� - sofa

Ambitieus en veelzijdig was hij al als student. Verder kijken dan de studieboeken, zo luidde zijn devies. Hij volgde drie stages, was actief binnen diverse universitaire organen, studeerde een aantal maanden in het buitenland en vervulde een bestuursfunctie binnen zijn studentenvereniging. Een succesvolle carrière bij één van ’s werelds grootste multinationals lag voor hem in het verschiet. Leids alumnus Maarten van Beek, in 2000 afgestudeerd in de sociale en organisatiepsychologie, is tegenwoordig werkzaam als Leadership and Organizational Effectiveness Manager bij Unilever Europe. De Sofa sprak met hem over zijn studententijd, zijn ervaringen bij Unilever en de moeizame verstandhouding tussen universiteit en bedrijfsleven. ‘Het is van den zotte dat de verplichte stage uit het curriculum is geschrapt’.

Maarten van Beek kon bij zijn afstuderen bogen op een indrukwekkende lijst van nevenactiviteiten. Assessor van het faculteitsbestuur, lid van de Universiteitsraad, Bestuurslid Intern van Augustinus; aan bestuurlijke ervaring geen gebrek. ‘Ik ben altijd heel druk bezig geweest met van alles en nog wat. Niet zozeer studieontwijkend gedrag, maar meer omdat ik zo veel mogelijk uit mijn studententijd wilde halen,’ vertelt Van Beek. ‘En omdat ik wilde ontdekken wat ik wel en wat ik niet leuk vond om te doen. Tot op zekere hoogte kun je vooraf wel beredeneren wat bij je past, maar uiteindelijk moet je daar proefondervindelijk achter komen.’ Dat is ook de reden dat Van Beek liefst drie stages liep: bij organisatieadviesbureau Twynstra Gudde, bij chemieconcern Akzo Nobel en bij de International Labour Organization (ILO) van de Verenigde Naties in Genève. ‘Door stages te lopen word je een stuk kritischer. Wat ik bijvoorbeeld van mijn tijd in Genève heb geleerd, is dat ik nooit lang zou willen werken in een extreem bureaucratische organisatie zoals de Verenigde Naties. Ik heb behoefte aan meer dynamiek in mijn werkomgeving.’ Zijn studie begon Van Beek pas in de laatste fase als een uitdaging te zien. ‘Sociale en organisatiepsychologie ben ik echt leuk gaan vinden toen ik in het najaar van 1999 enkele vakken volgde aan Cornell University in New York. Daar krijg je de originele teksten te lezen van grootheden als Taylor, terwijl je in Leiden alleen via studieboeken kennismaakt met het werk

van dergelijke belangrijke historische figuren. Bovendien zijn onderwijs en onderzoek daar veel meer met elkaar verweven dan hier. Wat dat betreft laat het wetenschappelijke gehalte van de opleiding in Leiden soms te wensen over.’ Feedback vragen en gevenGemotiveerd om op een hoog niveau te blijven opereren, vond Van Beek na zijn afstuderen een nieuwe uitdaging bij multinational Unilever. ‘Het bedrijf trok me aan vanwege de produkten, waarmee men vitaliteit wil toevoegen aan het leven, en de informele sfeer op de werkvloer’. Van Beek begon er in 2000 als Human Resources (HR) management trainee en ging daarna aan de slag als HR-manager. Het is een functie waarin hij parallellen ontdekte met zijn bestuursfunctie bij Augustinus: ‘een bestuurslid dat verantwoordelijk is

voor de commissies binnen een studentenvereniging en zorg draagt voor de opvang van nieuwe leden, houdt zich in feite met HR-zaken bezig.’ Nieuw voor Van Beek was de noodzaak om actief hulp en feedback van anderen te vragen. ‘In je eerste baan ben je best onzeker. Dan is het belangrijk om hulp in te schakelen als je die nodig denkt te hebben. Bij het eerste ontslaggesprek dat ik zou voeren, vroeg ik bijvoorbeeld om ondersteuning van een meer ervaren HR-manager.’ Ook leerde hij hoe belangrijk het is om met mensen van divers pluimage te kunnen omgaan. ‘Leiden heeft een enigszins oubollig en elitair karakter. Binnen de grachten kun je het nog zo goed

met elkaar vinden, niet de hele wereld is zo. In een fabriek waar ik als HR-manager werkte, kreeg ik in het begin te maken met mensen die aan me vroegen: ‘wat heb ik nou aan jou?’ Vaak hadden ze nog gelijk ook. Ik heb veel geleerd en heb uiteindelijk geweldige jaren beleefd in de Conimex- en Knorr-fabrieken.’ Is de HR een softe bedrijfstak? Het beeld van de HR-manager als sociaal geweten van een bedrijf vindt weinig weerklank bij Van Beek, getuige een kritisch artikel van zijn hand in de Gids voor Personeelsmanagement. ‘De sociale rol die sommige HR-functionarissen zichzelf toedichten is achterhaald,’ vindt Van Beek. ‘Binnen een commerciële organisatie werk je uiteindelijk voor de aandeelhouders. Dit sluit maatschappelijk verantwoord ondernemen - zoals

Universiteit en bedrijfsleven hand in handInterview met alumnus Maarten van Beek (33), manager bij Unilever

Tristan Lavender

sofa - �

onder meer naar Stockholm, Londen, Barcelona, Moskou en Boedapest. Van Beek: ‘Het is geweldig om kennis te maken met andere culturen. Daarbij moet je sensitief zijn voor cultuurverschillen. In Rusland is het bijvoorbeeld extra belangrijk om te investeren in menselijke relaties.’ Zo divers als de situaties en de mensen zijn waar Van Beek mee te maken krijgt in zijn werk, zo veelzijdig is ook zijn eigen leven. Niet alleen toen hij studeerde, maar ook nu hij aan de weg timmert in het bedrijfsleven. Zo maakt hij in zijn vrije tijd deel uit van het bestuur van toneelgroep Annette Speelt, een jong theatergezelschap waar onder meer de bekende acteurs Thijs Römer en Michel Sluysmans aan zijn verbonden. ‘Een heel andere wereld, maar lang niet zo vrijblijvend als ik dacht. Toneelspelen is hard werken.’ Theater en politiek liggen niet ver uiteen, dus het mag geen verrassing heten dat Van Beek (PvdA-lid) ook in de politieke

arena van zich laat spreken. Samen met oud-collega Mark Rutte (tegenwoordig partijleider van de VVD) en

enkele anderen staat hij aan de basis van Visie NL, een platform dat een brede toekomstvisie voor

Nederland wil laten ontwikkelen door een groep jonge mensen met uiteenlopende

expertises; van wetenschappers tot musici. ‘Liefst door zo min mogelijk politici en ambtenaren’,

aldus Van Beek. Zijn drijfveer voor deelname aan dit project?

‘Maatschappelijke betrokkenheid, iets wat ook Unilever eigen is. Bovendien wil

ik meer doen dan alleen werken. Als Unilever morgen verkocht zou worden, zal mijn wereld niet

instorten.’

Universiteitsbeleid tegen het lichtTussen al zijn bezigheden door houdt Van Beek contact met de academische gemeenschap. Als lid van het dagelijks bestuur van het Leids Universitair Fonds (LUF) blijft hij de ontwikkelingen binnen de Universiteit Leiden met interesse volgen. Van Beek: ‘Ik houd nog steeds van mijn Alma Mater en hoop een steentje te kunnen bijdragen aan haar verdere groei.’ Daarbij deinst hij er niet voor terug om veranderingen te bepleiten. Want ‘de universiteit heeft geen reden om voldaan achterover te leunen’, meent Van Beek. Zeker het contact tussen universiteit en bedrijfsleven kan in zijn ogen verbeterd worden. ‘Unilever heeft nauwe connecties met de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit Twente. Ik geef daar bijvoorbeeld gastcolleges. We verrichten gezamenlijk onderzoek met beide universiteiten en we werven er respondenten voor onze eigen

Unilever dat doet - niet uit, maar als HR-manager was het primair mijn verantwoordelijkheid om zoveel mogelijk winst te maken en ons bedrijf te laten groeien met de beschikbare mensen. Dat doe je door de juiste mensen op de juiste plek te zetten, hen de juiste vaardigheden te laten ontwikkelen en een goede werkcultuur te creëren waarin werknemers zich betrokken voelen bij de organisatie. Dat doe je niet door iedereen te vriend te willen houden. Als HR-manager moet je op een zakelijke manier confronterende feedback durven geven, eigenlijk net zoals een klinisch psycholoog dat doet. En zoals een klinisch psycholoog afstand bewaart tot zijn patiënten, houdt een goede HR-manager afstand tot zijn werknemers. Het beste uit mensen halen en tegelijkertijd een gezonde distantie bewaren, dat is de kunst.’

Recruitment met oog voor diversiteitBewapend met de nodige werkervaring groeide Van Beek door tot Hoofd Recruitment van Unilever Nederland. In die hoedanigheid was hij eindverantwoordelijk voor de werving en selectie van nieuwe werknemers. Daarbij lette hij niet zozeer op de aard van de door de sollicitant genoten opleiding. ‘Unilever neemt universitair geschoolden aan met zeer uiteenlopende achtergronden, van biologie tot godgeleerdheid. Belangrijk is dat de sollicitant zich academisch heeft gevormd, en karakter en visie heeft ontwikkeld door bijvoorbeeld het volgen van een stage of door een tijd in het buitenland te studeren. Of iemand meer kennis heeft van het menselijk lichaam of het hiernamaals doet er niet zo veel toe.’ Dat laatste is tevens een boodschap die Van Beek wil meegeven aan psychologiestudenten: ‘Denk niet dat je je vastlegt op een beroep in de psychologie, je kunt na je studie alle kanten op. De universiteit houdt studenten soms nog het ouderwetse beeld voor dat mensen gaan werken in het veld waarvoor ze zijn opgeleid. Dat gaat lang niet altijd op, zeker niet in het bedrijfsleven. Mijn collega’s hebben heel verschillende achtergronden.’

Verscheidenheid en veelzijdigheidOok binnen Unilever heeft Van Beek zich niet vastgelegd op één functie. Sinds 2005 werkt hij als Leadership and Organizational Effectiveness Manager voor Unilever Europe. Daarnaast promoveert hij op een onderzoek naar ontwikkeling van leiderschap en culturele verschillen in leiderschapsstijlen. Zijn baan bracht hem de laatste maanden

‘De

universiteit heeft

geen reden om voldaan

achterover te

leunen’

� - sofa

vragenlijstenstudies; een win-win situatie dus. De Universiteit Leiden is veel minder uitnodigend, met als gevolg dat recruiters van multinationals zoals Unilever voornamelijk elders gaan werven. Vanuit een groep jonge alumni hebben we dit probleem aangekaart bij de rector magnificus en anderen binnen het College van Bestuur. De wil is er, nu de daden nog.’ Van Beek hoopt dat de banden met het bedrijfsleven zullen worden aangehaald en ziet hierin een belangrijke rol weggelegd voor alumni. ‘Via studie- en studentenverenigingen kunnen alumnusnetwerken worden opgezet. Die kunnen de brug vormen tussen universiteit en werkveld.’ Een minder ingekapselde academische wereld, dat is wat de universiteit volgens Van Beek zou moeten nastreven. ‘Een milieu waarin wetenschap en bedrijfsleven hand in hand gaan; ik heb in New York gezien dat dit mogelijk is.’ Maar Van Beek bepleit bovenal meer waardering voor studenten die hun studie ruimer opvatten dan alleen het halen van tentamens. ‘De

universiteit moet eigen initiatieven van studenten mogelijk maken en aanmoedigen. Soms lijkt het eerder alsof de universiteit studenten tegenwerkt, met allerlei regeltjes. Toen ik van Cornell University terugkwam, werd er bijvoorbeeld moeilijk gedaan over het

omrekenen van de studiepunten die ik daar had behaald. Kom op, denk ik dan. Cornell staat in de top tien van ’s werelds beste universiteiten, dus waar praten we nu eigenlijk over?’ Ook het afschaffen van de verplichte stage kan op weinig bijval van Van Beek rekenen. ‘Onbegrijpelijk. Pas als je stage

hebt gelopen weet je wat werken betekent. Stages helpen je bovendien te ontdekken wat je werkelijk wilt.’ De universiteit moet studenten dus de gelegenheid

bieden om hun studententijd optimaal te benutten en zichzelf breed te ontwikkelen. Uiteindelijk is het echter de student zélf die initiatief moet tonen, benadrukt Van Beek. ‘Het is onzin om binnen vier jaar af te studeren. Toon lef om geld

te lenen; als je na je studie gaat werken kun je dat makkelijk terugbetalen. Volg een stage, ga naar

het buitenland, word actief voor een studie- of studentenvereniging. Blijf jezelf voortdurend ontwikkelen, op zo veel mogelijk fronten. Maak wat van je leven en geniet ervan.’

Profiel Maarten van Beek

Geboortedatum 8 september 1973

Opleidingen Master of Arts in de sociale en organisatiepsychologie, Universiteit Leiden (2000) Master of Science in Human Resource Development, Universiteit Twente (2004) Promotie-onderzoek naar ontwikkeling van leiderschap en culturele verschillen in leiderschapsstijlen (vanaf 2004)

Bekledefuncties HR Management Trainee, Unilever Corporate Centre (2000-2001) HR Sourcing Unit Manager, Unilever Nederland (2001-2003) Global HR Manager Talent Management (2003) Hoofd Recruitment, Unilever Nederland (2003-2005) Leadership and Organizational Effectiveness Manager, Unilever Europe (2005-heden)

Huidigenevenfuncties Gastdocent aan Erasmus Universiteit Rotterdam en Universiteit van Amsterdam Bestuurslid International Leadership Association (ILA) Bestuurslid Leids Universitair Fonds (LUF) Bestuurslid Stichting Oud-Leden Augustinus Bestuurslid Toneelgezelschap Annette Speelt