28 educare | juni 2014

TalentCrowdingonderwijsvernieuwing: iedereen ‘doet’ er aan. er is echter één groep die nooit geraadpleegd wordt:

de kinderen zelf! zouden die ook mee kunnen praten over hun eigen onderwijs? suzan Baldinger en

lex Hupe voegden de daad bij het woord en organiseerden in 2013 de eerste Kidscrowddag. Het

bleek een schot in de roos! de resultaten waren echte eye-openers voor zowel de politiek als de leer-

krachten. Het onderwijs gaat hiermee actief aan de slag in de toekomst. en de tweede Kidscrowddag

is afgelopen maart gehouden!

Kinderen blijken zeer zinnige bijdragen te kunnen leveren aan het gesprek over zinvol onderwijs. Ze vinden het fantastisch om serieus genomen te worden en zijn zeer goed in staat te benoemen wat ze echt belangrijk vinden.

KindermanifestOp een Kidscrowddag wordt door leerkrachten en leerlingen samen gewerkt aan onderwijsvernieuwing voor hun school. De mening en ideeën over de inrichting van het schoolplein, de klas en vooral het onderwijs zelf worden door middel van workshops uitgewerkt. De uitkomsten van de workshops wor-den vastgelegd in een kindermanifest dat door het kinderpers-bureau wordt opgesteld. Een Kidscrowddag wordt begonnen met het doen van een plechtige belofte door de organisatie. Hierin verklaart het schoolbestuur dat het absoluut openstaat voor de inbreng van de kinderen en de voorstellen serieus meeneemt in het opstellen van het schoolbeleid. Dat is voor de kinderen een belangrijk statement. In workshops als de Droomschool gaan leerlingen als gelijkwaardige partners samen met leerkrachten op zoek naar antwoorden op vragen als ‘Hoe ziet het onderwijs van onze dromen eruit?’, ‘Hoe ziet een geschoold mens eruit?’ en ‘Wat moet een ideale leraar al-lemaal doen en kunnen?’. In de workshops Toekomstlessen gaat het over lessen die nu minder aan bod komen, maar een vaste plek in het curricu-lum zouden moeten krijgen. Denk hierbij aan filosofie, digi-tale vaardigheden, levensbeschouwing, expressie enzovoort. Wanneer je het als team op school aandurft zulke belangrijke onderwerp onder de loep te nemen mét de kinderen, heb je een flinke dosis lef nodig. Dit zou ook heel confronterend kunnen uitpakken. Immers, de uitkomst is onzeker: waar komen ze mee? Wat doen we niet goed?

actief burgerschapHet team van de school erkent de substantiële bijdrage van de kinderen en betrekt ze actief als medeburgers bij het onderwijsproces. Zo worden zowel leerkrachten als leerlingen eigenaar van hun eigen (onderwijs-)leerproces. Iedereen voelt zich op deze manier meer betrokken bij het onderwijs, het le-ren wordt er rijker en leuker door! De aandacht verplaatst zich dan ook naar het proces van het leren in plaats van naar het resultaat van de eindproducten. Dat maakt dat alle leerlingen, maar ook de leerkrachten, de kans krijgen op hun eigen wijze hun talenten te ontwikkelen bij de inrichting van de leerom-geving; letterlijk en figuurlijk! De prestatienorm verdwijnt naar de achtergrond. Daar wordt iedereen gelukkiger van. Dit is voor teams op de scholen dus een win-winsituatie!

Het leerproces centraalJan Walburg, bijzonder hoogleraar positieve psychologie, legt uit dat prestatienormen de talentontwikkeling van kinderen in de weg staan. Ze hebben een negatief effect. Stress en druk staan de bloei van de kinderen en hun talenten in de weg. Als kinderen weten dat je op prestaties stuurt en dat beloont, zullen zij hun eigen prestatienormen verlagen om toch de beloning binnen te halen. Zij zullen hun ambities naar beneden bijstellen. Dit doen zij intuïtief. Wanneer je het proces van het leren centraal stelt en dat beloont in plaats van het uiteindelijke product (het toetsresultaat), zullen ze betere prestaties leveren en tot bloei komen! Dat is precies waar de Kidscrowddag om draait!

In verbinding met de leerlingAls volwassenen kinderen als gelijkwaardige medeburgers behandelen, gaat de deur naar een betekenisvoller leersys-

29educare | juni 2014

teem van de toekomst open. Onderwijs en talentontwikkeling zijn processen die zich in verbinding pas optimaal voltrek-ken. Verbinding tussen de onderwijsgevende en de leerling dus. Marcel van Herpen wijst in zijn boek Ik, de leraar op de uitdagingen die professionals hebben om de talenten van hun leerlingen tot bloei te laten komen door zich niet eenzijdig te richten op de prestatienormen, maar juist in te zetten op de visie van leerlingen op hún eigen onderwijs en leeromgeving. En ze daarin serieus te nemen! “Elke leerling wordt enorm blij als hij het gevoel krijgt dat hij ertoe doet. Iedereen die lesgeeft trouwens ook. Dan is het dus het beste als die twee elkaar kunnen versterken. Leraar en leerling samen”, is de quote van Peter Heerschop na het lezen van dit boek.

lesgeven vanuit het hart Aan het einde van een Kidscrowddag hebben scholen een prachtig instrument in handen voor de evolutie van hun schoolconcept. Het eerste manifest dat werd ingediend bij de Tweede Kamer had als uitkomst dat de leerlingen in en om de school meer ruimte willen om op verschillende manieren te kunnen leren. Ze willen bijvoorbeeld buiten les krijgen in een bos en een schooltuin. Ook willen ze leerkrachten die vanuit hun hart lesgeven en niet alleen omdat ze ervoor betaald krijgen. Dat is een stevige uitspraak die blootlegt dat geen enkele leerkracht zich mag verschuilen achter dogma’s

als: ‘We moeten al zoveel’, ‘Er is geen geld’, ‘We hebben geen tijd om de veranderingen door te voeren’ en ‘We lopen altijd achter de feiten aan, het gaat allemaal zo snel’.Als je eenmaal inziet hoeveel het doet voor je zijn als leraar als je de verbinding met je leerlingen aangaat, betrek je ze voortaan bij alle belangrijke schoolaspecten: van de inrichting van het klaslokaal en het schoolplein tot het toepassen van ICT en de aanpak van pestgedrag.

tekst Ineke Struijk (met dank aan Lex Hupe)Beeld Lex Hupe

Luisteren jullie wel? Het wordt eens tijd dat iemand ons serieus neemt!

Meer weten?

groeiwijzer.wijsvooruit.nlwijsvooruit.nl/kids-crowdwww.facebook.com/pages/Kids-Crowd/545511135480143

twitter: @lexhupe

Ik, de leraar, Marcel van Herpen, 9789081949316, e 18,-, te bestellen bij educatheek.nl en www.opvoedingsboek.nl

Kids Crowd; kinderen als raadgevers voor de school van morgen, Suzan Baldinger, 9789082131475, € 12,50, te bestellen bij www.saamuitgeverij.nl en www.opvoedingsboek.nl

Dit artikel kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):

1. Leren met Hart Focus 2. Schatgraven in jezelf 3. Verrassend tekenen 4. Opgroeien in verbondenheid 5. Leren kun je leren 6. De rol van spiegelneuronen

Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding:

www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden

Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl