Strategische koers Samen werken aan herstel

Strategische koers 2017-2019 1

Strategische koers

Samen werken aan herstel


Werkwijze

De nieuwe voorzitter Herstel Gericht Werken (HGW) is gevraagd

een strategische visie te formuleren die beter past bij de huidige uitgangspunten rekening houdend met de ontwikkeling die de afgelopen jaren is ingezet. Hier zitten veel goede elementen in.

om te onderzoeken of de huidige organisatievorm van de commissie herstel en herstelondersteuning nog voldoende effectief is en of een andere werkvorm/samenstelling beter zou zijn.

een voorzet te maken van de acties die uitgezet kunnen worden om het voorgestelde beleid te implementeren. De conceptversie strategische visie is geschreven door de voorzitter en is in diverse rondes van feedback voorzien door de RvB, de leden van de commissie herstel en herstelondersteuning, stafmedewerkers en leden van het managementteam. Inmiddels is het voorstel goedgekeurd door alle partijen. Het voorstel wordt nog ter advisering voorgelegd aan de centrale Clientenraad en OR maar is niet adviesplichtig.


Inhoudsopgave

WERKWIJZE 2

HET VERHAAL VAN GGZ CENTRAAL: GGZ MIDDEN IN DE MAATSCHAPPIJ 4

MISSIE 4 VISIE 4 KERNWAARDEN 5 DE GESCHIEDENIS VAN HERSTELONDERSTEUNENDE ZORG 5

HERSTELGERICHT WERKEN EN INZET ERVARINGSDESKUNDIGHEID; DE STRATEGISCHE KEUZE 2017 8

POSITIEVE GEZONDHEID 8 HERSTELGERICHT WERKEN 9 CLIËNTPARTICIPATIE 9 SAMEN WERKEN AAN HERSTEL 9 VERBINDEN VAN ALLE MOOIE LOKALE INITIATIEVEN, LEREN VAN ELKAAR EN DOOR ONTWIKKELEN 10 HERSTELLEN DOE JE THUIS IN JE EIGEN OMGEVING; INZET ERVARINGSDESKUNDIGHEID 10

EEN SCHETS: HOE GAAN WE HET AANPAKKEN? 11

POSITIEVE GEZONDHEID EN HERSTELGERICHT WERKEN; DE VERBINDING 17 HERSTELGERICHT WERKEN; INBEDDING IN DE ORGANISATIE 12 CLIENTPARTICIPATIE 18 OPTIMAAL SAMENWERKEN 13 VERBINDEN VAN PROJECTEN IN DE BEHANDELING EN ZORG VOOR LANGDUREND BEHANDELAFHANKELIJKE MENSEN 13 WERKEN MET ERVARINGSDESKUNDIGHEID 14


Het verhaal van GGz Centraal: ggz midden in de maatschappij

Zoeken naar verbetering van de zorg, betrokken bij de patiënten, oog voor vragen uit de samenleving. Daarvoor staat GGz Centraal! GGz Centraal kent een lange traditie van continue zoeken naar de beste zorg voor haar patiënten. Onder invloed van veranderende inzichten ontstonden nieuwe zorgvormen. Van het ideaal van een veilige haven ver van de maatschappij naar het creëren van veiligheid en zorg midden in de maatschappij. Kwaliteit van leven is daarbij meer en meer de leidraad geworden van de geboden zorg. Dit betekent dat niet alleen de ggz hieraan bijdraagt, maar ook dat wonen, werken en welzijn hierbij nauw verbonden moet worden. We zetten ons in voor de beste – bewezen- behandelingen die de mogelijkheden van patiënten verbeteren om zelf invulling te geven aan hun leven. Daarnaast zetten we ons in vanuit onze deskundigheid om stigmatisering tegen te gaan en om goede voorwaarden te creëren in de maatschappij door afspraken te maken met gemeenten, wooncorporaties en welzijnsorganisaties. GGZ Centraal heeft een voorgeschiedenis gekenmerkt door het samengaan van verschillende organisaties die ggz bieden. De verschillende organisaties hebben allen hun specifieke deskundigheden en specialisaties meegebracht. Deze voorgeschiedenis is terug te vinden in de diversiteit van de organisatie met, naast locaties in stadscentra, ook lommerrijke landgoederen die verschillende zorgvormen ondersteunen.

Missie

Wij behandelen, begeleiden en ondersteunen mensen met psychische problemen opdat zij de regie over hun eigen leven kunnen houden of (terug)krijgen.

Visie

1. Wij bieden onze hulpverlening aan in regionaal ingebedde geestelijke gezondheidszorg en in bovenregionale expertisecentra.

2. Wij bevorderen de eigen kracht en stimuleren de mogelijkheden van patiënten (empowerment); dit is zichtbaar in onze zorgprogramma’s en behandelplannen.

3. Wij bieden een aangename, betrokken en veilige omgeving waar de patiënt zich op zijn gemak voelt. 4. Wij staan iedereen direct te woord en elke vraag wordt adequaat beantwoord. 5. Wij zijn een actieve partner voor het realiseren van goede geestelijke gezondheidszorg op cliënt-, regionaal en landelijk

niveau. 6. Wij zijn een innovatieve kennisorganisatie die professionele behandeling/ begeleiding biedt én professionals opleidt. 7. Wij zijn voor alle medewerkers een uitdagende, betrouwbare werkgever en bieden een veilige werkomgeving. 8. Wij spelen een proactieve rol in de maatschappelijke ontwikkelingen van de geestelijke gezondheidszorg. 9. Wij willen een grotere efficiency bereiken door optimale synergie.


Kernwaarden

Dichtbij en deskundig zijn de kernwaarden van GGz Centraal. Vanuit deze basisprincipes wordt onze zorg vormgegeven. Ze staan niet op zichzelf maar zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Dichtbij

GGz Centraal is dichtbij door goede bereikbaarheid voor cliënten en verwijzers, door naast de cliënt te staan in de behandeling en door een luisterend oor te bieden aan naasten en andere betrokkenen bij GGz Centraal.

Deskundig

Bij GGz Centraal werken gedreven professionals die hun deskundigheid inzetten voor de best passende behandeling in dialoog met de cliënten en hun naasten. Zij delen graag hun kennis en inzichten en willen leren van ervaringen van anderen: collega’s, cliënten en hun naasten en andere betrokkenen. Opleiden van nieuwe professionals hoort daar vanzelfsprekend bij.

De geschiedenis van herstelondersteunende zorg

In 2011 werd een strategische koers geformuleerd waarbij herstelondersteunende zorg en inzet ervaringsdeskundigheid expliciet genoemd werd als een belangrijk speerpunt. In een nadere uitwerking van deze speerpunten werden de volgende ambities beschreven

Het benoemen en stimuleren van mogelijkheden die de empowerment van cliënten bevorderen.

Herstelondersteuning dient concreet zichtbaar en meetbaar te worden.

Organisatie brede voorlichting over herstel, empowerment, ervaringsdeskundigheid en herstelondersteunende zorg.

Verduidelijking en professionalisering van de rol en functie van ervaringsdeskundigheid.

Uitbreiding van de inzet van ervaringswerkers.

Ontwikkelen van scholing voor en door ervaringsdeskundigen op alle niveaus waarop scholing binnen Innova wordt geboden.

Integratie van kwaliteitscriteria voor herstelondersteuning in behandelprogramma’s.

Profilering als herstel ondersteunende organisatie.

Er werd een commissie opgericht die de RvB en directies adviseerde over het beleid rondom herstel ondersteunende zorg en de concern brede implementatie hiervan.


De commissie herstel ondersteunende zorg had de volgende taakstelling:

Taakstelling

Het ondersteunen bij een concern brede implementatie van HOZ

Het komen tot een netwerk van ervaringsdeskundigen en een kennisnetwerk in samenwerking met Innova; en het monitoren van de voortgang van het kennisnetwerk

Opstellen en invulling geven aan een jaarplan met meetbare doelstellingen

Erop toezien dat de doelstellingen HOZ als toetsbare doelstellingen in het managementcontract worden vastgelegd.

Erop toezien dat er toetsbare kwaliteitscriteria worden geformuleerd voor herstelondersteuning in de behandelprogramma’s.

Borgen dat er in het multidisciplinaire teamoverleg aandacht is voor intervisie over herstel.

In de jaren die gevolgd zijn is er op alle fronten hard gewerkt. Er is de afgelopen jaren veel tijd en geld geïnvesteerd om herstelondersteunende zorg en inzet van ervaringsdeskundigheid vorm te geven binnen GGz Centraal. Medio 2017, rondom het vertrek van de voorzitter van de commissie herstel en herstelondersteuning en komst nieuwe voorzitter, werd de noodzaak gezien om terug te kijken wat de inzet van iedereen de afgelopen jaren heeft opgeleverd en of de gekozen koers nog wel passend is. Dit is gedaan met de RvB en alle directeuren (MT). Terugkijkend wordt het volgende geconstateerd: Er zijn veel mooie maar vooral lokale initiatieven. Herstelondersteunende zorg is nu als een lappendeken over de organisatie verspreid. Er is onvoldoende concern brede samenhang en bekendheid met alle initiatieven en werkwijzen. Herstelondersteunende zorg is in iedere regio opgepakt en iedereen heeft er zijn/haar eigen kleur aan gegeven. De meeste initiatieven zijn ontplooid bij en voor de groep patiënten die langer durend behandelafhankelijk zijn, denk hierbij aan werkprojecten, inzet IPT en inzet van ervaringsdeskundigen in teams. Verder wordt geconstateerd dat de ervaringsdeskundigen als beroepsgroep in een kwetsbare positie zitten. Kwetsbaar omdat het een nieuwe professie is die zich nog aan het ontwikkelen is, kwetsbaar omdat het nog niet in alle teams in de organisatie helder is wat de toegevoegde waarde kan zijn van werken met ervaringsdeskundigen. Er is in 2011 gekozen om herstelondersteunende zorg en inzet ervaringsdeskundigheid in een projectstructuur naast de staande organisatie te ontwikkelen en implementeren. Terugkijkend heeft dit tot mooie initiatieven geleid en een toename van de bewustwording van de noodzaak voor herstel ondersteunende zorg. Sinds 2011 heeft landelijk de ontwikkeling niet stil gestaan. Er is, als gevolg van politieke besluiten, enorm


veel veranderd in het zorglandschap. Ook heeft de ontwikkeling van herstelondersteunende zorg en inzet ervaringsdeskundigheid niet stil gestaan. Het werken met herstel en ervaringsdeskundigheid is landelijk opgepakt. Zowel in GGZ-instellingen als RIBW `s en bij gemeenten. De doelmatigheid en effectiviteit van werken met herstel en ervaringsdeskundigen wordt steeds duidelijker. Ook heeft de beroepsgroep ervaringsdeskundigen niet stil gestaan in de ontwikkeling. De scholing is verbeterd en de kennis en ervaring groeit met de dag. Landelijk wordt nu ook gekeken in hoeverre ervaringsdeskundigen ingezet kunnen worden bij de aanpak personen met verward gedrag, bij de ontwikkeling van wijkgericht werken en vroeg signalering (uit: platform ervaringsdeskundigheid Zorg & Welzijn regio Utrecht, 2017). In dezelfde jaren zijn er door de politiek en afgeleid hiervan door zorgorganisaties en verzekeraars andere keuzes gemaakt. Er wordt duidelijk gekozen voor ambulantisering zowel in de somatische, verpleeg- en psychiatrische zorg als ook beschermd wonen. Ambulantisering van de behandeling betekent dat er een heroriëntatie nodig is voor de inzet van b.v. ervaringsdeskundigen. Door de scheiding in basis-ggz en specialistische ggz is de doelgroep die voornamelijk binnen GGz Centraal behandeld wordt, verzwaard. De meeste patiënten hebben gecompliceerde psychiatrische beelden die een grote impact hebben op hun dagelijks functioneren. Herstel en herstelgericht werken kan niet meer alleen gereserveerd zijn voor mensen die langdurig klinisch zijn opgenomen of diegene die in de huidige FACT-teams in behandeling zijn. Ook binnen andere teams, denk aan SEPA (poliklinische behandeling van stemmingsstoornissen, eetstoornissen, persoonlijkheidsstoornissen en angststoornissen), wordt/is herstelgericht werken noodzakelijk. Door dit alles is de noodzaak ontstaan om te kijken naar de inzet en positionering van de ervaringsdeskundigheid. Als ook naar het gedrag van de andere behandelaren. Per slot is het onze opdracht om die zorg te leveren die passend is. Passend bij de patiënt, passend bij de samenleving waarin we leven en passend bij onze opdracht als ggz instelling. Op basis hiervan wordt geconstateerd dat een verandering van strategisch/tactische koers noodzakelijk is om een versnelling te maken in dit ontwikkelingen implementatieproces.


Herstelgericht werken en inzet ervaringsdeskundigheid; de strategische keuze 2017

Positieve gezondheid

GGz Centraal kiest ervoor positieve gezondheid volgens de definitie van Machteld Hubers leidend te laten zijn in de doorontwikkeling van herstel en ervaringsdeskundigheid.

Positieve gezondheid “Gezondheid is het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.”

Uit onderzoek van Hubers (http://www.ipositivehealth.com/) komen de volgende resultaten naar voren:

In het nieuwe concept van gezondheid staat de mens centraal, niet de ziekte.

Mensen voelen zich in hun kracht aangesproken en niet in hun zwakte.

Misschien heeft iemand wel een diagnose van een ziekte, maar er is een heel groot gebied waar hij of zij wel gezond is.

Die gezondheid kan nog versterkt worden.

Positieve gezondheid wordt beschreven in zes dimensies: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, de spiritueel-existentiële dimensie, kwaliteit van leven, sociaal-maatschappelijk participeren en dagelijks functioneren.

Landelijk is men ook bezig de theorie van Hubert te integreren met de inmiddels verzamelde kennis over herstel (P. Delespaul, juni 2017)

http://www.ipositivehealth.com/


Herstelgericht werken

We kiezen er expliciet voor om andere woorden te gaan gebruiken. “Herstel gericht werken” in plaats van herstelondersteunende zorg. Herstel is het persoonlijk proces van ieder mens met ontwrichting als gevolg van psychiatrische stoornissen. Wij willen als organisatie een actieve rol hebben, een stimulerende omgeving creëren waarin er naast het bieden van excellente zorg - maximaal wordt ingezet om de patiënt de ruimte te bieden de eigen regie te voeren in zijn/haar herstelproces. Daarnaast wordt het bestaande vermogen van patiënten om zich aan te passen aan een nieuwe situatie maximaal benut. Het gaan gebruiken van de term’ herstelgericht werken’ is ook het gevolg van de keuze om in de toekomst van herstel en ervaringsdeskundigheid in alle vezels van de organisatie in te bedden. Het is niet langer een naast de organisatie staand project met lokale initiatieven. Het is `onze ` manier van werken. Overal en altijd. Zowel in alle behandelteams als de ondersteunende organisatie, bij de voordeur als voor de behandeling van langdurig behandelafhankelijke patiënten. De vormgeving van herstelgericht werken en samen beslissen is op iedere plek in de organisatie, in ieder moment van de behandeling en bij ieder mens die om hulp komt vragen passend georganiseerd. Herstelgericht werken gaat over de bejegening aan de telefoon als de cliënt ons belt, het gaat over passende ICT-ontwikkelingen, het gaat vooral over maximaal en optimaal samenwerken met de patiënt, diens naasten en met netwerkpartners van de patiënt. Samen werken we aan herstel.

Cliëntparticipatie

Bij GGz Centraal is het vanzelfsprekend dat cliënten in een vroeg stadium betrokken worden bij beleidsontwikkeling zodat zij zowel direct als indirect invloed kunnen uitoefenen de zorg. Dit kan b.v. via cliëntvertegenwoordiging (cliëntenraad) of het online Clientpanel. In sommige regio`s wordt de cliëntenraad structureel gevraagd mee te denken op momenten dat er sprake is van beleidsontwikkeling. Verder is er is ruimte voor cliëntinitiatieven, zoals innovatieve projecten, webshop van dagactiviteiten, het initiatief 'stoppen met roken' en andere. Er wordt hard gewerkt aan een cliëntportal (Karify) zodat een deel van de patiënten nog dit jaar via het portaal inzage in hun dossier hebben en via Karify veilig met hun behandelaar kunnen communiceren. Daarnaast zijn er werk-leertrajecten, denk aan medewerkers in de diverse lunchrooms.

Samen werken aan herstel

GGz Centraal blijft doen waar ze goed in is: het aanbieden van excellente, up to date behandelingen. Maar altijd op een herstelgerichte manier. Hierbij wordt goed geluisterd naar de hulpvraag van de patiënt (en in veel gevallen zijn/haar naasten), maar ook naar de wensen en verwachtingen en wordt gebruik gemaakt van de kwaliteiten van de patiënt. Herstelgericht werken en gezamenlijk besluiten nemen begint immers al bij de voordeur. Wij stimuleren vanaf het moment van aanmelding dat de patiënt de eigen regie behoudt, wordt hij/zij optimaal geïnformeerd over de behandelmogelijkheden en wordt er altijd samen met hem/haar (en in veel gevallen de naasten) het behandeltraject vormgegeven. De passende bejegening, het bieden van een herstelgerichte omgeving, zit in het bloed, het gedrag van alle medewerkers van GGz Centraal.


In de komende jaren wordt de aandacht vooral gericht op het voorkomen dat patiënten een onnodig lang hersteltraject nodig hebben. Actie bij de voordeur! Dit kan door vanaf het begin te zorgen dat de patiënt deel uit blijft maken van zijn/haar sociale omgeving, dat de sociale rollen zoveel als mogelijk behouden blijven en dat wij de patiënt niet afhankelijk maken van de hulpverleners. Een GGZ-behandeling is een klein (en soms een heel groot) onderdeel in het leven van een patiënt waarbij we ons terdege realiseren dat veel psychiatrische stoornissen grote impact hebben op het functioneren van mensen op alle levensterreinen. Met de patiënt samen wordt steeds gekeken op welke levensterreinen welke ondersteuning nodig is. En wie deze ondersteuning het beste kunnen bieden: GGz Centraal, naasten, en/of andere netwerkpartners rondom de patiënt.

Verbinden van alle mooie lokale initiatieven, leren van elkaar en door ontwikkelen

We behouden alle goede initiatieven en bestaande werkwijzen die er zijn als het gaat om allerlei projecten en manieren van werken die er zijn voor patiënten die langerdurend behandelafhankelijk zijn. Denk aan werkinitiatieven, inzet ervaringsdeskundigheid binnen FACT-teams. We gaan een manier zoeken om deze initiatieven met elkaar te verbinden met als doel tot verbetering van bestaande werkwijzen te komen.

Herstellen doe je thuis in je eigen omgeving; inzet ervaringsdeskundigheid

Herstellen doe je thuis in je eigen omgeving. Het is daarom logisch dat er naast de bestaande initiatieven en werkwijzen herstelgerichte activiteiten door ervaringsdeskundigen voor patiënten georganiseerd worden in en samen met netwerkpartners in het sociaal domein. Er wordt om deze reden geen herstelacademie opgericht door GGz Centraal omdat wij werkelijk willen dat herstelgericht werken overal gebeurd. Wel moet de vakgroep ervaringsdeskundigen beter ingebed worden in de organisatie zodat zij, net al de verpleegkundigen, psychologen en artsen hun stem kunnen laten horen. Hiermee wordt deze groep medewerkers minder kwetsbaar. Het is goed om te beseffen dat de invoering van herstel gericht werken alleen maar kansrijk is wanneer het als een geheel pakket wordt ingevoerd in alle lagen van het bedrijf. Deelkeuzes maken kan leiden tot een gerede kans op mislukking van de invoer van herstel gericht werken. Vier aspecten kunnen hierin richting geven:

1. Om aan te kunnen sluiten bij de vragen en wensen van haar gebruikers moet de zorg zich door de vragen en wensen van haar gebruikers aan laten sturen. Patiënten moeten de eigen regie behouden in de zorg.

2. Om aan te kunnen sluiten bij herstel van rollen moet de zorg niet naar binnen gekeerd zijn maar de verbinding kunnen leggen met de maatschappij.

3. Om te kunnen aansluiten bij het unieke en persoonlijke herstelproces en om onnodig overnemen van verantwoordelijkheid te voorkomen moet de zorg gebruik maken van de ervaringskennis van haar cliënten.

4. De zorg moet goede behandeling bieden, meebewegend met het persoonlijke herstelproces.


Een schets:

1. Inleiding

Positieve gezondheid en herstelgericht werken; de verbinding

Het bereiken van “Positieve gezondheid” is het doel van ons handelen en is aanvullend aan de definitie van herstel die meestal gebruikt wordt:

“Herstel is het unieke, persoonlijke proces waarin iemand met een psychische aandoening na een periode van ziekte probeert de regie over het leven terug te krijgen, het leven opnieuw vorm en inhoud te geven, ook als de symptomen en beperkingen niet verdwenen zijn”. (Anthony, 1993)

Herstel beschrijft het proces en positieve gezondheid is het doel wat we willen bereiken. Herstel is in de eerste plaats iets van de persoon om wie het gaat; de patiënt, degene die onze zorg vraagt. We gaan ervan uit dat die wil herstellen. En daarbij kunnen wij hem of haar ondersteunen. We doen dat door te werken aan een gezamenlijk proces van de zorgvrager, zijn sociale netwerk en zorgverlener(s), waarbij ieder zijn eigen rol en deskundigheid heeft.

Het proces van herstel bestaat uit verschillende aspecten b.v. klinisch, persoonlijk en maatschappelijk herstel en voor iedereen is het steeds de vraag in welke fase van het hersteltraject hij/zij zit. Het is de vraag welk aspect het meest op de voorgrond staat, waar de behoefte ligt en waar ik mee aan de slag wil: Een goede relatie, respect en vertrouwen zijn voorwaarden om mensen te kunnen ondersteunen bij hun herstel. Scholing, werk, sociale contacten, identiteit, zingeving, hoop en optimisme zijn minstens zo belangrijk. Dit betekent dat herstelgericht werken begint voor en samen met iedere patiënt die - via welke deur dan ook binnen komt bij GGz Centraal - vanaf de start altijd te maken krijgt met zijn/haar persoonlijk hersteltraject. En bij dit proces worden naasten en belangrijke anderen betrokken als de patiënt dit wil.


Een hulpverlener die herstelgericht werkt heeft volgens Droes en Plooy (2010) de volgende concrete kenmerken:

Hij/zij is present (aandachtig aanwezig) en heeft oog voor de persoon. Wat zijn iemands dromen, wensen, geschiedenis, levensverwachtingen, talenten, sterke en zwakke punten enzovoort.

Hij/zij gebruikt zijn professionele referentiekader op een terughoudende en bescheiden wijze. Dat wil zeggen, dat hij/zij de professionele kennis niet op- dringt aan de patiënt, maar gebruikt om de juiste vragen te stellen en de patiënt opties aan te bieden.

Hij/zij maakt ruimte voor, ondersteunt het maken van en sluit aan bij het eigen verhaal van de patiënt, zodat de zorg daadwerkelijk is gericht op de persoon en niet op de ‘zieke’.

Hij/zij herkent en stimuleert het benutten van eigen kracht van de patiënt (empowerment) zowel individueel als collectief. Dat wil zeggen, dat de hulpverlening erop gericht is iemand te helpen zichzelf te helpen, daarbij gebruik makend van de eigen kracht en eigen bronnen van steun die iemand heeft. Eventueel kan de hulpverlener die helpen ontdekken door te vragen naar ervaringen van vroeger, of naar wat iemand doet om op de been te blijven. Een vragende houding van de hulpverlener kan iemand helpen ervaringskennis op te bouwen over onder andere de bronnen van steun.

Hij/zij erkent, benut en stimuleert de ervaringsdeskundigheid van de patiënt, omdat deze als geen ander weet wat de situatie voor hem/haar betekent en op welke manier de zorg voldoende kan aansluiten op het persoonlijke proces.

Hij/zij erkent, benut en stimuleert de ondersteuning van de patiënt door belangrijke anderen die een belangrijk deel vormen van het eigen steunsysteem van de patiënt.

Hij/zij is gericht op het verlichten van lijden en het vergroten van eigen regie/autonomie. Dat wil zeggen, dat het verlichten van lijden nooit ten koste gaat van eigen regie en autonomie en ook andersom.

Herstelgericht werken; inbedding in de organisatie

Binnen GGz Centraal is er een e-learning module ontwikkelend voor herstelgericht werken die voor iedereen toegankelijk is. Dit blijkt in de praktijk onvoldoende te zijn. Het werken met ervaringsdeskundigen in teams (FACT-teams), het gebruik van meer methodisch werken volgens de principes van HIC, IHT (b.v. werken middels zorg afstemmingsgesprekken samen met de patiënt en belangrijke anderen), de ART-ontwikkeling (systematisch werken in de triade) en meedoen met de ontwikkeling van het werken met resourcegroepen zijn een belangrijke stap in de goede richting. Op deze manier maar ook via het project `Resultaten vertellen` dringt steeds dieper in de organisatie het bewustzijn door wat herstelgericht werken is en hoe dat overal kan plaatsvinden. Tevens wordt binnen GGz Centraal gewerkt met spiegelgesprekken en moreel beraad. Op deze manier slijt ander gedrag langzaam in. Scholing voor alle medewerkers in herstelgericht werken wordt verbeterd.


Optimaal samenwerken

Samen beslissen en eigen regie ; Er gaat maximaal ingezet worden op het werken volgens de principes van samen beslissen/shared decision making. Doel is samen met de patiënt en zijn naasten bewuste keuzes te maken in het behandeltraject. Er gaat meer de nadruk gelegd worden, in alle teams, op het goed informeren van de patiënt (wat zijn onze mogelijkheden binnen GGZ centraal, wat wordt er van elke partij verwacht, wanneer is het voldoende), goed luisteren naar de hulpvraag, wensen en verwachtingen van de patiënt, samenwerken met de naasten om te kijken welke rol zij kunnen spelen in het herstel van de patiënt en uiteindelijk dit vertalen in een gezamenlijk gemaakt behandelen eventueel signaleringsplan. Iedere patiënt heeft een actueel behandelplan (niet ouder dan een jaar) en in het dossier is terug te vinden of er sprake is van informed consent.

We gaan nog actiever en meer bewust in netwerken samenwerken met de voor de patiënt (of groep patiënten) belangrijke anderen waarbij we altijd uitgaan van de regie van de patiënt. Een patiënt heeft altijd een context en die neemt hij/zij mee in de behandelkamer. Hier zijn nieuwsgierig naar, willen hier indien nodig/wenselijk graag mee samenwerken en gaan contact niet uit de weg. Echter nooit over het hoofd van de patiënt maar altijd in samenspraak met de patiënt. De ontwikkeling van het werken met resourcegroepen is b.v. hier een passende ontwikkeling in. Maar ook actief aanwezig zijn in het sociaal domein als de OGGZ, meedenken over ‘GGZ in de Wijk’, het ontwikkelen van stabiele crisisketens samen met partners in het sociaal domein. Als we samenwerken met anderen in het netwerk rondom die ene unieke patiënt zal maximaal getracht worden te werken met 1 plan en eventueel signaleringsplan zodat de betrokken partijen elkaar maximaal versterken. De WRAP-methodiek kan de patiënt helpen net als de crisiskaart om naast een behandelplan dat vooral gericht is op het klinisch herstel en soms ook functioneel herstel, ook de andere delen van zijn leven systematisch in kaart te brengen en te kijken wat nodig is om weer optimaal te functioneren.

Verbinden van projecten in de behandeling en zorg voor langdurend behandelafhankelijke mensen

Meer verbinding maken en clusteren van alle projecten, werkwijzen in de zorg voor langdurig behandelafhankelijke mensen. Er zijn 2 grote terreinen waar deze doelgroep verblijft en wat lokale RIBW(-achtige) voorzieningen. Voor de doorontwikkeling gaat er onderzocht worden of ART overal ingevoerd gaat worden. Er zijn verschillende methodieken in zwang om te werken volgens een rehabilitatiemodel (IMR, SRH, Verlies en Verlangen etc.). Echter landelijk is er een ontwikkeling gaande om de IHT, HIC, FACT, werken met resourcegroepen en ART wat meer met elkaar te verbinden. Het gaat bij alle vormen eigenlijk om dezelfde kern: werken met/in de triade en behoud van regie over de behandeling en het leven. Het lijkt slim om dit te doen omdat er hiermee geleidelijk aan 1 gemeenschappelijk taal wordt ontwikkeld en dan


maakt het niet zoveel meer uit hoe de patiënt binnen komt, wat er met hem/haar aan de hand is. De bejegening, het samenwerken met de patiënt en diens naasten zal op verschillende manieren, in verschillende vormen steeds weer terugkomen.

Werken met ervaringsdeskundigheid

We streven ernaar het werken met ervaringsdeskundigheid te vergroten in de organisatie. Ervaringsdeskundigen zijn heel waardevol voor patiënten maar ook om teams scherp te houden. Zij zijn het meest effectief (behalen zo het beste veranderresultaat) dicht bij de medewerkers en patiënten.

Herstelwerkgroepen en andere activiteiten worden bij voorkeur in het sociaal domein gedaan. En het liefst samen met b.v. een RIBW, samen met wijkteams of andere in andere netwerken. Er wordt geen herstelacademie of zelfregiecentrum opgericht onder de vlag van GGZ Centraal. Wel zullen wij ons maximaal inzetten (b.v. als spreken met de gemeente of netwerkpartners noodzakelijk is, voor het vinden van passende financiering) om het werken in de wijk op deze manier te ondersteunen.

Het functieprofiel van ervaringswerkenden/deskundigen wordt aangepast conform het beroepscompetentieprofiel ervaringsdeskundigheid. 1

Er gaat een vakgroep ervaringsdeskundige werkers opgericht worden. In deze vakgroep kunnen ervaringsdeskundigen/werkers elkaar treffen, intervisie hebben, hun vak verbeteren etc. Dit kan via allerlei ICT-mogelijkheden ondersteund worden.

1 (Ervaringsdeskundigheid Beroepscompetentieprofiel, Marianne van Bakel, Sonja van Rooijen, Dienke Boertien, Joost Kamoschinski, Sonja Liefhebber en Maaike Kluft, Uitgave van GGZNederland, Trimbos-instituut, HEE en Kenniscentrum Phrenos)


2. Hoe gaan we het aanpakken?

De inbedding van herstelondersteunende zorg en werken met ervaringsdeskundigen heeft zich de afgelopen jaren geleidelijk aan ontwikkeld ondanks alle perikelen waarin GGz Centraal heeft verkeerd (denk aan bezuinigingen, fusie). Desondanks is geïnvesteerd in deze ontwikkeling. Er is gewerkt met een projectorganisatie die naast de staande organisatie stond. Om de ontwikkeling verder vorm te kunnen geven is het belangrijk de huidige overleg en werkstructuur te wijzingen. We kiezen voor een compact dagelijks bestuur waarin de linking pin`s zitten die de werkgroepen vertegenwoordigen die voortkomen uit initiatieven van het dagelijks bestuur. Het wordt een netwerkorganisatie waarvan de samenstelling afhankelijk is van de plaats in de tijd en het vraagstuk dat er ligt. Werkgroepen kunnen komen en gaan (als de opdracht is afgerond) en hiermee veranderd ook weer de samenstelling in het dagelijks bestuur. Samenstelling dagelijks bestuur/regiegroep: lid raad van bestuur

directeur behandelzaken van een van de RVZès beleidsondersteuner Resultaten Vertellen (M. Robbe); adviseur 3-4 leden van de werkgroepen De taak van het `dagelijks` bestuur is te zorgen dat de gezamenlijk gemaakte keuzes ook ingevoerd worden in de organisatie waarbij de juiste inspraak en adviesroutes worden doorlopen. Je kunt dit een ` virtueel centrum voor herstel en ervaringsdeskundigheid` noemen waaraan ook de ICT-ontwikkeling is gekoppeld en op termijn ook een digitale vindplaats van artikelen, stukken etc. (share point).

Dagelijks bestuur/regiegroep

Werkgroep herstelondersteunende

activiteiten

Werkgroep herstelgericht werken

Werkgroep ervaringsdeskundigen


Als start beginnen we met drie werkgroepen omdat er op dit moment drie vraagstukken liggen.

Eerste vraagstuk: inzet en inbedding ervaringsdeskundigen. Zoals eerder geconstateerd zijn er te weinig ervaringsdeskundigen in dienst, zijn ze kwetsbaar in hun positie en is de vraag of ze inhoudelijk ook datgene kunnen doen wat in hun beroepscompetentieprofiel staat. De vraag voor deze werkgroep zal zijn: zorg dat de groep ervaringsdeskundigen verder professionaliseert. Dit houdt b.v. in dat het functieprofiel in GGz Centraal moet aansluiten bij het landelijk functieprofiel ervaringsdeskundigen, dat helder moet zijn welke werkzaamheden verwacht mogen worden van een ervaringsdeskundige en dat geborgd moet worden dat de kwaliteit van de ervaringsdeskundigen op een hoog niveau staat. Ervaringsdeskundigheid is een vak!

Tweede vraagstuk: herstelondersteunende activiteiten. In de afgelopen jaren zijn er op veel plaatsen binnen GGz Centraal veel activiteiten gestart. Activiteiten vaak in samenwerking met of uitgevoerd door een ervaringsdeskundige. Denk aan de werkprojecten, herstelgroepen etc. Het doel van deze werkgroep is om al deze initiatieven in kaart te brengen, te kijken of ze allemaal in deze vorm blijven bestaan of dat er wat meer geharmoniseerd zou moeten worden maar vooral om te onderzoeken en te bepalen welke initiatieven effect hebben. Aan deze werkgroep kan b.v. gevraagd worden om een voorstel te doen welk meetinstrument ingevoerd moet gaan worden voor effectmeting (Social Return On Investment, ReQol, Hert Hope Index en/of Nederlandse Empowerment Lijst).

Derde vraagstuk: herstelgericht werken Hoe bereiken we met elkaar het einddoel: positieve gezondheid? Herstelondersteunende activiteiten zijn er inmiddels en ontwikkelen zich wel verder de komende jaren. Echter alles valt of staat met de inbedding in de organisatie. En een organisatie zijn de medewerkers. De ervaringsdeskundigen zijn hier een heel klein deel van (momenteel 21 mensen, 8 FTE op een groep van ongeveer 2500 FTE). Patiënten hebben hun eigen herstelproces en dat hoort ook zo. GGz Centraal wil mensen hierbij ondersteunen. Echter voor een betere inbedding is een actieve houding van medewerkers essentieel. Actief in de zin van samen overleggen met de patiënten over wat deze wel en niet wil (shared decision making), het stimuleren van de eigen regie, vragen naar de context van de patiënt (naasten bij gesprek vragen, aandacht voor gezin, werk), patiënten wijzen op herstelondersteunende activiteiten. Herstelgericht werken gaat niet over een techniek aanleren (kan helpend zijn maar werkt niet als het hier bij blijft) maar een houding die in alles wat je doet de basis van het handelen vormt. Inmiddels is al besloten dat er vier aandachtsfunctionarissen per regio gaan komen. Dit zijn medewerkers die op een positie zitten waar ze invloed kunnen uitoefenen. Aan deze werkgroep kan gevraagd worden wat nodig is om herstelgericht denken en hiermee herstelgericht werken te implementeren.


Alle werkgroepen werken vanuit eenzelfde set uitgangspunten. Alle werkgroepen gaan aan de slag met een concrete opdracht of vraag. Altijd wordt toegevoegd hoe het effect van een toepassing, therapie en/of handeling gemeten kan worden. Alles wat wordt voorgesteld is beoordeeld op haalbaarheid. Haalbaarheid houdt in dat het past in de visie van GGz Centraal en dat de middelen er zijn (mensen = geld) of aangeeft wat nodig is aan middelen en wat de risico`s zouden zijn als het niet wordt uitgevoerd (soms moeten middelen worden vrijgemaakt). De werkgroepen komen eenmaal per half jaar plenair bij elkaar om elkaar bij te praten over de vorderingen. Dit zorgt, naast de overleggen van het dagelijks bestuur (regiegroep).

3. Wat is er allemaal nog te doen en wat doen we inmiddels allemaal?

Hieronder volgt een wat willekeurige opsomming van activiteiten die inmiddels worden uitgevoerd of activiteiten waar aandacht voor nodig is. Deze activiteiten worden ondergebracht in de vooralsnog 3 werkgroepen.


Ontwikkeling en implementeren van cliëntportaal : dit jaar gaan de eerste patiënten starten met het cliëntportaal

Clientplatform is net gestart en gaat breder ingezet worden

Opleiden van WRAP facilitators (inmiddels 12 mensen opgeleid) en start gebruiken van WRAP.

Breder invoeren van het werken met verbetertrajecten waarbij de ROPI wordt gebruikt in teams (begin meting, verbeterdoelen bepalen en na en jaar weer meten). Dit kan gebeuren in alle teams en is niet alleen voorbehouden aan teams die werken met langdurend behandelafhankelijke mensen.

Clientparticipatie verder versterken bij beleidsontwikkeling.

Verdere implementatie shared decision making.

Strategische koers Samen werken aan herstel

Documents

Transcript of Strategische koers Samen werken aan herstel