Taaluniecentrum NVT zondag 17 tot zaterdag 30 augustus...

Semi-nari- Semi-

nari-

Inhoud

Intensieve cursus van

2 weken voor docenten

Nederlands uit heel

de wereld

Taaluniecentrum NVTzondag 17 tot zaterdag 30 augustus 2014

www.taalunie.orgverbindt

SeminariumNederlands als vreemde taal

didactiek, taal en cultuur

Seminarium nederlandS alS vreemde taal

1


SeminariumNederlands als vreemde taal

didactiek, taal en cultuur

2

Seminarium nederlandS alS vreemde taal Seminarium nederlandS alS vreemde taal

32


DoelgroepHet seminarium is bedoeld voor

docenten Nederlands aan

universiteiten en hogescholen

buiten Nederland en Vlaanderen

voor wie het Nederlands niet de

moedertaal is. Het programma richt

zich in het bijzonder op jonge en

op beginnende docenten, maar kan

door het interactieve karakter en

de gevarieerde inhoud ook voor

meer ervaren docenten van nut zijn.

De cursus biedt plaats aan maximaal

20 deelnemers.

Programma

Didactiek

Het seminarium beoogt deelnemers

aan te zetten tot bezinning op eigen

didactisch handelen.

Informatieverstrekking over nieuwe

inzichten in de didactiek NVT en

uitwisseling van ervaringen moeten

dit bewerkstelligen. De didactiek-

colleges zijn veelal geordend rond

thema’s die een gehele dag centraal

staan.

Tijdens deze themadagen worden in

subgroepen opdrachten uitgevoerd.

Er is bijvoorbeeld een dag van de

didactiek, een dag over interactieve

werkvormen met lees- en luister-

teksten, een toetsochtend en een

sessie peer teaching.

Taal

Het Nederlands is de voertaal

tijdens alle activiteiten en in

individuele gesprekken met taal-

en uitspraakdeskundigen kunnen

bepaalde aspecten van de eigen

taalvaardigheid worden verdiept.

Cultuur

In de vorm van lezingen en excursies

krijgen de deelnemers culturele en

algemeen maatschappelijke

informatie over Nederland en

Vlaanderen aangeboden.

De auteur Frank Westerman van wie

de deelnemers voorafgaand aan het

seminarium een literair werk krijgen

toegestuurd, zal komen praten over

zijn boek en het literaire schrijven.

Algemene Informatie

Locaties

IBIS Hotel Antwerpen Centrum

Meistraat 39

2000 Antwerpen, België

tel.: + 32-3-2318830

fax: + 32-3-2342921

Hotel Casa 400

Eerste Ringdijkstraat 4

1097 BC Amsterdam, Nederland

tel: + 31-20-6651171

fax: + 31-20-6630379


54


De eerste week van het seminarium

vindt plaats in Antwerpen en de

tweede week in Amsterdam.

Het succes van het seminarium

staat of valt met de mate van inzet,

leer motivatie en samenwerkings-

bereid heid van de deelnemers.

Openstaan voor wat anderen te

berde brengen binnen en buiten het

officiële program ma verruimt de

sociale dimensie van het vakgebied.

Het seminarium biedt een unieke

gelegenheid tot het opdoen van

nieuwe professionele contacten

en tot het verruimen van de

collegiale kring ver buiten de

nationale grenzen.

CursusleidingAnnelies de Jonghe

Docente Nederlands NVT

ProjectleidingIngrid Degraeve

Taaluniecentrum NVT

OrganisatiesDe Nederlandse Taalunie

is een beleidsorganisatie waarin

Nederland, Vlaanderen en Suriname

samenwerken op het gebied van het

Nederlands. De belangrijkste

werkterreinen zijn: de Nederlandse

taal zelf, het Nederlands in digitale

toepassingen, onderwijs in en van

het Nederlands, literatuur en

leesbevordering, en de positie van

het Nederlands in Europa en in de

wereld. Zie ook de website

www.taalunieversum.org

Het Taaluniecentrum NVT

organiseert deze zomercursus

onder verantwoordelijkheid van

de Nederlandse Taalunie. Bij het

Taaluniecentrum NVT in Brussel

kunnen docenten, leerkrachten en

leerders van het Nederlands buiten

Nederland en Vlaanderen terecht

voor advies, informatie en scholing.

Zie ook de website

www.taaluniecentrum-nvt.org

Informatie over activiteiten is ook te

vinden op Facebook:

www.facebook.com/TaaluniecentrumNVT

6


76


Aankomst

Zondag 17 augustus

In de namIddag

Aankomst van de deelnemers

in het Hotel IBIS in het centrum

van Antwerpen

17.00

Informele ontvangst en gelegenheid

om met elkaar kennis te maken

in de lounge van het hotel

18.00

Opening van het seminarium door

medewerker Nederlandse Taalunie

Aansluitend bespreking van

het programma

19.30

Avondmaaltijd in een restaurant

in de buurt van het hotel

Afscheid

Zaterdag 30 augustus

08.00 – 08.45

Ontbijt

09.00

Afscheid en vertrek van

de deel nemers uit het

Hotel Casa 400 in Amsterdam

Programmaoverzicht

zondag 17 > Aankomst

maandag 18 >Didactiek: NVT actueel

dInsdag 19 >Taalreflectie

Woensdag 20 >Didactiek: Authentiek materiaal van het internet in lessen NVT

donderdag 21 >Cultuurkunde: Vlaanderen en Brussel vandaag

VrIjdag 22 >Didactiek: Toetsen

> Cultuurkunde: Onderzoek naar de artistieke identiteit

van de Nederlanden

zaterdag 23 >Dagje vrij

zondag 24 >Cultuurkunde: Zeelanddag

maandag 25 >Taalreflectie

dInsdag 26 >Didactiek: Teksten doorgronden

Woensdag 27 >Didactiek: Peer teaching

donderdag 28 >Cultuurkunde: Nederland vandaag

VrIjdag 29 >Cultuurkunde: Lezing met de auteur Frank Westerman

zaterdag 30 > Afscheid

8


98


9

AchtergrondVoor een docent staat of valt

succesvol lesgeven met heel wat

didactische overwegingen.

• Wat moet een student op korte

termijn allemaal kunnen?

• Welke nieuwe didactische

inzichten zijn zinvol?

• Moet cultuurkunde als vak apart

of kan het in de taalverwervings-

lessen worden geïntegreerd?

• Welk didactisch materiaal is

bruikbaar in het hoger onderwijs?

• Hoe kan authentiek materiaal

worden ingebed?

Tijdens deze instapsessie worden

verschillende aspecten uit de

vreemdetalendidactiek nader

toegelicht en besproken.

Het seminarium biedt geen

kant-en-klare onderwijsrecepten,

maar een forum voor de

ontwikkeling van lesideeën en

de reflectie op de eigen lespraktijk.

Het is ook een unieke kans om

samen met collega-docenten ideeën

uit te wisselen en uit te testen.

DoelstellingInformatieverstrekking over recente

inzichten in de vreemdetalen-

didactiek en onderzoek naar

de bruikbaarheid ervan in de eigen

onderwijssetting. Aandachtspunten

hierbij zijn:

• algemene tendensen in de

vreemdetalendidactiek,

• de rol van de docent in gestuurde

of meer autonome leerprocessen,

• de plaats van cultuurkunde

binnen het curriculum,

• recent verschenen leermiddelen.

WerkwijzeVolgens het principe ‘learning-by-

doing’ komen verschillende

interactieve en activerende

werkvormen aan bod zoals

ijsbrekers, subgroepen met

verwerkingsopdrachten,

check-in-duo´s, discussie met

sneeuwbaleffect, fluisteroverleg.

Werkvormen kunnen meer

docentgecentreerd of meer

taakgericht zijn en worden altijd

ingezet om een bepaald leerdoel te

bereiken. In de instapsessie wordt

afwisselend vanuit het perspectief

van de student en van de docent

naar de werkvormen binnen een

didactische setting gekeken.

Didactiek:

NVT actueel


1110


08.00 – 08.45

Ontbijt

08.45 – 10.15

Ingrid Degraeve en Annelies

de Jonghe: Een niet-alledaagse

benadering van de ontwikkeling van

de vreemde talen didactiek en de rol

van de docent in het leerproces van

de student

10.15 – 10.45

Pauze

10.45 – 12.15

Ingrid Degraeve en Annelies

de Jonghe: Vervolg van de workshop

12.30

Lunch in het hotel

14.00 – 15.30

Annelies de Jonghe: Een bruikbare

analyse van recent verschenen

leergangen, lexicale en didactische

hulpmiddelen. Verwerkings-

opdrachten in subgroepen

15.30

Pauze

16.00 – 17.45

Posterpresentatie leermiddelen

Godi Dijkman: Individueel

taaladvies

18.30

Stadswandeling met gezamenlijke

avondmaaltijd

Programma:

Maandag 18 augustus

12


1312


13

AchtergrondEen goede spreek- en schrijfvaardig-

heid is voor de NVT-docent van

belang bij uitleg en instructie.

Daarnaast is de docent bron van

creatieve taal tijdens de feitelijke

communicatieve situaties in de les;

de docent vult de leergang aan of

stuurt deze bij. De productieve

taalvaardigheden van de NVT-docent

hangen vooral samen met

woord diversiteit en stilistische

variatie, maar wie kan de docent in

de eigen onderwijssituatie feedback

geven op deze kwaliteiten?

DoelstellingReflectie op de eigen kennis van het

Nederlands en de manier waarop

die in een onderwijssetting wordt

ingezet. De focus ligt hierbij op

creatieve ideeën omtrent woord-

diversiteit en stilistische variatie.

WerkwijzeDe onderwerpen ‘vragen stellen’,

‘vragen uit de klas’, ‘woorden se man-

ti seren’ en ‘stijl & register’ komen aan

bod. Er wordt gekeken naar de beste

manieren om te anti ciperen op vragen

uit de klas NVT en de verschil -

lende wijzen waar op op een selectieve

manier bete kenis aan nieuwe

woorden schat kan worden gegeven.

Aan de hand van enkele artikelen uit de

Nederlandse media worden de deel -

nemers in subgroepjes aan gespoord

zelf na te denken over de verschillende

registers en variaties in stijl en te

komen tot diverse schrijfproducten.

Taal verandert. Ook het Nederlands.

Niemand kan voorspellen in welke

richting die ontwikkeling zal gaan.

Met twee taalexperts uit

Vlaanderen en Nederland wordt een

kijkje genomen achter de schermen

van de taalverandering.

Ruud Hendrickx, taaladviseur bij de

Vlaamse omroep VRT, gaat in op

de vraag of er binnenkort naast het

Standaardnederlands een aparte

Vlaamse variant zal moeten

onderwezen worden. De laatste

decennia is de visie op het

Nederlands zoals dat in België

gesproken wordt, grondig

veranderd.

In Amsterdam biedt Rik Schutz,

lexicograaf en publicist uit

Nederland, stof genoeg om na te

denken over recente taalverande-

ringen in het algemeen en hoe

moedertaalsprekers daarop

reageren.

Taalreflectie:

Onderzoek naar taal-verandering (deel 1)

Taalreflectie:

Reflectie op eigen taal gebruik (deel 1)


1514


08.00 – 08.45

Ontbijt

08.45 – 10.15

Godi Dijkman: Creatieve ideeën

over woorddiversiteit en stilistische

variatie in de klas

10.15 – 10.45

Pauze

10.45 – 12.15

Godi Dijkman: Gevarieerde taken

in subgroepen

12.30

Lunch in het hotel

14.00 – 15.30

Ruud Hendrickx: Van ‘Vloms’ naar

‘Belgisch-Nederlands’. Gastcollege

met debat

15.30

Pauze

16.00 – 17.45

Godi Dijkman: Individueel

taaladvies

Vanaf 18.00

Vrije avondmaaltijd

Programma:

Dinsdag 19 augustus

16


1716


17

AchtergrondOp het internet vind je veel goed

en bruikbaar authentiek materiaal

voor je lessen NVT. Maar je moet

weten waar je het kan vinden.

En wat je ermee zal doen. Hoe zorg

je ervoor dat het een meerwaarde

biedt tegenover het vaste handboek

dat je gebruikt? We reflecteren

hiervoor over een aantal vormen

van authentiek materiaal, zoals:

krantenartikels, reclame, cartoons,

filmtrailers, gedichten,...

We bespreken welke oefeningen types

geschikt zijn en hoe je zowel op lage

als hoge niveaus van taal verwerving

authentiek materiaal kan inzetten.

Doelstelling• bewustzijn van de meerwaarde

van authentiek materiaal

• de juiste selectie maken van

authentiek materiaal voor je eigen

doelgroep

• de juiste opdrachten ontwikkelen

op verschillende niveaus van het

Europees Referentiekader

• op een afwisselende manier

omgaan met authentiek materiaal

WerkwijzeVertrekken doen we vanuit een

aantal uitgewerkte voorbeelden

die ons doen reflecteren over de

meerwaarde van authentiek

materiaal, de voor- en nadelen van

bepaalde vormen en de

verschillende oefeningentypes op

de niveaus van het Europees

Referentiekader voor Talen.

Daarna ontwikkel je zelf een aantal

opdrachten bij authentiek materiaal

zodat je die meteen kan meenemen

naar je eigen lespraktijk.

MiddagprogrammaDe namiddag is vrij voor het bezoek

aan boekwinkels, bibliotheken en

universiteiten, aan studiebege-

leiders en het onderhouden van

overige academische contacten.

Er is geen avondprogramma voorzien.

Didactiek:

Authentiek materiaal van het internet in lessen NVT


1918


08.00 – 08.45

Ontbijt

08.45 – 10.15

Catherine Verguts: Authentiek

materiaal van het internet

in lessen NVT

10.15 – 10.45

Pauze

10.45 – 12.15

Catherine Verguts:

Vervolg van de workshop

12.30

Lunch in het hotel

14.00 – 18.00

Middag en avond vrij voor

academische contacten en bezoek

aan boekhandels

Vanaf 18.00

Vrije avondmaaltijd

Programma:

Woensdag 20 augustus

20


2120


21

De gezamenlijke uitstap naar

Brussel bestaat uit een heel

gevarieerd programma. Het begint

met een informatief bezoek aan het

Vlaams Parlement, gelegen in het

politiek hart van Brussel, gevolgd

door een lunchbuffet in het

parlementsgebouw.

Enkele parlementariërs zullen

ons rondleiden en graag over een

aantal politieke kwesties of over het

politiek systeem in het algemeen

van gedachten wisselen.

Op het middagprogramma staat een

stadswandeling met kunsthistoricus

en socioloog Arlette Clauwers.

Zij zal het hebben over de

historische ontwikkeling van

het uiterlijk vertoon. Brussel is een

typische 19e-eeuwse stad die zich

ontwikkeld heeft vanuit

de structuur van het 18e-eeuwse

Koningsplein in de boven-

stad en nieuwe stedenbouwkundige

ingrepen in de benedenstad:

de overwelving van de Zenne,

de aanleg van een overdekte

winkelgalerij, pleinen en wandel-

promenades,…

Wandelen in de stad, zich voor het

plezier verplaatsen in de stedelijke

ruimte, lijkt vandaag iets vanzelf-

sprekends. Zien en gezien worden

in de stad is een typische vrijetijds-

besteding die ontstond in de loop

van de 17e eeuw.

Tijdens de wandeling staan we stil

bij de diversiteit van de architectuur

en de stedenbouw en kijken we

binnen in de wereld van de

opdrachtgevers in de loop van

de geschiedenis.

Daarna is er tijd om zelf op

ontdekking te gaan in de stad.

Ingrid en Annelies, allebei

‘Brusselaars’, houden heel wat

tips paraat.

De reis gebeurt die dag per trein.

Er zijn tussen Antwerpen en Brussel

frequente en snelle verbindingen.

’s Avonds is iedereen vrij om terug

te keren wanneer hij of zij wil.

Cultuurkunde:

Vlaanderen en Brussel vandaag


2322


08.00 – 08.45

Ontbijt

09.45 – 10.30

Vertrek per trein van Antwerpen CS

naar Brussel CS

11.30

Bezoek aan het Vlaams Parlement

met rondleiding. Aansluitend lunch

in het parlementsgebouw

15.00 – 17.00

Stadswandeling met kunsthistoricus

en socioloog Arlette Clauwers

Vanaf 17.00

Vrij programma in Brussel

20.00 – 20.43

Mogelijke individuele terugreis

per trein naar Antwerpen

vanaf Brussel CS

Programma:

Donderdag 21 augustus

24


2524


25

AchtergrondToetsen kunnen je heel wat

waardevolle informatie geven over

je studenten, hun vorderingen én

jouw aanpak: wat beheersen ze al

goed, voor welke aspecten van de

taalbeheersing moet je een andere

aanpak overwegen, enz.

• Maar meet je toets wel wat je

wilt dat hij meet?

• En toetsen we niet te veel?

DoelstellingNVT-docenten moeten weten hoe

ze bestaande toetsen naar waarde

kunnen schatten, aan de noden van

hun studenten kunnen aanpassen

en waarop ze moeten letten als ze

zelf aan het ontwikkelen slaan.

WerkwijzeIn deze workshop reiken we dan

ook de voornaamste principes met

betrekking tot toetsontwikkeling

en beoordeling aan. We doen dat

aan de hand van bestaand toets-

materiaal en items die de

deelnemers zelf ontwikkelen

tijdens de sessie. We besteden ook

uitgebreid aandacht aan de

functionele toetsvisie en het

aanbod van het CNaVT, het officiële,

internationale examen Nederlands

als Vreemde Taal.

AchtergrondHet Antwerpse Museum Mayer van

den Bergh bezit een uitzonderlijke

collectie kunstwerken van de

Nederlanden uit de 14e, 15e en

16e eeuw. Deze collectie is met

werken als het beroemde

Breviarium Mayer van den Bergh en

De dulle Griet van Pieter Bruegel

representatief voor de ontwikkeling

van de Vlaamse en Nederlandse

artistieke identiteit.

DoelstellingHet is de bedoeling om op basis van

deze collectie het ontstaan en de

ontwikkeling van de artistieke

identiteit van de Nederlanden van

de 14e tot de 17e eeuw te schetsen.

Vervolgens richten we de aandacht

op de aparte ontwikkeling in

Noord en Zuid in de 17e eeuw:

de calvinistische kunst grenst zich

af van de barok, onder meer in

stillevens (monochrome banketjes

vs. pronkstillevens), maar ook in de

triomfantelijke katholieke stukken

(Jordaens).

WerkwijzeDeze hele ontwikkeling zal in een

overzichtslezing aan de hand van

een powerpointpresentatie met

kunstwerken uit het museum

uitvoerig toegelicht worden.

Achteraf wordt deze synthese dan

geïllustreerd in een eigengereide

selectieve rondleiding in het

museum Mayer van den Bergh.

Didactiek:

ToetsenCultuurkunde:

Onderzoek naar de artistieke iden-titeit van de Nederlanden


2726


Programma:

Vrijdag 22 augustus

08.00 – 08.45

Ontbijt

08.45 – 10.15

Petra Poelmans: Toets je toets!

10.15 – 10.45

Pauze

10.45 – 12.15

Petra Poelmans: Vervolg workshop

12.30

Lunch in het hotel

14.00 – 15.00

Ludo Beheydt: Het ontstaan

van de artistieke identiteit van

de Nederlanden; van de Vlaamse

miniaturen tot het classicisme

15.00

Gezamenlijke wandeling naar

het museum Mayer-van den Bergh

15.30 – 17.00

Ludo Beheydt: Rondleiding

in het museum

Vanaf 17.00

Vrije avondmaaltijd

Avondprogramma

Afhankelijk van de culturele agenda

hebben we een theater- of concert-

bezoek gepland in Antwerpen

of Amsterdam.

28


2928


29

Op zaterdag is iedereen vrij te doen

waar hij zin in heeft. Er valt veel te

zien en te beleven in Antwerpen,

maar ook andere Vlaamse steden en

zelfs de Belgische kust zijn heel

goed bereikbaar vanuit Antwerpen.

MuseaAanraders zijn een bezoek aan één

van de vele wereldbekende musea

zoals het Museum Plantin-Moretus,

het Rubenshuis of het Modemuseum

MoMu. Een primeur is het museum

MAS (Museum aan de Stroom) in de

oude haven aan het Willemdok.

HavenbuurtHet 'Eilandje' - zo wordt nu de

oudste havenbuurt van Antwerpen

genoemd - is een erg hippe buurt

en ligt midden in het water.

Het was vroeger de plek waar grote

oceaanstomers met migranten,

fortuinzoekers, reizigers en zakenlui

vertrokken. De beroemde rederij

Red Star Line bracht zo´n 2,6

miljoen mensen naar Amerika

vanuit heel Europa. Aan de

thematiek van migratie is nu een

heel spannend museum gewijd

dat erg populair is.

DiamanthandelBovendien is Antwerpen al eeuwen

lang het wereldcentrum van de

diamanthandel. In het diamant-

paviljoen bij het MAS wordt het

verhaal van de diamant verteld.

Dagje vrij

Zaterdag 23 augustus

FietsenVoor de sportievelingen biedt

Antwerpen handige fietsjes aan

die je aan fietsstations verspreid

over de hele stad kunt ophalen.

En waarom tussendoor ook niet

eens een frisse duik in de badboot

op de Schelde?

Tussendoor kan je een gezellig

Antwerps ‘Bolleke’ drinken in het

café ‘Het elfde gebod’ in de

schaduw van de kathedraal en

´s avonds kan je genieten van een

zonsondergang op het strand van

Sint-Anneke aan de Schelde.

Een half miljoen Antwerpenaren

maken van de stad een bruisende

stad met een heel eigen Vlaams

karakter.

Programma:

08.30 – 09.30

Ontbijt

Dagje vrij

Er zijn geen gezamenlijke maaltijden

30


3130


31

Tijdens de Zeelanddag maken

we kennis met historische en

actuele aspecten van de relatie die

Nederland heeft met binnen- en

buitengaats water en de

oplossingen die er zijn bedacht voor

de veelal eeuwenoude problemen.

Vanuit Antwerpen is er een busreis

naar Burghsluis in Zeeland gepland

waar de boot ‘Onrust’ ligt te

wachten. Een gids geeft uitleg over

de Oosterschelde, de stormvloed-

kering en de mosselcultuur.

Misschien zijn er zelfs zeehondjes

te zien. De lunch is gepland op een

leuke plek aan zee.

Na de middagpauze wordt er een

bezoek gebracht aan het Waters-

noodmuseum. Het museum geeft

een beeld van wat er is gebeurd is

tijdens en na de watersnoodramp

van 1953. Ook de museumlocatie

is het zien waard: het is gevestigd

in zogenaamde ‘caissons’ die

werden gebruikt voor het sluiten

van de dijken.

De Zeelanddag wordt afgerond

met een bezoekje aan Zierikzee.

Onder leiding van een bepaald

niet alledaagse gids vindt daar

een rondleiding plaats die wordt

afgesloten met een etentje.

Per bus zetten we daarna de reis

voort naar het Hotel Casa 400

in Amsterdam.

Cultuurkunde:

ZeelanddagZondag 24 augustus

Programma:

08.00 – 08.45

Ontbijt

08.45

Koffers inladen en vertrek

per bus naar Burghsluis (NL)

11.00 – 12.30

Rondvaart met de boot ‘Onrust’

over de Oosterschelde

12.30 – 14.00

Middagpauze op een

leuke locatie aan zee

14.00 – 14.30

Busrit naar Ouwerkerk

14.30 – 16.30

Bezoek aan het Watersnoodmuseum

16.30 – 17.00

Busrit naar Zierikzee

17.00 – 18.00

Rondwandeling door Zierikzee

18.00

Etentje in Zierikzee

20.15 – 22.30

Vertrek per bus naar Amsterdam

32


3332


33

Het Nederlands dat moedertaal-

sprekers nu spreken en schrijven

verschilt van dat van hun groot-

ouders. In een inleidende lezing

benoemt Rik Schutz verschillende

typen veranderingen en de oorzaken

daarvan.

• Welke veranderingen worden

opgemerkt en welke waarde-

oordelen worden eraan

toegekend?

Veel wordt bijna onopgemerkt

aanvaard; een enkel verschijnsel

wordt verloedering genoemd.

• Hoe zit dat?

• Welke voorbeelden zijn bekend

en in welke categorie vallen die?

Het is de bedoeling om samen

antwoorden op de vele vragen

rond taalontwikkeling binnen

het Nederlands te vinden.

AchtergrondOm een aantal redenen is het

belangrijk om aandacht te besteden

aan de uitspraak: je kunt het niet uit

een boek leren en het heeft grote

invloed op de begrijpelijkheid van

de spreker. Maar ook voor het

verstaan van het Nederlands zijn

met name de prosodische aspecten

van belang. Voor de leerder zijn

deze aspecten vaak onbekend, in de

eigen taal leert men dit als heel jong

kind, nog voor de woordenschat.

Daarnaast heeft het Nederlands nog

specifieke punten van aandacht,

bijvoorbeeld de klinkers, die ook

nog eens veel spellingsproblemen

geven. Ook de assimilatie in het

Nederlands behoeft aandacht.

DoelstellingMarieke Goedegebure zal in haar

workshop de deelnemers praktische

handvatten aanreiken om bij hun

studenten de verstaanbaarheid te

verhogen. Daarbij ligt de focus

op de bovengenoemde elementen,

en hoe die zo effectief mogelijk

duidelijk te maken.

WerkwijzeIn een aantal gezamenlijke oefenin-

gen laat Marieke Goedegebure zien

hoe je in de klas aan uitspraak kunt

werken. Ook wordt er literatuur

en materiaal voor het oefenen van

de uitspraak aangeraden.

Taalreflectie:

Onderzoeknaar taalveran-dering (deel 2)

Reflectie op eigen taalge-bruik (deel 2)


3534


Programma:

Maandag 25 augustus

08.00 – 08.45

Ontbijt

08.45 – 10.15

Tussenevaluatie Seminarium

Bespreking van enkele aandachts-

punten (culturele presentaties,

reflectie op de lespraktijk,

peer teaching)

10.15 – 10.45

Pauze

10.45 – 12.15

Rik Schutz: Taal verandert.

Hoe erg is dat?

12.30

Lunch in het hotel

14.00 – 15.30

Marieke Goedegebure:

Verstaanbaar spreken, wat helpt?

15.30

Pauze

16.00 – 17.45

Godi Dijkman en Marieke

Goedegebure: Individueel taal-

en/of uitspraakadvies

18.00

Avondmaaltijd in het hotel

36


3736


37

AchtergrondIn het onderwijs Nederlands als

vreemde taal (NVT) is het van groot

belang om cursisten te leren teksten

te doorgronden op verschillende

niveaus. Zo moeten zij de structuur

en de opbouw van de tekst

kunnen begrijpen, zowel op

tekst- als op zinsniveau. Zij moeten

de woordenschat die de tekst

aanbiedt kunnen begrijpen.

Daarnaast moeten zij de tekst

kunnen plaatsen in een culturele

context. Van docenten NVT vraagt

dit veel kennis en vaardigheid.

DoelstellingIn de lessen Nederlands kunnen

docenten verschillende didactische

middelen gebruiken om cursisten

te leren teksten diepgaand te door-

gronden. Het doel van deze module

is om de docenten kennis te laten

maken met deze didactische

middelen en die vervolgens

te gebruiken in de eigen onderwijs-

praktijk.

WerkwijzeIn deze module gaan we aan het

werk met verschillende technieken

om voorkennis te mobiliseren en

verwachtingen te formuleren bij

een tekst (associatie, woordspin,

afbeeldingen, titel van een tekst

enz.). Ook zullen we oefenen met

globaal lezen. Daarnaast worden

er teksten geanalyseerd, waarbij

aandacht besteed wordt aan

grammatica, zinsopbouw en

tekstopbouw. We gaan in op

mogelijke oefeningen bij het

verwerken van teksten (leg in de

juiste volgorde, beantwoord vragen,

vertel in eigen woorden, vat de tekst

kort samen, dictoglos enz.).

Als laatste bestuderen we de

culturele aspecten en context van

teksten. We bespreken de overeen-

komsten en verschillen tussen die

aspecten en de context van de

Nederlandse teksten en de talen

en culturen van de deelnemers.

Hierbij staat de vraag centraal hoe

je dit alles in de eigen lespraktijk

kunt toepassen. In een opdracht

voor peer teaching brengen de

cursisten de opgedane kennis en

ervaring van de module in praktijk.

Didactiek:

Teksten doorgronden


3938


Programma:

Dinsdag 26 augustus

08.00 – 08.45

Ontbijt

08.45 – 10.15

Christine van Baalen:

Teksten doorgronden

10.15 – 10.45

Pauze

10.45 – 12.15

Christine van Baalen:

Teksten doorgronden

12.30

Lunch in het hotel

14.00 – 15.30

Annelies de Jonghe en Christine van

Baalen: Introductie peer teaching

15.30

Pauze

16.00 – 17.45

Individuele voorbereiding

lesmodellen in subgroepen

Godi Dijkman en Margreet

Verboog: Individueel taal-

en/of uitspraakadvies

Vrije avondmaaltijd

aVondprogramma

Afhankelijk van de culturele

agenda hebben we een theater-

of concertbezoek gepland in

Antwerpen of Amsterdam.

40


4140


Tijdens de ochtend worden alle

lesmodellen die in subgroepen

werden ontwikkeld, gepresenteerd

in peer teaching. Peer teaching is

een soort rollenspel waarbij een

docent lesgeeft en de andere

docenten de rol van de leerder

overnemen. Deze methode is ideaal

om zowel het perspectief van de

docent als die van de leerder in te

nemen. Het is een mooie kans om

samen met de collega´s uit de

neerlandistiek na te denken over

verschillende lespraktijken in de

literatuur- en tekstdidactiek.

De presentaties vormen ook een

basis voor reflectie over transfer-

mogelijkheden naar de eigen

onderwijssetting in het buitenland.

Deze module biedt ook een mooie

kans om teksten uit het boek van de

gastschrijver te didactiseren.

MiddagprogrammaDe middag is vrij voor het bezoek

aan boekwinkels, bibliotheken

en universiteiten, aan studie-

begeleiders en het onderhouden

van academische contacten.

Er is geen avondprogramma voorzien.

Programma:

Woensdag 27 augustus

08.00 – 08.45

Ontbijt

08.45 – 10.15

Peer teaching:

Presentatie lesmodellen

10.15 – 10.45

Pauze

10.45 – 12.15

Peer teaching: Vervolg

12.30

Lunch in het hotel

Vanaf 14.00

Middag en avond vrij voor

academische contacten en

bezoek aan boekhandels

Didactiek:

Peer teaching

42


4342


Vandaag staat Den Haag als

het politieke en Rotterdam als het

economische centrum van

Nederland in het brandpunt.

Voorafgaand aan het vertrek naar

Rotterdam bezoeken we het kantoor

van de Nederlandse Taalunie waar

bekende secretariaatsmedewerkers

klaarstaan voor een persoonlijk

gesprek. Er wordt een broodjeslunch

aangeboden.

In Rotterdam laat architectuur-

historicus Suzanne Roelofs op een

stadswandeling de spraakmakende

architectonische hoogtepunten van

het moderne Rotterdam zien. In het

Museum Boijmans Van Beuningen

geeft ze een overzicht van de

moderne Nederlandse kunst.

Het museum heeft een prachtige

en veelzijdige collectie met meer

dan 125.000 kunstvoorwerpen.

Het museum verwierf de collecties

van particuliere verzamelaars.

De twee bekendste zijn de jurist

Jacob Otto Boijmans en de

havenbaron D.G. van Beuningen.

De groepsreis naar Den Haag

en Rotterdam gebeurt per bus.

Er is een gezamenlijke maaltijd in

het hotel Casa 400 voorzien.

Programma:

Donderdag 28 augustus

07.30 – 08.00

Ontbijt

08.15

Vertrek per bus naar Den Haag

10.00

Ochtendwandeling Binnen-

en Buitenhof

10.30 – 12.30

Ontvangst bij het Algemeen

Secretariaat van de

Nederlandse Taalunie met

aansluitend een broodjeslunch

12.45

Vertrek per bus naar Rotterdam

13.30 – 15.30

Bezoek aan Museum Boijmans

Van Beuningen. Rondleiding met

Suzanne Roelofs: Meesterwerken

uit de schilderkunst van de 19e en

de 20e eeuw. Daarna vrij bezoek

15.30 – 17.00

Rondrit langs architectonische

hoogtepunten en themawandeling

‘Spraakmakende moderne

architectuur’ onder leiding

van architectuurhistoricus

Suzanne Roelofs

17.00 – 18.15

Vertrek per bus naar Amsterdam

19.30

Avondmaaltijd in het hotel

Cultuurkunde:

Nederland vandaag

44


4544


45

'Stikvallei' is de zevende parel aan

de kroon van Frank Westerman,

een groot Europees auteur', Bernd

Wagendorp uit zijn enthousiasme

in de Volkskrant: 'Stikvallei' is een

fascinerend boek over een intri-

gerende natuurramp, maar eigenlijk

over iets anders: hoe ontstaan

mythes? Het is een metaverhaal,

een dubbel metaverhaal zelfs, want

het gaat ook over de wijze waarop

Frank Westerman zijn boeken

schrijft.' In de lezing met de auteur

wordt de ‘methode-Westerman’

uitgediept en maken we kennis met

een zeer veelzijdig auteur,

verslaggever bij de Volkskrant en

het NRC-Handelsblad, buitenlands

correspondent in Rusland en sinds

kort ook presentator in de reeks

‘Nederland in 7 overstromingen’

op de televisie.

Frank Westerman is één van de

boegbeelden van het nieuwe genre

literaire non-fictie (hijzelf spreekt

van frictie) dat met auteurs als

Geert Mak, Douwe Draaisma, Lieve

Joris en David Van Reybrouck een

begrip is geworden in de

Nederlandse Letteren.

De vele vertalingen maken het

genre ook in het buitenland erg

populair. De boeken van Frank

Westerman worden vaak bekroond

met prestigieuze prijzen zoals de

Gouden Uil en werden jaren achter

elkaar genomineerd voor de

AKO-literatuurprijs.

Tijdens de lezing is er veel ruimte

voorzien voor eigen inbreng via

discussie en presentatie van les-

modellen die tijdens de workshop

met Christine van Baalen werden

uitgewerkt. Deze boeiende

schrijversontmoeting is het ultieme

sluitstuk van de colleges tijdens het

seminarium.

Na de lezing is er voldoende tijd

over om nog even Amsterdam in

te duiken, om culturele presentaties

voor het afscheidsdiner voor te

bereiden en natuurlijk om koffers

te pakken.

Daarom is er geen gemeen-

schappelijke lunch in het hotel.

Een medewerker van de

Nederlandse Taalunie zal

om 17.30 uur het seminarium

officieel afsluiten en de certificaten

uitreiken.

Meer informatie:

www.frankwesterman.nl

Cultuurkunde:

Lezing met de auteur Frank Westerman


4746


Programma:

Vrijdag 29 augustus

08.00 – 08.45

Ontbijt

10.00 – 12.30

Lezing met de auteur

Frank Westerman

12.30

Vrije lunch in de stad

15.00 – 16.30

Voorbereiding van de culturele

presentaties

16.30

Pauze

17.30 – 19.00

Evaluatie van het seminarium-

programma. Uitreiking van de

CERTIFICATEN VAN DEELNAME en

sluiting van het seminarium

19.00

Feestelijke afscheidsmaaltijd in

het hotel met culturele presentaties

van de deelnemers

48


4948


Individueel taal- en uitspraakadvies

De deelnemers aan het seminarium

hebben verschillende linguïstische

en educatieve achtergronden.

Om tegemoet te komen aan taal-

en uitspraakkarakteristieken die

daarmee samenhangen, is er aan

het seminarium een optionele

individuele component toegevoegd.

Wie de moeite neemt tevoren een

tekst te vervaardigen, kan deze

laten beoordelen door een aan

het seminarium verbonden

specialist tijdens een individueel

gesprek. Kenmerken van de eigen

uitspraak kunnen eveneens worden

besproken met een specialist die

uitspraakadvies geeft.

Godi Dijkman: individueel taaladviesDe deelnemers aan het seminarium

kunnen gebruikmaken van het

taaladvies. Aan de hand van een

door hen geschreven tekst wordt

ingegaan op eventuele onjuist-

heden, structuur, stijl en woordkeus.

De opdracht voor deze tekst wordt

verstuurd met het boek van de

gastschrijver. Ook kunnen de

deelnemers tevoren op het

aanvullende informatieformulier

een (bijvoorbeeld grammaticaal of

lexicaal) onderwerp aangeven

waarover ze nadere informatie

willen krijgen.

In een individueel gesprek van

ongeveer twintig minuten wordt

de tekst besproken.

Marieke Goedegebure: individueel uitspraakadviesOp basis van geluidsopnames

worden tijdens individuele

gesprekken de sterke en zwakke

kanten van ieders uitspraak

besproken. Daarop volgen adviezen

voor verbetering.

50


5150


Sprekers op het seminarium

Christine van BaalenChristine van Baalen is sinds

1994 werkzaam in het NVT- en

NT2-onderwijs. Ze heeft aan

verschillende universiteiten in

Nederland en in het buitenland

gewerkt. Sinds enige tijd heeft ze

haar eigen bedrijf, Sjibbolet taal

en training, waarin zij cursussen

NT2, NVT en Nederlands voor

moedertaalsprekers verzorgt

(www.sjibbolettaalentraining.nl/

contact). Christine is de auteur van

Taal in zaken, Zakelijk Nederlands

voor anderstaligen, co-auteur van

Cultuur in taal, Interculturele

vaardigheden voor docenten

Nederlands aan anderstaligen en

van Dutch for Reading Knowledge.

Sinds 2013 is zij directeur van

de Internationale Vereniging voor

Neerlandistiek (IVN).

Ludo BeheydtLudo Beheydt doceert Nederlandse

taalkunde en Nederlandse cultuur

aan de Université Catholique van

Louvain-la-Neuve. Hij is redacteur

van het tijdschrift Neerlandia en

heeft veel gepubliceerd over

taalverwerving en over culturele

identiteit in kunst en taal.

Zijn major opus is ‘Eén en toch

apart. Kunst en cultuur van de

Nederlanden’, een overzichtswerk

van de ontwikkeling van de kunst

en cultuur van de Nederlanden

van de Vlaamse Primitieven tot

de Nulgeneratie.

Arlette Clauwers

Arlette Clauwers studeerde

kunstgeschiedenis en sociologie.

Achttien jaar geleden richtte ze vzw

Korei op om de geschiedenis van de

stad te begrijpen, vertrekkend

vanuit de 18de eeuw tot vandaag

door een interdisciplinaire

benadering van stedenbouw,

architectuur, beeldende en

toegepaste kunst, mode, eetcultuur,

literatuur, muziek…

Korei heeft een team van twintig

professionele gidsen.


5352


Ingrid Degraeve

Ingrid Degraeve studeerde vertaal-

kunde Frans en Duits en behaalde

een postacademisch diploma in

vergelijkende literatuurwetenschap.

In 1999 zette ze in Tbilisi, de hoofd-

stad van Georgië, een docentschap

Nederlands aan de Ilia Chavchavadze

State University op. Sinds 2003

verschijnen haar vertalingen van

Georgische literatuur bij Vlaamse

en Nederlandse uitgeverijen.

Sinds 2008 werkt ze als projectleider

bij het Taaluniecentrum NVT

in Brussel.

Godi DijkmanGodi Dijkman is een gecertificeerd

docent NT2 die geruime tijd in

het buitenland heeft gewerkt.

Na zijn studie vertaler Engels/

Italiaans in Antwerpen heeft hij

als docent Engels (VSO) gewerkt.

In Jakarta was hij aan het Erasmus

Taalcentrum werkzaam als docent

NVT. Hij specialiseert zich in het

Nederlands op ERK-niveaus B1-C1

waarbij het geven van schrijf-

vaardigheid hem het meest

inspireert.

Marieke Goedegebure

Marieke Goedegebure heeft in

Leiden haar eigen taalbureau

NT2Spraak, waar ze uitspraak-

training geeft aan anderstaligen.

Haar interesse voor de combinatie

uitspraak en NT2 ontstond tijdens

haar studie logopedie aan de

Hogeschool van Rotterdam, toen ze

voor een stage uitspraakles gaf aan

Vietnamese vluchtelingen. Om meer

over NT2 te leren stu deerde ze

vervolgens Toegepaste Taalweten-

schap aan de VU Amsterdam.

Ruud HendrickxRuud Hendrickx heeft Nederlandse

en algemene taalkunde gestudeerd

in Leuven. Hij is taaladviseur van de

Vlaamse openbare omroep VRT, lid

van het Taaladviesoverleg van de

Nederlandse Taalunie en hoofd-

redacteur van de Grote Van Dale.

Annelies de JongheAnnelies de Jonghe is neerlandicus

en germanist. Ze doceert

Nederlands en Duits in Duitsland.

Haar specialismen voor nascholings-

programma’s zijn blendend-learning,

creatief schrijven en de integratieve

aanpak van cultuurkunde en taal-

verwerving. Samen met Britta

Bendieck (UvA Amsterdam) richtte

ze het internationale programma

FAM (Freiburg-Amsterdam-model)

op dat intussen aan vijf universitei-

ten in het studiecurriculum werd

opgenomen. Ze is auteur bij

de uitgeverij Langenscheidt in

München.

Petra PoelmansPetra Poelmans is als wetenschap-

pelijk medewerker verbonden aan

het Certificaat Nederlands als

Vreemde Taal. Daarnaast werkt

ze als docent en lerarenopleider bij

de vakgroep Nederlands van Fontys

Lerarenopleiding Tilburg.

Ze combineert haar liefde voor

taal(kunde) met haar kennis van

het toetsen van taalvaardigheid.

Petra is als (hoofd)redacteur

verbonden aan Dujal (Dutch Journal

of Applied Linguistics) en LES.

Suzanne RoelofsSuzanne Roelofs is architectuur-

historicus, afgestudeerd aan

de Rijksuniversiteit Groningen.

Sindsdien werkt zij als freelance

architectuurhistoricus en ontwikkelt

en geeft lezingen, arrangementen

en reizen op het gebied van

moderne architectuur. Dit doet ze

zowel voor diverse culturele

organisaties en reisorganisaties,

als via haar eigen bedrijf, sinds 2013

Building Stories geheten.

Rik SchutzRik Schutz heeft twintig jaar

gewerkt bij woordenboeken-

uitgeverij Van Dale, achtereen-

volgens als redacteur, projectleider

en uitgever. Nu is hij in deeltijd

werkzaam voor de Nederlandse


5554


Taalunie als projectleider spelling

en freelance lexicograaf en publicist.

Meer informatie is te vinden op

de website: www.onderwoorden.nl

Catherine VergutsCatherine Verguts is coördinator

van het team Germaanse talen

op het Universitair Centrum voor

Talenonderwijs van de Universiteit

Gent: zij staat in voor de inhoude-

lijke evaluatie van de cursusin-

houden en waakt over de kwaliteit

van het lesgeven.

Daarnaast begeleidt ze projecten

met verschillende thema’s en geeft

ze zelf les Nederlands (aan anders-

taligen) en Engels.

Frank WestermanFrank Westerman werkt vanaf 2002

als schrijver vanuit Amsterdam.

Voor NRC Handelsblad schreef

hij nog een tiental achtergrondarti-

kelen voor het zaterdags bijvoegsel

Z en het magazine M. In de jaren

daarna daalde het aantal journa-

listieke reportages tot twee à drie

per jaar.

In 2004 verscheen 'El Negro en ik',

waarmee hij de Gouden Uil 2005

won. 'El Negro en ik' kwam tevens

op de shortlist van de Bob den

Uyl-reisliteratuurprijs, de

AKO-literatuurprijs, de MJ

Brusse-prijs voor journalistiek

en de Inktaap. Inmiddels zijn er

vertalingen verschenen in het Duits,

Tsjechisch, Frans, Italiaans, Spaans,

Catalaans en Japans. Op grond van

zijn oeuvre tot dan toe kreeg

Westerman in 2005 de Outstanding

Alumnus Award van zijn alma mater,

de universiteit van Wageningen.

'Stikvallei' verscheen in oktober

2013 en is inmiddels aan de 4e druk

toe. Het allerjongste boek

'De moord op de boekverkoopster'

verscheen in 2014.

Er zijn momenteel 40 vertalingen

van Westermans boeken.

Frank Westerman maakt eind 2013

zijn debuut als tv-presentator van

het zevendelige NTR-programma

'Nederland in 7 Overstromingen'.

Meer informatie:

www.frankwesterman.nl

56


5756


SprekersE-mailadressen

Christine van Baalen

[email protected]

Ludo Beheydt

[email protected]

Arlette Clauwers

[email protected]

Ingrid Degraeve

[email protected]

Godi Dijkman

[email protected]

Marieke Goedegebure

[email protected]

Ruud Hendrickx

[email protected]

Annelies de Jonghe

[email protected]

Petra Poelmans

[email protected]

Suzanne Roelofs

[email protected]

Rik Schutz

[email protected]

Catherine Verguts

[email protected]

Telefoon + 32 (0)2 – 203 66 [email protected]

BezoekadresGebouw KaaitheaterSainctelettesquare 19 1000 BrusselBelgië

Semi-nari-Semi-nari-

Taaluniecentrum NVT zondag 17 tot zaterdag 30 augustus...

Documents

Transcript of Taaluniecentrum NVT zondag 17 tot zaterdag 30 augustus...