Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out...

38
Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert Bots GI De Zande en GI De Kempen

Transcript of Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out...

Page 1: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening12 oktober 2012

Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen

Bert Ducatteeuw en Geert BotsGI De Zande en GI De Kempen

Page 2: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

Inhoud van de workshop

• Situering binnen ruimere context

• Omschrijving herstelgerichte time-out

• Randvoorwaarden / implicaties

• Respectvol & oplossingsgericht

2

Page 3: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

1.

Situering binnen een ruimere context van de GI

3

Page 4: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

1.1 GI als overheidsdienst

– Aanbod JHV in Vlaanderen: overheid erkent, subsidieert, reguleert private initiatiefnemers binnen bredere uitvoering van beleid.

– Aanbod GI: overheid financiert en reguleert GI + overheid staat in voor uitvoering

4

Page 5: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

1.2 PIP 2003: Missie van de GI

“Binnen een geïntegreerd welzijnsbeleid staan we garant om jongeren voor wie vrijheidsinperking en een structurerend aanbod noodzakelijk is, regionaal een kwaliteitsvolle, pedagogische en subsidiaire hulpverlening te bieden om hen een beter toekomstperspectief te geven in de samenleving.”

5

Page 6: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

We …•Vertrekken van de hulpvraag van de jongere en zijn leefomgeving, van de vraag van verwijzers en van een deskundige, multidisciplinaire diagnose;•Handelen efficiënt, planmatig en gebaseerd op een empirisch gevalideerd pedagogisch model;•Werken emancipatorisch in dialoog met alle betrokkenen;•Handelen met respect voor de internationaal erkende rechten van jongeren;•Integreren maximaal de verschillende elementen van de hulpverlening, zowel binnen als buiten de instelling (Procesimplementatieplan GI, 2003)

6

Page 7: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

• Hulpverlening

• In dialoog

• Emancipatorisch

o Samen problemen oplosseno ervaringsgerichto contextgericht

7

• Dwang

• Structuurverlening

• Vrijheidsinperking

o Disciplineo Neen-functieso Structureringo Detentie…

Page 8: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

- Specificiteit m.b.t. toeleiding en doelgroep- Exclusief NRT aanbod- Opnameplicht - Exclusief toeleiding Jeugdrechtbank- Subsidiariteit als principe bij beslissingen- Leeftijd- Regionaliteit

- Specificiteit in uitwerking aanbod:

- Vrijheidsinperking en structuurverlening

- Breed ‘basaal’ aanbod

- Intern onderwijstraject

- …8

Page 9: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

1.3 Differentiatienota GI 2011

- Hernieuwde oefening rond positionering van de GI in een breder jeugdhulplandschapPositionering GI binnen evoluerend landschap:

– Wijzigingen wettelijk kader Jeugdbescherming– Evolutie IJHV

• Explicitering van afgelijnde eenheden van doelgericht hulpverleningsaanbod met aparte capaciteit

– Module begeleiding, behandeling,Time-out, Observatie

• Herstel: inspirerend verhaal / referentiekader / methodiek /…

op diverse vlakken binnen de werking

9

Page 10: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

1.4 Protocol Time-out 2012: respectvol & oplossingsgericht?

• Vernieuwende aanpak die ruimere kansen biedt tot respectvol omgaan met jongeren en hun context

?10

Page 11: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

2.

De herstelgerichte time-out in de GI

11

Page 12: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

2.1 Missie en doelgroep

• Uitgangspunt: prioritair uitbouwen van Module GI: schakel in breder traject, 14 dagen

De time-outwerking is een schakel in een breder hulpverleningstraject waarin de dialoog tussen betrokkenen op dat moment moeizaam verloopt

12

Page 13: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

Door het voorzien van tijd en ruimte en een gerichte focus op de verantwoordelijkheid van alle betrokkenen worden kansen geboden om de lopende HV terug op te nemen.

Verantwoordelijkheid van alle betrokkenen in het herstellen van schade (materieel-emotioneel-relationeel) als uitgangspunt, eerder dan sanctie of hulpverlening

13

Page 14: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

• Uit het protocol:

In een begeleidingstraject, waar de hulpverleningsrelatie dreigt te blokkeren met een jongere… kan een beroep gedaan worden op de module time-out gemeenschapsinstelling, afhankelijk van de regionaal beschikbare capaciteit…

14

Page 15: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

• De module staat open voor:– BJB– VAPH

• Zoektocht afstemming doelgroep en programma:– Opnameplicht – Visie van verschillende actoren– Afgebakende duur als gegevenheid

15

Page 16: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

• Subsidiariteit: specificiteit time-out GI– Exclusief intramuros– Geen onderwijs– Mate van structurering en monitoring– Periode van discontinuïteit (context, vrienden,

school,…) met uitdrukkelijke focus op herstel

16

Page 17: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

2.2 Herstelgerichte visie en time-out

• Specificiteit GI: 14 dagen ‘hulpverlening’?

• Specificiteit GI: 14 dagen ‘straf’

• 3de weg? (aanzet tot) herstel

17

Page 18: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

Herstel als ‘derde weg’:

-Hoge mate van ‘structurering’

-Hoge mate van ‘zorg’

-+: Accent op verantwoordelijkheid betrokkenen

Relevant kader voor diverse modules GI18

Page 19: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 19

aan

BESTRAFFENBESTRAFFEN

Autoritair

met

HERSTELLENHERSTELLEN

Gezaghebbend

niet

VERWAARLOZENVERWAARLOZEN

Onverschillig

voor

TOELATENTOELATEN

Bemoederen

Laag Hoog

Hoog

STEUN (aanmoedigen, ondersteunen)

CO

NT

RO

LE (

be

gre

nze

n,

dis

cip

line

)

Bron: International Institute For Resorative Practices

(VS)

Page 20: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

Aan de jongere en begeleidende voorziening de mogelijkheid bieden om toe te werken naar een moment waar de dialoog tussen beide hervat wordt.

De gemeenschapsinstelling stelt zich consequent op als neutrale bemiddelaar. Er wordt gewerkt naar het uitspreken en concretiseren van engagementen van de verschillende partijen naar elkaar toe.

20

Page 21: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

2.3 Aspecten van programma & methodiek

• Voor – tijdens na (schema)

• Programma jongere

• Programma voorziening

• Focus begeleiding TO

21

Page 22: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 22

1. VOOR –TIJDENS – NA

1 2 64.14.2

3 5VOOR 1: Pre-screening/ afweging haalbaarheid/wenselijkheid

2: Gedragen voorstel en aanmelding CAPTIJDENS 3: Opname – programmaduiding en uitklaring

4.1.: 14-daags herstelgericht programma jongere4.2.: 14-daags herstelgericht programma voorziening5: Engagementsgesprek

NA 6: Uitvoering aangegane engagementen

Page 23: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

2. Programma van de jongere

• Focus op (in)direct werken op herstel14 dagen gericht stilstaan bij:

Aanleiding time-out

Eigen aandeel en verantwoordelijkheid

Ondersteund toewerken naar het formuleren van

een concreet engagement van de jongere ten aanzien van betrokkenen (voorziening/context/…)

23

Page 24: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

• Focus op (in)direct werken op herstel

24

Page 25: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

• Individueel / deelgroep

25

Page 26: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

• Sport & ontspanning

26

Page 27: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

3. Programma van de voorziening

• Focus op (in)direct werken op herstel14 dagen gericht stilstaan bij:

Aanleiding time-out

Eigen aandeel en verantwoordelijkheid

Ondersteund toewerken naar het formuleren van

een concreet engagement van de voorziening ten aanzien van de jongere (voorziening/context/…)

27

Page 28: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 28

Pre-screening: haalbaarheid/wenselijkheid

1

• Positionering module TO in bredere werking van de voorziening• subsidiariteit

• Brede betrokkenheid bij afweging van wenselijkheid en haalbaarheid • Jongere en context• Bereidheid deelname programma (eigen aandeel,verantw.)

Page 29: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 29

14-daags herstelgericht programmmaVoorziening

4.14.2

- Contactpersoon ‘begeleiding’ komt naar GI en expliciteert hun visie - engagement van voorziening tijdens time-out wordt geconcretiseerd

- Contextbegeleiding- (ouders-school-…)- Tussentijds contact contactpersoon GI – contactpersoon: Focus op

verloop proces beide partijen ifv. voorbereiding engagementsgesprek en doorstart begeleiding

- Voorziening neemt op actieve wijze deel aan engagementsgesprek op laatste dag time-out

Page 30: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 30

Engagementsgesprek

5GI leidt gesprek waarin jongere en vertegenwoordiger van de voorziening IN DIALOOG gaan en wederzijds hun engagement naar elkaar toe uitdrukken.

Page 31: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 31

Doorstart begeleiding en uitvoering aangegane engagementen

6

- Begeleidende voorziening en jongere nemen de draad opnieuw op. Beide partijen voeren de engagementen die ze aangingen uit.

Page 32: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

4. Focus begeleiding time-out

• KADER bieden dat faciliteert dat 2 partijen stilstaan rond eigen aandeel een verantwoordelijkheid en dat ondersteuning biedt in het wederzijds formuleren van concrete engagementen ifv. de doorstart van de begeleiding

• Begeleidingshouding: meerzijdig partijdig

(GI als ‘neutrale bemiddelaar’)

32

Page 33: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

3.

Voorwaarden en implicaties

33

Page 34: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

• Groot appel tav. voorzieningen– Bereidheid voorzieningen om actief invulling

te geven aan letter en geest van protocol• Open communicatie met betrokken jongere en

context in beslissingsproces rond TO• Bereidheid om in te zetten op het kritisch stilstaan

bij eigen werkwijze en openheid tav. client(systeem)

• Actieve ondersteuning van jongere in samen invulling geven aan ‘engagementsverklaring’

34

Page 35: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

• Groot appel tav. begeleidersequipe GI– Werken rond begeleidershouding in super- en

intervisie– Programma afstemmen op maat van

mogelijkheden en beperkingen individu (oa. specificiteiten VAPH)

- Grote doorstroom en doelgericht programma vergt grote efficiëntie in organisatie

35

Page 36: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

• Groot appel tav. beleid GI– Ondersteuning van begeleidersequipe ikv.

VTO (visie, methodiek, begeleidingshouding)– Organisatie van leefgroep qua dienstinzet ifv.

maximaal doelgerichte uitvoering van programma (invulling dubbele bezetting –…)

– Kritisch evalueren van bredere pedagogische werking (hoe gaan we om met intern grensoverschrijdend gedrag?)

36

Page 37: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

• Groot appel tav. verwijzers– Structurering van instroom (1 per dag / 5 per

week) ifv. organisatie van doelgericht en effectief programma heeft invloed op moment van opname. (en van voorleiding)

– Wijze waarop consulent en Jeugdrechter beslissing tot TO kaderen tav. jongere en voorziening kan sterk bepalend zijn voor mogelijke impact.

37

Page 38: Studiedag respectvol omgaan met elkaar in de hulpverlening 12 oktober 2012 Herstelgerichte time-out in de gemeenschapsinstellingen Bert Ducatteeuw en Geert.

WWW.JONGERENWELZIJN.BE P

4. Herstelgerichte TO in de GI: oplossingsgericht ?Respectvol tav cliëntsysteem?

38