Steven de Groot organisatievormgever over

11 Mooi verdiend. Over schoonheid in organisaties en Esthetisch Verantwoord Ondernemen (EVO)

Steven de GrootSteven de Groot

organisatievormgeverorganisatievormgever

over over Schoonheid in organisatiesSchoonheid in organisaties

Samenvatting boek Samenvatting boek ‘Schoonheid in organisaties. Op weg naar Esthetische Verantwoord Ondernemen’, Eburon, 2006‘Schoonheid in organisaties. Op weg naar Esthetische Verantwoord Ondernemen’, Eburon, 2006

KULTIFAKULTIFA www.kultifa.nl www.kultifa.nl


VraagstellingenVraagstellingen

• Waarom hebben we geen oog voor schoonheid

tijdens ons werk, maar enkel daar buiten?

• Wat is schoonheid?

• Wat is schoonheid in organisaties?

• Wat levert werken aan schoonheid op?

• Hoe maken we onze organisaties mooier?


Over schoonheidOver schoonheid

• ‘Schoonheid is het doel van alle wording en het

enige dat zichzelf rechtvaardigt’ – Whitehead

• ‘Wat schoon is, is ook geliefd, en wat niet schoon

is, is ook niet geliefd’ – Theogonis (6de-5de eeuw

v.Chr.).


Wat is schoonheid?Wat is schoonheid?

spannend

authentiek

nieuw

uitdagend

zuiver

eenvoudig

harmonieus

apart

afwijkendvreemd

innovatief

Schoonheid:- gradueel- subjectief

-persoonsafhankelijk


Schoonheidsbeleving, Schoonheidsbeleving, -waardering & -beoordeling-waardering & -beoordeling

•

Creation

ART WORK

CRITIQUEReflecting on notation and executions

AUDIENCEReceivingexecutions

AUTHORSNotating scores, scripts

TECHNICIANSExecuting manifestations from notations

Interpretation

Gadameriam Kreis (Guillet de Monthoux, 2000)


Wat vindt uWat vindt u

• uw mooiste bezit?

• uw mooiste belevenis?

• uw mooiste herinnering?

• uw mooiste ontmoeting?

• uw mooiste dag?

• de mooiste ruimte in uw huis

• de mooiste man / vrouw?

• het mooiste kunstwerk?

• uw mooiste levenswerk


We hebben behoefte aan schoonheidWe hebben behoefte aan schoonheid

Behoeften Eerste vertaling naar schoonheid in organisaties

Voedsel: honger en dorst bevredigen Salaris

Veiligheid: bescherming tegen weer, wind en vijanden

Veilige werkplek

Ergens sociaal bijhoren: familie, stam, dorp, kerk

‘Lid ‘zijn van een organisatie (gebonden en verboden medewerker, trots op de organisatie

Liefde, erkenning, zelfontplooiing en kennis: rol, status, onderwijs

Erkenning voor werkzaamheden, taakverrijking, promotie, vak- en competentie-ontwikkeling

Esthetische behoefte: schoonheid, aangename en boeiende ordening, decoratie

Mooi kantoor? Mooie boeiende mensen?Mooie huisstijl?Mooie producten en diensten?Mooi voortbrengingsproces?


Ontwikkeling van organisatiesOntwikkeling van organisaties

De efficiënte organisatie

(> 1960)

Markteis: prijs

Performance criteriaefficiency

De kwaliteits-organisatie(> 1970)

Markteis: prijs

kwaliteit

Performance criteria

efficiencykwaliteit

De flexibele organisatie

(> 1980)

Markteis: prijs

Kwaliteitkeuze/levertijd


efficiencykwaliteitflexibiliteit/snelheid

De innovatieveorganisatie

(> 1990)

Markteis: prijs

kwaliteitkeuze/levertijd

uniekheid


efficiencykwaliteitflexibiliteit/snelheid

innovativiteit

De esthetische organisatie

(> 2000)

Markteis: prijs

kwaliteitkeuze/levertijd

uniekheidverantwoord


efficiencykwaliteit

flexibiliteit/snelheid

innovativiteitschoonheid


De esthetische organisatieDe esthetische organisatie

• De menselijke soort realiseert haar hoogste potentieel als mensen

samen aandachtig schoonheid produceren; dat impliceert het

realiseren van een collectieve ambitie waarvan het resultaat vele

anderen ontroert

• De esthetische organisatie streeft er voortdurend naar dat haar

collectief geproduceerde artefacten door steeds meer mensen, van

een steeds hogere esthetische waardering worden voorzien

• Een organisatie () is gebaat bij medewerkers en andere stakeholders

die beschikken over een hoge esthetische sensitiviteit.Weggeman, 2003


Wat vindt uWat vindt u

• uw mooiste bezit in uw werk?

• uw mooiste belevenis op uw werk?

• uw mooiste herinnering aan uw werk?

• uw mooiste ontmoeting tijdens uw werk?

• uw mooiste dag op uw werk?

• de mooiste ruimte in uw organisatie?

• uw mooiste collega?

• het mooiste kunstwerk op uw werk?

• uw mooiste werkresultaat?


Schoonheidniveaus 1Schoonheidniveaus 1

Esthetiek verhogende

competenties

leiderschap voor schoonheid

Vormgeving logo, werkplek & gebouw

Visie op schoonheid

Leerklimaat (flow)

Bijdrage aan people & planet

MENS ORGANISATIE

IMAGO

productie-schoonheid

‘Mooie werkgever’

Voorbeeld-functie

Beroepsethiek

Marketing

schoonheids-productie


Schoonheidniveaus 2Schoonheidniveaus 2

• in medewerkers: esthetische sensitiviteit, gewetensvolheid,

zelfinzicht (met name over de eigen bekwaamheden),

leervermogen en samenwerken

• in organisatieaspecten: managementstijl, cultuur, middelen

(fysieke inrichting & vormgeving), processen en het resultaat

hiervan, de producten & diensten

• schoonheidsimago


Strategieën voor schoonheidStrategieën voor schoonheidOUTPUT

THROUGHPUT

Lelijk

Lelijk

Mooi

Mooi

Lelijke organisatie Kunstfabriek(schoonheidsproductie)

Kunstgroep(schoonheidsproductie

énproductieschoonheid)

Operatieteam(productieschoonheid)


Strategieën voor schoonheidStrategieën voor schoonheid

productie-schoonheid

schoonheidsproductie

Kunstfabriek(schoonheidsproductie)

Kunstgroep(schoonheidsproductie

énproductieschoonheid)

Operatieteam(productieschoonheid)


Schoonheid in organisaties =Schoonheid in organisaties =

De betekenis van schoonheid voor de organisatie is

gebaseerd op de waarden van de organisatie en deze zijn

consequent doorvertaald naar de competenties en het

gedrag van medewerkers, de organisatieaspecten (fysieke

en mentale) en de te leveren producten & diensten en het

imago.

Schoonheid in organisatie =

schoonheidsproductie X productieschoonheid


De draaideur tot de schoonheid 1De draaideur tot de schoonheid 1

Beelden bij schoonheid Vertaald naar organisaties

Harmonieus Harmonie van gelijkgerichtheid en samenwerking, maar ook afwijkend

In evenwicht / symmetrie Evenwicht tussen economische en altruïstische doelenIndividu versus collectieve ambities

Volmaakt Consequent doorgevoerde missie/visie in schoonheidsniveaus in de organisatie

Eenvoudig Ontdaan van alle details en afleiding

Zuiver en authentiek BeroepsethiekBewust bekwaam / vakmanschap

Spannend, nieuw/innovatief, verrassend

OndernemendLefInnovatie


De draaideur tot de schoonheid 2?De draaideur tot de schoonheid 2?

In-/

uitg

an

g

va

n d

e

org

an

i-sa

tie

Schoonheid binnen de organisatie

- mens, processen & inrichting

- samenwerking & persoonsontwikkeling

- producten en diensten- imago- maatschappelijke

bijdrage- kostenpost /

rendementsvraag- diffuus / onzichtbaar

Schoonheid buiten de organisatie

- kunst- belangeloos / functieloos- gefinancierd- concreet / zichtbaar


Wat levert schoonheid op 1?Wat levert schoonheid op 1?

‘De esthetische schoonheid brokkelt af onder invloed van het

analyserend begrijpen’ - Hegel

Schoonheidskapitaal of esthetisch kapitaal is het vermogen

om te schoonheid te beleven en esthetische waarde te

creëren die voorbijgaat aan economische en sociale

dimensies

Is schoonheid om schoonheid niet genoeg?


Wat levert schoonheid op 2?Wat levert schoonheid op 2?

• Mooie processen, mooie output, mooi imago

• Goed werkgeverschap versus mooi werkgeverschap

• Goed werkgeverschap levert geld en med.tevredenheid op

• MVO levert aandeelhouderswaarde en hoger bedrijfseconomisch

rendement

• Maar ook: trots, betrokkenheid en verhoging van productiviteit bij

medewerkers


Werken aan schoonheid: Werken aan schoonheid: Esthetisch Verantwoord Ondernemen (EVO)Esthetisch Verantwoord Ondernemen (EVO)(Organisaties mooier maken)(Organisaties mooier maken)

Esthetisch Verantwoord Ondernemen (EVO) =

op een mooie wijze mooie producten / diensten

voortbrengen

(met economisch rendement als positief bij-effect)

Of anders gezegd:

op een economisch rendabele wijze

schoonheidsproductie én productieschoonheid

realiseren


Leren van MVO: overeenkomstenLeren van MVO: overeenkomsten

• beiden starten met een waarden-oriëntatie en hebben

gevolgen voor het denken en handelen van de medewerkers,

de spelregels binnen de organisatie en leiderschap

• beiden streven sociale en ecologische (MVO wat sterker)

doelen na

• beiden achten mensontwikkeling belangrijk (people)

• beiden willen bijdragen aan de maatschappij (planet)


Leren van MVO: verschillenLeren van MVO: verschillen• EVO streeft ook een cultureel belang na (eigenheid, schoonheid en contrast)

en geen of veel minder een bedrijfseconomisch belang

(schoonheid om schoonheid)

• EVO richt zich ook op de fysieke inrichting en vormgeving van de

organisatie en de werkplek

• EVO hanteert geen normen, meetsystemen en verantwoordingsplicht

• EVO doet een sterk beroep op de esthetische beleving door medewerkers en

afnemers;

esthetische sensitiviteit is een voorwaarde


Stappenplan EVO: Stappenplan EVO: Organisational Beauty ProgramOrganisational Beauty Program

4. Opstellen strategie:schoonheidsproductie en/of

productieschoonheid

1. Extern oriënteren: schoonheid als waarde

2. Intern oriënteren:schoonheid als waarde

3. Spiegelen: hoe mooi zijn we?

5. Opzetten monitorings- en meetsysteem: de schoonheidsnorm

6. Werken aan schoonheid

7. Communiceren

OrganisationalBeauty Program


Schoonheid als organisatiewaardeSchoonheid als organisatiewaardeAan de orde stellen van schoonheid als waarde:

• breder: schoonheid respecteren, waardoor met meer perspectieven & alternatieven

rekening wordt gehouden;

• dieper: meer rekening houdend met het verleden en de gevolgen op de lange termijn;

• rijker: zich beslissen op basis van argumenten (‘de menselijke soort realiseert haar hoogste potentieel als mensen samen aandachtig schoonheid produceren; dat

impliceert het realiseren van een collectieve ambitie waarvan het resultaat vele anderen ontroert’)

• beter verdedigbaar: baserend op argumenten zodat het nadelen beter bestand zijn

tegen kritiek (investeren in schoonheid verhoogt behalve schoonheid op zich ook het financieel rendement,

aandeelhouderswaarde, maar verhoogt ook trots, betrokkenheid

en productiviteit bij medewerkers). (Cramer et al. 2005).


Spiegelen: gradaties van schoonheidSpiegelen: gradaties van schoonheidVoorbeelden van de spiegel:

• Medewerkers zijn bewust bekwaam & bewust onbekwaam

• Medewerkers lachen veel en beleven dagelijks plezier met elkaar

• Heterogene samenstelling: lef, verrassing en ‘excelleren’ wordt gestimuleerd

(kleurrijk)

• De leiding inspireert, daagt uit, wekt vertrouwen en legt medeverantwoordelijkheid

bij haar medewerkers (geen consensus maar het beste idee wint)

• De werkplek is prettig en stimulusrijk

• Bedrijfsdoel is het realiseren van schoonheidsproductie en/of productieschoonheid


SchoonheidsstrategieSchoonheidsstrategie

Schoonheids-strategie

Waardering door Focus op schoonheidsniveaus

Schoonheids-productie

Afnemers SchoonheidsimagoSchoonheid in medewerkers

Productie-schoonheid

Medewerkers OrganisatieaspectenSchoonheid in medewerkers


Spiegelen: gradaties van schoonheidSpiegelen: gradaties van schoonheidVoorbeelden van de spiegel:

• Medewerkers zijn bewust bekwaam & bewust onbekwaam

• Medewerkers lachen en beleven dagelijks plezier met elkaar

• Heterogene samenstelling: lef, verrassing en ‘excelleren’ wordt gestimuleerd

(kleurrijk)

• De leiding inspireert, daagt uit, wekt vertrouwen en legt medeverantwoordelijkheid

bij haar medewerkers (geen consensus maar het beste idee wint)

• De werkplek is prettig en stimulusrijk

• Bedrijfsdoel is het realiseren van schoonheidsproductie en/of productieschoonheid


5 van 10 Gouden regels voor het implementeren van EVO

2. Aanpak die nauw aansluit bij de bedrijfscultuur en de gangbare manier van

werken en communiceren.

3. Eén of meerdere competente en sociaal vaardige sleutelfiguren die het proces

coördineren, mensen in de organisatie weten te enthousiastmeren

4. Commitment van management (tenminste 2 jaar) en vervulling leiderschapsrol

5. Beschouw EVO als een cyclisch en continu wordingsproces

9. Coördinatie verschillende activiteiten en samenhang

(de verbindingen tussen de drie schoonheidniveau’s)

binnen één EVO kader.


Tenslotte: Hoe mooi is uw organisatie?‘Schoonheid is het doel van alle wording

en het enige dat zichzelf rechtvaardigt’ – Whitehead

Meer informatie / scans op: www.schoonheidinorganisaties.nl

Genootschap ter bevordering van schoonheid in organisaties

Steven de Groot, onderzoeker (IVA) Steven de Groot, onderzoeker (IVA) / / organisatievormgeverorganisatievormgever

[email protected]@kultifa.nl

Steven de Groot organisatievormgever over

Documents

Transcript of Steven de Groot organisatievormgever over