ver-staan we een veredelde vormvan moraliteit die haar oor-sprong vindt in het individudat zichzelf de vraag steltnaar het waarom van zijneigen daden; het individu datzichzelf en zijn beweegrede-nen durft te bevragen, bewo-gen door een oprechte enevenredige aandacht voorzichzelf en de ander of deomgeving in het algemeen.Op dat ogenblik neemt menautomatisch, naast het eigenstandpunt, ook het standpuntvan anderen in zijn overwe-gingen mee en ontwikkeltmen een reële belangstellingvoor de totale gevolgen vanhet eigen handelen, voelenen denken. Er ontstaat eenethische manier van leven diehogere eisen aan het individustelt dan de in onze maat-schappij in zwang zijndemoraliteit.

Ethiek is gebaseerd opvicâra, volgens dr. I.K. Taimni‘overweging, overdenking, over-peinzing, bespiegeling… hetmentale proces waarmee we… hoedanigheden isoleren uitspeciale objecten en verbindentot een enkel abstract con-cept’. Het leren onderschei-den van de gemeenschappe-lijke basis van al wat leeft of,in theosofische bewoordin-gen, het denken in abstractebegrippen en volgens ab-stracte lijnen, vormt de juiste



Wist u dat in de Tolstraat 154 te Amsterdam niet alleen het het hoofdkantoor van de TVNis gevestigd, maar ook de ‘theosofische boekhandel Adyar’ en de ‘theosofische bibliotheek’

met een unieke collectie theosofische, religieuze en esoterische literatuur?

Groningen8 Bewustzijn tussen dood en

geboorte? cursus22 Bewustzijn tussen dood en

geboorte? cursusHaarlem12 Siva sutra (Taimni),

studieavondLeeuwarden8 Theosofie, studiemiddag22 Theosofie, studiemiddagNaarden2 Licht op het Pad, studie16 Practisch occultisme

(Blavatsky), studie28 Het hermetisch axioma,

lezing, Max TakkenbergRotterdam2 De Stem van de Stilte,

cursus, Ronald Engelse9 Ledenvergadering16 De Geheime Leer, cursus,

Ineke Vrolijk23 Meditatie en de vier

elementen, lezing, Hansvan Aurich




19 De toewijding aan Yoga,lezing, Ingrid Lamandassa




Zwolle Lanoe9 The Way for Life, inleiding,

Jan Wibbelink23 De Geheime Leer,

studieavond, Wies Kuiper



Wist u dat ... de laatste zeven jaargangen van Theosofia integraal op onze websitete lezen zijn? Kijk op http://www.theosofie.nl/tijdschrift/index.htm.

Zwolle loge21 Wegen van wijsheid,

inleiding en studie

april 2010

Amersfoort12 Hoe moderne

wetenschap Theosofiebevestigt en omgekeerd,verdiepingsavond, GuidoLamot

19 De Geheime Leer,studieavond

26 JaarvergaderingAmsterdam13 Ledenvergadering24 Woord en getal – Het

Hebreeuws als de sleuteltot de theosofie, lezing,Wim Leys


Arnhem12 Moderne hekserij als

mysterieschool, lezing,Merlin Sythove

19 Theresa van Avila,thema-avond, voor leden


Assen19 De Geheime Leer,


Den Haag12 Vorm is leegte en leegte is

vorm, lezing, KatinkaHesselink

17 Meditatiediagram vanBlavatsky, inleiding metmeditatie, Ineke Vrolijk


18 Sta op en wandel!,

esoterische wandeling,Frank Tuinstra

19 Den Haag als esoterischehoofdstad van Nederland,lezing, Caroline deWestenholz

26 Woord en getal: HetHebreeuws als sleutel totde Oude Wijsheid, lezing,Wim Leys

Groningen12 Bewustzijn tussen dood

en geboorte? cursus26 Bewustzijn tussen dood

en geboorte? cursusHaarlem9 Siva sutra (Taimni),

studieavondLeeuwarden19 Theosofie, studiemiddagNaarden13 Licht op het Pad, studieRotterdam6 Innerlijke bespiegeling

door de tarot, lezing, Artvan Remundt


20 Woord en getal, HetHebreeuws als de sleuteltot inwijding, lezing, WimLeys




16 We blijven zoeken, lezing,Wim van Vledder

23 LedenvergaderingZuid-Limburg8 De Stem van de Stilte,



Zwolle Lanoe6 Walhalla, inleiding, Rob

Chatrou20 De Geheime Leer,

studieavond, Wies KuiperZwolle loge11 De liefdevolle wil om te

werken en te dienen,inleiding en studie

mei 2010

Amersfoort10 Witte LotusdagAmsterdam15 Lotusdag,

seizoensafsluiting metmystieke teksten


studiegroep, Ineke Vrolijk10 Witte Lotusdag, voor

leden17 Philip Glass: Herhaling als

verandering, lezing,Gertjan Eldering


Assen7 Witte Lotusdag17 De Geheime Leer,


Den Haag10 Witte Lotusdag22 Meditatiediagram van



Groningen10 Bewustzijn tussen dood en

geboorte? cursus

ontwikkelingsbasis voorethiek. Als het ons mogelijk isom te beseffen dat de bijna 7miljard menselijke aardbewo-ners fundamenteel gelijk-waardig zijn en de funda-menteel menselijke aard de-len, met één en hetzelfdelevensdoel voor ogen – hoemoeilijk het ons soms ooklijkt te zijn om ons dit voor testellen -, zonder oordeel ofzonder individuen te reduce-ren tot de elementaire, opons eigen oordeel gebaseer-de, status van vriend of vij-and, slechts in die innerlijkeomstandigheid kan de ethi-sche manier van leven uit-groeien tot een automatisme,een natuurlijke en uiterstlogische manier van levenwaarbij de universele broe-derschap tot een levend con-cept wordt. De meesten vanons zijn echter nog niet zoveren worstelen nog met devraag hoe we bepaalde situ-aties kunnen doorstaan zon-der conflicten te veroorzakenof te moeten ervaren. HetMeditatiediagram, zoals in1887-1888 gedicteerd doormevrouw Helena Blavatsky,en genoteerd door dhr. E.T.Sturdy, kan een deel van hetantwoord op deze vraagbieden, in het bijzonder in degedeelten die gaan over deverzakingen enerzijds en deverwervingen anderzijds.Inderdaad, hoe bevrijden weons uit de valkuil van dualiteitdie gegenereerd wordt doorons lager denkvermogen enhoe ontdoen we ons van degehechtheden op elk van de

gebieden van bestaan zoalsdie ons bekend zijn, het fy-sieke, het astrale en het men-tale? Precies daarover han-delt het gedeelte van de ver-zakingen waarbij stuk voorstuk gehechtheden van aller-lei aard worden afgelegd ofoverwonnen. En de verwer-vingen? Zij markeren de basisvan meditatie en vereisen detijdelijke medewerking vanhet intellect, opdat wij onskunnen verheffen uit deillusie dat onze fysieke ver-schijningsvorm, onze gevoe-lens en gedachten ook maarenige realiteitswaarde kun-nen hebben. Zo is er de mo-gelijkheid om te reiken naarhet gebied van hoger manas,waar het stadium van ‘ver-wervingen’ een aanvangneemt.

Een geëigend beroep ophet intellect, dit wil zeggen incombinatie met dit andereprimaire menselijk vermogendat verborgen ligt in ons ho-gere Zelf, het Hart, of Mede-dogen, laat ons toe om ab-stracte begrippen te verken-nen. Daarom wordt het intel-lect beschouwd als het juistegereedschap om ons in con-tact te brengen met dezehogere dimensie van bestaan,de dimensie van de eenheid,de bevrijding van dualiteit.Door steeds meer beroep tedoen op het intellect zettenwe het proces van mentaleeenwording in gang: wetendat tegengestelden niet ver-enigd kunnen worden, maaroverwonnen of gesublimeerdmoeten worden tot op het



31 Bewustzijn tussen dood engeboorte? cursus

Haarlem8 Witte Lotusdag14 Siva sutra (Taimni),

studieavondLeeuwarden3 Witte LotusdagNaarden4 Witte LotusdagRotterdam11 Witte Lotusdag18 De Geheime Leer, cursus,

Ineke Vrolijk25 De Stem van de Stilte,

cursus, Ronald EngelseUtrecht7 Witte LotusdagZuid-Limburg6 De Stem van de Stilte,



Zwolle Lanoe11 Witte LotusdagZwolle loge16 Witte Lotusdag

juni 2010


studiegroep, Ineke Vrolijk28 Bhagavad Gita, cursus,

Ineke VrolijkDen Haag12 Meditatiediagram van






niveau van de directe erva-ring. Door het dualistischdenken te verlaten, op zoeknaar een mentaal evenwicht,bereiden we ons voor op hetbesef, op de belangrijksterealisatie die alleen een men-senleven hier op aarde kanbieden: onze essentiële na-tuur is bewustzijn en dit be-wustzijn – en dus het be-wustzijn van alle mensen– isin essentie EEN. Elke stap diewordt toegelicht in het Medi-tatiediagram is een stap nadertot het realiseren van dit fun-damentele feit, en al dezestappen samen leiden totspirituele realisatie.

Hoe weten we wanneer weop de goede weg zijn? Hoewelonze dromen niet echt hetantwoord op deze vraag bie-den, kunnen ze wel waarde-volle aanwijzingen gevenover onze innerlijke ontwik-keling. De helderheid vanonze dromen en de matewaarin we vorm kunnen ge-ven in onze dromen – als onsdat al lukt – kunnen wordenbeschouwd als interessanteelementen van evaluatie. Detraining van ons aandacht-vermogen en bewustzijn tij-dens meditatie kan de hel-derheid van onze dromen opeen positieve wijze beïnvloe-

den. Onszelf leren beschou-wen als waren we de derdepersoon – onszelf leren be-schouwen als een buiten-staander dus – en daarbij demoed opbrengen om strengte zijn bij de evaluatie vanonze dromen of meditatieveervaringen, evenwel zondereen oordeel te vormen, zijnde betere testmethodenvoor onze stappen van spiri-tuele realisatie.

Sabine van Osta



Intreerede prof. dr. ir.Michiel HaasTechnische UniversiteitDelft op 20-11-2009

Michiel Haas is sinds maart2009 in deeltijd hoogleraaraan de Technische Univer-siteit Delft, met als vakgebiedMaterials and Sustainability.

Op 20 november 2009vond de plechtigheid van zijnintreerede plaats, met alstitel Levens Cyclus Analyse:Jongleren met milieugetallen,een boeiende en levendigepresentatie. Bij deze gele-genheid waren veel aanwe-zigen, onder andere eencortège van hoogleraren,met ook onze ‘eigen’ hoog-leraar ‘Metafysica in de geestvan de theosofie’ van de uni-versiteit van Leiden, prof. dr.Hans Gerding.

Michiel is van huis uit archi-tect, maar werkt vooral alsadviseur op het gebied vanbouwen, milieu en gezond-heid. Hij wil vooral milieu‘communiceerbaar’ maken,zodanig dat mensen elkaarbegrijpen als ze over milieu-belasting van gebouwenpraten.

Michiel, niet alleen binnende wereld van wetenschap,architectuur en bouw, maarook binnen de TVN zeer welbekend (evenals de andereleden van de familie Haas dieveel werk verzetten vooronze vereniging), werd in detoespraak van de vice- Rec-tor Magnificus prof. HansBeunderman genoemd als‘de meest groene persoonvan Nederland’.

De deeltijd hoogleraar Ma-terials and Sustainability wil inDelft geen saaie hoorcolleges

aan de nieuwe generatiegeven, maar streeft naarzelfwerkzaamheid van zijnstudenten door hen praktischen actief in te zetten bij hetontwikkelen van energie-zuinige projecten: dat jong-leren moet je namelijk jongleren en deze formule blijktzeer succesvol.

Een ander project vanMichiel is de uit 1897 stam-mende watertoren in Bus-sum die volgens zijn ideeëngerenoveerd en omgebouwdzal worden tot het meestduurzame gebouw van Ne-derland. Dit project zal inapril 2010 opgeleverd wor-den en dan zal zijn bedrijfNIBE er ook intrekken.

Wij feliciteren de familieHaas, kijken in spanning toe,horen graag meer en wensenMichiel in alle opzichten veelsucces!

Els R.



The Cynical IdealistA Spiritual Biography of John LennonGary Tillery

Quest Books, 2009, ISBN 978 0 8356 0875 6, 216 pages, paperback, Price € 13.95

‘It’s quite possible to do anything, but not if you put it on the leaders. You have to do it yourself. That’s what the great masters and mistresses have been saying since time be-gan. They can point the way, leave signposts and little instructions in various books – the instructions are all there for all to see. I can’t wake you up; you can wake you up. I can’t cure you; you can cure you.’

— John Lennon

A Dictionary of GnosticismAndrew Phillip Smith

Quest Books, 2009, ISBN 978 0 8356 0869 5, 296 pages, paperback, Price €17.50

Films like The Matrix and Stigmata have helped fuel

the continued fascination with Gnosticism, a pre-Christian

Western religion based on the direct knowledge of the Divine, which itself provides salvation.

Although The Matrix conveys complex concepts like archons

and dualism with marvelous simplicity, Gnostic texts do any-thing but. Curious new students

of Gnosticism find they are swiftly bombarded with numer-

ous foreign, often un-translated, and barely pronounceable terms like Acinetos and Deitharbathas. Now for the first time, a compre-

hensive guide to all aspects of Gnosticism and related spiritual-ity is available to the public in a

straightforward dictionary.

In The Cynical Idealist: A Spiritual Biography of John Lennon, author Gary Tillery brings readers the first spiritual and intellectual biography of this seminal musical and cultural figure. Much has been said about John Lennon the Beatle – his rock star evolution and tragic fate. More than a mundane, temporal biography covering Lennon’s life, music, and death, The Cynical Idealist is a soulful por-trait of John Lennon’s very being, illuminating the spiritual transformation of a man who influenced the world in a way few others had during the course of the twentieth century.

Theos-Pag(X).indd 1 12-01-2010 11:24:35

Theoso� scheboekhandel AdyarTolstraat 154, 1074 VM Amsterdamtel. (020) 676 56 72; fax (020) 675 76 57e-mail: [email protected]; website: www.theosofie.nlopeningstijden: di. t/m vr. 13.00-17.30; za. 13.00-17.00 uureen boekenlijst wordt u op aanvraag toegestuurd

Deze titels zijn ook verkrijgbaar bij boekhandel Au Bout du Monde, Singel 313, 1021 WJ Amsterdam, tel. (020) 625 13 97

The World Around Us is a compilation of ‘On the Watch-Tower’ notes written by Mrs. Radha Burnier, the President of the Theosophical Society. These notes appeared as her editorial articles in the President’s of� cial monthly journal The Theosophist between the years 1980 and 2007. Mrs. Burnier’s careful observation and deep perception of the modern world and of human nature in general, sensitively guides the reader to a better understanding of the Theosophic life. The compilation provides a rich source of handy reference material and comments of wisdom on a wide range of subjects - social, geographical, environmental, and spiritual, among others - that rouse the reader to a better awareness and involvement in the world around us.

The World Around Us ‘On the Watch-Tower’

Articles from The Theosophist of

1980-2007Radha Burnier

The Theosophical Publishing House Adyar,

2009, ISBN 978 81 7059 521 2,

620 pp., hard cover.Price € 22,50.

vernieuwde vernieuwde

uitgave!uitgave!De Yoga-Sutra’s van Patañjali

Dr. I.K. Taimni

UTVN, 2010 - 6e geheel herziene drukISBN 978 90 6175 075 8

516 blz. incl. verklarende woordenlijst Gebonden. Prijs € 22,50

Inmiddels de 6e druk van dit meesterlijke boek! ’Geheel herzien’ houdt in dat de tekst van een nieu-

we letter is voorzien en dat de vertaling is aange-past aan meer hedendaags taalgebruik. En hier en daar is, waar noodzakelijk, ook de interpretatie van

de tekst van Taimni aangepast. De paginering is nagenoeg gelijk gebleven aan de eerdere drukken, zodat deze 6e druk samen met de oudere drukken

voor studie gebruikt kan worden.

Theos-Pag(Y).indd 1 12-01-2010 11:00:19

Het vormen van een kern van de universele broederschap der mensheid

zonder onderscheid van ras, geloof, geslacht, kaste of huidskleur.

Het aanmoedigen van de vergelijkende studie

van godsdienst, wijsbegeerte en wetenschap.

Het onderzoeken van de onverklaarde wetten in de natuur

en van de vermogens die in de mens latent aanwezig zijn.

Doeleinden van de Theosofische Vereniging:

CoverThLinks111-1-2010.indd 1 13-01-2010 10:10:09

THEO OFIA S

Documents

Transcript of THEO OFIA S