Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

34
Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel

Transcript of Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Page 1: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Solar-Terrestrial Centre of Excellence

De aarde in de greep van de Zon

Ruimteweer

Petra Vanlommel

Page 2: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Overzicht

De Zon: korte CVDe Zon in het vizier: een vloot satellieten Zonneactiviteit

lange termijnmiddellange termijnkorte termijn

RuimteweerSoorten energieRuimteweerfenomenen

Page 3: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Solar-Terrestrial Centre of Excellence

Wie zijn wij?

1913: KMI

1964: BIRA

KSB

Zonnekoepel

RWC Belgium

Page 4: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Een gele bol?

Corona

Chromosfeer

Transitielaag

Fotosfeer

De Zon: een korte cv

Page 5: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

De Zonnewaakhond SOHO

De Zon in het vizier

Page 6: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Een oog op een geweldadige Zon

SOHO

De Zon in het vizier

Page 7: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Een oog op onze dynamische Zon

HINODE

De Zon in het vizier

Page 8: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

De zon waargenomen in X-straling door het instrument XRT op de satelliet Hinode (8 november 2006) met op de voorgrond de overgang van Mercurius. In tegenstelling tot de zon, schijnt Mercurius niet in X-straling en is deze planeet dus zichtbaar als een kleine, donkere stip die zich over het scherm beweegt. Merk op hoe klein deze planeet is in vergelijking met de actieve gebieden op de zon (de zeer heldere vlekken).

Dank aan : SAO, NASA, JAXA, NAOJ

Onze dynamische Zon

Page 9: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

De Zon in het vizier

H

Hinode

SDO

Page 10: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Zonneactiviteit

Lange termijnMiddellange termijnKorte termijn

Page 11: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Zonnevlekken

Zonneactiviteit – lange termijn

Page 12: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

ZonnevlekkenLange termijn

MaunderminimumDe Kleine Ijstijd

Dalton Minimum

Zonneactiviteit – lange termijn

Page 13: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Evidente invloeden

Page 14: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Middellange termijn Zonnevlekken

Zonneactiviteit – middellange termijn

Page 15: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Middellange termijnZonnestraling

Zonneactiviteit – middellange termijn

Page 16: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

In de verschillende lagen

Zonneactiviteit – middellange termijn

Page 17: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Radiation

Climate: long time range

Weather: at some moment

Page 18: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Sun – Space - Earth

Space weather describes the conditions in space that affect Earth and its technological systems. Space weather storms originate from the Sun and occur in space near Earth or in the Earth's atmosphere. These storms generally occur due to eruptions on the Sun known as solar flares, proton storms and the solar wind.

Het weer in de ruimte

Ruimteweer

Page 19: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Solar-Terrestrial Centre of Excellence

Energieverlies

Straling Massa Deeltjes

Ruimteweer – soorten energie

Page 20: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Solar-Terrestrial Centre of Excellence

EnergieverliesFysische herformulering

Straling Massa DeeltjesTSI Zonne-wind Deeltjes

Ruimteweer – soorten energie

Page 21: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Solar-Terrestrial Centre of Excellence

De rimpels in het klimaathet weer

Straling Massa DeeltjesFlares HoleCME

Proton event

Ruimteweer – soorten energie

Page 22: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Solar-Terrestrial Centre of Excellence

Tijdsschalen van het weer

Straling Massa Deeltjesminuten dagen uur

Ruimteweer – soorten energie

Page 23: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Zonnevlammen en zonnevlekken

Space Weather events

Een zonnevlam is een brutale en kortstondige verhitting van een beperkt plasmavolume van de zonneatmosfeer, dat tot minstens 107 K wordt verhit. Deze verhitting is een gevolg van een snelle herschikking of reorganisatie van het magneetveld.

Light Flashes

Page 24: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

De zonneatmosfeerZonnevlammen

Ruimteweerfenomenen e.m. Golven volgen NIET de magnetische veldlijnen

Een zonnevlam bestaat uit een brutale en kortstondige verhitting van een beperkt plasmavolume van de zonneatmosfeer, dat tot minstens 107 K wordt verhit. Deze verhitting is een gevolg van een snelle herschikking of reorganisatie van het magneetveld.

Page 25: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Zonnevlammen

Korte termijn - ruimteweerfenomenen

Klasse Maximum Fluxlog10(P) in Wm-2

A -8

B -7

C -6

M -5

X -4

Page 26: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Plasma eruptions in EUV and visible light

Ruimteweerfenomenen

Massa

Deeltjes

Page 27: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

In situ waarnemingen

Ruimteweerfenomenen– Interplanetair magnetisch veld

Deeltjes

Page 28: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Link Zon en AardeMagnetische koppeling

Massa

Deeltjes

IMFRuimteweerfenomenen – IMF – grote schaal

Page 29: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Magnetische koppelingDe zonnedipool

Snelle wind

Snelle wind

Snelle wind

Trage windTrage wind

Open magneetveld lijnen

Gesloten veldlijnen

Heliosferisch stroomvlak

Massa

Deeltjes

Ruimteweerfenomenen – IMF – grote schaal

Page 30: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

De magnetosphere

Massa

Deeltjes

Ruimteweerfenomenen – IMF – Aarde - grote schaal

Page 31: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Flare-Proton storm-plasma cloud hit Earth

Ruimteweerfenomenen

Light Flash: arrives in 8 minutes Particles with relativistic speeds: arrive in 30 minutes Plasma cloud: arrives in 1 to 4 days Magnetosphere: magnetic shield around Earth Plasma cloud bumps on Magnetosphere. Aurora near the poles

Page 32: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

In het echtOp de Zon

Ruimteweerfenomenen

Page 33: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

In het echtSTEREOA - Heliosphere

Ruimteweerfenomenen

Page 34: Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Ruimteweer Petra Vanlommel.

Einde