KantorenmarktenEerste kwartaal

Sprekende Cijfers

'12Vastgoedconsultants en Makelaars

verder u

Sprekende Cijfers Kantorenmarkten

In het eerste kwartaal van 2012 is het transactievolume op de

kantorenmarkt gestegen ten opzichte van hetzelfde kwartaal

een jaar eerder. Daarnaast is er sprake van een lichte stijging in

het aanbodcijfer in vergelijking met drie maanden geleden. In

onderstaande analyse wordt nader ingegaan op de kantoren-

marktontwikkelingen binnen de 24 Dynamis regio’s in het

eerste kwartaal van 2012.

Aanbod kantoorruimte gestegenIn het eerste kwartaal van 2012 is het kantorenaanbod binnen de

Dynamis regio’s toegenomen tot 6.519.423 vierkante meter. Ten

opzichte van drie maanden eerder is er sprake van een aanbod-

stijging van 3%. In acht regio’s was afgelopen kwartaal sprake

van een aanboddaling, de overige zestien regio’s vertoond een

aanbodstijging. De regio die de sterkste stijging in het aanbod

vertoont is Zwolle. De grootste en het meest opvallende dalings-

percentage heeft plaatsgevonden in de regio Drechtsteden. Deze

daling kan worden teruggevoerd op het relatief hoge transactie-

volume in het eerste kwartaal van 2012.

In de 24 Dynamis regio’s is het aantal aangeboden kantoorobjec-

ten in het eerste kwartaal van 2012 3.404. Daarbij wordt een

ondergrens gehanteerd van 500 vierkante meter in de vier grote

steden en 250 vierkante meter in de overige Dynamis regio’s. Het

merendeel van het aantal aangeboden objecten noteert een

metrage tussen de 500 en 1.000 vierkante meter (1.036). Op

1 april 2012 is het aantal aangeboden objecten met een metrage

boven de 10.000 vierkante meter 78.

In het eerste kwartaal van 2012 is het totaal aantal aangeboden

nieuwbouw kantoorobjecten 78. Het nieuwbouwpercentage

bedraagt 5%, een daling van 3 procentpunt ten opzichte van

1 januari 2012. Het percentage nieuwbouw in het totale aanbod

betreft kantoorpanden die nog niet eerder zijn verhuurd en die

binnen een jaar op de markt beschikbaar komen. Aanbod dat na

een jaar op de markt beschikbaar komt, is buiten beschouwing

gelaten.

Transactievolume gestegenIn het eerste kwartaal van 2012 is, binnen de Dynamis regio’s, in

totaal 277.578 vierkante meter kantoorruimte opgenomen.

Daarmee is sprake van een aanzienlijke stijging ten opzichte van

dezelfde periode in 2011, toen 231.450 vierkante meter kantoor-

ruimte van gebruiker wisselde. Overigens ten opzichte van 2010 en

2009 is ook sprake van een opnamestijging. Het transactievolume

van het eerste kwartaal van 2012 is met ruim 20.000 vierkante

meter gestegen ten opzichte in het vierde kwartaal van 2011.

Ondanks deze totale opnamestijging is niet in alle regio’s sprake

van een toename.

In de vier grote steden vertonen Amsterdam (+86%), Den Haag

(+43%) en Rotterdam (+99%) een stijging van het opnamecijfer.

In de grote steden werd respectievelijk 70.823, 39.625, 44.057 en

29.028 (Utrecht) vierkante meter kantoorruimte opgenomen.

Amsterdam draagt met 70.823 vierkante meter voor een belang-

rijk deel bij aan de totale opnamestijging van 20% ten opzichte van

dezelfde periode een jaar geleden.

In tien van de 24 regio’s is juist minder kantoorruimte opgenomen

dan een jaar eerder, te weten Almere, Apeldoorn, Arnhem, Assen,

Breda, Enschede, Hengelo, Maastricht, Nijmegen en Utrecht.

Opvallend hierbij is de regio Utrecht als enige van de vier grote

steden van Nederland. In de overige regio’s was afgelopen kwar-

taal sprake van een opnamestijging. Met name in Drechtsteden is

sprake van een forse stijging ten opzichte van hetzelfde kwartaal

vorig jaar, alsmede het vierde kwartaal van 2011. Twee transacties

in het eerste kwartaal van 2012 van boven de 3.000 vierkante

meter dragen hier, voor een belangrijk deel, aan bij. In totaal wer-

den in het afgelopen kwartaal 195 transacties geregistreerd in de

24 Dynamis regio’s met een metrage boven 500 vierkante meter in

de vier grote steden en boven 250 vierkante meter in de overige

regio’s. Het gemiddelde transactievolume bedraagt 1.423 vier-

kante meter. In totaal zijn er vier transacties genoteerd met een

metrage boven 10.000 vierkante meter. Deze hebben plaats

gevonden in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag.

kw12006

kw22006

kw32006

kw42006

kw12007

kw22007

kw32007

kw42007

kw22008

kw32008

kw42008

kw12009

kw22009

kw32009

kw42009

kw12010

kw22010

kw32010

kw42010

kw12011

kw22011

kw12008

OostRandstad

NoordZuid

450.000

400.000

500.000

550.000

600.000

650.000

700.000

m2

350.000

300.000

250.000

200.000

150.000

100.000

50.000

0kw32011

kw12012

Aanbod

Opname

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012*

6.000

7.000

0

1.000

2.000

3.000

x 1.

000

m2

4.000

5.000

Aanbod en opname per jaar Opname per kwartaal 2006 - 2012

t terug verder u

* Opname 2012: Geëxtrapoleerd uit de eerste kwartaal van 2012, zonder rekening te houden met seizoenschommelingen.

Sprekende Cijfers Kantorenmarkten

De verhouding tussen de verwachte opname in heel 2012 en

het aanbod aan het einde van het eerste kwartaal bedraagt voor

alle Dynamis regio’s tezamen 17%. Een jaar geleden bedroeg de

kantorenmarktratio nog 15%. De verbeterde kantorenmarktratio

is het gevolg van het positieve eerste kwartaal van 2012. De ver-

houding tussen de verwachte opname in heel 2012 en het aanbod

aan het einde van het eerste kwartaal van 2012 loopt uiteen van

1% in Hengelo tot 69% in Drechtsteden. In Drechtsteden draagt

met name het sterke transactievolume bij aan de verbeterde ratio.

In totaal is in het eerste kwartaal van 2012 ruim 50.000 vierkante

meter nieuwe kantoorruimte verhuurd of verkocht. Het percen-

tage nieuwbouw in het totale opnamecijfer bedraagt 14%, een

gestegen percentage ten opzichte van voorgaande kwartalen.

Met name drie nieuwbouw transacties van ruim 10.000 vierkante

meter in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam dragen hieraan bij.

HuurprijsIn totaal is van 55 transacties een vierkante meterprijs bekend. In

veel gevallen wordt de jaarhuurprijs bekend gemaakt, waarbij

vaak niet inzichtelijk is welke kosten hierin zijn verdisconteerd.

Hierdoor kunnen deze jaarhuren niet zonder meer worden

omgerekend naar een huurprijs per vierkante meter en in deze

rapportage worden opgenomen. De gerealiseerde mediane trans-

actieprijs in het eerste kwartaal van 2012 bedraagt € 125,- per

vierkante meter per jaar. Twaalf transacties noteren een huurprijs

beneden € 100,- per vierkante meter per jaar en in zes gevallen

wordt meer dan € 200,- per vierkante meter betaald. De hoogst

bekende huurprijs per vierkante meter is afgelopen kwartaal gere-

aliseerd in Amsterdam Centrum en bedraagt € 345,- per

vierkante meter per jaar. In de analyse van de ontwikkeling van

huurprijzen binnen de 24 Dynamis regio’s zijn toegekende

incentives niet inzichtelijk.

BranchesHet aantal vierkante meters dat in het eerste kwartaal van

2012 is opgenomen door zakelijke dienstverleners exclusief auto-

matisering bedraagt 58%. Instellingen en bedrijven uit de

gezondheids- en welzijnszorg noteren het op een na grootste

aandeel met een percentage van 11%. Daarnaast heeft de

branche automatisering, met 10%, een relatief groot aandeel in

het totale opnamecijfer.

Conclusie en toekomstOp de Nederlandse kantorenmarkt neemt de vraag naar flexibele

kantoorruimte en huurcontracten verder toe. Deze ontwikkeling

zal in de kantorenmarkt resulteren in een groeiend aantal trans-

acties van kleine metrages en een daling van langdurige huurcon-

tracten en standaard verhuurtransacties.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

kw32007

kw42007

kw22008

kw32008

kw42008

kw12009

kw22009

kw32009

kw42009

kw12010

kw22010

kw32010

kw42010

kw12011

kw22011

kw12008

Zakelijke Dienstverlening excl. Automatisering

Overheid

Onderwijs

Ideële en belangenorganisaties

Groothandel

Gezondheids- en welzijnszorg

Diversen

Detailhandel

Bouw en Industrie

Banken / financiële instellingen

Automatisering

kw32011

kw12012

Opname naar branche

Medianetransactieprijs

Tophuur

300

350

250

400

450

120

130

140

150

200

20042003 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

20042003 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Tophuren en mediane transactieprijzen in € per m2 per jaar

250 tot 500 17%

500 tot 1.000 32% 1.000 tot 2.000

24%

2.000 tot 5.000 18%

5.000 tot 10.000 6%

> 10.000 2%

250 tot 500 24%

500 tot 1.000 40%

1.000 tot 2.000 21%

2.000 tot 5.000 10%

5.000 tot 10.000 3%

> 10.000 2%

Aanbod eerste kwartaal 2012 naar

grootteklasse in m² naar aantallen objecten

Opname eerste kwartaal 2012 naar

grootteklasse in m² naar aantallen objecten

Opname eerste kwartaal 2012 naar

prijsklasse in € naar aantallen objecten

< 100 22%

100 tot 120 16%

120 tot 140 31%

140 tot 160 11%

160 tot 180 4%

180 tot 200 5%

> 200 11%

t terug verder u

Orteliuslaan 5

3528 BA Utrecht

t +31 (0)30 767 03 90

f +31 (0)30 767 03 91

dynamis@dynamis.nl

www.dynamis.nl

Boek & Offermans MakelaarsAkerstraat 39-41Postbus 6776400 AR Heerlent +31 (0)45 5 743 233f +31 (0)45 5 600 909info@boek-offermans.nlwww.boek-offermans.nl(ook in Maastricht)

Bramer BedrijfsmakelaarsBurg. van Royensingel 18Postbus 10158001 BA Zwollet +31 (0)38 4 224 225f +31 (0)38 4 222 300info@bramer.bizwww.bramer.biz

Frisia MakelaarsJavastraat 1a2585 AA Den Haagt +31 (0)70 3 420 101f +31 (0)70 3 656 823bog@frisiamakelaars.nlwww.frisiamakelaars.nl

Molenbeek BedrijfsmakelaarsMaliebaan 77 Postbus 192573501 DG UtrechtT 030 256 88 11F 030 256 88 77taxaties@molenbeek.nlwww.molenbeek.nl

Lamberink BedrijfsmakelaarsStationsstraat 24 -26 Postbus 993 9400 AZ Assen t +31 (0)592 338 410 f +31 (0)592 338 414 assen@lamberink.nlwww.lamberink.nl

Ooms.comMaaskade 113Postbus 240403007 DA Rotterdamt +31 (0)10 4 248 888f +31 (0)10 4 248 889info@ooms.comwww.ooms.com(ook in Dordrecht)

Rodenburg MakelaarsPaslaan 19Postbus 100547301 GB Apeldoornt +31 (0)55 5 268 268f +31 (0)55 5 788 295info@rodenburg.nlwww.rodenburg.nl(ook in Deventer)

Snelder Zijlstra BedrijfsmakelaarsHoedemakerplein 1Postbus 20227500 CA Enschedet +31 (0)53 4 852 244f +31 (0)53 4 852 204bedrijfsmakelaars@snelderzijlstra.nlwww.snelderzijlstra.nl

Strijbosch ThunnissenMakelaarsSt. Canisiussingel 22Postbus 10056501 BA Nijmegent +31 (0)24 3 651 010f +31 (0)24 3 651 050info@s-t.nlwww.stmakelaars.nl(ook in Arnhem)

Van der Sande MakelaarsVijverstraat 14818 ST Bredat +31 (0)76 5 147 454f +31 (0)76 5 139 340info@vandersande.nl www.vandersande.nl

Verschuuren & SchreppersBedrijfsmakelaarsKennedyplein 230Postbus 87305605 LS Eindhovent +31 (0)40 2 111 112f +31 (0)40 2 350 505info@verschuuren-schreppers.nlwww.bedrijfsmakelaar.nu

HRS BedrijfsmakelaarsVughterweg 47DPostbus 20735202 CB 's-Hertogenboscht +31 (0)73 8 000 008f +31 (0)73 8 000 009info@hrsbedrijfsmakelaars.nlwww.hrsbedrijfsmakelaars.nl

t terug