Nederlands als vreemde taal zondag 23 augustus tot...

Semi-nari-Semi- nari-Semi- nari-

nari- Semi-nari- Semi-Inhoud

Intensieve cursus van

2 weken voor docenten

Nederlands uit heel

de wereld

Nederlands als vreemde taalzondag 23 augustus tot zaterdag 5 september 2015

www.taalunie.orgverbindt

SeminariumNederlands als vreemde taal

didactiek, taal en cultuur

SeminariumNederlands als vreemde taal

didactiek, taal en cultuur

2

Seminarium nederlandS alS vreemde taal

2


Algemene informatie

Locaties

Hotel Casa 400

Eerste Ringdijkstraat 4

1097 BC Amsterdam, Nederland

tel: +31-20-6651171

fax: +31-20-6630379

www.hotelcasa400.nl

IBIS Hotel Antwerpen Centrum

Meistraat 39

2000 Antwerpen, België

tel.: +32-3-2318830

fax: +32-3-2342921

www.accorhotels.com/nl/hotel-1453-ibis-

antwerpen-centrum/index.shtml


3

DoelgroepHet seminarium is bedoeld voor

docenten Nederlands aan

universiteiten en hogescholen

buiten Nederland en Vlaanderen

voor wie het Nederlands niet de

moedertaal is. Het programma is

door het interactieve karakter en de

gevarieerde inhoud voor zowel

beginnende als meer ervaren

docenten van nut. De cursus biedt

plaats aan maximaal 20 deelnemers.

Programma

Didactiek

Het seminarium beoogt deelnemers

aan te zetten tot reflectie over eigen

didactisch handelen. Informatie-

verstrekking over nieuwe, taal -

didactische inzichten en uitwisse ling

van ervaringen moeten dit bewerk -

stelligen. De colleges didactiek zijn

veelal geordend rond thema’s die

een gehele dag centraal staan.

Tijdens deze themadagen voeren

we in subgroepen opdrachten uit.

Er is bijvoorbeeld een dag van de

didactiek, een dag over interactieve

werkvormen met lees- en luister-

teksten, een toets ochtend en een

sessie peer teaching.

Taal

Het Nederlands is de voertaal

tijdens alle activiteiten. In

individuele gesprekken met taal- en

uitspraak deskundigen kunnen

bepaalde aspecten van de eigen

taalvaardigheid worden verdiept.

Cultuur

In de vorm van lezingen en

excursies krijgen de deelnemers

culturele en maatschappelijke

informatie over Nederland en

Vlaanderen aangeboden. De auteur

Stefan Hertmans van wie de

deelnemers voorafgaand aan het

seminarium het literaire werk

‘Oorlog en terpentijn’ krijgen

toegestuurd, zal komen praten over

zijn boek en het literaire schrijven.

4


De eerste week van het seminarium

vindt plaats in Amsterdam in aan -

sluiting op het IVN-congres in Leiden

en de tweede week in Antwerpen.

Het succes van het seminarium

staat of valt met de mate van inzet,

leermotivatie en samenwerkings-

bereidheid van de deelnemers.

Openstaan voor wat anderen te

berde brengen binnen en buiten het

officiële programma verruimt de

sociale dimensie van het vakgebied.

Het seminarium biedt een unieke

gelegenheid tot het opdoen van

nieuwe professionele contacten en

tot het verruimen van de collegiale

kring ver buiten de nationale

grenzen.

De deelnemer volgt de volledige

cursus. De deelnemer komt dus op

de eerste dag aan en blijft tot de

laatste dag. Op de cursus volgt de

deelnemer alle lessen, gastlezingen,

excursies en activiteiten die in het

programma staan.

CursusleidingAnnelies de Jonghe

Docente Nederlands NVT

ProjectleidingIngrid Degraeve

Nederlandse Taalunie,

Adviseur Internationaal

OrganisatiesDe Nederlandse Taalunie

De Taalunie is een beleids organisatie

van Nederland, Vlaanderen en

Suriname voor de Nederlandse taal.

De Taalunie stimuleert mensen en

maat schappelijke sectoren om het

Nederlands optimaal te benutten,

zodat het hun kansen vergroot.

Daartoe ontwikkelt ze proactief

beleid, producten en diensten.

Op die manier zorgt zij ervoor dat

het Nederlands een levendige taal

blijft die in alle maatschappelijke

domeinen wordt gebruikt.

Meer informatie vindt u op

www.taalunieversum.org en

www.taalunie.org.


5

Blijf op de hoogte van al onze activiteiten

in verband met Nederlands als vreemde

taal en word onze vriend op Facebook:

www.facebook.com/TaalunieNVT

Volg de Taalunie op

https://twitter.com/taalunie.

Of meld je aan op ons

gratis digitale tijdschrift:

http://taaluniebericht.org/abonneren.

6


6


Programmaoverzicht

Zondag 23.08 > Aankomst

Maandag 24 >Didactiek: NVT actueel

dinsdag 25 >Taalreflectie: ´t Poldernederlands

Woensdag 26 >Didactiek: Toetsing

donderdag 27 >Cultuurkunde: Den Haag vandaag

Vrijdag 28 >Didactiek: Teksten doorgronden / Verstaanbaar spreken

Zaterdag 29 >Dagje vrij

Zondag 30 >Cultuurkunde: Nederlands watererfgoed

Maandag 31 >Taalreflectie: Vlaams in het buitenland?

dinsdag 01 >Didactiek: Authentiek materiaal van het internet in lessen NVT

01 >Cultuurkunde: Rubens in Antwerpen

Woensdag 02 >Didactiek: Peer teaching

donderdag 03 >Cultuurkunde: Vlaanderen en Brussel vandaag

Vrijdag 04 >Cultuurkunde: Lezing met de auteur Stefan Hertmans

Zaterdag 05.09 > Afscheid


7

Aankomst

Zondag 23 augustus In de namiddag Aankomst van de deelnemers

in het Hotel CASA 400 in Amsterdam

17.00 Informele ontvangst en gelegenheid om met elkaar

kennis te maken

18.00 Opening van het seminarium door medewerker

Taalunie. Aansluitend bespreking van het programma

19.30 Avondmaaltijd in het hotel

Afscheid

Zaterdag 5 september Ontbijt

Vertrek van de deelnemers

uit het Hotel IBIS in Antwerpen

8


8


AchtergrondVoor een docent staat of valt

succesvol lesgeven met heel wat

didactische overwegingen:

• Wat moet een student op korte

termijn allemaal kunnen?

• Welke nieuwe didactische

inzichten zijn zinvol?

• Moet cultuurkunde als vak apart

of kan het in de taalverwervings-

lessen worden geïntegreerd?

• Welk didactisch materiaal is

bruikbaar in het hoger onderwijs?

• Hoe kan authentiek materiaal

worden ingebed?

• Tijdens deze instapsessie worden

verschillende aspecten uit de

vreemdetalendidactiek nader

toegelicht en besproken. Het

seminarium biedt geen

kanten- klare onderwijsrecepten,

maar een forum voor de

ontwik keling van lesideeën en de

reflectie op de eigen lespraktijk.

Het is ook een unieke kans om

samen met collega-docenten

ideeën uit te wisselen en uit te

testen.

DoelstellingInformatieverstrekking over recente

inzichten in de

vreemdetalendidactiek en

onderzoek naar de bruikbaarheid

ervan in de eigen onderwijssetting.

Aandachtspunten hierbij zijn:

• algemene tendensen in de

vreemdetalendidactiek,

• de rol van de docent in gestuurde

of meer autonome leerprocessen,

Didactiek:

NVT actueel


9


9

• de plaats van cultuurkunde

binnen het curriculum,

• recent verschenen leermiddelen.

WerkwijzeVolgens het principe ‘learning-by-

doing’ komen verschillende

interactieve en activerende

werkvormen aan bod zoals

ijsbrekers, subgroepen met

verwerkingsopdrachten, check-in-

duo´s, discussie met sneeuw-

baleffect, fluisteroverleg. Werk-

vormen kunnen meer docentgericht

of meer taakgericht zijn en worden

altijd ingezet om een bepaald

leerdoel te bereiken.

10


Maandag 24 augustus 06.30 – 08.45 Ontbijt

08.45 – 10.15 Ingrid Degraeve en Annelies de Jonghe: Een niet-alledaagse

benadering van de ontwikkeling van de vreemdetalen-

didactiek en de rol van de docent in het leerproces van de

student

10.15 Pauze

10.45 – 12.15 Ingrid Degraeve en Annelies de Jonghe:

Vervolg van de workshop

12.30 Lunch in het hotel

14.00 – 15.30 Annelies de Jonghe: Een bruikbare analyse van recent

verschenen leergangen, lexicale en didactische

hulpmiddelen. Verwerkingsopdrachten in subgroepen

15.30 Pauze

16.00 – 17.45 Posterpresentatie leermiddelen

Godi Dijkman en Margreet Verboog: Individueel taaladvies



11

12


12


AchtergrondEen goede spreek- en schrijfvaardig-

heid is voor de NVT-docent van

belang bij uitleg en instructie.

Daarnaast is de docent bron van

creatieve taal tijdens de feitelijke

communicatieve situaties in de les.

De docent vult de leergang aan of

stuurt deze bij. De productieve

taalvaardigheden van de NVT-

docent hangen vooral samen met

woorddiversiteit en stilistische

variatie. Maar wie kan de docent in

de eigen onderwijssituatie feedback

geven op deze kwaliteiten?

DoelstellingReflectie op de eigen kennis van het

Nederlands en de manier waarop

die in een onderwijssetting wordt

ingezet. De focus ligt hierbij op

creatieve ideeën omtrent woord -

diversiteit en stilistische variatie.

WerkwijzeDe onderwerpen ‘vragen stellen’,

‘vragen uit de klas’, ‘woorden

semantiseren’ en ‘stijl & register’

komen aan bod. Er wordt gekeken

naar de beste manieren om te

anticiperen op vragen uit de NVT-

klas en de verschillende wijzen

waarop op een selectieve manier

betekenis aan nieuwe woordenschat

kan worden gegeven. Aan de hand

van enkele artikelen uit de Neder-

landse media worden de deel nemers

in subgroepjes aan gespoord zelf na

te denken over de verschillende

registers en variaties in stijl en te

komen tot diverse schrijfproducten.

Taalreflectie:

Reflectie op eigen taal gebruik (deel 1)


13


13

Taal verandert. Ook het Nederlands.

Niemand kan voorspellen in welke

richting die ontwikkeling zal gaan.

Met twee taalexperts uit Vlaan-

deren en Nederland wordt een kijkje

genomen achter de schermen van

de taalverandering. Jan Stroop,

ontdekker van ‘t Poldernederlands

start met een lezing over de opmars

van het Poldernederlands.

AchtergrondVan alle soorten Nederlands die je

hoort spreken trekt ’t Polder neder-

lands de meeste aandacht. Dat komt

waarschijnlijk vooral omdat er een

naam aan gegeven is, net zoals dat

bij ’t Verkavelingsvlaams ’t geval is.

’t Poldernederlands is het resultaat

van een taalverandering die drie

eeuwen op zich heeft laten wachten.

Terwijl in ’t Duits en ’t Engels de

verlaagde diftongen [ai] en [au], die

in de dialecten ontstaan waren uit

lange monoftongen, al sedert de

16e eeuw deel gingen uitmaken van

de standaardtaal, is dat in het

Nederlands niet gebeurd.

De voornaamste oorzaak is de

afwijzende houding van grammatici

en schrijvers, die die tweeklanken in

klaain (klein), kaai (kei) afkeurden

vanwege hun zogenaamd boerse

karakter. Pas in de jaren ‘60 en ‘70

van de vorige eeuw kon die

verlaging alsnog doorzetten toen

zich op grote schaal maat schap-

pelijke veranderingen voltrokken.

Vooral vrouwen hebben daarvan

geprofiteerd door met hun aai’s

en aau’s de strenge normen van

’t ABN te bruuskeren.

Taalreflectie:

Onderzoek naar taal-verandering (deel 1)

14


Dinsdag 25 augustus 06.30 – 08.45 Ontbijt

08.45 – 10.15 Godi Dijkman: Creatieve ideeën over woorddiversiteit en

stilistische variatie in de klas

10.15 Pauze

10.45 – 12.15 Godi Dijkman: Gevarieerde taken in subgroepen


14.00 – 15.30 Jan Stroop: De onstuitbare opmars van ‘t Poldernederlands.

Lezing met praatje in de wandelgangen

15.30 Pauze

16.00 – 17.45 Godi Dijkman en Margreet Verboog: Individueel taaladvies

Vrije avondmaaltijd

Afhankelijk van de culturele agenda is er een theater- of

concertbezoek gepland in Amsterdam of Antwerpen


15

16

seminarium nederlands als vreemde taal

16

seminarium nederlands als vreemde taal

AchtergrondHet toetsen van taalvaardigheid is

onlosmakelijk met het taalonderwijs

verbonden. Docenten en studenten

willen graag weten wat ze al hebben

bereikt en aan welke punten ze nog

moeten werken. Om hier een

correct beeld van te krijgen zijn

goede toetsen en een goede

interpretatie van de resultaten

belangrijk.

DoelstellingDocenten ontwikkelen vaak zelf

toetsen. Het is daarbij belangrijk te

weten hoe je dat op een betrouw-

bare en valide manier kunt doen.

WerkwijzeTijdens deze workshop gaan we aan

de slag met bestaand toetsmateriaal

en met items die de deelnemers zelf

ontwikkelen. Ook mogen deel-

nemers eigen toetsen meenemen.

Ook die zullen we bekijken.

MiddagprogrammaDe middag is vrij voor het bezoek

aan boekwinkels, bibliotheken en

universiteiten, aan studie-

begeleiders en het onderhouden

van overige academische contacten.

Er is geen avondprogramma

voorzien.

Didactiek:

Toetsen in de taalcursus. Van ontwikkeling naar beoordeling


17

Woensdag 26 augustus 06.30 – 08.45 Ontbijt

08.45 – 10.15 Petra Poelmans: Toetsen in de taalcursus,

van ontwikkeling naar beoordeling.

10.15 Pauze

10.45 – 12.15 Petra Poelmans: Vervolg van de workshop


Middag en avond vrij voor academische contacten

en bezoek aan boekhandels

Vrije avondmaaltijd

18


18


Vandaag staat Den Haag als de

politieke draaischijf van Nederland

centraal. We bezoeken eerst het

kantoor van de Nederlandse

Taalunie waar bekende mede-

werkers klaarstaan voor een

persoonlijk gesprek. Daarna laat de

senior adviseur en ‘Hagenaar’ Marc

le Clercq mooie en interessante

plekjes in de stad zien. Er is nog

genoeg tijd over voor vrije opties:

een strandwandeling in Scheve-

ningen, een bezoek aan het

panorama Mesdag of aan het

prachtig gerenoveerde Mauritshuis.

Cultuurkunde:

Den Haag vandaag


19

Donderdag 27 augustus 06.30 – 08.30 Ontbijt

08.45 Vertrek per bus naar Den Haag

10.30 Bezoek aan de Taalunie. Ontvangst in het Algemeen

Secretariaat met aansluitend een broodjesmaaltijd

13.00 – 14.00 Stadswandeling met Marc le Clercq

Vanaf 14.00 Vrij programma in Den Haag

18.00 Vertrek per bus vanaf Parkeerplaats Ministerie van

Financien aan Prinsessegracht naar Amsterdam


20


20


AchtergrondIn het NVT-onderwijs is het van

groot belang om cursisten te leren

teksten te doorgronden op verschil -

lende niveaus. Zo moeten zij de

structuur en de opbouw van de

tekst kunnen begrijpen, zowel op

tekst- als op zinsniveau. Zij moeten

de woordenschat die de tekst

aanbiedt kunnen begrijpen.

Daar naast moeten zij de tekst

kunnen plaatsen in een culturele

context. Van NVT-docenten vraagt

dit veel kennis en vaardigheid.

DoelstellingIn de lessen Nederlands kunnen

docenten verschillende didactische

middelen gebruiken om cursisten te

leren teksten diepgaand te

door gronden. Het doel van deze

module is om de deelnemers kennis

te laten maken met deze didactische

middelen en die vervolgens te

gebruiken in de eigen onderwijs-

praktijk.

WerkwijzeIn deze module gaan we aan het

werk met verschillende technieken

om voorkennis te mobiliseren en

verwachtingen te formuleren bij een

tekst (associatie, woordspin,

afbeeldingen, titel van een tekst,

enz.). Ook zullen we oefenen met

globaal lezen. Daarnaast worden er

teksten geanalyseerd, waarbij

aandacht besteed wordt aan

grammatica, zinsopbouw en

tekstopbouw. We gaan in op

Didactiek:

Teksten doorgronden


21


21

mogelijke oefeningen bij het

verwerken van teksten (leg in de

juiste volgorde, beantwoord vragen,

vertel in eigen woorden, vat de tekst

kort samen, dictoglos, enz.).

Als laatste bestuderen we de

culturele aspecten en context van

teksten. We bespreken de

over een komsten en verschillen

tussen die aspecten en de context

van de Nederlandse teksten en de

talen en culturen van de deel-

nemers. Hierbij staat de vraag

centraal hoe je dit alles in de eigen

lespraktijk kunt toepassen. In een

opdracht voor peer teaching

brengen de cursisten de opgedane

kennis en ervaring van de module

in praktijk.

22


22


AchtergrondOm een aantal redenen is het

belangrijk om aandacht te besteden

aan de uitspraak: je kunt het niet uit

een boek leren en het heeft grote

invloed op de begrijpelijkheid van

de spreker. Maar ook voor het

verstaan van het Nederlands zijn

met name de prosodische aspecten

van belang. Voor de leerder zijn

deze aspecten vaak onbekend, in de

eigen taal leert men dit als heel jong

kind, nog voor de woordenschat.

Daarnaast heeft het Nederlands nog

specifieke punten van aandacht,

bijvoorbeeld de klinkers, die ook

nog eens veel spellingsproblemen

geven. Ook de assimilatie in het

Nederlands behoeft aandacht.

DoelstellingMargreet Verboog zal in haar

workshop de deelnemers praktische

handvatten aanreiken om bij hun

studenten de verstaanbaarheid te

verhogen. Daarbij ligt de focus op

de bovengenoemde elementen, en

hoe die zo effectief mogelijk

duidelijk te maken.

WerkwijzeIn een aantal gezamenlijke (luister)

oefeningen laat Margreet Verboog

zien hoe de docent in de klas aan

uitspraak kan werken. Ook wordt

er literatuur en materiaal voor

het oefenen van de uitspraak

aangeraden. Nieuw: de app

SpreekBeter om zelf thuis uitspraak

te oefenen.

Verstaanbaar spreken, wat helpt? Functionele didactiek


23

Vrijdag 28 augustus 06.30 – 08.45 Ontbijt

08.45 – 10.15 Christine van Baalen: Teksten doorgronden

10.1 5 Pauze

10.45 – 12.15 Christine van Baalen: Vervolg workshop


14.00 – 15.30 Margreet Verboog: Verstaanbaar spreken, wat helpt?

16.00 – 17.00 Annelies de Jonghe: Introductie peer teaching

Vrije avondmaaltijd

Afhankelijk van de culturele agenda hebben we een

theater- of concertbezoek geplan in Antwerpen of

Amsterdam.

24


Zaterdag 29 augustus Op zaterdag is iedereen vrij

De cursusleider geeft graag tips over het actuele

zomerprogramma in Amsterdam.

06.30 – 10.00 Ontbijt

Er zijn verder geen gezamenlijke maaltijden


25

26


26


AchtergrondVandaag verhuizen we naar België.

Het huidige landschap in Nederland

is voor een groot deel gevormd door

ruim achthonderd jaar waterbeheer.

De aanleg van dijken, sluizen,

stuwen, trekvaarten, kanalen en

gemalen door waterschappen en

hoogheemraadschappen hebben het

aangezicht van Nederland tot op

heden aanzienlijk bepaald. Onder

leiding van historicus Mark Opmeer

verdiepen we ons tijdens de busreis

naar Antwerpen in het veelzijdige

watererfgoed van het Nederlandse

landschap. Ook kijken we naar de

manier waarop de overheid in

samenwerking met bedrijven,

burgers en publieke partijen dit

omvangrijke stukje geschiedenis

probeert te bewaren voor

toekomstige generaties. Door

kennis te maken met een aantal

toonaangevende voorbeelden van

waterbeheer in het stroomgebied de

Stichtse Rijnlanden in de regio

Utrecht verwerven de deelnemers

meer inzicht in het publieke

waterdebat in Nederland en in de

invloed van water op het landschap.

Op een verfrissende en interactieve

manier worden de deelnemers

geïnformeerd over het veelzijdige

watererfgoed in deze omgeving.

Door een aantal plaatsen met eigen

ogen te bezichtigen, zien de

deelnemers hoe deze historische

objecten ook in de huidige tijd

belangrijke, maatschappelijke

functies vervullen.

Cultuurkunde:

Watererfgoed Nederland


27

Zondag 30 augustus 06.30 – 08.45 Ontbijt

09.00 Koffers inladen en vertrek per bus

Middagpauze op een leuke locatie

ca. 18.00 Aankomst Antwerpen

19.00 Avondmaaltijd in Antwerpen

28


28


AchtergrondSinds het ontstaan van het ABN

werd vrij algemeen aanvaard dat wie

‘correct’ Nederlands wilde spreken,

moest spreken zoals in de Neder -

landse Randstad. Maar in de tweede

helft van de 20e eeuw is in Vlaan -

deren een eigen standaard isering op

gang gekomen. Tegenwoordig wordt

het Nederlands gezien als een

pluricentrische taal met centra in

Nederland, Vlaanderen en Suriname.

Dat heeft conse quen ties voor het

taalonder wijs, en het stelt taal -

docenten in het buitenland voor

een dilemma: moeten ze alleen de

Noord-Neder landse norm aanbieden,

of is het voor studenten ook

belangrijk het ‘andere’ Nederlands

te leren kennen?

DoelstellingKennismaking met enkele verschil-

len tussen Algemeen-Neder lands,

Nederlands-Nederlands en

Belgisch-Nederlands. Kenmerken

van standaardtaal en tussentaal in

België. Reflectie op consequenties

voor het taalonderwijs in het

buitenland.

WerkwijzeIn enkele korte teksten speuren we

naar voorbeelden van Belgisch-

Nederlandse standaardtaal en

tussentaal. In welke mate maken die

het begrip van de tekst moeilijk?

Waarom gebruikt een literaire

auteur typische Vlaamse woorden?

Gedachtewisseling over de manier

waarop taaldocenten hiermee

kunnen omgaan.

Taalreflectie:

Onderzoek naar taal-verandering (deel 2)

Typisch Vlaams,

ook in het buitenland?


29


29

Achtergrond‘Van hier naar daar’ is een

intercultureel spel, ontwikkeld door

het Centrum Educatieve Spelen,

met steun van de Taalunie.

Bedoeling van het spel is mensen

uit verschillende culturen samen te

brengen en wederzijds begrip en

respect te stimuleren.

DoelstellingHet is de bedoeling dat we door

middel van het spel ervaren wat

interculturele interferentie is en dat

we hierover door middel van een

gesprek reflecteren. Vervolgens

zullen we leren hoe we de kennis die

uit de reflectie zal voortvloeien,

kunnen omzetten naar de

lespraktijk.

WerkwijzeDeze workshop volgt de rode draad

van cultuurkunde die door het

Seminarium loopt. In het eerste deel

van de workshop wordt het spel

geïntroduceerd en gespeeld. In het

tweede deel gaan we in op de

invloed van interculturaliteit op het

leren én het doceren van een taal.

Op basis van de ervaringen die we

bij het spelen opgedaan hebben,

zullen we de link leggen met onze

eigen realiteit: hoe kijken wij aan

tegen de contacten tussen

Nederland/Vlaanderen en ons eigen

land? Zijn we ons bewust van

bepaalde culturele verschillen en

hoe gaan we daarmee om? Wat zijn

onze ervaringen? Houden we ook

rekening met zulke cultuur-

verschillen in onze lessen?

Didactiek en interculturaliteit:

Van hier naar daar, stilstaan bij inter-culturaliteit

30


Maandag 31 augustus

06.30 – 08.45 Ontbijt

08.45 – 10.15 Tussenevaluatie Seminarium

Bespreking van enkele aandachtspunten (reflectie op de

lespraktijk, organisatie peer teaching)

10.1 5 Pauze

10.45 – 12.15 Ludo Permentier: Typisch Vlaams, ook in het buitenland?


14.00 – 15.30 Peter Schoenaerts: Van hier naar daar,

stilstaan bij interculturaliteit

15.30 Pauze

16.00 – 17.30 Peter Schoenaerts: Vervolg workshop

Vrije avondmaaltijd


31

32


32


AchtergrondOp het internet vind je veel goed en

bruikbaar authentiek materiaal voor

je lessen NVT. Maar je moet weten

waar je het kan vinden.

En wat je ermee zal doen. Hoe zorg

je ervoor dat het een meerwaarde

biedt tegenover het vaste handboek

dat je gebruikt? We reflecteren over

een aantal vormen van authentiek

materiaal, zoals: krantenartikels,

reclame, cartoons, filmtrailers,

gedichten,...

Doelstelling• bewustzijn van de meerwaarde

van authentiek materiaal

• de juiste selectie maken van

authentiek materiaal voor je

eigen doelgroep

• de juiste opdrachten ontwikkelen

op verschillende niveaus van het

Europees Referentiekader

• op een afwisselende manier

omgaan met authentiek materiaal

WerkwijzeVertrekken doen we vanuit een

aantal uitgewerkte voorbeelden die

ons doen reflecteren over de meer -

waarde van authentiek materiaal, de

voor- en nadelen van bepaalde

vormen en de verschil lende

oefen types op de niveaus van het

Europees Referentiekader voor Talen.

Daarna ontwikkel je zelf een aantal

opdrachten bij authentiek materiaal

zodat je die meteen kan meenemen

naar je eigen lespraktijk.

Didactiek:

Authentiek materiaal van het internet in lessen NVT


33


33

AchtergrondKunst is een expressie van het

gedeelde betekenisweb van een

cultuur. Het idioom van de

kunstenaar vertaalt de culturele

betekenis in toegankelijke beelden

als we met de ogen van de

participerende tijdgenoot kunnen

kijken. Naar Rubens kijken vanuit de

Vlaamse barokcultuur, voor onder-

stelt bekendheid met de contra-

reformatie van het 17e-eeuwse

Antwerpen.

DoelstellingEen kennismaking ter plekke met

het werk van Rubens in zijn

Antwerpse context moet leiden tot

een beter begrip van zijn werk.

WerkwijzeNa een inleiding in de contra-

reformatorische barokcultuur ten

tijde van Albrecht en Isabella

betreden we de leefwereld van

Rubens via een peripatetische

wandeling door zijn werk en zijn

stad.

Cultuurkunde:

Rubens in Antwerpen

34


Dinsdag 01 september

06.30 – 08.45 Ontbijt

08.45 – 10.15 Catherine Verguts: Authentiek materiaal van

het internet in lessen NVT

10.15 Pauze

10.45 – 12.15 Catherine Verguts: Vervolg workshop


14.00 – 15.00 Ludo Beheydt: Rubens in Antwerpen,

een culturele identiteitsverkenning

15.00 Pauze

15.20 – 17.00 Ludo Beheydt: Stadswandeling in het voetspoor

van Rubens

Vrije avondmaaltijd

Afhankelijk van de culturele agenda hebben we een

theater- of concertbezoek geplan in Antwerpen of

Amsterdam.


35

36


36


Tijdens de ochtend presenteren de

deelnemers in de vorm van peer

teaching alle lesontwerpen die ze in

subgroepen ontwikkeld hebben.

Peer teaching is een soort rollenspel

waarbij een docent lesgeeft en de

andere docenten de rol van de

leerder overnemen. Deze methode

is ideaal om zowel het perspectief

van de docent als dat van de leerder

in te nemen. Het is een mooie kans

om samen met de collega´s na te

denken over verschillende

lespraktijken in de literatuur- en

tekstdidactiek.

De presentaties vormen ook een

basis voor reflectie over transfer-

mogelijkheden naar de eigen

onderwijssetting in het buitenland.

In deze module zullen we ook

fragmenten uit het boek van de

gastschrijver didactiseren.

MiddagprogrammaMedewerkers van het team CNaVT

(Certificaat Nederlands als Vreemde

Taal) stellen de nieuwste ontwikke-

lingen voor. Daarna is er mogelijk-

heid tot individuele gesprekken.

De rest van de middag is vrij

voor bezoek aan boekwinkels,

bibliotheken en universiteiten,

aan studiebegeleiders en het

onderhouden van academische

contacten. Er is geen avond-

programma voorzien.

Didactiek:

Peer teaching


37

Woensdag 02 september 06.30 – 08.45 Ontbijt

08.45 – 10.15 Peer teaching: Presentatie lesontwerpen

10.15 Pauze

10.45 – 12.15 Peer teaching: Vervolg


14.00 -15.00 Medewerkers CNaVT: De nieuwste ontwikkelingen

Middag en avond vrij voor academische contacten

en bezoek aan boekhandels

Vrije avondmaaltijd

38


38


De gezamenlijke uitstap naar

Brussel bestaat uit een heel

gevarieerd programma. Het begint

met een bezoek aan het Vlaams

Parlement, gelegen in het politieke

hart van Brussel, gevolgd door een

lunchbuffet in het parlements-

gebouw. Enkele parlementariërs

zullen ons rondleiden en graag over

een aantal politieke kwesties of over

het politieke systeem in het

algemeen van gedachten wisselen.

Brussel is een typische 19e-eeuwse

stad die zich ontwikkeld heeft vanuit

de structuur van het 18e-eeuwse

Koningsplein in de bovenstad en

stedenbouwkundige ingrepen in de

benedenstad: de overwelving van de

Zenne, de aanleg van een overdekte

winkel galerij, pleinen en wandel-

promenades. Wandelen in de stad,

zich voor het plezier verplaatsen in

de stedelijke ruimte, lijkt vandaag

iets vanzelfsprekends. Zien en

gezien worden in de stad is een

typische vrijetijdsbesteding die

ontstond in de loop van de 17e

eeuw. Tijdens de wandeling staan we

stil bij de diversiteit van de

architectuur en de stedenbouw.

Daarna is er tijd om zelf op ontdek -

king te gaan. Ingrid en Annelies,

allebei ‘Brusselaars’, houden heel

wat tips paraat. We reizen die dag

per trein. Er zijn tussen Antwerpen

en Brussel frequente en snelle

verbindingen. ’s Avonds is iedereen

vrij om terug te keren wanneer hij

of zij wil.

Cultuurkunde:

Vlaanderen en Brussel vandaag


39

Donderdag 3 september 08.00 – 08.45 Ontbijt

09.00 Vertrek te voet naar het station

09.45 Vertrek per trein van Antwerpen CS naar Brussel CS

11.30 – 14.30 Ontvangst bij het Vlaams Parlement met aansluitend

een lunch en gesprek met medewerkers

14.30 – 15.30 Wandeling van de bovenstad naar de benedenstad langs

bezienswaardigheden

Eindpunt: Grote Markt

Individuele terugreis per trein naar Antwerpen

Vrije avondmaaltijd

40


40


In 2014 won Stefan Hertmans met

het boek ,Oorlog en terpentijn‘ de

AKO Literatuurprijs. Met dat boek

scoort Stefan Hertmans ook

internationaal heel hoog. De

vertaal rechten zijn inmiddels op

verhitte veilingen verkocht aan

gerenommeerde uitgeverijen overal

ter wereld. In Nederland en

Vlaanderen zijn inmiddels 200.000

exemplaren van ‚Oorlog en

terpentijn‘ verkocht.

Tijdens de lezing is er veel ruimte

voorzien voor eigen inbreng via

discussie en presentatie van

lesvoorstellen rond het boek die

tijdens de sessie peer teaching

werden uitgewerkt. Deze schrijvers-

ontmoeting is het ultieme sluitstuk

van het seminarium. Meer

informatie: www.stefanhertmans.be.

MiddagprogrammaNa de lunch ronden we het

seminarium met een evaluatie af.

Daarna is er tijd om koffers te

pakken en de stad in te duiken.

Tijdens het afscheidsdiner in een

restaurant in de stad zal Marc le

Clercq de certificaten van deelname

uitreiken en het seminarium

officieel afsluiten.

Cultuurkunde:

Lezing met de auteur Stefan Hertmans


41

Vrijdag 4 september 06.30 – 08.45 Ontbijt

10.00 – 12.30 Lezing met de auteur Stefan Hertmans


14.00 – 15.00 Evaluatie van het seminarium

19.30 Feestelijke afscheidsmaaltijd op een mooie

locatie in Antwerpen met uitreiking van de

CERTIFICATEN VAN DEELNAME

42


42


Individueel taal- en uitspraakadvies


43

De deelnemers aan het seminarium

hebben verschillende linguïstische

en educatieve achtergronden. Om

tegemoet te komen aan taal- en

uitspraakkarakteristieken die

daarmee samenhangen, is er aan

het seminarium een optionele

individuele component toegevoegd.

Wie de moeite neemt tevoren een

tekst te vervaardigen, kan deze

laten beoordelen door een aan het

seminarium verbonden specialist

tijdens een individueel gesprek.

Kenmerken van de eigen uitspraak

kunnen eveneens worden besproken

met een specialist die

uitspraakadvies geeft.

Godi Dijkman: individueel taaladviesDe deelnemers aan het seminarium

kunnen gebruikmaken van het

taaladvies. Aan de hand van een

door hen geschreven tekst wordt

ingegaan op eventuele onjuist-

heden, structuur, stijl en woordkeus.

De opdracht voor deze tekst wordt

verstuurd met het boek van de

gastschrijver. Ook kunnen de

deelnemers tevoren op het

aanvullende informatieformulier

een (bijvoorbeeld grammaticaal of

lexicaal) onderwerp aangeven

waarover ze nadere informatie

willen krijgen. In een individueel

gesprek van ongeveer twintig

minuten wordt de tekst besproken.

Margreet Verboog: individueel uitspraakadviesOp basis van geluidsopnames

worden tijdens individuele

gesprekken de sterke en zwakke

kanten van ieders uitspraak

besproken. Daarop volgen adviezen

voor verbetering.

44


44


Sprekers op het seminarium


45

Christine van BaalenChristine van Baalen is sinds 1994

werkzaam in het NVT- en

NT2- onderwijs. Ze heeft aan

verschil lende universiteiten in

Neder land en in het buitenland

gewerkt. Sinds enige tijd heeft ze

haar eigen bedrijf, Sjibbolet taal en

training, waarin zij cursussen NT1,

NT2 en NVT verzorgt. Christine is de

auteur van Taal in zaken, co-auteur

van Cultuur in taal en van Dutch for

Reading Knowledge. Contact:

www.sjibbolettaalentraining.nl

Ludo BeheydtLudo Beheydt doceert Nederlandse

taalkunde en Nederlandse cultuur

aan de Université Catholique van

Louvain-la-Neuve. Hij is redacteur

van het tijdschrift Neerlandia en

heeft veel gepubliceerd over

taalverwerving en over culturele

identiteit in kunst en taal. Zijn

major opus is ‘Eén en toch apart.

Kunst en cultuur van de

Nederlanden’, een overzichtswerk

van de ontwikkeling van de kunst

en cultuur van de Nederlanden

van de Vlaamse Primitieven tot

de Nulgeneratie.

Marc le ClercqMarc le Clercq heeft Nederlandse

taal en letteren en theater weten-

schappen gestudeerd. In 1982

studeerde hij af aan de Universiteit

van Leiden. Hij heeft een jaar als

docent gewerkt en is daarna aan de

slag gegaan als beleidsadviseur bij

het Ministerie van Onderwijs en

Wetenschappen. Het is nu 28 jaar

dat hij als senior adviseur bij de

Nederlandse Taalunie werkt. Daar

zet hij zich in voor de bevordering

van het onderwijs Nederlands als

Vreemde Taal en de neerlandistiek

in het buitenland.

CNaVTHet Certificaat Nederlands als

Vreemde Taal voorziet examens

Nederlands voor leerders over de

hele wereld die een internationaal

46


erkend certificaat van hun taal -

vaardigheid Nederlands willen

behalen. Het CNaVT is een project

van de Nederlandse Taalunie en

wordt uitgevoerd door het Centrum

voor Taal en Onderwijs (KU Leuven).

De projectcoördinator Koen Van

Gorp en de wetenschappelijk

medewerkster Lucia Luyten komen

een presentatie geven over de

vernieuwingen. Voor meer

informatie zie: www.cnavt.org.

Ingrid Degraeve Ingrid Degraeve studeerde vertaal -

kunde en vergelijkende literatuur-

wetenschap. In 1999 zette ze in

Tbilisi (Georgië) het docent schap

Nederlands aan de Ilia State

University op. Haar vertalingen van

Georgische literatuur verschijnen bij

Vlaamse en Nederlandse uit-

geverijen. Sinds 2008 werkt ze als

projectleider NVT bij de Neder-

landse Taalunie in Brussel. In 2015

is ze aangesteld tot adviseur

Internationaal.

Godi DijkmanGodi Dijkman is een gecertificeerd

docent NT2 die geruime tijd in het

buitenland heeft gewerkt. Na zijn

studie vertaler Engels/Italiaans in

Antwerpen heeft hij als docent

Engels (VSO) gewerkt. In Jakarta

was hij aan het Erasmus Taal-

centrum werkzaam als docent NVT.

Hij specialiseert zich in het

Neder lands op ERK-niveaus B1-C1

waarbij het geven van schrijf-

vaardigheid hem het meest

inspireert.

Stefan HertmansStefan Hertmans (Gent, 31 maart

1951) is auteur van een omvangrijk

literair en essayistisch oeuvre,

waarvoor hij zowel in binnen- als

buitenland werd onderscheiden. Hij

publiceerde poëzie, romans, essays,

theaterteksten, kortverhalen en een

handboek over kunstagogiek. Hij

doceerde in de masteropleiding van

de Koninklijke Academie voor

Schone kunsten (KASK, Hogeschool


47

Gent) en leidde er het Studium

Generale tot oktober 2010.

Annelies de JongheAnnelies de Jonghe is neerlandicus

en germanist. Ze doceert

Nederlands en Duits in Duitsland.

Haar specialismen voor nascholings-

programma’s zijn blended learning,

creatief schrijven en de integratieve

aanpak van cultuurkunde en

taalverwerving. Samen met Britta

Bendieck (UvA Amsterdam) richtte

ze het internationale programma

FAM (Freiburg-Amsterdam-model)

op dat intussen aan vijf

universiteiten in het

studiecurriculum werd opgenomen.

Ze is auteur bij de uitgeverij

Langenscheidt in München.

Mark Opmeer Mark Opmeer is historicus met een

specialisatie in reiscultuur en

landschapservaring. Na zijn studie

heeft Mark enige tijd gewerkt als

geschiedenisdocent in het

middelbaar onderwijs. Sinds 2014

promoveert hij aan de faculteit

Ruimtelijke Economie en Bedrijfs-

wetenschappen aan de Vrije

Universiteit Amsterdam op het

onderwerp ‚promoting new

perceptions of cultural heritage

landscapes through mobile location-

based heritage gaming applications‘.

Mark onderzoekt onder andere hoe

mobiele communicatietechnologie

kan bijdragen aan meer waardering

en kennis van Europees cultureel

erfgoed onder toeristen en

studenten.

Ludo Permentier Ludo Permentier studeerde

Germaanse filologie in Leuven en

werd leraar Nederlands in Brussel.

Daarna werd hij redacteur voor de

kranten Het Nieuwsblad en De

Standaard. Bij die laatste krant werd

hij taaladviseur en opleider van

journalisten. Hij werkte ook als

redacteur bij Van Dale, als

communicatiemedewerker bij de

48


Taalunie en als praktijkassistent

Journalistiek aan de Universiteit

Gent. Hij is de auteur van de

leidraad van het Groene Boekje

en publiceerde met Rik Schutz

het boek ‘Typisch Vlaams’.

Petra PoelmansPetra Poelmans werkt als leraren -

opleider bij de vakgroep Nederlands

van Fontys Hogeschool Tilburg.

Naast taalkundecolleges verzorgt zij

ook de post-HBO opleiding Docent

NT2. Na haar promotieonderzoek

over tweedetaalverwerving bleef zij

betrokken bij allerlei projecten op

het gebied van taaltoetsing en

taalonderwijs, zo werkte ze

verschillende jaren voor het

Certificaat Nederlands als Vreemde

Taal en was ze redactielid van het

tijdschrift LES.

Peter SchoenaertsPeter Schoenaerts was lange tijd

verbonden aan het Instituut voor

Levende Talen in Leuven en werkt

nu voor de Nederlandse Taalunie in

Brussel. Hij was co-auteur van

verscheidene publicaties voor

studenten en docenten Nederlands.

Sinds 2001 maakt Peter

Schoenaerts met de theatergroep

Fast Forward toneelstukken voor

anderstaligen die Nederlands leren.

Jan StroopJan Stroop heeft gestudeerd aan de

Universiteit van Nijmegen. Hij is

acht jaar medewerker geweest bij

’t Meertens Instituut, daarna hoofd -

docent aan de Universiteit van

Amsterdam. In 1997 heeft Stroop

’t Poldernederlands ontdekt. In zijn

boek ‘Hun hebben de taal verkwan -

seld’ maakt hij onderscheid tussen

fout en ‘fout’ Nederlands. Onlangs

verscheen ‘Die taal, die weet wat’.

Stroop is gastonderzoeker aan de

UvA.

Margreet Verboog Margreet Verboog heeft als

psycholinguïst en logopedist veel


49

ervaring met de didactiek van

spreekvaardigheid en verstaan-

baarheid. Naast haar werk als

trainer/docentopleider is zij actief

in de beroepsvereniging van

docenten Nederlands als tweede

taal (BVNT2.org) en publiceerde ze

veel didactisch werk op haar

vakgebied.

Artikelen en boektitels zijn te

vinden op de website:

www.margreetverboog-

verstaanbaarspreken.nl.

Catherine VergutsCatherine Verguts is coördinator van

het team Germaanse talen op het

Universitair Centrum voor Talen-

onderwijs van de Universiteit Gent:

zij staat in voor de inhoude lijke

evaluatie van de cursus inhouden en

waakt over de kwaliteit van het

lesgeven. Daarnaast begeleidt ze

projecten met verschil lende thema’s

en geeft ze zelf les Nederlands

(aan anderstaligen) en Engels.

50


50


E-mailadressen sprekers


51

Christine van Baalen

[email protected]

Ludo Beheydt

[email protected]

Marc le Clercq

[email protected]

CNaVT

[email protected]

Ingrid Degraeve

[email protected]

Godi Dijkman

[email protected]

Stefan Hertmans

zie www.stefanhertmans.be

Annelies de Jonghe

[email protected]

Mark Opmeer

[email protected]

Ludo Permentier

[email protected]

Petra Poelmans

[email protected]

Peter Schoenaerts

[email protected]

Jan Stroop

[email protected]

Margreet Verboog

[email protected]

Catherine Verguts

[email protected]

52


52


Deelnemerlijst Stand per 27 mei 2015


53

Argentinië

• Nicolás Cortegoso Vissio

Universidad Nacional de Córdoba

Armenië

• Armine Ghratyan

Yerevan State Linguistic University

after V. Brusov

Belarus

• Ina Mezina

Linguististic State University of Minsk

• Katsiaryna Niachai


• Alena Kantsevich


Bulgarije

• Sonya Dimitrova

University HLL. Kiril i Metodij

China

• Jiachen Zhang

Beijing Foreign Studies University

Hongarije

• Eszter Zelenka

Károli Gáspár Református Egyetem

• Réka Kornélia Bozzay

Debreceni Egyetem

• Krisztina Soós

Károli Gáspár Református Egyetem

• Janina Vesztergom

Eötvos Loránd Tudományegyetem (ELTE)

Indonesië

• Indira Ismail

Universitas Indonesia

• Christina Turut Suprihatin

Universitas Indonesia

• Daniel Frits Maurits Tangkilisan

Akademi Bahasa 17 Agustus 1945

Semarang (Akaba 17)

54


Polen

• Paweł Mrowiec

Uniwersytet Warszawski

• Natalia Brozyna

Uniwersytet Wroclawski

Roemenië

• Alexa Stoicescu

Universitatea din Bucuresti

Rusland

• Ekaterina Tereshko

Sankt-Petersburgskii gosurdarstvennyi

university

Tsjechië

• Martina Veliká

Masarykova Univerzita

Zuid-Afrika

• Kornelia Neele

Universiteit van die Vrystaat


55

Notities

56


Notities

Semi-nari- Semi-nari- Semi-nari-nari-Semi- nari-Semi-nari-nari-nari-

Telefoon + 32 (0)2 – 203 66 [email protected]

BezoekadresTaalunie Gebouw KaaitheaterSainctelettesquare 19 1000 BrusselBelgië

Nederlands als vreemde taal zondag 23 augustus tot...

Documents

Transcript of Nederlands als vreemde taal zondag 23 augustus tot...