Sprinkler!

Arjan Hendriksen

Glasheldere columns over risico-inzicht en preventie bij het ondernemen

Copyright Interpolis

Alle rechten voorbehouden

Grafisch ontwerp: Jinx Design

Druk: Prezco Printing Media - Diemen

De columns uit Sprinkler! zijn eerder gepubliceerd op de zakelijke

website Z24.nl. De columns zijn ook te lezen op Interpolis.nl.

Sprinkler!

Arjan HendriksenInterpolis, 2013

Voorwoord 7

Slim verzekeren bespaart ondernemer duizenden euro’s 8

Brand of andere rampspoed, zo draait je bedrijf door 10

Zes tips om bedrijfsongelukken te voorkomen 12

Zo voorkom je uitslaande brand 14

Word nooit boos op een medewerker die zijn fouten meldt 18

Gouden tips voor minder ziekteverzuim 20

Zeven tips voor fors minder schade aan bedrijfsauto’s 24

Zo beperk je imagoschade 28

De snelle winst van zelfinspecties 30

Veertien tips tegen bedrijfsdiefstal 34

Waarom moderne bedrijfspanden tot de grond toe afbranden 38

Moderne bedrijfsgebouwen zijn gevoeliger voor noodweer 40

Bedrijfsongeluk tot zesendertig keer duurder dan gedacht 44

16 duizend sportgewonden: dat kan veel minder! 48

Lading beschadigd? Regel aansprakelijkheid vooraf 50

Sommige ondernemers springen iets te makkelijk in het diepe 54

Zeven tips voor ondernemers in crisistijd 56

Inhoud

- 6 - - 7 -

Beste ondernemer,Vertrouwen en gelijkwaardigheid zijn de basis voor de manier van werken

van Interpolis. Wij vinden namelijk dat verzekeren anders kan. U krijgt van

ons het heft in eigen hand. Dat doen we door u inzicht in uw bedrijfsrisico’s

te geven en te laten zien hoe u met preventie de kans op schade verkleint

of voorkomt. Onze risicodeskundigen en schade-experts spelen hierin een

belangrijke rol. Zij hebben veel kennis in huis over de oorzaken en gevolgen

van schade en delen deze graag met u. Tijdens een risico-inventarisatie

van uw bedrijf, maar ook online via interpolis.nl en via columns op websites

gericht op ondernemers.

In deze uitgave bundelden we voor u de columns die onze manager

risicobeheersing Arjan Hendriksen schreef voor Z24.nl. Hierin vertelt Arjan

over de risico’s die ondernemers lopen en over de preventiemaatregelen die

daar het best bij passen. Doe uw voordeel met deze kennis en bepaal zelf

hoe u uw risico’s aanpakt. Zo houdt u grip op uw bedrijfscontinuïteit. Dat is

goed voor ú, maar ook voor ons. Want op schade zit niemand te wachten.

Ik wens u veel inzicht!

Arné van den Boom

directeur Interpolis

Kijk op www.interpolis.nl/zakelijk voor meer handvatten en documentatie

voor preventie en risicomanagement.

- 8 - - 9 -

kans erop te verkleinen. Als de impact bij zulke hoogfrequente risico’s ook

nog eens groot is, kún je ze vaak niet eens verzekeren. Stel dat er iedere

maand een medewerker gewond raakt bij het gebruik van een machine.

Zo’n risico moet je als bedrijf eenvoudig vermijden: machine eruit of

productieproces drastisch aanpassen.

Wat bedrijven wél moeten verzekeren, zijn risico’s met een kleine kans

en grote impact. Brand, bedrijfsstilstand of milieuschade bijvoorbeeld. Al

gebeuren zulke calamiteiten zelden, ze brengen veel bedrijven wel aan de

rand van de afgrond of daar overheen. Toch zien bedrijven juist zulke risico’s

nog wel eens over het hoofd. Ach, die kans is zo klein, redeneren ze dan.

Neem de dakdekker laatst op het huis van mijn buurman. Hij had zijn blusser

niet meegenomen. ‘Ach, het gaat toch altijd goed’, antwoordde hij toen ik

hem daarop aansprak.

Honderden keren in mijn leven heb ik met bedrijven een risico-evaluatie

opgesteld waarbij we júíst op zoek gaan naar zulke risico’s met een kleine

kans, maar groot gevolg. Ik speel dan echt de advocaat van de duivel. Heb

je hier wel eens aan gedacht? En wat doe je als dit of dat optreedt? Of een

bedrijf de risico’s die we zo blootleggen het beste wel of niet kan verzekeren,

hangt af van de financiële situatie. Zo verzekert de overheid haar bezittingen

en projecten zelden. De kosten van een afgebrand gemeentehuis of

universiteitsgebouw kan de overheid namelijk prima zelf opbrengen. Om

dezelfde reden verzekeren ook multinationals lang niet alles. Maar pas wel

op met dat principe. Hele grote bedrijven kunnen bepaalde risico’s nemen.

Voor de meeste bedrijven ligt de drempel van het zelf risico’s dragen helaas

een stuk lager.

Nederlanders zijn oververzekerd en geven dus te veel geld uit

aan verzekeringen, hoor je vaak. Daar zit een kern van waarheid

in. In het jaarlijkse verzekeringsonderzoek van Swiss Re eindigt

Nederland steevast op de tweede plaats na Zwitserland wat

uitgaven aan verzekeringen per persoon betreft. Veel Nederlanders

kunnen honderden euro’s per jaar besparen als ze zich verstandiger

verzekeren. Bedrijven zelfs (tien)duizenden euro’s. Ik stoor me

soms aan de extra verzekeringen die de winkelier me aanraadt als ik

bijvoorbeeld een horloge koop. Voor een paar tientjes per jaar is dat

artikel dan verzekerd tegen diefstal of verlies.

Voor slim verzekeren geldt een eenvoudige stelregel: verzeker alleen iets als

je het verlies ervan zelf niet kunt dragen. Een nieuwe auto van 30 duizend

euro allrisk verzekeren, valt voor de meeste mensen aan te raden. Een

horloge van 150 euro niet. Het is vervelend als je dat horloge verliest, maar

je leven verandert er niet door. Wat voor consumenten geldt, geldt voor

bedrijven nog sterker. Door slimmer met risico’s en verzekeringen om te

gaan, valt jaarlijks veel geld te besparen.

In de whitepaper ’Grip op uw bedrijfscontinuïteit’ legt Interpolis uit hoe je als

bedrijf een risico-evaluatie uitvoert. De basis van die analyse is dat je risico’s

indeelt langs twee assen: hoe groot is de kans dat een bepaald incident zich

voordoet? En als het gebeurt, wat is dan de (financiële) impact? Interpolis

helpt bedrijven uiteraard graag met het maken van zo’n risico-evaluatie.

Risico’s met een kleine kans en een klein effect - door ondeskundig gebruik

gaat de vaatwasser in de kantine kapot bijvoorbeeld - kun je beter niet

verzekeren, dat snappen de meeste bedrijven. Risico’s met een grote kans

kun je beter ook niet verzekeren. Je kunt beter maatregelen nemen om de

Slim verzekeren bespaart ondernemer duizenden euro’s

- 10 - - 11 -

misgaat na een ramp komt onder meer doordat klanten in de tijd dat het

bedrijf dicht is, gaan shoppen bij de concurrent. Die klanten komen echt niet

allemaal terug zodra het getroffen bedrijf weer open is. Ook imagoschade

speelt vaak een belangrijke rol.

Hoe doen ze dat, de bedrijven die een calamiteit wél overleven? Mijn

ervaring is dat ze meestal studie hebben gedaan naar wat er allemaal mis

kan gaan en op basis daarvan een goed draaiboek hebben klaarliggen.

Ze weten precies wat ze bij een ramp allemaal gaan doen. Zo zorgen ze

dat de productie nauwelijks stilvalt en de goede naam overeind blijft. Maar

ik merk dat de meeste bedrijven helaas een blinde vlek hebben voor wat

er mis kan gaan. Ze hebben het te druk om er uitgebreid bij stil te staan.

De bedrijfscontinuïteit is voor hen een vanzelfsprekendheid. Wat in zo’n

geval nodig is, is iemand die consequent doorvraagt. En niet alleen aan de

directie, maar ook aan het personeel op de werkvloer: Wat als dit? Wat als

dat? Met de juiste mix van de volgende handelingen breng je de risico’s

binnen het bedrijf in kaart. Interpolis kan daarbij helpen:

• interviews met verschillende personen in de organisatie,

• uitgebreide rondgangen op de locaties,

• brainstormsessies met een afvaardiging van alle afdelingen,

• specifieke brainstormsessies,

• onderzoek naar (inter)nationale wet- en regelgeving,

• audits bij toeleveranciers,

• het gebruik van checklists,

• analyse van eerdere incidenten bij de organisatie,

• analyse van incidenten binnen de branche.

Uit de whitepaper ‘Grip op uw bedrijfscontinuïteit, Interpolis’

Na een grote calamiteit zoals brand gaat ruim 60 procent van de

bedrijven failliet. Niet vanwege de directe schade, maar omdat klanten

weglopen en het imago een deuk oploopt. ‘Brand legt bedrijf in de as,

schade loopt in de miljoenen’. Koppen van die strekking kunnen we

bijna maandelijks lezen in de media. ‘Wat een enorme schade, wat

zonde’, denkt de lezer. Maar als manager risicobeheersing weet ik dat

de directe schade van zo’n brand niet het echte probleem is.

Die schade wordt meestal door een verzekeraar betaald en is bovendien

peanuts in vergelijking met de echte kosten: het bedrijf ligt weken of

maanden stil en loopt ook nog eens forse imagoschade op. Bij Interpolis

proberen we die periode daarom altijd zo kort mogelijk te houden. Pas nog

hebben we bijvoorbeeld onmiddellijk mobiele kantoorunits neergezet om te

zorgen dat de tent weer kon gaan draaien.

Wat voor bedrijven geldt, geldt ook voor zelfstandigen. Iedere zzp’er weet

wat een ramp het is als zijn computer onverwacht kapot gaat. Niet vanwege

die paar honderd euro aan reparatiekosten, maar omdat hij niet kan werken,

deadlines mist, klanten teleurgesteld raken. En het geldt nog sterker in

het groot. Neem het sauna-hotelcomplex Thermen Bussloo waar op de

donderdag voor Pasen een grote brand uitbrak. Honderdvijftig hotelgasten

moesten per direct worden overgeboekt naar andere hotels. Wekenlang kon

het hotel daarna geen gasten meer ontvangen.

De ervaring leert dat ongeveer 40 procent van de bedrijven al in het eerste

jaar na een grote calamiteit failliet gaat. Binnen twee jaar na de ramp is

zelfs ruim 60 procent failliet. En dat terwijl die bedrijven meestal al hun

schade vergoed kregen, naast de directe schade ook de bedrijfsschade

(omzetverlies) via hun bedrijfsschadeverzekering. Dat het uiteindelijk toch

Brand of andere rampspoed, zo draait je bedrijf door

- 12 - - 13 -

rommel buiten opslagen? Dat is vragen om problemen, zeker als die zaken

vlakbij een gebouw staan. Het trekt inbrekers of baldadige jeugd aan en

het vliegt (mede daardoor) nog wel eens in de brand met als gevolg dat het

pand ‘meegaat’.

4 Huur niet zomaar iemand in

Even snel een dakdekker prikken uit het telefoonboek of de Gouden Gids

(of tegenwoordig via Google): doe het niet. Selecteer je onderaannemers

goed. En instrueer en begeleid ze vervolgens serieus. Ga er niet van uit

dat ze wel weten wat gevaarlijk is. (Wees sowieso alert bij brandgevaarlijke

werkzaamheden.) Controleer ook na afloop hun werk(wijze). Het verkleint de

kans op brand aanzienlijk. Want als er iets misgaat met een onderaannemer

op jouw terrein, is de ellende doorgaans voor jou.

5 Bedrijfsuitbreiding: nieuwe risicoanalyse

Aanpassing van je productieproces, een nieuw gebouw, verhuur van een

verdieping aan een derde partij: hartstikke mooi. Maar vergeet in zo’n geval

niet om goed te kijken naar de bestaande risicoanalyses en draaiboeken.

Die moeten meestal worden aangepast. Ook als de verandering tijdelijk is!

Bij nieuw- en verbouw kan Interpolis assisteren met bouwadvies.

6 Houd het gebouw netjes

Als bedrijven een nieuw pand betrekken, begint het vaak zo netjes. Maar

kom je na verloop van tijd opnieuw langs, dan struikel je in de technische

ruimte en in vluchtwegen vaak over de dozen, tijdelijk gestald meubilair,

binnen geparkeerde fietsen. Zorg voor good housekeeping in het gebouw.

Geen (brandbare) opslag in technische ruimten, vluchtwegen vrij en geen

grote bosschages rondom het pand. Zorg dat de afvalverwerking op orde is

en voorraden op de juiste wijze zijn gestapeld. Wanneer orde en netheid niet

op orde zijn, is de basis gelegd voor ongelukken.

Schade voorkomen is beter dan genezen. Door je aan een paar

simpele principes te houden, verklein je als bedrijf de kans op

incidenten aanzienlijk. Zes tips.

1 Risicobeheersing gaat verder dan wetgeving

‘Ons bedrijf is veilig, want we voldoen aan alle wet- en regelgeving.’ Het is

een redenering die ik helaas vaak hoor, maar die bedrijven kan ruïneren.

Controle (door onder andere de brandweer) op wet- en regelgeving heeft

betrekking op de veiligheid van mensen: kunnen ze op tijd vluchten bij brand

of een andere ramp? Maar of de schade wel of niet in de miljoenen loopt?

En of je bedrijf snel weer kan draaien na een ramp? Daarop controleert de

brandweer niet. Je daar goed op voorbereiden, moet je toch echt zelf doen.

2 Koop een warmtebeeldcamera

Brand is de meest voorkomende bedrijfscalamiteit. 40 tot 50 procent

van die brandgevallen is een gevolg van oververhitting in een elektrische

installatie. Laat je elektrische installatie daarom periodiek controleren met

hulp van een warmtebeeldcamera. Die brengt precies in beeld waar het

heter is dan zou moeten. Grotere bedrijven kopen vaak zelf zo’n camera. Je

hebt tegenwoordig al een goede voor een paar duizend euro. Ook Interpolis

kan hierbij helpen door het uitvoeren van een elektra-inspectie. Dat doet

Interpolis met de ElektraCheck volgens NEN 3140. Na deze inspectie weet

je hoe veilig de elektrische installatie is op het gebied van gebruik, aanraking

en brandveiligheid.

3 Geen brandbare buitenopslag

Het is een van de eerste zaken waar mijn collega’s en ik op letten als we een

risicoanalyse maken bij een bedrijf. Staan er pallets, containers of gewoon

Zes tips om bedrijfsongelukken te voorkomen

- 14 - - 15 -

sprinklerkoppen beheerst of geblust. Het belangrijkste is dat je bedrijf

binnen een dag weer draait, dat noemen we continuïteit. Als er ooit een

sprinkler spontaan afgaat (minieme kans), dan is de schade natuurlijk ook

gewoon gedekt.

Nog een reden om voor sprinklers te kiezen, is de recent gewijzigde

strategie van de brandweer. Na de strategische herbezinning Strategische

Reis heeft de brandweer besloten niet langer standaard uit te rukken bij

automatisch brandalarm. Circa 50 procent van die meldingen is namelijk

loos. De melding moet eerst geverifieerd worden door iemand ter plekke.

Als dan blijkt dat er daadwerkelijk brand is, is die veelal al oncontroleerbaar

geworden. Als ondernemer ben je feitelijk dus op jezelf aangewezen voor

detectie, alarmering en het blussen van brand. Als ik eigenaar was van een

kantoor- of fabrieksgebouw, zou ik dan ook geen seconde twijfelen over de

aanschaf van een sprinklerinstallatie. De prijs van het sprinklernetwerk is per

vierkante meter grofweg net zo hoog als die van vloerbedekking. Daar staat

veel gemoedsrust tegenover!

Er zijn weinig uitvindingen die de wereld beduidend veiliger gemaakt

hebben. De autogordel is er een. Na de verplichtstelling in Nederland

in 1976 nam het aantal verkeersdoden met tientallen procenten af. Ik

vind dat ook de sprinkler in deze categorie thuishoort. De sprinkler

beperkt materiële schade door brand enorm, zorgt voor veiligheid van

mensen en borgt de continuïteit van organisaties.

Dit geldt niet alleen voor bedrijven, maar ook voor bijvoorbeeld

zorginstellingen en hotels. Hoogbouw en ondergrondse bouw zouden wat

mij betreft in ieder geval standaard met sprinklers moeten zijn uitgerust. Nu

nog komen er jaarlijks zo’n vierduizend Europeanen om door verbranding of

rookvergiftiging. En er vallen per jaar zo’n honderdduizend gewonden (cijfers

van de non-profitorganisatie European Fire Sprinkler Network). Terwijl de

‘douchekop’ die automatisch sproeit zodra er brand is, al menig grote brand

heeft voorkomen. Ik heb er de lange lijst met Europese brandongelukken

eens op nageslagen. Vrijwel nooit blijkt een gebouw met sprinklers af te

branden. Hooguit is er wat rook- en waterschade. Amerikanen hebben de

sprinkler dan ook omarmd. Veel bedrijfsgebouwen, ziekenhuizen en hotels

zijn daar voorzien van een sprinklerinstallatie. Maar in Europa vormen

sprinklers helaas nog altijd een uitzondering. Dat heeft te maken met een

aantal hardnekkige vooroordelen.

Zo wordt vaak gedacht dat sprinklers spontaan af kunnen gaan en in het

hele bedrijfspand tegelijk. Die gedachte is vaak gebaseerd op Hollywood-

films waarin zoiets gebeurt. Verzekeraars zouden enorm balen van de

waterschade die dat oplevert. Dat zijn allebei mythes. In werkelijkheid is

er in 99,9 procent van de gevallen dat sprinklers afgaan, daadwerkelijk

sprake van brand. Die brand wordt over het algemeen door een tot drie

Zo voorkom je uitslaande brand

- 18 - - 19 -

te leren van bijna-ongelukken. Word niet langer boos op een medewerker

die (bijna) iets fout doet, maar zorg ervoor dat hij zijn fout rapporteert. Nu

is de praktijk bij een incident vaak dat de leidinggevende de schuldige

zoekt en die vermanend toespreekt of straft. Ik merk dat bedrijven zo’n

omslag in de praktijk vaak wel willen maken, maar dat het moeilijker is

dan gedacht. Zo ken ik een bedrijf dat besloot toleranter met fouten om te

gaan. Het personeel moest voortaan alle incidenten melden en zou daar

niet voor worden gestraft. Tot de directeur op maandagochtend een lijst

met twintig fouten en missers van de week ervoor op zijn bureau kreeg. Hij

sprong uit zijn vel: ‘Hoe kan het dat hier zoveel dingen fout gaan? Laat die

lui hier komen.’ De week erna bleek de incidentenlijst weer net zo leeg als

voorheen.

Richt je als bedrijf niet op de directe oorzaak en de directe schuldige

als er wat fout gaat. Maar vraag waarom het kon gebeuren. Neem het

treinongeluk bij het Belgische Wetteren onlangs. Vrij snel werd bekend dat

de Nederlandse machinist de veroorzaker zou zijn. Hij had 87 had gereden

in plaats van de toegestane 40 kilometer per uur. Maar dat is niet hét

antwoord. Want waarom reed die machinist zo hard? Is een Nederlandse

machinist wel op de hoogte van de Belgische regels? Hebben de Belgische

Spoorwegen hun machinisten wel goed genoeg geïnstrueerd? Dat soort

vragen moet je stellen.

Als je consequent doorvraagt, stuit je op onvolkomenheden in de

organisatie, zaken die het management moet oplossen. ’s Werelds grootste

risicobeheersingsbureau DNV schat dat 80 procent van de incidenten en

ongelukken een gevolg zijn van managementfouten. Ze hebben die fouten

gegroepeerd tot twintig basisthema’s. Gebrekkige groepscommunicatie

bijvoorbeeld, of te weinig inspecties, geen goede selectie van medewerkers.

Veiligheid is dus een kwestie van tolerantie tegenover medewerkers die een

fout maken, én een kwestie van doorvragen naar de échte oorzaken achter

de directe oorzaak. Alleen zo ontdek waar je bedrijfsorganisatie structureel

niet deugt en hoe je dat kunt verbeteren. Dat kost heel weinig en levert veel

op.

Aan ieder ernstig bedrijfsongeluk gaan zeshonderd bijna-ongelukken

vooraf. Daarom is het essentieel dat medewerkers die bijna-

ongelukken eerlijk melden. Alleen zo kan een bedrijf leren van dingen

die misgaan.

Maar liefst 1,7 miljoen bedrijfsincidenten onderzocht de Amerikaan Frank

Bird jr. in 1969. Die studie is onder veiligheidsspecialisten nog steeds

beroemd. Bird, directeur Engineering Services bij de toenmalige verzekeraar

Insurance Company of North America, concludeerde dat tegenover elk

bedrijfsongeval met ernstig letsel tien minder ernstige ongevallen stonden

(alleen EHBO), dertig incidenten met alleen materiële schade en maar

liefst zeshonderd bijna-ongelukken. Het onderzoek is overigens in de

jaren negentig herhaald door een Brit. Het rapport daarover - The costs of

accidents at work - komt tot vergelijkbare verhoudingen tussen ernstige,

lichte, materiële en bijna-ongelukken.

Het interessante is dat al die typen incidenten doorgaans dezelfde oorzaken

hebben. Dat is handig voor veiligheidsspecialisten, want dat betekent dat

je van bijna-ongelukken net zoveel kunt leren als van zware ongevallen.

Sterker nog: als je de bijna-ongelukken goed analyseert en er lering uit trekt,

doet dat grote ongeluk zich misschien nooit voor. Dat klinkt simpel, maar

helaas gaat het in de praktijk bij veel bedrijven niet zo. Pas als er een ernstig

ongeval heeft plaatsgevonden (bijvoorbeeld een arm in een machine), zoekt

zo’n bedrijf uit wat er precies gebeurd is en hoe dat voortaan voorkomen

kan worden. Als het kalf verdronken is, dempt men de put, zou je kunnen

zeggen.

Voor de meeste bedrijven geldt dat er een cultuurverandering nodig is om

Word nooit boos op een medewerker die zijn fouten meldt

- 20 - - 21 -

Minstens zo belangrijk: hoe ga je met ziekmeldingen om. Iemand is ziek

of niet-ziek, was de gedachte vroeger. Maar iemand die ziek is, kan

bepaalde zaken best nog doen. Bespreek dat direct als een werknemer

zich telefonisch bij jou ziek meldt. Dat geldt ook voor langdurig zieken.

Want veel werknemers kunnen tegenwoordig thuis inloggen op het

bedrijfsnetwerk. Iemand met een gebroken been kan thuis vaak nog

genoeg doen, administratief werk bijvoorbeeld. Heel ander werk dan een

werknemer normaal doet, is echt niet tegen de regels, zoals sommigen

denken. Informeer bij zieke werkwerknemers ook voortdurend hoe het met

ze gaat. Wees vriendelijk en betrokken. Maar heb ook het lef te vragen of de

werknemer met twee aspirientjes misschien toch kans ziet vanmiddag die

vergadering bij te wonen.

Ik kan nog wel even doorgaan met verzuimpreventiemaatregelen. Een goed

aannamebeleid bijvoorbeeld. Ik bedoel niet dat je alleen mensen aanneemt

die gezond zijn. Nee, neem mensen aan die het werk aankunnen. Op een

plek voor een hbo’er een mbo’er aannemen, is weliswaar goedkoper. Maar

het vergroot ook de kans op burn-out door werkstress omdat het werk te

ingewikkeld is. Te veel werkstress leidt vaak tot ziekteverzuim. Hard werken

is goed, maar het werk moet wel behapbaar blijven.

Interpolis heeft aan zijn verzekeringspakket ZekerVanJeZaak® voor

zelfstandigen, kleine ondernemers, verenigingen en stichtingen een

verzuimverzekering toegevoegd. Wie zo’n verzuimverzekering afsluit,

kan gebruikmaken van onze slimme preventiediensten. Interpolis helpt

werkgevers met maatregelen die het ziekteverzuim terugbrengen. Zo

bieden we voor bestaande klanten een online opleiding tot gecertificeerd

preventiemedewerker zonder extra kosten. Bedrijven met meer dan vijftien

medewerkers kunnen een VerzuimPreventieCheck laten uitvoeren.

Een hoog ziekteverzuim is geen botte pech. Werkgevers kunnen

er van alles aan doen om het terug te dringen. Hard werken en veel

lachen. Als dat de cultuur is bij een bedrijf, dan ligt het ziekteverzuim

er hoogstwaarschijnlijk laag. Want de sfeer op de werkvloer heeft veel

invloed op het ziekteverzuim. Verziekte verhoudingen, pesten op het

werk, managers die zich horkerig gedragen: het is een recept voor

oplopend verzuim. Zeker voor een klein bedrijf kan dat zo duur zijn dat

de continuïteit in gevaar komt.

Als iemand de werksfeer kan beïnvloeden, dan is het de manager. Een

goede baas verlangt inzet van zijn mensen, maar heeft ook hart en

aandacht voor ze. Ik heb in mijn loopbaan als manager risicobeheersing

honderden bedrijven bezocht en gezien dat dat laatste voor sommige

managers best moeilijk is. Leidinggevenden die hun werknemers niet of

nauwelijks groeten bijvoorbeeld. Of, mooi voorbeeld waar ik ooit naast

stond. Een leidinggevende die afstapte op een paar medewerkers die bij het

koffieapparaat even bijpraatten. ‘Zo dames, gaan we weer aan het werk.’

Dat bevordert de werksfeer niet.

Er zijn nog steeds werkgevers die denken dat ziekteverzuim iets is wat

een bedrijf overkomt. Iets waar je weinig of niets aan kunt doen. Het

tegendeel is waar. Naast werksfeer zijn er tal van beïnvloedbare zaken die

het ziekteverzuim terugdringen. In de eerste plaats natuurlijk de fysieke

arbeidsomstandigheden. Zijn de werkplekken ergonomisch in orde? Is er

genoeg licht? Geen irritant gezoem of andere vormen van geluidsoverlast?

Stof? Trillingen? Blootstelling aan chemische stoffen of straling? Is er sprake

van repeterende handelingen? En misschien raar, maar waar: is alles spic

and span op kantoor of in de fabriek? Ook dan ligt het aantal ziekmeldingen

doorgaans lager dan wanneer het een rommel is.

Gouden tips voor minder ziekteverzuim

- 22 - - 23 -

Voor ik afsluit nog een allerlaatste tip. Veel verzuim komt voort uit ongevallen

buiten het werk, tijdens het skiën of sporten bijvoorbeeld. Natuurlijk kan

een werkgever zich niet bemoeien met het leven van medewerkers buiten

werktijd. Maar werkgevers kunnen wel helpen en adviseren. Door voor

medewerkers gratis skitraining aan te bieden bijvoorbeeld. Of periodieke

cursussen veiligheid in en rond het huis. En (forse) korting op een

sportschoolabonnement kan medewerkers beduidend fitter maken.

- 24 - - 25 -

bedrijf staan immers op de auto. Tip: zet daar ook het telefoonnummer

bij met eventueel de oproep om te bellen bij asociaal of juist voorbeeldig

rijgedrag. Dat klinkt misschien kinderachtig, maar reken maar dat er een

enorme preventieve werking van uitgaat. Een andere mogelijkheid: monitor

het rijgedrag door de plaatsing van een track-and-tracesysteem in de auto.

Op basis van de gegevens daarvan zou je veilige of zuinige weggebruikers

onder het personeel zelfs (financieel) kunnen belonen.

5 Geef rijvaardigheidstrainingen

Autoschades kosten bedrijven veel geld. Niet eens zozeer door de directe

schade zelf, maar vooral door alle verborgen kosten. De auto moet naar de

garage en weer terug. Afspraken worden geannuleerd. Vervangend vervoer

moet worden geregeld. Veel administratieve rompslomp en ergernissen. Een

prima beheersmaatregel is daarom een periodieke rijvaardigheidstraining

voor bestuurders om ze meer inzicht te geven in het voertuig en het verkeer.

Want praten over veilig rijden is goed. Maar veilig rijden in de praktijk

voordoen, werkt natuurlijk beter.

6 Ontmoedig bellen in de auto

In de auto bellen zonder carkit doen de meeste werknemers niet meer. Maar

handsfree bellen gebeurt wel massaal. Omdat dat niet verboden is, leeft

het idee dat dat veilig is. Niets is minder waar. Op basis van verschillende

onderzoeken concludeert de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek

Verkeersveiligheid (SWOV) dat handsfree bellen in de auto net zo gevaarlijk

is als bellen met de telefoon in de hand. Volgens de SWOV vallen er jaarlijks

bijna zeshonderd verkeersslachtoffers (doden en ernstig gewonden) door

bellen tijdens het rijden. Ontmoedig het personeel daarom om te bellen

in de auto. Steeds meer bedrijven doen dat. Zo lang zijn de afstanden

in Nederland niet. En voor echt dringende telefoontjes parkeert een

werknemer de bedrijfsauto maar even.

Het valt verzekeraars op dat sommige bedrijven veel meer schade

hebben aan bedrijfs- en leaseauto’s dan andere. Dat leidt veelal niet

alleen tot een hogere verzekeringspremie, maar ook tot veel indirecte

schade (geregel en gedoe). Bij deze zeven tips om de schade flink te

reduceren.

1 Geef als baas het goede voorbeeld

Als de directeur het bedrijfsterrein op- en afscheurt en zijn auto ergens

‘neersmijt’ voor hij uitstapt, is de kans klein dat het personeel wél

voorzichtig met de bedrijfsauto’s omgaat. Zolang het management niet

het goede voorbeeld geeft, hebben andere maatregelen om rijgedrag van

medewerkers te verbeteren, weinig zin.

2 Loop even mee naar de auto van de sollicitant

Als een toekomstig medewerker veel de weg op moet voor de zaak, werp

dan even een blik op zijn auto als hij komt solliciteren. Hoe staat die auto

geparkeerd? Is het binnenin een bende? Zo ja, dan kun je wel raden hoe hij

straks met de bedrijfsauto omgaat.

3 Verbied dvd-spelers

Het klinkt misschien onwaarschijnlijk, maar sommige vrachtwagen-

chauffeurs bekijken complete films als ze onderweg zijn. Zo heb ik wel eens

gehoord dat sommigen afstanden weergeven in filmaantallen. ‘Parijs is drie

dvd’s’. Films kijken tijdens het rijden is levensgevaarlijk.

4 Plaats een telefoonnummer op de bedrijfsauto

Werknemers die in een bedrijfsauto bumperkleven, afsnijden of geen

voorrang verlenen, leveren forse imagoschade op. Naam of logo van het

Zeven tips voor fors minder schade aan bedrijfsauto’s

- 26 - - 27 -

Imagoschade. Het bestaat in het klein (een teleurgestelde klant), maar

ook in het heel groot. Mede door sociale media lopen bedrijven nog

sneller imagoschade op dan vroeger. Imagoschade is de zwaarste

schade die een bedrijf kan oplopen bij een incident. Tienduizenden

producten uit winkels terughalen, kost natuurlijk een hoop geld. Maar

die kostenpost valt in het niet bij de imagoschade die de producent

oploopt. De naam blijft jaren besmet. Veel klanten keren het merk

blijvend de rug toe.

Die schade is nauwelijks in geld uit te drukken en bovendien niet te

verzekeren. Al is het een open deur, imagoschade kun je als bedrijf daarom

het beste voorkomen. Breng systematisch in kaart welke gebeurtenissen

tot imagoschade zouden kunnen leiden. Denk vooral aan fouten die

negatieve media-aandacht opleveren zoals milieu-incidenten. Let ook goed

op onderaannemers. De tijd dat je de schuld op hen kon afschuiven, is

voorbij. Jij hebt ze immers ingeschakeld. Analyseer vervolgens hoe je de

gesignaleerde imagorisico’s kunt verkleinen en stel draaiboeken op voor het

geval het toch misgaat. Interpolis helpt bedrijven daar overigens graag bij.

We geven ook workshops over het onderwerp.

Internet en sociale media hebben bedrijven de laatste jaren een stuk

gevoeliger gemaakt voor imagoschade. Ben je negatief in het nieuws, dan

blijft dat tot in lengte van dagen via zoekmachines vindbaar. Sociale media

zijn nog genadelozer. Binnen een paar uur kan de reputatie van een bedrijf

onherstelbaar beschadigd raken. De olievlekwerking van sociale media

hebben we bijvoorbeeld gezien bij de rellen in Haren. Sommige bedrijven

doen het al, maar eigenlijk zou ieder bedrijf in de gaten moeten houden

wat er op Twitter en andere sociale media over ze gezegd wordt. Klaagt

iemand over slechte service, neem dan onmiddellijk contact op met die

persoon om het recht te zetten. Zo voorkom je dat de klacht zich als een

olievlek verspreidt. Gaat het uiteindelijk toch goed mis, trap dan niet in de

klassieke valkuil: eerst verzwijgen, dan ontkennen, verdraaien of de schuld

afschuiven. Zelfs de inmiddels overleden Apple-goeroe Steve Jobs maakte

in 2010 die fout door een antenneprobleem bij de iPhone 4 te bagatelliseren.

7. Werk het personeel in

Een rondje langs alle collega’s krijgen nieuwe medewerkers bij bedrijven

vaak nog net. Maar verder worden ze vaak belabberd ingewerkt. Maak

tijdens de inwerkperiode duidelijk wat de normen van het bedrijf zijn,

zeker ook wat betreft de omgang met bedrijfs- en leaseauto’s. En blijf

eraan refereren. Interpolis kan daar overigens bij helpen. Wij verzorgen

presentaties om het personeel bewuster te maken van zijn rijgedrag.

- 28 - - 29 -

iemand over slechte service, neem dan onmiddellijk contact op met die

persoon om het recht te zetten. Zo voorkom je dat de klacht zich als een

olievlek verspreidt. Gaat het uiteindelijk toch goed mis, trap dan niet in de

klassieke valkuil: eerst verzwijgen, dan ontkennen, verdraaien of de schuld

afschuiven. Zelfs de inmiddels overleden Apple-goeroe Steve Jobs maakte

in 2010 die fout door een antenneprobleem bij de iPhone 4 te bagatelliseren.

De verontwaardiging en hoon van het publiek worden zo alleen maar groter,

net als de imagoschade die je bedrijf oploopt.

Informeer klanten en het publiek daarom onmiddellijk als er iets fout gaat.

Vertel eerlijk wat er fout ging en hoe je er alles aan doet om de gevolgen te

beperken. En vertel, als het ergste achter de rug is, hoe je gaat voorkomen

dat zoiets weer gebeurt. Laat je gezicht in de media zien, duik niet weg.

Die houding leidt niet alleen sneller tot oplossingen, het kan zelfs leiden tot

betrokkenheid en enige sympathie. De imagoschade blijft in ieder geval een

stuk beperkter.

Imagoschade. Het bestaat in het klein (een teleurgestelde klant), maar

ook in het heel groot. Mede door sociale media lopen bedrijven nog

sneller imagoschade op dan vroeger. Imagoschade is de zwaarste

schade die een bedrijf kan oplopen bij een incident. Tienduizenden

producten uit winkels terughalen, kost natuurlijk een hoop geld. Maar

die kostenpost valt in het niet bij de imagoschade die de producent

oploopt. De naam blijft jaren besmet. Veel klanten keren het merk

blijvend de rug toe.

Die schade is nauwelijks in geld uit te drukken en bovendien niet te

verzekeren. Al is het een open deur, imagoschade kun je als bedrijf daarom

het beste voorkomen. Breng systematisch in kaart welke gebeurtenissen

tot imagoschade zouden kunnen leiden. Denk vooral aan fouten die

negatieve media-aandacht opleveren zoals milieu-incidenten. Let ook goed

op onderaannemers. De tijd dat je de schuld op hen kon afschuiven, is

voorbij. Jij hebt ze immers ingeschakeld. Analyseer vervolgens hoe je de

gesignaleerde imagorisico’s kunt verkleinen en stel draaiboeken op voor het

geval het toch misgaat. Interpolis helpt bedrijven daar overigens graag bij.

We geven ook workshops over het onderwerp.

Internet en sociale media hebben bedrijven de laatste jaren een stuk

gevoeliger gemaakt voor imagoschade. Ben je negatief in het nieuws, dan

blijft dat tot in lengte van dagen via zoekmachines vindbaar. Sociale media

zijn nog genadelozer. Binnen een paar uur kan de reputatie van een bedrijf

onherstelbaar beschadigd raken. De olievlekwerking van sociale media

hebben we bijvoorbeeld gezien bij de rellen in Haren. Sommige bedrijven

doen het al, maar eigenlijk zou ieder bedrijf in de gaten moeten houden

wat er op Twitter en andere sociale media over ze gezegd wordt. Klaagt

Zo beperk je imagoschade

- 30 - - 31 -

Neem steeds andere medewerkers mee tijdens de zelfinspectie. De een let

namelijk op heel andere dingen dan de ander. Maar leid de inspectie zelf en

praat met de mensen die je onderweg tegenkomt. Zo hoor je niet alleen wat

er leeft - van irritant knipperende tl-balken tot gaten in de vloer - maar toon

je ook betrokkenheid. Leuk dat de baas een keer langskomt. Ik ken helaas

genoeg bedrijven waar de algemeen directeur weinig andere ruimtes kent

dan zijn eigen gang en een paar vergaderzalen. Geef steeds op de checklist

aan wat er moet verbeteren. Wie dat gaat doen. En op welke termijn het

geregeld moet zijn. Geef ook objectieve rapportcijfers voor wat je aantreft.

Het is natuurlijk de bedoeling dat die cijfers oplopen naarmate je meer van

zulke periodieke zelfinspecties hebt uitgevoerd. Interpolis kan helpen bij het

opstellen van beoordelingscriteria.

De veiligheid zal door zulke zelfinspecties sterk verbeteren. De werk-ruimtes

zullen er ook leefbaarder en aangenamer door worden (eindelijk die irritante

gebreken verholpen). Maar last but not least leiden zulke zelfinspecties ook

tot een bewustwordingsproces. Medewerkers leren waar de blusapparaten

hangen. Hoe ze bij brand het pand het beste kunnen verlaten. Waarom de

vluchtweg vrij moet blijven. En jij als manager leert je eigen bedrijf goed

kennen. Want zeg eens eerlijk, in hoeverre lijk je op die directeur met wie

ik onlangs voor het eerst zo’n zelfinspectieronde aflegde. ‘Arjan’, zei hij, ‘ik

werk hier nu al tien jaar. Maar hier ben ik echt nog nooit geweest.’

Je krijgt als ondernemer regelmatig inspecteurs over de vloer. De

een controleert de brandveiligheid, de ander de milieuveiligheid en

weer een ander checkt of je voldoet aan de Arbo-eisen. Maar de

beste inspecteur komt niet bij je langs. Dat ben je namelijk zelf. Maak

iedere maand een ronde door je bedrijf. Praat met mensen en noteer

klachten, gebreken en onvolkomenheden. Zo vergroot je de veiligheid

en het werkplezier van je medewerkers.

Als je slim bent, houd je periodiek zelfinspecties. Daarmee voorkom je niet

alleen eventuele boetes van die externe inspecteurs, je vergroot zo ook de

veiligheid en betrokkenheid van je personeel. Maak elke maand een ronde

door je bedrijf. Inspecteer bekende ruimtes, maar vooral ook ruimtes waar

je normaal nooit komt. Ga het dak ‘ns op. Kijk in de technische ruimtes.

En maak buiten een rondje, ook in de verlaten hoekjes waarvan je niet

eens wist dat ze bestonden. Je zult versteld staan van wat je tegenkomt

als je zo’n zelfinspectie systematisch en met een goede checklist uitvoert.

Blusapparaten die ontbreken of niet werken. Vluchtgangen die afgesloten

blijken of versperd zijn door troep. Dakgoten die vol gegroeid zijn. Raampjes

waardoor het wel erg makkelijk inbreken is. Brandbare opslag in de

serverruimte.

Als manager risicobeheersing heb ik inmiddels veel ervaring met het op

een goede manier opzetten van zulke zelfinspecties. Mijn collega’s en ik

hebben dit in een overzichtelijke whitepaper beschreven en ook een aantal

generieke checklists toegevoegd, al moet je die natuurlijk aanpassen aan

de omstandigheden van je eigen bedrijf. Als je daar prijs op stelt, verzorgen

we zelfs graag een presentatie over het opzetten van zelfinspecties. Bij deze

stip ik vast een paar van de tientallen tips uit de whitepaper kort aan.

De snelle winst van zelfinspecties

- 34 - - 35 -

5 Laat bezoekers hesjes dragen

Gaat het om een bouwplaats of fabriek, laat bezoekers dan gekleurde

hesjes dragen. Dat is niet alleen handig uit security-oogpunt, maar ook voor

de algemene veiligheid: hier loopt iemand die mogelijk de gevaren niet kent.

6 Plan de nachtelijke rondgang op wisselende tijdstippen

Als een beveiliger een nachtelijke rondgang maakt door je pand, zorg er dan

voor dat hij dit niet iedere nacht rond dezelfde tijd doet. Inbrekers weten

vaak precies hoe laat de bewaking zijn ronde maakt.

Bouwkundig

7 Zorg dat hang- en sluitwerk SKG-proof is

Zorg dat het hang- en sluitwerk voldoet aan de SKG-normen. SKG is

de onafhankelijke Stichting Kwaliteit Gevelbouw. SKG maakt bij zijn

goedkeuring gebruik van een sterrensysteem. Eén ster staat voor ‘standaard

inbraakwerend’. Drie sterren (het hoogste aantal) voor ‘extra zwaar

inbraakwerend’.

8 Voorzie deuren van schild en (eventueel) dievenklauwen

Zorg bij deuren altijd voor een SKG-gekeurd metalen schild rond de klink.

Naar buiten draaiende deuren heb je natuurlijk voorzien van minimaal drie

dievenklauwen of veiligheidsscharnieren. Anders verwijderen dieven vrij

eenvoudig de scharnierpennen en komen ze zo binnen.

9 Doe ramen op slot

Ramen die open kunnen, moeten aan de binnenkant voorzien zijn van een

slotje. Doe de ramen standaard op slot als ze dicht zijn.

Inbraak en diefstal zijn een groot probleem voor veel bedrijven. Ik geef

je daarom graag veertien concrete tips om de kans op diefstal fors

te verkleinen. Securitydeskundigen delen antidiefstalmaatregelen

vaak in volgens het OBER-principe: Organisatorisch, Bouwkundig,

Elektronisch en Respons. Die indeling hanteer ik hieronder ook.

Organisatorisch

1 Spreek vreemden aan

Train je medewerkers om vreemden in het gebouw aan te spreken. Natuurlijk

wel hoffelijk en netjes. ‘Kan ik u ergens mee helpen?’. ‘Zoekt u iets?’

2 Houd het struikgewas laag

Hoe mooi bomen en forse struiken ook zijn, rond een bedrijfsgebouw zijn

ze niet handig. Zorg dat je pand vanaf de openbare weg goed zichtbaar is.

Inbrekers zijn dat in dat geval ook. Dus struiken kort en laag houden.

3 Voer een goede sleuteladministratie

Maak gebruik van zogenaamde certificaatsleutels. Die zijn niet na te maken,

behalve door degene die het bijbehorende certificaat bezit. Houd goed bij

wie welke sleutels in zijn bezit heeft en laat medewerkers voor ontvangst

tekenen. Zorg ervoor dat mensen consequent hun sleutels inleveren als ze

uit dienst gaan. Dus niet: ‘Geeft niet dat je ‘m vergeten bent, het komt nog

wel een keer.’

4 Bezoekers melden zich altijd bij de receptie

Er zijn nog steeds organisaties waar bezoekers bij binnenkomst gewoon

door kunnen lopen. Bij universiteiten bijvoorbeeld. Dat is natuurlijk vragen

om ongewenst volk en spullen die verdwijnen. Laat bezoekers zich altijd

melden bij de receptie en zorg dat een medewerker hen daar ophaalt.

Veertien tips tegen bedrijfsdiefstal

- 36 - - 37 -

14 Check de security na een verbouwing

Als manager risicobeheersing heb ik het regelmatig meegemaakt.

Een bedrijf plaatst een glazen afscheiding in een ruimte, waardoor de

pir-detectie deels niet meer werkt. Loop daarom na een verbouwing de

veiligheidsmaatregelen allemaal goed langs.

Interpolis maakt graag een analyse van de veiligheid van je bedrijfsruimte,

waarbij we alle ‘OBER’-elementen in ogenschouw nemen. Natuurlijk doen

we vervolgens verbetervoorstellen.

Elektronisch

10 Plaats passieve infrarood detectoren (PIR)

PIR-detectoren zijn helemaal niet duur meer. Deze apparaten ‘zien’ warmte

in plaats van licht. Warmte die van een inbreker afkomt bijvoorbeeld. Let

wel op: er zijn twee soorten PIR-detectoren. De maskeerbare variant

is eenvoudig te foppen door er een papiertje voor te schuiven of ‘m te

bespuiten met lak. Kies daarom voor de niet-maskeerbare PIR. Als die

‘gefopt’ wordt, wordt dit gesignaleerd.

11 Plaats trillingsdetectoren

Voorzie kluizen of ruimtes die als kluis dienstdoen van trillingsdetectoren.

Voor deuren en ramen bestaan speciale trillingsdetectoren die alarm geven

als mensen proberen de deur of het raam te forceren. Voor ruiten bestaan

verder glasbreukdetectoren. Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en

Veiligheid (CCV) heeft overigens de securityrisico’s voor bedrijven goed

beschreven met hulp van de VRKI-risicoklassenindeling.

Respons

12 Regel wie langskomt bij alarm

Regel dat er ook daadwerkelijk iets gebeurt als ’s nachts het alarm in je

bedrijf afgaat. Op de politie moet je op het platteland ’s nachts vaak erg lang

wachten. Als je een contract afsluit met een particuliere alarmdienst, leg dan

vast hoe snel ze bij alarm ter plaatse zijn. Je kunt ook met je eigen personeel

in de buurt afspraken maken om te gaan kijken. Vanuit persoonlijke

veiligheid is het natuurlijk niet gewenst dat personeel ’s nachts alleen naar

binnen gaat. Wacht op de komst van meerdere collega’s, de particuliere

alarmcentrale of de politie.

13 Plaats internetcamera’s

Camera’s worden steeds geavanceerder. Ze kunnen draaien, inzoomen,

zelfs kentekens herkennen. Het mooiste is dat je de beelden ook live

via internet kunt bekijken. Laat de particuliere alarmcentrale (PAC) of de

politie (’s nachts) meekijken als er inbraakalarm is.

- 38 - - 39 -

dieren om het leven door brand). Dat leidt niet alleen tot veel schade en

(dieren)leed, maar is ook slecht voor het milieu. Bijna standaard wordt er

bij grote branden door de autoriteiten gemeld dat er ‘geen giftige stoffen’

zijn vrijgekomen. Dat is onzin. Want bij brand komen per definitie giftige

verbrandingsproducten vrij in grote hoeveelheden. Het effect daarvan op de

volksgezondheid is afhankelijk van onder meer windrichting en afstand tot

woongebieden. Milieubelastend is het in ieder geval.

Maar moderne bedrijfspanden voldoen toch aan de eisen van het

Bouwbesluit, krijg ik vaak te horen. Dat klopt, maar mensen vergeten dat

de brandveiligheidseisen in het Bouwbesluit uitsluitend betrekking hebben

op de veiligheid van mensen. Die moeten bijvoorbeeld minimaal dertig

minuten de tijd hebben om het pand te verlaten als er brand uitbreekt. Het

beperken van materiële schade, dierenleed of milieuschade is nadrukkelijk

geen doelstelling van het Bouwbesluit. ‘Voldoen aan de wettelijke eisen

bij een nieuw bedrijfspand, is vaak tekenen voor een total loss bij brand’,

zei deskundige Marcel Hanssen onlangs bij een symposium over dit

onderwerp. Hanssen is directeur Risk Control bij de Nederlandse tak van

‘verzekeringsmakelaar’ Aon. Ik merk dat verzekeraars steeds kritischer

worden bij het afsluiten van brandverzekeringen. De eisen die ze stellen

aan te verzekeren gebouwen gaan tegenwoordig veel verder dan het

Bouwbesluit. Maar een gebouw is moeilijk aan te passen als het eenmaal

staat. Daarom is het belangrijk dat bedrijven bij nieuwbouw in samenspraak

met hun verzekeraar veel scherper gaan letten op brandveiligheid. En

brandveiligheid begint waar het Bouwbesluit eindigt. Dat scheelt flink in de

verzekeringspremie en - belangrijker nog - het vergroot de continuïteit van

het bedrijf.

Vluchtveiligheid is essentieel. Maar voor de continuïteit van je bedrijf is het

eveneens van groot belang dat je bedrijfspand niet afbrandt als er in een

ruimte iets in brand vliegt. Kies daarom voor brandveilige (isolatie)materialen

bij het ontwerp of de verbouwing van je pand.

Moderne bedrijfspanden branden vaker volledig af dan oude. Dat

komt doordat steen en beton deels zijn vervangen door kunststof

bouwmaterialen. Bedrijven kunnen op termijn veel geld besparen als

ze bij nieuwbouw met hun verzekeraar overleggen over het gebruik

van onbrandbare bouwmaterialen.

Ik ben geen doemdenker. Desondanks maak ik me oprecht zorgen over

de brandbestendigheid van moderne bedrijfspanden in Nederland. Ik heb

gemerkt dat de kans dat zo’n bedrijfspand tot de grond toe afbrandt, de

afgelopen decennia beduidend is toegenomen. Met alle bijbehorende

gevolgen voor de bedrijfscontinuïteit.

Iedereen kent de verhalen over grote stadsbranden in vroeger eeuwen.

Omdat huizen destijds van hout waren, gingen complete steden in vlammen

op. Door schade en schande wijs geworden zijn we huizen in Nederland

daarom steeds vaker van baksteen gaan bouwen, later ook van beton.

Behalve de inventaris of het huisraad kon er aan huizen en gebouwen

daardoor weinig meer verbranden. Maar sinds de jaren zeventig is dat

veranderd. De constructies van gebouwen werden sinds die tijd steeds

lichter en goedkoper. Er raakten kunststoffen in zwang die lang niet zo

brandveilig zijn als steen en beton. Het is natuurlijk gechargeerd, maar veel

moderne bedrijfspanden zijn eigenlijk grote dozen van piepschuim of PUR.

Het isolatiemateriaal in muren van moderne bedrijfspanden bestaat vaak uit

kunststoffen. Daardoor blijft brand in een bedrijfspand zelden beperkt tot

één ruimte; meestal gaat het hele pand verloren. Bijna iedere maand is er

in Nederland wel een brand waarbij een complete fabriek, bedrijfspand of

stal afbrandt (de afgelopen zes jaar kwamen in Nederland circa 1,7 miljoen

Waarom moderne bedrijfspanden tot de grond toe afbranden

- 40 - - 41 -

stevig genoeg waren. Voor de zekerheid werden gebouwen daardoor

een stuk degelijker gebouwd dan de normen eisten. Als manager

risicobeheersing heb ik de afgelopen jaren ervaren dat moderne

bedrijfsgebouwen misschien iets te dicht tegen de minimumgrenzen aan

zitten qua constructie. Onder normale omstandigheden is er niets aan de

hand. Maar het kan misgaan bij extreme weersomstandigheden. Zware

regenval bijvoorbeeld, die sneller dan bij oudere bedrijfsgebouwen tot

lekkages leidt. Of, nog riskanter: veel sneeuw die op het dak blijft liggen

(onder meer ook door de goede isolatie, waardoor het niet wegsmelt). Het

dak kan daardoor beschadigd raken, soms zelfs (deels) instorten. Ook de

laatste winter was dat weer het geval toen het dak van een bedrijfsgebouw

in Rijnsburg instortte. Gelukkig vielen er geen gewonden.

Natuurlijk kun je als ondernemer proberen zelf de risico’s te verkleinen bij

extreme neerslag. Inspecteer regelmatig de dakgoten en afvoer, zodat

regenwater zo snel mogelijk weg kan. En laat een forse sneeuwvracht

niet op het (platte) dak liggen. Het is een klus, maar schep of schuif die

sneeuw er zoveel mogelijk af. Ik hoop dat bij architecten, aannemers en

projectontwikkelaars het bewustzijn doorbreekt dat ze niet volledig op de

computer moeten vertrouwen bij de bouw van nieuwe bedrijfsgebouwen.

Laat de constructeur de uitkomsten van computerberekeningen met een

kritisch oog blijven volgen en bij de uiteindelijke constructie ook zijn eigen

jarenlange ervaring meewegen.

Als klimaatmodellen gelijk krijgen, zal er in Nederland steeds

meer neerslag vallen. Veel verzekeraars merken nu al dat de

dakconstructies van moderne bedrijfsgebouwen niet altijd stevig

genoeg zijn voor extreme regenval en hagel. Ik pleit daarom voor meer

ouderwetse degelijkheid bij bedrijfsnieuwbouw.

Eerder had ik het al over de brandonveiligheid van veel moderne bedrijfs-

panden. Ze zijn bij brand niet gevaarlijk voor werknemers, want die hebben

meestal tijd genoeg om weg te komen. Maar de panden gaan vaak volledig

verloren als in een van de ruimtes brand uitbreekt. Dat komt met name door

het gebruik van brandbaar isolatiemateriaal. Er is nog een aspect waarin

moderne bedrijfsgebouwen het afleggen tegen oudere panden. De ervaring

van veel verzekeraars is dat ze gevoeliger zijn voor schade door zware

regenbuien. Vergelijkbaar met sneeuwval in de winterperiode.

De laatste decennia zijn de afmetingen van daken van bedrijfsgebouwen

gemiddeld toegenomen. Platte daken zijn vaker de norm en de

overspanningen zijn groter geworden. Daarnaast worden bedrijfsgebouwen

van steeds lichtere materialen gebouwd. Dat heeft allerlei voordelen zoals

lagere bouwkosten en snellere oplevering. Dat lichte bouwen werd mogelijk

door de opkomst van lichtere bouwmaterialen, maar ook door de inzet van

de computer. De computer kan de draagkracht van constructies steeds

nauwkeuriger berekenen. Daardoor hoeven bedrijfsgebouwen niet langer

‘overgedimensioneerd’ te worden. Ze worden nu zo licht gebouwd dat ze

nog net aan de normen voldoen. Maar vaak ‘geen grammetje meer’.

Toen de computer nog niet massaal werd ingezet, was het de constructeur

die met zijn fingerspitzengefühl zeker stelde dat nieuwe bedrijfsgebouwen

Moderne bedrijfsgebouwen zijn gevoeliger voor noodweer

- 42 - - 43 -

Nu we het toch over extreem weer hebben, van ervaren meteorologen heb

ik wel eens begrepen dat zij het precies zo doen. Computer-berekeningen

zijn de basis van hun weersverwachtingen, maar ze weten dat de computers

soms overdrijven of zaken onderschatten. De weersverwachting is daarom

een samenspel van computerberekeningen en de jarenlange ervaring van

de meteoroloog. Al moeten we bij computerberekeningen een slag om de

arm houden, klimaatmodellen voorspellen dat het wel eens een stuk natter

(en ’s winters dus wellicht sneeuwrijker) kan worden in Nederland. Reden

te meer om nieuwe bedrijfsgebouwen wat steviger te gaan bouwen dan in

Nederland momenteel gebeurt!

- 44 - - 45 -

eveneens veel manuren. De machine waaraan de werknemer werkte, wordt

stilgelegd. Er volgt een grondig onderzoek naar de oorzaken. Procedures

worden aangescherpt. Veel administratie. Andere medewerkers praten

onderling nog minstens een week opgewonden na over het ongeluk. En dan

hebben we het nog niet eens over eventueel bezoek van de Inspectie, een

rechtszaak, boetes, negatieve publiciteit et cetera.

Het klinkt cru om de indirecte kosten uit dit voorbeeld zo zakelijk op een rij

te zetten omdat het hier gaat om een gewonde werknemer. Dat is misschien

ook de reden dat dat bij ongelukken nog zo weinig gebeurt. Maar dit

voorbeeld (ontleend aan het boek Practical Loss Control Management van

risicogoeroe Frank Bird) illustreert wel hoe hoog de indirecte kosten van een

ongeval vaak zijn. Dat is helemaal het geval bij bijvoorbeeld een grote brand.

Er zijn dan ook risicomanagers die de indirecte kosten veel hoger inschatten

dan de factor twee à drie die ik eerder noemde. Zij spreken net als Bird van

een ‘risk cost iceberg’: de directe kosten vormen maar het topje van de

ijsberg. Een collega bij een conferentie in München over dit onderwerp een

aantal jaren geleden schatte in dat de indirecte kosten van een ongeval zelfs

acht tot zesendertig keer hoger zijn dan de directe. Daarover kun je lang

discussiëren. Waar het mij om gaat is dat bedrijven zich bewuster worden

van dit fenomeen. En dus ook rationeler naar risico’s leren kijken. 10 of

20 procent verschil in verzekeringspremie is veel minder relevant dan het

simpelweg voorkomen van alle ellende.

Neem bij de keus van een verzekeraar daarom in overweging of hij alleen

uitbetaalt bij schade, of dat hij daarnaast als een adviseur de risico’s in

kaart brengt en met jou samen plannen maakt om ze te voorkomen. Een

praktijkvoorbeeld: als manager risicobeheersing bij Interpolis was ik een

aantal jaren geleden betrokken bij een pretpark dat zich bij ons verzekerde.

De eerste drie jaar was er in totaal 3,5 ton aan schade die wij vergoedden.

Zoals gezegd: de indirecte schade was voor het pretpark veel hoger.

Interpolis is samen met het pretpark die incidenten gaan analyseren en

systematisch de oorzaken gaan aanpakken. In de drie jaar die volgden, was

de schade nog maar 361 euro. Meer dan een factor duizend lager.

Een lekke fietsband kost een paar euro om te repareren. Maar de

indirecte kosten (tijdverlies, ergernis, te laat bij een afspraak) zijn

vele malen hoger. Zo werkt het bij bedrijfsongevallen ook. Bedrijven

moeten daarom scherper letten op de ‘total cost of risk’.

Mijn vak heet riskmanagement. Riskmanagers proberen risico’s zo goed

mogelijk in kaart te brengen. Riskmanagement is een relatief jong vak, dat

zich snel ontwikkelt. In het verleden deed een riskmanager bij een bedrijf

weinig meer dan verzekeringen afsluiten tegen een zo laag mogelijke

premie. Maar hoe volwassener ons vak wordt, hoe meer we erachter komen

dat dat een veel te eendimensionale manier is van omgaan met risico’s.

Een verzekeraar betaalt meestal alleen de directe kosten van een ongeval,

de prijs van het laten plakken van die lekke band, zeg maar. Maar als je

alle gevolgen van een ongeluk systematisch op een rij zet, blijkt dat de

werkelijke kosten veel hoger zijn. De productie die stilvalt, personeel dat zijn

werk tijdelijk niet kan doen, imagoschade, noem maar op.

Zelf hanteer ik de stelregel dat de werkelijke kosten van bedrijfs-ongevallen

ten minste tweemaal zo hoog zijn als de directe kosten. Ik weet dat dat

een erg conservatieve inschatting is. Drie keer zo hoog ligt in veel gevallen

waarschijnlijk dichter bij de waarheid. En in sommige situaties is die factor

nog veel hoger. Een voorbeeld. Een werknemer raakt gewond op de

werkvloer en is een tijd uit de running. De werkgever is hiervoor verzekerd,

zodat de medische kosten en het inkomen van de gewonde tijdens diens

afwezigheid vergoed worden. Maar een tijdelijke vervanger van de gewonde

zal doorgaans meer kosten dan de verzekeraar vergoedt. Bovendien moet

de vervanger worden ingewerkt. Alle consternatie rond het ongeval kost

Bedrijfsongeluk tot zesendertig keer duurder dan gedacht

- 46 - - 47 -

Kijk als bedrijf dus altijd naar de total cost of risk. Zet alle risicokosten

op een rij, zoals verzekeringspremies, eigen risico, directe en indirecte

kosten van incidenten, de kosten van een afdeling veiligheid, de effecten

op gezondheid en milieu en alle beheersmaatregelen. Staar je niet blind op

de laagste verzekeringspremie, maar kijk naar het totaal. En zorg dat je als

organisatie het totaal van die risicokosten omlaag brengt. Dat lukt vaak al

door een kleine investering in risicopreventie.

SAFETYFIRST

- 48 - - 49 -

Wie werknemer in loondienst is, zal misschien zijn schouders ophalen bij

een stevige sportblessure. Maar de werkgever van deze persoon heeft wel

een probleem. En je zou maar zzp’er zijn en een paar weken uitgeschakeld

door een ongeluk op het sportveld… Interpolis gaat samen met de

Hockeybond proberen die blessures systematisch terug te dringen. Want

blessures zijn geen noodlot, er valt van alles aan preventie te doen. Ons

onderzoek met de Hockeybond daarnaar loopt nog, maar een paar zaken

die veel ellende zullen voorkomen, kan ik nu al opsommen.

Waarom hebben nog niet alle hockeyers standaard een bitje in hun mond

bijvoorbeeld? Gebeurt dat wel, dan scheelt dat zoveel gebroken tanden

per jaar. Iets heel anders: de hekwerken van vierkant gaas rond de velden.

Als die oud zijn, steken de pinnen eruit, terwijl met name jonge hockeyers

er massaal overheen klimmen vóór en na de wedstrijd. Echt geen pretje

om zo’n pin in je dijbeen te krijgen. Onderhoud die hekken daarom goed of

verplicht spelers via de poort het veld te verlaten.

Een laatste voorbeeld: de EHBO-koffer wordt nog al eens half open op de

grond achter de bar aangetroffen. Erg hygiënisch is dat niet. En nog iets

waar niemand bij stilstaat. Bij uitwedstrijden rijdt een aantal ouders de

kinderen vaak naar de club van de tegenpartij. Soms worden er daarbij vier

kinderen op de achterbank gepropt, terwijl er maar gordels zijn voor drie.

Dat is niet alleen verboden. Het zou je zoon of dochter maar zijn die zonder

gordel zit bij een serieus auto-ongeluk.

Los van de fysieke veiligheid neemt Interpolis ook de brand- en

braakveiligheid van de clubhuizen onder de loep en tal van andere zaken

bij hockeyverenigingen. Zo is brandbare opslag pal naast een clubhuis

niet echt handig met het oog op brandstichting. Ik denk dat we met al deze

maatregelen de veiligheid rond het hockeyveld flink kunnen verbeteren.

En ik hoop dat meer sportbonden op vergelijkbare wijze blessures gaan

aanpakken. Die 16 duizend ziekenhuisopnames zijn er echt veel te veel!

Voldoende beweging is ontzettend belangrijk, zeker voor jongeren.

Ik ben dan ook blij dat een van de doelstellingen van mijn werkgever

Interpolis is om Nederlanders aan te zetten tot meer gezonde

beweging. Helaas heeft sport ook een keerzijde. Veel sportende

Nederlanders lopen blessures op. Maar het aantal blessures kan fors

naar beneden.

Dertig minuten per dag matig intensief bewegen. Dat is de officiële

Nederlandse Norm Gezond Bewegen. Die norm is in 1998 opgesteld

door wetenschappers van een aantal universiteiten, het RIVM, TNO en

sportkoepel NOC*NSF. Sporten is dé manier om aan die norm te voldoen.

Zeker voor kinderen en jongeren. Zij moeten volgens de Nederlandse Norm

Gezond Bewegen zelfs zestig minuten per dag matig intensief bewegen. Met

een potje tikkertje op het schoolplein in de pauze kom je daar doorgaans

niet aan.

Een van de doelstellingen van mijn werkgever Interpolis is om Nederlanders

aan te zetten tot meer gezonde beweging. Om die reden zijn we sinds

kort partner geworden van de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond.

Helaas heeft sport ook een keerzijde. Veel sportende Nederlanders lopen

blessures op. Volgens onderzoeksbureau VeiligheidNL zijn er in Nederland

3,7 miljoen sportblessures per jaar. Daarvan moeten er 1,5 miljoen medisch

behandeld worden. 16 duizend mensen belanden jaarlijks in het ziekenhuis

door een sportblessure. En vijf overlijden zelfs. Hockey is bij lange na niet

de gevaarlijkste sport in Nederland. Maar ik heb in mijn tot nu toe korte

‘hockeyloopbaan’ (en in die van mijn twee zonen) redelijk wat ongelukken

zien gebeuren. Kortgeleden kwamen twee ploeggenoten van mij met de

hoofden hard tegen elkaar. Eén belandde met een beschadigd jukbeen in

het ziekenhuis en moest een paar weken rust nemen.

16 duizend sportgewonden: dat kan veel minder!

- 50 - - 51 -

Maar de vervoerder is toch aansprakelijk, niet de koper of verkoper, denken

veel ondernemers. En die vervoerder is toch zeker verzekerd? Dat is maar

tot op zekere hoogte het geval. Ook de vervoerder hanteert zijn eigen

leveringsvoorwaarden. Daarin staat vaak een maximum schadebedrag per

kilo vracht vermeld. Laat je hoogwaardige producten vervoeren, dan dekt

die kiloschadeprijs doorgaans bij lange na niet de werkelijke schade. Ach,

het gaat om vertrouwen, reageren ondernemers soms. Maar dat vertrouwen

is snel weg als het om flinke bedragen gaat. Zeker als er advocaten bij

komen kijken. Er worden in Nederland behoorlijk wat rechtszaken gevoerd

om zulke transportschadekwesties. Dat leidt tot hoge kosten en voor altijd

verpeste zakelijke relaties. Ondernemers, voorkom dat gewoon!

De verantwoordelijkheid bij transport goed regelen is voor zowel koper als

verkoper een win-winsituatie. Als manager risicobeheersing raad ik mijn

klanten aan te zorgen dat er rond risico-overgang van goederen altijd sprake

is van duidelijkheid. Schets voor jezelf altijd de ‘logistieke driehoek’ tussen

koper, verkoper en vervoerder en check of alle relaties tussen die drie

partijen juridisch goed geregeld zijn.

Zeker in crisistijd zijn ondernemers nogal eens geneigd niet goed naar

de leverings- of inkoopvoorwaarden te kijken. Ze zijn zo blij met een

order, dat ze niet moeilijk willen doen over transportvoorwaarden. Nu de

economie voorzichtig aantrekt, lijkt het me het moment voor ondernemers

om daar wél op te gaan letten. Bij Interpolis raden we je aan de leverings-

of inkoopvoorwaarden van je brancheorganisatie als uitgangspunt te

nemen. Die zijn juridisch goed geformuleerd. En dat geeft de zakenpartner

het vertrouwen dat er geen rare ‘kleine lettertjes’ in staan. Maar het

belangrijkste blijft: regel íéts, zodat je alle ellende voorkomt als er iets

misgaat en er is níéts geregeld.

Ondernemers houden van actie, en doorgaans veel minder van

formulieren en contracten. Daardoor is het bij transport van verkochte

of aangekochte producten vaak niet geregeld wie verantwoordelijk

is voor eventuele schade. Met dure rechtszaken als gevolg. Toch is

aansprakelijkheid bij koopovereenkomsten simpel en goed te regelen.

Koop je als particulier een nieuwe bank of wasmachine en laat je ‘m

thuisbezorgen, dan zijn de regels duidelijk. Gaat er iets mis bij het transport,

dan ben jij niet verantwoordelijk. Dat zijn de verkoper of de transporteur.

Zij regelen onderling maar dat jij uiteindelijk een onbeschadigde, nieuwe

bank in huis krijgt. In het zakelijk verkeer zijn deze zaken helaas complexer.

In de koopovereenkomst spreken koper en verkoper onderling af wie

verantwoordelijk is voor beschadigingen of ander ongerief tijdens het

transport. De twee partijen komen overeen of de leveringsvoorwaarden van

de verkopende partij van kracht zijn. Of juist de inkoopvoorwaarden van

de koper. Of een compromis tussen beide. Meestal, maar lang niet altijd,

spreken koper en verkoper af dat de verkopende partij verantwoordelijk is

voor het transport.

Maar helaas, in de praktijk wordt er vaak helemaal niks afgesproken

tussen koper en verkoper. Of een van de partijen meldt weliswaar dat zijn

voorwaarden van toepassing zijn, maar vergeet ze mee te sturen (waardoor

de voorwaarden niet rechtsgeldig zijn). Mijn Interpolis-collega Bart Heeren

heeft veel met zulke zaken te maken. Gaat er iets mis bij de levering zonder

dat vooraf duidelijk is wie waarvoor verantwoordelijk is, dan leidt dat

volgens hem ‘tot een heel vervelende situatie’. Heeren schat dat bij meer

dan de helft van de zakelijke transacties waarin transport een rol speelt, de

zogenoemde ‘risico-overgang’ niet geregeld is.

Lading beschadigd? Regel aansprakelijkheid vooraf

- 52 - - 53 -

- 54 - - 55 -

daar een vergunning voor had? Daar had hij geen seconde bij stilgestaan.

Vanuit mijn vak ben ik natuurlijk primair gericht op het risicoprofiel dat

verandert als bedrijven nevenactiviteiten gaan ontplooien. Mooi voorbeeld

hoe het mis kan gaan is een containerbedrijf. Op een goede dag besloot

het bedrijf dat het leuk zou zijn ook af en toe jachten uit het water te tillen

met hun hijskranen. Dat leidde vervolgens wel erg vaak tot gekraak en forse

schade. Ze zijn er wijselijk weer mee gestopt. Begrijp me niet verkeerd:

ik wil geen enkele ondernemer afraden nevenactiviteiten te ontplooien.

Integendeel. Maar ik houd een pleidooi om heel goed na te denken. Wat

betekent deze verandering voor mijn bedrijf? Zoek zaken goed uit, spreek

met mensen in de nieuwe sector, win adviezen in, praat met je verzekeraar.

Je risicoprofiel kan namelijk flink veranderen. Kijk ook goed naar de

structuur van je eigen organisatie. Is je organisatie wel berekend op zo’n

uitbreiding? Is er geen andere manier van aansturing nodig?

Interpolis stimuleert ondernemers om op deze manier nevenactiviteiten op

te zetten. We vinden het zo belangrijk, dat we de dekking van ons Interpolis

ZekerVanJeZaak-pakket in principe ook voor nevenactiviteiten laten gelden.

Een slager die besluit bij bedrijven barbecues te organiseren: die risico’s zijn

bij ZeZa! volledig gedekt. Door onze ruime ervaring op dit terrein hebben we

geleerd dat nevenactiviteiten niet altijd even succesvol zijn als ondernemers

iets totaal anders gaan doen dan ze tot nog toe gewend zijn. Zoek markten

op die enigszins in het verlengde liggen van wat je al doet, dan is de kans op

succes het grootst. Een stukadoor die besluit ook sloopwerk te gaan doen:

uitstekend idee. Of een houthandel die zelf kozijnen wil gaan produceren.

Maar een beeldhouwer die daarnaast boekhoudklussen wil gaan aannemen,

dat is over het algemeen een lastiger verhaal.

Ben jij zo’n ondernemer die iets (heel) anders gaat doen en twijfel je of je

nieuwe activiteiten echt nog steeds gedekt zijn, neem dan contact op met je

verzekeringsadviseur. Die kan je het juiste advies geven over de dekkingen

die je nodig hebt.

Stel je bent slager. En je denkt: barbecues organiseren, dat kan ik er

prima naast doen! Uitstekend idee, maar daar komt qua regels, risico’s

en bedrijfsaansturing meer bij kijken dan veel ondernemers beseffen.

Het is daarom belangrijk dat ondernemers goed nadenken en advies

inwinnen voor ze nevenactiviteiten ontplooien.

Afgelopen weekend zag ik een interessant item op het NOS Journaal.

Spanje lijkt - eerder dan verwacht - uit de economische crisis te kruipen.

Terwijl het land tot de zwaarst getroffen landen van Europa behoorde.

Een verklaring voor dat goede nieuws is dat Spaanse ondernemers zich

noodgedwongen meer zijn gaan richten op buitenlandse markten. Spaanse

bedrijven waren juist erg op de binnenlandse markt gericht. Maar ja, daar

viel een deel van de vraag weg de laatste jaren. Bij het aanboren van nieuwe

markten komt een hoop kijken, zei een Spaanse ondernemer in het NOS

Journaal. Een andere taal, een andere cultuur, andere regels. Hij legde uit

dat je eerst heel goed moet uitzoeken hoe die andere markten werken, voor

je je er als ondernemer op begeeft.

Het item uit het NOS Journaal was me uit het hart gegrepen. Allereerst

natuurlijk omdat ondernemers hun creativiteit en flexibiliteit lieten zien.

Ondernemers zien kansen, ook (of misschien juist) als het economisch

slecht gaat. Maar het sprak me daarnaast ook aan omdat gewaarschuwd

werd dat je als ondernemer wel goed moet nadenken voordat je je op

andere markten stort. Ik zie namelijk wel eens ondernemers die iets te

makkelijk in het diepe van een nieuwe markt springen. Ze denken nergens

over na en beginnen gewoon. Klein voorbeeld waar ik pas tegenaan

liep. Een ondernemer dacht extra omzet te halen door bij evenementen

ridderknotsen en -zwaarden te verkopen. Tot de politie langskwam: of hij

Sommige ondernemers springen iets te makkelijk in het diepe

- 56 - - 57 -

andere manieren succesvol zijn: de juiste sfeer onder de spelers, een betere

strategie, trouwe supporters. Bij bedrijven werkt het net zo. Als je geen

geld hebt, moet je proberen zaken op een andere manier te regelen. Een

voorbeeld uit mijn eigen vak, risicobeheersing. Uiteraard kun je technisch

veel regelen tegen brand en inbraak. Maar organisatorisch (met geen

of lage kosten) is er ook veel winst te behalen. Denk aan een procedure

brandgevaarlijke werkzaamheden, geen brandbare opslag tegen het pand,

je personeel goed instrueren, beter op gasten letten, de struiken rond je

bedrijf laag houden, et cetera.

4. Zoek nevenactiviteiten

Als de zaken vanwege de crisis niet optimaal draaien, kan het een goed idee

zijn om nevenactiviteiten op te zetten. Mijn ervaring als risicomanager leert

dat nevenactiviteiten vooral succesvol zijn als ze in het verlengde liggen

van wat een bedrijf al doet. Een slager die besluit ook bedrijfsbarbecues

te organiseren, kan een prima idee zijn. Of een stukadoorsbedrijf dat ook

sloopwerk gaat aanbieden. Maar pas op voor nevenwerkzaamheden op

totaal andere terreinen. Je begeeft je dan op markten die je niet kent met

alle risico’s van dien. Interpolis stimuleert werkgevers om nevenactiviteiten

op te zetten. Daarom zijn nevenactiviteiten in principe gedekt in het

ZekerVanJeZaak-pakket voor kleine ondernemers.

5. Houd zelfinspecties en voorkom zo dure ongelukken

Een serieuze calamiteit in je bedrijf is vaak een drama. Maar in crisistijd

is het zo mogelijk nog erger. Ook als je verzekerd bent, want de indirecte

kosten van een ongeval zijn doorgaans stukken hoger dan de directe. De

kans op ongelukken is flink te verkleinen door periodiek een zelfinspectie

uit te voeren. Maak een ronde door je eigen bedrijf. Inspecteer bekende

ruimtes, maar vooral ook ruimtes waar je normaal nooit komt. Ga het dak

‘ns op. Kijk in de technische ruimtes. Je zult versteld staan van wat je

tegenkomt. Blusapparaten die ontbreken of niet werken. Vluchtgangen die

afgesloten blijken of versperd zijn door troep. Raampjes waardoor het wel

erg makkelijk inbreken is. Of brandbare opslag in de serverruimte.

Veel ondernemers hebben het moeilijk in deze crisis. Daarom zeven

tips om de crisis beter door te komen. Van slimmer risicomanagement

tot het zoeken van alternatieve inkomsten.

1. Wees niet ‘penny wise, pound foolish’

Als er minder geld binnenkomt, is de eerste reflex van ondernemers om

te gaan bezuinigen. Dat is op zich niet verkeerd. Bureaus, stoelen en

computers kunnen vaak best nog een jaartje langer mee als het moet. Maar

kijk als ondernemer wel uit dat je niet op de verkeerde zaken bezuinigt.

De Fyra was de goedkoopste hogesnelheidstrein, maar wat een ellende is

daaruit voortgekomen. Ook in de bouwwereld zie ik het soms fout gaan.

Projectontwikkelaars kiezen bijvoorbeeld voor brandbare isolatiematerialen

in plaats van voor het (iets) duurdere, maar onbrandbare steenwol. Dat de

verzekeringspremie voor het gebouw daarna hoger is, vergeten ze. Pas ook

op met het kiezen van de goedkoopste verzekering, kijk naar de ‘total cost

of risk’.

2. Houd goede mensen binnenboord

De sfeer op de werkvloer wordt er vaak niet beter op als een bedrijf een

tijd lang niet goed draait. Al lijkt het misschien een prettige bezuiniging, het

slechtste wat je in zo’n situatie kan overkomen is dat je goede werknemers

vertrekken (de matige blijven in crisistijd meestal gewoon zitten). Doe er

alles aan om je goede mensen gemotiveerd te houden. Praat ze regelmatig

bij, geef ze extra verantwoordelijkheden en schep duidelijkheid over de

koers van het bedrijf.

3. Geen geld, dan betere procedures

Een voetbalclub kan veel geld investeren in nieuwe spelers. Maar daarmee

is succes niet altijd gegarandeerd. Clubs die geen geld hebben, kunnen op

Zeven tips voor ondernemers in crisistijd

- 58 - - 59 -

6. Ga anders om met ziekteverzuim

De sfeer op de werkvloer heeft veel invloed op het ziekteverzuim. Verziekte

verhoudingen, pesten op het werk, managers die zich horkerig gedragen:

het is een recept voor oplopend verzuim. Zeker voor een klein bedrijf in

crisistijd kan dat zo duur zijn dat de continuïteit in gevaar komt. Naast

werksfeer zijn er tal van andere zaken die het ziekteverzuim terugdringen.

Zijn de werkplekken ergonomisch in orde? Is er genoeg licht? Geen irritant

gezoem? Minstens zo belangrijk: hoe ga je met ziekmeldingen om. Iemand

is ziek of niet-ziek, was de gedachte vroeger. Maar iemand die ziek is, kan

bepaalde zaken best nog doen. Bespreek dat direct als een werknemer zich

telefonisch bij jou ziek meldt. Dat geldt ook voor langdurig zieken. Want veel

werknemers kunnen tegenwoordig thuis inloggen op het bedrijfsnetwerk.

7. Zorg voor minder schade aan bedrijfsauto’s

Het valt verzekeraars op dat sommige bedrijven veel meer schade hebben

aan bedrijfs- en leaseauto’s dan andere. Dat leidt veelal niet alleen tot een

hogere verzekeringspremie, maar ook tot veel indirecte schade (geregel en

gedoe). Schades aan bedrijfsauto’s zijn eenvoudig terug te dringen.

Geef ten eerste als baas het goede voorbeeld. Personeel zal jouw rijgedrag

zonder twijfel kopiëren. Zet daarnaast logo en telefoonnummer van het

bedrijf op bedrijfsauto’s. Met de oproep even te bellen als de bestuurder

roekeloos rijgedrag vertoont. Ontmoedig bellen in de auto. En werk nieuw

personeel fatsoenlijk in waarbij je de do’s en dont’s duidelijk uitlegt.

Interpolis. Glashelder

Interpolis. Glashelder

Niet veel uitvindingen maakten de wereld werkelijk veiliger. De sprinkler wel, vindt Arjan Hendriksen. Wat hem betreft, rusten ondernemers hun bedrijfspanden standaard met deze uitvinding uit. Deze en andere praktische tips en adviezen om uw bedrijf veiliger te maken, leest u in deze verzameling van columns die Arjan schreef voor bedrijvenplatform Z24.nl.

Arjan Hendriksen is manager risicobeheersing bij Interpolis. Hij en zijn team adviseren bedrijven bij hun bedrijfsvoering. Zijn ervaring: door slimmer met risico’s én verzekeren om te gaan, kunnen ondernemers duizenden euro’s besparen.