scoren op énbuiten het veld

Sportplus:

Zoveel mogelijk fitte en vitale Rotterdammers die meedoen in buurt en stad

Kracht van sport inzetten voor de maatschappijEen Sportplusvereniging is een vereni-ging die maatschappelijk onderneemt in haar wijk en daarmee iets extra’s betekent. Rotterdam Sportsupport coördineert het Sportplusprogramma en faciliteert en ondersteunt de deelne-

Sterker en gezonder RotterdamSportverenigingen maken Rotterdam sterker en gezonder. Ze kunnen eraan bijdragen dat meer inwoners fit en vitaal zijn en meedoen in de samenleving. Het programma Sportplus helpt clubs deze belangrijke rol te bekleden. Sportverenigingen vormen hier de spil binnen lokale samenwerkings-verbanden met maatschappelijke partners, bedrijven en de gemeente.

mende verenigingen daarin. Daar pluk-ken velen de vruchten van. Niet alleen de vereniging zelf, die het ledental en de levendigheid op haar accommodatie ziet toenemen, maar ook bijvoorbeeld scho-lieren uit de buurt, senioren in de wijk, werkzoekenden en hangjongeren.

Efficiënte uitvoering welzijnDe overheid heeft steeds minder midde-len voor de uitvoering van welzijnstaken. Sportverenigingen bieden een enorme kans om toch te blijven scoren. Met een andere inzet van geldstromen kan zelfs nog méér worden bereikt. Verenigingen kunnen dé plek zijn waar organisaties uit de wijk hun activiteiten bundelen en zo efficiënter opereren. Nog te vaak zijn in wijken verschillende partijen actief met overlappende doelen en doelgroepen.Sportverenigingen bevinden zich veelal

middenin de wijk. Ze zijn een vind-plaats voor burgerkracht. Via sport kan vooruitgang worden geboekt op de meest uiteenlopende maatschappelijke vraagstukken.

Natuurlijk kunnen sportverenigingen niet van de ene op andere dag deze nieuwe, beloftevolle hoedanigheid aannemen. De Sportplusadviseurs van Rotterdam Sportsupport begeleiden clubs op de weg naar hun bredere maatschappelijke betekenis. Zij kennen de situatie bij de vereniging en stomen deze organisato-risch klaar voor een ondernemende rol binnen wijk en stad. De Sportplusad-viseurs verbinden de club daarbij met andere maatschappelijke organisaties. Ze wijzen deze partijen op de kansen die samenwerking met de lokale vereniging biedt.

Een-tweetjes tussen sportverenigingen en andere maatschappelijke organisa-ties hébben al hun waarde bewezen in Rotterdam. De Schoolsportvereniging verbindt sport met onderwijs. Rotterdam Sport op Maat verenigt sport met de zorgsector. Onder meer deze succesvolle initiatieven waren aanleiding de combinaties tussen sport en andere sectoren uit te breiden. Het programma Sportplus maakt deel uit van het Uitvoe-ringsprogramma Sport van de gemeente Rotterdam.

Aanpak

ØWelke uitdagingen heeft de wijk? Welke sportverenigin-

gen kunnen helpen de ambities er te realiseren? Sportplusadviseurs brengen zowel de lokale vraag-stukken als de vitaliteit van de clubs in kaart. Daarna benaderen ze de verenigingen die capabel en enthousiast zijn om nieuwe maatschappelijke doelen te ver-wezenlijken.

ØDeelnemende verenigingen leren anders te kijken naar

hun club. Ze gaan proberen méér te zijn dan wat ze traditioneel waren. Sportplusadviseurs bege-leiden daarbij. De club wás een naar binnen gekeerde vereniging. De club wórdt een vereniging die zichtbaar verbonden is met de samenleving dankzij een bredere en meer waardevolle maatschap-pelijke rol. Bestuursleden bespre-ken met de Sportplusadviseurs de sterke en minder sterke punten van hun vereniging en bepalen welke maatschappelijke acti-viteiten en doelgroepen ze het best kunnen toevoegen aan hun aanbod. De belangrijke organisaties in de wijk worden hier ook bij betrokken.

ØAls de vereniging haar nieuwe activiteiten heeft bepaald,

moeten ze worden ontwikkeld en aan omvang en kwaliteit winnen. Dat gebeurt in samenwerking met partners. Rotterdam Sportsupport begeleidt verenigingen en legt contacten. Verder worden kop-pelingen gemaakt met bestaande projecten, bijvoorbeeld van een zorg- of welzijnsorganisatie.

ØHet is niet alleen belangrijk dat sportverenigingen met

andere ogen naar zichzelf kijken. Maatschappelijke partners doen er ook verstandig aan dat te doen. Wat kan sport bijvoorbeeld betekenen voor ambities op het vlak van werk, zorg en welzijn? Rotterdam Sportsupport wijst de partijen op nieuwe perspectieven en leert ze hoe sport een vast onderdeel wordt van hun werk- en zienswijze.

Voorwaarden tot slagenWelke randvoorwaarden zijn nodig voor een geslaagde Sportplusvereniging?

• De lokale overheid geeft ruimte aan initiatieven van verenigingen.

• De betrokken partijen investeren in verbetering en uitbreiding van succesvolle ideeën en maken deze zichtbaar.

• Er is startkapitaal voor organisatori-sche inzet en projecten.

• Verenigingen zijn organisatorisch en financieel sterk genoeg én hebben de ambitie om een Sportplusrol te vervullen.

• Begeleiding van het transitieproces bij de club (van traditionele naar maatschappelijk breed georiënteerde

Ondanks bezuinigingen op zorg en welzijn goede invulling geven aan welzijnstaken

vereniging) door een adviseur met kennis van zowel sport als maatschap-pelijke organisaties.

Opbrengsten• Nog meer Rotterdammers gaan

bewegen. • Sportaccommodaties worden meer

en efficiënter gebruikt.• Partijen uit verschillende sectoren

werken met elkaar samen. Daarmee worden geldstromen slimmer ingezet.

• Sportverenigingen geven een extra dimensie aan hun bestaansrecht.

• Er ontstaat een netwerk ván mensen uit de wijk vóór mensen in de wijk.

• Sportverenigingen groeien uit tot een partner in het sociale domein.

Sportverenigingen actiever betrekken bij maatschappelijke opgaven

SuccessenVoetbalvereniging XerxesDZB en Budo Vereniging Alexander hebben als Sportplusvereniging nog meer maatschappelijke waarde dan toen ze die status nog niet hadden. Opvallend: ze opereren beide vanuit een specifieke invalshoek.Budo Vereniging Alexander gebruikt de sport, budo - de verzamelterm voor Japanse vechtsporten - als vertrekpunt. XerxesDZB heeft daarentegen juist de accommodatie en vereniging als basis. De vereniging bekleedt nadrukkelijk een buurtfunctie en biedt ook plaats aan heel andere activiteiten en doel-groepen dan traditioneel gebruikelijk is voor een voetbalclub.

XerxesDZB: dagbesteding en route richting arbeidsmarkt• Activering van mensen in de bijstand.

Via bijvoorbeeld bardiensten en was- of schoonmaakwerkzaam- heden proberen zij weer aansluiting te krijgen bij de arbeidsmarkt.

• Training van sportstewards als onderdeel van de route richting een betaalde baan.

• Dagbesteding voor mensen met een psychische stoornis.

• Bewegen voor mensen met gezond-heidsklachten.

• Training voor vrouwelijke dak- en thuislozen die een band hebben met het Leger Des Heils.

• Veilig en pedagogisch sportklimaat. Mede met behulp van een sport- pedagoog van Rotterdam Sportsup-port wordt gewerkt aan een normen- en waardenkader voor iedereen die

zich bevindt op de accommodatie.• Vestiging van een fysiotherapeut die

praktijk houdt op het terrein.

Budo Vereniging Alexander: autisme en slachtoffers pestgedrag• Deelname aan schoolsportvereni-

gingen voor het basisonderwijs en voortgezet onderwijs.

• Karate voor kinderen met autistische stoornissen.

• Weerbaarheidstraining bij de vereni-ging en ook op scholen, bedoeld om te voorkomen dat daarvoor vatbare kinderen slachtoffer worden van pestgedrag.

• Activeringstraining voor mensen zonder een baan.

• Training om het zelfvertrouwen van ouderen te verbeteren.

Andere inspirerende voorbeelden• DeverenigingRotterdamBasketbalenBureauJeugd-

zorg motiveren gezamenlijk jongeren om een goede invulling te geven aan hun leven. Basketbal vormt de rode draad.

• KorfbalverenigingRSVSperwerscreëertbeweegaanbodvoor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt.

• Atomium’61,datbehalvehandbaldiverseandereactivi-teiten biedt, geeft mensen met gezondheidsklachten de gelegenheid in beweging te komen.

• JudoverenigingS.V.HagendoornR-Zzorgtvoorbewe-ging en coaching van kinderen met overgewicht.

• TennisverenigingLTCPlaswijck’62enhonkbalverenigingHSV Saints bieden wekelijks sportactiviteiten voor jeugd uit achterstandswijken op de Krajicek Playground in Schiebroek.

• KorfbalverenigingckvN.I.O.laat55-plussersuitdewijkweer bewegen en biedt daarmee een basis voor meer sociale cohesie.

• Cricket-envoetbalverenigingV.O.C.heefteengezon-dere menukaart waar vele mensen van kunnen genieten en hun voordeel mee doen.

Klassiek aanbod en doelgroep sporters. Modern, breed aanbod en nieuwe doelgroepen.

Sportvereniging toen en nu In1990wasdesportvereniginguitsluitendaanbiedervange-organiseerde sport. Ze werkte samen met de gemeente, haar sportbond, leveranciers en organisaties die sport stimuleer-den. De waarde van de sportvereniging was dat ze sportbe-oefening en gezondheidsbevordering bood en mensen een sociaal netwerk gaf.

Anno2013manifesterensteedsmeersportverenigingenzichals nieuwe partner in het sociale domein. Behalve met de tra-ditionele samenwerkingspartners slaat de vereniging ook de

handen ineen met bijvoorbeeld woningcorporaties, scholen, huisartsen,fysiotherapeuten,zorginstellingen,CentravoorJeugd en Gezin en het Leger des Heils.

Daarmee krijgt de meerwaarde van de sportvereniging een breder karakter. Aan de basiswaarden van de sportvereniging worden zaken toegevoegd als: verhoging sportparticipatie van bijzondere doelgroepen, ontwikkeling sociale vaardighe-den en weerbaarheid, voorkomen sociaal isolement ouderen en opdoen van werkervaring.

OnderzoeksresultatenHetVerwey-JonkerInstituutverrichtjaarlijks onderzoek naar de voortgang van de ontwikkeling en resultaten van het Sportplusprogramma. De uitkom-sten worden onder meer gebruikt om de inzet van Rotterdam Sportsupport bij te sturen als het nodig is. De be-langrijkste resultaten:

Vijf van de veertien Sportplusverenigin-gen waar een interview is afgenomen, lijken zich te hebben doorontwikkeld tot een sterke maatschappelijke partner. Deze sportverenigingen werken samen met verschillende partijen in de eigen omgeving en daarbuiten. Bij de overige Sportplusverenigingen in het onderzoek lijkt het beter te passen om op kleinere schaal maatschappelijke activiteiten uit te voeren die aansluiten bij de kern

van de sportvereniging: de organisatie van de sport. De kans van slagen van maatschappelijke activiteiten op sport-verenigingen neemt toe als het initiatief wordt genomen door de organisatie uit de maatschappelijke sector. De sociale professionals die samenwer-ken met Sport(plus)verenigingen vinden de maatschappelijke activiteiten op de sportverenigingen maatschappelijk rendabel. Ze leveren volgens hen meer resultaten op dan andere projecten met dezelfde doelstellingen. Een deel van de maatschappelijke activiteiten op sport-verenigingen zijn door opstartkosten voorlopig nog wel duurder dan andere projecten. Daar waar ook een rol is voor vrijwilligers zijn de maatschappelijke activiteiten op de sportverenigingen goedkoper.

Een noodzakelijke voorwaarde voor maatschappelijke activiteiten op sportverenigingen is dat de sport- vereniging vitaal is. Dit houdt in dat de sportvereniging financieel gezond en er een betrouwbaar bestuurlijk en vrijwillig kader is. Daarnaast zijn draagvlak voor de maatschappelijke activiteiten en een positief pedago-gisch klimaat noodzakelijk. Dit op orde krijgen kost bij een groot deel van de sportverenigingen die maatschappelijke activiteiten willen ondernemen relatief veel tijd, soms meer dan een jaar. Ook het bewustzijn van sociale professionals vergroten over de mogelijkheden van samenwerking met sportverenigingen, is een meerjarig proces. Ondersteuning en begeleiding is voor zowel de ver-enigingen als de sociale professionals voorwaardelijk voor succes.

Traditionele vereniging Sportplusvereniging

Rotterdam Sportsupportt (010) 242 93 15e info@rotterdamsportsupport.nlw www.rotterdamsportsupport.nl www.facebook.com/sportsupport www.twitter.com/rdsportsupport

In beweging met Rotterdam SportsupportRotterdam Sportsupport is zowel de initiator als organisator van het Sport-plusprogramma. De stichting stáát voor de kracht van sportverenigingen en hun bijdrage aan een beter Rotterdam. Rotterdam Sportsupport zet met sport in op een stad waar iedereen sportief en maatschappelijk kan meedoen. De organisatie brengt werelden bij elkaar en helpt organisaties letterlijk en figuurlijk in beweging te komen. Het Sportplus-programma levert een belangrijke bij-drage aan de doelstellingen van Rotter-dam Sportsupport en het stadsbestuur van Rotterdam.

Hulp bij opzetten en uitvoerenRotterdam Sportsupport kent de lokale situatie en ondersteunt, stimuleert en faciliteert de Rotterdamse breedte-sport met experts en toonaangevende programma’s. De organisatie bundelt de krachten met partijen die óók helpen van Rotterdam een sportievere en sterkere stad te maken. Rotterdam Sportsupport kan andere gemeenten en sportbonden en overige partijen ook van dienst zijn bij de opzet van Sportplus en/of andere programma’s.