Suïcidepreventie Amsterdam

drs. Lyna PolikarCoördinator

http://www.ggd.amsterdam.nl/suicidepreventie

 

 

Aanleiding voor het project

Suïcidepreventie is een van de doelstellingen van WHO.

Suïcidepreventie is een van de speerpunten van het

lokaal gezondheidsbeleid.

In navolging van het beleidsadvies over suïcidepreventie

dat eind 2007 is uitgebracht door het Trimbos-instituut.

Doelstellingen van het project

Verminderen van het aantal suïcides en suïcidepogingen

in Amsterdam.

Inventarisatie van de lacunes en knelpunten in het

zorgaanbod en eventuele problemen bij verwijzing.

Opbouwen van lokale netwerken rondom

suïcidepreventie.

Zelfdoding in Nederland (2011: 1647)

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

1969

1971

1973

1975

1977

1979

1981

1983

1985

1987

1989

1991

1993

1995

1997

1999

2001

2003

2005

2007

2009

2011

aan

tal z

elfd

od

ing

en

vrouwen mannen

Aantal zelfdodingen in Amsterdam (CBS) (2011: 106)

0

20

40

60

80

100

120

140

aan

tal zelf

do

din

gen

man

vrouw

Vier peilers van het project

Gatekeeperstraining: een training in het herkennen en

bespreekbaar maken van suïcidaliteit

Toeleiding nazorg suïcidepogers

Gevarieerd zorgaanbod voor nabestaanden

Beperken toegang tot dodelijke middelen

Gatekeeperstraining

Gatekeeperstraining gebaseerd op het QPR-model

Knox et al (2003)

QPR staat voor de drie hoofdtaken van de gatekeepers:

1. Question: empathisch vragen naar suïcidaal gedrag. Zo specifiek en

concreet mogelijk uitvragen van zowel het feitelijke verloop als ook de

achterliggende pijn en ambivalentie.

2. Persuade: motiveren om hulp te zoeken. Hier gaat het om het maken van

contact en het bieden van ruimte voor de tegenstrijdige gevoelens en

gedachten. Zo ontstaat er een basis voor verandering.

3. Refer: Gatekeepers moeten goed op de hoogte zijn wanneer en hoe te

verwijzen naar gespecialiseerde hulp.

* Meer informatie in het boek “Suïcidepreventie in de praktijk” van A. Kerkhof & B van Luyn.(2010).

Hoofdstuk 18.

Wat leer je tijdens de gatekeeperstraining? signalen van suïcidaliteit herkennen

contact maken en het onderwerp bespreekbaar maken

inzicht krijgen in de wanhoop van mensen met een doodswens

vaardigheden worden geoefend in rollenspelen tussen tweetallen

informatie over wanneer en waar je naar toe kunt verwijzen http://www.ggd.amsterdam.nl/suicidepreventie

 

Effecten van de training

Uit onderzoek blijkt dat door gatekeeperstrainingen vooral de kennis

van suïcidaliteit en de vaardigheden om daarmee om te gaan

toenemen. Dat geeft gatekeepers meer vertrouwen in de eigen

effectiviteit om in gesprek te gaan met suïcidale mensen, met als

gevolg dat ze eerder en beter contact maken met mensen over hun

suïcidale gedrag en hun wanhoop**.

** Keller,et al. (2009). Tenessee lives count: statewide gatekeepertraining for youth suicide

prevention. Professional Psychology- Research & Practice, 40 (2), 126-133.

** Wyman, P. A. et al. (2008). Randomized trial of a gatekeeper program for suicide prevention: 1-

year impact on secondary school staff. Journal of Consulting & Clinical Psychology, 76(1), 104-

115.

Getrainde groepen gatekeepers

Streetcornerwork

Bewoneradviseurs achter de Voordeur Aanpak: 2 groepen

Studentendecanen: 2 groepen

Maatschappelijk dienstverlening: 5 groepen (maatschappelijk werkers en

schuldhulpverleners)

Schoolverpleegkundigen en schoolartsen: 3 groepen

VO schoolcoördinatoren: 2 groepen

Slachtofferhulp: 2 groepen

Maatschappelijk opvang

Hulpverleners van Prostitutie en Gezondheidscentrum

Meldpunt Zorg en Overlast en loket Zorg en Samenleven: 3 groepen (Meldpunt

Zorg en Overlast Zuid en Zuidoost, Meldpunt Zorg en Overlast Oost,

Buurtregisseurs Oost, Breed Sociaal Loket West)

Getrainde groepen gatekeepers

Politiehulpverleners

DWI medewerkers: 11 groepen

Maatschappelijke dienstverlening: (maatschappelijk werkers en

schuldhulpverleners)

Vrijwilligers Surinaamse gemeenschap

Ambulante begeleiders van Heliomare: begeleiders van mensen met een

lichamelijke of meervoudige beperking, een chronische ziekte, een

autismespectrumstoornis of niet-aangeboren hersenletsel: 2 groepen

Forensisch verpleegkundigen GGD

Medewerkers Vriendendiensten Amsterdam: 2 groepen

Studenten SPH in dienst van Vriendendiensten Amsterdam

Vrijwilligers van Vriendendiensten Amsterdam

Hulpverleners van Vangnet en Advies

Evaluatie van de effectiviteit en kosteneffectiviteit van de trainingen

GPS ( Gatekeepers en de preventie van suïcide)

Een grootschalig project, gefinancierd door ZonMw,

samenwerking tussen

- de Vrije Universiteit Amsterdam

- het Trimbos-instituut

- GGZ Friesland

- GGD Amsterdam

Nazorg voor suïcidepogers

voor mensen die na een zelfmoordpoging opgenomen worden bij de Spoedeisende Eerste Hulp

inzet van een casemanager om mensen te motiveren naar de hulpverlening te gaan

pilot in samenwerking met het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis

uitbreiding naar een tweede ziekenhuis in Amsterdam

Voor wie?

Doelgroep zijn personen die een zelfmoordpoging

gedaan hebben en opgenomen zijn op een SEH

- ze zijn niet actueel in contact met GGZ of

verslavingszorg of

- ze zijn wel in zorg, maar bij de consultatieve dienst

bestaan twijfels over continuïteit van deze zorg

- personen waarbij de SEH opname wordt gevolgd door

een PAAZ opname, worden uitgesloten.

Procedure casemanagement Selectie op basis van vragenlijst, T1

Extra nazorg geadviseerd door de consultatieve dienst

Na een toestemming wordt de persoon aangemeld bij de

GGD

Telefonisch of face-to-face contact

Eindpunt van het casemanagement is in principe het

moment waarin de nazorg gerealiseerd is.

gericht op nabestaanden en naasten van suïcidanten

samenwerking tussen zorgaanbieders en lotgenotenorganisaties

varieert van telefonisch of mailcontact met een hulpverlener tot praatgroepen

Groepen van PuntP (Arkin) en van Prezens (GGZ inGeest) 113 online

Folder Rouw na zelfdoding: overzicht van het hulpaanbod in Amsterdam:

http://www.ggd.amsterdam.nl/suicidepreventie

 

 

Gevarieerd zorgaanbod voor nabestaanden

Beperken toegang tot dodelijke middelen

monitoren van registraties van de forensische geneeskunde

in beeld brengen van risicovolle locaties en middelen

Het geven van advies over mogelijke veiligheidsmaatregelen

aan relevante partijen

Methode van suïcide NL vs. werkgebied GGD Amsterdam

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

NL (2009-2011) Werkgebied GGD(2009-2011)

Overige wijze vanzelfdodingVerdrinken

Springen of liggen voorbewegend objectSpringen van hoogte

Vergiftiging

Ophangen/verwurgen