Reportage Een voorstelling maken met Charli Chung

Meekijken met het maken van Charli

Chungs nieuwste theatervoorstelling. ‘Ik

bén het artistieke team’

Repetitie voor Wolven huilen niet alleen.Beeld Hilde Harshagen

Regisseur en wervelwind Charli Chung (24) is hét theatertalent van dit moment. Zijn nieuwe,

ambitieuze voorstelling Wolven huilen niet alleen is gebaseerd op de documentaire The

Wolfpack.

Herien Wensink13 februari 2020, 18:51

8 januari, presentatie van de plannen bij Theater Frascati in de Nes

Op de voorkant van het script staat ‘Regie, decor, kostuums: Charli Chung.’ Drie functies, één

naam: die van de 24-jarige Italiaans-Chinees-Nederlandse theatermaker Chung. De charmante

dandy Chung, steevast gehuld in katholiek zwart en met een hoofd vol Romeinse krullen, is

een van de grootste talenten van een nieuwe generatie regisseurs. Sinds zijn afstuderen aan de

regieopleiding twee jaar geleden heeft hij met koortsachtige arbeidsijver al zeven

voorstellingen gemaakt, die opvielen door de bravoure, de grote gebaren en een romantisch,

Bourgondisch levensgevoel. Geen aarzelende start, geen moeilijke, zoekende periode – Chung

debuteerde als een confettikanon: trefzeker, krachtig en kleurrijk. Zijn buitenissig

barokke Don Caravaggio (2019) haalde de Volkskrant-toptien met beste voorstellingen dat

jaar, en werd geselecteerd voor het Vlaamse Theaterfestival. Nu waagt Chung zich opnieuw

aan een opmerkelijke productie, Wolven huilen niet alleen, waarbij hij ook nog eens véél werk

op zijn schouders neemt.

Het is woensdag 8 januari, en vandaag presenteert hij op de zolder van theater Frascati zijn

plannen voor een dozijn medewerkers van het productiehuis. De komende vijf weken

repeteert Chung hier met vijf jonge acteurs aan een theatrale ‘re-enactment’ van de

documentaire The Wolfpack (2015). Normaal staat voor zo’n productie zes weken, maar

Chung leverde één week repetitietijd in om een extra acteur te kunnen betalen. En hij

bespaarde dus op het artistieke team. Chung: ‘Ik bén het artistieke team.’ Hij staat er

onbezorgd bij te stralen.

De vijf acteurs – Joes Brauers, Teun Donders, Alex Hendrikx, Charles Pas en Chris Peters,

zitten aan een tafel die is bezaaid met dvd’s: van Pulp Fiction tot Harry Potter, Goodfellas

naast Titanic en van The Shawshank Redemption tot The Dark Knight. Ertussen staat een doos

van Dunkin’ Donuts, waar vrolijk op wordt aangevallen. Ook aan tafel: schrijver Don Duyns

(52), die een nieuwe toneeltekst schreef met de documentaire als inspiratie. Chung: ‘Don

heeft een prachtige tekst geschreven en hij heeft een filmkennis van hier tot Tokio, zo blijkt.

Maar bovenal is hij erbij voor een beetje ouderlijk tegenwicht.’

The Wolfpack gaat over zes broers (in de voorstelling speelt Teun Donders een tweeling), die

veertien jaar lang door hun vader binnen werden gehouden in een New Yorks appartement,

om ze te beschermen tegen de boze buitenwereld. Ze kregen thuis les van hun moeder, die

evengoed gevangen zat. Pijnlijke, treurige geschiedenis, schokkende documentaire.

Documentaire The Wolfpack

The Wolfpack van Crystal Moselle uit 2015 gaat over de broers Bhagavan, Mukunda, Krsna,

Jagadisa, Narayana en Govinda en hun minder begaafde zusje Visnu die door hun vader 14

jaar lang binnen worden gehouden. Ze groeien op met het kijken van circa vijfduizend dvd’s.

Uit cornflakesdozen en yogamatten bouwen ze filmsets en spelen hun favoriete films scène

voor scène na. Uiteindelijk besluit Mukunda zijn vader uit te dagen en te ontsnappen. Na de

documentaire werden de zes broers tijdelijk beroemd. Inmiddels lijken ze relatief normale

levens te leiden.

Maar als Chung de aanwezigen glunderend vertelt wat hem zo aanspreekt aan de film, is dat,

naast hun hechte broederliefde in die benauwde omgeving (‘een zeshoeksrelatie in een

snelkookpan’), vooral het bijzondere tijdverdrijf dat de jongens binnenskamers ontwikkelden.

Chung: ‘Vader haalde in de loop der tijd niet minder dan vijfduizend dvd’s in huis. Film is

hun opvoeding geweest; door films te kijken hebben ze de wereld leren kennen.’ Uit de tekst

van Duyns: ‘Films boden een richtsnoer om te leven. Een gebruiksaanwijzing. […] Films

Charli Chung: ‘Ik kan af en toe haast jaloers zijn op de tijd die zij daarbinnen hadden’Beeld

Hilde Harshagen

leerden ons zelfs hoe we moesten praten en ons stijlvol moesten aankleden. Thanks, Reservoir

Dogs.’ Chung: ‘Ze keken echt álles: actie, misdaad, arthouse, horror, fantasy, noem maar op.

Van Quentin Tarantino tot Tim Burton en alles ertussen; verzin het en zij hebben het gezien.’

Zijn eigen werk bestaat vaak uit montages van meerdere bronnen, zegt hij, inspiratie haalt hij

uit films, muziek, boeken en beeldende kunst. ‘En The Wolfpack is natuurlijk de ultieme bron,

omdat die van zichzelf al een montage is, van honderden films.’ Qua vertelling is de

documentaire bovendien een jongensboek, aldus Chung, met een onvrijwillige opsluiting, een

slechterik, een held (de middelste zoon Mukunda, die uiteindelijk uitbreekt) en zelfs een soort

happy end.

Uit de tekst: ‘Zes jongens, opgegroeid tussen Disney en Tarantino, de Amerikaanse droom en

de Amerikaanse nachtmerrie.’

Chung is zelf ook een filmfreak. ‘De teller staat nu zo’n beetje op duizend films – soms kijk

ik er tien op een dag en lig ik ’s avonds tollend in mijn bed. Die jongens hebben zo’n enorme

voorsprong in filmkennis; dat haal ik nooit meer in. Ik kan af en toe haast jaloers zijn op de

tijd die zij daarbinnen hadden.’

De eerste vergadering voor de voorstelling Wolven huilen niet alleen. Beeld Hilde Harshagen

Tijd ook om, en dat vindt Chung nog wel het mooiste, hun favoriete films van begin tot eind

na te spelen, met zelfgeknutselde rekwisieten en al. ‘Ze hadden geen toegang tot de

buitenwereld, geen internet en geen geld. Dus maakten ze alles wat ze nodig hadden zelf, van

wc-rollen, vuilniszakken en karton.’ In de documentaire fabriceren de broers een fantastisch

Batmankostuum van zwartgeschilderde cornflakesdozen en een yogamat.

‘Die drang om te creëren, met alleen wat rommel en hun eigen verbeelding, die raakt me nog

het meest.’ Monter kondigt Chung aan dat hij en zijn acteurs ook zelf de rekwisieten voor de

voorstelling zullen fabriceren – geweren, maskers, pruiken, een lichtzwaard – net zoals ‘de

jongens’ dat deden. En natuurlijk zullen ze hier, op zolder bij Frascati, héél veel filmscènes

gaan naspelen, belooft hij. ‘Jullie weten dat ik altijd veel te groot droom, en mijn droom is dit

keer: een enorme, ambitieuze, hemelbestormende ode aan cinema.’

22 januari, repetitie: filmscènes naspelen

Vanmorgen heeft Chung op kantoor bij Frascati post van zijn moeder ontvangen. Een

pakketje multivitamine en vitamine D. ‘Zij ziet mij natuurlijk nu ook twee maanden niet, en

ze weet dat ik soms liever werk dan eet.’ Chung komt uit een horecafamilie waarin hard

werken normaal is. ‘Zes dagen per week, tien uur per dag, en de zondag werd besteed aan

boekhouden. Ik werk nu ook steeds in de avonden door – filmscènes opzoeken, kostuums

bestellen, muziekjes monteren voor de score. Als ik iets bedenk of verander bel ik iedereen

om 11 uur ’s avonds nog op, of ik stuur om 1 uur een mail. Waarschijnlijk zit er wel iets

adhd-achtigs in mij.’

De repetitieruimte oogt intussen als een ontploft handenarbeidlokaal – de vloer is bezaaid met

karton, bubbeltjesplastic, repen stof, maskers, brillen, dozen, plastic tassen en stukken tape.

En honderden dvd’s, die Chung achteloos met een bezem aan de kant veegt.

Repeteren gaat bij hem meestal zonder vooropgezet plan. ‘De beste ideeën ontstaan ter plekke

tussen mij en de acteurs. En dan kan het dus ook gebeuren dat ik alles opeens weer verander.

Ik ben een soort Che Guevara in de repetitieruimte, ik wil voortdurend dingen omgooien.

Gisteren zaten ze me om half vijf scheel aan te kijken. Toen had ik echt te veel van ze

gevraagd.’

Zelf is bij Chung deze ochtend geen spoor van vermoeidheid te bespeuren. Hij klapt in zijn

handen: ‘Vandaag is filmdag, jongens!’ Regisseur en acteurs hebben uit honderden filmtitels

42 scènes geselecteerd, die misschien wel, of misschien niet, in de voorstelling komen. ‘Hoe

ik vandaag wil gaan werken: we gaan álles doen! Maar wel kort, gewoon om even te kijken:

wat hebben we allemaal. Want dat weten jullie ook niet meer, of wel?’ Bij alles wat hij zegt

lijkt Chung van enthousiasme uit elkaar te barsten. ‘O, en sorry alvast voor mijn slappe lach

de hele dag.’

Teun Donders heeft een helder scèneoverzicht gemaakt in een nette multomap. Chung: ‘Wat

mooi! Ik hou van je!’ Donders: ‘Ja, ben ik nu gestegen in je achting?’

De scènes zijn geselecteerd op inhoudelijke relevantie: ofwel ze vertellen iets over

gevangenschap en ontsnapping, over broers, of vaders en zonen, ofwel ze behelzen een andere

levensles die voor de jongens in hun sociale isolement van nut was - lessen over vriendschap,

liefde en meisjes. Maar het zijn er veel te veel.

Chung grijpt naar zijn hoofd. ‘O, jongens, waar zijn we aan begonnen? Gister keek ik The

Matrix, en dacht ik: waarom zit er eigenlijk zo weinig Matrix in?’ De groep discussieert over

de bruikbaarheid van een specifieke Nemo-quote (‘I didn’t come here to tell you how this is

going to end. I came here to tell you how it’s going to begin.’) die uiteindelijk de voorstelling

haalt.

Repetitie in Theater Frascati in Amsterdam.Beeld Hilde Harshagen

Dan is het tijd voor actie: ‘Oké lieverds, maak de vloer even vrij, stoelen uit de weg, kom aan

de zijkant naar je collega’s kijken. En laten we even wat gaan dóén!’ Met Duits accent:

Theater Machen! Hup, de vloer op!’

Teun Donders trapt af met een tamelijk briljante imitatie van Gollum/Smeagol uit The Lord of

the Rings. Met precies de juiste scherpte en klankkleur lispelt hij hebberig het beroemde: ‘My

prrrecioussss.’ Chung: ‘Wauw! Applaus! Deze gaat de voorstelling honderd procent zeker

halen. Ik noteer dat.’

Later is Donders ook nog een hartverscheurende Tom Hanks in een scène uit Cast Away,

waarin Hanks’ personage ontroostbaar afscheid neemt van zijn enige vriend, een volleybal,

die wegdrijft in zee.

Donders (op een kartonnen vlot, en zonder volleybal): ‘Wilson!’

Chung: ‘We hadden toch een bal? Ergens in deze chaos is een bal.’

Daarna volgen in hoog tempo – onder veel meer – The Big Lebowski (‘Where’s the money,

Lebowski?’), The Dark Knight Rises, Donnie Darko en Harry Potter. Chung stuurt

incidenteel bij op verstaanbaarheid, beeld en intentie. Tijdens de scènes wipt hij op zijn stoel

op en neer, hurkt ongedurig op de zitting of gaat op de stoel staan. Hij beweegt handen en

armen op het tempo van hun tekst, soms subtiel als een dirigent, dan weer groot, als een

luchtverkeersleider.

Uit Star Wars is er de dramatische confrontatie tussen Darth Vader en Luke Skywalker, vader

en zoon. En natuurlijk mag The Godfather niet ontbreken. Alex Hendrickx propt stukken

koffiefilter in zijn wangen om meer te klinken als Marlon Brando, in gesprek met filmzoon Al

Pacino. Nadat hij zijn tekst heeft gezegd (‘I spent my whole life trying not to be careless’) is

Chung even stil. Dan volgt een gulle bulderlach. ‘Prachtig! Maar ik heb er geen woord van

verstaan.’

Zo puzzelen Chung en zijn acteurs de scènes uit en in elkaar; moet die zin erin, slaat dat

ergens op, loopt dit soepel in elkaar over? Met als doel om tot een 8 minuten durende

montage van filmscènes te komen die straks het hart van de voorstelling vormt.

31 januari, eerste doorloop

Repeteren gebeurt dagelijks van 11 tot 5, en in de overgebleven uren en de weekenden wijdt

Chung zich aan de overige taken van het ‘artistieke team’. Zo heeft hij zichzelf geleerd een

decor te ontwerpen in het 3D-ontwerpprogramma SketchUp. ‘Maar dat was heel moeilijk! Ik

weet niks van verhoudingen. Hoe breed is 3 meter? Hoe hoog is een kast, een deur? Het

probleem met mij is ook steeds dat ik iets besluit, en daarna dan een hartaanval krijg en me

weer bedenk.’

In de documentaire hebben de jongens lange, donkerbruine, wolfachtige manen, maar Chung

besloot vorige week dat hij geen pruiken wilde. ‘Dat leek me onhandig, met al het verkleden

dat we doen. Maar vandaag kreeg ik spijt.’ Dat betekent vele telefoontjes aan

theaterrekwisietenwinkel Backstage (Chung: ‘Zij zijn geweldig’), en een flinke, onvoorziene

hap uit het productiebudget. ‘Maar dan roep ik gewoon: ik bespaar op een kostuum- en een

decorontwerper!’ Zijn eigen decorontwerp ligt inmiddels bij de bouwer. ‘Daar kan ik nu niks

meer aan doen, dat is misschien wel goed. Maar als ik spijt krijg van die witte muren, verf ik

ze gewoon eigenhandig groen.’

Het plan om met de acteurs rekwisieten te knutselen is van de baan. ‘Ik stuur ze liever naar

huis om te slapen. Dus doe ik het nu maar een beetje zelf, in mijn eigen autistische uren.’

Trots toont hij een goed gelijkende kartonnen kalasjnikov. Brede glimlach: ‘Als ik het doe,

wordt het toch mooier.’ Goed, soms prevaleert efficiëntie boven creativiteit: het

Batmankostuum en -masker zijn gewoon online besteld. Chung plakt er tape overheen om het

er amateuristischer uit te laten zien. Hij zucht. ‘Ik ben dingen die echt zijn, nep aan het

maken, om ze zo echt mogelijk te laten lijken.’ Nee, zo had hij het van tevoren óók niet

bedacht. ‘Maar ik doe eigenlijk nooit wat ik van tevoren bedenk.’

Januari/februari 2020, Charli Chun wordt gevolgd tijdens de voorbereidingen van het

theaterstuk Wolven Huilen Niet Alleen. De voorbereidingen vinden plaats in het Frascati

Theater. Joes Brauers doet de stem na van Darth Vader door een kartonnen buis.Beeld Hilde

Harshagen

Vandaag is ‘doorloopdag’, de eerste keer dat de acteurs alle scènes min of meer

ononderbroken achter elkaar spelen, hoewel Chung het niet kan laten om tussendoor in te

grijpen. Joes Brauers (20) begint, ernstig, iets gekweld. ‘The strength of the pack is the wolf.

The strength of the wolf is the pack.’ Brauers speelt de jongste broer Jagadisa, die na hun

‘ontsnapping’ met een zekere weemoed terugblikt op hun bijzondere jeugd: opgesloten, oké,

maar wel sámen. Zijn monoloog voorziet de voorstelling van een diepere, universele laag, als

metafoor voor het soms pijnlijke proces van volwassen worden.

Heimwee naar de vanzelfsprekende symbiose van het gezin is het, en naar de ongebreidelde

fantasie van de kindertijd. Dat is iets wat Chung herkent, en wat hij in feite bij elk

repetitieproces opnieuw opzoekt, met het repetitielokaal als reusachtige verkleedkist, en de

acteurs als surrogaatgezin. ‘Ik creëer mini-familietjes voor de duur van drie maanden.’

Dan, tegen Alex Hendrickx: ‘Kun jij je houding en mimiek daar iets uitvergroten? Tante Jet

uit Bergen op Zoom moet het ook begrijpen.’

Hendrickx: ‘Laat Bergen op Zoom met rust!’

10 februari, pruiken passen en opbouw decor

Gisteren kreeg Chung in de avonduren plots een nieuw kostuumidee. Aanvankelijk was het

plan om zijn jongens als basiskostuum zwarte pyjama’s te laten dragen. ‘Maar toen werd ik

bang dat het er te gestileerd uit zou gaan zien. Dus ben ik als een gek pyjama’s gaan bestellen,

witte, gele, blauwe, roze. Nu zijn er uit de hele wereld pyjama’s naar mij op weg.’ Een week

voor de eerste try-outs is dus nog (deels) onduidelijk hoe de acteurs er in de voorstelling uit

zullen gaan zien? ‘Haha, ja, maar dat is bij mij wel normaal.’

Veel zal ook afhangen van het decor, denkt Chung, dat op dit moment wordt afgeleverd en

geïnstalleerd bij Frascati. Wat in elk geval vaststaat: de vijf net iets te grote, coole Reservoir

Dogs-pakken die de jongens op zeker moment zullen dragen. En hun pruiken.

Deze ochtend gaan ze pruiken passen bij theaterwinkel Backstage aan de Rozengracht.

Medewerker Sjoerd Fluit ontvangt de jongens even hartelijk als deskundig. De verslaggever

vertrouwt hij toe dat dit verzoek om vijf langharige donkerbruine hippiepruiken wel héél last

minute kwam. Die hebben ze hier niet zomaar op voorraad. Alle leveranciers in het hele land

is hij afgegaan, en het is gelukt - uiteindelijk. Chung, opgewekt: ‘Soms vinden mensen mij

echt niet grappig.’ Maar alle mogelijke twijfel, scepsis, ergernis of weerstand treedt hij

tegemoet met hetzelfde onverwoestbare optimisme. Zijn enthousiasme werkt als een

straalkachel, ook vandaag weer. Glunderend aanschouwt Chung hoe zijn jongens één voor

één transformeren tot onverzorgde wolvenkinderen. Bij Donders wordt het lange haar in een

staart gebonden, met één lok los. ‘My preciousss’, slist hij duister tegen de spiegel.

Chung: ‘O, dit is zo mooi!’

Donders, ironisch: ‘Maar is het ook artistiek verantwoord?’

Hendrickx: ‘Je bent nu net zo’n jongen die nog stééds in de videotheek werkt.’

Chung: ‘Ja! Jullie worden er allemaal nerdjes van! Maar wel een stuk schattiger.’ En dan,

vertederd: ‘Mijn boyband.’

Januari/februari 2020, Charli Chun wordt gevolgd tijdens de voorbereidingen van het

theaterstuk Wolven Huilen Niet Alleen. De voorbereidingen vinden plaats in het Frascati

Theater. Chris Peters speelt een scene uit Frankenstein.Beeld Hilde Harshagen

Terug bij Frascati is er nog een meevaller: het decor is goed uitgevallen, en mooi. Tot zijn

grote opluchting is Chung nog steeds blij met het concept: een opengewerkte, hagelwitte

huiskamer in een filmstudio. Misschien is alleen de dvd-kast iets te hoog uitgevallen, grinnikt

hij. ‘Maar dat is ook wel goed, als metafoor, dat de bovenste plank net buiten hun bereik is.’

Het ironische van The Wolfpack is, zegt hij, dat de vader films in huis haalde om zijn kinderen

binnen te houden en zijn indoctrinatie over de boze buitenwereld kracht bij te zetten met films

vol moord en geweld. ‘Maar die jongens kozen ervoor iets anders te zien. Voor hen werd film

een venster op de wereld, en daarmee zette hun vader de deur voor hun ontsnapping op een

kier. Die films gaven de jongens een alternatief, een ander verhaal dan zijn doemscenario.

Uiteindelijk hebben ze hem onttroond, en als het ware de betovering verbroken.’

Voor Chung, zelfverklaard romanticus en optimist, is dat waar dit verhaal om draait. ‘De

veerkracht van de jongens en de kracht van hun verbeelding. Het vermogen dat ze hadden om

ondanks hun omstandigheden in een betere en een mooiere wereld te geloven. Eerst

binnenshuis, en later ook buiten.’

Try-outs The Wolfpack vanaf 18/2, première 20/2 in theater Frascati.

Charli Chung

Charli Chung (24) studeerde in 2017 af aan de regieopleiding van de Toneelacademie

Maastricht met de succesvolle voorstelling The Dreamers. Daarna maakte hij bij

productiehuis Frascati onder meer Bij jou begin ik (nominatie BNG Theaterprijs) en het

juichend ontvangen Don Caravaggio (selectie Vlaams Theaterfestival). Afgelopen zomer

maakte Chung op theaterfestival De Parade de voorstelling Alles wat liefde is; een

razendsnelle theatrale mash-up van romantische comedy’s. Volgend seizoen treedt hij toe tot

het makersensemble van Toneelgroep Oostpool. Chung regisseert ook de komende

theatertournee van de Nederlandse Songfestivalinzending Jeangu Macrooy.