jekinoEDUCATIE

THE KING’S SPEECH

P 2 P 3

THE KING’S SPEECH

Film en educatie…... in het vertoningscircuit van

Lessen in het donker, in het kader van Filmfestival Open Doek, ter gele-genheid van een workshop verzorgd door Jekino of van een een film in de klas...

Het medium film kreeg een plaats in het lessenpakket van heel wat scho-len, daarom zorgen wij graag voor een degelijke programmatie en pe-dagogische omkadering. We maken jaarlijks een pittige selectie van een 30-tal films uit het afgelopen seizoen, organiseren op heel wat plaatsen vertoningen en zorgen voor kant-en-klare lesmappen voor een boeiende verwerking in de klas. Daarbij spelen we in op de eindtermen en ontwikke-lingsdoelen.

In elke lesmap streven we naar een filmtechnische en inhoudelijke benadering van de film en focussen we op één filmterm.

jekinoEDUCATIE

Feedback!We horen graag je reactie op de

film, de bespreking en lesmap. Surf naar www.filmfiches.be en laat je (sterren)mening achter bij de film die je zag. De fiches zijn een digi-tale, meer visuele uitdieping van deze lesmap met trailers, foto’s en interessante achtergrondinfo.

doelgroep tHe king’S SpeecH: derde graad Secundair onderwijS

FilmFicHeKopieer de filmfiche op de volgende pagina voor je leerlingen. Zo zijn

ze meteen goed voorbereid op de voorstelling. Ook voor je collega’s die de leerlingen vergezellen, kan het een handige leidraad zijn.

inHoudStaFelFilmfiche _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 4

Het ontstaan van THE KING’S SPEECH _ _ _ _ _ _ _ 7

Reacties verzamelen bij de leerlingen _ _ _ _ _ _ _ _ 13

De vriendschap tussen Lionel en Bertie _ _ _ _ _ _ _ 15

Vragen

Focus op verhaalopbouw _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 19

De standaardopbouw van een film

Vragen

Opdracht: de opbouw van THE KING’S SPEECH

Historische film _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 25

Opdracht: de toespraak van de koning

Vragen

Bij wijze van spreken _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 31

Vragen

Tips voor leerkrachten

Surftips

Marketing: de filmposter _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 35

Bibliografie _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 39

Fiche voor de leerlingen _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 41

Bijlage _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 42

www.jekino.bewww.opendoek.bewww.lesseninhetdonker.be

P 4 P 5

FIlmFICHEtecHniScHe kaartVerenigd Koninkrijk, 2010, 118 min.

Regie: Tom HooperScenario: David SeidlerProducenten: Iain Canning, Emile Sherman, Gareth UnwinCamera: Danny CohenMontage: Tariq AnwarMuziek: Alexandre DesplatDecors: Eve Stewart, Judy FarrKostuums: Jenny BeavanGeluid: Paul Hamblin, Martin Jensen, John MidgleyMet: Colin Firth, Helena Bonham Carter en Geoffrey RushDistributie in België: Paradiso

SynopSiSTHE KING’S SPEECH vertelt het verhaal van de man die uitein-delijk koning George VI zou wor-den, vader van de huidige Queen Elisabeth II. Hij werd koning aan de vooravond van WO II, op een moment dat de massamedia hun intrede deden. “Vroeger moest een koning er gewoon goed uit-

zien, nu moet hij ook goed kun-nen spreken.” En net dat vormt voor deze toekomstige koning een probleem: hij stottert. Kan hij zijn volk moed inspreken tijdens deze donkere periode uit de ge-schiedenis?

palmareSTHE KING’S SPEECH is met zijn 60 internationale prijzen één van de meest bejubelde en bekroon-de films van 2010. Elke naam op de technische kaart kreeg een Oscarnominatie, en de film zou uiteindelijk vier Oscars winnen, waaronder die voor Beste Film.

oFFiciële webSitewww.kingsspeech.com (in het Engels)Trailer, interviews, foto’s, de ech-te speech van Georges VI…

wat vindt de perS?“A masterpiece.”

The New York Observer

“Klassiek drama op zijn best.”De Standaard

“Onweerstaanbare film met een van de beste bromances1 uit de filmgeschiedenis. Grappig én in-telligent. Tot in de kleinste bijrol-len perfect gecast.”

VPRO

vóór je naar de Film gaat!Toegegeven, “Geschiedenis” en “Kostuumfilm” zijn niet de meest trendy woorden die iedereen naar de dichtstbijzijnde bioscoop doet rennen. Maar misschien zal je die mening moeten herzien na het bekijken van THE KING’S SPEECH. Vanaf de eerste scène voel je meteen mee met prins Albert, die een vol Wembleysta-dion moet toespreken, wetende dat hij waarschijnlijk niet verder zal komen dan enkele onverstaan-bare keelklanken. Humo schreef: “U zult zijn benauwdheid en zijn gêne tot in uw eigen tong, strot-tenhoofd en kaakspieren voelen.”

Bovendien staat het hoofdperso-nage helemaal niet zo ver van ons bed als je wel zou denken. Zijn oudste dochter die in de film nog een schattig jong meisje is, is de huidige Queen Elisabeth, moeder van Prins Charles.

1 Een bromance: een innige, niet-homoseksuele verhouding tussen twee mannen

P 7

HET oNTSTaaN vaN THE KING’S

SPEECH

ScenariSt david SeidlerScenarist David Seidler (°1937) stotterde als kind zo erg dat hij nauwelijks een deftig woord kon uitbrengen. Zijn vader liet hem tijdens de tweede wereldoorlog luisteren naar de toespraken van de Engelse koning George VI. Seidler: “George VI was een stot-teraar, die radiotoespraken moest geven die over de hele wereld aandachtig beluisterd werden. Maar hij volbracht deze taak met passie en met moed. Ik was toen zes jaar, en die toespraken maak-ten een diepe indruk op mij. Ze gaven mij de kracht om mijn ei-gen gestotter te overwinnen.”

Seidler overwon zijn gestotter en ging in Hollywood aan de slag als scenarist. Hij schreef onder meer

scenario’s voor TUCKER: THE MAN AND HIS DREAM (1988) en de tekenfilms QUEST FOR CA-MELOT (1998) en THE KING AND I (1999). Maar Seidler had al lang het idee om een film te maken over de stotterende koning Geor-ges VI. In 1982 vroeg hij zelfs de toestemming van de Queen Mum, de weduwe van Georges VI. Ze schreef echter terug: “Please, not in my lifetime. The memory of those events is still too painful.”

Seidler: “Ik ben een Brit in hart en nieren. En alle Britten zullen je hetzelfde vertellen: als de ko-ningin je vraagt om te wachten, dan wacht je. Ik vond het ook niet erg om te wachten. Zo lang zal het niet duren, dacht ik, ze was al oud. Wist ik veel dat het taaie da-metje 102 zou worden en het zou uithouden tot 2002!”

P 8 P 9

Maar in 2002 had Seidler andere dingen aan zijn hoofd. Hij schoot pas in actie eind 2005, toen hij op 68-jarige leeftijd, keelkanker kreeg. Seidler: “Ik had toen ontzettend veel medelijden met mezelf. Om mijn zinnen te verzetten besloot ik om mij op creatief werk te storten. Dus haalde ik dit lang uitgesteld project van onder het stof.”

Tijdens het schrijven besloot hij er een toneelstuk van te maken, en hij stuurde het resultaat naar enkele Britse theaterproducen-ten. Maar niemand was geïnteres-seerd. Op één koppige dame na: Joan Lane, een gevierde theater-producente die haar carrière ooit begonnen was als logopediste. Zij was zo verliefd op het manus-cript dat ze er alles aan wou doen om van THE KING’S SPEECH een succes te maken.

tHeaterproducente joan laneSeidler: “Joan Lane is als een wer-velwind. Eenmaal ze haar richting gekozen heeft, is er geen houden meer aan.”

Zelfs een ‘nee’ van alle grote the-atergezelschappen, hield haar niet tegen. Ze organiseerde een ‘play reading’ (waar acteurs aan een tafeltje de tekst luidop lezen), stuurde een manuscript naar filmproducent Simon Egan, en ze overtuigde een Australische vriend om het toneelstuk achter te laten voor de deur van de Aus-tralische acteur Geoffrey Rush.

Deze drie gebeurtenissen bleken achteraf cruciaal.

Tijdens de play reading zaten de ouders van filmregisseur Tom Hooper in de zaal. Ze waren zo onder de indruk dat ze achteraf hun zoon opbelden met de bood-schap: “Son, we think we found your next film.”

Ook filmproducent Simon Egan zag hier een film in, en gaf Seidler de opdracht om zijn toneelstuk om te vormen tot een filmscenario.

Maar het strafste verhaal is dat van Geoffrey Rush.

acteur geoFFrey ruSHGeoffrey Rush is één van de meest succesvolle Australische acteurs van zijn generatie. Hij won een Oscar voor zijn vertol-king in SHINE (1996), en werd we-reldberoemd als Kapitein Hector Barbossa in THE PIRATES OF THE CARRIBEAN-films.

Een acteur van zijn formaat krijgt scenario’s via zijn agent of ma-nager. Als iemand een scenario achterlaat in zijn auto, zijn huis, of zijn jaszak, is hij als het ware verplicht om het ongelezen de vuilbak in te gooien. David Seid-ler: “Toen ik hoorde dat Jane mijn toneelstuk voor de deur van Ge-

offrey Rush zou achterlaten, werd ik woedend. Zo respectloos. Ik zei dat ik zoiets amateuristisch nooit zou toestaan. Maar ze glimlachte fijntjes dat het al gebeurd was.”

Tot ieders verbazing kreeg Joan binnen de 24 uur een mailtje van Geoffrey Rush. Hij was dol op THE KING’S SPEECH. Een thea-terproductie zag hij niet zitten, maar als er ooit een film van zou komen, wou hij absoluut Lionel Logue spelen.

En zo geschiedde. David Seidler bewerkte zijn toneelstuk tot een scenario, en Tom Hooper moest zijn ouders gelijk geven: dit zou in-derdaad zijn volgende film worden.

Tom Hooper: “Met Geoffrey Rush aan boord konden de producen-ten het nodige geld bij elkaar krijgen, en konden we Colin Firth benaderen. Ik denk dat Colin de enige persoon is die op een pro-fessionele manier bij het project betrokken werd: met een tele-foontje naar zijn agent.”

De film ging in première op 6 sep-tember 2010. Op 27 februari 2011 won David Seidler een Oscar voor zijn scenario. Hij was toen 74 jaar. Seidler: “Ik denk dat ik de oud-ste winnaar ben van deze prijs. Ik hoop dat dit record snel gebroken wordt. Snel en vaak.”

P 10 P 11

regiSSeur tom HooperTom Hooper (°1972) is geen be-kende naam, zelfs niet onder filmkenners. Nochtans heeft hij tussen 2005 en 2011 zowat alle prestigieuze prijzen gewonnen die er te winnen zijn.

In 2005 regisseert hij de histori-sche miniserie ELISABETH I met Helen Mirren als ‘Virgin Queen’ Elisabeth. De serie wint drie Golden Globes, o.a. voor Beste tv-film of miniserie, en negen Emmy’s (de televisietegenhanger van de Oscar), waaronder eentje voor Beste regisseur.

In 2006 maakt hij de tv-film LONG-FORD over de beruchte Britse se-nator Lord Longford. Ook deze film wint de Golden Globe voor Beste tv-film of miniserie, naast die voor Beste acteur (Jim Broad-bent) en Beste vrouwelijke bijrol (Samantha Morton).

Maar zijn grote prijsbeest maakt hij in 2008. De miniserie JOHN ADAMS (duur: 9 uur!) vertelt het verhaal van de Amerikaanse Re-volutie gezien door de ogen van

de tweede president van de Ver-enigde Staten. Geen enkele serie heeft ooit meer Emmy’s gewon-nen, en Tom Hooper wint voor het derde jaar op rij (een record!) de Golden Globe voor Beste tv-film of miniserie.

In de overvolle prijzenkast van Tom Hooper ontbrak enkel nog die ene prijs der prijzen: de Os-car. Maar lang zou dat niet duren. Na twee mindere bioscoopfilms (RED DUST en THE DAMNED UNITED), mocht hij in 2011 ook die prijs in ontvangst nemen voor THE KING’S SPEECH.

Wie zijn werk bekijkt kan vlug een lijn ontdekken. Nagenoeg al zijn films en tv-series zijn klassiek ge-maakte historische kostuumdra-ma’s die gedragen worden door geweldige en doorleefde vertol-kingen. Zijn volgend project is de verfilming van LONG WALK TO FREEDOM, de autobiografie van Nelson Mandela.

P 13

Vlak na de vertoning willen leer-lingen vaak hun eerste indrukken kwijt. Je hoeft niet onmiddellijk dieper in te gaan op de bedenkin-gen van iedereen, laat de leerlin-gen gewoon even ‘stoom aflaten.’

Daarbij kunnen enkele eenvoudi-ge vragen helpen:

• Vond je het een goede film? Waarom (niet)?

• Wat vond je het sterkste aan deze film?

• Waardoor bleef je geboeid?

• Was er iets wat je minder goed vond?

• Was er iets wat je niet be-greep?

• Welk moment uit de film is je het meest bijgebleven? Welke scène zal het langst in je her-innering blijven?

• Zou je de film aanraden aan je vrienden? Aan je ouders? Waarom wel/niet?

• Met welk gevoel bleef je ach-ter in je bioscoopzetel?

• Werden er dingen behandeld waarover je meer wil weten?

• Weet je nog wat het allereer-ste beeld van de film was? En het laatste?

REaCTIES vERzamElEN bIj dE lEERlINGEN

P 15

In THE KING’S SPEECH staat een hechte vriendschap centraal, een vriendschap die twee heren bo-ven zichzelf doet uitstijgen.

Hoe Het begintOp een goede dag staat Prins Al-bert, de hertog van York, tevens zoon van de koning in de praktijk van spraaktherapeut Lionel Lo-gue. Hij wil hulp om zijn gestotter te overwinnen.

Lionel laat zich niet van de wijs brengen door de prestige van zijn nieuwe patiënt. In zijn praktijk is hij de baas. “My castle, my rules.” En hij is niet van plan dat devies te veranderen. Nog erger, Lionel heeft de arrogantie om zijn ko-ninklijke gast “Bertie” te noemen, een privilege enkel voorbehou-

den aan familie van de prins. Na het eerste bezoek is Prins Albert er dan ook van overtuigd dat deze vreemde, ietwat arrogante man hem niet kan helpen.

Maar dat verandert als Prins Al-bert een opname van zichzelf beluistert: hij hoort zich voor het eerst vloeiend praten. Zou Lionel hem dan toch kunnen helpen?

de prinS ontdooitPrins Albert en Lionel spreken in het begin van de behandeling af dat ze zich zullen concentreren op spier- en ontspanningsoefenin-gen. Lionel mag geen misplaatste en/of persoonlijke vragen stellen aan de vorst. Lionel aanvaardt de voorwaarden en samen gaan ze aan de slag.

dE vRIENdSCHaP TuSSEN lIoNEl

EN bERTIE

P 16 P 17

Maar na een tijdje begint ‘Bertie’ te ontdooien, en er ontstaan intie-me gesprekken tussen de dokter en de patiënt.

Bertie: “U bent de eerste gewone Engelsman…”

Lionel (onderbreekt): “Australiër.”

Bertie: “…waar ik ooit echt mee gesproken heb. Soms, als ik door de straten rijd en kijk naar de Ge-wone Man valt me in hoe weinig ik weet over zijn leven, en hoe weinig hij weet over dat van mij.”

Lionel: “Daar zijn vrienden voor, nietwaar?”

Bertie: “Ik zou het niet weten.”

De sardonische ondertoon van Bertie zou grappig zijn, als het niet zo waar was. Hij is een prins, en iedereen is verplicht om hem vriendelijk en respectvol te be-handelen, maar dat wil niet zeg-gen dat hij zich gesteund en/of gewaardeerd voelt, laat staan dat er mensen zijn die verder kijken dan zijn titel, en hem zien voor wie hij is.

Maar nu is er Lionel. Lionel is, zon-der dat beide heren het zelf besef-ten, zijn beste vriend geworden. Bertie heeft het gevoel dat Lionel echt om hem geeft. Hij beseft wel

dat hij en Lionel tot een compleet andere stand behoren, maar deze vriendschap overstijgt dit. Als Bertie zich down voelt, zoekt hij Lionel op. En op zulke momenten staat Lionel voor hem klaar.

Colin Firth: “Op de set noem-den we dit de Bromance. In THE KING’S SPEECH gebeuren er din-gen zoals die ook in een roman-tische komedie gebeuren. Daar heb je ‘boy meets girl’, ‘boy lo-ses girl’, ‘boy gets the girl’. Hier is het ‘boy meets therapeut’, en, net als in een romantische ko-medie, raakt het even uit tussen hen, maar op het einde vallen ze weer in elkaars armen.”

Colin Firth maakt hier een grap-je, maar THE KING’S SPEECH is inderdaad een film over vriend-schap, en dan nog wel een hele bijzondere: een vriendschap die beide heren boven zichzelf doet uitstijgen.

Het is deze vriendschap die Ber-tie de kracht geeft om zich tot ko-ning te laten kronen. Het is deze vriendschap die Bertie de kracht geeft om – ondanks zijn spraak-moeilijkheden – zijn volk tijdens W.O.II toe te spreken. Het was een vriendschap die een impact had op een hele natie.

vragen• Hoe evolueert de relatie tus-

sen Prins Albert en Lionel?

• Vergelijk hun eerste kennis-making met de laatste scène waarin ze samen te zien zijn.

• Staat het klassenverschil hun vriendschap in de weg?

• Prins Albert en Lionel Logue zijn twee totaal verschillende karakters: kan je voor elk hun typische eigenschappen op-sommen (vergelijk ook hun ‘biotoop’, woonst, kledij…)

• Wat vertrouwt Albert hem al-lemaal toe over zijn jeugd?

• Wie is volgens jou het belang-rijkste personage van de film?

• Wie vond je de beste acteur? Waarom?

• Heeft de vrouw van Albert ook een belangrijke rol? Waarom?

• Wat is het verband tussen de vriendschap en het succes van de spraakbehandeling?

• Waar zijn vrienden voor?

• Kunnen vrienden je echt hel-pen om obstakels te over-winnen?

• Heb jij al iemand zoveel moed gegeven dat die persoon iets deed wat hij eerst niet durfde? Hoe zou je zoiets aanpakken?

P 19

Je zou het op het eerste zicht mis-schien niet zeggen, maar THE KING’S SPEECH volgt een ‘klas-sieke’ verhaalopbouw die je kan terugvinden in elke grote Holly-woodfilm. Er is een hoofdpersoon die een doel heeft of een opdracht krijgt die hij moet vervullen. Hij komt allerlei obstakels tegen die hij moet overwinnen. Vaak is er een vijand die het op hem heeft gemunt, soms is er enkel een ‘in-nerlijke vijand.’ Maar gelukkig krijgt de hoofdpersoon hulp van bondgenoten. Na het overwin-nen van de vijand is de hoofd-persoon een held.

Niet alleen films kennen deze op-bouw, ook veel boeken, strips, tv-reeksen etc. Daar is op zich niets mis mee. Wie wil er nu een film

zien over een hoofdpersoon die gelukkig is en niets meemaakt? Je kan de meeste films dan ook samenvatten door een antwoord te geven op de volgende vraag: Wie wil wàt en waarom lukt hem dat niet?

In die vraag zitten het hoofdper-sonage (wie), zijn doel (wil wat), en het probleem dat hij moet overwinnen (waarom lukt het hem niet).

Bij THE KING’S SPEECH is het antwoord: De zoon van de koning wil zijn volk toespreken, maar kan niet praten. Of zoals Prins Albert het zelf verwoordt: “The Nation believes when I speak, I speak for them. Yet I cannot speak!”

FoCuS oP vERHaal- oPbouw

P 20 P 21

de Standaardop-bouw van een Film

1. INTRODUCTIE

Wie zijn de personages, waar speelt het zich af, wat is het doel?

2. HET PROBLEEM / VRAAGSTELLING

‘Keerpunt A’ of ‘Motorisch mo-ment.’ Dit is een onverwachte ge-beurtenis waardoor het verhaal op gang komt. De gebeurtenis zorgt meestal voor een confron-tatie of een conflict. Er moet iets opgelost worden. Dit gebeurt meestal als de film zo’n 30 minu-ten bezig is.

3. DE REACTIE OP HET PROBLEEM OF DE VRAAG

Ontwikkelingen: de personages handelen naar de onverwachte gebeurtenis. Dit is de hoofdbrok van de film, die ongeveer een uur duurt.

4. DE CLIMAx OF HET ANTWOORD OP DE VRAAG

Ongeveer dertig minuten voor het einde komt ‘Keerpunt B’: een gebeurtenis die de ontknoping aankondigt. Voor het hoofdperso-nage is het nu of nooit.

5. ONTKNOPING

Het einde: heeft het hoofdperso-nage zijn doel bereikt of niet?

Dit wordt een vijfstappenstruc-tuur genoemd. Door een dergelij-ke structuur af te werken ontstaat er een spanningsboog in een film. Het doel is bekend, er is tegen-slag, en door mee te leven met de personages levert dat spanning op. Een dergelijke structuur geldt voor veel films, zeker voor Holly-woodfilms.

Er zijn ook scenarioschrijvers die het anders doen, of zoals de be-roemde filmmaker Jean-Luc God-ard het verwoordde: “Een film moet altijd een begin, een midden en een eind hebben, maar niet noodzakelijkerwijs in die volgor-de.” Maar films die van dit schema afwijken zijn meestal iets kunstzin-niger. Ze hebben bijvoorbeeld een open einde, zonder spannings-boog, of geen duidelijk verhaal.

vragen• Welke andere films heb je on-

langs gezien? Kan je ook voor die film een antwoord vinden op de vraag: wie wil wat en waarom lukt hem dat niet?

• Kan je een voorbeeld noemen van een film die de klassieke verhaalopbouw duidelijk volgt? En kan je ook een voor-beeld noemen van een film die dit duidelijk niet doet?

• Hoe zat het met THE KING’S SPEECH? Volgt die het stra-mien, of net niet? Motiveer!

P 22 P 23

opdracHt: de opbouw van tHe king’S SpeecHLaat de leerlingen de opbouw van THE KING’S SPEECH invullen aan de hand van de vijf bouwstenen. Kunnen ze dit ook toepassen op een andere (Hollywood)film die ze onlangs zagen?

Ter illustratie tonen we hier hoe wij deze oefening zouden invullen:

1. Introductie

De eerste scène van de film intro-duceert niet alleen hoofdpersoon Prins Albert (Bertie), maar ook zijn probleem. Hij moet praten voor een vol Wembleystadion, maar komt door zijn gestotter niet ver-der dan enkele keelklanken.

2. Het probleem / Vraagstelling

In de meeste films duikt na der-tig minuten een onverwacht pro-bleem op. In THE KING’S SPEECH is dat enigszins anders. Hier is het probleem (het stotteren) er al van-af de eerste scène.

Het keerpunt, of onverwachte ge-beurtenis is deze keer de ontdek-king van een mogelijke oplossing! Prins Albert hoort zichzelf vloei-end praten op de plaat die hij van Lionel heeft meegekregen. Zou

het dan toch mogelijk zijn? Zou hij zijn spraakgebrek kunnen over-winnen met dokter Logue? De film is op dat moment 32 minu-ten en 30 seconden bezig. Precies volgens de regels van de kunst.

3. De reactie op het probleem of de vraag

Prins Albert gaat bij ‘dokter Lo-gue’. en er ontstaat een hechte vriendschap (zie vorig hoofdstuk). Het overwinnen van het spraak-gebrek wordt ook steeds belang-rijker. Want Prins Albert wordt tot zijn eigen verbazing gekroond tot koning George VI, ook al vindt hij zichzelf te min voor die positie. Dit deel duurt exact een uur en ein-digt met het ontslag van Premier Baldwin die de koning verwittigt: “I’m afraid Sir, your greatest test is yet to come.”

4. De climax of het antwoord op de vraag

De ‘greatest test’ kan beginnen: koning George VI moet zijn volk toespreken bij de start van WOII. Het is één van de belangrijkste toespraken ooit, en hij mag niet falen. Lionel loodst hem door deze zware taak. En met succes.

5. Ontknoping

Pas nu voelt Bertie zich een waar-dige koning. Het hele volk juicht hem toe.

P 25

De historische film is een film-genre dat verhalen vertelt over historische gebeurtenissen en/of figuren. Sommige films pro-beren een zo juist mogelijk beeld te scheppen, gebaseerd op uit-voerige research. De Duitse film DER UNTERGANG (2004) over de laatste dagen in Hitlers bunker, is daarvan een goed voorbeeld.

Andere historische films zijn dan weer fictiefilms die vaag geba-seerd zijn op ware gebeurtenis-sen. Zo heeft de film BRAVE-HEART (1995) weinig te maken met de echte 13de-eeuwse vrij-heidsstrijder William Wallace.

De meeste historische films zitten ergens tussen deze twee uiter-sten. Ze proberen zo trouw moge-

lijk te blijven aan de feiten, maar ze permitteren zich vrijheden om het verhaal dramatisch interes-sant te maken. Hetzelfde gebeur-de met THE KING’S SPEECH

Scenarist David Seidler: “Het sce-nario werd door een leger Britse historici onder de loep genomen. Natuurlijk hebben we hier en daar wat aangepast, vooral wat betreft de tijdsverloop. Niet alle mensen, zelfs niet alle koningen, hebben het fatsoen om te le-ven volgens de juiste narratieve structuur. Maar ik heb mijn best gedaan om door te dringen tot de waarheid, tenminste tot de inner-lijke waarheid.”

Toch zijn er enkele feiten die dui-delijk niet kloppen.

HISToRISCHE FIlm

P 26 P 27

KLOPT NIET

• De echte Prins Albert begon Lionel Logue te consulteren in oktober 1926. In de film is dat eind 1934.

• In werkelijkheid verbeterde het stotteren van de prins al na enkele maanden. Prins Al-bert sprak het Australische parlement toe zonder ook maar het minste gestotter in 1927, zeven maanden na de eerste sessie met Logue.

• Robert Logue, de kleinzoon van Lionel Logue: “Ik denk niet dat mijn grootvader ooit zou durven vloeken in aanwe-zigheid van een koning, en ik weet zeker dat hij hem nooit ‘Bertie’ heeft genoemd.” En-kele historische documenten bevestigen dat laatste. Logue sprak de koning aan zoals het hoort: met ‘Sir.’

• Prins Albert sprak vloeiend Duits, dus kon hij zeker een toespraak van Hitler begrijpen.

• Prins Albert en Churchill wa-ren in werkelijkheid niet zo’n goede vrienden als de film doet uitschijnen. Churchill was tegen het aftreden van Koning Edward VIII en tegen de kro-ning van George VI. In de film is dit net omgekeerd en moe-

digt Churchill Prins Albert aan om de troon te bestijgen.

• De film heeft voor wat contro-verse gezorgd omdat er geen melding wordt gemaakt van de Conferentie van München. Tijdens die conferentie gaf het Verenigd Koninkrijk toe-stemming aan Hitler om een deel van Tsjecho-Slowakije in te lijven. Voor Tsjecho-Slowakije (dat op die con-ferentie niet aanwezig was) was dit een ramp, want in dat deel was hun grootste indus-trie gevestigd, waaronder tal van wapenfabrieken (waar de Duitsers tijdens WO II dank-baar gebruik van maakten). George VI heeft die Confe-rentie openlijk gesteund, en kreeg daardoor de reputatie een nazisympathisant te zijn.

KLOPT WEL

Elke toespraak van de koning werd uitvoerig gerepeteerd met Logue. Tot aan zijn dood heeft de koning trouwens een hekel gehad aan het geven van toespraken. Slechts af en toe was hij tevre-den over zijn ‘vertolking’. In 1940 schrijft hij in zijn dagboek over een gegeven toespraak: “It was easily my best effort. How I hate broadcasting.”

Bovendien was de huidige konin-gin van Engeland, Elisabeth II, na het zien van de film ontroerd “by a moving portrayal of her father.” Voor scenarist David Seidler was dit het mooiste compliment uit zijn lange carrière.

P 28 P 29

opdracHt: de SpeecH van de koningDe echte toespraak die de koning op het einde van de film geeft, kan je online beluisteren op You-Tube.com onder de titel The King to His Peoples. H.M. King George VI from Buckingham Palace Sep-tember 3rd 1939 (je vindt hem ook op de site www.kingsspeech.com, klik op ‘About’)

• Is dit een goede manier om een speech te geven? Waar-om wel of waarom niet?

• Is dit in de film waarheidsge-trouw weergegeven?

• Wat kan je zeggen over de uit-spraak van de koning?

• Welke technieken gebruikt de koning om zijn stotteren tot een minimum te beperken?

• Welke technieken gebruikt hij om de aandacht van de luiste-raar vast te houden?

(In de les Engels kan natuurlijk de woordkeuze en inhoud van de speech besproken worden)

vragen• Hou je van historische films?

• Welke zijn jouw favoriete his-torische films?

• Als je een historische film be-kijkt, geloof je dan alles wat je ziet?

• Zijn er dingen in de film THE KING’S SPEECH waar je twij-felt of ze echt gebeurd zijn? Zo ja, welke? En wat doet je twijfelen?

• Zoek op het internet informa-tie over George VI. Welke in-formatie klopt met het beeld dat je in de film kreeg van de man? Vind je informatie die je een heel ander beeld geeft?

• Waarom wijken historische films soms af van de geschie-denis?

P 31

Koning George VI is zeker niet de enige wereldberoemde figuur die in zijn jeugd stotterde. Ook Arno, Bart Peeters, Luc De Vos, Samu-el L. Jackson, Madonna, Mari-lyn Monroe, Aristoteles, Charles Darwin, Bruce Willis, James Earl Jones, Isaac Newton, Ken Pile en Billy Bibbit, om er maar een paar te noemen, hadden er last van.

In België alleen al zijn er zo’n 100.000 mensen die stotteren, op wereldschaal zouden dat er 60 miljoen zijn.

Nochtans is stotteren geen popu-lair onderwerp voor films. Stot-teraars werden er vaak afgeschil-derd als de komische dorpsgek of een zwakke persoonlijkheid, zoals het personage van Michael Palin in A FISH CALLED WANDA (1988), of Brad Dourif in ONE FLEW OVER

THE CUCKOO'S NEST (1975). (Mi-chael Palin gaf later zijn naam aan het Michael Palin Centre in Lon-den waar stotterende kinderen worden behandeld)

Gert Reunes van vzw Belangen-groep Stotterende Mensen (BeSt): “Stotteraars zijn niet mondig. Dat is eigen aan het gebrek: iemand die in een rolstoel zit, kan beter communiceren over zijn pro-bleem dan een stotteraar. Daarom begrijpt de omgeving vaak niet hoe zwaar het is om te stotteren. In ons land heerst nog altijd een taboesfeer, terwijl honderddui-zend Belgen met het spraakge-brek af te rekenen hebben. In THE KING’S SPEECH wordt het stotter-probleem eindelijk eens eerlijk en genuanceerd gebracht. Daarom is deze film een kans om dat taboe te doorbreken.”

bIj wIjzE vaN SPREKEN

P 32 P 33

Arno Hintjes is nu een beroemd zanger, maar als kind stotterde hij. “Als je als kind iets wil uitleg-gen en het gaat niet, dan ben je natuurlijk gefrustreerd. Ik voelde mij minderwaardig. Je moet een broodje gaan kopen en je ziet dat de bakkerij vol mensen staat. Dan loop je verder tot je een bak-ker vindt waar niemand staat te wachten. En wanneer je meisjes wil aanspreken, is stotteren erger dan jeugdpuistjes. En het neemt toe in de puberteit, dat is ook erg. Dat is de periode waarin velen zich afzonderen.”

Gert Reunes: “De puberteit is een van de gruwelijkste en moei-lijkste periodes voor een mens die stottert. Je wil bij de groep horen en je bent oh zo speciaal omdat je niet kan communiceren als andere mensen. Hier gaan vele pubers zich afzonderen. Nog erger is dat ze hun probleem niet willen zien. Ze liegen tegen zichzelf dat ze niet stotteren. Dat leidt tot vluchtgedrag. Begrijpe-lijk: een mens wil zich bescher-men voor het negatieve.”

Europarlementslid Luckas Vander Taelen, ook een stotteraar: “Wie niet gelooft dat hij kan spreken, gelooft niet in zichzelf en zal daar zijn hele leven lang door getekend zijn. Stotterende mensen mogen zich niet opsluiten in hun handi-

cap. Ze moeten inzien dat ze niet gedoemd zijn om zwijgend door het leven te gaan en dat er thera-pieën bestaan die werken. Ik hoop uit de grond van mijn hart dat THE KING'S SPEECH ervoor zal zorgen dat er meer over stotteren zal gesproken worden en niet in het minst door de stotteraars zelf!”

vragenZit er een stotterende leerling in de klas? Misschien wil hij naar aanleiding van THE KING’S SPEECH er over vertellen in de klas. Vraag dit vooraf afzonderlijk aan de leerling, zonder hem on-der druk te zetten.

• Wat vond je herkenbaar in de film?

• Wanneer ben jij beginnen stotteren?

• Wanneer heb je er vooral last van?

• Zijn er momenten dat je er compleet geen last van hebt?

• Wat helpt je om het stotteren tegen te gaan?

• Wat is het meest vervelende aan stotteren?

• Is er iets dat anderen kunnen doen om je te helpen?

• Heeft stotteren altijd met on-zekerheid te maken?

tipS voor leerkracHtenDe vzw Belangengroep Stotteren-de Mensen geeft op zijn website http://www.stotteren.be enkele tips voor leerkrachten:

• Geef zelf het goede voorbeeld door rustig te praten.

• Behandel de stotterende leerling zoals elk ander kind, bescherming vanwege het stotteren is slecht voor de ontwikkeling.

• Heb begrip en geduld.

• Probeer niet op eigen houtje iets te doen tegen het stotte-ren van de leerling. De kans bestaat dat u meer kwaad doet dan goed. Bespreek met

de ouders wat je het best kan doen, meestal volgen ze thera-pie met hun kind, en kunnen zij zeggen hoe ermee om te gaan en wat zeker niet te doen.

• Probeer het stotteren aan-vaardbaar te maken voor de klas zodat het geen taboe wordt. Spreek over het stot-teren in de klas. Informatie geven kan bepalend zijn om pestgedrag te voorkomen. La-chen of pesten met het stotte-ren mag niet getolereerd wor-den! Een stotterend kind mag niet geïsoleerd raken.

SurFtipShttp://www.stotteren.be/http://www.stotterforum.be/

P 35

Iedereen weet wel wat een film-poster is , maar heb je er wel al eens goed naar gekeken? Wist je bijvoorbeeld dat studio’s tegen-woordig verschillende posters maken, bedoeld voor verschil-lende doelgroepen. Bejaarden krijgen een andere poster voor-geschoteld dan jongeren, ook al gaat het om dezelfde film. En er zijn zelden zo veel verschillende filmposters gemaakt van één film als van THE KING’S SPEECH

Een filmposter bestaat meestal uit een foto van de hoofdacteur(s), de titel en de namen van de bekend-ste acteurs. Vaak staan ook de

volgende zaken erop vermeld: een tagline (een of twee zinnetjes die je nieuwsgierig maken naar de film), de regisseur, de namen van de per-sonages, de releasedatum etc.

Een poster moet je iets vertellen over het genre van de film, en moet je zoveel mogelijk redenen geven om naar de film te gaan kijken. Was de vorige film van de regisseur een hit, dan lezen we ‘Van de makers van…’. Heeft de film goede recensies, dan staat er meestal een quote van zo’n recen-sie op. Heeft de film prijzen ge-wonnen, dan staat ook dat er op.

maRKETING: dE FIlmPoSTER

P 36

In de bijlage vind je enkele pos-ters van THE KING’S SPEECH. Bekijk ze en beantwoord onder-staande vragen:

• Hoe geven de kleur, het beeld, en lay-out van de poster je een idee van het verhaal, het genre en de stijl van de film?

• Welke informatie vind je op de poster? (acteurs? Regis-seur? Prijzen? Recensies?)

• Wat is de tagline?

• Hoe is de informatie gestruc-tureerd?

• Hoe is het evenwicht tussen woord en beeld?

• Voor welke doelgroep zou deze poster gemaakt zijn?

• Welke poster spreekt jou het meeste aan en waarom?

• Welke tagline vind je het bes-te passen bij de film

• Kan je zelf een (Nederlandse) tagline verzinnen?

• Vergelijk de posters waar zo-wel Prins Albert als Lionel op-staan. Hoe tonen die posters de relatie tussen de twee?

P 39

bIblIoGRaFIEBOWEN C. Lionel Logue: Pioneer Speech Therapist, in: Speech Language Therapy Dot Com, 2002

http://www.speech-language-therapy.com/ll.htm

FILM EDUCATION, The King’s Speech Resources, (2 september 2011)

http://www.filmeducation.org/thekingsspeech/

HITCHENS C. “The King’s Speech revisited”, in: Daily Hitchens, 21 februari 2011

I.E.J. “Stotteraar is niet langer dorpsgek”, in: Het Nieuwsblad, 18 februari 2011

NEDERLANDS INSTITUUT VOOR FILMEDUCATIE, Buddy. Amsterdam, 2004

REUNES G. “Veel stotteraars worden artiest, commentaar”, in: De Standaard, 23 februari 2011

S.D.G. “Tweehonderd stotteraars laaiend enthousiast over The King’s Speech”, in: Het Nieuwsblad, 17 februari 2011

SEIDLER D. “How the ‘naughty word’ cured the King’s stutter (and mine)”, in: The Daily Mail, 20 december 2010

SEIDLER D. The King’s Speech, Screenplay, See-Saw Films/Bdlam Productions

http://twcawards.com/assets/downloads/pdf/the-kings-speech1.pdf

VANDER TAELEN L. “Stotteren? Praten helpt.” In: De Standaard, 23 februari 2011

VANTYGHEM P. “In de muziek kon ik mij laten gelden”, in: De Standaard, 23 februari 2011

VANTYGHEM P. “Veel stotteraars worden artiest”, in: De Standaard, 10 mei 2011

VANTYGHEM P. “Zing een nieuw lied”, in: De Standaard, 10 mei 201

FICHE VOOR DE LEERLINGEN:

Op de volgende pagina vind je een fiche voor de leerlingen. Daarop staan een aantal trefwoorden, citaten en vragen die met de film te maken hebben. Je kan deze fiche gebruiken als leidraad tijdens de bespreking van de film.

ONLINE LESFICHE:

Een online lesfiche voor de leerlingen met fragmenten, extra beeldmateriaal en weetjes over de film vind je terug op de website www.filmfiches.be

bIjlaGE

Fiche voor de leerlingen

Heb jij al iemand zoveel moed gegeven dat die per-soon iets deed wat hij eerst niet durfde? Hoe zou je zo-iets aanpakken?

http://www.stotteren.be/http://www.stotterforum.be/

Regisseur Tom Hooper specialiseert zich in klassiek gemaakte historische kostuumdrama’s over historische leiders. De films worden steeds gedragen door geweldige en doorleefde vertolkingen. Zijn volgend project is de verfil-ming van LONG WALK TO FREEDOM, de autobiografie van Nelson Mandela.

Wat is het verband tussen de vriendschap van de koning met Lionel en het succes van de spraakbehandeling?

Scenarist David Seidler (°1937) stotterde als kind zo erg dat hij nauwelijks een deftig woord kon uitbrengen. Zijn vader liet hem tijdens de tweede wereldoorlog luisteren naar de toespraken van de Engelse koning Geor-ge VI. Seidler: “George VI was een stotteraar, die radiotoespraken moest geven die over de hele wereld aandachtig beluisterd werden. Maar hij volbracht deze taak met passie en met moed. Ik was toen zes jaar, en die toespraken maakten een diepe indruk op mij. Ze gaven mij de kracht om mijn eigen gestotter te overwinnen.”

De echte toespraak die de koning op het ein-de van de film geeft, kan je online beluiste-ren op YouTube.com onder de titel The King to His Peoples. H.M. King George VI from Buckingham Palace September 3rd 1939

Gert Reunes van vzw Belan-gengroep Stotterende Mensen (BeSt): “De puberteit is een van de gruwelijkste en moeilijkste periodes voor een mens die stot-tert. Je wil bij de groep horen en je bent oh zo speciaal omdat je niet kan communiceren als an-dere mensen. Hier gaan vele pu-bers zich afzonderen. Nog erger is dat ze hun probleem niet wil-len zien. Ze liegen tegen zichzelf dat ze niet stotteren. Dat leidt tot vluchtgedrag. Begrijpelijk: een mens wil zich beschermen voor het negatieve.”

Europarlementslid Luckas Vander Taelen, ook een stotteraar: “Wie niet gelooft dat hij kan spreken, gelooft niet in zichzelf en zal daar zijn hele leven lang door getekend zijn. Stotterende mensen mogen zich niet opsluiten in hun handicap. Ze moeten in-zien dat ze niet gedoemd zijn om zwijgend door het leven te gaan en dat er therapieën bestaan die werken. Ik hoop uit de grond van mijn hart dat THE KING’S SPEECH er-voor zal zorgen dat er meer over stotteren zal gesproken worden en niet in het minst door de stotteraars zelf!”

Kunnen vrienden je echt helpen om obsta-kels te overwinnen?

De standaardopbouw van een film

1. Introductie

2. Het probleem / Vraagstelling

3. De reactie op het probleem of de vraag

4. De climax of het antwoord op de vraag

5. Ontknoping