Stageverslag

De kraamafdeling op het varkensbedrijfDe Hauwere Katrien OHO 3

Voorstelling stagebedrijf

• Agrobedrijfshulp Leuven• Biedt hulp aan land- en tuinbouwbedrijven in geval van ziekte,

ongeval, overlijden, vakantie,…• Zorgt voor een gespecialiseerde vervanger = bedrijfsverzorger• Dienstverlening: gespecialiseerd agrarisch werk, veescheren,

klauwverzorging, stalreiniging,…

Melkveebedrijf : Opstarten melkrobot

Werking melkrobot• Ontsmettende spray wordt

tegen de uier gespoten• Koe verlaat melkrobot• Melkrobot wordt uitgebreid

gereinigd en ontsmet• Melk komt terecht in een

melkmeetglas→ via leidingen d.m.v. luchtdruk naar koeltank gepompt

• Identificatie koe a.d.h.v. chip halsband

• Krachtvoer• Reinigen uier ronddraaiende

borstels → nadien gereinigd en ontsmet

• Laser: exacte locatie spenen bepalen

• Robotarm drukt vacuüm zuigende tepelbeker op de tepel → melkstroom komt op gang

Voor- en nadelen van een melkrobot

• Aantal melkbeurten en productie per koe wordt geregistreerd

• Probleemkoeien: attentielijsten en grafieken

• uiergezondheid, melkkwaliteit• Weegvloer• Niet meer aan vaste melkuren

gebonden

• Gemiddeld 2,6 keer per dag gemolken

• Problemen bij te laag hangende uier

• Hoge investeringskost +/- 110 000 €

• Hogere melkproductie• arbeidsvoordeel

Huisvesting melkkoeien

• Vrije loopstal met slipvaste bevloering

• Optimale temperatuur: -5°C en +15°C

• Verluchting via opennok ventilatie

• Paddenstoelligbox met 2 poten• koematrassen met zandlaag• Zelfsluitend voederhek

• Voedergoot• Drinkbak• Wachtruimte om de melkrobot

in te gaan• Roterende veeborstels• Roostervloerschuif → mest

verwijderen

Stageopdracht: De kraamafdeling op het varkensbedrijf

• Stagebedrijf Lochristi• Gesloten bedrijf: opfok,

vermeerdering, afmesting• Vijf- weken systeem• Vier groepen zeugen die om

de vijf weken werpen• Biggen spenen op drie weken• 1 kraamafdeling

• Week 1: dekken• Week 2: werpen• Week 5: spenen• All- in all- out systeem

Hygiëne en comfort

• Kraamafdeling reinigen: inweken met Biogel van Cid Lines

• Ontsmetten met Virocid• Zeugen ontwormen met

Panacur, 2 maal/ jaar, via drinkwater

• Meest voorkomende wormen:

- Rode maagworm

- Knobbeltjes worm

- Spoelworm

• Zeugen wassen met Kenopro• Preventief ontschurften met

Ecomectin

Huisvesting

• Klimaatcomputer: regelen ventilatie, verwarming, dosering voeder en water, lichtregeling

• Kanaalventilatie met frisse neussysteem

• Relatieve vochtigheid: optimaal 60- 80%

• Luchtfilters• Luchtwasser: ammoniak• licht: minstens 40 lux, 8u/ dag• Verwarming: koude buitenlucht

voorverwarmen, ruimteverwarming op peil houden, vloerverwarming kraamafdeling.

• Biggenlampen: eerste dagen 30 °C

• Voedersysteem: automatische voederverdeling via voederketting

• Opendraaibaar kraamhok: vier voetsteunen met valbeugels, in hoogte, lengte en breedte regelbaar, doodliggen vermijden

Voorbereidend werk naar het werpen toe

• Mest verwijderen rond de geboorte,

• Biggenlampen aansteken• Werpmatjes klaarleggen,

Actilith plus strooien• Zeugenfiche omhoog hangen,• Biggenbehandelkar in

gereedheid brengen

Het werpen

• Partusinductie: plannen van het werpmoment, toezicht geboorteproces, Planate 2cc, 2 dagen voor einde dracht, Oxytocine 24 u na de prostaglandine injectie, IM 1-2 cc/ 200 LG

• Geboorte: draagtijd 115 d, totale duur 7 uur, zowel kop- als stuitligging, big weegt 1,5 kg

• Hulp bij de geboorte: hygiënisch werken, handschoenen, reinigen de kling, glijmiddel

• Worpgrootte: afhankelijk van het ras en de leeftijd, toomgrootte varieert van 8 tot 20 biggen,

• Tepels: veertien à zestien tepels, elk met twee openingen, big aan een tepel zuigt→ hersenaanhangsel het hormoon oxytocine gevormd→ melk laat schieten

• hormoon prikkelt spieren van de baarmoederwand → geboorte van de volgende biggen wordt bespoedigd

• Tijdens zogen: gromt zeug om biggen te lokken

• Tepelrangorde: na paar dagen al vechtend vastgelegd

• Pootklier: Via een afscheiding in de pootklier worden de biggen naar de zeug gelokt om te drinken.

Biest

• zo snel mogelijk na de geboorte colostrum opnemen, behoefte aan energie, op langere termijn antilichamen immunoglobuline G immuniteit geven tegen ziekten waarmee zeugen in contact gekomen zijn.

• 12 uur na de geboorte van het eerste big slechts 35% van de oorspronkelijke antilichamen in de biest aanwezig→ belangrijk binnen de eerste zes uren na geboorte biest drinken

• Jonge zeugen hebben nog veel minder IgG in hun biest

• Biest is effectief tegen infecties en zorgt voor het sluiten van de darmwand.

• kleinste biggen helpen door aan speen te leggen

• grotere worpen: gescheiden laten zuigen

• Indien big niet voldoende biest heeft opgenomen→ biest afnemen van een zeug die gelijktijdig heeft geworpen (geen jonge zeug) en biest via een spuit aan het big geven

• Slome of zwakkere biggen d.m.v. energiesupplement extra energie toedienen

• Farmacologische toepassing na het werpen

• 24- 48 uur na het werpen wordt prostaglandine (Dinolytic) 2cc bij de zeugen ingespoten dit veroorzaakt een oxytocine effect. Waardoor baarmoedercontraties worden gestimuleerd, hierdoor wordt de baarmoeder beter geledigd en ontstaat er minder risico op baarmoederontsteking.

• interval spenen- dekken zal hierdoor afnemen, beter milieu in de baarmoeder→ minder embryonale sterfte

Behandelingen van de biggen

• Biggenbehandelkar: met twee bakken, meerdere behandelingen tegelijkertijd uitvoeren vb. inenten, castreren, couperen. De biggen maar één keer gestresseerd.

• Knippen of slijpen van de punten hoektanden: uier niet beschadigen, elkaar niet verwonden. Enkel de 1ste levensweek en niet routinematig

• Kniptang of tandenslijper• wijsvinger in de mondhoek van

big, kan mond niet sluiten, zachtjes met het slijpsteentje over de punten van de hoektanden.

Behandelingen van de biggen

• Couperen van staarteinde: staartbijten niet toe laten, onverdoofd toegegestaan 1ste levensweek en niet routinematig.

• ‘Branden’ met een aangepaste soldeerbout. Door hitte snijmes wordt de staart afgeknipt en wordt de ontstane wond dichtgeschroeid; kans op infecties en nabloeden is kleiner.

Behandelingen van de biggen

• ijzertoediening: biggen worden met klein ijzerreserve geboren, zeugenmelk is zeer arm aan ijzer→ preventief behandelen om erge bloedarmoede te voorkomen ten laatste 4 dagen na de geboorte, Bastion 20 % of Ferraject 110, 1 cc

• Vaccineren tegen Mycoplasma: 1ste levensweek en 1 week voor het spenen. Suvaxyn M. Hyo of Stellamune one, 2cc

Behandelingen van de biggen

• Inspuiten met penicilline: preventief behandelen met Duphamox LA, farmacon dat tegen o.a. Streptococcen werkt, 1cc.

• Bij zieke en verzwakte dieren kan Streptococcus Suis erge ziekteverschijnselen veroorzaken: hersenvliesontsteking, gewrichtsontsteking, septicaemie, …

• Biggen plakken die last hebben van spreidzit: rond de achterpootjes een spreidzit- bandje aan te brengen→ wel in staat om melk te drinken

Behandelingen van de biggen

• Oormerken: mannelijk en een vrouwelijk deel

• mannelijk deel draagt het nummer en wordt aan de buitenzijde van de oorschelp geplaatst zodat het goed zichtbaar is. De twee delen worden met behulp van een merktang aan elkaar vastgepind met de oorschelp ertussen. In midden van de oorschelp, verdoving niet verreist

Behandelingen van de biggen

• Stamboeknummer en tatoeage: fokzeugjes met minstens 14 spenen, letters, tatoeeertang, tatoeeerpasta

Behandelingen van de biggen

• Castratie: mannelijke biggen tijdens 1ste levensweek, uitsluitend met chirurgische methode, ouder dan 7 dagen enkel onder anaesthesie!

• Vlees van 1% van de beren tijdens braden berengeur

• De teelballen+ deel van de zaadleiders worden verwijderd via kleine incisie in de balzak.

• Altijd kijken of er geen liesbreuk is→ indien toch gecastreerd, wonde dichtnaaien!

Voeding zeugen

• Fokzeugen: periodes van verschillende behoeften→ gebruik verschillende voeders

• Begin dracht: zeugmeel dracht fase 1 te.m. dag 80

• Einde dracht: dracht fase 2 t.e.m. dag 108

• Werpmeel: 7 dagen voor werpen

• Lactatie: Super Lacmeel, 2 dagen na werpen

• Na spenen: bronstmeel, 1 week

• Hoeveelheid voeder na het werpen:

• Voorbeeld: 3 voederperiodes per dag

• 1% van LG + 0,5 kg per big• Zeug van 200 kg met 10

biggen krijgt 2kg + 5 kg= 7 kg

Voeding biggen

• Baby- Mel Plus: kunstmelkvoeder = vervanger zeugenmelk, vanaf 3 dagen tot 4 weken, moederloos, vroeg gespeend, onvoldoende melkgift

• Baby- Lac Plus: bijvoedering naast zeugenmelk, fijn meel om te leren eten, vanaf 4 dagen

• Baby- Safe Plus: speenvoeder, jong gespeende biggen (3 weken), lichte biggen, kruimelvorm, 1 week voor spenen tot max. 3 dagen na spenen

Vaccinatieschema en medicamentarium

• Jonge zeugen• Abortus Blauw = PRRS: 6

weken voor dekken 1x (Ingelvac PRRS) 2cc

• Parvovirus + Vlekziekte: 6 weken voor dekken, herhaling 2 weken voor dekken (Porcilis ERY- PARVO) 2cc

• Snuffelziekte (Porcilis AR-T) en Coli (Neocolipor) 6 en 2 weken voor dekken en 3 weken voor werpen. 2cc

• Biggen• Mycoplasma: 1ste levensweek

en 1 week voor het spenen. (Suvaxyn M. Hyo) of (Stellamune one) 2cc

Persoonlijke visie

• Varkenssecor is belangrijk in onze maatschappij. Het varken is een belangrijk consumptiedier; alles van het varken wordt verwerkt: de voeding, cosmetica, huid, haar,…

• Indrukwekkende infrastructuur, werkwijze en dierenwelzijn• Vereist een hoge beroepskennis• Toekomstmogelijkheden bachelor: begeleiding varkenshouders

advies medicatie, voeding,…• Zelf bedrijf opstarten is mogelijk mits bijscholing