SSL-studiedagen 24 - 25 februari 2011

De invloed van de studieloopbanen in het secundair onderwijs op het succes in het hoger onderwijs

Kim Bellens & Jan Van Damme

OVERZICHT

• Onderzoeksopzet • Resultaten• Conclusies• Beleidsimplicaties

OVERZICHT

• Onderzoeksopzet • Resultaten• Conclusies• Beleidsimplicaties

OPZET – Afhankelijke variabelen

• Slaagkans van studenten in hoger onderwijs: • Academisch onderwijs• Hoger onderwijs van twee cycli• Hoger onderwijs van één cyclus

• Zowel slaagkansen op: • Korte termijn• Lange termijn

OPZET – Onafhankelijke variabelen

• Eindpositie• Al dan niet normaalvorderend zijn• Al dan niet overschakelen van onderwijsvorm• Toetsprestatie Nederlands eind zesde leerjaar

secundair onderwijs

OPZET – Controlevariabelen

• Sociaal-economische status • Aanvangsleeftijd secundair onderwijs• Cognitief aanvangsniveau• Geslacht• Voertaal• Studie-attitude

OPZET - Model

AFHANKELIJKE VARIABELENSucces in: • Academisch onderwijs• Hoger onderwijs twee cycli• Hoger onderwijs één cyclus

Op: • Korte termijn• Lange termijn

ONAFHANKELIJKE VARIABELEN:• Eindpositie in secundair onderwijs• Normaalvorderend of met vertraging• Overschakeling van onderwijsvorm• Toetsprestatie Nederlands

CONTROLEVARIABELEN• Sociaal-economische status• Cognitief aanvangsniveau• Aanvangsleeftijd• Geslacht• Voertaal • Studie-attitudevariabelen

OPZET - Proefgroep

Academisch onderwijs

Hoger onderwijs twee cycli

Hoger onderwijs één cyclus

2664 960 385 1319

Eindpositie ASO 928 293 625

TSO 29 89 632

BSO 3 3 62

Normaalvorderend Wel 903 338 974

Niet 57 47 345

Overgang onderwijsvorm Geen 948 359 1083

Wel 12 26 236

OPZET - Methodologie

• LOSO-project• Logistische regressie analyse• Laat toe om verschillende condities te vergelijken

met een referentiecategorie• Referentiecategorie = wetenschappen-wiskunde

OVERZICHT

• Onderzoeksopzet • Resultaten• Conclusies• Beleidsimplicaties

RESULTATEN

Juist Fout

RESULTATEN - Controlevariabelen

Het onderwijs garandeert gelijke kansen aan elke student om te slagen in hoger onderwijs

Jongen of meisje, Nederlandstalig of anderstalig,

hoge of lage sociaal-economische status, ... beïnvloedt de slaagkansen in hoger onderwijs

niet

RESULTATEN - Controlevariabelen

• Achtergrondkenmerken hebben een invloed op de slaagkansen in hoger onderwijs

• Toch verklaren die slechts een klein gedeelte van de variatie in succes in hoger onderwijs (5,8% – 13,1%)

RESULTATEN - Eindpositie

‘Hoog mikken’ door te kiezen voor de traditioneel succesvolle opleidingen (zoals Latijn-Grieks, wetenschappen-wiskunde,

Latijn-wiskunde) is een goede strategie om de slaagkansen in hoger onderwijs zo hoog

mogelijk te houden

Gecontroleerd voor: • Achtergrondkenmerken

Succes in academisch onderwijs op korte termijn

GR-WI (n

= 12)

GR-LA (n

= 59)

LA-W

I (n = 196)

WE-W

I (n = 192)

LA-W

E (n = 66)

MD-WE (n

= 34)

MD-WI (n

= 55)

LA-M

D (n = 80)

EC-WI (n

= 108)

TSO (n

= 29)

GR-WE (n

= 3)

EC-MD (n

= 73)

MW (n

= 43)

SP-W

E (n = 7)

BSO (n

= 3)0

0.5

1

1.5

2

2.5

Succes in academisch onderwijs op lange termijn

GR-WI (n

= 12)

GR-LA (n

= 59)

LA-W

I (n = 196)

LA-W

E (n = 66)

WE-W

I (n = 192)

MD-WI (n

= 55)

MD-WE (n

= 34)

LA-M

D (n = 80)

TSO (n

= 29)

EC-WI (n

= 108)

EC-MD (n

= 73)

MW (n

= 43)

GR-WE (n

= 3)

SP-W

E (n = 7)

BSO (n

= 3)0

0.5

1

1.5

2

2.5

Succes in hoger onderwijs van twee cycli op korte termijn

GR-LA (n

= 5)

LA-W

I (n = 34)

MD-WI (n

= 28)

WE-W

I (n = 59)

EC-WI (n

= 50)

LA-M

D (n = 20)

TSO doorst

roming (n = 54)

MD-WE (n

= 8)

EC-MD (n

= 42)

BSO (n

= 3)

LA-W

E (n = 13)

MW (n

= 27)

TSO kw

alifica

tie (n = 36)

SP-W

E (n = 6)

0

0.5

1

1.5

2

Succes in hoger onderwijs van twee cycli op lange termijn

LA-M

D (n = 20)

LA-W

I (n = 34)

GR-LA (n

= 5)

MD-WE (n

= 8)

WE-W

I (n = 59)

MD-WI (n

= 28)

BSO (n

= 3)

EC-WI (n

= 50)

TSO doorst

roming (n = 54)

LA-W

E (n = 13)

EC-MD (n

= 42)

TSO kw

alifica

tie (n = 36)

MW (n

= 27)

SP-W

E (n = 6)

0

0.5

1

1.5

2

Succes in hoger onderwijs van één cyclus op korte termijn

LA-M

D (n = 37)

EC-WI (n

= 102)

WE-W

I (n = 33)

MD-WE (n

= 42)

GR-LA (n

= 3)

SG m

echanica

-elektricit

eit (n = 146)

EC-MD (n

= 225)

MW (n

= 112)

SP-W

E (n = 10)

SG ove

rige (n

= 38)

SG ch

emie (n = 29)

LA-W

I (n = 13)

LA-W

E (n = 13)

SG handel (n

= 293)

MD-WI (n

= 35)

SG perso

nenzorg (n

= 97)

BSO (n

= 62)

SG to

erisme (n

= 29)0

0.20.40.60.8

11.21.41.6

Succes in hoger onderwijs van één cyclus op lange termijn

WE-W

I (n = 33)

EC-WI (n

= 102)

MD-WE (n

= 42)

SG m

echanica

-elektricit

eit (n = 146)

SP-W

E (n = 10)

LA-M

D (n = 37)

EC-MD (n

= 225)

LA-W

E (n = 13)

MW (n

= 112)

SG handel (n

= 293)

MD-WI (n

= 35)

SG ove

rige (n

= 38)

SG ch

emie (n = 29)

LA-W

I (n = 13)

GR-LA (n

= 3)

SG perso

nenzorg (n

= 97)

SG to

erisme (n

= 29)

BSO (n

= 62)0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

RESULTATEN - Normaalvorderend

Leerlingen die zijn blijven zitten in het secundair onderwijs, hebben hun achterstand ingehaald. Hun slaagkansen zijn zodoende opnieuw even

hoog als de slaagkansen van normaalvorderende leerlingen.

Gecontroleerd voor: • Achtergrondkenmerken• Eindpositie

RESULTATEN - Normaalvorderend

• Zittenblijvers hebben lagere slaagkansen in hoger onderwijs dan normaalvorderende leerlingen, zowel op korte als op lange termijn

• Significantie: • Academisch onderwijs: significant• Hoger onderwijs van twee cycli: niet-significante tendens• Hoger onderwijs van één cyclus: significant

RESULTATEN – Overschakelen van onderwijsvorm

Overschakelen van onderwijsvorm heeft geen bijkomende invloed op de slaagkansen in

hoger onderwijs

Gecontroleerd voor: • Achtergrondkenmerken• Eindpositie• Al dan niet normaalvorderend zijn

RESULTATEN – Overschakelen van onderwijsvorm

• Geen significant effect van het overschakelen van onderwijsvorm, na controle voor de voorgaande variabelen

• Wél een zelfde niet-significante tendens in de drie vormen van hoger onderwijs en dit zowel op korte als op lange termijn:

leerlingen die geen overgang van onderwijsvorm maakten, hebben hogere slaagkansen dan leerlingen die minstens eenmaal zijn overgeschakeld.

RESULTATEN – Toetsprestatie Nederlands

De toetsprestatie Nederlands heeft geen bijkomende invloed op de slaagkansen van

studenten in hoger onderwijs

Gecontroleerd voor: • Achtergrondkenmerken• Eindpositie• Al dan niet normaalvorderend zijn• Al dan niet overschakelen van onderwijsvorm

RESULTATEN – Toetsprestatie Nederlands

• Geen significant effect• Wél zelfde niet-significante tendens in de drie

vormen van hoger onderwijs en dit zowel op korte als op lange termijn:

Leerlingen met een hogere score op de toetsprestatie Nederlands op het einde van het zesde jaar secundair onderwijs, hebben hogere slaagkansen in het hoger onderwijs

OVERZICHT

• Onderzoeksopzet • Resultaten• Conclusie• Beleidsimplicaties

CONCLUSIE

• Achtergrondkenmerken• Eindpositie• Al dan niet normaalvorderend• Al dan niet overschakelen van onderwijsvorm• Toetsprestatie Nederlands

OVERZICHT

• Onderzoeksopzet • Resultaten• Conclusie• Beleidsimplicaties

BELEIDSIMPLICATIES

• Onderwijsstructuur: gelijke toegang tot hoger onderwijs voor elke leerling?

• Hoe balans bewaren tussen enerzijds positieve effecten van ‘hoog mikken’ en anderzijds negatieve effecten van zittenblijven op de slaagkansen in het hoger onderwijs?

• Wat met afzakken in plaats van zittenblijven, maar hierbij meer mogelijkheden creëren om later opnieuw op te klimmen?

• Studieloopbaanbegeleiding: implicaties voor begeleiding tijdens het secundair onderwijs en bij de overgang van secundair naar hoger onderwijs? Wat met ‘juiste oriëntering’ van leerlingen?

Bedankt!