Goederen, zaken en rechten.

Wat zijn dat???

Plaats goederenrecht in het burgerlijk

recht

Vermogensrecht

Goederenrecht

Regels voor de verhouding tussen

burgers en goederen

Verbintenissenrecht

Regels voor de verhouding tussen

burgers/ondernemingen onderling

=

(Eigenaar auto is eveneens eigenaar van haar bestanddelen)

“Hij die een individueel bepaalde zaak moet afleveren, is verplicht tot de aflevering voor deze zaak zorg te dragen op de wijze waarop een zorgvuldig schuldenaar dit in de gegeven omstandigheden zou doen.” (6:27 BW)

Goederen versus verbintenissen

Goederen: alle zaken en vermogensrechten (3:1 BW)

Registergoederen: goederen waarvan voor overdracht ov vestiging inschrijving in de openbare registers noodzakelijk is

Definities

Zaken: voor menselijk beheersing vatbare objecten

versus

Definities

Zaken: roerend vs onroerend

Onroerend: “… de grond, de nog niet gewonnen delfstoffen, de met de grond ,

alsmede de gebouwen en werken die duurzaam met de grond zijn verenigd, hetzij

rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken.”

(3:3 lid 1 BW)

Roerend: niet maar “

…Roerend zijn alle zaken die niet onroerend zijn.” (3:3 lid 2 BW)

• Goederen: niet alleen zaken maar ook vermogensrechten die:

– “Rechten die, hetzij afzonderlijk hetzij tezamen met een ander recht, overdraagbaar zijn,

– of er toe strekken de rechthebbende stoffelijk voordeel te verschaffen,

– ofwel verkregen zijn in ruil voor verstrekt of in het vooruitzicht gesteld stoffelijk voordeel, zijn vermogensrechten.” (art.3:6 BW)

– Voorbeelden vermogensrechten: eigendom, hypotheek, erfdienstbaarheid, vorderingsrechten, intellectuele eigendomsrechten

Vermogensrechten

• Is nog niet gewonnen olie in de grond roerend?

• En ?

• Is roerend?

• En ?

Minivragenlijst

Eigendomsrecht en

eigendomsverkrijging• Eigendomsrecht: het meest omvattende recht

• Verkrijging van eigendom 1:

– Erfopvolging

– Boedelmeningen (bv door een huwelijk)

– Fusie tussen bedrijven

– Bij verkrijging 1 neemt rechtsopvolger “de lusten en de lasten” over

• Verkrijging van eigendom 2:

– Verjaring

– Overdracht

– Onteigening

– Bij verkrijging 2 wordt alleen positief bestanddeel uit het vermogen

verkregen

Natrekking:1. De eigendom van een roerende zaak die een bestanddeel wordt van een andere roerende zaak

die als hoofdzaak is aan te merken, gaat over aan de eigenaar van deze hoofdzaak.

2. Indien geen der zaken als hoofdzaak is aan te merken en zij toebehoren aan verschillende eigenaars, worden deze mede-eigenaars van de nieuwe zaak, ieder voor een aandeel evenredig aan de waarde van de zaak.

3. Als hoofdzaak is aan te merken de zaak waarvan de waarde die van de andere zaak aanmerkelijk overtreft of die volgens verkeersopvatting als zodanig wordt beschouwd.

Zaakvorming

Andere mogelijkheden van eigendomsverkrijging

• Vinderschap (5:6 BW)– Bv: “De vinder die aan de hem in artikel 5 lid 1 gestelde eisen heeft voldaan, verkrijgt de

eigendom van de zaak één jaar na de in artikel 5 lid 1 onder a bedoelde aangifte of mededeling, mits de zaak zich op dat tijdstip nog bevindt in de macht van de vinder of van de gemeente…”

Andere mogelijkheden van eigendomsverkrijging

Sleepboot Egbertha (HR 26-03-1936)

AvdM 2014 12

• Schatvinding (5:13 BW)1. Een schat komt voor gelijke delen toe aan degene die hem ontdekt, en aan de eigenaar van de onroerende of roerende zaak, waarin de schat wordt aangetroffen.

2. Een schat is een zaak van waarde, die zolang verborgen is geweest dat daardoor de eigenaar niet meer kan worden opgespoord.

3. De ontdekker is verplicht van zijn vondst aangifte te doen overeenkomstig artikel 5 lid 1 onder a. Indien geen aangifte is gedaan of onzeker is aan wie de zaak toekomt, kan de gemeente overeenkomstig artikel 5 lid 1 onder c vorderen dat deze aan haar in bewaring wordt gegeven, totdat vaststaat wie rechthebbende is.

Andere mogelijkheden van eigendomsverkrijging

• Zaaksvorming (5:16 BW):1. Indien iemand uit een of meer roerende zaken een nieuwe zaak vormt, wordt deze eigendom van de eigenaar van de oorspronkelijke zaken. Behoorden deze toe aan verschillende eigenaars, dan zijn de vorige twee artikelen van overeenkomstige toepassing.

2. Indien iemand voor zichzelf een zaak vormt of doet vormen uit of mede uit een of meer hem niet toebehorende roerende zaken, wordt hij eigenaar van de nieuwe zaak, tenzij de kosten van de vorming dit wegens hun geringe omvang niet rechtvaardigen.

3. Bij het verwerken van stoffen tot een nieuwe stof of het kweken van planten zijn de vorige leden van overeenkomstige toepassing.

+ =

Andere mogelijkheden van eigendomsverkrijging

• Altijd gekoppeld aan twee erven: dienend erf en heersend erf.

• Door erfdienstbaarheid krijgt eigenaar van het heersend erf bepaalde rechten ten opzichten van het dienend erf.

• Deze rechte drukken, omgekeerd, als een last op het dienend erf.

Erfdienstbaarheid

Erfpacht

• Erfpacht = recht om onroerende zaak van

een ander te gebruiken.

• Wordt door gemeenten veel gebruikt bij

uitgifte van grond.

• Erfpachter heeft genot van onroerende zaak

als eigenaar maar mag bestemming niet

veranderen.

Opstal

Recht van opstal breekt natrekking door

Opstal: gebouw, werk of beplanting, zonder de grond.

Opstalrecht: recht dat aan de opstalhouder toelaat op andermans grond

gebouwen, werken en beplantingen op te richten.

5:101 BW:

1. Het recht van opstal is een zakelijk recht om in, op of boven een

onroerende zaak van een ander gebouwen, werken of beplantingen in

eigendom te hebben of te verkrijgen.

2. Het recht van opstal kan zelfstandig dan wel afhankelijk van een ander

zakelijk recht of van een recht van huur of pacht op de onroerende zaak

worden verleend.

3. In de akte van vestiging kan de opstaller de verplichting worden

opgelegd aan de eigenaar op al dan niet regelmatig terugkerende

tijdstippen een geldsom - de retributie - te betalen.

• Art.5:106 lid 4 BW…Onder appartementsrecht wordt verstaan een aandeel in de goederen die in de splitsing zijn betrokken, dat de bevoegdheid omvat tot het uitsluitend gebruik van bepaalde gedeelten van het gebouw die blijkens hun inrichting bestemd zijn of worden om als afzonderlijk geheel te worden gebruikt. Het aandeel kan mede omvatten de bevoegdheid tot het uitsluitend gebruik van bepaalde gedeelten van de bij het gebouw behorende grond. In het geval van lid 2 omvat het aandeel de bevoegdheid tot het uitsluitend gebruik van bepaalde gedeelten van het stuk grond, die blijkens hun inrichting of aanduiding bestemd zijn of worden om als afzonderlijk geheel te worden gebruikt.

Door appartementsrecht krijgt iedere flatbewoner exclusieve gebruiksrecht van zijn eigen flat en wordt hij mede eigenaar van het totale gebouw

Appartementsrechten

• Niet

• Maar: zakelijk recht om het eigendom van een andere persoon te mogen gebruiken en daarvan de vruchten te mogen plukken

• Komt vaak voor in testamenten

Vruchtgebruik

Pand en hypotheek

• Pand en hypotheek = zekerheidsrechten

• “Het recht van pand en het recht van hypotheek zijn beperkte rechten,

strekkende om op de daaraan onderworpen goederen een vordering tot

voldoening van een geldsom bij voorrang boven andere schuldeisers te

verhalen.” (3:227 lid 1 BW)

• Hypotheek wordt alleen op registergoederen gevestigd.

• Overige goederen (niet-register goederen) kan

• pandrecht worden gevestigd

• Pand kan o.a. worden gevestigd op een auto, een

• Computer, sieraden maar ook op een vordering tot

• Betaling van een geldsom uit bv een koopovereenkomst.

Vestiging rechten pand en hypotheek

• Strenge wettelijke vestigingsvereisten: zoals opmaken van

authentieke of onderhandse akte + mededeling

• Soorten pand 1: vuistpand

– Het goed waarop pandrecht rust dient uit de macht van pandgever

te worden gebracht en komt in de macht van pandhouder

– In geval van verpanding wordt mededeling gedaan aan schuldenaar

• Soorten pand 2: bezitloos pand

– Bezitloos pand kan worden omgezet in vuistpand

Vestiging rechten pand en hypotheek

• Strenge wettelijke vestigingsvereisten (3:98 BW)

• Vestiging bij notariële akte + inschrijving in

openbare registers

• Vraag: waarom is het belangrijk?

• Kan niet worden gevestigd op de toekomstige

goederen (toekomstige goederen kunnen niet bij

voorbaat worden geleverd)

• Truuc?

Belangrijkste bevoegdheden pand – en

hypotheekhouders• Recht van parate executie

• Het te gelde maken geschiedt doorgaans door middel van openbare

verkoop

• Uit de opbrengst van deze verkoop mag de pand- en hypotheekhouder

zijn vordering voldoen

• Eventueel overschot dient aan pandgever te worden overgedragen. In

geval van hypotheek – draagt de notaris een eventueel overschot af aan

degene diens goed is verkocht

• Separatist in faillissement. Pand- en hypotheekhouder kunnen zich op

het goed verhalen alsof er geen faillissement is.

• Voorrang boven alle schuldeisers.

Verkrijging subjectief recht

ORIGINAIR

(NIET VAN EEN ANDER)

NATREKKING

VERJARING

ONDER ALGEMENE

TITEL

ERFOPVOLGING

BOEDELMENGING

OM NIET

-

SCHENKING

BEZWARENDE

TITEL

KOOP

ONDER BIJZONDERE

TITEL

OVERDRACHT

DERIVATIEF

(VAN EEN ANDER)

VERKRIJGING

SUBJECTIEF RECHT

Bezit en houderschap

VERSCHILLEN ZIJN VOOR

DERDE VAAK NIET GOED

WAARNEEMBAAR

EIGENAAR

BEZIT TE

GOEDER TROUW

DIEF, HELER

BEZIT TE

KWADER TROUW

HOUDT VOOR ZICHZELF

BEZIT

HUURDER, LENER

HOUDT VOOR EEN ANDER

HOUDERSCHAP

IEMAND HEEFT

GOED ONDER ZICH